Beer Mukavemet,

Rasim Temur Mukavemet Ders Notu,

Yunus Çelikörs Mukavemet Ders Notu.
Omurtag, Mukavemet Ders Kitabı.

etkisi bir iki kavram;

Gerilme ve Birim
dir. Gerilme ve kesim metodunu eksenel kuvvetten normal gerilme ile
ortalama kayma gerilmesinin . Sonra, problemlerde
eksenel ve emniyet gerilmesi incelenecektir.
TANIM :

Normal ile kara bata atabilen bir hedik

yeni kar bile batmadan
nedeni, birim alana gelen ikinci durumda olarak .
Kuvvet etkisinde dengede olan bir herhangi bir noktadaki
kuvvetin yani birim alana kuvvete gerilme veriyoruz.
Gerilme birimi Uygulamada daha MegaPascal (MPa) .

N Pascal
m2 Pa Hedik
Gerilme ( ; )
Fy Fx N MegaPascal
mm2 MPa

A
O yandaki dengede olan bir cisimden kesilerek bir
kesim herhangi bir o ve bu nokta
Fz ile bu alana etkiyen F kuvveti . O
koordinat x ekseni kesim dik
Fx olan ile . 43
 F kuvvetinin eksenler Fx , Fy , Fz olarak bilinsin. Bu gerilme
A A giderken limiti her bir eksen gerilme
olur. dik gerilmeye normal gerilme verilip (sigma) harfi ile
kesim gerilmelere de kayma gerilmesi denir ve (tau) harfi ile . Her gerilme
eklenen iki indisden birincisi kesim normalinin ikinci indis ise gerilme kendi
belirtir. xz normali x ekseni olan z ekseni kayma gerilmesidir.

Fy Fx dFx
Fx xx x lim
A 0 A dA
Fy dFy
A xy lim
O A 0 A dA

Fz
Fz dFz
xz lim
Fx
A 0 A dA

Gerilme;
P3
a) kuvvetin ( F) noktadan noktaya olarak .
b) F noktadan da olarak .
P
Bir noktadaki gerilmenin tam olarak o noktadan
sonsuz) gerilmelerin verilmesi gerekir. yandaki
ve o yerden
kuvvetler ise kuvveti ya da gerilme P2
durumunu denge denklemleri ile bulmak .

P f P1 , P2 , P3 P1
44
 Bir noktadan sonsuz her birindeki gerilmenin bir
belirtilmesi o noktadan dik gerilme verilmesi yeterli olur.
o noktadan eksenlere dik olarak sonsuz boyutlu bir eleman elde ederiz.
Gerilmelerin ve O ve gerilmelerin .
Gerilmeler her merkezinde bir . Bir noktada dik toplam 9 gerilme
ile verilen gerilme hali denir.

x xy xz Gerilme her bir belirli bir

gerilme her bir
T yx y yz sutunda ise belirli bir koordinat ekseni
gerilmeler .
zx zy z
Skaler tarif edilmesinde bir rakam ve
birimin verilmesi yeterli olurken
y bir rakam ve birim yeterli .
bir yer 5 m
yz
cismin son konumu bilgi vermez.
yx gereken cismin konumuna bir
eksen ve yer 3 m., 4
zy O z xy
dy m., 0 m. gibi bu eksenler
x xz zx vermektir. Verilen bu parametre ile cismin son
konumu tam olarak tarif olur. Bir noktadaki
x
gerilme hali ile daha sonra bir noktadaki
zx xz birim hali hep
y z
zy
olup dokuz verilmeden tam olarak
xy
O .
yx yz
dz
.
x dx
z y 45
 Fx 0; Fy 0; Fz 0

Mz 0 yx dzdx dy xy dzdy dx 0

xy yx

Mx 0 yz zy My 0 xz zx

bulunur. normali ile gerilmenin her ikisinin de pozitif veya negatif durumunda
gerilme kabul edilir. gerilme halinin xy (+z
.

x , y , xy 0 z , xz , yz 0 y y

xy xy

x 0 0 x 0 0 0 xy 0 x xy 0
x T 0 0 0 x x x x x
T 0 y 0 T yx 0 0 T yx y 0
0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0

y y
Tek eksenli, (bir boyutlu)
Gerilme Hali Tam Kayma Hali

gerilme varsa) gerilme varsa)

46
3P P 4P 2P
A B C D
L/4 L/2 L/4

3P N(x)
A

3P P N(x)
A B

N(x) 2P
D

2P
P
+
x
-
-
2P

3P
47
Cismin herhangi bir kesitindeki gerilme, sabit veya ise buna basit gerilme verilir.
bir kesitindeki kuvvetler ya eksenel kuvvettir ya da kesme kuvvetidir. kablolar,
kafes eksenel eksenel normal kuvvet, iki pim ve ise
kesme kuvveti konusu normal gerilme ile kayma gerilmesini hesaplamakta gerilmenin ve
denge denklemlerini kullanmak .

I o
I-
P P -I kesitini I
h
P
I
P
. I
b A b h

Fyatay 0 P A

P
1. 48
gerilmesi
A
49
 pime kuvvetin silindirik bir bir temas ile
. bir kuvvet silindirik bir bir elemandan bir elemana
konusu gerilmelere ezilme gerilmesi verilir. (Makine ise bu gerilmeye yatak gerilmesi
denilmektedir.) olmayan ezilme gerilmeleri, kuvvetin pim x levha silindirik
iz .

d
P
b c P/2 t
C A=d*t
b c

Pim P
b t
A P/2 A=d*t
P ezilme gerilmeleri

50
 P

t1

t t t P
2td
B b c b c
b c Pim
C d S S
b c b c b c
P P
t1d t1d
A
b
P P
l l
2td t1d
P
51
 Kayma gerilmeleri, uygulanan kuvvetlerin cismin
P bir nazaran kesme
b c halinde ortaya .
pim, eksenine dik
d kesme kuvvetinin etkisiyle b-b ve
t1 c-c kesitlerinden .
b c Pim Pimin dengede
her birinde P/2 kesme kuvvetleri
. Kayma gerilmelerinin uygulanan
t t P/2 P/2 kuvvete paralel halinde
direkt kesme hali denir.

B
b c b c
C C Normal gerilmenin tersine kayma gerilmeleri
c pimin kuvvetin,
b c b kesilen pim bulunan
ortalama kayma gerilmesini verir.
P
P/2 P/2
A b c P P
b ort
C Akesilen d2
2
b c 4
P
P 52
B
 BULONLU B

PROCTER-GAMBLE GEBZE

54
K
 bulon veya kaynak . takkesi bir ve
hafif konik bir . renk kadar elemanlara
delikten . konik takkesi verilir. Konik olan
silindire tam olarak . Eski kaynak
teknolojisindeki ilerleme sebebiyle . yada kaynakla
elemanlara zarar vermeden bu . Bir
ileride bir yere konusu ise bulon denilen .
bir ve silindirik bir . Elemanlara delikten ucuna
somun verilen bir anahtar . Hafif somun
pul denilen halka metal .
sebebiyle zamanla konusudur. engel olmak ya rondela
verilen yaylar ya da somun yoluna gidilir.

1- -

S
P P
b
P1
ort
m d2
4
P A
B P

t
d -1 55
Resimler: Connections Teaching Toolkit P1 Burada; P1
Perry S. Green, Ph.D. & Thomas Sputo, ezilme d tmin
Ph.D., P.E. & Patrick Veltri tmin d

P
y
A
d
tmin b k d
Burada; P
P/2
P b
t
P/2 tmin 56
2-

Delme
Ucu

t Plak

P
ort
2 r t
57