Avdi BERISHA

SHTATZËNIA E NJË MASHTRIMI

 
Përmbajtja :
 
FITORJA E HUTIT
VEÇORITË DHE RËNDËSIA E P. BOGDANIT
SIPAS KRITIKËS BASHKËKOHORE SHOIPTARE
 
KREU I PARË
          Falsifikatori i shekullit - Pjetër Bogdani
KREU I DYTË
KREU I TRETË
          Falsifikimi i shkrimit të shenjtë - Trinia
          Lindja e yllit të dritës, Venera
          Mjeshtri i mashtrimit
          Takimi i shkurtër në amshim
 
SHTATZËNIA E NJË MASHTRIMI
KREU I KATËRT
          Zhvarrimi i lugatit, fatalizmi kulturor
          Zëra nga shkretëtira
          Shkenca dhe interprète i saj
          Kultura patriotike
 
KREU I PESTË
          Në çka bazohet krishterimi
 
NË DRITËN E SHKENCËS
KREU I GJASHTË
          Dëshmitë e para të Deedatit
KREU I SHTATË
          Vullneti dhe mosvullneti për ta pranuar të vërtetën
          Sulmet mbi Muhammedin a.s. dhe Kur'anin
          Depërtimi i së vërtetës
          Dëshmitë shkencore mbi të vërtetën e Kur'anit
          Mrekullia në pika të shkurtëra
 
 
 
Veçoritë Dhe Rëndësia E Pjetër Bogdanit Sipas Kritikës
Bashkëkohore Shqiptare

Me rastin e 300-vjetorit të vdekjes së Pjetër Bogdanit, më 1989,

Redaksia e Botimeve e "Rilindjes" në Prishtinë botoi veprën e tij
"Çeta e profetëve".
 
Që në hyrje të analizës së vepres ceket se duke filluar prej Pal
Engjëllit, autorit të Formulës së pagëzimit (1462), e deri tek De
Rada, Pjetër Bogdani zë një vend qendror në gjithë letërsinë
shqiptare, sidomos si prozator i madh, e njëherësh si poet, filozof,
shkencëtar, teolog, etj. Eqrem Çabej e vlerëson si një stilist të rrallë,
i cili arriti nivelin e lartë të përsosshmërisë gjuhësore dhe artistike.
 
Aty ceket edhe se vepra në fjalë e P. Bogdanit është vlerësuar si një
nga "kryeveprat e letërsisë shqiptare" dhe se vlerat e larta filozofike
(teologjike) dhe artistikoletrare të saj imponuan që vepra të botohet
në qendrën më të njohur të Rilindjes evropiane, në Padovë. Vepra
gjeti interesim edhe tek lexuesit jashtë gjuhës shqipe, sidomos në
Itali. Në Palermo të Italisë, tek arbëreshët, shërbente si libër
shkollor, e po ashtu ceket se edhe gramatika e parë e botuar në
gjuhën shqipe qe mbështetur në alfabetin e Bogdanit, ngase ai ishte
më i përsosur se i Budit dhe i Bardhit. Pra, përmes fjalorit dhe
Gramatikës, që në një mënyrë u hartua mbi bazë të veprës së P.
Bogdanit, u vu.në themelet për mësimin e gjuhës shqipe.
 
Këtë vepër të madhe, të njeriut të madh, sipas A. Stratikoit, duhet
marrë si objekt të denjë për studime të mëdha jo vetëm shqiptarët,
por edhe dijetarët e kombeve të tjera. Mijatoviqi, p.sh., mahnitet me
pasurinë e detajeve dhe qartësinë e veprës dhe i duket gati e
pabesueshme që një vepër e tillë të ketë mundur të shkruhet në
shek. xvn, gjë që, siç e thotë ai, tregon pasurinë e gjuhës shqipe,
pasi ka mundur te thuhen shqip gjithë ato tema abstrakte që thuhen
edhe italisht.
 
Mijatoviqit dhe mund t'i duket e pabesueshme, kurse ne për një çast
edhe mund të krenohemi me këtë thënie të tij, por kur të kujtohemi
se ne kemi prejardhje shumë të hershme dhe traditë mijëravjeçare,
si pasardhës të popullit të lashtë ilir, atëherë thënia e Mijatoviqit më
tepër na tingëllon si një ironi e idhët sesa një befasi jona e
këndshme me të cilën e kënaqim mikun. Fundi i fundit kultura 2000-
vjeçare, e cila pretendohet se na takon, nuk do të duhej të linte
hapësirë për t'u befasuar miku Mijatoviq. Por, ne dimë që të
gëzohemi si fëmija kur mendojmë se dikush është duke na lavduar.
 
Sa u përket të dhënave jetësore për Bogdanin, aty thuhet se pas
kryerjes së shkollimit fillor dhe të mesëm, si dhe pas përfundimit të
studimeve në Loreto apo Padovë, ai u shugurua prift, e pastaj sërish
shkoi në Itali për studime të Farta në teologji dhe filozofi, por talii në
Romë, ku edhe doktoroi. Me t'u kthyer punoi si ipeshkëv i Shkodrës
21 vjet dhe kishte nën mbikëqyrje edhe argjipeshkvinë e Tivarit.
 
Gjatë udhëheqjes së tij me selinë e Shkupit shkroi dhe botoi "Çetën
e profetëve". Po ashtu thuhet se ishte kundërshtar i rreptë i turqve
dhe i metodave të tyre që përdornin kundër popujve të shtypur,
sidomos kundër klerikëve, dhe se në bazë të marrëdhënieve që
kishte me Romën dhe Vjenën, angazhohej për një kryengritje
gjithëpopullore. Ai personalisht e kishte pritur komandantin e
ushtrisë austriake dhe e kishte përcjellë gjer në Prizren, ku gjenerali
sëmuret nga murtaja, vdes dhe varrosetnë në një kishë në Prizren.
Pas një viti, më 6 dhjetor 1689 nga e njëjta sëmundje vdes në
Prishtinë edhe P. Bogdani.
 
I nipi i P. Bogdanit, Gjergj Bogdani, më 20 dhjetor 1689 përmes një
letre dërguar në Romë bën me dije se trupin e P. Bogdanit,
arqipeshkëvl, turqit e kishin nxjerrë nga varri dhe ua kishin hedhur
qenve në tregun e Prishtinës. Kjo është pak a shumë historia
jetësore e cila na jepet për Bogdanin.
 
Sa i përket historisë së krijimit të veprës, aty ceket se ajo fillon prej
25.6.1675, kur ai me një leter dërguar Kuvendit të Propagandës
kërkon për t'ia shtypur veprën. Megjithatë, thuhet aty, vepra iu shtyp
në Padovë, tek më 1685, pasi që e kishte përkthyer edhe në italishte
dhe pranuar që të shkruhet posi një fjalor në dy shtylla italisht e
shqip, çka u prit mirë edhe tek lexuesit italianë, e që bëri që ajo të
botohet edhe në dy botime të njëpasnjëshme (1691, 1702).
 
Botimit të parë të veprës i paraprijnë 23 parathënie dhe përkushtime
të autorëve të ndryshëm në gjuhën shqipe, italiane dhe serbokroate,
cka thuhet se ishte një dukuri e rrallë e kohës dhe paraqet
përkrahjen nga personalitete të ndryshme të vlerës së madhe të
veprës dhe respektin ndaj autorit.
 
Edhe Bogdani, thuhet aty, i shkroi tri parathënie, në të cilat paraqet
motivet kryesore që e frymëzuan që të shkruante veprën, idealet e
larta njerëzore dhe patriotike, ngase "po dergjet atdheu në robëri të
errët, i verbuar me dy palë mjegulla të zeza mbi faqe, qëjanë mëkati
dhe mosdija".
 
Në letrën "lexuesit të nderuar" thotë: "Nuk shkrova për lavdin tim, por
për dobi të shenjtës fe".
 
Shtatëmbëdhjetë përkushtimet dhe tekstet e tjera ngrisin lart fytyrën
e Bogdanit dhe veprën e tij, ngase patriotizmi dhe humanizmi i
Bogdanit dhe i veprës, si dhe përcaktimi i tij në luftë konsekuente
kundër turqve dhe angazhimi i tij organizativ për rezistencë, siç
thuhet, i paska frymëzuar këta poetë që ta krahasojnë me
Skënderbeun dhe epopenë e tij të lavdishme.
 
Për t'u vërejtur më mirë madhështia e Bogdanit, fillohet të
numërohen gjuhët të cilat i ka njohur ai e që ishin: italishtja,
latinishtja, greqishtja (e vjetër), serbokroatishtja, turqishtja, si dhe
(për nevojat e biblikumit) hebraishtja, arabishtja, armenishtja dhe
sanskritishtja dhe jepet për t'u kuptuar se ndoshta e njihte edhe
frëngjishten dhe gjermanishten.
 
Në fund, si përfundim i qëndrimit kritik për veprën "Çeta e profetëve"
qëndron:
 
"Vetëm vetëdija dhe besimi i thellë në forcën e gjuhës shqipe, këtë
intelektual dhe patriot të madh e shtyri të shkruajë një vepër kaq të
madhe. Në personalitetin e tij duhet parë gjeniun në punën e tij:
shkriu dijen e kohës së përparuar, artin e vet e vuri në mbrojtjen e
idealeve të veta, duke ia kushtuar në radhë të parë kombit.
 
Prej vlerave të shumta shencore dhe artstiko-letrare të veprës së P.
Bogdanit dallohet trajtimi dhe vendosja e drejtë e çështjeve
etnopsikologjike dhe historike, pasuria e madhe gjuhësore në
shtjellimin e lëndës në prozën shkencore, humanizmi i lartë në
paraqitjen e realitetit të kohës, filozofia, intelekti i rrallë letrar, etj.
 
Ai hapi shtigje dinjitoze kah vlerat evropiane, çka shihet në idenë për
lëvizjen ballkanike, për liri kombëtare dhe shpirtërore.
 
I. Rugova shkruan: "Kjo vepër, thënë metaforisht, ashtu si e thotë
Bogdani për parimin e tij filozofik, Zotin, është një krua i gjallë, ku
mendja dhe shpirti ynë do të gjejë kënaqësi dhe shqetësim
intelektual, ku shumëkush mund të marrë ujë, e s'do të shteret
lehtë".
 
Arti i të shkruarit dhe ligjërimit që mishërohet në vepër si tregues i
nivelit të kulturës dhe zhvillimit intelektual të tij dhe angazhimi
dinjitoz si prijës dhe tribun popullor e ngrisin lart veprën e tij
madhore, të lindur në gurrat e një humanizmi të thellë, duke i treguar
popullit rrugën e zhvillimit të lirë e të pavarur, andej kah bota e
përparuar."
 
KREU I PARË
 
Ishte kjo pra, shkurtimisht, reklama ne ngjyra që i bëhet veprës
"Çeta e profetëve" të shkruar para më se 300 vjetësh nga Pjetër
Bogdani.
 
Me reklamën e kritikës bashkëkohore cilido lexues do të pajtohej në
tërësi, me një të vetmin kusht: që vetë veprën të mos e lexojë fare.
 
Mirëpo lexuesi ynë, i shtyrë nga një patriotizëm që ia përvëlon
shpirtin, e pse jo ndoshta edhe i nxitur nga krimbi i kërshërisë, atij
mbreti të dijes, ka mundësi, e sigurisht se edhe do të pajtohet në
tërësi me analizën e bërë nga aspekti letrar-historik dhe gjuhësor në
përgjithësi, kurse nga aspekti filozofiko-historik, e pse jo edhe
humanist dhe njerëzor, po ta lexojë veprën, do të hasë në një
konfuzion të thellë dhe në një mospajtim total në mes të reklamës së
ylbertë, e cila i bëhet veprës, dhe poshtërsive të cilat i has në vetë
veprën.
 
Pluhuri i filozofisë së hirit tek Boodani, doktor filozofie dhe teologjie,
nuk shkëlqen fare si na servohet me dhunë nga bashkëmendimtarët
e tij dhe interesxhinjtë e tjerë.
 
Që në fillim dëshirojmë të cekim se Bogdanit ia pranojmë të drejtën
që ta mbrojë besimin e tij, fenë e krishterë, me argumente dhe fakte.
Mirëpo, nuk do t'ia pranojmë të drejtën as Bogdanit e as të tjerëve
që atëherë kur tezat e tij janë të tejdukshme, kundërthënëse dhe
jobindëse, që të drejtën e tij rnbi të vërtetën të provojë ta realizojë
përmes fyerjeve të pashembullta të kundërshtarit ideologjik, besimit
islam, pa le të jenë ato edhe fyerje prej "humanisti".
 
Qëndrimi i I. Rugovës se vepra është një krua ku mendja dhe shpirti
ynë do të gjejë kënaqësi dhe shqetësim intelektual, po të mos kishte
në vete atë vrerin e hipokrizisë, do të të bënte për t'u qeshur. Mbase
Rugova kur e ka thënë këtë ka menduar në ateistë, të cilët veprën e
kanë marrë për një përrallë të bukur të gjuhës shqipe të cilës,
kuptohet, nuki besojnë, pore lexojnënga arsyeja se është një vepër e
vjetër e shkruar në gjuhën shqipe. Me këtë rast, si duket, Rugova e
kishte harruar popullin e vet shumicë të konfesionit islam. Ai sikur
është i tascinuar me germat dhe shprehjet që i përdor Bogdani,
ngase janë të shkruara shqip, dhe nuk i është me rëndësi se çka
krejt përmban fjalia në vete. E fjalia, qoftë edhe shqip e shkruar,
mund të shprehë një të pavërtetë, por edhe mundet që të lëndojë në
shpirt.
 
Konstatimi i tij për shqetësim intelektuai është i vërtetë dhe real, por
për kënaqësi do të duhej pyetur 90 përqindëshin e popullit shqiptar!
Kemi bindjen se askush nuk do të ndiente kënaqësi po qe se fyhet,
qoftë edhe në gjuhën e tij amtare, pra në gjuhën shqipe, siç kemi të
bëjmë me këtë rast.
 
Letra e P. Bogdanit dërguar patronit të tij Barbadik, nga aspekti letrar
vërtet është e shkruar bukur dhe e vetmja gjë që i pengon krenarlsë
së njohur shqiptare është lajkatimi i tepërt i Bogdanit që i bën atij.
Mbase koha do të ketë kërkuar ashtu.
 
Në "Të primit përpara letrarit " Bogdani thotë:
 
"Ku lulëzojnë shkencëtarët, letrarët dhe dija, lulëzon e mira". "E duke
qenë dheu i Arbërit në mesin e të parëve, nuk mund të qëndroj në
hiri të Tinëzot, e as nuk mund të shelbohet pa pasur kush ta ndriçoi
në dije e në fe, ngase fej a fitohet nga të dëgjuarit". Pra, të dëgjuarit i
nevojitet që të ndriçojë besimin e krishterë, i cili është në vend të
parë, kurse patriotizrni nuk duket, porse kuptohet, ngase feja pa
njerëz nuk është fe. Pra, patriotizmi tek Bogdani paraqitet tek pas
fesë.
 
Qëllimit kryesor të Bogdanit, propagandimit të fesë së krishterë, si
besirn i vetërn idea dhe i drejtë sikur i shmangen me qëllim analitikët
e kohës sone, me çka autorit të "çetës së profetëve" i bëhet e
padrejtë. Ai parathënien - "lexuesit të nderuar" - e përfundon këto
fjalë : "Ta kesh me dije se unë shkrova per njerëz të padijshëm, pra
për dobi të shenjtës fe, e jo për lavdin tim", e as për patriotizëm, do
të thoshin gojëkëqinjët, kurse, ne qetë konstatojmë: - feja i ishte në
vend të parë, pastaj kombi. Themi kështu dhe plotësisht pajtohemi
me këtë rradhutje të gjërave primare siç bën edhe Bogdani.
 
Kur therni kështu, mendjen e kemi tek fakti se fej a si mishërim i së
vërtetës, mirësisë dhe drejtësisë për të gjithë njerëzimin, e cila e
mëson njeriun për vetveten e tij, prejardhjen dhe qëllimin e
ekzistencës, duke i caktuar njëherit rrugët më të mira të zhvillimit të
tij individual dhe shoqëror, e fisnikëror dhe përparon moralisht
njeriun si personalitet dhe njerëzimin në tërësi pa kufizime
kombëtare. Feja, si mësim mbi të vërtetën dhe vetë e vërteta janë
sinonim i së mirës dhe të drejtës, kurse për kombin kjo nuk mund të
thuhet, ngase kombi në vete përmban çdo gjë.
 
Të jesh i pastër dhe i vërtetë në besim fetar të drejtë, do të thotë që
të integrosh në vete të gjitha virtytet njerezore nga të cilat kanë dobi
të gjithë, edhe kombi. Kjo nuk do të mund të thuhet për kombin,
ngase pjesëtarë i një kombi është edhe i ndershmi e edhe i
pandershmi, hajni dhe mirëbërësi, vrasësi dhe... cilijo? Kombit i
takojnë edhe të mirët e edhe të këqijtë, patrioti i vërtetë së bashku
me tradhtarët dhe faqezinjtë. Kombi nuk është dhe nuk mund të jetë
dëshmi e së mirës, e as e së keqes. Aty edhe pjesëtari më i
ndershëm i tij mund të jetë i pandershëm ndaj pjesëtarit më të
ndershëm të kombit tjetër, ngase vetëdija kombëtare i dikton që të
anojë ne dobi të bashkëkombasit vrasës, e në dëm të njeriut të
ndershëm të kombit të huaj. Bindja dhe besimi i vërtetë fetar këtë
nuk do ta bënte dhe besimtari gjithherë do ta përkrahte të vërtetën
dhe drejtësinë, njeriun si qenie e jo si komb, cka besojmë se paraqet
një shkallë më të lartë të moralit nj'erëzor, sesa mund të jetë morali
kombëtar.
 
Dhe kështu, derisa Bogdani shkruan, siç thotë vetë "për dobi të
shenjtës fe", meritorët tanë ia dëgjojnë me vëmendje vetëm të
rrahurit Mieshtëror të çekanit me germat e përdorura, shprehjet dhe
presjet, pa e shikuar fare godinën të cilën e ndërton ai, thuajse
Bogdani shkruan për hir të muzikës që lëshon tingëllima e çekanit!
Kjo është një padrejtësi e madhe ndaj tribunit të popullit, i cili tenton
te renovojë godinën e vjetruar të krishtërimit, e cila po i shembej çdo
herë e më tepër para syve të tij të mjegulluar.
 
I bindur se populli kishte nevojë për atë godinël, ai i përvishet punës
për renovimin e sai. Ky ishte qëllimi parësor i tij, kurse mjetet e
punës, germat dhe fjalët, presjet dhe pikat etj. i paraqiten vetëm si
domosdoshmëri për kryerjen e punës, madje me moton: sa më të
mira mjetet dhe veglat e punës, puna më e lehtë dhe më e
efektshme.
 
Kaq sa i përket Bogdanit patriot, qëllimi i të cilit, pra, ishte ngritja e
vetëdijes së popullit të tij të paarsimuar dhe të prapambetur prej
kohësh për nevojën dhe arsyen e besimit në Tinëzot, pikëfillimin dhe
përfundimin e çdo gjëje. Ai këtë popull, i cili sipas bindjes së tij kishte
më së tepërmi nevojë, dëshiron që ta edukojë sipas besimit fetar të
krishterë, në mënyrë që edhe ai të fitojë dije dhe të fisnikërohet
moralisât Për t'i bërë këtë të mirë kombit, ai shkroi shqip, në të
vetmen gjuhë të kuptueshme për shumcën dërrmuese të popullatës
dhe ç'është e vërteta, shkroi në këtë gjuhë më bukur se paraardhësit
e tij, për çka gjithësesi edhe duhet t'i shprehim mirënjohjen tonë.
 
Por, meqenëse ai nuk shkroi shqip vetëm sa për të shkruar, por
shkroi me qëllim të caktuar: - propagandimi i besimit të caktuar fetar,
ne duhet bërë analizën e mënyrës së shtjellimit filozofik të qëllimit,
gjegjësisht idesë së tij, dhe vetëm pastaj do të na ishte më e qartë
madhësia apo vogëlsia bogdaniane si filozof dhe teolog.
 
Është për keqardhje dhe mashtruese deviza sipas së cilës veprojnë
shumica e intelektualëve tanë, e cila gjithherë kërkon, pa përjashtim,
që të gjendet një veti e mirë në popull, sado e vogël të jetë ajo, dhe
pastaj të zmadhohet me mijëra herë, të zbukurohet gjerë ne
fascinim, aq sa fillojnë të të mirren mendtë nga madhështia
kombëtare. Kështu, studiuesi i vogël mund të fitojë epitetin doktor i
madh, kurse guximtari i rrallë i vërejtjeve dhe pikëtimeve të vetive
negative në popull shpallet hiç më pak se tradhtar. Këto janë ato
shkëlqimet momentale që sillen rrotull mbi mjerimin e popuilit tonë,
pa dijetarë dhe me përplot doktorë shkencash, shkëlqime
mashtruese të drejtimit të gabuar në edukim, tërë bardhësi të qelqtë
falso, e cila thyhet për të parën mundësi të përvetësimit të
pandershëm material.
 
KREU I DYTË
 
 
Kur Bogdani shkroi në "Çetën e profetëve" (shk 1, ligj. 1, par. 2) se -
nuk giendet njeti në botë aq shtazarak që do të thoshte se nuk
ekziston Hyji, - ai nuk pandehte se mu në gjirin e popullit të tij do të
gjenden njerëz të tillë, të cilët si të ditur që shtihen, me shembullin e
tyre personal i bien moh këtij konstatimi dhe njëherit vërtetojnë pikën
apo paragrafin e shtatë të kësaj ligjërate, gjegjësisht profecinë
aktuale të profetit David:
 
"Detisa njetiu qe me nder, nuk u muar vesh, mi're"po kur u barazua
me shtazël e padittira, atyre u përngiait". (Psalmi 40)
 
A s'është e vërtetë se edhe shkenca jonë, e cila prejardhjen e njeriut
e nxjerr mga teoria darviniane, nuk kërkon asgjë tjetër përveç një
barazimi të tillë!
 
Në tërë ligjëratën e parë të shkallës së parë teologjia dhe filozofia e
Bogdanit qëndrojnë në lidhje të fortë kohezioni, duke e mbështetur
njëra-tjetrën për mrekulli. Mirëpo, me kalimin në ligjëratën e dytë, ku
Bogdani dëshiron që në mënyrë filozofike të dokumentojë "si është
një Hyj në tri veta", gjërat komplikohen dhe ngatërrohen aq tepër sa
ajo që thuhet me një rast si konkludim i prerë, në rreshtin pasues
shkatërrohet me tërë vullgaritetin e një sharlatani, çka filozofisë së
"hollë" të Bogdanit ijep ngjyrën e nj'ë filozofie mjeruese.
 
Bogdani filozof shumë shpejt e harron thënien e tij, të cilën e kishte
cekur në shkallën 1 dhe ligjëratën 1, paragrafi 21, ku kishte
përfunduar:
 
"Hyji i pakufishëm dhe i përsosur është larg ktijesave, që kanë zënë
fïll dire janë të sosura, nuk mund të jepet ndonjë përjetësim në mes
të Hyjit dhe njetiut."
 
dhe e cek shën Augustinin:
 
Marrim vesh aq sa mundemi, kur nuk mundemi besojmë, dhe
vetminë, si ligj njerëzor që të bën përtac, të sillesh posi kafshë e pa
të mirë, sic thotë Bogdani, e aplikon edhe në spjegimin e Hyjit të tij,
me çka faktikisht vendos njëfarë përjetësimi. Ata të pafetë, siç i quan
ai besimtarët e tesë islame, patën aq besim dhe fe sa që kurrë nuk u
kujtuan që ta bëjnë një krahasim të tillë të marrë dhe njëherit
ofendues.
 
A ndej nga lind ideja, vazhdon Bogdani, i thonë i Ati, e ideja që lindel
i thonë i Biri. I ati, duke u sodittir giithherë në qenien e vet prodhon
idenë e vet, te birin, posi njetiut të cilit, duke u sodittit pa ndërpretë
në pasqyrë, pandërprerë edh e i prodhohet pamja e tij, gjegjësisht
vetvetja.
 
Së pari, një soditje e tillë e pandërprerë do të ishte monotone edhe
për vetë Hyj in dhe, së dyti, me atë soditje apo prodhim të vetvetes
si në pasqyrë, do të prodhohej pamja e jo edhe vetvetja, do të
reprodukohet një emitim jo i gjallë i asaj vehtjeje hyjnore, një si hije e
vdekur e qenies se gjallë ekzistuese. Megjithatë, slç do të shihet më
vaine, Bogdani me cdo kusht tenton që këtë tezë mbi trininë ta
mbrojë me të gjitha mjetet e mundshme, duke përdorur edhe
shprehje të cilat nuk i takojnë fare kulturës së një shkencëtari të
mirëfilltë, siç tenton ndokush ta quajë Bogdanin. Aq më tepër na
bën për t'u qeshur mendimi që dikush, duke reprodukuar pamjen e
vet në pasqyrë asaj pamjeje t'i thoshte: biri ose bija ime!
 
"Birëria nuk qëndron ashtu se një send lind prej tjetrit, por duke
lindur në shëmbëlltyrën e atit prej të cilit lind",
 
thotë Bo dani, dhe sqaron:
 
"Lisaave nuk u thonë bijtë e dheut, porfryt i dheut, sepse nukjanë në
ngjashmëri me dheun".
 
Konfuzion i qëllimtë apo gabim i doktorit të filozofisë? Me ç'arsye,
meqenëse një send lindka në shëmbëlltyrën e të atit, ai e merr
dheun për atë të lisit, e jo lisin atë dhe farën e tij? Është e vërtetë
dhe cdo kush pajtohet se lisi nuk është në ngjashmëri me dheun, por
problemi as që mund të shtrohet në këtë mënyrë, përveç nëse nuk
dëshirohet që të qitet fall. Edhe po të merrej si shembull i atërisë lisi,
prapëseprapë nuk do të thuhej: lisi i biri i lisit, ngase atëria dhe
bijëria janë shprehje të cilat sidomos kanë kuptim nëse përdoren si
shprehje cilësimi tek njerëzimi si qenie e botës së gjallë organikel, e
më pak në botën shtazore dhe aspak në atë bimore.
 
Mendja, sipas mësimit të krishterë dhe shpjegimit filozofik të
Bogdanit, është Hyji, kurse ideja e mendjes, që është e ngjashme
me mendjen, është i Biri. Shpirti i shenjtë nuk është në gjasim me
ta, por sipas vullnetit njedh prej të dyve, andaj edhe quhet jo i biti,
por shpirti i shenjtë.
 
Pra, vazhdon Bogdani, detyrohemi të rrëfejmë se Hyji është në tri
veta e një në natyrë, sikur rrota e diellit, rrezja që lind prej saj dhe të
nxehtët që njedh prej të dyjave. Rrota e diellit është diell, rrezja që
lind prej tij është diell, e të nxehtët që rrjedh prej të dyjave është
diell, ashtupra s'janë tre shpirtra, as tre diej, por një shpit i vetëm dhe
një diell i vetëm.
 
 
Në këto tri veta asnjëra nuk është e para apo e fundit, më i madh
apo me i vogël, por të tre në vte janë të njëmendtë dhe të
amshueshëm.
 
Duke u mbështetur në këtë rezonim të Bogdanit, lehtë del të
kuptohet se qenia e cila e reprodukon painjen e vet duke e soditur si
në pasqyrë është e njëjtë me pamjen e reprodukuar dhe dashurinë
që e lidh qenien me vetë pamjen e saj, dhe se asnjëra s'është as e
para as e fundit, çka rrjedhimisht le të kuptohet se nga pamja mund
të reprodukohet qenia, që s'ka fare logjikë, si dhe që nga dashuria
mes qenies dhe pamjes të lindin që të dyja - qenia dhe reprodukimi i
pamjes së saj, gjë që po ashtu nuk mund të qëndrojë. S'ka qenie -
s'ka as reprodukim. Nga pasqyra e zbrazët nuk mund të prodhohet
qenia, kurse për t'u reprodukuar reprodukimi i pamjes së qenies në
pasqyrë, duhet së pari të ekzistojë qenia, ndryshe nuk mund të ketë
reprodukim. Kjo madje i është e njohur çdo laiku. Po ashtu edhe
dashuri në vete, pa qenie, nuk mund të ketë. Prandaj edhe qëndrimi
filozolik se këtu nuk kemi të parë as të mbramë nuk qëndron. I pari
gjithmonë duhet të ekzistojë, në mënyrë që të tjerët të mund të
rriedhin prej tij.
 
Nevoja mbi ekzistimin e të parit shihet shumë mirë edhe tek Bogdani
gjatë shtjellimit të ligjeratës së parë në shkallën e parë, atëherë kur
Hyji ishte në vete, por me kalimin në ligjëratën e dytë, kur tentohet të
shpjegohet ajo që edhe nuk mund të shhjegohet, si është një Hyj në
tri veta, atëherë i humbet filli logjikës, e me këtë edhe mundësia për
ta gjetur të vërtetën.
 
Thënia e Platonit, të cilën Bogdani e apostrofon në fund të kësaj
ligjërate. për të sforcuar qëndrimin e vet teologjiko-filozofik mbi
treshin hyjnor, po ashtu nuk qëndron.
 
Platoni tha, cek Bogdani:
 
"Njoha njërin që bëti të gjitha gjërat dhe tjetrin, nga i cili u bënë të
gjitha gjërat", me ç'rast mendon në të Atin dhe në të Birin, kurse
shprehja - një që bëri - ka të bëjë me idenë si qenie, kurse - nga i cili
u bënë - shpreh materien e nënshtruar vullnetit të idesë dhe
ndërrimit të formes se saj.
 
Se ideja në filozofinë platonike është primare, kurse materia
shprehet si domosdoshmëri e dorës së dytë, Bogdani e ka ditur.
Mirëpo, duke dashur diç krejt tjetër, ai thënien e Platonit e përdor
dhelpërisht në atë mënyrë sa lë mundësinë për t'u kuptuar se qysh
Platoni paska vertetuar për Atin dhe të Birin. Këtë e kanë ditur edhe
papët, kardinalët dhe tërë ajo botë e përparuar sipas teneqerrahjes
së inteligjencisë sonë, por heshtën, siç thotë Ahmed Deedati, si
minjtë e kishave. Dhe si të mos heshtin kur ai përparim i tyre nuk u
mundësonte që në mënyrë bindëse ta dëshmojë tezën e marrë
teologjike mbi trininë.
 
Megjithatë, siç do të na njoftojë më vonë I. Rugova, libri nuk mori
vizën për botim, por u botua pas një vargu dredhish të ndërmarra
nga tribuni ynë. Gënjeshtrat, mashtrimet, poshtërsitë, si dhe
falsifikimet e Bogdanit humanist, tani e tutje nuk do të kenë të
ndalur.
 
 
 
KREU I TRETË
 
 
Falsifikimi i shkrimit shenjtë - T r i n i a
 
Gjeneza (kreu 1): "Ta bëjmë njetiun sipas gjasimit dhe shëmbëlltyrës
sonë", - Hyji, për të kallëzuat- shoqërinë e tre vetave, thotë bëjmë e
jo bëj, shëmbëlltyrën tonë e jo timen. - Kështu e komenton fjalinë
Bogdani, dhe për ata që mund të dyshojnë, me nguti vazhdon: Ky
interpretim për fenë deklarohet nga Kuvendi i Sirmiensit në kreun 14;
"Nëse thotë dikush, meqë është shkruat-, të bëjmë njeriun etj., se
nuk i flet i ati të birit, por se ai i flet vetvetes, qoftë mallkuar, lidhui, e
mbajtur."
Ç't'i thuhet kësaj klithjeje dëshpëruese të të paaftit, i cili duke mos
pasur aftësi për të rezistuar me fakte, kërkon bindje të pakushtimtë,
symbyllazi dhe me duar të lidhura përtndryshe të bjer mallkimi… !
 
Çfarë besimi mund të jetë ky dhe çfarë filozofie është kjo, kur të
gjitha degët dhe pipat e arsyes së shëndoshë të trungut fetar i
shkurton njëanshëm dhe me mallkim tenton që të mbrojë "bukurinë"
e cungut të ngurtë fetar? Në qoftë se pranohet ky besim dhe kjo
filozofi, e cila e përjashton arsyen e logjikës së shëndoshë, atëherë
feja e krishterë do t'i përngjante një këshillimoreje për memecë, të
cilët nuk guxojnë të flasin as të mendojnë, por të cilët kanë vetëm
një detyrë: që të binden dhe të mos nxënë kurrë në gojë fjalën
logjikë, e cila është mëkatare sa edhe vetë djalli dhe e cila është e
përjashtuar nga fjalori kristian!
 
Kreun 18 të Gjenezës: - "Iu paraqit Zoti ynë Abrahamil dhe iu dukën
afër tij tre veta, të cilat ai i adhuroi deli në tokë ditke thënë, 0 Zot,
nëse gieta hir në sytë e tu" etj, Bogdani e komenton në atë mënyrë
që Zotynë, thotë, është në tre veta njaj Hyj i vetëm, prandaj
abrahami atyre tre vetvie u thotë "O Zot", dhe i adhuron për një të
vetmin Hyj. Vetëmse Bogdani i mirë, këtu, nuk na e sqaron se cilit
nga ata tre veta Abrahami iu drejtua me "O Zot ... ", pasi që ata tre
veta do të duhej qenë një i vetmi Hyj, por me pamje të njëjtë të tre
vetave. Iu drejtua Atit, Birit apo Shpirtit të shenjtë? Natyrisht se
përgjigjja e saktë do të ishte: Asnjërit! Asnjërit nga ata të tre, por
vetëm Zotit të vërtetë, i cili edhe pse me pamje nuk ishte prezent,
Abrahami Atij iu falënderua për mysafirët e ardhur dhe atij i drejtohet
me "O Zot", po sikur ne në raste të ndryshme falënderimi gjatë
bisedës me bashkëbisedues themi - "O Zot shyqyr", etj., por me atë
rast nuk e titullojmë bashkëbiseduesin. Ose, në raste të dëshpërimit
kur bashkëbiseduesit apo grumbullit të njerëzve i thuhet: "O Zot, po
ç'po bëhet kështu?!"
 
Me këtë nuk do të thotë se ne i jemi drejtuar cilitdo nga ata, duke e
titulluar dhe njohur për Zot. Prandaj Abrahami nuk iu drejtua asnjërit
nga ata tre vetat me thirrjen "O Zot, nëse gjeta hir në sytë e tu" etj.,
por si mikpritës që ishte dhe i përmalluar për mysafirë, ai falënderoi
Zotin për mirësinë që pati duke i sjellë atij vizitues, ngase bindja e
besimtarit është se asgjë nuk ndodh pa dijen dhe lejen e Perëndisë.
 
 
Megjithatë, duke dashur që me çdo kusht ta dokumentojë trininë, në
paragrafin 7 të ligj. iii, shk. I, duke komentuar fjalët e kreut 3 të
Eksodit, në të cilat thuhet:
 
"'Unë jam ai që jam, kështu thuaju të bijve të Izraelit, ai që është më
dërgoi mua tek ju. Pastaj u ndal e tha: Ke për tu thënë të bijve të
Izraelit, Zotynë, Hyji i Abrahamit e Hyji i Izakut e Hyji i Jakobit më
dërgoi te ju, ky emërpër mua është i përjetshëm",
 
Bogdani thotë: -
 
Ato fjalë tri herë në Tinëzot do të thotë se ai është në tir veta,
ndonëse një në natyrë apo qenie, dhe se të tre vetat janë të
përjetshme.
 
Është e vërtetë se të përsëriturit e emrit Hyj tri herë, si Hyj i
Abrahamit, i Izakut dhe i Jakobit nuk është i rastësishëm, po jo për
të treguar farë trinie, por për të dokumentuar më bindshëm të vetmin
Zot, gjithnjë dhe në periudha të ndryshme kohore, i cili nuk ndërrohet
dhe është i përjetshëm. Prandaj ai edhe është Hyj i Abrahamit, siç
është edhe me vone po i njëjti Hyj i pandryshuar i Izakut, dhe po
ashtu i nj'ëjti Hyj i Jakobit. Me këtë përsëritje vetëm dëshirohet të
tregohet pandryshueshmëria e Hyjit në krahasim me ndryshimin
kohor të kësaj bote. Këtu, në këtë botë, çdo gjë ndryshon dhe rrjedh
sipas ligjeve të caktuara. Njerëzit lindin dhe vdesin, kurse Hyji
qëndron, për të gjithë i njëjtë, vetëm një, prej fillimit e gjer në të
sosur të çdo gjëje. Ai është ligjdhënës dhe të gjitha ligjet i
nënshtrohen atij, kurse vetë nuk u nënshtro het asnjërit nga ato. Kjo
dokumentohet me përsëritjet e cekura.
 
Si do ta komentonte Bogdani fjalinë në të cilën Hyji do të përmendej
pesë herë: si Hyj i Adamit, Hyj i Noeut, ngase i njëjti Hyj ishte edhe i
tyre, e pastaj të cekeshin edhe tre të përmendurit? Qëndrimin që do
ta kishte Bogdani dhe bota e krishterë në lidhje me këtë mundësi
nuk e dimë, por arsyen përse u përmend Hyji tri herë e jo pesë, e
marrim me mend: bota ishte përmbytur në moshën 600-vjecare të
Noeut. Jeta kishte filluar prej së pari dhe gjuhët ishin ndarë në 72
sosh. Abrahami, nga i cili kishte prejardhjen populli izraelit, të cilit
përmes profetit Mojse po i drejtohej Zoti, lindi 161 vjet pas kësaj
ndarjeje. Nga ai lindi Izaku, e nga Izaku - Jakobi. Oë të tre ishin
besimtarë dhe adhurues të një të vetmit Zot, dhe ishin paraardhës të
popullit, të cilit përmes profetit Moise i drejtoheshin fjalët e
Perëndisë. Prandaj ai edhe ishte Hyj i Abrahamit, paraardhësit të
izraelitëve, por edhe i njëjti Hyj i Izakut, po ashtu njëri nga
paraardhësit izraelit, si dhe ishte Hyj i Jakobit, i cili s'ishte askush
tjetër përveç vetë paraardhësi i drejtpërdrejtë i izraelitëve, d.m.th. i
njëjti, vetëm një, i cili është Po ashtu i njëjtë edhe për kohën e
Mojsiut kur edhe po i drejtonte fjalët, po sikur kishte qenë gjithmonë i
njëjtë edhe më herët dhe sikur do të jetë gjithmonë i njëjtë edhe më
vone,porjo në tresh, por njësh, unikat i papërsëritur. Meqë populli
izraelit ishte i vetmi popull besimtar, kurse të tjerët ishin paganë,
është e arsyeshme që përmenden profetët e atij populli: Abrahami,
Izaku dhe jakobi. E Hyji ishte i vetmi Zot në të cilin ata kishin
besuar, i njëjti Hyj.
 
Në paragrafin pasues 8 të shk. dhe ligj. së njëjtë, Bogdani cek se si
Davidi profet (psalmi 66) thotë:
 
"Na bekoftë neve Hyji, Hyji ynë na bekoftë neve" dhe përfundon:
 
Hyji do të thotë Hyji Ati, na bekoftë neve i Biri, Hyji ynë - dhe duke
dashur që të krijojë trininë, fjalisë së Davidit i shton nga vetja -
"sepse e bëri njeri, na bekoftë neve Shpirti i shenjtë.
 
Dhe, natyrisht, këtë trillim të vetëdijshëm dikush e quan filozofi.
Pra, "Na bekoftë neve Hyji, Hyji ynë na bekoftë neve", është thënie e
profetit David Shtesa "na bekoftë neve Shpirti i shenjtë" nxirret kinse
si konkludim nga një shtesë e mëhershme, "sepse e bëri njeri", të
cilën po ashtu me qëllim paraprak mashtrues e trillon Bogdani.
 
Thënia e profetit David nuk mund të kuptohet e as të komentohet
ndryshe, përpos që "Na bekoftë neve Hyji" është një uratë e cila i
dëshirohet vetvetes dhe besimtarëve të tjerë, kurse përsëritja "Hyji i
ynë na bekoftë neve" shpreh dashurinë e madhe dhe shpresën ndaj
Hyjit, e cila shpresë dhe dashuri sikur është thënë jo mjaftueshëm
me thënien e parë, andaj ajo plotësohet duke u sforcuar me një "i
ynë", disi më i afërt me ne, ngase ne i besomë, e adhurojmë, andaj
edhe është yni. Këtu s'kemi At e Bir, por vetëm Hyj, një të vetëm.
Po sikur dikush të shprehej "nënë, nëna ime, e dashura nënë", cili i
marrë do të mendonte se është fjala për tri nëna, gjegjësisht për një
nënë në tri veta e një në natyrë, ejo për një nënë konkrete?
Krahasimi mund edhe të mos jetë adekuat nga vetë fakti se nëna ka
shumë, kurse ka vetëm një Zot te përbashkët për të giithë, për ata
që e pranojnë, si dhe për ata që nuk e pranojnë.
 
Sidoqoftë, nuk nevojitet fare filozofi që të kuptohet se konstatimi i
Bogdanit nuk i qëndron së vërtetës. Madje, as që nevojitet farë
filozofie e të kuptohet se konstatimi 1 dhënë në mënyrë paraprake,
në formë konkludimi, edhe pse konkludimi nuk është arritur në bazë
të ndonj'ë analize të arsyeshme dhe bindëse, po thjeshtë
konkludohet në bazë të vullnetit vetjak, ai konkludim nuk mund të
arsyetohet vetëm pse ne me cdo kusht dëshirojmë ta arsyetqjmë. Ai
konkludim, gjegjësisht konstatim, së pari nevojitet që të rrjedhë nga
arsyeja e cila shpie në konkludim dhe e cila do t'i jetë bazë
konkludimit, në mënyrë që konkludimi të mund të jetë i saktë dhe i
vërtetë. Në qoftë se arsyeja nuk është në gjendje që t'i kuptojë në
mënyrë të drejtë rrethanat, atëherë ndodh që të mirret konkludim i
gabuar, i cili kurrë nuk mund të mbrohet, edhe pse i pabinduri me
kryeneçësi e tenton këtë.
 
Por, për Bogdanin nuk është me rëndësi e vërteta, por ai dhe besimi
i tij i krishterë. Ai as që është i interesuar ta hulumtojë atë, por
dëshiron që me çdo kusht t'i mund ata të tjerët, "të paditurit" dhe "të
pafetë", siç di t'i quaje ai myslimanët. Kështu, lufta nuk bëhet në
fushën e dijes dhe duke përdorur e konsultuar arsyen, por nga
mënia e tepruar ndaj tyre, "të pafeve", fillon lufta e poshtër e
ndërskamzave, në çka edhe mbështetet arsyeja e paarsyeshme që
në thëniet e huaja të shtohen fjali të rrejshme dhe të hiqen fjali të
vërteta. Me një fjalë, të falsifikohet paturpësisht, duke krijuar një
mishmash apo katrahurë fetare. Apo që të dyja së bashku
mishmash dhe katrahurë. Bile mund të thuhet edhe pështjellim
fetar, ngase atëherë edhe trinia do të na jetë më e plotë: mishmash,
katrahurë dhe pështjellim!
 
Dhe ja, në paragrafin 9 të ligj. iii, shk. I, ceken fjalët e Mojsiut në
Deutorium (kreu 6):
"Dëgjo Izrael, Hyji, Hyji ynë, një Hyj është" dhe vazhdohet me
koment:
 
Po që se nuk do të ishte në tre veta, Mojsiu nuk do të kishte
pëmendur tri herë emrin e Tinëzot për të treguar se është një - dhe
kështu nga thënia e vërtetë, e Mojsiut, duke e depërtuar atë thënie
nëpër tym temjani, tentohet që fjalisë t'i ndryshohet kuptimi dhe shija
mbi njëshin, unikatin dhe të papërsëriturin shndërrohet në një
mishmash, katrahurë dhe pështjellim total. Natyrisht se e tërë kjo
bëhet vetëm për hir të trinisë, ngase një herë është thënë dhe më
pas nuk i bihet.
 
Parag. 10. Në Eksod (kreu 23) Zotynë urdhëroi :
 
" Tri herë, për çdo vjet mua të më festoni festat. " (Kreu 24) " Çdo
mashkull tri herë të caktohet për të vajtur në jerusalem. Tri herë në
motmot të dalë para meje, të pushtetshmit Zot, Hyjit të Izraelit, çdo
mashkull yt. "
 
Pra, thotë Bogdani, nga këto dëshmi duhet të themi se Zotynë është
në tri veta, një i vetmi Hyj.
 
 
Së pari, këto nuk janë dëshmi, se po të ishin, atëherë ndarja vërtet
është hyjnore, ngase çdonjërës vë nga tri veta në Tinëzot do t'i
takonte nga një festë në vit, nga një herë në vit do të dilte para
secilës vetë çdo mashkull izraelit, siç na drejton për ta kuptuar
thënien Bogdani, dhe së dyti, fjalia " duhet të themi " se është kështu
apo ashtu, etj. Fjalia " duhet të themi " nuk të bindë për vërtetësinë e
dëshmisë, por lë vend për zbraztirë dhe dyshim, një paqartësi e cila
hap vend për diç tjetër, për të kundërtën e asaj që thuhet. Pra, pasi
kemi marr pozicion që mëparë, ne " duhet të themi " që të mbahemi
me çdo kusht në pozicionin fillestar pa marrë parasysh se në cilën
an mbetet e vërteta.
 
Nga dyshimi se e vërteta mund të ket mbetur në anën tjetër dhe
arritja e asgjësë në fjalinë duhet të themi, Bogdani, humanist i
kryeneçësisë, siç do të shohim më vonë, fillon t'i përdorë fyerjet dhe
sharjet më vullgare me të cilat dokumentohet shumë mirë joqëndrimi
i drejtë filizofiko-teologjik i tij, por paaftëfia e një doktori të mirë, të
cilit siku i është fajtore e gjith bota, ngase i janë përzier zotrat dhe
bërë nyje, kurse atje, armikut të cilit ky nga monia dhe mostoleranca
i thot " i pafe ", i shkëlqen nga zot i vetëm, i përhershëm dhe i
përjetshëm, një në vete dhe një në natyrë, gjithmonë vetëm ni, prej
parafillimit e gjer në pambarim.
 
Por, le të zbresim edhe pak shkallëve të humnerës bogdaniane,
gjegjësisht kristiane.
 
Në paragrafin e 14-të Bogdani shkruan se prej gojës së Isait (kreu
66) zotynë i thotë këto fjalë :
 
" A thua unë që bëjë të lindin të tjerët, vetë nuk lind ", thotë Zotynë. "
Unë që ua jap lindjen të tjerëve, do të mbetem vetë pa fryt ? ", thotë
Zotynë, Hyji yt.
 
Dhe komenton : sikur të kishte thënë se çdokush beson se unë, siç
bëj të lindin të tjerët, ashtu edhe e lindi birin tim.
 
Fjalitë " A thua unë që bëj të lindi të tjerët, vetë nuk lind " dhe " Unë
që ua jap lindjen të tjerëve do të mbetem vetë pa fryt ? " janë fjali të
apostrofuara të Isait profet. Të tjerat janë komentim i Bogdanit.
 
Megjithatë, edhe me këtë rast nuk do të pajtohemi me Bogdanin
ngase fjalia " A thua unë që bëj të lindin të tjerët, vetë nuk lind " ka
kuptim se çdo gjë që lind, lind me vullnetin e Përëndisë. Ai vetë lind,
vetë krijon pa ndihmën e askujt dhe çdo gjë mund të shprehet si fryt i
vullnetit të tij. Meqënëse ai vetë i lind gjërat në këtë mënyrë, kjo
lindje nuk e ka kuptimin e lindjes së të birit nga i ati, por duhet
kuptuar si lindje universale e cila i nënshtrohet vullnetit të tij. Çdo gjë
në universum është krijuar apo lind sipas vullnetit dhe urdhrit të tij,
andaj edhe çdo njeri ka të drejtë të quhet bir i tij, ngase asgjë s'mund
të bëhet undër vullnetit të tij, e as lindja. Pra, ligji i lindjes është i
përcaktuar që më parë nga vullneti i tij, andej thënia " vetë lind "
d.m.th. vetë krijon, pa ndihmën e askujt, ngase është i
gjithëfuëishëm dhe ka aftësi të pakufizuara. Ai mundet çdo gjë dhe
nga ai rrjedhin të gjitha.
 
"Unë që ua jap lindjen të tjerëve, do të mbetem vetë pa fryt?", është
fjalia tjetër me të cilën manipulon Bogdani. Me "lindjen e të tjerëve"
kuptohet lindja apo shumimi i jobesimtarëve, të cilët e mohojnë dhe
çdo herë shkojnë duke u larguar nga rruga e Perëndisë. Edhe atyre,
si edhe të tjerëve, u është lënë liri vetëvendosjeje sa u përket
sjelljeve të tyre në këtë botë. Faturën do ta marrin të gjithë në botën
tjetër. Fjalia "Unë që ua jap lindjen të tjerëve" ka domethënien e
lindjes së premtuar në bazë të vetë ligjit të lindjes, meqenëse ai ligj
është i përbashkët për tërë njerëzimin, d.m.th. ua ka dhënë lindjen
pasi që e ka dhënë vetë ligjin', sipas të cilit zhvillohen lindjet, kurse
"Do të mbetem vetë pa fryt" nuk është fjali pyetëse, por sqaruese.
Ajo fjali shpjegon se Perëndia kujdeset edhe për ata të cilët e
besojnë dhe e adhurojnë. Të gjithë kanë lindur sipas ligjit të
përbashkët të lindjes, por të lindurit në këtë rast ka kuptimin e të
lindurve besimtarë. Ata i anë fryt pa të cilët Perëndia nuk mbetet, që
do të thotë se Perëndia dërgon profetët, të cilët janë të detyruar që
popullit t'ia thonë të vërtetën mbi Perëndinë, kurse popullit i mbetet
në vullnet besimi në atë të vërtetë; të bindet dhe të besojë apo të
mosbindet dhe ta mohojë.
 
Meqenësejobesimtarët pra lindin sipas ligjevetë njëjta të lindjeve,
sikurse edhe besimtarët, ngase bashkërisht përbëjnë njerëzimin, për
të gjithë vlejnë ligje të njëjta të jetesës, si dhe u nënshtrohen
kushteve të njëjta natyrore: biologjike dhe fiziologjike dhe mes tyre
dallojnë vetëm për nga mënyra e të menduarit dhe bindja në nevojën
e besimit dhe nënshtrimit Perëndisë apo mosbindja dhe
mosnënshtrimi kërkesave të tij. Pra, kjo është e pa ndikesë
ngajashtë, është vullnetare dhe i nënshtrohet vlerësimit personal të
secilit veç e veç. Kjo, në të vërtetë, edhe është përparësia kryesore
e cila e dallon njeriun nga të gjitha krijesat e tjera të gjalla. Në të
vërtetë, kjo është përparësia e cila tek disa shndërrohet në
mungesë, gjegj ësisht në dobësi, ngase nuk shfrytëzohet si duhet,
kurse përgjegjësia i pret.
 
Prandaj, nëse rezonohet në këtë drejtim të besimit islamik, fjalia
"Unë që u jap lindjen të tjerëve do të mbetem vetë pa fryt?" më tepër
shpreh qetësimin e besimtarëve të frikësuar me kahun,e gabuar të
zhvillimit të shoqërisë njerëzore, e cila në periudha të ndryshme
kohore tjetërsohet tepër shumë nga e vërteta, harronte ligjet
njerëzore të cilat ishin caktuar për ta dhe silleshin sipas ligjeve të
huaja, ligjeve të qenieve tjera të gjalla, siq ishin kafshët, e bile arrinin
Lyier në atë shkallë çmendurie sa që ta konsideronin veten, njeriun,
për Hyj.
 
Në paragrafin e 15-të të shkallës dhe të ligjëratës për të cilën e kemi
fjalën, Bogdani shkruan: - Prej gojës se Davidit, ati i amshueshëm
në psalmin 2, duke folur me të birin e vet në qiell, thotë: "Ti je biri im,
unë sot të linda." Thotë ai, përkatësisht gjithherë, sepse në
amshimin e Tinëzot nuk ka kohë të shkuar apo të ardhshme, por
giithnjë është një sot e amshueshme epërjetshme. Ashtu edhe këtu
referohet.- "Para yllit të dritës të linda."
 
Nëse i kalojmë shkallët dhe ligjëratat e dalim në shkallën III dhe
ligjëratën III, ku Bogdani ligjëron profecitë e Davidit profet, nën
paragrafin 2, i njëjti Bogdan shkruan: - Me panme të kthjellët dhe të
folme të hyjnueshme profetizonte Davidi 2. Reg. 23,4: "Zotynë mua
më foli posi drita e agimit kur lind dielli në netët pa re shkrepur.". -
 
Kjo qartësi në të folur, si drita e agimit kur lind dielli në netët pa re,
tregon qartësinë dhe lehtësinë me të cilën profeti David i kuptonte
fjalët që i arrinin nga Zoti. Këtë e pranon edhe Bogdani dhe nën
paragrafin 3 i vazhdon thëniet e Davidit nga Psalmi 2:
 
"Unë, ndërkaq, të cilin ata dëshironin ta vritnin, u bëra mbret, sipas
njerëzisë."
 
Përse ky mashtrim kur në psalmin 2 të Davidit nuk figuron duke folur
me të bain e vet në qiell, por vetëm: "Ti je biri im, unë sot të linda."
Kjo fjali, meqenëse "Zotynë mua më foli posi drita e agimit kur lind
dielli në netët pa te shkrepur", nuk është aspak e mistifikuar. Ajo ka
të bëjë konkretisht me Davidin profet. "Ti je biri im", apo i zgjedhuriim
për profet, që të përcjellish fjalën time, të vërtetën, "Unë sot të linda".
Sot të linda, apo të mbusha mirësi, të pajisa me dije, me të vërtetën.
Davidi flet qartë, siç ishin edhe fjalët e qarta, të cilat po i
dedikoheshin atij, "posi drita e agimit ... " Pra, këtu nuk e kemi
thënien - duke folur me të birin e vet në qiell, - as qartë as
mistifikueshëm.
 
Fundi i fundit, se është f jala për Davidin e jo për ndonjë Bir Zoti
mund të përfundohet shumë lehtë edhe nga ligjërimi i Bogdanit në
shkallën III, ligj. II, aty kur ai përshkruan jetën e Davidit dhe
peripecitë, rrezikun që i kanosej atij nga mbreti i tij dhe i hebrenjve -
Sauli. Sauli shumë kohë kishte tentuar që të vriste Davidin, por pa
sukses. Edhe pse Davidi i drejtë kurrë nuk kishte tentuar që t'ia
rrezikonte mbretërinë Saulit, pas vdekjes së tij ai shugurohet mbret i
hebrenjve.
 
Dhe, përse doktori i filozofisë aq shpejt harron? Cka i nevojitet atij
një "sot të linda", kur vetë na kishte ligjëruar më parë se koha në
amshimin e Tinëzot nuk ka të shkuar e as të ardhme?
 
Në qoftë se vërtet nuk ka kohë të shkuar apo të ardhme në amshim,
atëherë përse nevojitet fjala sot? Përse Zoti, "duke folur me të birin
e vet në qiell", nuk thotë thjeshtë "të linda", si fjali e papërcaktuar
nga aspekti kohor, por thotë "sot të linda"? Fjala sot mund të ketë
kuptim vetëm nëse ka ekzistuar e djeshmja, e kaluara, dhe nëse
është paraprinjëse e së ardhmes, e cila duhet të pasojë pas saj.
Koha e sotme është vetëm një lidhje e kohëve botërore, një rrjedhë,
e cila pikon nga e ardhmja në të kaluarën. Ajo parafytyrohet
giithherë si një transformim i pandërprerë i së ardhmes në të
shkuarën. Prandaj është "sot". Ne sot mësojmë, punojmë,
shprehim veprime konkrete në kohë të caktuar, sot e jo dje, sot e 'o
nesër. Fjala sot do të mbetej kurrë e pazbuluar po të mos kishte
qenë e djeshmia, ngase thjeshtë, do të kishte qenë e panevojshme
si shprehje dhe si kuptim. Por ajo, thamë, përveç që kufizohet me të
shkuarën, kufizohet edhe me të ardhmen.
 
Megjithatë, ne nuk e kemi ndërmend të lozim me fjalë, ngase për ne
Mjafton bindja se askush nuk i di punët me mire se Perëndia dhe se
ai na e caktoi kohën nëpër të cilën lind, zhvillohet dhe shkatërrohet
cdo gjë në këtë botë materiale. Prandaj "Unë sot të lida" 1 nuk ka të
bëjë me amshimin, por me kohë konkrete të kësaj bote, ku dje, sot e
nesër e kanë kupt'min e vet konkret: pra - sot.
 
Edhe pse fjala sot shpreh një interval të kohës së caktuar, zakonisht
asaj ditore, ajo mund të shprehë edhe një periudhë më të gjatë
kohore, si p.sh. sot shkenca e ka arritur këtë e këtë, me c'rast fjala
soi në vete përmban edhe nj'ë të shkuar jo te largët në numërimin e
vitevel, por jo edhe të dekadave dhe shekujve, kur shkenca e kishte
arritur "atë", por jo edhe "këtë".
 
Pra, dje, sot e nesër e kanë kuptimin e vet të pazëvendësuar dhe
ashtu edhe duhet t'i marrim. Kështu, pa e pyetur Bogdanin rare për
pëlqim, mund të konkludohet se: "sot të linda" i është drejtuar Davidit
si njeri dhe profet, në jetën njerëzore të të cilit vlejnë të gjitha ligjet
natyrore si dhe aspekti i kuptimit kohor të së djeshmes, së sotmes
dhe të ardhmes. Pra, në këtë rast e sotmja në kuptimin e caktuar
historik, e jo ditor as në kuptim amshimi.
 
"Para yllit të dritës të linda." Pra, të linda para se të lindë planeti
Venerë, ylli i dritës apo edhe i mbrëmjes, siç e quajnë. Me këtë
mendohet në lindjen e profetit David, po sikur me thënien nga psalmi
2: "Unë, ndërkaq, të cilin ata dëshironin ta vritnin, u bëra mbret,
sipas njerëzisë", që u mendua në të e jo në Krishtin.
 
Duke dashur të dokumentojmë se fjalia "Para yllit të dritës të linda"
ka të bëjë drejtpërdrejtë me Davidin, ne do të bëjmë një shëti të
shkurtër në të kaluarën e largët qysh para lindjes së vetë Davidit,
kurse Davidi i mirë do të na pretë dhe nuk do të lindë gjer t'i vijë
koha e tij, ashtu siç na thotë edhe Bogdani në shk. III, ligj.II, parag.
1, se profeti David lindi 1000 vjet para ardhjes së Krishtit. Krejt çka
duhet të mbajmë në mend është "1000 vjet", para Krishti.
 
Lindja e yllit të dritës, Venera
 
Imanuel Velikovski, një gjurmues fenomenal dhe i palodhshëm i
fenomeneve natyrore të ndodhura në të kaluarën, në veprën e tij
"Botërat në ndeshje" shkencërisht tenton të dokumentojë kohën e
lindjes së planetës Venerë.
 
Në bazë të shumë shënimeve të vjetra të mbledhura anekënd botës
dhe ndër popuj të ndryshëm, Velikovski dokumenton se tronditjet
natyrore ndërplanetare të kohës së Mojsiut kishin qenë përfundim i
një epoke dhe fillim i një epoke tjetër, të re.
 
Në traditën kozmologjike të shumë popujve botërorë, thotë
Velikovski, fjala diell është sinonim i fjalës epokë. Tek Majët, p.sh.
epokat janë logaritur sipas emrit të diellit: Dielli i ujit, Dielli i tërmetit,
Dielli i uraganit dhe Dielli i zjarrtë. Këta diej kanë paraqitur epokat
në të cilat bota ka përjetuar katastrofa të ndrvshme.
Ai e cek thënien e shkencëtarit indian të Amerikës, Ikstilksoqitl, i cili
është përafërsisht bashkëkohës i Bogdanit (vdiq më 1648). se epoka
e parë, Dielli i qjit, përfundoi me përmbytje, në të cilën pësuan gati të
gjitha gjallesat. Dielli i tërmetit, thotë ai, është kohë e cila u zhduk
me tërmet të tmerrshëm, toka shqyhej dhe Malet shembeshin.
Epoka e Diellit uragan përfundon me uraganin kozmik, kurse Dielli i
zjarrtë e ka paraqitur kohën botërore, përfundimin e së cilës e ka
sjellë një shi i zjarrtë.
 
Për shkrimtarin spanjoll të shek. XVI Gomaru. Velikovski thotë se ai
cek, në bazë të vizatimeve hieroglifike, se meksikanët besojnë se
para këti dielli që tani i ndrit, katër te tjerë u fikën njëri pas tjetrit, cka
i për i përgjigjet shkatërrimit të llojit tonë me përmbytje, tërmet, Zjarr
të përgjithshëm dhe erëra shkatërruese. Që të katër elementet ishin
pjesëmarrëse në katastrofa. por u quajtën: përmbytje, tërmet,
uragan dhe zjarr ngase në çdo shkatërrim njëri nga elementet ishte
me i theksuar. Këto vizatime datojnë para zbulimit të Amerikës.
 
Autori romak Lacius Amelijus në librin "Liber memorialis" shkruan,
thotë Velikovski: "Soles fuere quinque" (ishin pesë diej).
Libri i shenjtë budist "Visudhi-Maga" po ashtu e përdor shprehjen
diell për epokë.
Edhe librat Sibile, thotë Velikovski. thonë: "Nëntë diej janë nëntë
epoka... Tani është dielli i shtatë." Sibila parasheh edhe dy epoka, të
cilat duhet te vijnë, aio e diellit të tetë dhe të nëntë.
Cenzoriusi nga shek. III i erës se re i përdor tekstet e Varonit, i cili
thotë se ne analetevjetraetrure ekzistojnë shënirne për shtatë epoka
të kaluara, kurse vetë Cenzoriusi shkruan se ekzistojnë epoka, të
cilat Aristoteli i quan "vit kryesor" në përt'undim të të cilave Dielli,
Hëna dhe të gjitha planetet kthehen në pozitat e veta fillestare. Ky
vit kryesor e ka dimrin e madh që grekët e quajnë kataklysmos, dhe
verën e madhe të cilën e quajnë ekryrosis, apo zjarr botëror.
 
Anaksimeni dhe Anaksimandri në shek. VI para erës së re dhe
Diogjeni nga Apolonia në shek. V besonin në shkatërrimin dhe
rifillimin e kohëpaskohshëm botëror, kurse Herakliti (vdiq më 475
para erës së re) mësonte se bota shkatërrohet me zjarr pas cdo 10
mijë e 800 vjetësh.
 
Hesiodi, njëri nga shkrimtarët e parë grek. fliste për katër epoka dhe
katër gjenerata njerëzish, nga të cilat ato të gjeneratës së tretë i
kishin takuar epokës së bronzit dhe pas shkatërrimit nga Zeusi,
tokën e trashëgoi gjenerata e re, e cila përveç bronzit filloi ta
përdorte edhe hekurin. Trimat e Luftës së Trojës i takonin asai
gienerate të katërt. Pastaj qe gjykuar edhe nj'ë shkatërrim. pas te
cilit ka ardhur edhe një gjeneratë, gjenerata e pestë e njerëzve,
gjeneratë e epokës së hekurit.
 
Edhe librat hindas "Bhagavata Purana", "Ezour Vedam" dhe "Bhaga
Vedam" flasin ose përmbajnë skemat e katër epokave apo katër
kataklizmave në të cilat njerëzimi qe gati i shkatërruar.
 
Diçka e tillë përmendet edhe në letrat e shenjta të religjionit të vjetër
persian, mazdaizmit.
 
Kinezët i numërojnë 10 epoka prej krijimit të botës e gjer në kohën e
Konfuçisë, kurse mësimi rabin thotë: "Ai ka krijuar shumë botëra
para tonës, por të gjitha i shkatërroi " etj., etj.
 
Kështu, duke u mbështetur në mësimet e vjetra fetare dhe duke
mbledhur fakte nga të katër anët e botës, hebreu Imanuel Velikovski
nxori teorinë e krijimit të planetit Venerë, që 1500 vjet para kohës së
re nuk kishte ekzistuar, gjegjësisht ishte kometë e jo planet i Sistemit
diellor.
 
Të mos harrojmë se ende ndodhemi, teorikisht, 1500 vjet para kohës
së re, gjegjësisht para ardhjes së Krishtit, dhe 500 vjet para se të
lindte profeti David, të cilit i thuhet "Para yllit të dritës të linda".
 
Duke bërë krahasimin dhe sistematizimin e dokumenteve të vjetra
nga të gjitha anët e botës, Velikovski mbron tezën e tij se planeti
Venerë është planeti i fundit i cili i është bashkangjitur sistemit tonë
diellor. Ai thotë se në paraqitjen hindase të planetëve, që mendohet
se daton nga viti 3102 para erës së re, nga të gjitha planetet e
dukshme mungon vetëm Venera, që do të thotë se në mileniumin e
tretë para erës së re kanë mundur të shihen vetëm katër planetë dhe
në kartelat astronomike të asaj kohe nuk mund të gjendet Venera.
 
Edhe astronomët babilonas e kishin sistemin katërplanetar, kurse në
lutjet e tyre të vjetra thirrnin Saturnin, Jupiterin, Marsin dhe Merkurin,
kurse Venera mungon, edhe pse, thotë ai, ajo tani bie në sy më së
shumti me shkëlqimin e saj. Pra, vjen në përfundim Velikovski, ajo
nuk ceket askund nga arsyeja e vetme se nuk kishte ekzistuar në
atë kohë. Më vonë gjërat ndryshojnë dhe në shkrimet e mëvonshme
ajo fillon të përmendet.
 
Kështu, Demokriti, bashkëkohës i Platonit, thotë Velikovski, fliste për
Venerën sikur ajo të mos ishte një nga planetet. Ai e ndërtoi teorinë
mbi krijimin edhe shkatërrimin e botërave, e cila tingëllon si teori
moderne planetezimale pa farë mungese. "Botërat janë të
shpërndara jobarabarësisht në hapësirë - thotë Demokriti, diku janë
më shumë e,diku më pak, disa përparojnë, disa janë tek në fillim,
derisa të tjerat janë në zhdukje. Shkaku i zhdukjes së tyre është
ndeshja në mes tyre."
 
Demokriti e di se "planetet janë në largësi të ndryshme nga ne" dhe
se ka më shumë sesa mund të vërejmë me syrin e thjeshtë.
 
Aristoteli për Pitagorën dhe pitagoristët thotë: "Disa italianë të
quajtur pitagorianë thonë se kometa është njëra nga planetet." Këtu
është fjala për Venerën. Flasin për lindjen e Venerës, porjo edhe të
Jupiterit, të Marsit apo të Saturnit. Plutarku, Minervën romake ose
Atenën greke e identifikonte me Izisin egjiptian, kurse Pliniu për
Izisin thotë se e paraqet planetin Venerë, kurse lindja e Atenës lidhet
me mesin e mileniumit të dytë. Augustini shkroi: "Mendohet se
Minerva (Atena) është lajmëruar në kohën e Ogigut".
 
Duke u nisur nga të gjitha këto materiale të shumta si dhe dëshmive
të tjera, të cilat ne këtu nuk i kemi cekur, kurse janë të mbledhura
nga anë të ndryshme të botës, por të shkruara në kohët e vjetra për
të cilat besohet se komunikimi ndërkontinental ishte i pamundshëm,
Vellkovski vjen në përfundim se Atena-Minerva për të parën herë
ishte lajmëruar në ditën kur izraelitët kaluan nëpër Detin e Kuq dhe
se ky takim i parë me Tokën ka shkaktuar çregullim kozmik, i cili
përshkruhet ne Dhjatën e Vjetër.
 
Në bibliotekën e Asurbanipalit në Ninivë, krveqytet i Asirisë së
dikurshme, thotë Velikovski, janë ruajtur librat astronomikë nga koha
e Asurbanipalit, si dhe nga koha edhe më e hershme se ajo, dhe se
në tabelat e gjetura mbi Venerën shihet se lëvizja e saj është
plotësisht e parregullt dhe frika nga ndeshja e saj e sërishme me
Tokën ishte shumë e madhe.
 
Pra, lindja e Venerës për Tokën dhe njerëzimin ishte shumë e
dhimbshme dhe është mëkat që nuk mund t'i bartim të gjitha ato
ngjyrëra të kësaj lindjeje, siç bën Velikovski madhështor duke
nxjerrë në dritë dëshmi pas dëshmie. Por, ky as që është qëllimi
ynë. Për temën e cila është lëndë shqyrtimi për ne, mjafton të ceket
vetëm përfundimi i Velikovskit:
 
"Venera si kometë qe lindur në mileniumin e dytë para erës së re.
Në mesin e mileniumit të dytë, ajo dy herë u ndesh me Tokën
(ndeshja e parë ishte kur izraelitët kaluan Detin e Kuq) dhe e ndërroi
orbitën e vet të kometës. Gjatë shek. x dhe lx të mileniumit të parë
para eres se re, ajo ende ishte kometë (ngase lëvizja e saj ishte
plotësisht e parregullt, pa një orbitë të përcaktuar). Prej gjysmës së
dytë të shek. viii para erës së re, e krejt gjer më sot, Venera ndjek
rrugën në mes Tokës e Merkurit. Ajo u shndërrua në Yll të
Mëngjesit dhe të Mbrëmjes. Kometa e tmerrshme u shndërrua në
planet të zbutur. Nga të gjithë planetët, ajo e ka qarkullimin harkor
më të përsosur".
 
Tërë këtë shëtitje në astronomi me ndihmën e Velikvskit, e bëmë me
qëllim që ta kemi më të qartë se fjalia "Para Yllit të dritës të linda",
është fjali e cila i atribuohet drejtpërdrejt Davidit', e jo Krishtit Zot, siç
pretendon të na bindë Bogdani. Me një fjalë, Davidi, i lindur 1000
vjet para ardhjes së Krishtit, ishte i lindur para përfundimit të lindjes
së Yllit të dritës, diku rreth gjysmës së dytë të shek. viii, pra lindje e
mundimshme dhe e giatë që nga pjesa e dytë e mileniumit të dytë
para erës së re, 750 vjet rrugë gjer në qetësimin përfundimtar dhe
përfundimin e lindjes së Venerës.
 
Këto gjëra në kohën e Bogdanit nuk ishin të njohura, por me sa
vrehet nga i tërë ligjërimi i Bogdanit, edhe po të kishin qenë, fare nuk
do të bënin punë, ngase Bogdani është tendencioz gjer në pakuptim,
edhe pse me qëndrim të tillë nuk mund të arrihet asgjë, përpos
pozitës mjeruese të një palaqios kryeneç, të cilit asgjë nuk i shkon
ndorësh, ngase të gjitha i nis mbrapsht dhe i përfundon si është më
zi.
 
Mjeshtri i mashtrimit
 
Kur thamë se Bogdani gjërat i fillon mbrapsht dhe i përfundon si
është më zi, arsyen e kishim në paragrafin pasues 16, ligj. III, shk.
1. ku Bogdani e këput perin e dredhur dobët të filozofisë së tij, vërtet
të "hollë".
 
Ai aty shkruan: Duke dashur Zotynë për tu dëftuar se është në tre
veta një Hyj, thotë te Isia (kreu 18);
 
"Më dëgjo Jakob e Izrael, të cilin unë po e thërras: unë vetë, unë i
pari e unë më i mbrami. Dora ime e nguli dheun dhe e djathta ime
mati qiellin."
 
Kush vëren bukur, thotë Bogdani, atë fjalë tri herë të thënë prej
Tinëzot, do të shohë se ai është në tri veta.
 
Jo! Kush vëren bukur atë fjalë të thënë prej Tinëzot, do të shohë se
ai është vetëm në një vetë. "Unë vetë" është një në natyrë dhe në
vete, qartë e bukur. "Unë i pari e unë më i mbrami" paraqesin
aftësinë e Unit, d.m.th. Unë i pari, fillimi dhe mbarimi i cdo gjëje,
pikëfillimi i të gjithave. Kurse "Unë më i m'brami" tregon mbylljen e
rrethit të lëvizshmërisë, harkun e përfunduar të të gjithave dhe
kthimin tek i një'jti. Çdo gjë qëndron brenda një vullneti, fillimi dhe
mbarimi, andaj "Unë vetë" është një, më i pari dhe më i mbrami.
Pra, është fjala për kohën e jo për qenien e quajtur Zot, i pari nga i
cili fillon cdo gjë dhe i fundit tek i cili pas kohës së caktuar
nga'vullneti i tij, i cili është ligj, kthehet cdo gjë. Kjo vërtet vërehet
qartë dhe bukur, dhe Bogdani kishte për ta vënë re edhe vetë sikur
me pahir t'i binin syzet, të cilat çdo gjë ia paraqesin në tresh.
 
E se kjo pët-mëniend është ashtu, vazhdon Bogdani, duke aluduar
në treshin në veta e njëshin në natyrë, fjalinë nga goja e profetit Izai:
 
" Avituni te unë dhe dëgjoni këtë punë; nuk ju kam folur tinëz,
asokohe para se të bëhej gjë, aty isha, e tash Zotynë më dërgoi mua
dhe Shpirti i Tij ",
 
e kualifikon si thënie të Krishtit. i cili përmes profetit Izai kinse
dokumenton ekzistimin e vetes së tij, së bashku me të Atin, qysh në
fillim të fillimit, kur nuk ekzistonte asgjë tjetër përveç tyre, por nuk e
ka mirë, dhe ja përse:
 
Në ligj. V të shk. III, ku bën fjalë për jetën e Izaisë profet, Bogdani
thotë se Izaiu qe 500 vjet para Krishtit bartte çiliçin apo thesin mbi
vete dhe ecte i zhveshur. Kur mbreti Sankarib e rrethoi Jerusalemin,
Izaiu i profetizoi mbretit të hebrenjve Ekzekielit se do të hiqej ai
rrethim në dëm të madh të Sankaribit, gjë që edhe ngjau me vdekjen
e përnjëhershme brenda një nate të 185 mijë njerëzve, dhe
Sankaribi u tërhoq. Pastaj i kishte thënë mbretit Ekzekiel se ka për
të vdekur dhe se mbreti vërtet ishte sëmurë shumë keq. Por, më
vonë e kishte lajmëruiir se Zotynë kishte dëgjuar uratat dhe lutjet e
Ekzekielit dhe kishte pasur mëshirë dhe ia vazhclonte jetën edhe për
15 vjet, dhe edhe kjo ngj au e u realizua sikur që kishin ngjarë dhe
ishin realizuar edhe shumë parashikime dhe profeci të tjera të
profetit Izai.
 
Pastaj erdhi Manasi, i biri i Ekzekielit, që te mbretërojë, por ai ishte i
keq dhe adhuronte idhujt, të cilëve u bënte tempuj dhe altarë, siu
thotë Bogdani. dhe mbvti shumë profetë. Ndër të tjerë që mbyti, na
njofton Bogdani, është edhe profeti Izai. Bukur. Jo bukur se qenka
mbytur profeti, por bukur se ai edhe pas vdekjes së tij i lë gjurmët që
të zbulohet e vërteta.
 
Fjalinë "Avituni te unë ... " etj. profeti e kishte thënë para se të
dënohej nga Manasi dhe para se të vdiste. Këtu edhe fshehet e
vërteta në lidhje me fjalinë kontestuese. Vërtet Bogdani nuk kishte
dashur që ta demantonte vetveten, por faktet janë të pamëshirshme
dhe ato e demantc)jnë Bogdanin dhe tërë l'ilozofinë e tij tëvargjeve
trilluese.
 
Të gjithë pak a shumë e kemi të qartë se detyra e një profeti është
që te parcelle njohurit që i arrijnë në mënyra të ndryshme mbi të
vërtetën dhe Zotin, si dhe kërkesat dhe udhëzimet e tij, dhe këtë e
bën duke këshiIluar dhe duke i thënë fjalitë ashtu si i arrijnë. Mirëpo,
nuk duhet harruar se edhe ai është njeri. i cili mund të hasë në
pranim dhe mlrëkuptim, uka zakonisht ndodh shumë rrallë apo nuk
ndodh fare, por edhe has në refuzim, moskuptim dhe urrejtje nga
rrethi ku jetori dhe vepron. Meqenëse ai është vetëm njeri i
rëndomtë, gjatë kryerjes së detyrës me të cilën është i ngarkuar ai
përdor edhe fjalitë e veta personale, siç janë edhe fjalët: "Avituni te
unë dhe dëgjoni këtë punë", me ç'rast Izaiu fton hebrenjtë që ta
marrin seriozisht dhe të mos e nënçmonin si të zhveshur që po e
shihnin dhe mos ta konsideronin jonormal. Ky përçmim mund të
shihet edhe nga Manasi mbret, i cili pos të tjerëve, më në fund mbyti
edhe vetë Izaiun.
 
Po ashtu edhe fjalia " Nuk ju kam, folur tinëz, asokohe, përpara se te
ishte bërë gjë aty isba ... " është fjali e Izaiut njeri, i cili si i nënçmuar,
e ndoshta edhe i përndjekur dhe i rrezikuar, la përkujton popullit dhe
vetë mbretit Manasi profecltë e tii të mëhershme dhe përmbushjen e
tyre. AI thotë - " aty isha ". Kjo do të thotë se aty ishte kur profetëroi
se Jerusalemi nuk do të pushtohet nga Sankaribi dhe ashtu edhe
ndodhi. " Nuk ju kam folur tinëz ... " ngase këtë e kishte thënë vërtet
haptas, e bile edhe vetë mbretit Ekzekiel. Ati i kishte thënë haptas
edhe se kishte për të vdekur dhe ai ishte sëmurë, por pastaj e kishte
njoftuar se i zgjatej jeta edhe për 15 vjet dhe të gjitha ndodhën mu
ashtu siç i kishte profetizuar. Pra, të gjitha i kishte thënë "... asokohe
përpara se të ishte bërë gjjë ", para se të kishin ndodhur, të ishin
realizuar.
Megjithatë, i frikësuar nga mosbesimi i hebrenjve dhe i Manasit dhe
rreziku në të cilin ndodhej, ai vë një theks të posaçëm dhe potencon
lidhjen e tij shpirtërore me Zotin dhe të vërtetën, e cila i arrinte nga
ai, duke e përdorur edhe një fjali të individu apo njeriut Izai:
 
"E tash Zotynë më dërgoi mua dhe shpirti i tij".
 
"E tash ... " shpreh atë qëndrimin e fortë mbi bindjen se ishte profet,
qëndrim ky i cili bazohet mbi profecitë e suksesshme në të kaluarën,
por tani është më i theksuar dhe dëshirohet të jetë më bindës për
detyrën konkrete, e cila i është ngarkuar nga burimi konkret, Zoti,
andaj edhe kërkon bindje të pakontestuar të hebrenjve dhe të
mbretit Manasi.
 
" ... Zotynë më dërgoi mua dhe shpirti i tij" është bindje e fortë
personale, e cilatentohet që të bartet edhe tek të tjerët, mbi
vërtetësinë e ekzistimit të të vetmit hyj, kurse "shpirti i tij" paraqitet si
kundërshti e dyshimit mbi ekzistimin e Perëndisë dhe kundërshti e
idhujadhurimit të sendeve apo objekteve të pashpirtëra, siç kishte
praktikuar të bënte Manasi. Pra, " Shpirti i tij " duhet të paraqetë të
vërtetën mbi qenien e gjallë mbinatyrore me tërë vërtetësinë e gjallë
dhe konkrete në krahasim me jogjallërinë e sendeve dhe të
objekteve të pashpirtëra. Me një fjalë, fjalët e cekura nga Izaiu nuk
janë fjalë të Krishtit të thëna për Zotin dhe Shpirtin e shenjtë siç na
filozofon Bogdani. Po të ishte ndryshe, ashtu sic thotë Bogdani,
atëherë më e rrugës do të ishte shprehja Zotynë dhe shpirti ynë më
dërgoi mua,, - ngase sipas filozofisë bogdaniane dhe besimit të
krishterë, Shpirti i shenjtë kishte lindur nga dashurla e përbashkët që
kishin ndaj njëri-tjetrit Zoti atë dhe Krishti bir, dhe se ai Shpirt i Zotit
ishte edhe i Krishtit. Megjithatë, edhe po të ishin këto flalë të Krishtit
dhe ai të shprehej mu në këtë mënyrë, përsëri do të na lindte
problemi i dëshmimit të mundësisë së ndarjes së Shpirtit të shenjtë.
Si ishte e mundur kjo ndarje e shpirtit të përbashkët dhe me cilin
duhej mbetur Shpirti i shenjtë, me Atin apo me Krishtin, i cili zbriti në
këtë botë? Është me kot që të kërkohet rruga shpjeguese e së
pamundshmes, gjegjësisht e së pavërtetës.
 
Gjersa fjalët e cekura janë fjalë personale të Izaiut, fjalët e tij nga
kreu 18, ku thuhet:
 
" Më dëgjo Jakob e Izrael, të cilin unë po e thëras: Unë vetë, e unë i
pari e unë më i mbrami. Dora ime nguli dheun dhe e djathta ime
mati qiellin ... "
 
janë fjalët e Perëndisë të transmetuara përmes profetit Izai, me të
citat edhe kryhet transmetimi, kurse vazhdimi me " avituni te unë ... "
etj. me asgjë nuk mund të dëshmohen se janë fjalë të Krishtit Zot,
gjegjësisht bir Zoti.
 
Megjithatë, duke dashur që me çdo kusht të na bindë në vërtetësinë
e Trinisë, Bogdani tjerr filozofi belbëzuese edhe në parag. e 17-të: -
Nga këto fjalë bukur veçohen tre veta në Tënëzon, njera që dërgon
e tjetra që është dërguar. Hyji më dërgoi mua dhe shpirti i tij. Pra,
vazhdon Bogdani, duke qenë Zotynë një në natyrë, duhet të thotë se
është në tri veta, sepse ai që është dërguar nuk do të thoshte Hyji
më dërgoi mua dhe shpirti i tij.
 
Vërtet, ne do të pajtoheshim me këtë rezonim të Bogdanit sikur ai të
na e shpjegonte se ku treti shpirti i këtij që u dërgua!
 
Në qoftë se nisemi nga supozimi se Zoti i gjallë është me shpirt të
vetin, dhe se Krishti po ashtu e kishte shpirtin e vet personal, kurse
Shpirti i shenjtë e paraqet veten e tretë të Trinisë dhe është i
përbashkët, atëherë shprehia " Hyji më dërgoi mua dhe shpirti i tij "
mund të qëndrojë, ngase Zoti kishte mbetur me shpirtin e tii
personal, kurse Krishti kishte zbritur në këtë botë me shpirt të vetin.
Pra, Hyji dhe shpirti i tij e kishin dërguar, por Shpirti i shenjtë nuk
dihet se ku mbeti! Në qoftë se ai, Shpirti i shenj të, kishte ngelur së
bashku me Zotin atë, atëherë Krishti nuk kishte shpirt të shenjtë, por
vetëm shpirt të zakonshëm njeriu. E njëjta gjë do t'i ndodhte Zotit
atë në qoftë se Shpirti i shenjtë zbriste së bashku me Krishtin. Ai do
të mbetej vetëm me shpirtin e thjeshtë dhe të zakoshëm, çka asessi
nuk do t'i ndodhë një Zoti, qoftë edhe i besimit të krishterë.
 
Mundësia që të ekzistojë Zoti atë, bir Zoti Krisht dhe që të dy të kenë
nga një shpirt personal, si edhe Shpirti i përbashkët i tyre i shenjtë,
nuk ka mundësi as sipas besimit të krishterë, ngase na shfaqen dy
shpirtëra të thjeshtë dhe jo të shenjtë, çka kurrsesi nuk mund të vijë
në konsiderim, sepse edhe ata dy shpirtëra gjithsesi duhet të jenë të
shenjtë, si shpirtëra Zoti, por atëherë as që bën ta vëmë shenjën e
barazimit pas numërimit Atë dhe Bir, plus tre shpirtëra të shenjtë!!!
 
Këtë sikur nuk e kemi thënë. Do të marrim në konsideratë vetëm një
shpirt të shenjtë, ashtu siç na mëson Bogdani dhe krishtërimi, dhe
do të themi se Hyji dhe Shpirti i tij (gjithsesi i shenjtë) e dërguan
Krishtin. Hyji dhe Shpirti i tij (i shenjtë) bëjnë dy veta, kurse i
dërguari është i treti. Po shpirti i këtij, të dërguarit, na mbetet shpirt i
zakonshëm njeriu e jo Hyji, përveç nëse ka mundësi që të ndahet ai
shpirt i shenjtë i përbashkët, gjë që nuk e besoj më, ngase atëherë
do të kemi katërni e jo trini, dhe do të thuhej Hyji dhe shpirti i tij më
dërguan mua dhe shpirtin tim!
 
Pra, nuk bën. Por, nuk bën as që Hyji të bëjë hile, që shpirtin ta
mbajë për vete (Hyji dhe Shpirti i tij) dhe të birin ta dërgojë pa shpirt
(të shenjtë)!
 
Rrugëdalje nuk shihet dhe, edhe pse nuk dëshirojmë që të fyhemi si
të pafe që tregohemi me këtë mosbindje tonën, detyrohemi të cekim
se atë që Bogdani e vëren për bukuri si Trini, ne e vërejmë vetëm si
një gënjeshtër të pakripë të një filozofi të mjerë dhe të tërë
kënaqësinë tonë të cilën mund ta kemi gjatë leximit të poshtërsirave
të tilla, ia dhurojmë, pa detyrim kthimi, atij i cili u kënaqka me to.
Natyrisht se shqetësimi na takon ne!
 
Është interesant dhe pothuajse e pabesueshme për lexuesin,
megjithëse e vërtetë, se Bogdanil, i cili me aq mllef dhe urrejtje
shprehet kundër besimit fetar islamik, duke i quajtur myslimanët si të
pafe dhe duke ofenduar profetin e tyre Muhammed, me shprehje
banale, jonjerëzore dhe sidomos të huaja për një humanist, ai nuk
është konsekuent bile në përkthimin e tekstit të shenjtë, të cilit i
beson, por të cilin me filozofinë e tij nuk mundet që ta dëshmojë si
një të vërtetë të pakontestuar dhe reale. Kështu, në raste të tilla të
dëshpërimit, si pasojë e mospërputhjes së vullnetit të tij të tlaktë dhe
aftësisë së tii dëshmuese, ai përlyhet me sharje dhe me një fjalor jon
jerëzor e dëshmon kulturën e tij barbare. Të tërë kësaj i thonë, bile
edhe në gjuhën shqipe, jonjerëzi, mjerim dhe poshtërsi.
 
Në parag. 18 të ligj. III, shkalla I, Bogdani shkruan : Ko e vërtetë
forcohet me fjalët e Zakarisë në kreun 2 :
 
" Lëvdoju e gëzohu, o bija e Sionit, sepse ja unë po vij dhe do tëjetoj
në mjedisin tënd, tha Zotynë, dhe do të shoqërohen shumë njerëz
me Tënzon atë ditë, e do të jenë për mua në popull, e do të jetojnë
në mjedisin e tyre, e do të dish se Zoti i ushtrive,e më dërgoi mua te
ti. Hyji më dërgoi mua dhe shpirti i tij,", i cili është shpini i shenjtë.
Kështu pra i tha engjëlli Gabriel shën Mërisë: " Çka është zënë në ty,
prej Shpitlit të shenjtë ëçhtë."
 
Me këtë përfundon paragrafi i cekur, pas të cilit radhiten paragrafë
dhe paragrafë, shkallë dhe ligjërata dhe arrihet tek shkalla III, ligj.
XX, parag. 2 dhe kreu 2 i Zakarisë:
 
"Lëvdoju dhe gëzohu, e bija e Sionit, se qe unë po vij dhe do të jetoj
në mjedisin tënd, tha Zotynë. Dhe në atë ditë do të mbështeten
shumë njerëz në Tënëzonë, do të jenë populli im, dhe unë do të rri
në mjedis të tyre, dhe do ta dish se Zotynë i ushtrive më ka dërguar
tek ti ... "
 
Është kjo një lajthitje rasai e doktorit të filozofisë dhe doktorëve të
tjerë të ndryshëm, kardinalëve dhe personaliteteve të larta zyrtare të
botës së krishterë të shek. XVII, të cilët me aq bujë dhe pompozitet i
vringëllojnë shpatat e tyre në luftën e shenjtë kundër të pafeve, apo
ne, sipas Kuvendit të Sirmiensit, duhet të jemi të mallkuar, të lidhur e
të mbajtur, ngase guxojmë të mendojmë se parag. 2 i profetit Zakari
gjithherë duhet që ta shprehë të njëjtën gjë? Si bëhet që i njëjti
paragraf, i të njëjtit profet, me një rast të japë për t'u kuptuar se
shumë njerëz do të shoqërohen me Tënzonë dhe për të, Tënzonë,
do të j etoj në në mj edisin e popullit, kurse në rastin tjetër, i njëjti
paragraf le për t'u kuptuar diç krejt tjetër, se Tënzot do të rrijë vetë
në mesin e popullit!
 
Megjithatë, kjo as që është me rëndësi kur të kemi parasysh se
Bogdani më vonë do të fillojë të falsifikojë me të madhe dhe pa
kurrfarë ndërgjegjeje fjali të tëra të Shkrimit të shenjtë, të cilat pastaj
i komenton ashtu si i nevojiten. Ajo që është me rëndësi, është. se
vepra e Bogdanit mori vizën për botim vetëm pas censurimit dhe
përkthimit në italishte. Ç'është e vërteta, përfaqësuesit zyrtarë, siç
duket, e refuzuan veprën, edhe pse ajo ishte e përkthyer në italishte
sipas kërkesës së Romës, dhe vepra mundi të botohej vetëm në
Padovë, madje pasi që nj'ë numër i korruptuar i personaliteteve
zyrtare të krishtërimit, e dha vizën për botim. Kështu, nëpër këtë sitë
mashtruese kaloi tërë ai falsifikim i shkrimit të shenjtë,
dykuptueshmëria e të njëjtit paragraf, si dhe poshtërsitë e tjera të
mundshme, dhe pastaj pasoi Ilakërdia dhe ngritja e pluhurit qiellor,
me fishekzare lavdi, lodra fëmijësh të njerëzve "të mëd'henj" të asaj
bote përparimtare, sic e quan "inteligjencia" jonë. Aq i bënë
"inteligjencisë". sonë për moralin. Në vend që të ceket arsyej a e
vërtetë e botimit të veprës së Bogdanit në Padovë, e jo në Romë,
falsifikimi i shkrimit të shenjtë, gjë që Roma e krishterë, edhe pse
armiqësisht e disponuar ndaj islamizmit, nuk qe në gjendje ta
kapërdijë, ata duke dashur që ta madhërojnë Bogdanin dhe veprën e
tij, e ngrisin gjer në qiell Padovën dhe shtypshkronjën e saj, dhe
pastaj fillojnë të qesin fall me letrat e urimeve dhe përgëzimeve të
sharlatanizmit përparimtar, të asaj shoqërie e cila po e tradhtonte
edhe besimin e vet të krishterë.
 
Dr. Engjëll Sedaj edhe nuk mund të fajësohet aq pse nuk e njeh
historinë botërore, ngase shumë të tjerë para tij, që ishin thirrur për
ta njohur, nuk e kishin mësuar si duhet ose e kishin harruar. Ajo çka
është me rëndësi këtu, është e vërteta se një doktor filozofie e
teologjie të njëjtën thënie të një profeti e thotë në mënyra të
ndryshme duke ia ndryshuar kuptimin.
 
Edhe po të mirret parasysh verbëria nga ngarkesa e mostolerancës
fetare tek të krishterët, përsëri nuk do të kishim mundësi që të
gjenim arsyetim për të gjitha ato poshtërsi të cilat njeriu mund t'i
gjejë në "Çetën e profetëve".
 
Një mostolerancë e tillë është shprehur edhe në letrën e doktor
Silvester Antonit, drejtor i shtypshkronjës së Seminarit që shtypi
librin e P. Bogdanit, i cili, pasi bën pyetje në fillim të letrës - "A thua
do të shoh meshën kristiane para kryqit? Dhe muhamedanin e
tërbuar në gjunj? përgjigjet me "po", sikur nuk i beson vetes se kjo
mund të bëhet me një luftë të shtruar ideologjike dhe vazhdon:
"Kurrsesi? Me gjak, pra, dhe vetëm me shpata do të shlyhen
gjurmët sakrilegje të Kuranit?... Atëbotë kur s'trembej Bogdani i
madh që të thërriste me atë stil të lartë pararendësin e denjë të
Muhametit të pafe. Atë le myslimane sa e qëllon, e qëllon që të bien
nën shpatë besimtarët e saj", dhe me një mburrje tërë madhështi të
fëmijës, i cili bën hapin e parë të pavarur, i drejtohet atletit, atij
mjeshtrit të vrapit, me këshillë dhe urrejtje: "Lexoje vëllimin e këtij
libri o myfti!", dhe në fund merr aq guxim që të shndërrohet në
profet, pa qenë i shuguruar fare, dhe përfundon: "Do të shndërrohet
më në fund Hëna në kryq dhe xhamitë e të pafeve në tempuj të
bekuar. Këto do të jenë fitore e shkrimeve tuaja, Pjetër. Besimi yt
do të përhapet përsëri në lindje."
 
Qëndrime të tilla dhe ulërima të të verbërve ka pasur edhe më herët,
e edhe më vonë. Megjithëse gj atë kalimit të kohës, çdo herë e më
shumë u vërtetua dëshmia e besimit islamik, gjegjësisht e Kur'anit të
shenjtë, se feja i udease dhe e krishterë j anë bastardhuar me
fshehjen e gjërave të vërteta dhe shtimin e të pavërtetave në
shkrimet e tyre të shenjta. Përndryshe, paraqitet nevoja për t'u
theksuar e vërteta se besimi islamik i vë kusht besimtarit të saj që të
njohë dhe pranojë librat e shenjtë judeas - Tevratin dhe Zeburin, si
dhe librin e shenjtë të të krishterëve, Inxhillin, gjegjësisht mësimet e
profetit Isa, apo Krishtit Mesi, siç e quan besimi i krishterë. Të
panjoftuarit me mësimet e besimit islam vërtet i duket e
pabesueshme, por "të pafetë" myslimanë e kanë pranuar dhe e
pranojnë të vërtetën e këtyre librave të shenjtë, me një vërejtje të
rreptë dhe distancim rigoroz nga të pavërtetat e futura më vonë në
tekstet originale të librave në fjalë. Dhe për çudi, libri i shenjtë i
myslimanëve, Kur'ani i shenjtë, duke mbrojtur me këmbëni!ulie këta
libra të shenjtë fetarë nga të pavërtetat e shurita ië shtuara
njerëzore, këtë nuk e bën me dhunë as me shpatë, por me tehun e
fakteve, i cili është shumë më i mprehtë se shpata kristiane, dhe
shumë më i zëshëm se ulurima e të përmbyturve të llojit të Bogdanit
dhe shokëve të tij. Këta, duke mos dashur që të notojnë mbi ujërat e
pastra islamike, në drejtim të një maje të vetme të shpëtimit,
largohen duke kërkuar shpëtimin treneç, siç mendojnë ata se duhet
të jetë. Nuk do ta gjejnë, por e drejtë e tyre është që ta kërkojnë.
Mirëpo kjo nuk nënkupton se me këtë të drejtë atyre u jipet edhe
arsyeja e ofendimeve të të tjerëve, të cilët nuk u bashkangjiten në
këtë aventurë të kërkimeve të kota, duke u larguar nga maja e sigurt,
gjegjësisht nga besimi në një të vetmin Zot. Kur të mirret parasysh
se ata "të pafetë" nuk ofendonin, por sqaronin dhe lenin që secili të
bindet dhe të vendosë sipas vullnetit të vet, kurse shpatën e
përdornin vetëm për t'ia kundërvënë shpatës, e jo edhe besimit fetar,
atëherë na bëhet më e qartë se në ballin e cilit po figuronte shenja e
Kainit, ajo vulë manifestuese e prapambeturisë barbare. Porl,
meqenëse për kulturën tonë e vërteta dhe e pavërteta nuk e kanë
rëndësinë e duhur, por mes së vërtetës dhe të pavërtetës qëndron
shenja e barazimit dhe ligji i përmutacionit është në modë, ne duke
treguar "dituri", bëjmë zëvendësimin e vendeve, ngrisim lart dhe e
idealizojmë gënjeshtrën, kurse e hedhim poshtë dhe e përbuzim të
vërtetën, që pastaj të ndalemi dhe të pyetemi gjithmonë - Ç'po bëhet
me ne?
 
Siç do të vërejmë më vonë, nga ajo botë përparimtare do të dalin
filozofë, historianë, shkrimtarë dhe shkencëtarë të ndryshëm, të cilët
do të na e thonë të vërtetën në lidhje me "përparimin" e tyre dhe
"prapambeturinë" e botës islame, kcrse ne edhe për shumë kohë
duhet të vazhdojmë me të vjetrën: gënjeshtrat dhe mashtrimin e
vetvetes në plan të parë. T'i kthehemi Bogdanit.
 
Mësimin kabalist, edhe pse vetë ata i quan të pabesë, Bogdani e
përdor në ligjërimin e tij të Trinisë dhe thotë: Në libtin e tyre të
quajtur Zohar, veta e parë në Tënzonë është emëruar Sephira, që
do të thotë i ati, dhe thonë se nuk ka zënë fill dhe është i përsosur.
Të dytën vetë në Tënzonë, thotë Bogdani, e quajnë Dije, me të cilën
thonë se qe ktijuar bota, kurse Hyji prej saj është thinurfillim, posi
është shkruar.- nëfillim krijoi Hyji qiellin dhe Tokën. Pra, vazhdon
Bogdani, duke e emëruar tëparën vetë atë, e ati pa të bain duke mos
mundur që të jetë, as i biii pa t'et, duhet thënë me giithë arsye se e
dyta vetë në Tënzonë, që ata e quajnë Dije, është në të vërtetë, i biti
i Tinëzot.
 
Të analizojmë këtë pështjellim bogdanian. Sephira, që nuk paska
zënë fill dhe qenka i përsosur dhe, sic shkruajnë kabalistët, e pranon
edhe Bogdani, në fillim e paska krijuar qiellin dhe tokën, dhe këtë e
paska bërë përmes Dijes, siç thonë kabalistët dhe përsëri e pranon
Bogdani. Gjer këtu është në rregull dhe kabalistët janë edhe me
besë e edhe me fe. Në momentin kur Bogdanit i nevojitet që nga
mësimi i tyre të nxjerrë trininë, ata bëhen të pabesë, ngase duke
mos qenë të vetëdijshëm për nevojën e filozofëve të ardhshëm, ata
Dijen e kuptuan vetëm si atribut të Hyjit të gjithëdijshëm dhe aftësitë
e tyre përfunduan me kaq. Natyrisht, Bogdani nuk mbetet i kënaqur
me këtë dhe ai Hyjin, Sephirën, e emëron për Atë, të cilit nuk ia
mohon krijimin e qiellit dhe të tokës, por Dijen e tij e quan Bir të Hyjit.
Kjo lidhje e Sephirës me Atin dhe e Dijes me të Birin është një lidhje
e palidhje filozofike, por mu për këtë paraqet një Ildhje të fortë mes
së vërtetës dhe tharmit të mashtrimit.
 
Prandaj e tërë filozofia e Bogdanit shndërrohet në një mashtrim të
madh e të pavlerë, në një bredhje të pafundshme të mjerimit
filozofik.
 
Po a s'ishte ajo Dije e Hyjit e cila krijoi qiellin dhe tokën?
Giegjësisht, Hyji i kishte krijuar që të dyja, falë atributit të tij, Dijes.
Kabalistët këtu nuk i përziejnë gjërat, por Bogdani, dhe nëse
rezonohet sipas dhelpërisë së tij, atëherë logjikisht mund të
përfundohet-se meqenëse Dija kishte krijuar qiellin dhe tokën, kurse
Dija na qenka i Biri, atëherë i Biri edhe qenka ai i cili e paska krijuar
edhe qiellin e edhe tokën. Ç'punë pati atëherë i Ati?! Këtë
kundërthënie dhe këtë ngatërrim Bogdanit nuk ia kanë kurdisur "të
pafetë", por vetë e vërteta e shtrembëruar nga ai dhe të tjerët si ai.
 
Të tretën vetë në Tënëzonë, shkruan Bogdani duke menduar në
kabalistët, e quajnë Zgiuarësi. Kjo edhe i nevojitet Bogdanit që ta
rrumbullakësojë Trininë. Ai thotë se Zgjuarësia nuk mund tëjetë
tjetër veçse Shpirti i shenjtë, ashtu siç na kallëzon Jobi (kreu 20):
 
" E shpirti i zgjuarësisë sime do të më përgjigje tmua ".
 
Të tëra këto Bogdani i thotë në paragrafin 21, shkalla 1, ligj. II,
kurse ne, nga shprehja e cituar e Jobit, me të cilën e mbron
qëndrimin e tij Bogdani, nuk mund të përfundojmë asgjë. Por, nëse
kalojmë në ligj. v të shkallës Il, ku Bogdani shkruan për jetën dhe
profecitë e profetit Job, atëherë gjërat na qartësohen në tërësi. Aty
Bogdani Jobin na e paraqet si njeri shumë të pasur, të drejtë, të urtë
dhe trim të fortë, dashamirë të së vërtetës, i cili nuk rrente as për
shaka, dhe si njeri shumë të durueshëm. Duke dashur Hyji që ta
sprovojë zemrën e tij, vendosi që ta tundonte nga djalli dhe ai i
humbi të gjitha gjërat, bashkë me bij e bija. Bogdani këtë fatkeqësi
të Jobit e pëshkruan në parag. 2, në përfundim të të cilit shohim se
si Jobi i rënë përmbys thotë:
 
" Zhveshur kam dalë nga barkku i sime ëmë, zhveshur do të
kthehem. Zotynë dha, Zotynën mori; si i pëlqen Tinëzot, qoftë i
bekuar emri i Tinëzot. "
 
Pastaj në parag. 3 dhe 4, Bogdani vazhdon: - Mandej, duke u kthyer
Zotynë për pendesën e tij, ia ktheu dyfish gjithsa i'pat marrë e ia dhà
bekimin. Ai e shkroi librin Job, fjalët e të cilit janë plot me kuptime të
arta. Ai e shpalli ngjalljen e të vdekurve shumë bukur dhe qartë
duke thënë (Jobi, kreu 19):
 
"Unë e di se Shëlbyesi im është gjalle dhe diten e fundit do të çohem
nga dheu dhe për së dyti do të rrethohem me lëkurën time dhe në
mishin tim do ta shoh Hyjin tim, shelbuesin tim, të cilin do ta shoh, e
sytë e mi do ta sodisin, ejo tjetër. Kjo shpresë është ruajtur në girin
tim."
 
Kjo është fjalia e fundit, e thënë nga profeti Job, me të cilën Boudani
e përfundon ligjëratën mbi jetën e Jobit dhe profecitë e tij. Në librin e
Jobit, i cili është plot me kuptime të arta, siç na thotë Bogdani, duket
se nuk kemi thënie që do të mund t'i atribuoheshin Perëndisë, por
vetëm thënie konkrete te njeriut të gjallë, Jobit. Përndryshe,
Boudani do t'i cekte duke dhendur dhe gdhendur nëpër to. Fjalët e
Jobit të rënë përmbys nua dhembja e madhe, edhe pse të arta, janë
vetëm qëndrim i njeriut të fortë në bindjen e tij fetare dhe Bogdani
me to nuk mund të shërbehet. Po ashtu. kreu 19 i Jobit, "unë e di se
shëlbyesi im është gjallë dhe ditën e fundit ... " etj. j'anë fjali
nj'erëzore që thuhen nga zemra e njeriut të bindur në të vetmin Hyj
dhe nuk ofrohet asfarë mundësie për ndonj'ë filozofi spekulative, që
do të kënaqte qëllimin e parashtruar të Trinisë. Këtu edhe qëndron
arsyeja pse Bogdani kreun 19 nuk e komenton fare, por i sulet kreut
20: "E shpirti i zgjuarsisë sime do të më përgjigjet mua".
 
Megjithatë, pakuptimësia e vënies së shenjës barazuese në mes të
"zgjuarsisë" në kuptimin kabalist dhe Shpirtit të shenjtë të
krishterimit, është evidente dhe buron nga vetë pamundësia e
marrjes së një përgjigjje adekuate dhe të kënaqshme në një mori
pyetjesh zinxhirore, të cilat do t'i sillte një presupozim i tillë. Si mund
të shpjegohet, p.sh., se Zgjuarsia si Shpirt i shenjtë dhe si vetë e
tretë në Trini, plotësisht e barabartë me Atin dhe të Birin, të bëjë
vepër për të cilën duhet që të japë llogari para Hyjit Atë ose Hyjit Bir',
apo që të dyve, gjegjësisht që t'i japë Ilogari vetvetes? Nga kur Hyji
ka filluar që të dyshojë në vetvete dhe mos t'i besojë as zgjuarsisë
së tij.
 
Bile këtu kemi edhe diç më shumë. Nëse zgjuarsia është Shpirti i
shenjtë, veta e tretë, e barabartë me dy vetat e tjera në Tënëzonë,,
atëherë si të kuptohet: "E shpirti i zgjuarsisë sime ... "? Zgjuarsia,
sipas Bogdanit, qenka Shpirti i shenjtë. Po shpirti i kësaj zgjuarsie,
shpirti i këtij shpirti, a mos duhet të jetë - Shpirti i Shpirtit të shenjtë"
Nëse shpirti i zgjuarsisë sime është i barabartë, gjegjësisht është
thënie anàloge e Shpirtit të Shpirtit të shenjtë, atëherë sipas
rezonimit bogdanian do të na dalin dy veta: Shpirti i shenjtë
(zgjuarsia, si njëra vetë) dhe shpirti i atij Shpirti të shenjtë,
zgjuarsisë, si vetë e dytë. Kur këtyre dy vetave ua shtojmë edhe dy
vetat e tjera, Atin dhe të Birin, e fitojmë, deshëm s'deshëm,
Katërninë! Bogdani kishte për të qenë shumë më i respektuar sikur
të respektonte edhe vetë dijen kabaliste, të atyre mësuesve të vjetër
të hebrenjve, dhe të mos manipulonte me thëniet e tyre. Por, duke e
quajtur dijen e tyre të pabesë, ngase ata nuk përmendin askund
asfarë trinie dhe as që shohin ëndrra të tilla, por vetëm e njohin një
Hyj, të cilit i besojnë dhe ia cekin atributet, siç është Dija, Zgjuarsia,
etj., Bogdani, vetë i pabesë, i shndërron këto veti apo atribute në
veta, dhe pastaj fton edhe Jobin fjalartë, i cili me thënien e tij
personale " E shpirti i zgjuarsisë sime do te më përgjigjet mua ", u
dashka që t'ia vërtetojë Trinirië Bogdanit filozof! Megjithatë, Jobi në
atë kuptim nuk vërteton asgjë.
 
Nëse largohemi pakëz nga rruga e mjegullirës bogdaniane, atëherë
"e shpirti i zgjuarsisë sime ... " do të mund të kuptohet edhe ndryshe.
A s'ishte Jobi më i pasuri prej të gjithë njerëzve të Lindjes? lshte i
urtë, i drejtë. trim, dashainir i së vërtetësl, etj. etj. A nuk arrihet
pasuria me zgjuarsi? Po kur i humbi të gjitha, a s'ishte zgjuarsia e tii
ajo që e bindi të duronte dhe të shprehej me një përkushtim të thellë
ndaj Perëndisë, me fjalët " zhveshur kam dalë. Si i pëlqen Tinëzot.
qoftë bekuar emri i Tlnëzot "? Këto nuk ishin tjalë të Hyj'it. por të tija,
të njeriut Job. Me këtë zgjuarsi ai i meritoi të mirat që përsëri lu
rikthyen, të shtuara në pasuri dhe në anëtarë të famlljes. Ai e dinte
se Shëlbyesi i tij ishtec,,jallë dhe në ditën e fundit... Edhe këto fali
Jobi i thotë si fjali të Jobit, e jo të Hyjit. Atëherë, " E shpirti i
zgjuarsisë sime… janë edhe këto fjalë te Jobit, por tani jo të rënë
përmbys por të Jobit fjalartë i cili për çdo gjë që e gjen në jetë ia
atribuon meritës, si pasojë e zgjuarsisë, dijes dhe besimit të tij?
 
Prandaj, "E shpirti i zgjuarsisë sime do të me përgjigjet mua ", do të
thotë se për të gjitha jam, apo nuk jam meritor vetë, varësisht nga
dija, aftësia, gjegjësisht zgjuarsia e cila e orienton që të ketë besim
në Hyjin. " E shpirti i zgjuarsjsë sime do të më përgjigjet mua ", nëse
gaboj dhe e meritoj ndëshkimin. Por Jobin e mirë, të drejtë dhë të
urtë, trim e dashamir të fortë të së vërtetës, e ruan që të mos gabojë
ai shpirt i zgjuarsisë së tij, siç e ruajti edhe në fatkeqësinë e
përshkruar më herët. Andaj, as keqpërdorimi i mëvonshëm i
qëllimtë, i fjalëve të tij nuk do ta detyrojnë shpirtin e zgjuarsisë së tij
që ti përgjigiet askujt. Por, çdo njeri do të përgjigjet vetëm për
veprën e vet.
 
Dhe ja, në parag. 27 të ligj. III, shkalla I, i cili njëherit është edhe
paragrafi i fundit i kësaj ligjërate, Bogdani më në fund e thotë një të
vërtetë, sa të idhët aq edhe të dhembshme, për te dhe për ne:
Meqenëse giuha jonë arbëreshe (shqipe) është e vobektë për fjalë
që duheshin për ti shtjelluar deti në skaj, ndalemi e nuk shkojmë më
tutje për këto punë.
 
Me këto fjalë Bogdani e përfundon ligjëratën mbi Trininë, dhe ne pa
të keq na kujtohen myslimanët "e pafe" dhe gjuha e tyre, për të cilën
Muhammed Hamidullah, në veprën e tij "Muhammedi A-S.", libri I -
Jeta, përkthyer dhe shtypur në Zagreb më 1977, shkruan: " ... asnjë
gjuhë nuk mund të krahasohet me gjuhën arabe, në kuptimin e ritmit,
krijimit të fjalëve, rregullave lidhëse dhe fonetikës. Ajo gjuhë është
shumë koncize dhe njëherit tepër precize... pasuria e fjalorit
mundëson shprehje shumë të holla të nuancave në mënyrë shumë
elegante. Të mahnitur mund të konstatojmë se arabishtja gjatë
shekujve nuk kishte nevojë që të zhvillohet dhe të ndryshojë" proza
dhe poezia prej para 1500 vjetësh nuk dallojnë nga poezia moderne
arabe, as për nga gramatika, as për nga fjalori, e bile as për nga
drejtshkrimi; gjuha e radiostacioneve arabe në Tunis, Damask, Kajro
apo Bagdad është gjuha me të cilën u shërbye Muhammedi kur u
drejtohej bashkëkohasve. Gjuha e cila nuk kishte për të qenë
kësisoj e qëndrueshme, nuk kishte për të qenë e përshtatshme për
librin e shenjtë (Kur'anin), për shkencën e frymëzimit pas të cilit Zoti
nuk kishte nevojë që të dërgonte profetë të rinj, e as lajmërime të
reja."
 
Kur i tha këto fjalë Hamidullahu, ai as që kishte dëgjuar ndonjëherë
për Bogdanin tonë, e as që i kishte thënë me qëllim që të ofendojë
dikend. Thjeshtë, ai e kishte thënë vetëm një të vërtetë, të cilën bota
e civilizuar e ka pranuar si një fakt të pamohueshëm. Dhe përsëri,
ne sikur nuk mund të pajtohemi. Ata, "të pafetë" dhe "askushët", me
një gjuhë të tillë, kurse ne me Bogdanin tonë huazojmë një "dobiti"
nga sllavët dhe atë në shek. XVII!
 
Edhe pse nuk kemi të drejtë, ne që tani do të disponohemi
armiqësisht kundër një Hamidullahu, por ç't'i bëhet orientalistit dhe
përkthyesit anglez të Kur'anit, Sole-së, i cili thotë:
"Në të vërtetë Kur'ani është vlerësimi më adekuat i gjuhës arabe.
Stili Kur'anor është në përgjithësi i bukur dhe i saktë. Posaçërisht
gjer në fund është i lartë dhe i madhërishëm stili i ajeteve (fjalive) të
cilat shprehin madhështinë dhe qenien e Zotit."
Gjersa në rrafshin e shpjegimit të Trinisë filozofia bogdaniane lëngon
keq nga kontradiktat si rrjedhim i mosmundësisë për të dëshmuar
tezën e parashtruar të Trinisë, në ligj. IX të shkallës I, siç e krijoi Zot
ynë Qiellin, sikur kemi të bëjmë plotësisht me një tjetër filozofi, e cila
është më e plotë dhe më bindëse nga vetë fakti se këtu kemi të
bëjmë vetëm me një hyj. Natyrisht se e vërteta është gjithmonë më
lehtë që të dëshmohet.
Në këtë ligjëratë Bogdani shpjegon se, si Hyji nga asgjëja krijoi
qiellin, ngase po të bëhej nga ndonjë send, thotë ai, nuk do të ishte
krijim, por lindje. Yjet u përgjigjën: - Këtu jemi dhe e ndritën me
kënaqësi atë që i krijoi. Një trup tjetër e ndriçoi botën për tri ditë e
në të katërtën u krijua Dielli. Pastaj filozofon mbi krijimin e
rruzullimit, përmend qiejt siç janë ai Empirik, i cili është përplot
engjëj, pastaj qiellin e Kristaltë dhe Kupën e Qiellit, kurse shumësinë
e Yjeve thotë se e di vetëm Zoti ynë, etj. etj.
 
Megjithatë, Bogdani si Bogdani, as këtu nuk mund të durohet pa
ngritur pluhur nga filozofia e tij e hirit. Kështu, ai në parag. 16 thotë:
- Edhe Jezu Krishti pati një engiëll, siç thotë: Engjëjve të vet iu ka
urdhëruar për të ty që të ruajnë në të giitha rrugët e tua (Psalmi 90).
Thënia është e saktë dhe pyetja mund të bëhet vetëm në lidhje me
atë se a ishin këto fjalë të engjëllit drejtuar Davidit, për vetë Davidin,
apo ishin fjalë profecie, të cilat thuheshin përmes Davidit profet,
kurse mendohej në Krishtin dhe ardhjen e tij, sikurse tenton të na
bindë Bogdani me të filozofuarit e tij. Nëse është e para, atëherë e
ka gabim Bogdani, i cili domosdo dëshiron që ai të na gënjejë, kurse
ne t'i besojmë. Por, edhe nëse e lëmë mundësinë që në fillim t'i
besojmë Bogdanit, pra që fjalia e thënë t'i qe dedikuar Krishtit,
atëherë përsëri e ka gabim Bogdani, ngase asesi nuk mund të
justifikohet që një Zot, Hyj apo Bir Hyji të jetë i nevojshëm për
ndihmën dhe rojën e dikujt, i cili është krijuar nga vetë Ai! Nga kush
mund t'i vijë rreziku një Zoti? Nëse përjashtohet Hyji, ngase ai vetë
e paska përcaktuar rojën e kujdesit, atëherë nga cila qenie johyjnore
mund t'i vijë rreziku një Bir Zoti? Është interesante, por edhe të bën
për të qeshur filozofia e Bogdanit, e cila Krishtin e shndërron në Bir
të Hyjit, gjegjësisht në Dije të Sephirës, e cila është
bashkëpjesëmarrëse në krijimin e çdo gjëje, por qe, ajo tani nuk
është në gjendje që ta mbrojë as vetveten. Cila është këtu e
vërteta? Ne do të thoshim asnjëra. As nuk ishte Dija bir Hyji, por
atë duhet kuptuar ashtu si edhe e kuptonin kabalistët, si virtyt dhe
aftësi të Zotit, e as nuk qe Krishti bir Zoti, por ishte njeri të cilit vërtet
i rrezikohej jeta dhe kishte nevojë për rojë.
 
Dihet se në fillim, gjatë kohës së Krishtit, nuk kishte edhe aq shumë
pika ndarëse mes dy besimeve, gjegjësisht mes besimit që
predikonte Krishti dhe besimit të mëvonshëm Islam. Mësimi mbi
Trininë u infiltrua vetëm disa shekuj më vonë, pas shkuarjes së
Isusit, dhe atë me një rezistencë të ashpër nga ana e Arij-ut dhe
bashkëmendimtarëve të tij unicitarë. Këto sekte unicitare ekzistojnë
edhe sot. Isusin si të deleguar dhe profet, si duket e pranon edhe
Bibla në disa raste kur e vërteta e përyjedhur i del në sipërfaqe. Kjo
mund të kuptohet nga Bibla sipas Mateut 21,11 ; Luka 7,16,26, e po
ashtu edhe sipas Izaisë 42,1: " Ja, shërbëtorin (robin) tim të cilin Unë
e zgjodha, të dashorin tim i cili e ka tërë përkrahjen time, unë e kam
shtri në të frymën time dhe ai do tua mësojë besimin e vërtetë
popujve."
 
Bile duket sikur edhe trinitasit e pranojnë dallimin e madh në mes të
Zotit dhe Isusit, kur në besimin e tyre vërtetojnë se "Isusi u ngrit në
qiell dhe u ul në të djathtë nga Zoti." Ajo çka mbetet me këtë rast e
pashpjeguar është vetëm përgjigjja në pyetjen se si ka mundur të
ulet në të djathtë nga vetvetja, kur ata janë një në natyrë?
Definimi dhe konkretizimi i shprehjeve me kuptimësi globale, sic
është "populli i Hyjit", "të bijtë e Hyjit", etj., në Bir individuel të Hyjit,
pra konkretizimi i shprehjes me kuptim abstrakt ne një person të
vetëm dhe të konkretizuar, Krishtin, është shkaku i theqafjes së
kristianizmit drejt blasfemisë. Në vetë Biblën kemi shumë shembuj
të abstraktizmit, e bile edhe në rastet e konkretizimit të kuptimësisë
ai konkretizim është tepër i mbështjellë me lëvozhgën e
domethënies abstrakte, gjegjësisht konkretizimi rritet nën hijen e
kuptimësisë abstrakte.
 
Me shprehjen "bir i Hyjit" është shërbyer edhe Mojsiu, për të treguar
nënshtruarjen e vërtetë ndaj Zotit. Ai di të thotë: "Ju jeni bij për
Jahun, Hyjin tuaj" (Deuteronom 14,1). Po ashtu në Psalmin (2,7)
Zoti i drejtohet Davidit: "Ti je Biri im, Unë sot të krijova". Isusi, apo
Krishti më së shpeshti në Ingjil e quan veten Bir i njeriut, por edhe
Bir të Zotit, megjithëse më rrallë. Me një rast, sipas Mateut (5,9),
Isusi thotë: "Të lumtur janë ktijuesit e paqes, ngase ata do të quhen
bijtë e Zotit". Se ai nuk lë asfarë dyshimi për t'u kuptuar si bir
konkret i Hyjit, mund të kuptohet sipas vetë Ingjilit (Mateu 24,36;
Marku 13,32), ku ai thotë: "Sa i përket datës së asaj dite, dhe orës,
askush nuk e di, as engiëjt e qiellit, as Biri, askush pëneç Atit vetë ".
E si mund të jetë atëherë që ajo Dije e Sephirës, ai Bir Hyji sipas
Bogdanit, që kishte krijuar çdo gjë, tani të mos e dinte Ditën dhe
orën e fundit? Ajo Dije e gjithëdijshme tani nuk na qenka e tillë dhe
vetë kristianizmi e pranoka se nuk ekzistoka ajo barabarësia aq
shumë e cekur nga Bogdani, në mes të treve: Atit, Birit dhe Shpirtit
të shenjtë. Pra, të gjitha qenkan trillim, siç edhe janë!
 
Nuk është e rastit thënia Kur'anore se librat e mëhershëm fetarë
kishin devijuar shumë larg nga e vërteta në bazë të shtrembërimeve
të fjalive të tëra, si dhe shtimeve të shumta qëllimkëqija. Historia i
njeh rastet me Dhjatën e Vjetër kur jobesimtarët pushtues i kishin
shkatërruar të gjithë shembujt e Biblës dhe teksti ishte përsëritur në
dy rastet, sipas memories se nje personi të vetëm, madje pas disa
gjeneratash.
 
Hamidullahu na bën me dije se në Biblën e sotit ka thirrje në kapitujt
dhe librat e humbur, e në anën tjetër ka gabime edhe nga
pakujdesia e shkruesve, siç është p.sh. përmendja e vdekjes së
Mojsiut mu në librat për të cilët thuhet se ai i ka shkruar. Një
pështjellim të tillë të madh dhe tjetërsimi nga e vërteta burimore i
kanë kontribuar edhe shumë prijës fetarë, të cilët në Bibël kanë futur
shumë ndryshime me qëllim përmirësimi të thënieve jologjike.
Variantet e fituara me rastin e harmonizimeve janë vërtet fantastike
dhe ato nuk shprehen me qindra, por me mijëra! Po ashtu, luftërat
dhe migrimet e popullit e kishin bërë të veten. Solomoni e kishte
dënuar dhe larguar Jeroboamin kryengritës, i cili pastaj qe larguar
nga besimi në Zot dhe i kishte tubuar 10 nga 20 fiset e Izraelit, me
ç'rast Robaomi, djalë dhe trashëgimtar i Solomonit, u desh që të
pajtohej vetëm me dy. Është plotësisht e arsyeshme të besohet se
përkrahësit e Jeroboamit më shumë i kanë çmuar të pavërtetat sesa
të vërtetat për familjen e Solomonit. Kështu, më vonë, ndarja e së
vërtetës nga e pavërteta ishte pothuajse gati e pamundshme,
sidomos në kohët e mëvonshme, të cilat karakterizohen me thyerje
dhe ndryshime të shumta për popullin izraelit.
 
Pra, atëherë kur Bogdani e cek Psalmin 20 të Davidit dhe thotë se
edhe Krishti kishte një rojë engjëlli, ai pa vetëdije has në
kundërthënie që s'mund të tejkalohet dhe duke e degraduar,
natyrisht gjithmonë pa vetëdije, Krishtin zot në njeri të zakonshëm, ai
e shkatërron mësimin e tij mbi trininë. Megjithatë, kundërthëniet në
mësimin e Bogdanit janë aq shume, sa që nuk mund të
numëroheshin edhe sikur të njehësonim me tespi. Sidoqoftë, tek ai
kemi edhe marifetllëqe të tjera. Ja një :
 
Në paragrafin e fundit, 52 të ligj. IV, shkalla I, ai shkruan:
 
Një përrallë të fortë apo ëndërr të keqe e tregojnë të pafetë, dhe
thonë se Dielli rri për të bujtur në një gurrë apo krua shumë të
nxehtë me ujë, por ne të vërtetë smund të gjendet rrenë më e
pahijshme se kjo, sepse Dielli që rri në të katërtin qiell kurrë nuk ulet
në Tokë, e as nuk zbret, ... sikur e giithë toka e bota, para dhe pas
lindjes së Muhametit, giithherë e ka ditur dhe kështu e ka mbajtur.
 
Po. Por, rrota e Diellit, rrezja që lind prej saj dhe të nxehtët që rrjedh
prej të dyjave, sipas Bogdanit ishin Diell. Një diell i vetëm, e jo tre!
Ajo rreze që bie në tokë dhe nxehtësia e saj ishin diell, diell i rënë në
tokë! Por tani, Dielli kurrë nuk zbret në Tokë, dhe këtë e paska ditur
e tërë bota, para dhe pas lindjes së Muhametit! Kjo edhe mund të
jetë e vërtetë por, nëse me shprehjen "tërë bota" Bogdani mendon të
përfshijë edhe veten, atëherë ai me vetëdije na paska gënjyer kur
mbante qëndrimin se rrota e diellit, rrezja dhe nxehtësia, janë diell,
d.m.th. në daç thuaj rrezja bie mbi tokë, ndaç dielli bie mbi tokë.
Por, tani jo! Atëherë po, e tani jo. Po atëherë, ngase i duhej dhe e
thoshte Bogdani, dhe jo tani, ngase e thotë Muhamedi! A nuk është
kjo filozofi tendencioze, pa rregulla dhe tërësisht e poshtër?!
 
Dhe ja, këtë Bogdani duhet ta hymnizojmë si tribun popullor dhe të
krenohemi me të, në vend që të turpërohemi nga kultura e tij e
pakulturë. Kjo nuk do të thotë asgjë tjetër përveç se ne, edhe sot,
me kulturën e shek. XVII, në rrahagjoksi i sulemi Evropës
bashkëkohore.
 
Për hir të së vërtetës duhet theksuar se Bogdani bën gabim kur
rrotën e diellit, rrezen dhe të nxehtët e saj e identifikon me diell.
Megjithëse si shprehje popullore globalisht mund të qëndrojë, por jo
edhe që të mbrohet teza e parashtruar mbi trininë. Megjithatë, kur
doktori i filozofisë i lejon vetes përdorimin e fjalive në kuptimin e të
shprehurit të tyre global, ai në të njëjtin moment është dashur që
këtë t'ua lejojë edhe të tjerëve, pra edhe Muhamedit, i cili si jodoktor
dhe me "rrenën" e bariut analfabet nuk do të ishte i rrezikshëm
teorikisht me qëndrimin e tij mbi diellin, i cili "bun" në një gurrë!
 
Ndoshta për dikë është interesante të dijë (për ne nuk ka kurrfarë
rëndësie) se si do të sillej sot Bogdani, kur shkenca e ka vërtetuar si
të saktë "rrenën" e Muhamedit bari, se në disa gjatësi dhe gjerësi
gjeografike, në kohë të caktuar, dita zgjat me muaj dhe dielli nuk
perëndon? Pra, edhe pse Dielli nuk po zbritka në Tokë, çka s'e
thotë as bariu i deveve, ai po "bujka", sipas shkencës dhe njohurive
të saj!
 
Vërtet, nuk mund të fajësohet Bogdani për arsye se nuk i ka pasur të
njohura këto gjëra të vërtetuara shumë kohë pas tij. Ajo që na bren
është qëndrimi i tij tejet tendencioz dhe aspak njerëzor ndaj
kundërshtarit ideologjik, të cilin, ta marrim si supozim, ose nuk e njeh
fare, ose mu nga arsyeja se e njeh dhe e vëren madhështinë e tij, ai
edhe e urren aq tepër. H. Batërfordi, në veprën "prejardhja e
shkencës bashkëkohore" cek se paradoksi më i madh i revolucionit
shkencor qëndron në atë se gjërat që sot me lehtësi mund t'i
kuptojnë edhe fëmijët në shkollë.... mënyra natyrore e të kuptuarit të
universit.... gjatë shekujve kanë paraqitur fshehtësi te pazgjidhur
edhe për mendjet më të ndritura.
 
Megjithatë, nuk duhet ngutur dhe konkluduar me shpejtësinë e
Bogdanit. Aq më parë kur dihet se shkenca është e pamëshirshme
në saktësi. Artur Klarku, në "Profilet e ardhmërisë" shkruan: "Kur një
shkencëtar i nderuar, por tani edhe i moshuar deklaron se dic është
e mundur, është gati e sigurt se ka të drejtë. Kur, në ndërkohë, fillon
të vërtetojë se është e pamundur, është shumë e besueshme se
mashtrohet".
 
Megjithatë, mendojmë se thënien e artë mbi shkencën e jep
Unamuno në veprën "Ndjenja tragjike e jetës", kur thotë:
 
"Shkenca e vërtetë na mëson, para së giithash, që të dyshojmë dhe
të jemi të vetëdijshëm sa pak dimë".
 
Kjo thënie plot vlerë, jo që nuk ka të bëjë fare me Bogdanin, i cili
edhe ashtu nuk mirret me shkencë, pavarësisht nga trumbetimet që
bëhen rreth tij, por nuk ka vlerë as për dijetarët tanë të kohës më të
re, të cilët jo që dinë pak, por "dinë" çdo gjë.
 
T'i kthehemi filozofisë së Bogdanit.
 
Ai në ligjëratën e përmendur vë theks mbi Luciferin, djallin kryesor,
për të cilin thotë se u ndëshkua ngase tentoi pa merita t'i përngjajë
Tinëzot, dhe se një numër engjëjsh, nga të cilët mund të formohet
një kor dhe të cilët po ashtu u rebeluan duke i shkuar pas, po ashtu
u dënuan.
 
Në ligjëratën pasuese, V, të shkallës 1, - si e krijoi Zoti ynë Tokën,
Bogdani e përshkruan krijimin e Tokës, në zemrën e së cilës, thotë,
është ferri, për të cilin bile jep edhe shënime konkrete të lartësisë,
gjerësisë dhe të perimetrit, të shprehura në mile. Se nga i ka marrë
ato të dhëna Bogdani nuk jep shënime, kurse për supozimin se
personalisht i ka bërë matjet nuk kemi vullnet dhe kështu arriimë ne
parag. 9, ku Bogdani thotë:
 
- Të pafetë thonë se rrethi i botës qëndron mbi brirët e një mëzati,
kurse tërmeti behet atëherë kur mëzati lëviz kryet. Një ipeshkëi, e
pyeti sanxhakbeun e Shkodrës: - Mbi çka qëndron mëzati?
Sanxhakbeu tha se qëndron mbi një peshk. E peshu, pyeti përsëri
ipeshkvi, mbi çka qëndron? Ai tha se nuk ka lexuar më tej dhe se
me këto fjalë mbrohej kur pyetnin : si kullot ai mëzat, e peshku, dhe
si mbesin giallë ata, sepse mund të cofin?? E kur të cofin kush do të
hyjë nën atë bawë nëvend të tyre?!
 
Çfarë logjike e stërhollë! Dhe... vërtet patrioti i zemrës, por jo edhe i
mendjes, do të kënaqej me të zënit ngushtë të sanxhakbeut, armikut
tonë, i cili sa i përket dijes është një tabula rasë e hiç më shumë.
Ç'është edhe më keq, Bogdani sikur është i bindur se i tërë populli
është një tabula rasë, kur tenton që t'ia hedhë kësisoj. Nëse vërtet
një sanxhakbe Shkodran i thotë një përrallë të tillë ipeshkvit, ai
përveç që duhet të ketë qenë një shakaxhi i fortë, më tepër na del si
përbuzës i madh i bashkëbiseduesit të paçmuar, çka gjithsesi do të
ishte gabim, ngase kjo nuk do të ishte në frymën e besimit të tij
islam. Përndryshe, sanxhakbeu është dashur që të ketë një kulturë
dhe dije solide, për të zënë atë post të çmuar të sanxhakbeut.
Bogdani nuk tregon se a e kishin pyetur sanxhakbeun se ku e kishte
lexuar punën e kaut dhe të peshkut, edhe pse del se ai këtë e paska
lexuar, por qe, tutje s'paska shkuar në lexim, andaj edhe nuk e di
përgjigjen se mbi çka qëndron peshku, as çka hanë mëzati dhe
peshku dhe po ndodhi të ngordhin ç'do të bëhej me botën. Thjesht,
Bogdani as që ka nevojë që ta cekë librin nga i cili e kishte shterur
atë "dije" sanxhakbeu, për dy arsye. E para se sanxhakbeu, si
mysliman që ishte, libër kryesor kishte Kur'anin, dhe Bogdani në
heshtje e shpif mësimin e paqenë në këtë vepër të shenjtë, mësim të
cilin sanxhakbeu kurrë s'ka mundur ta lexojë nga arsyeja e vetme se
nuk ekziston. Këtë duhet ta ketë ditur edhe vetë Bogdani, nëse
është e vërtetë se e ka njohur sadopak arabishten dhe turqishten
(për nevoja të biblikumit), dhe nëse ka pasur vullnet shkencëtari që
interesohet për burimin faktik të thënieve, ne mënyrë që të mund të
analizonte qëndrueshmërinë e tyre.
 
Arsyeja e dytë që të mos përmendet burimi "i mësimeve" të cilat i
kishte fituar sanxhakbeu, si duket, është e vërteta se Bogdani
humanist me vetëdije e kishte trilluar, apo thënë më but, inskenuar
bisedën, ku vetë e kishte bërë skenarin dhe regjinë, duke ua ndarë
rolet kryesore sanxhakbeut injorant, si personazh negativ, gjithsesi,,
dhe ipeshkvit të aftë dhe të mençur, personazh ky pozitiv dhe
personifikim i krishterizmit përparimtar! E vërteta më, edhe ashtu
nuk ka rëndësi. Kryesorja është që të "vërtetën" të na e thotë
Bogdani, kurse populli, si i paarsimuar që është, nuk posedon as
arsye., as logjikë të veten. Fundi i fundit, cili është ai i cili ka aq
"marri" në vete dhe të dyshojë në sinqeritetin e një prijësi fetar, i cili
me diturinë e tij prej "goliati" ka aritur që të bëhet hic më pak se dy
herë doktor shkence? Pallavrat e priftërinjve dhe
gjysmëhoxhallarëve janë shitur shumë shtrenjtë nëvetëdijen e
popullit të paarsimuar. Mu ashtu sic ngjan tani me pallavrat e
politikanëve të sotëm.
 
Ky njeri i ditur, aga Bogdan, apo Bogdan aga, pardon, dëshirojmë të
themi ky njeri i ditur, doktor në katror, në paragrafin 11 të shkallës I
dhe ligi. V, i vetëdijshëm për mosmundësinë e mbrojtjes së tezës së
tij filozofike, fillon të derdhë helm dhe vrer mbi profetin e besimit
Islam, duke e quajtur hipokrit të fortë, kurse predikimet e tij, ënërra të
jerme dhe rrena të hapëta.
 
Është e drejtë e çdokujt që të ketë mendimin e vet për çdo gjë, edhe
pse secili mendim nuk do të thotë se doemos është i drejtë dhe me
vend. Dikush i afrohet të vërtetës më afër, e dikush mund të
qëndrojë më larg saj. Mirëpo gjithmonë, gjersa të veprohet në bazë
të argumenteve dhe analiza e një dukurie, fenomeni, apo ngjarje
bëhet në bazë të krahasimeve dhe metodave të njohura dhe të
pranueshme për shkencën, vepruesi apo shkencëtari është më
shumë ose më pak i suksesshëm, varësisht sa arrin të japë përgjigje
adekuate në problemet e parashtruara shoqërore, por mbi të gjitha
mbetet njeri.
 
Në momentin kur ai veprües i bishtëron së vërtetës me një vetëdije
të plotë personale, duke u udhëhequr nga një paragjykirn negativ
ndaj dukurisë në shqyrtim me një fjalë kur ai tenton të errësojë të
vërtetën e niohur dhe të pranuar, ai më nuk mund të jetë kurrfarë
vepruesi në kuptimin pozitiv shoqëror, nuk mund të quhet dijetar dhe
s'meriton të çmohet as njeri. e lëre më të përkëdhelet me fjalën -
humanist- .
 
Çka të thuhet tjetër për njeriun i cili shpif me vetëdije dhe udhëhiqet
nga një urrejtje e pashembullt ? Gjithsesi se e keqja duhet të
urrehet, si dhe ai i cili e siell atë të keqe. Mirëpo, Muhammedi nuk i
kishte sjell asfarë të keqe njerëzimit! Ai kishte lindur në shkretëtirën
e Arabisë së prapambetur, ku nuk kishte shkolla as biblioteka, dhe
shkalla civilizuese e arabëve ishte shumë e ulët, primitive, kurse ata
pak që dinin shkrim-lexim nuk merreshin fare me shkencë dhe art,
edhe pse gjuha shumë e zhvilluar u mundësonte shprehje nuancore
të ndjenjave njerëzore. Vendi nuk kishte qeverisje dhe çdo fis
gëzonte sovranitetin e vet. Ligji i shkretëtirës, i cili po mbretëronte
atje, nënkuptonte vetëm plaçkitje, vrasje dhe dhunë mbi më të
dobëtin. Pastërtia nuk kishte dallim nga papastërtia, e drejta nga e
padrejta, e as e moralshmja nga e pamoralshmja në shoqërinë ku
alkooli dhe lojërat hazarde ishin përditshmëri. Ata ishin një popull
barbarë që i falej gurit, drurit, yjeve dhe idhujve, si dhe cdo gjëje
përvec Zotit. Në këtë tokë të pacivilizuar, siç thotë Muhammed
Hamidullah, dhe në një kohë të dhimbshme lindi një njeri, i cili herët
mbeti pa prindër dhe u bë bari delesh dhe dhish. Edhe pse i ri nisi
tregtinë, nuk erdhi në kontakt me farë shkollimi, andaj edhe nuk
mësoi kurrë shkrim-lexim.
 
Shkuaria e tij dy herë në Siri me karvanin tregtar, nuk i ka
mundësuar që të fitojë dije mbi religjionin, etikën, kulturën, civilizimin
dhe të gjitha të tjerat. Për të gjitha këto që u cekën pajtohen edhe
armiqtë e tij, sikur që u pajtuan për atë se në formimin e karakterit të
tij shembullor nuk pati kush të ndikojë, ngase karakter të tillë në atë
kohë as që ekzistonte.
 
Ai dallon plotësisht nga mesi në të cilin lindi dhe jetoi. Armiqtë e tij
më të egër që e njohën kurrë nuk e akuzuan se e tha tërë jetën e tij
bile një të pavërtetë, por ia pranojne se në marrëdhëniet me njerëzit
gjithherë qe i drejtë dhe i ndershëm, kurse si tregtar kurrë nuk u mor
me punë të ndyra. Të gjithë i besonin fjalës së tij dhe e quanin "al-
amin", vërtetëdashës dhe i besueshëm. Atij edhe armiqtë ia linin
pasuritë e veta nën mbikëqyrje dhe gjithmonë ishin të kënaqur me
të. Ishin të qetë në marrëdhëniet me të, ngase kurrë nuk u mungoi
gjë. Alkoolin që derdhej pa kursim, kurrë nuk e piu, e as lojërat e
fatit kurrë nuk i provoi. Populli i tij ishte i paformuar, i paarsimuar
dhe nuk e çmonte pastërtinë, e ai me autoritetin e tij të pastër dhe të
rregullt bëhet shembull i kuptimit të kulturuar të jetës. I rrethuar nga
të gjitha anët me njerëz të pashpirtë, ai vetë disponon me zemër tërë
mirësi shoqërore ndaj njerëzve, duke u afruar të miturve ndihmë,
udhëtarëve strehim etj. dhe duke mos i bërë keq askujt, por duke
marrë dhembjen e të tjerëve mbi vete. Në atë kohë, kur lufta
njerëzve u ishte me rëndësi mu sikur frymëmarrja, ai është shumë
paqedashës dhe i pari kujdeset që të arrihet paqja.
 
Dhe, kur ky njeri përnjëherë ndryshoi dhe filloi të predikonte besimin
e ri, të gjithë iu sulën me gur dhe me dru. U ndoq me të gjitha
mundimet dhe tmerret, jo një ditë e dy, por 13 vjet me radhë, dhe në
fund iu desh ta lëshontë vendlindjen, por jo edhe bindjen. Sërish
nuk iu ndanë dhe e tërë Arabia u ngrit kundër tij, duke e munduar
edhe për tetë vjet të tjera. Ai të gjitha i përballoi, siç thotë
Hamidullahu, pa e ndryshuar kahun e rrugës së tij as për një të
vetmin milimetër.
 
Për dyzet vjet jete, ai kurrë nuk u dallua as si shtetar, as si ligjërues,
e as si orator. Nga goja e tij kurrë nuk rodhën xhevahirët e urtisë, të
cilët më vonë filloi t'i shkapërderdhte me të madhe dhe pa kursim.
Kurrë nuk e kishte parë kush që të bisedonte për metafizikën, etikën,
drejtësinë, ekonominë apo sociologjinë. Nuk ishte udhëheqës
ushtrie, e as ushtar i thjeshtë.
 
Kurrë nuk qe sqaruar për Zotin, engjëjt, librat fetarë, profetët e
mëparshëm, jetën pas vdekjes, qiellin apo ferrin. Miqtë e njihnin si
të ndershëm, të mirë, të afrueshëm dhe njeri paqedashës. Por, kur
zbriti nga mali që të sjellë porosinë, ishte tërësisht i ndryshuar.
 
Kur filloi të profetizojë, thotë Hamidullah, iu ndal fryma tërë Arabisë,
kurse fjala e tij pushtuese ia shtinte frikën edhe armikut me të
përbetuar, se do t'i bindeshin për të lënë fenë e të parëve, andaj
edhe iknin për të mos e dëgjuar. Populli i tij i ofroi që ta pranonte
mbret, t'ia qiste para këmbëve tërë thesarin e vendit dhe t'ia
plotësonte çdo dëshirë martesore, për një të vetmin kusht: që ta
ndërprente profetizimin dhe mos ta përhapte fenë. "Çka më duhet të
dëgjoj", ishte përgjigjja e tij, dhe i refuzoi të gjitha duke u thënë
njëherit se ishte dërguar nga Zoti për t'ia tërhequr vërejtjen
njerëzimit!
 
Me fjalë të tilla të sinqerta, dijetarët e sotëm botërorë e përshkruajnë
personalitetin e profetit Muhammed. Me kënaqësi dhe admirim ndaj
tij, ata vazhdojnë ta theksojnë të vërtetën se ai e ndryshoi mënyrën e
mendimit tek arabët dhe popullin analfabet e shndërroi në popull të
arsimuar, barbarët në persona të civilizuar dhe të prishurit dhe
njerëzit e karakterit të keq i shndërroi në njerëz të drejtë. Më të
prapambeturit u bënë shembuj mirësie, kurse më të papërmbajturit u
bënë shembuj për dëgjueshmëri, respektim ligji dhe rregulli. Nën
udhëheqjen e tij me mijëra njerëz shembullorë shkonin në të katër
anët e vendit të Siujdhesës Arabike, duke mësuar pikat e religjionit,
moralit dhe civilizimit.
 
Kur ngadhënjeu mbi armiqtë, nga askush nuk kërkoi dëmshpërblim
për padrejtësitë që ia kishin bërë. Edhe pse zotëronte një shtet të
tërë, ishte aq i qetë dhe i thjeshtë sa që edhe më tutje jetonte në
kasollen e tij varfanjake të mbuluar me kashtë. Flente në një dyshek
dhe bante rroba të thjeshta, si edhe ushqehej thjesht e shpesh edhe
agjëronte. Aq i ishte përkushtuar Zotit sa që shpesh lutej tërë natën,
jepte ndihma dhe punonte si punëtor i thjeshtë. Tek ai nuk kishte
shkëlqim mbretëror, apo shkëlqim lavdie dhe force, por rrinte dhe
udhëtonte në mesin e nierëzve të vet dhe i huaji në të nuk mund ta
dallonte udhëheqësin dhe qeveritarin. Së bashku me të tjerët
ndante gëzimin dhe dhembjen e tyre dhe përkundër madhështilsë së
tij njerëzore, ndaj më të ultëve sillej sikur të ishin të një rangu. Ai
kurrë nuk tentoi që për vete të nxirrte ndonjë fitim material. Aq larg
kishte shkuar në drejtësi sa që, përveç që pasardhësve të vet jo që
nuk u la kurrfarë pasurie, por ua ndaloi që të marrin edhe zeqatin
(tatim që ndahet për të varfërit), nga frika se nga dashuria e madhe
që kishin ndaj tij besimtarët, më vonë do të mund që tërë zeqatin t'ua
ndajnë pasardhësve të tij.
 
Ky ishte " hipokriti " për të cilin na flet një hipokrit i vërtetë, një
gënjeshtar të cilit i vjen era pisllëk dhe një fàlsifikator të cilin ne dhe
kultura jonë e quan hiq më pak se humanist dhe tribun popullor!
Nuk mund të jetë e drejtë thënia se pleshtin tënd duhet lavdëruar,
gjersa pastërtinë shpirtërore të tjetrit ta ofendosh, ngase pastërtia e
tjetërkujt nuk do të vuajë nga thashethemet, kurse pleshti yt
ushqehet me kokën tënde "o popull i Mierë", sic i vjen në fyt të të
thotë një Rexhep Hoxhë!
 
Ne duam në Perëndim me çdo kusht. Dhe, meqenëse Perëndimin e
kuptojmë si të kundërtën e Lindjes. pra armik të saj, ne duhet të ikim
nga Lindja e prapambetur dhe të perëndojmë në përparimin
perëndues! Por ja, dielli i fortë i Lindjes nuk na lëshon dot. Dhe ne
kemi mbetur, njëherë për njëherë as me sheher as me Barilevë, as
me Lindje, as me Perëndimin fatlum i cili, edhe pse është Perëndim,
në gjirin e vet diti dhe di të rritë edhe autorë të tillë të cilët gjërat i
gjykojnë në bazë të fakteve historike dhe moralit të lartë shkencor.
Pra, ata nuk nisen nga paragjykimet, por me kthjelltësinë e shpirtit
shkencor e pranojnë dhe absorbons të vërtetën, e cila u arrin nga
Lindja e prapambetur. Njëri nga ta padyshim është edhe autori
Arthur Leonard, të cilin e cek Hamiduliahu në veprën e tij
"Muhammedi A.S."
 
Leonardi thotë:
 
" Islami në thelb ka dhënë vepër të rëndësishme. Ai i ka lënë
giurmët e veta në faqet e histotisë njerëzore, dhe ato giurmë janë
ashtu të pashlyera sa që kurrë nuk do të zhduken... dhepranimin e
plotë të vërtetë do ta arrijë vetëm kur bota të shkojë tutje në zhvilimin
shpinëror ".
 
Pra, bota ende nuk e ka arritur shkallën e mjaftuar civilizuese, për ta
kuptuar sa dhe si duhet Muhammedin analfabet - bariun e deleve.
Po ne qe 300 mijë vjet llomotisim e piskasim, çirremi se si feja na ka
lënë në errësirë, kurse një Leonard i lindur dhe i rritur supozojmë në
Perëndim, na e dokumenton jo analfabetizmin e bariut të Arabisë,
por analfabetizmin moral e shpirtëror të patriotizmit të drunjtë të
akademikëve tanë në shekullin XX !!!
 
As që e shohim të rrugës, e as që do të kishim aftësi të potencojmë
një përkufizirn tjetërfare të varfërisë shpirtërore të civilizimit botëror,
në njërën anë, dhe të modestisë muhammedane, në anën tjetër, nga
ky të cilin e pranon Leonardi.
Përse e vërteta duhet të flasë gjithmonë nga goja e huaj, e jo edhe
nga e jona? Shkencëtari i njohur John Devenport shkruan:
 
"Duhet të pranohet se tërë dituria, pa marrë parasysh a është fjala
për fizikën, astronominë, filozofinë apo matematikën, e cila ka filluar
të lulëzojë prej shek. X në Evropë, së pari ka rrjedhë nga shkollat
arabe dhe se Saracenët spanjiollë mund të mirren themelues të
filozofisë evropiane. "
 
Një Bernard Russel, filozof i formatit botëror, gjithsesi i huaj, anglez
pra e jo shqiptar, nuk durohet të mos e thotë dhe shkruan:
 
"Përparësia e Lindjes nuk ka qenë vetëm në aftësinë ushtarake.
Lulëzonin edhe shkencat, fîlozofïa, poezia dhe arti… në botën e fesë
islamike, dhe atë në kohën kur Evropa jetonte në barbarizëm.
Evropianët e qujanë atë periudhë, të verbuar me egocentrim të
pafalshëm, "Shekulli i mesëm i zi "; por ai ka qenë "i zi" në Evropë -
ose realisht, në Evropën e krishterë, sepse Spanja, e cila ishte
islamike, zotëronte kulturë të lartë."
 
Natyrisht se një filozof anglez i formatit botëror, të cilit kultura e tij
përkundër krenarisë tejet të theksuar kombëtare i lejon që ta pranojë
të vërtetën duke e flakur egocentrimin verbues, siç thotë ai, të
pafalshëm, kultura jonë kombëtare, me një egocentrim verbues të
patriotizmit të rrejshëm, gjithmonë të falshëm, nuk mund të pajtohet
se arabët "e pafe" e kishin ndriçuar Evropën kur ajo po ndodhej në
terrin më të zi. Edhe sot e tërë ditën kultura jonë, përmes këtij
alfabeti, di të shkruajë se si feja islame për 14 shekuj nuk i kishte
sjellë civilizimit botëror asnjë përparim., por vetëm errësirë dhe
prapambeturi! Këtë qëndrim të kthjellët dhe të kulluar nëpër sitën e
varfërisë së analfabetizmit tonë shpirtëror, si duket nuk e pranon as
një Robert Briffault, i cili në librin e tij "The Making of Humanity"
(Krijimi i njerëzimit) shkruan:
 
"Është plotësisht e mundur se pa ndihmën arabe civilizimi
bashkëkohor evropian kurrë nuk do ta mbërrinte pozitën e arritur,
ngase arabët ishin ata të cilët i mundësuan që të tejkalonte periudhti
e mëhershme të zhiillimit. Ngase, nuk ekziston në zhvillimin e njeriut
aspekti nga i cili nuk mund të përcillet roli vendimtar i kulturës
Islamike, ai megiithatë askund nuk gjen aq qartë shprehje si në
gjenezën e asaj force e cila paraqet forcën fillestare të botës
bashkëkohore... shkencat natyrore dhe shpirtin e shkencës... Atë që
e quajmë dije, të metodave të reja hulumtuese, të mënyrës së re të
vrojtimit dhe vlerësimit si dhe të zhvillimit të matematikës në një
formë të panjohur për grekët. Ai shpirt dhe ato metoda janë aplikuar
në botë me ndihmën e arabëve."
 
Aq "të padijshëm" dhe "të prapambetur" ishin barinjtë e deveve dhe
deleve, sa që Stanwood Cobb, themelues i "Progressive Education"
(Shoqata përparimtare edukuese), "i fyen" në këtë mënyrë:
 
"Islami, është krijuesi i parë dhe kryesor i Renesansës në Evropë."
 
Dhe ka të drejtë Coob-i kur shprehet kështu, ngase ata, Islami, për
14 shekuj na ka sjellë vetëm "zi e terr"!
 
Dhe vërtet nuk është me rëndësi se Bogdani e quan hipokrit njeriun
për të cilin të tjerët thanë se Ai ishte personi i cili ia hapi njeriut sytë,
duke ia treguar vlerën dhe vendin e tij të vërtetë në këtë botë, duke
ia bërë me dije se qeveritarët e tyre ishin njerëz të zakonshëm dhe
asgjë me shumë, se asnjë njeri s'mund të kërkojë shenjtëri dhe
autoritet qeveritari në bazë të së drejtës së lindjes apo trashëgimisë,
se askush nuk ka lindur i shenjuar me shenjën e padrejtësisë,
robërisë ose jolirisë, se me mësimet e tij ia fali botës mendimin mbi
bashkimin e tërë njerëzimit, barazisë së të gjithë njerëzve,
demokracisë së pastër dhe lirisë së vërtetë, se shumë ligje dhe
rregulla mbi mirësjelljen, kulturën, civilizimin, qartësinë mendore dhe
vepra që sot janë përhapur në botë e kanë burimin në mësimet e tij.
Ai arabi, i cili nuk dinte shkrimlexim, ishte njeriu i pare i cili e vendosi
bazën e fortë të marrëdhënieve ndërkombëtare dhe i dha ligjet e
sakta mbi luftën dhe paqen, ngase askush para tij nuk kishte ardhur
gjer tek mendimi se për të udhëhequr luftën do të duhej ekzistuar një
kodeks etik dhe se marrëdhëniet ndërmjet popujve mund të
udhëhiqen vetëm duke filluar nga fakti se njerëzimi paraqet një
tërësi! Se ai personalitet i paarritshëm i atij rijeriu madhështor
qëndron mbi të gjithë njerëzit e të gjitha epokave, na e dokumenton
çdo pikë dhe presje e jetës së tij. Asnjëri nga personalitetet e
njohura për njerëzimin nuk ishte gjeni i gjithanshëm. Gjersa disa
ishin luftëtarë idesh dhe teorish të reja, por u mungonte forca e
realizimit,, të tjerët e kishin forcën e aksionit, por u mungonte dija.
Ata, siç thotë Hamidullah, ishin qeveritarë ose prijës ushtarakë,
angazhoheshin në aspektin social, por të tjerat u mbeteshin pas
dore. Ata mirreshin me etikë dhe ngritje shpirtërore, por nuk
bazoheshin në politikë dhe ekonomi, dhe e kundërta. Pra, gjithnjë
kemi vetëm dijetarë që angazhohen vetëm në njërin lëmë jetësor.
Vetëm ai qe unikat dhe i papërsëritshëm: filozof, parashikues dhe
veprimtar konkret i mësimeve të veta. Ishte shtetar i madh dhe
njëherit gjeni ushtarak. Jep ligje dhe mëson mbi moralin, është
shembull botëror në lëmin shpirtëror dhe udhërrëfyes religjioni. Hyn
në të gjithë lëmenjtë dhe asgjë nuk e përfundon keq, prej
marrëdhënieve ndërkombëtare e gjer tek nevojat e përditshme
jetësore, sic është ushqimi, pija, higjena trupore (për të cilën
Bogdani do të na thotë diç më vonë), duke themeluar një civilizim
dhe kulturë tërësisht të re. Nuk mund të gjendet edhe një shembull
në personalitetet e njohura historike që të ketë përsosshmëri në
lëmenjtë e ndryshëm jetësorë, dhe gjersa për të gjithë njerëzit e
mëdhenj thuhet se janë produkt i rrethit të vet, rasti i këtij njeriu
është i pashembullt. Nëse gjurmohet pak më shumë dhe studiohen
rastet e njerëzve të tjerë të mëdhenj, atëherë shumë lehtë mund të
vërehet se forcat latente revolucionare, në periudha të ndryshme
gjatë historisë, ishin prezente dhe pritej vetëm momenti i volitshëm
që ato të shpërthenin. Prandaj udhëheqësit revolucionarë duke
pasur aftësi dhe duke ditur që ato forca t'i përdorin për dobi të vet,
siç na tregojnë edhe shembujt nga historia jonë, ata paraqiten vetëm
si aktorë, të cilëve bina dhe roli u është ndarë që më parë. Kjo nuk
ndodh tek Muhammedi, të cilit rrethanat dhe kushtet i mungojne në
tërësi. Prandaj, siç vërejnë edhe dijetarët e ndryshëm, e kështu
rezonon edhe Hamidullah, ai mbetet revolucionar i pashembullt në
historinë e njerëzimit.
 
Këtë njeri, i cili popullit të vet i thotë: "Unë jam qenie njerëzore mu
sikur edhe ju dhe çdo gjë që posedoj i takon atij", duke menduar me
atë rast në një Zot, Bogdani e quan hiç më pak se hipokrit dhe
gënjeshtar!
 
Thamë edhe më parë se kjo nuk është me rëndësi. Nuk është me
rëndësi se njeriun si shembull të jashtëzakonshëm mirësie dhe
drejtësie, dhe dashurinë e tij të pakontestueshme ndaj së vërtetës
dhe ndershmërisë, Bogdani i verbuar nga mënia e quan rrenacak. E
quan shpifës njeriun i cili asnjë meritë nuk ia atribuoi vetes, edhe pse
kishte vepra për të cilat askush, po të dëshironte ai, nuk do të mund
të dëshmonte të kundërtën, ngase thjeshtë, nuk ekzistonte
mundësia e zbulimit të burimit se prej nga po i rridhte frymëzimi. I
pavërteti, gënjeshtari dhe hipokriti nuk do të silleshin kështu. Ai
edhe veprat dhe meritat e huaja do t'ia përshkruante vetes. Me
rëndësi është se ne sot, në fundin shek. XX, mendojmë dhe
veprojmë në bazë "të dijes" bogdaniane të shek. XVII! Ndoshta
edhe këtu qëndron arsyej a pse sot jetojmë jetën e atij shekulli,
shekullit XVII!
 
Asnjë popull nuk është përparimtar dhe civilizues pse thotë se është,
por është civilizues dhe përparimtar për aq sa edhe ka vepra
civilizuese dhe përparimtare.
 
Dhe, gjersa krenaria kombëtare angleze nuk e pengon një Bernard
Russeli që ta thotë të vërtetën për shekullin e zi të Evropës
mesjetare dhe kulturën e lartë islamike në të njëjtën kohë, çka
vetvetiu paraqet vetë civilizimin kulturor të popullit anglez, kultura
bogdaniane e mashtrimeve dhe e shpifjeve, dhe pompoziteti
përkrahës që i jipet pastaj veprës së tij, jo vetëm që janë pasqyrë
reale e humanizmit të tij të zi, i cili mugullon mbi prapambeturinë dhe
mosdijen tonë kombëtare, por njëherit e tregon atë fuqinë e impulsit
të mykur të civilizimit tanë të sotëm, nëpër damarët e të cilit rrjedh
qetë dhe prajshëm mjerimi ynë i quajtur robëri! A nuk duket bukur
se si përkundet sot mjerimi ynë dhe vihet ne gjumë nga këngët e
ninullave dehëse të patriotizmit të rrejshëm kombëtar?! Dje Mic
Sokola, sot Mahatma Ganda! Cila është e vërteta ? Po të ishin
takuar Mic Sokoli dhe Mahatma Gandi, as pendlat nuk do t'ia kishin
gjetur Gandit thatuk, dhe asnjë shqiptar as pesë para s'kishte për t'i
dhënë për atë shpirt të plakut të përvuajtur dhe paqedashës. Por, sot
Mie Sokoli ka vdekur pa lënë gjak të tij në ne, dhe ne vëlla e kemi
Gandin e Indisë!
 
Në paragrafin pasues të 12, si e krijoi Zotynë Tokën, e gjerë në
paragrafin e 17, Bogdani tashmë i shkarkuar përmes fyerjeve, i
kthehet ligjërimit.
 
Të katërtën ditë, thotë, u bënë dritat, Dielli, Hëna, planetët dhe Yjtë.
Të pestën ujërat, zogjtë dhe peshqit e panumërt, të mëdhenj e të
vegjël, dhe në të gjashtën ditë mbi dhe doli shpirti i gjallë, shtazët
dhe kafshët.
 
Në paragrafin e 17, duke u përgatitur për të 18-tin, thotë: Ujërat kanë
fuqi të madhe, kështu të vjetrit përnjëmend besonin se Uji, sikundër
që pastron ndyrësinë e jashtme të trupit, ashtu e bëri njeriun të dlirë
nga fajet dhe mëkatet e shpirtit, - dhe kështu e hap derën e
paragrafit të 18, ku thotë: Që të mos largohet nga rruga e të parëve
të vet, Muhameti moti këso giërash pagane e u urdhëroi të vetëve
për ligi e për fe, kështu që me larje të lehtë të fajeve të hiqet çdo
pengesë për ti lënë të rrëzohen në fëlliqërinë e mëkateve, e kështu
me pastrimin e trupit të zgierohet perandoria e tij, duke e
ndjekurprapa shumica, ata njerëz të pa Tënëzonë e të marrë, të
giithë të dhënë pas kurvërive e fajeve të tjera të mëdha.
 
Ja, kështu shkruan Bogdani filozof, teolog, njeri, humanist dhe tribun
popullor, siç na e përkujtojnë "dijetarët" tanë bashkëkohorë, të
pajisur me kulturën bogdaniane nga shek. XVII. Ata kanë të drejtë,
kurse ne do të detyrohemi që të përmbahemi nga të vjellurat edhe
për një kohë dhe të vazhdojmë me mësimet e Bogdanit, të cilit i vjen
era aspak filozof, fare teolog, hiq njeri dhe pis humaniste Ai shumë
mirë e di se besimi Islam kërkon pastërti shpirtërore dhe trupore dhe
pastrimin me ujë, abdesin, i cili është kusht për lidhje në namaz apo
lutje Perëndisë e barazon me vetë fenë islame dhe thuajse thirrja e
ezanit pesë herë në ditë nuk ia kishte shkulur zemrën e zezë të
Bogdanit të praptë, që trillon, shpif dhe ushqehet me të pavërteta. Ai
fsheh thëniet Kur'anore, të cilat i lexon, por nuk i pëlqejnë. Të
vërtetën nuk e do, kurse në ndeshjen filozofike në mes tij dhe
thënieve kur'anore ai e gjen veten si humbës të sigurt. Prandaj,
duke u këshilluar me poshtërsinë, ai e pranon udhëzimin e saj që të
shpifë atë që nuk e thotë as Kur'ani e as besimi islam, dhe më pastaj
t'i sulet armikut me të vetmin qëllim që mos t'i cenohet Zoti i tij, i cili
më vonë duhet të vdesë për të dhe shpirtërat e tjerë si të tij. E tërë
bota mund të bëjë ç'të dojë, të zhytet në llojlloj poshtërsish, ngase
Biri i Zotit do të vdesë për ta dhe të gjitha mëkatet do t'u falen. Kjo
filozofi s'ka si të mos i pëlqejë çdo mëkatari; faji im, dënimi i
tjetërkujt. 0 Zot, vërtet ky duhet të jetë fati i kombit tonë? Të ecim
rrugës së mashtrimit dhe me gënjeshtra, shpifje dhe trillime të
sorollatemi çdo ditë si gjeli mbi pleh dhe me krokatje korbi ta
dëshmoimë kulturën dhe edukatën tonë mijëravjeçare? Po a se
themi ne vetë se kurrë nuk ishim bërë as të krishterë e as myslimanë
të mirë, por gjithherë i kishim mashtruar të tjerët se "jemi"? Mund të
ketë ngiarë, mund të ketë ngjarë. Por, siç po duket, ne gjithherë e
paskemi mashtruar vetveten dhe aspak të tjerët. Dhe këtë rrugë
mashtruese u dashka ta mësojë edhe rinia jonë, që edhe ajo nesër
"te zbardhojë" e mashtruar nga vetvetia. Nga vetë e qyqes nuk dalin
shqiponjat, e as nga mashtrimi i vetvetes nuk lindet Lirial Cili qe ai
atdhetar, diplomat dhe shqiptar i madh i kohës së tij i cili shkriu dije
dhe mund për këtë popull të përvuajtur, por me një rast të
dëshpërimit dhe thyerjes së madhe shpirtërore u shpreh në atë
mënyrë që armikun e shqiptarit e gjeti në vetë shqiptarët, dhe
Shqipërinë, tha, duhet mbrojtur nga vetë ne? Ende eshtrat i kalben
në mërgim, ngase ne ende përqafohemi fort dhe përmallshëm për
edukatën boshe të krenarisë së vjetër kombëtare. Fishta qe
fenomenal kur diti t'i bjerë Lahutës së Malsisë, por s'ishte askushi
kur na thumbuan Anëzat e Parnasit. Kjo është kultura jonë e dylltë
dhe e njëtrajtshme, rrugicë njëanësore ku e vërteta dhe gënjeshtra
hedhin vallen e përbashkët të krenarisë kombëtare, kurse kultura
franceze i ngre monument Zoles, i cili e hodhi atë, Francën, për hir
të së vërtetës!,
 
Vetëm atëherë kur të bindemi se e vërteta është diçka mbi ne dhe
para nesh, diçka prioritare në krahasim me vetë njerëzimin dhe vetë
në, do t'i kemi punët ndryshe dhe gjërat do të marrin tjetër rrjedhë.
Përkundrazi, gjersa të vazhdojmë të sillemi në këtë mënyrë dhe
kulturën mbi të vërtetën ta identifikojmë me të kundërtën e saj, me të
pavërtetë dhe me shpifje e dredhi e hyjnizojmë "të vërtetën" tonë,
duke e quajtur njëherit veten intelektual, ne nuk do të paraqesim gjë
tjetër përveç një lloj majmuni, i cili di shkrim-lexim (darvinizëm) dhe i
cili e gënjen vetveten për ditët e bardha në të ardhmen, të cilat duhet
ta presin diku në fundin e kësaj rruge mashtruese vetëm pse ne
dëshirojmë ashtu.
 
A është e mundur të mos e vërejmë se e vërteta dhe e pavërteta nuk
janë vëllezër, por armiq? Armiq të përbetuar, të cilët gjithmonë
rekrutojnë ushtarë të rinj. Neutralitet nuk mund të ketë; ose do të
jesh ushtar i së vërtetës, ose i se pavërtetës, gjithmonë. Nëse
dikush e do dhe e përkrah të pavërtetën, ai vetvetiu shndërrohet në
armik të së vërtetës, sikundër që ndodh e kundërta, kur njeriu e do,
e përkrah dhe lufton për të vërtetën, ai shndërrohet në një armik të
rreptë kundër së pavërtetës dhe gënjeshtrës. Është e vërtetë se e
vërteta gjithherë nuk manifestohet plotësishi në aftësitë tona
perceptuese dhe ka raste kur ajo është tërësisht e fshehur. Kjo
është edhe arsyeja përse ekzistojnë shkencat, detyra e të cilave
është që t'i zbulojnë të vërtetat e panumërta ligjore të dukurive të
ndryshme të botës mikro dhe makroskopike. Megjithatë, e vërteta
nuk varet nga mendimi ynë qëllim mirë apo qëllim keq i shprehur
ndai saj, por nga realiteti i saj në substance. Nuk mund të jetë e
pavërtetë substancore një e vërtetë reale në substance vetëm pse
nuk na pëlqen dhe e shpallim për të pavërtetë, ngase e ka thënë një
kundërshtar yni. Ose, e pavërteta nuk do të shndërrohet në të
vërtetë substancore vetëm pse ne duam ta shpallim të vërtetë. E
pavërteta e Bogdanit për besimin islamik nuk mund të bëhet e
vërtetë substancore vetëm pse e thotë Bogdani ynë, kurse ne
Bogdanin e kemi bashkëkombas! Ato, e vërteta dhe e pavërteta, do
të vazhdojnë edhe më tutje së ekzistuari, pavarësisht nga qëndrimi
ynë, dhe përherë do të mbesin ato që realisht janë, si e vërtetë apo
si e pavërtetë. Qëndrimi i marrë i dikujt se pema jep frutin nga deget
e futura thgelle ne tokë, nga edhe e merr lagështinë, kurse rrënjët e
ngritura drejt qiellit e absorbojnë rrezen jetëdhënëse të diellit, dhe ne
i bindemi kësaj "të vërtete", ngase na e thotë " patrioti ", nuk do të
thotë se ka ndryshuar asgjë në lidhjet natyrore, dhe pema do të
vazhdojë me të vërtetën e saj pa e respektuar marrinë tonë; rrënjët
në dhe degët mbi dhe, kurse ne me dijen dhe të vërtetën tonb do të
mbesim siç edhe kemi mbetur, as në dhe as mbi dhe!
 
Në ligjëratën VI të shkallës I Bogdani ligjëron mbi krijimine njerëzve
të parë, Adamin dhe Evën. Para se t'i krijonte natyrisht Hyji bëri një
kuvend ndër tri vetat, dhe pasi e bëri Adamin nga balta, Hyji i fryu
në faqe dhe i dha shpirt. Pastai Adami u nxor nga vendi ku u krijua
e që ishte fusha e Damashenit, dhe u vendos në kopshtin e
gazmendeve, parajsë e tokës, me ajër të kulluar, erë të mirë, përplot
lule e pemë dhe ishte i ndarë nga katë lumenj. Aty, thotë Bogdani,
s'ka bubullimë dhe rrufe, por drunj të dijes së mirë dhe tëkeqe, ku dy
herë frutojnë lisat, ngase janë dy dimra dhe dy vera. Kopshtin e ruan
një Kerubin me një shpatë flakeje.
 
Në këtë kopsht, Adamit të vënë në gjumë iu hoq një brinjë dhe vendi
iu plotësua me mish, kurse nga brinja Hyji bëri të parën grua, Evën.
Adamit iu lejua që të ushqehet nga të gjitha frutat, përveç nga druri i
dijes së të keqes dhe të mirës, ngase ato frûta e bënin të vdekshëm.
 
Në ligjëratën pasuese vVII të kësaj shkalle Bogdani na flet për fajin e
Ademit dhe të Evës, të cilët i kishte mashtruar djalli që ishte futur në
një gjarpër. Djalli ia kishte mëni krijesës nga balta, ngase si i krijuar
nga zjarri që ishte, veten e mendonte më të lartësuar. Kështu, Eva e
mashtruar hëngri nga pema e ndaluar dhe i dha edhe Adamit, ngase
djalli i kishte thënë se ajo pemë do t'i binte posi Hyji të vetëdijshëm
për të mirën dhe për të keqen dhe se nuk do t'u sillte vdekjen. Faji
ishte i dyfishtë: 1. Madhështia apo mendjemadhësia për të qenë si
Hyji dhe 2. Mospërmbajtja e urdhrit për të mos ngrënë nga pema e
ndaluar. Për dënim, ata u nxorën nga parajsa.
 
Adami jetoi 930 vjet dhe pati djem Kainin dhe Abelin. Kaini nga
smira vrau Abelin. Pastaj lindi Sethi, i cili qëndroi në fe dhe brezi i tij
quhet Bijtë e Hyjit. Brezi i Kainit, i cili iu kushtua kësaj jete, quhet
Bijtë e njerëzve. Këta edhe gjetën mjeshtrin e hekurave me të cilat u
ngrit qyteti Enoqia. Lameku, që ishte stërnip i Kainit, qe i pari që
mori dy gra, Aden dhe Sellën, e pastaj kjo kaloi edhe në brez të
Sethit.
 
Noeu qe i biri i Lamekut. Në 600 vjetët e lindjes së Noeut qe
përmbytur bota nga ujërat e mëdha, por Noeu i drejtë dhe i urtë
shpëtoi me të shoqen dhe tre djemtë me gratë e tyre, si dhe nga një
çift nga të gjitha kafshët. Kështu, bota u mbush përsëri. Dhe kur
deshën të ndërtonin një qytet shumë të lartë, Babilonin apo
Bagdadin, Zotynë ua ndau gjuhët në 72 dhe ata s'u morën vesh.
Gjuha e hebrenjve mbeti në shtëpi të Heberit, nga shtëpia e të cilit
qe Abrahami, njeri fort i dashur nga Tinëzot. Për Abrahamin
Bogdani dhe besimi i krishterë thotë se e priti Tinëzonë në shtëpi të
vet, i cili iu shfaq me fytyrë njeriu në tri veta.
 
Abrahami plak nuk kishte fëmijë me të shoqen Sarën, por me
shërbëtoren Haxheren u lindi Ismaili. Më vonë, në moshë shumë të
shtyrë, sipas premtimit të Hyjit, Abrahami me të shoqen Sarën lindi
Izakun. Se premtimi i ishte bërë para se të lindte edhe vetë Ismaili,
Bogdani as që do të dëgjojë dhe për të thotë se as që i takon brezit
të vërtetë. Brezit të vërtetë i takon Izaku, ngase nga ai brez më
vonë vjen shëlbyesi. Bogdani dredhon në tjetrën anë kur
legjitimitetin ia jep Izakut, ngase paska lindur si bir i Abrahamit me
gruan legjitime, Sarën, kurse Ismaili ishte bir i Abrahamit dhe
shërbëtores Haxhere, andaj edhe s'mund të jetë i brezit të vërtetë.
Po, por nëse e lëmë këtë mundësi për të definuar brezin e vërtetë,
atëherë, deshëm ne apo s'deshëm, na del se brezi i vërtetë u
vendoska nga bota femërore, e jo nga Abrahami profet! Kjo nuk
mund të jetë e vërtetë, meqenëse profecia i takonte Abrahamit, e jo
Sarës. Fundi i fundit, a nuk na thotë Bogdani se ai ishte fort i dashur
nga Tinëzot? Ai, e jo Sara. Po të ishim ne, shqiptarët e Kosovës,
fort të dashur nga Tinëzot, dhe po të na premtonte Zotynë lindjen e
shtetit tonë, a do ta kushtëzonim ne këtë lindje vetëm me dashurinë
amerikane, nëse lidhim kurorë me ta, apo bën që ajo lindje të na vijë
edhe nga armiqtë e dikurshëm gjermanë, apo cilado "bukuroshe e
"kurvës" plakë të quajtur Evropë? Edhe arabët "e pafe" do t'i
pranonim sikur të na ndihmonin që të na lindej një piçik i shtetit tonë,
të cilin tërësisht do ta quanim të brezit të vërtetë!
 
Fundi i fundit, nëse arsyeja mbi vërtetësinë apo pavërtetësinë e
brezit varet nga legjitimiteti martesor i Abrahamit, atëherë si u bë që
Abrahami i mirë dhe fort i dashur nga Tinëzot të kishte fëmijë
legjitimë me shërbëtoren Haxhere, të cilën mu nga arsyeja se vetë
nuk kishte mundësi të lindte, për një qëllim të tillë ia kishte dhenë për
grua Sara, gruaja legjitime e tij? Si bën që Abrahami të jetë i mirë, e
i dashur nga Tinëzot, profet i tij, dhe në anën tjetër ta degradonte
veten dhe të vinte në një pozitë të palakmueshme, duke pasur fëmijë
ilegjitimë me një shërbëtore?
 
Arsyeja e një dredhimi të tillë të Bogdanit nuk qëndron në ate se ai
nuk është i vetëdijshëm se brezi i vërtetë përcaktohet nga vija
atërore, dhe se bij të vërtetë dhe të barabartë nga ana atërore ishin
si Ismaili, ashtu edhe Izaku, por ai këtë qëndrim e ka të imponuar
nga nevoja që më vonë të sjellë ujë në cifunin e mullirit të vet.
 
Ligjëratën e fundit të shkallës së parë Bogdani e përfundon pasi na
tregon se bir i Izakut ishte Jakobi, i cili vetë i kishte 12 fëmijë, ndër ta
edhe Josefin, të cilin vëllezërit e shtyrë nga smira e shitën në Egjipt
tek Faraoni. Fëmija i katërt i Jakobit ishte Juda, nga brezi i të Cilit
më vonë do të lindë shëlbyesi.
 
Ligjëratën e parë të shkallës II Bogdani e fillon me shpjegimin se
ç'do të thotë profeci. Profecinë ai e përshkruan si një frymëzim të
shpirtit të shenjtë, i cili i tregon në mënyrë të themeltë gjërat që kanë
për të ardhur, dhe mirret me të folurit e engjëjve, ëndrrat ose duke
ndriçuar me dritë të shpirtit të shenjtë, pra me dije. Kroi i giallë i
profecive është Hyji i giallë, i cili i tregon fshehtësitë.
 
Për profecitë e vërteta duhen, thotë Bogdani, giashtë sende:
Të kallëzohen giërat që kanë për të ardhur.
Dhe atë për të fshehura të Krishtit, misteret e tij apo të shenjtës,
kishë, ngase për giërat e kësaj jete do të ishte prognozim ose
hamendje. - Në bazë të kësaj nënkuptohet se gjërat që kanë për të
ardhur nuk kanë të bëjnë me këtë bote, por me amshimin. Këtu
Bogdani sikur është kontradiktor kur i përjashton gjërat e ardhshme
të kësaj bote në profeci, kurse i pranon si profeci parashikimet e
profecive për ardhjen e Krishtit, e ai ka të bëjë edhe me këtë botë.
Misteret duhet të jenë të definuara si në pasqyrë, është kushti i tretë
i profecisë.
Ato duhet tëjenë të kallëzuara nëpër dritë të Tinëzot dhe këtu thotë
se ëndrra e Faraonit nuk qe profeci.
Profeti duhet të marrë vesh dhe të kallëzojë atë të pame ose të
kallëzuar, dhe
Duhet, thotë, një dritë prej së larti për të paraparë pamjet e vështira,
duke menduar me këtë rast në frymëzim që lëshon Hyji mbi profetët,
në mënyrë që ai t'i kuptojë drejt misteret që i tregohen nga ana e
Hyjit.
 
Për Muhammedin thotë se nuk e plotëson asnjërin nga këto gjashtë
kushte, por përsëri e lë mundësinë, siç thotë ai, që ndoshta do të
ketë kallëzuar ndonjë gjë dhe parashikuar si hamendje ndonjë të
vërtetë. Kjo e vërtetë, të cilën Bogdani nuk e përmend, por i pëlqen,
ka të bëjë me Shën Mërinë, për të cilën Kur'ani ka qëndrim të prerë
pozitiv. Sikur e shohim Bogdanin e mjerë se si digjet nga dëshira e
madhe që ta pranojë qëndrimin tejet pozitiv për të vërtetën, të cilën
ai dëshiron ta mbrojë, dhe urrejtjen ndaj Muhammedit, profecitë e të
cilit duhet t'i hedhë poshtë në tërësi ngase e zbulon mashtrimin
kristian në lidhje me Birin e Hyjit. Që ta ruajë këtë dëshmi
shembullore për pastërtinë e shën Mërisël, kurse Muhammedin ta
hedhë si profet të rrejshëm, ai e gjen rrugëdaljen në "ndoshta do të
ketë kallëzuar ndonjë gjë dhe parashikuar me hamendje ndonjë te
vërtetë", solucion ky filozofik i stilit të hoxhës grykës, i cili në pyetjen
e besimtarit se a bën për ta dëgjuar gruan, ishte përgjigjur prerazi
se, nuk bën asessi, ngase është HARAM. I pajtuar me këtë shpjegim
të drejtësisë, besimtari ishte arsyetuar se pyetjen e kishte bërë që ta
qetësojë shpirtin e vet, ngase i kishte refuzuar së shoqes këshillën
që hoxhës t'ia sillte një çyp me tlyen, ndërsa hoxha kishte reaguar se
"nganjëherë nuk është gjynah edhe nëse e dëgjon gruan." Kështu,
edhe Muhamedi nganjëherë ia qëllon dëshirës së Bogdanit, por jo
gjithmonë, ngase ai as që ishte qëllimi i tij.
 
Megjithatë, i frikësuar se do të mund të keqkuptohej se me këtë
gjysmëpranim ai e pranoi Muhammedin për profet të vërtetë, me
shpejtësi jep sqarimin se: nuk duhet çuditur se djalli herë flet të
vërtetën përmes gojës së profetëve të vet rrenacakë, dhe cek reg. (I
kreu 18): " Hyri shpirti i keq i Hyjit Saulit dhe profetizonte në mjedis
të shtëpisë së vet ", dhe pastaj vazhdon të thotë se ndonëse ka
profetë të djajve, shumë herë Zotynë shërbehet sosh, d.m.th. me ta,
ashtu siç thotë shën Toma (secunda secundae questions 172) për
Balamin, i cili ndonëse profet i djajve, Zotynë u shërbye me të për të
kallëzuar të vërtetën mbi ardhjen e Krishtit (Num 24) "Do të lindë një
yll prej fakobit" etj.
 
E pavërteta është si balta e gjallë, sa më shumë të lëvizësh ajo më
thellë të gëlltitë në vetvete dhe të përpin duke mos treguar kurrfarë
mëshire. I mbyturi, duke humbur arsyen nga frika tejet e madhe dhe
duke e shpejtuar çdo herë e më shumë përpëlitjen e tmerrshme, çdo
herë më shumë dhe më sigurt i afrohet fundit të vet. Pra, cdo lëvizj'e
apo veprim i ri ka si rezultat efektin e kundërt, sepse qëllimi i veprimit
dhe rezultati i fituar np ai veprim rrine ne perpjesëtim të zhdrejtë njëri
me tjetrin.
 
Ja përse kjo rregull e shkencave natyrore ka aplikim edhe në
filozofinë e Bogdanit: kur Bogdani cek Reg. (I kreu 18); hyri,shpirti i
keq i Hyjit Saulit etj., ai ka për qëllim që Muhammedin ta tregojë si
njeri të dështuar dhe bashkëpunëtor të djallit, bashkëpunëtor të së
keqes dhe të së pavërtetës, mirëpo me këtë thënie nuk e arrin
efektin që e dëshiron ai dhe nuk degradohet Muhammedi, por vetë
Hyji! Meqenëse Hyji Atë, Hyji bir dhe Shpirti i shenjtë, sipas mësimit
të tij të krishterë, janë një në natyrë, ai i degràdon që të tre dhe i
zhvesh nga atributi i mirësisë, ngase thuhet - Hyri shpirti i keq i
Hyjit!, - me çka në mënyrë automatike nënkuptohet barazimi i tij me
antipodin e vet, djallin! Askund, në asnjë besim monoteist nuk bëhet
fjalë për "shpirtin e keq të Hyjit ", i cili është tërë mirësi dhe imun nga
e keqja. E keqja i atribuohet vetëm djallit, i cili qe mosmirënjohës
dhe kundërshtar i mirësisë së Hyjit. Pastaj të shërbyerit e hyjit me
profet të djajve, siç thotë Bogdani, mund të kuptohet në dy mënyra:
Ose Hyjit i mungojnë profetët e vërtetë përmes të cilëve do të
zgjidhte problemin për shpalljen e profecisë, kurse atij nuk duhet t'i
mungojë asgjë, e as profetët e vërtetë, ngase ka aftësi të
pakufizuara krijinii, ose Hyji qenka në bashkëpunim me djallin e
kundër njerëzimit të pafuqishëm, me çka do të rrezikohej teoria mbi
qëllimin e krijimit të botës dhe njerëzimit.
 
Gjersa në paragrafin 4 të ligj. I të shkallës II Bogdatii për
Muhammedin thotë se " ndoshta do të ketë kallëzuar ndonjë gjë dhe
si hamendje ndonjë të vërtetë ", në paragrafin 5, për të vërtetën e
thënë nga Muhammedi shprehet me " Disa herë ", d.m.th. se e
vërteta e tij nga " ndonjë " rritet në " disa " dhe gjer në përfundimin e
fjalisë, Bogdani të thënat e Muhammedit i pranon në tërësi për
tëvërteta, por johaptas dhe, natyrisht të gjitha minus një. Ajo një
është mospranimi i Krishtit nga ana e tij për Zot dhe Bir Zoti, por
vetëm për profet te shenjtë dhe të vërtetë, siç e quan ai profetin Isa
apo Isusin.
 
Ja fjalia e fundit e parag. 5 për të cilën është fjala: - Prej fillimit e deti
në mbatim duhet ditur se, ndonëse Muhamedi tha disa herë të
vërtetën (pra disa herë në vend të ndonjëherë siç përdor në parag.
4), posikur foli për zonjën shën Mëri, nuk duhet mbajturpër të shenjtë
as për profet, por për rrenacak të vërtetë, sepse mirësia vjen kur
njeriu në tërësi është i mirë, e i thonë i keq edhe kur vetëm një punë
nuk e flet mirë e drejt.
 
Pra, Muharnedi është i keq, sipas tij, ngase "vetëm një punë nuk e
flet mirë e drejt", e ajo punë është se për Krishtin thotë se nuk është
Hyj as Bir Hyji, por vetëm njeri, lindja e të cilit dallon nga lindja e të
gjithë njerëzve në botë, sikurse lindja e Adamit dhe e Evës dallojnë
nga lindja e mëvonshme e tërë njerëzimit dhe, edhe pse i krijoi Hyji,
ata nuk u quajtën bij të tij, por krijesa të tij.
 
Asaj që na vjen e kthjellët nga domethënia e parë e tyre i thonë
kuptim shpirtëror, thotë Bogdani, dhe cek thënien e shën Palit (Herb
7). - Ligji i vjetër është hija e ligjit të ri, dhe vazhdon mbi thënien e
shën Dionisit (Eccl. 5, pjesa II); kurse ligji i ri është hija e parajsës.
 
Me kënaqësi duhet pranuar se kjo e vërtetë e paraqitur në formë
aksiome shpreh zhvillimin e shoqërisë nëpër etapat e zhvillimit
shoqëror, kur një shkallë e zhvillimit paraqitet si hije e shkallës
pasuese më progresive dhe më përparimtare, ku çdo përparim e
ngrit njeriun në shkallë më të lartë civilizuese, duke e ngritur
shpirtërisht dhe duke e aftësuar për një jetë më të lumtur. Prandaj
ligji i ri i shkallës më të lartësuar të vetëdijes njerëzore mbi realitetin i
cili e rrethon paraqitet si hije e shkallës pasuese edhe më të lartë.
Kështu, ligj pas ligji dhe shkallë pas shkalle, në bazë të vetëdijësimit
permanent, (lenia njerëzore duhet ta arrijë ligjin e parafundit, i cili
edhe paraqet maksimumin e mirësisë, ngase është vetë hija e
parajsës, asaj kënaqësie dhe mirësie hyjnore drejt së cilës duhet
anuar gjithmonë dhe të gjithë. Pra, ligji i fundit është vetë përmbvllja
e ligjit hyj'nor, i cili ka kuptimin e amshimit, parajsës.
 
Kuptimi shpirtëror është shpirti i historisë, thotë Bogdani, ngase
shkronja është vetëm trup i saj dhe historia pa kuptimin shpirtëror
është vetëm trup i vdekur, i rremë dhe Krishti u kishte thënë
hebrenjve (Joan 5):
 
"Lypeni dhe shqyrtojeni shkrimin, se ai do të dëshmojë për mua, dhe
po ti keni zënë besë Mojsiut, them se edhe mua do të më zini besë,
sepse ai për mua shkroi."
 
Duke qenë Jezu Krishti hyj i vëretë dhe njeri i vërtetë, thotë Bogdani,
herë-herë fjalët e kuptimit shpirtëror që janë thënë për të duken si të
mos ishin të vërteta posi (Math. 26): " Atë, nëse është e mundur, le
të shkojë prej meje ky kelshejt o mund, asgjë mangut, jo si të dua
unë, po si të duash ti, u bëftë vullneti yt." Këto fjalë, vazhdon
Bogdani, në këtë mënyrë tregojnë se Krishti është njeri i vërtetë e ka
pëmjëmend mish të përmortshëm dhe se pësimi i tij është i
dhembshëm dhe fort i rëndë.
 
Dhe ja, përsëri filozofia e hirit tek Bogdani i ikën realitetit. Bogdani
thotë: - Duke qenë Jezu Krishti hyj i vërtetë dhe njeri i vërtetë.... por
me asgjë nuk e sqaron si mund të jetë hyji i vërtetë njeri i vërtetë,
ose njeriu i vërtetë hyj i vërtetë? Për këtë s'ka teori, përveç të
kushtëzlmit të njëjtësimit, apo barazimit të identitetit të njëjtë të hyjit
dhe njeriut, kur hyji dhe njeriujanë një, si qenie me veti tërësisht të
njëjta dhe identike, pa asfarë përjashtimi. Vetëm atëherë hyji i
vërtetë do të mund të ishte edhe njeri i vërtetë, sikurse që çdo njeri i
vërtetë do të ishte edhe hyj i vërtetë. Pra, fjala hyj dhe nj'eri do të
paraqitnin vetëm dy shprehje të ndryshme dhe njëkuptimësore për
llojin e njëjtë të qenies së gjallë. Mirëpo, ato qenie nuk janë Iloj i
njëjtë! Nga vetë mësimi 1 Bogdanit, edhe po qe se i abstragojmë të
gjitha mësimet e tjera të kundërta me të, kuptojmë se qenia më e
përsosur e gjallë e universit, e cila s'ka fillim dhe as mbarim, s'ka
lindje dhe s'ka mortje, por vetë është pika fillestare e krijimit të çdo
gjëje, është Hyji! Kurse njeriu, ... ! Njeriu është vetëm në gjasim të
asqj qenieje të përsosur, çka do të thotë se është e papërsosur në
krahasim me krij'uesin e vet dhe se kurrë nuk mund të barazohet me
të. Ai e ka lindjen dhe mortjen, fillimin dhe mbarimin dhe shumëçka
nuk varet nga vullneti i tij. Gjersa vullneti i hyjit nuk mund
tëpëriashtohet askund, vullneti i tij has në pengesa të shumënduarta
dhe të panumërta. Nëse është kështu, e duket se nuk mund të jetë
ndryshe, dhe nëse e pranojmë se hyji dhe njeriu nuk janë një, e as
të barabartë, atëherë èdhe shprehj a hyj i vërtetë dhe njeri i vërtetë
për një dhe te vetmen qenie të caktuar nuk mund të jetë shprehje e
cila e përcakton dhe e shpreh një të vërtetë reale apo substancore.
Asnjë qenie nuk mund të bashkojë në veten e saj ato veti
kundërthënëse të cilat e përjashtojnë njëra-tjetrën: edhe të mos lindë
edhe të lindë, edhe të jetë i pamortshëm dhe në të njëjtën kohë të
jetë i mortshëm, të jetë i gjithpushtetshëm dhe i gjithëfuqishëm dhe
njëherit të mund të rrezikohet nga të tjerët dhe të jetë i pafuqishëm
gjer në molisje dhe rraskapitje dëshpëruese: "Atë, nëse është e
mundur, le të shkojë prej meje ky kelshejt o mund..." etj.
 
Meqenëse vetitë kundërshtuese e përjashtojnë njëra tjetrën dhe me
përjashtimin e cilësdo veti të Hyjit të vërtetë nga njeriu, gjegjësisht
nga vetitë e njeriut ië vërtetë, bëhet edhe një degradim nga hyj i i
vërtetë në hyj të pavërtetë, dhe mund të thuhet lirisht se nëse qenia
e njëjtë ka lindje dhe mortje, atëherë mund të jetë njeri i vërtetë po jo
edhe Hyj i vërtetë, gjegjësisht do të kemi një hyj të pavërtetë, siç
edhe e kemi në personalitetin e Krishtit. Analogjikisht me këtë, nëse
qenia i mban në vete të gjitha vetitë hyjnore dhe është Hyj i vërtetë,
atëherë ajo më nuk do të paraqiste njeriun e vërtetë, ngase asnjë ligj
i cili vlen për njeriun nuk do të mund të aplikohej në të.
 
Pra, të përmbledhurit e vetive të dy qenieve të ndryshme, e
shkatërron vërtetësinë e atyre dy qenieve dhe krijon një qenie
plotësisht të re, gjysmëhyj-gjysmënjeri, me ç'rast vetitë hyjnore
zbriten dhe degradohen, dhe Hyji më nuk paraqet hyj tëvërtetë,
ngase mevetitë eveta superlative hyjnore duhet ta plotësojë atë
boshllëk dhe zbraztirë të vetive njerëzore. Po ashtu edhe njeriu më
nuk do të jetë njeri i vërtetë, ngase edhe vërtetësia e tii do të
çekuilibrohet për atë shkallë për të cilën fisnikërohen vetitë e tij
negative nj erëzore dhe ai do të kalojë në një qenie mbinjerëzore,
një Supermen vizatimor. Pra, do të kishim gjallesën e vetive
nënhyjnore dhe mbinjerëzore, por asessi nuk do të kishim Hyj të
vërtetë dhe njeri të vërtetë.
 
Prandaj fjalët (Math. 26): "Atë, nëse është e mundur le të shkojë prej
meje ky kelshejt o mund, asgjëmangut, jo si të dua unë, por si të
duash ti, u bëftë vullneti yt", nuk duken si të mos ishin të vërteta, siç
thotë Bogdani, por ato tregojnë një vërtetësi shumë reale mbi
vuaitiet e njeriut të vërtetë, i cili kërkon ndihmë nga krijuesi i vet, Ati
apo Hyji. Kjo fjali është e mjaftueshme për ta shkatërruar Trininë,
ngase më nuk kemi raport barabarësie në mes të Atit, Birit dhe
Shpirtit të shenjtë, as i parë e as i mbramë. Po të ekzistonte
barabarësia në veta, atëherë njëra vetë nuk do t'i thoshte tjetrës: "jo
si të dua unë, por si të duash ti, u bëftë vullneti yt". Kjo vetë, po të
ishte e barabartë, do ta kuptonte rëndësinë e vuajtjeve dhe arsyen e
tyre dhe nuk do të kërkonte ndihmë po të ishte hyj, ose edhe do t'i
mënjanonte vetë ato vuajtje, pa ia lënë askujt në vullnet, ngase,
themi, si i barabartë do ta gëzonte edhe këtë të drejtë. Prandaj fjalët
"jo si të dua unë, por si të duash ti", janë fjalë të njeriut të përvuajtur,
i cili përkundër të gjitha atyre vuajtjeve dhe kërkesës për ndihmë,
është i vetëdijshëm se asgjë nuk varet nga vullneti i tij, por nga
vullneti i Hyjit, andaj edhe i nënshtrohet me përulje dhe bindje,
ngase është plotësisht i vetëdijshëm për paaftësinë e vet për të
ndryshuar gjë. Fjalët " nëse është e mundur ... " etj. janë lutje dhe
pranim se të gjitha aftësitë njerëzore të njeriut në mundime e kanë
arritur pikën e fundit të qëndresës, andaj i vetmi shpëtim kërkohet, jo
nga njerëzit e paaftë, por nga krijuesi i gjithëfuqishëm në të cilin
beson profeti Isa a.s. i vetëdijshëm se kërkesa e shprehur e njeriut
mund të pranohet, apo të mos pranohet nga ai i cili i mban në duar
të gjitha gjërat, pason nënshtrimi i vetëdijshëm i besimtarit të bindur,
njeri, me fjalët " u bëftë vullneti yt ".
 
Kjo dhe është arsyeja pse profeti Muhammed, duke mbrojtur profetin
Isa, apo Isus nga thëniet e pathëna, apo të komentuara gabimisht,
thotë se profeti Isa është i pastër nga ato që i mvishen, pra se është
Bir Zoti, dhe se ai me bindjen e vet është një ndër profetët më të
dashur të Perëndisë.
 
Në parag. 21 të ligj. I, shkalla II, Bogdani shkruan: Saktificën e
Abrahamit, kur deshi të saktifikonte të bilan e vet Izaktin, duhet
kuptuar nën shëmbëlltyrë alegorike, Krishtin, Zotin tonë, i cili qe
sakrifikuar në altatin e drurit të shenjtit kryq. Abrahami deshi për
dashuri të Tinëzot e Zotynë për dashuti të Abrahamit e të brezit të tij,
që janë të giithë besimtarët.- " Aq deshi Zotynë botën sa që ia dha
një të vetmin birin e vet ". (Gjen. 3)
 
Mirëpo, ç'është e vërteta, këtu nuk kemi kurrfarë alegorie e as
raporte të mundshme barabarësie. Së pari, po të shprehej dashuria
e ndërsjellë në mes të Tinëzot dhe Abrahamit përmes rrugës së
sakrifikimit të të bijve. Zoti do të ishte në një pozitë më të
pavolitshme, ngase jep birin Zot për birin njeri. Zoti do të tregohej si
një tregtar i keq i cili këmben më shumë për më pak, këmben hyj për
njerëz!
 
Së dyti, gjë që përsëri nuk do të ishte e drejtë, meqenëse fjala është
për sakrifikimin e Izakut, djalin apo birin e dytë të Abrahamit,
Abrahami përsëri do t'i hynte në hak Zotit, ngase atij do t'i mbetej biri
tjetër, djali i madh Ismaili, të cilin edhe pse e kishte me shërbëtoren
Haxhere, ai megjithatë ishte i tij, kurse Zoti mbetej pa bir fare!
 
Edhe pse qëndrimi i krishterë për Birin e Zotit nuk ka të bëjë aspak
me të vërtetën, ne do të lëmë me këtë rast atë mundësi imagjinare si
teori, apo thënë më mirë, si hipotezë nga e cila do të mund të nxirret
e vërteta historike.
 
Në qoftë se e abstragojmë pamundësinë e barazimit të Hyjit dhe
njeriut dhe i nivelizojmë ato dy qenie jo të njëjta, me çka ironia e
tregtisë, e cekur pak më parë, nuk mund të vijë në konsiderim,
atëherë a nuk kishte për të qenë raporti i barabarësisë dhe
drejtësisë në mes të dashurisë së Abrahamit ndaj Hyjit dhe të Hyjit
ndaj Abrahamit më i arsyeshëm sikur Abrahami të sakrifikonte të
vetmin bir, po ashtu siç thotë Bogdani se Hyji sakrifikonte të vetmin
birin e tij, duke sakrifikuar Ismailin, birin e vetëm gjersa nuk i kishte
lindur ende Izaku? E vërteta sa i përket sakrificës së Abrahamit
qëndron mu këtu se fjala ka qenë për të birin e vetëm Ismailin, e jo
Izakun. Madje, si duket, që të tri besimet monoteiste pajtohen se
Abrahami deshi të sakrifikonte të vetmin bir për hir të Perëndisë,
kurse dallimi mes të krishterëve dhe myslimanëve qëndron, sa i
përket kësaj teme, mu në emrin e birit të vetëm, Ismail, siç
dokumenton besimi islam, apo Izak, siç ngulin këmbë të krishterët.
Padrejtësia e kësaj këmbënguljeje qëndron, siç mund të kuptohet
edhe nga mësimi i Bogdanit, në faktin se ata birin e parë të
Abrahamit, Ismailin, nuk e marrin për legjitim dhe e tejkalojnë pa e
numëruar, si të mos ishte fare, edhe pse dashuria atërore e
Abrahamit ndaj tij nuk mund të vihet në dyshim. Kjo kryeneçësi
mëkatore e botës së krishterë hakmirret në atë mënyrë që gjithherë
shpie në përfundime dhe konkludime të gabuara. Po të ishte
ndryshe, siç thonë ata dhe siç filozofon Bogdani, atëherë vërtet
Abrahami fort i dashur tek Tinëzot nuk do të mund të arsyetohej për
lindjen e fëmijëve të tij ilegjitimë. Por, meqenëse për këtë,ai nuk
akuzohet fare, bile as nga Bogdani, atëherë lehtë mund të
nënkuptohet se fjala është për të birin e tij të vetëm, Ismailin, të cilit
ende nuk i kishin lindur vëllezërit dhe të cilin Abrahami, kur ende nuk
kishte fëmijë, ia kishte premtuar sakrificë Hyjit. Atë premtim të
dhënë Abrahami profet me zemër të thyer prindi dhe bindje të
paluhatshme ndaj fjalës së dhënë Hyjit deshi ta shndërrojë në vepër
dhe me këtë dha provimin e besnikërisë ndaj Hyjit të tij. Vetëm
mirësia e pakufijshme e Hyjit bëri që qëllimi të pranohet për "vepër të
kryer" dhe Abrahami të shkarkohet nga premtimi i dhënë. Ismailit iu
fal jeta.
 
E tërë problematika e bishtërimit të mësimit të krishterë në këtë rast
qëndron në faktin se Ismaili ishte paraardhësi i Muhammedit, gjersa
Izaku ishte paraardhësi i profetit Isa, gjegjësisht Isusit, apo thënë
ndryshe Krishtit Zot, siç tentojnë ta shpallin ata profetin Isa.
 
Sa i përket alegorisë së cekur nga Bogdani, dhe identifikimit të
Krishtit me Izakun, këtu s'ka farë alegorie e as Bir Zoti, por vetëm
njerëz të rëndomtë si qenie njerëzore, me një bindje shumë të
lartësuar në besimin e tyre të drejtë.
 
Dhe ja, mu atëherë kur menduam se i spastruam gjërat me
Bogdanin filozof dredhie, ai në rrugën e zbulimit të së vërtetës hedh
grumbji të rinj gurësh dhe ngre fortifikata të reja mashtruese të
maskuara në tërësi me tymin e temjanizmit të tij të krishterë.
Kryeneçësi tipike shqiptare pa " pardon "!
 
Në paragrafin 22 ai thotë se nëprofetin Mojse, i cili e shpëtoi popullin
e tij nga Egjipti, po ashtu duhet vështruar alegorikisht Krishtin. Po në
të njëjtin vend ai kërkon që edhe në Davidin të shihet shëmbëlltyra e
Krishtit. Kjo pak a shumë të kujton mendimin e pajustifikuar me
asgjë dhe qesharak të ca njerëzve tanë, të cilët për çdo person të
njohur në histori tentojnë që të nxjerrin " të vërtetën " mbi prejardhjen
e tyre ilire. Dje ishin " ilirë " Aristoteli dhe Leka i Madh, të cilin bota e
njeh si Aleksandër i Maqedonisë, pak më të vonshëm janë Kemal
Ataturku dhe Kenan Evreni, kurse krejtësisht taze, tek i cili ende
avullon prejardhja e tij shqiptare, është kryetari i deridjeshëm
amerikan Bush dhe së shpejti, veçsa nuk i është gjetur filli atij peri të
hollë gjenetik, dhe shqiptar tërësisht i bardhë do të jetë edhe
Klintoni. Marri pas marrie! Edhe për profetin Muhammed ishte
përfolur dikur, tinëz dhe me shumë kujdes, një mendim i tillë se
kishte qenë shqiptar. Ka mundur që kjo të ishte vetëm një shaka e
ndonjë të pagdhenduri por, sidoqoftë, sistemi ateist e ndërpreu atë
shaka të trasnformimit të arabit në shqiptar, sepse për të më nuk
kishim nevojë. Tashmë ne e kishim yllin tonë, birin më të madh të
kombit, i cili marrinë dhe prapambeturinë fetare e sanksionoi me ligj,
i ndaloi këmbës së saj që të shkelë mbi atë tokë ku kishte filluar të
lulëzonte mjerimi i begatë kombëtar dhe lirisht krenohej liria e
burgosur! Vetëm gjysmë shekulli patëm fatin të shpëtojmë nga "
errësira " e prapambeturisë letare dhe të dehemi nga lulëzimi dhe
përparimi i poshtërsive komuniste! Megjithatë, kjo nuk është temë
shqyrtimi, por është temë e dhembjes së vetëdijes kombëtare.
 
Edhe Solomoni alegorikisht, thotë Bogdani, shëmbëllen Krishtin dhe
sjell thënien nga Mateu 12: kur nëpunësit dhe farisejt kërkonin
shenjë prej qiellit, Krishti u përgiigi: " Fara e keqe dhe kopile kërkon
shenjë, e tjetër shenjë nuk i jepet jashtë shenjës së Jonës prëfet ",
dhe komenton: sepse sikundër Jona që qe për tri ditë e tri net në
bark të peshkut, ashtu do të jetë i biri i njetiut në zemër të dheut, etj.
Të mësuar me alegori, kësaj radhe do ta themi vetë pa e lodhur fare
Bogdanin se Jona shpreh alegorisht shëmbëlltyrën e Krishtit dhe se
e tërë bota alegorisht shëmbëllen në Krishtin. Meqenëse Bogdanit i
dolëm hakut, të shikojmë tani si qëndron puna me arsyen e vërtetë
të thënies së lartpërmendur.
 
Me fjalinë: "Fara e keqe e kopile kërkon shenjë, e tjetër shenjë nuk i
jepet jashtë shenjës së Jonës profet", dëshirohet të tregohet mbi
dërguesin e njëjtë të Jonës dhe Krishtit, të Jonës të cilin mrekullia e
krijuesit e nxori nga barku i peshkut, dhe të Krishtit, i cili për çudinë e
tërë bot 'e's ishte njeriu i vetëm i cili kishte vetëm nj'ërin prind.
Shembulli i Jonës ishte i mjaftueshëm për të dokumentuar se edhe
Krishti ishte e mundur që të ishte i pa Atë natyror dhe ishte i
deleguar, profet, sikur edhe Jona. Farës së keqe, atyre që nuk j anë
të gatshëm të besojnë, as që ka nevojë t'u jipet ndonjë dëshmi apo
shenjë tjetër dhe përgjigjja për ta është e prerë dhe ofenduese: - fara
e keqe e kopile, d.m.th. jo në rrugë të drejtë të besiwit, por kopile
nga ajo rrugë, pra jashtë asaj rruge, farë e përjashtuar nga rruga e
Zotit.
 
Megjithatë, përgjigjja e Krishtit farisejve dhe thirrja në Jonën profet u
shërbeu më vonë të Krishterëve që t'i shpikin ato tri ditë në zemër të
dheut, natyrisht sa për të rrumbullakësuar teorinë. Edhe sikur Jona
të kishte qëndruar më shumë o më pak kohë në barkun e peshkut,
teoria e thurur më vonë do ta aplikonte të njëjtën gjatësi kohore, sa
për t'u harmonizuar alegoria. Dhe J'a, kur rrota e diellit, rrezja dhe
nxehtësia e saj ishin diell, jo tre diej, por një, vetëm një diell, të cilit
Bogdani nuk po i lejonte që të zbriste në gurrën e ujit për të buitur,
vetëm sa për t'la prishur hesapet Muhammedit " të pafe ", ngase
Dielli kurrën e kurrës nuk zbret në Tokë, bile as simbolikisht nëse e
thotë Muhammedi, tani zemrën e dheut, ku për tri ditë ishte biri i
njeriut, duhet kuptuar simbolikisht si zemër, ngase e thotë Bogdani,
kurse po ta thoshte Muhammedi, ne si nxënës të mirë do të duhej
për të reaguar dhe bërë me dije tërë botës se atje, sipas mësimit të
filozofit tonë, ishte ferri dhe Krishti nuk meritonte që të qëndronte
atje as për një të vetmin çast. E lëre më tri ditë!
 
Paragrafi 23 i shkallës il, ligj'ërata I paraqet kulminacionin e dështimit
filozofik të një filozofi tanimë të gatshëm për cilëndo klinikë
psikiatrike. Edhe këtu Bogdani, i cili ka filluar të flasë përcartë
dhejerm, kurse gjithmonë i akuzon të tjerët, dëshiron që t'i besojmë.
Ja se ç'shkruan:
 
E sikur Jona e Solomoni, me dëshminë e Krishtit qenë përcaktuar
për Krishtin, ashtu duhet thënë se edhe Krishti qe i vërteti Adem, i
vërieti Abel, i vëtteti Noe, i vërteti Abraham, i vërteti Izak, Jakob, i
vërteti Mojsi, i vërteti Jesua, i vërteti Solomon etj., siç na kallëzojnë e
na mësojnë të gjithë dijetarët.
 
Lexuesit të interesuar që të marrë sadopak ujë nga, siç na kanë
thënë, ky krua i gjallë " i profetit " Bogdan, i kanoset rreziku i
marrëzisë dhe të humburit e përjetshëm të vullnetit për të kuptuar
filozofinë. Uji i idhët, nga kroni i tij i vdekur, ta mbyt në vend vullnetin
e krenarisë kombëtare se jemi të fjalës dhe besës, ngase ai mbytet
në harresën ndaj qëndrimeve të veta. Po ky Bogdanl, pak më parë,
në paragrafin 16 të ligj. VI, shkalla 1, kur kishte ligjëruar se si
Zotynë i kishte krijuar Adamin dhe Evën,, kishte shkruar: Pra, shpirti
është i pamori por kurrë e vërtetë nuk është se mbas kësaj jete
ecën, prej këtij trupi në trupin tjetër, siç tha Pitagora, me ç'rast me
arsye e kishte hedhur poshtë teorinë e reinkarnimit. Kurse tani
Krishti paska qenë i vërteti Adam, i vërteti Abel, i vërteti dhe i vërteti
gjer tek i vërteti Solomon, dhe në fund i vërteti në vetvete, i vërteti
Krisht! A nuk është kjo pranim i teorisë së riinkarnimit, të cilën më
parë e kishte hedhur vetë?
 
Ky mjerim i filozofisë së Bogdanit edhe nuk na habit aq, sa na lë pa
mend ajo filozofi e botës përparimtare, e cila e verbuar nga urrejtja
ndaj islamizmit, nuk i vërejti kontradiktat që po e lidhnin këtë shtjellim
në një nyjë të pazgjidhshme filozofike, dhe e botoi këtë shëmtim të
quajtur vepër. Aq më tepër, ajo botë po kremtonte me letra dhe
urime një të verbër, i cili në hapësirën e gjerë teologjike kishte arritur
që të "vërente" Yllin më të largët që mund ta shohë syri i shëndoshë!
 
Në qoftë se Krishti paska qenë i vërteti Adam, atëherë edhe Adami
na qenka bir Hyji dhe të gjithë pasardhësit e tij gabimisht qenkan
quajtur racë njerëzore, në vend që të quhen raca e hyjve!
 
Abeli, si bir i birit të hyjit, pra edhe vetë Hyj, qenka vrarë nga i vëllai
hyj - Kaini? Pak si tepër pesimiste do-të ishte ardhmëria jonë n'ë
qoftë se do të kuptonim se Hyji i mirë mund të vritet nga Hyji i keq.
Por, lëmshi i filozofisë së Bogdanit lidhet edhe më shumë në një n-
yjë të pazgjidhur kur të rrokulliset para këmbëve të të vërtetit
Abraham, që u dashka të jetë i vërteti Krisht. Sipas Bogdanit,
Abrahami e kishte pritur Të nëzonë në shtëpi të vet, i cili i ishte
lajmëruar në tre veta, edhe pse është një në natyrë. Aty ishin, sipas
tij, Hyji Atë, Hyji Bir dhe Shpirti i shenjtë, si dhe Abrahami në rolin e
mikpritësit. Trinia, edhe pse Muhammedi më nuk ka të bëjë me të,
shkatërrohet nga vetë Bogdani. Përse, në qoftë se Krishti është i
vërteti Abraham, gjatë shtjellimit të mësimit mbi Trininë, në shk. i,
ligj. iii, thuhet se Abrahamit iu dukën tre veta, e jo dy veta? Themi
dy veta ngase Hyji dhe Shpirti i shenjtë do të vinin, kurse Krishti në
Abrahamin, si vetë e tretë, do t'i priste dhe trinia do të ishte e
paprekur. Kurse tani, si të kuptohet roli i Birit të Hyjit dhe si të quhet
ai; mikpritës, si personifikirn i të vërtetit Krisht në vetë Abrahamin,
apo mysafir, Bir Hyj i dhe vetë e tretë e treshit të ardhur?, Kemi
frikën se zgjidhja nuk duket asgjëkundi, kurse peri edhe ashtu tejet i
tëholluar i kësaj filozofie të përçudët mund të na këputet mu këtu.
Edhe pse na vjen shumë keq nga doktori ynë i filozofisë, ne duhet
vazhduar më tutje. Shumë më pak keqardhje do të kishim sikur ai të
mos çmohej për doktor në katror, por të ishte hic më shumë se një
bari ynë i deleve dhe... deve nuk kemi në këtë shkretëtirën tonë,
andaj do të mjaftonte që të ishte bari delesh dhe dhish dhe ne do të
kishim miaftë arsye që të mos skuqemi si tepër.
 
Ç'të bëhet tani me këto katër veta? A ka mundësi që t'i ndihmohet
Bogdanit dhe të ruhet Trinia? Ne do ta zhduknim mikpritësin
Abraham dhe Trinia do të ruhej, por puna s'do të kryhej. Lajmi të
cilin ata i sillnin mikpritësit do të mbetej pa u thënë. Ta mënjanojmë
Hyjin Bir si të ardhur, nuk ka mundësi, ngase Bogdani thotë se ai
vjen si vetë e tretë në Tënëzonë, kurse pa Shpirt të shenjtë ato dy
veta as që do të ishin hyj! Ne do të vazhdonim të sillemi vërdallë
duke tentuar që t'i ndihmonim Bogdanit te gjorë, sikur të mos e
vërenim me kohë se Bogdani është një rrenacak me vetëdije tepër
të madhe, sa që për filozofi nuk ka kursyer fare. Prandaj, duke e
shpejtuar hapin kalojmë pranë të vërtetit Izak, Jakob, Mojsi dhe
Josua dhe ndalemi për të pushuar vetëm nën hijet e kopshteve
përrallore të Solomonit mendjendritur.
 
Takimi i shkurtër në amshim
 
Ai ishte i mvrenjtur dhe na priti ftohtë me të kuptuar se ishim
bashkëkombas të Bogdanit shpifës, siç na tha. Ne diçka edhe i
pranuam, por jo të gjitha, ngase krenaria kombëtare na shtynte që
t'ia mbajmë pakëz krahun Bogdanit tonë. Mirëpo Solomoni i
dijshëm, me atë diturinë të cilën e kishte kërkuar nga Hyji dhe e cila i
ishte dhuruar, i dinte të gjitha për Bogdanin, bile edhe më shumë se
që dinim ne. Ai na njoftoi se Bogdani ishte një llomotitës i pafytyrë, i
cili kishte shumë dërrasa mangut dhe ne si bashkëkombas që po i
shkonim pas ishim në rrezik që të fundoseshim së bashku me të, në
humnerën e trillimeve ndëshkuese. Ne me mirësjellj'e dhe me
përplot shprehje kadareane i treguam se nuk besojmë në kisha as
nëxhamia, ngase për ne me e rëndësishmja është shqiptaria.
Solomoni i ditur u habit edhe më shumë dhe tha se një marri të tillë
nuk e kishte dëgjuar kurrë. Ne u skuqëm pak dhe i kërkuam këshillë
që të mos fundoseshim në atë humnerën e trillimeve ndëshkuese.
Pasi na shikoi pak, Solomoni tundi kokën dhe tha: Mos i lëni kishat
as xhamitë, por leni rrenat, trillimet dhe poshtërsitë. Pastaj m'u
drejtua mua dhe pyeti: - Kush është ky? - Cili? - ia ktheva pyetjen
me pyetje. - Ky afër teje. Prej kur erdhët vetëm ti tlet, kurse ky bën
sehir. - Ah, po - thashë duke ardhur në vete. - Ky është
bashkëkombasi im, Enver Hoxha, i vërteti Pietër Bogdan i
riinkarnuar. Për çudi, Solomoni qeshi. Qeshja e tij ishte në
kundërshtim të plotë me atë që pritnim ne. Për një kohë, që të tre
qëndronim si shurdhmemecë, e pastaj ai u kthye nga
bashkëkombasi im dhe e pyeti: - Ti, Enver Huç dhe ateist, ç'të shtyri
të më dalësh para, mua profet? - Mëshira e Allahut të giithëfuqishëm
qoftë mbi ty o Solomon i ndritshëm...
 
- Rri! - më ndërpreu Solomoni shkurt. - Le të flasë ky. Këtë e pyeta.
- Por,... - fillova me ngadalë dhe plot kujdes. - Ky s'ka gjuhë dhe...
- S'ka gjuhë!?
- Desha të them, ka gjuhë por... qyshkur e shtrënguan pak si tepër
me litarë në fyt idhujadhurimin e tij, ky nga frika e humbi aftësinë e të
folurit dhe...
- Ah, po - ndërhyri Solomoni. - E çita pas menç ngordhjen një e
gjysmë. Ke të drejtë.
Edhe pse asgjë nuk kuptova, nuk pyeta gjë. Por, Solomoni i urtë
vërejti se isha në peshojë dhe shtoi:
- Zakonisht për shtazët thuhet se ngordhin e nuk vdesin. Kështu
shprehemi edhe për ateistët, ata jobesimtarë të cilët prejardhjen e
tyre mendojnë se e kanë nga shtaza e quajtur majmun. Këtu bile
nuk ka asgjë të paqartë, apo jo? - e përfundoi ai sqarimin me këtë
fjali pyetëse.
- Po, - thashë, plotësisht e qartë, - Allahu pastë mëshirë,... Por, -
shtova duke m'u rritur pakëz guximi ngordhja një e gjysmë, ... ?
Solomoni përsëri qeshi dhe sikur vendosi që të m'i sqaronte të gjitha
për bashkëkombasin tim, vazhdoi:
- Ngordhja e parë qe kur i doli shpirti. Kjo gjysma tjetër është puna e
litarit dhe nuk është e plotë ngase u bë me vonesë. Kurse ngordhja
e tij e dytë, dëfinitive, është mohi i gjellbërësit të tij kryesor të ikur në
Paris. Punët këtu pakëz janë të ngatërruara ngase gjysmëngordhja
dhe ngordhja e dytëjanë si të pështjelluara dhe nuk e kanë në mes
distancën e duhur kohore, por s'ka gjë. Ky i di vetë mëkatet e tij -
tha, dhe bëri me dorë në drejtim të bashkëkombasit tim.
 
Ne ulëm kokën. Atëherë njëri nga shërbëtorët e tii na e solli pijen,
një sherbet të freskët dhe të kulluar. Si të etur që ishim, i grabitëm
përnjëherë gotat e argjendta dhe bashkëkombasi i pari u afroi
buzëve kupën e tij, dhe për çudinë time të madhe, ai zuri të
avullohej! Ai po tretej me ngadalë, si tymi i duhanit të keq. Me sy të
zgurdulluar dhe duke u dridhur i tëri, pa mundur të nxirrte zë prej
gojet, valvitej në zhdukjen e tij, gjersa më në fund humbi i tëri!! Unë
rrija si pa gjak. Atëherëktheva sytë kah Solomoni i cili po më
përcillte dhe fillova edhe vetë ngadalë të ngritja gotën e argjendtë
me shërbetin freskues, apo shkatërrues, krejt një, drejt buzëve të
mia. Solomoni vetëm po qëndronte pa lëshuar zë dhe po përcillte
gj'estin tim. Atëherë buza më preku skajin e kupës dhe nga
ëmbëlsia e ujit freskues, një dritë e fortë flakëruese, tërë një
bardhësi verbuese e mbështolli ëndrrën e amshimit të pa skaj dhe
më solli në vete. Nga të ftohtët e paraagut, me "Cetën e profetëve"
në duar, dridhesha si thupra në ujë. Me të hedhur sytë kah dritarja,
pashë përqafimin e fundit lamtumirës të natës me dritën e re dhe
fillimin e zbardhimit real të çdo gjëje. 0 Zot, thashë me vete dhe duke
u ngritur me ngadalë,, nga thellësia shpirtërore nxora dëshminë e
vetme shpëtimtare:
 
"La-ilahe-ilallah, Muhammeden resulullah."
 
Mbrëmë, natën, Bogdani thoshte se Krishti ishte i vërteti Solomon,
kurse ai për të tha se ishte një Ilomotitës i pafytyrë. Mora "Çetën" në
dorë dhe në ligj. IV të shkallës III, ku bëhej fjalë mbi jetën dhe
profecitë e profetit Solomon, nën paragrafin 12, lexova atë që
shkruante Bogdani:
 
E ndërtoi Solomoni një temptill në Mal të ullirit dhe në të vuri një
idhull, që i thonë Kamos, dhe të gjithë e shihnin kur saktifikonte
idhujt dhe qe një gjë shumë shkandull. Andaj Zotynë për ta shuar
mëkatin i ngialli tre armiqt më të fortë.- Abadi prej Idumeje, Rozani i
cili dogji qytetin e Brusit dhe Jerobani, i cili ia moti të birit të tij
Roboamit dhjetë krahina dhe u bë mbret i tyre në Samari.
 
Në paragrafin pasues 13 vazhdojmë leximin e shpjegimit të
Bogdanit:
 
Shumica thonë se Solomoni bëri pendesë në të sosurit e jetes,
asgjëmangu, eshtë e dyshimte se është shelbuar, ngase la idhujt në
këmbë.
 
Ja, pra, Krishti qe i vërteti Solomon, i cili idhullatroi sipas Bogdanit
dhe i cili nuk mund të jetë i shelbuar, ngase la idhujt në këmbë.
Krishti i mirë, i shenjti Hyj, gjegjësisht Bir Hyji, Idhullatron!!!
 
Është kjo ajo filozofia, intelekti dhe talenti i rrallë i Bogdanit? Nga ky
talent dhe kjo filozofi mund të vërehet shumë mirë se çfarë talenti të
rrallë ka ai në paraqitjen e realitetit të kohës. Ky mund të jetë vetëm
talent i një tragjiko-komediani të mjerël, të cilin komedianët tanë,
doktorë shkencash, e quajnë filozof dhe teolog me "dr.mr.". Edhe
pse ekziston mundësia që të na akuzojnë, si dr.-mr. që nuk jemi, se
na ka munguar aftësia që ta kuptojmë mirë dhe si duhet këtë
paçavër të quajtur filozofi, ne si analfabetë do të njehësojmë me
tespitë e së vërtetës logjike, kurse të diturve u takon e drejta e
gjykimit përfundimtar. Këta mund të jenë nxënës dhe studentë ende
pa dr.-mr., por edhe personalitete të dr.-së dhe mr.-së, të cilëve
mendjemadhësia e egoizmit personal nuk ka arritur t'ua brejë
ndërgjegjen e egos se vërtetësisë njerëzore.
 
Siç u pa edhe më lart, ne patëm rastin që nga filozofia e stërhollë
dhe talenti i rrallë i Bogdanit t'ia njohim edhe humanizmin e lartë në
paraqitjen e realitetit të kohës. Humanistët e tjerë si ai, të kohës së
sotme, bënë dhe po bëjnë që meprangat e mosdijes ta përforcojmë
rreth qafe një kulturë të fëlliqur dhe njëherit t'i rrahim gjoks botës për
pastërtinë tonë morale. Ne në fillim i kemi treguar botës për kulturën
e gurit të Arbanasve apo Ilirëve, si dhe për humanizmin e rrallë dhe
tepër të gjerë, me të cilin shërbehemi gjatë shpifjeve, dhe pastaj me
habi pyesim: " Si bëhet që ne ta çmojmë veten tepër shumë, kurse
bota pothuajse nuk na njeh fare?! "
 
Është një e vërtetë faktike se çdokush mund të gabojë. Mirëpo,
gjersa i dituri mëson gjithmonë nga gabimet dhe pësimet e huaja,
me pak i dituri arrin që të mësojë vetëm në bazë të gabimeve të
veta. Edhe kjo dije, pak më e ulët në shkallëzim, bën që popullit bile
mos t'i përsëritet historia. Mjerisht, ekziston edhe kategoria e tretë e
njerëzve, të cilët nuk mësojnë as nga gabimet e veta dhe atyre
gjitherë u përsëriten gjërat dhe " fatkeqësitë ". Ne mund të themi ç'të
duam, por kemi bindjen se jemi ulur këmbëkryq në ballë të oxhakut
të kategorisë së fundit dhe nuk del njeri që të na e thyejë kanunin e
mashtrimit të vetvetes, mashtrim ky i cili bën që gjithmonë të na
përsëritet historia tringjyrëshe; e gjakut, rrahagjokësisë dhe robërisë
së re. Gjithmonë ndër shekuj, këngë trimërie nën robëri, të huajën
ose tonën, Pa rëndësi! Përse? Edhe po të mos ishte robëria, ne do
të na ndodhnin përsëri ngatërresa, vrasje, mosmarrëveshje dhe të
gjitha të.këqijat. Përse? A mos qëndron arsyeja e tërë kësai në vetë
edukimin shpirtëror tonin, edukim i cili dijen e një studenti e vlerëson
me lartësinë valutore të mundësisë së tij të pagesës? Në qoftë se
në mësimin e mesëm imponohet mësimi bogdanian i së "vërtetës",
ato trillime dhe poshtërsi të cilat nuk mund t'i thotë njeriu normal, si
të mos topitet atëherë arsyeja e së vërtetës dhe ndjenja për drejtësi?
Si të mos na lindin edhe nesër "patriotë" dhe tribunë popullorë,
politikanë të ardhshëm, të cilët në stilin e zagarit të keq nuk lënë
therrë pa nuhatur për gjahun e tyre personal, e jo për të mirën dhe
interesin e popullit, megjithëse atë të mirë dhe interes nuk e heqin
kurrë nga goj a e tyre e ndytë? Kultura është ajo e cila ta afron ose
ta largon lirinë - Trimëria ka pak punë. Trimëria e kulturuar vetëm
një herë ka nevojë që t'i përvjelë mangët, gjersa trimëria e regjur në
poshtërsi ose është trimëri falso dhe s'del asgjë prej saj, ose
marrëzisht e lë kokën pa fituar gjë. Këtë duhet kuptuar njëherë e
përgjithmonë.
 
Njeriu i gjallë edhe gabon. Përndryshe, nëse ai kurrë nuk gabon,
çka është e pamundur, atëherë ai do të shndërrohej në njeri të
shenjtë, profet. Njerëz të tillë ka pasur vërtet pak. Ata ishin
plotësisht të pastër moralisât ngase edukata e tyre morale buronte
nga besimi i tyre i thellë që kishin mbi të vërtetën, mbi Zotin.
Meqenëse i gjithë njerëzimi nuk mund të jetë profet, kjo nuk
nënkupton se të gjithë, pra, janë dhe duhet të jenë të këqij. Edhe
pse përsosshmëria morale e njeriut përfundon me Muhammedin
njeri dhe profet, kjo nuk do të thotë se njeriu duhet ta ndërpresë së
kultivuari mirësinë e tij në vete, duke synuar gjithnjë pikën më të
lartë të përsosshmërisë së mundshme morale. Përkundrazi, ajo
është detyrë e cila i parashtrohet njeriut gjatë tërëjetës. Njeriu i cili
gjithmonë është garues me vetveten në fushën e së mirës, dhe i cili
synon përsosshmërinë, ai i afrohet ose i làrgohet asaj, varësish't nga
numri dhe pesha e gabimeve të pavetëdijshme, të cilat mund t'i
përvidhen në rrugën e tij, por gjithmonë do të mbetej garues në të
mirën dhe gjithmonë do të ngelë njeri.
 
Kur njeriu bën gabimin me vetëdije të plotë, ai me vetëdije të plotë
ka kaluar në fushë tjetër, në fushën e së keqes, e cila po ashtu është
e gjerë dhe në të cilën po ashtu mund të bëhen gara. Në qoftë se
njeriu me vetëdije përkrah të keqen, ai me vetëdije bëhet
bashkëveprimtar i së keqes. Por, edhe në qoftë se vëren të keqen,
nuk e pëlqen dhe nuk e përkrah, por as nuk ia tërheq kujt vërejtjen
mbi atë të keqe, por ashtu heshtazi kalon pranë saj, ai kështu kryen
vepër tradhtie ndaj atyre të cilët vijnë pas tij dhe të cilët do të mund
të pësojnë nga ajo e keqe e fshehur për ta. E keqja do të ketë
mundësi të mposhtet, ndoshta, edhe më vonë, por jo me meritë
të'atij memeci, i cili e kishte vërejtur që më herët por me heshtjen e
tij i kishte lënë mundësinë së keqes që'të rritej dhe zhvillohej, e tani
çmimi për mposhtjen e saj do të jetë i shumëfishuar.
 
Kuptohet vetvetiu se i dituri dhe i padituri nuk janë të barabartë. Por,
nuk do të thotë se i dituri ethherë është më i mirë se i padituri. Në
qoftë se njeriu i ditur është garues në fushën e mirësisë, atëherë dija
e tij do të marrë rolin e mjetit më të shpejtë transportues drejt cakut
fatlum dhe drita e tij e mirësisë do të shëndritë këtë fushë edhe për
të paditurin, i cili rrugëton fushës së njëjtë, por është një këmbësor
më i ngadalshëm.
 
Përkundrazi, nëse i dituri ka marrë kah të gabuar, ai si më i shpejtë,
më i ditur, gjithsesi do të arrijë më larg dhe më shpejt në të keqen,
në krahasim me marshimin e ngadalshëm të të paditurit, i cili po
ashtu mund të gjendet në këtë rrugë. Pra, dituria dhe mirësia nuk do
të thotë se gjithherë ndodhen në të njëjtën anë, sikundër që nuk ka
rregull e cila në çdo rast, jodijen dhe të keqen do t'i mbante së
bashku. Dija, pra paraqet vetëm një shkallë më të lartë të aftësive të
njeriut, me fjalë të tjera paraqet aftësi shpejtuese drejt cakut
shpirtëror të parashtruar nga vetë ai: cakut të mirësisë dhe
përsosshmërisë së unit të tij, apo shpejtim drejt cakut të se keqes ku
nuk ka përsosshmëri, por shëmtim të qenies njerëzore të quajtur
njeri.
 
Është interesante se dëshira për ta lartësuar egon,
mendjemadhësia, e cila paraqitet në formën e nënçmimit të çdo
gjëje në krahasim me unin personal është njëri, në mos kryesori i
burimeve të së keqes, e cila na lajmërohet qysh me krijimin e njeriut
të parë, Adamit. Egoja e mbivlerësuar qe ajo e cila e shtyri Luciferin
të mos i bindet urdhrit për të nderuar Adamin, siç kishte kërkuar Hyji,
apo Zoti.
 
Meqenëse fusha e së mirës dhe e së keqes nuk janë të ndara
figurativisht në hapësira të veçanta, por që të dyja bashkërisht dhesi
të përziera e plotësojnë hapësirën e tërësishme univerzale të kësaj
bote, garuesit e së mirës dhe të së keqes ndeshen, komunikojnë
dhe veprojnë bashkërisht. Dhe vetëm tani fillon tradhtia dhe
mashtrimi, ngase garuesit në të keqen deklarohen se i takojnë ekipit
garues të së mirës. Dhe, gjersa të gjithë thonë se i takojnë së mirës
dhe drejtësisë, njëra palë me vetëdije gënjen. Kësaj pale nuk i
intereson e vërteta dhe e drejta, por egoja personale dhe të
kënaqurit e asaj egoje. Mjetet n uk zgj idhen, prandaj edhe fillon
aktrimi, ku suksesin më të lartë, natyrisht, e arrijnë më të diturit.
Megjithatë, përparësia qëndron në anën e mirësisë dhe të së
vërtetës, me të vetmen arsye se ajo nuk ka nevojë që të aktrojë, por
është e vërtetë natyrale dhe s'i ndodh që ta harrojë tekstin, gjë që
mund t'u ndodhë të bindurve në të keqen, të cilëve edhe u bie
maska e së mirës.
 
Pësimi i të paditurve, apo i të paarsimuarve sa duhet mund të jetë
shumë i madh nëse janë drejtuar në rrugën e gabuar, në rrugën e së
keqes, ku pavetëdijejanë shndërruar në garues, por përgjegjësia,
gjithsesi, u takon të vetëdijshmëve të dijshëm, të cilët e trasojnë këtë
rrugë.
 
Kombi, si një bashkësi më e madhe njerëzish, me doke, sjellje,
gjuhë dhe hapësirë të përbashkët etj. na paraqitet vetëm si miniature
e njerëzimit përgjithësisht, tek i cili po ashtu veprojnë ligje të njëjta të
së mirës dhe të së keqes, sikundër që vepruan dhe veprojnë tek
pjesëtarët e mbarë rruzullimit tokësor. Dielli nuk e ngroh vetëm
shqiptarin e mirë, por edhe shqiptarin e keq, arabin e mirë dhe
arabin e keq, ngase është i vetëm, një, dhe i mjaftueshëm për tërë
njerëzimin. Dhe nëse për shqiptarin apo të krishterin rrota e diellit
është diell, rrezja e diellit është diell, dhe të ngrohtit që lëshon ajo
rreze është diell, kurrëfarë arsyeje nuk ka që ajo rrotë, rreze dhe të
ngrohtët e saj, të vetmit diell, të mos jetë diell edhe për arabin. Në
qoftë se kultura jonë na e rezervon vetëm ne një të drejtë të tillë,
atëherë në dyshim nuk do të jetë kultura e arabit, por jona.: Një
kulturë e tillë përjashtuese nga e vërteta dhe pa aromë drejtësie në
veten e sa ose nuk mund të quhet kulturë, ose pas fjalës kulturë
duhet t'i shtohet një - e poshtër. Të tillë bëhemi ne në momentin e
predikimit të saj, gjegjësisht në momentin e të heshturit ndaj saj. Me
një kùlturë të tillë mundemi vetëm që t'u sulemi mullinjve të erës
edhe për disa mijëra vjet.
 
E vërteta nuk është pronë e asnjë kombi, por është e vetvetes dhe e
atyre që shërbehen me të. Pra, ajo u takon kombeve dhe mbarë
njerëzimit dhe urreitja ndaj saj nuk e shndërron atë të vërtetë në të
kundërtën e saj, pra ne të pavërtetë Një shkencëtar anglez, dhe në
përgjithësi shkenca, do ta pranojë një zbulim të një shkencëtari
francez në qoftë se ai zbulim do të shprehë një ligj i cili ka të bëjë me
realitetin faktik. Por, në qoffë se egoizmi i anglezit e mohon atë
zbulim, e vërteta ligjore e cila ka të bëjë me realitetin do të vazhdojë
së ekzistuari.
 
E vërteta gjithmonë është mbi të pavërtetën, ngase ajo ose është
materiale, diç që mund të preket dhe ekziston realisht tanimë, ose ka
ekzistuar realisht në të kaluarën, ose është e vërtetë logjike gjer tek
e cila arrihet me arsye. Përkundrazi, e pavërteta nuk është reale në
substance, ngase nuk ka ekzistuar dhe nuk ekziston, por është
vetëm një mashtrim josubstancor dhe ekziston vetëm si shprehje, e
jo edhe si substance me bazë materiale. Ajo po ashtu nuk ka
mundësi që të dëshmohet përmes arsyes logjike. E vërteta mund të
dokumentohet materialisht ose logjikisht, ngase është e vërtetë
ekzistuese, kurse e pavërteta nuk mund të dokumentohet
materialisht e as logj ikisht, ngase nuk ekziston. Prezenca e së
vërtetës përjashton të pavërtetën, kurse prezenca e së pavërtetës, si
kuptim abstrakt ideor, nuk mund ta përjashtojë të vërtetën. E
pavërteta, pra, është një mashtrim optik që nuk mund të ketë bazë
dëshmuese materiale e as logjike. Gjersa e vërteta, në raste të
ndryshme e,dhe mund të shihet, e pavërteta ka mundësi të
nënkuptohet vetëm si mungesë e së vërtetës, por jo edhe të shihet
apo të preket. Gjersa e vërteta mbi ekzistimin e një objekti mund të
shijohet përmes shqisave të të vërejturit deduktues, e pavërteta e
cila e mohon ekzistimin e atij objekti nuk ka mundësi të preket, e as
që të shihet, ngase është e pavërtetë, një zbraztësirë joekzistuese
dhe e pushtuar nga e vërteta. Por, në qoftë se e vërteta qëndron në
mosekzistimin e objektit, e pavërteta e cila pohon ekzistimin e
objektit joekzistues nuk mund ta dëshmojë vetveten, ngase objekti
nuk ekziston dhe dëshmohet e vërteta për mosekzistimin e tii.
 
Megjithatë, ka raste kur e vërteta nük mund të dëshmohet
materialisht, e as përmes arsyes logjike. Mirëpo, këto raste nuk e
përjashtojnë të vërtetën si diçka joekzistuese. Ajo vazhdon edhe më
tutje të ekzistojë si e vërtetë, por si një e vërtetë e fshehur nga
aftësitë tona të kufizuara përceptuese dhe logjike dhe pret momentin
kur edhe duhet të zbulohet dhe të kuptohet, me kusht ë të kërkohet
dhe hulumtohet.
 
Në shkallën II, ligj. III dhe paragrafin 3, Bogdani shkruan:
 
"Andai turqit dhe hebrenjtë, duke ndjekur giunnët e Ismaelit e të
Ezaut, nuk i zënë besë Jezu Krishtit, të vëtyetit Mesi, por ndoqën
idhujt.- Muhametin, Surrullahin e Tallmudin, krerë të të giitha të
këqijave, që i shtinë themel një ligii të lirë, pa udh ë e pa arsye, plot
me fëlliqësi. Ashtu i kanë marrë prapa njerëzit e paudhë e pa
ndonjë nder në vete, e që janë arabët, tatarët e turqit, që janë dhënë
pas lakmive të kësaj jete, fëlliqësive e shtazërive, e posi është
Muhameti, bari i deleve e i pelave, duke u ngjitur me gjithë to. Nuk
është pra çudi që njerëzve të kësaj dore të mos u pëlqej feja e
vërtetë e Ktishtit, e as pastërtia e madhe e saj."
 
Sesa këto fjali të doktorit tonë nga parag. 3 të ligjëratës dhe shkallës
së cekur, kanë të bëjnë me të vërtetën dhe si u bë Muhammedi
idhull, dhe si ai i vuri themel një ligji të lirë, mbi lakminë ndaj kësaj
jete, si dhe fëlliqësitë dhe shtazaritë e njerëzve të cilët nuk e
pranojnë fenë e vërtetë të Krishtit dhe pastërtinë e vërtetë të saj, dhe
se të gjitha këto thënie janë të vërteta apo trillim i kulluar i një të
palari me pastërti trupore dardane dhe "pastërti mendore" djallëzore,
do të kuptojmë nga qëndrimet shkencore të shumë dijetarëve dhe
shkencëtarëve me renome botërore, të cilët do të na e thonë të
vërtetën e dokumentuar mbi besimin islam dhe njeriun aq shumë të
urrejtur, Muhammedin a.s., nga djalli ynë me emrin Pjetër Bogdan,
doktor gënjeshtre, falsifikimi dhe poshtërsie.
 
Do të fillojmë me një tjetër të krishterë, po ashtu doktor shkence, i cili
lindi në Liban më 1886, studioi në Universitetin Amerikan të Bejrutit,
pastaj në Universitetin amerikan të shtetit federai Kolombia, ku edhe
doktoroi në fushën e filologjisë orientale dhe u bë profesor. Ligjëroi
historinë arabe në Universitetin e Bejrutit, pastaj në Universitetin e
Prinstonit në SHBA dhe pas pensionimit më 1954 ligjëroi në
Universitetin e Harvardit. Edhe pse pjesën më te madhe e kaloi
jashtë botës arabe, ishte hulumtues këmbëngulës dhe sistematik i
historisë, kulturës, letërsisë dhe gjuhës së tyre. Shkroi disa vepra:
Historia arabe, Histori e shkurtër arabe, Historia e Sirisë, Libanit dhe
Palestinës, Libani giatë historisë, Oytetet kryesore arabo-islamike,
Islami si mënyrë e jetës, Krijuesit e historisë arabe, Letërsia e
Lindjes, si dhe një numër të madh studimesh të publikuara në
fletushka të ndryshme historike dhe filologjike.
 
Quhej Filip Hiti.
 
Hiti ishte arab me kombësi, i krishterë me besim dhe kishte një
kulturë perëndimore. Veprat i shkruante në gjuhën angleze, kurse
vëllimi i parë i gjerë i Historisë arabe, i cili u botua më 1937 dhe u
përkthye në disa gjuhë botërore, përjetoi disa dhjetëra ribotime.
 
Me rastin e ribotimit të dytë në gjuhën serbokroate më 1988 nga
"Veselin Maslesha" - Bibioteka e botimeve të posaçme, Sarajevë,
prof. dr. Sulejman Grozdaniq thotë se Filip Hiti si arab i lindur, i
krishterë sipas besimit dhe perëndimor sipas kulturës, arriti të
mbrohet nga ndikimet përjashtuese të prejardhjes, epsheve
religjioze dhe vula e kulturës së huaj, duke mbetur para së gjithash
shkencëtar, historien dhe intelektual. Filip Hiti vdiq më 1978.
 
Gjersa lexuesit, i cili e lexon veprën e cekur të Hitit edhe nuk i
mbetet tjetër përveç që të ndahet i kënaqur nga vlerësimi real i
Grozdaniqit, lexuesit të veprës së Bogdanit dhe vlerësimeve
pompoze dhe aspak reale që i bëhen asaj nga ana e profesorëve
dhe docentëve tanë s'i mbetet tjetër përveç të tmerrohet nga kultura
e përgj ithshme e autoritë, po se po, por edhe nga kultura e vetë
kritikës sonë, e cila nivelizohet me marrëzitë bogdaniane, duke i
aplauduar gënjeshtrës dhe shpifjeve dhe duke i hyjnizuar ato gjerë
në pakuptimësi.
 
Në veprën e cekur të Hitit, nën thonjëza ceken fjalët e D. G.
Hogarth-it nga vepra e tij "Arabia", të botuar në Oxford më 1922, ku
në faqe 22 shprehet mendimi për Muhammedin:
 
" Pa marrë parasysh a ishte serioze apo e padomethënie dhe
epavlerë, megiithatë mënyra ejetës së tij të përditshme vendosi
norrnat, të cilai,e sot u pënnbahen miliona njerëz dhe me vetëdije i
aplikojnë. Kurrnjë njeri të cilin, cilado pjesë e races njerëzore e
merrte si tëpërsosur, nuk është emetuar me aq pedantëti."
 
Islami, thotë F. Hiti, e fshiu të kaluarën. Kontrasti në mes të
rregullimit shoqëror të vjetër dhe të ri, tërë gjallëri është përshkruar
në fjalët e lajmëtarit dhe komentuesit të myslimanëve të shpërngulur
në Abisini, Ja'far-abi Talib, drejtuar Negusit:
 
" Ne ishim popull giahil, të cilët adhuronim idhujt, ushqeheshim me
shtazët e ngordhura, të zhytur në imoralitet, ua kthenim shpinën
familjei,e tona dhe i thenim besëlidhjet mbi mbrojtjen reciproke,
ashtu që më të fortit nga ne i gëlltitnin të dobëtit. E tillë ishte giendja
jonë përderisa në mesin tonë A nuk e dërgoi lajmëtatin, prejardhjen
e të cilit e dimë dhe iëriet dashutinë, besnikëtinë e të cilit ne
epranojme. Ai qe njetiu i cili na tuboi rreth Allahui që ti rrëfehemi si
të vetmit, dhe të vetmin ta adhurojmë, dhe të largojmë të giitha llojet
e gurëve dhe idhujt të cilët ne dhe të parët tanë i nderonim në iend
të tij. Përveç kësaj, ai na urdhëroi që ta flasim të vërtetën, tua
kthejmë njerëzve atë që ua kemi borxh, të mbahemi për familjet tona
dhe tëpërmbahemi nga veprimet e këqija dhe derdhja e giakut. Ai
na i ndaloi veprat imorale, dëshmitë e rrejshme, keqpërclorimin e të
drejtave të të miturve dhe që të flasim keq për gratë e ndershme. Ai
na urdhëroi që të adhurojmë vetëm Allahun dhe me të të mos biem
askend tjetër në lidhje. Ai po ashtu na urdhëroi që të lutemi, të japim
mëshitimin (zeqatin) dhe të agiërojmë."
 
Ja pra, këto ishin ato "fëlliqësi" që i proklamon Muhammedi "i pafe"
dhe nuk i pëlqejnë Bogdanit me fe. Kuptohet, e kundërta e këtyre
"fëlliqësive" paraqet pastërtinë e kulluar bogdaniane, e cila rinisë
sonë i servohet në pjatën e shujtës drekore gjatë shkollimit të
mesëm. Kemi frikë se do t'i helmosim përjetë me këtë "pastërti" të
pashembullt kulturore, e cila u dashka të na "kënaqë" dhe të na
shtyjnë që ta kërkojmë strehën perëndimore të asaj bote
përparimtare!
 
"Rregullat e cituara shpesh mbi marrëdhëniet bashkëshortore, -
thotë Filip Hiti - më tepër e kufîzojnë sesa
eproklamojnëpraktikënpoligame.. kurse rregullat të cilat flasin mbi
sjelljet ndai robërve, të miturve dhe të huajve, janë pjesët më
humane të ligiëdhënësit islamik. Lirimi i robërve sidomos është i
theksuar si vepër e cila më se shumti i pëlqen Zoltit dhe mirret si
fshirje e shumë mëkateve."
 
Për Kur'anin Filip Hiti shkruan:
 
"Edhe pse Kurani është libli më i ii në mesin e veprave epokale, ai
është libre më i lexuar që është shkruar ndonjëherë, ngase përveç
përdorimit të tii giatë adhutimit të Zotit, ai është abetare nga e cila
praktikishit çdo mysliman mëson të lexojë arabisht."
 
Dy doktorë shkencash, që të dy të krishterë, njëri me kulturë pleshti,
tjetri me kulturë botërore, njëri profesor universiteti, tjetri profesor
dallaveresh, për të njëjtën temë qëndrojnë shpinë për shpinë dhe
për asgjë nuk i pajton kultura e tyre, njëri shqiptar humanist, tjetri
vetëm njeri orientaliste
 
Frikohemi se mu tani kemi arritur në një pikë të parrugëdalje, në një
udhëkryq ku duhet të vendosim: ose ta pranojmë se Bogdani vërtet
është një pjellë e keqe, ngase me vetëdije historinë e jonjerëzishme
të paraislamizmit dëshiron të na e shetë për kulturë islamike ' ose
duhet që ta themi të kundërtën, se Bogdani është tribun popullor i
popullit të keq, i cili popull heq dorë nga e vërteta për hir të "patriotit"
të vet! Megjithatë, thënia e parë i përgjigjet më shumë së vërtetës,
andaj mbesim pranë-saj, gjithherë duke u nisur nga fakti se për
popullin më me rëndësi është e vërteta sesa gënjeshtra, pa marrë
parasysh se nga cila anë dëshmohet ajo.
 
Sa i përket dhënies pas lakmisë së kësaj jete, sic na thotë Bogdani,
Filip Hiti duke përshkruar rrethimin e Babilonisë, e cila ishte nën
pushtimin e carit bizantin', Heraklitit, ushtria e të cilit tanimë e kishte
humbur një betèjë nga myslimanët, duke cekur fjalët e të mundurve,
na dëshmon pak si më ndryshe nga ajo që cek Bogdani.
Bizantinasit e bëjnë përshkrimin e myslimanëve në këtë mënyrë:
 
"Ne jemi bindur se ai është popull nga i cili çdo individmëtepëre
çmon vdekjen ngajeta, modestinë nga mendjemadhësia dhe për
asnjëtin prej tyre kjo botë nuk është tërheqëse. A ta ninë vetëm në
tok-ë të thatë dhe hanë t;etëm mbi giunj të vet. Ptijësi i tyre është si
çdonjëti nga mesi i tyre: nuk ka dallim në mes të të lartëve dhe më lë
thjeshtëve, e as në mes të zotëriut dhe robit. Kur të vijë koha e
lutjeve, askush nuk i mënjanohet, të giithë i pastrojnë gjymtyrët e
veta dhe nëpërultësi kryejnë namazin."
 
Këto fjalë i ishin thënë Kirit, patriarkut të Aleksandrisë, i cili prej vitit
631, me kërkesën e carit Heraklit ndodhej në atë funksion. Pra,
dhjetë shekuj para se të shkruante Bogdani ishte kuptuar e vërteta
mbi Islamizmin. Është e vërtetë se me kalimin e atyre dhjetë
shekujve ishte zbehur ajo bindje dhe ai besim i patundur dhe rnë nuk
e kishte atë shkëlqimin e parë. Pastaj dikush mund të thotë se
atëherë fjala ishte për kombin arab, kurse Bogdani kishte jetuar nën
zgjedhën turke. Megjithatë, një krahasim i tillë nuk do të ishte real
mu nga fakti se feja islarne kishte shlyer barrierat kombëtare dhe
racore dhe se turku mysliman i vërtetë, ishte i vërtetë në pastërtinë e
tij shpirtërore dhe të bindurit në një Zot dhe drejtësinë e cila kërkohej
nga Ai e respektonte njësoj dhe i përmbahej njësoj sikur greku
mysliman apo arabe mysliman. Tekefundit, Bogdani nuk lë dilemë
kur në mënyrë konkrete cek emrin e kombit arab në kontestin e
kuptimësisë negative. Fundi i fundit, thëniet kur'anore nuk kishin
pësuar metamorfozë dhe ato shkëlqenin me të njëjtin shkëlqim
frymëzimi siç kishin shkëlqyer gjatë jetës së profetit Muhammed, apo
siç shkëlqejnë edhe sot. As jeta e Muhammedit nuk kishtê mundur
të ndryshonte . Ai e kishte jetuar jetën si e kishte jetuar dhe kishte
shkuar në amshim duke i lënë njerëzlmit librin e shenjtë, Kur'anin, si
udhërrëfyes i një civilizimi të ri, i cili duhet të bazohet në drejtësi dhe
mirësi të përgjithshme njerëzore, pa dallim kombi, race apo gjinie.
Leonardit nuk i pat shpëtuar me pahir, e as që i, kishte humbur ajo
fjali, kur u shpreh se islamizmi do ta arrijë pranimin e plotë dhe të
vërtetë vetëm kur bota do të shkojë tutje në zhvillimin shpirtëror.
Nuk ishte ky mendim i një Ilomotitësi që jargitet në urrejtje, por ishte
konkludim i një mendimtari, i cili seriozisht po mirrej me studimin e
fenomeneve shoqrore, pa paragjykime dhe pa emocione.
 
Edhe po të ndodhte që sot në tërë botën të mos prodhohej askund
rrymë elektrike, Edisoni dhe Teslla nuk do të shpalleshin fajtorë dhe
nuk do të sulmoheshin si të poshtër të cilët nuk marrin erë në ligjet
fizike, gjegjësisht në enerrietikë. Nëse ne tentojmë që të
dokumentojmë të kundërtën, e vërteta mbi njohuritë e Tesllës nuk do
të ndryshojë, kurse ne do të na dalë ngjyra si njerëz tendenciozë
dhe të pakulturë. Po qe se themi se Teslla është një rrenacak, i cili
nuk na e thotë të vërtetën ligjore mbi rrymën elektrikel, fjala
rrenacak, meqenëse nuk mund të gjejë mundësi materializimi nëvetë
Tesllën, do të na kthehet si një e vërtetë e cila e gien materializimin
e vet në vet ne.
 
Megjithatë, ky rezonim as që është dashur të bëhet, ngase as nuk
do të ndërpritet prodhimi i rrymës elektrike, e as që qe ndërprerë
ndonjëherë besimi i vërtetë islamik.
 
Në paragrafin 9 të ligj. III, shkalla II, Bogdani thotë se kur qenë
varrosur pashkët, Dhjata e Vjetër dhe e shtuna me ngjalljen e Krishtit
nuk u ngjallën, por mbetën të varrosura, vdiqën ato ligje të vjetra dhe
u ngjall një jetë e re me të drejtën e Ungjillit. Kjo i përgjigjet së
vërtetës pjesërisht, ngase vërtet Ungjilli ishte ligj i ri, mirëpo
simbolika me vdekjen e Krishtit dhe të Dhjatës së Vjetër nuk
qëndron. Krishti nuk ishte përfaqësues i Dhjatës së Vjetër që të
detyrohej të vdiste me gjithë të, dhe për t'u ringjallur pastaj pa të dhe
me një ligj të ri, Ungjillin.
 
Krishti qysh nga fillimi e kishte sjellë ligjin e ri, përfaqësues i të cilit
ishte, por Dhjatën e Vjetër e pranonte dhe e qortonte popullin i cili qe
larguar nga mësimet e saj.
 
Në këtë ligjëratë Bogdani e përmend Augustinin, i cili thotë se në
Dhjatën e Vjetër dhe të Renë gjithherë qe një Krisht, në të parën i '
shëmbëllyer, në të dytën i kallëzuar, andaj duhet thënë se një le qe e
para dhe e mbramja, sepse feja merret prej asaj pune që besohet.
Vërtet, me Augustinin ndoshta edhe mund të bisedohet. Filozofia e
tij e të shtruarit të problemit ka një kuptim më të mirë logjik dhe bile
besojmë se është konsekuent në qëndrimet e veta dhe nuk zhvillon
filozofi pleshti, duke kërcyer nga një qëndrim në tjetrin. Dhe, po të
niseshim nga pikëpamja se Krishti ishte Zot, atëherë thënia se
gjithherë qe një Krisht, pra një Zot, mund të ketë kuptim të plotë
logjik i cili edhe rrumbullakësohet me qëndrimin e nj'ë feje të vetme,
të parë dhe të mbramë, ngase gjithherë besimi ka pasur të bëjë me
një fe të vetme dhe me një Hyj të vetëm, gjithmonë i njëjti Hyj në
periudha të ndryshme kohore dhe për njerëz të ndryshëm. Ky
qëndrim filozofik mbi një le të vetme, ka bazë reale me kusht që
parimi i shtruar gabimisht, Krishti Hyj të mënjanohet. Me fjalë të
tjera, nëse nisemi nga besimi islamik se Krishti ishte një njeri dhe
profet 1 vërtetë, dhe nga fjala "gjithherë qe një Krisht" përjashtojmë
fjalën Krisht, duke e zëvendësuar me fjalën e vërtetë Zot, apo Hyj,
pra pa trini, atëherë vazhdimi i fjalisë se "një le qe e para dhee
mbramja" kishtepërtëshprehurvërtetësinë e pakontestuar, po ashtu
si të thoshim se një univers qe i pari dhe i mbrami, ngase përkundër
ndryshimeve kohore gjatë mileniumeve, fjala megjithatë është për të
njëjtin univers.
 
Siç mund të shihet, në mes të islamizmit dhe krishterizmit ekziston
një dallim shumë i vogël, por edhe tejet i madh. Shumë i vogël
ngase simbolikisht mund të paraqitet me madhësinë e një shenje
drejtshkrimore - presjes,, p.sh., por shumë i madh ngase presja e
përdorur gabimisht mund t'ia ndryshojë kuptimin fjalisë në tërësi.
(Për një presje njeriut i ka shkuar koka.)
 
Në atë moment kur shkrimi i shenjtë i Ungjillit u bastardua nga fjalitë
e pavërteta mbi profetin Isa, duke e shndërruar atë në Bir Hyji dhe
kur shtuan plusin edhe për një vetë dhe krijuan trininë, ligji i ri ndaj
Dhjatës së Vjetër u bë edhe vetë i vjetër dhe nuk përkoi me
realitetin. Prandaj edhe u dash që të zbresë ligffi edhe më i ri,
Kur'ani i shenjtë, i cili duke vërtetuar ligjet e vjetra, gjegjësisht librat e
vjetër fetarë në kuptimin e tyre burimor, i mënjanoi të pavërtetat
njerëzore të infiltruara në to, duke i mbrojtur njëherit edhe profetët e
mëhershëm ndaj të cilëve po ashtu ishin shpifur të pavërteta, të cilat
nuk i përgjigjeshin realitetit.
 
Në qoftë se do të pajtoheshim se gjithmonë ishte një le, e para dhe e
mbrama, dhe në qoftë se besimi në Krishtin Zot do të na paraqiste
sinonimin e asaj feje si besim në një Hyj të vetëm dhe të vërtetë,
atëherë edhe fjalia e Bogdanit se Krishti ishte i vërteti Adam, i vërteti
Abel, i vërteti Noe, etj. etj. do të kishte kuptimin e vet të plotë logjik
dhe filozofik dhe ne do ta ndjenim veten fajtorë para Bogdanit, të
cilin, pse të mos e pranojmë, e patëm kritikuar tepër ashpër. Në
qoftë se Bogdani besimin, gjegjësisht fenë, e identifikon me vetë
Krishtin si emër, atëherë vërtet mund të pranohet shprehja e
përdorur se Krishti ishte i vërteti Adam, gjegjësisht feja e Adamit apo
besimi i tij në Hyj ishte e vërtetë posikur që ishte e njëjta fe edhe tek
i vërteti Abel, i vërteti Noe, i vërteti Abraham etj. Pra, Krishti apo feja
qe gjithmonë një në ta; i njëjti besim në një Zot. Megjithatë, rezonimi
i Bogdanit nuk shtjellohet në këtë drejtim dhe ai fenë dëshiron që ta
kuptojmë si besim të domosdoshëm në trini dhe me shprehjen se
Krishti ishte i vërteti Adam, Abel, etj., ai dëshiron që të na bindë se
Adami, Abeli si dhe të gj ithë profetët të cilët pasojnë, e besonin
Krishtin për bir të Hyjit, çka nuk ishte e vërtetë. Duke u nisur vetëm
nga kjo arsye, ne nuk do ta ndjenim veten fajtor ndaj Bogdanit,
dredhinë e të cilit nuk e kemi keqkuptuar. Po ashtu, këtu është edhe
Salomoni, për të cilin Bogdani gjithashtu thotë se ishte i vërteti
Krisht. Pra, Krishti apo feja ishte e vërtetë në Solomonin, ngase ai
besonte në fenë e vërtetë, në një Hyj. Mirëpo, për të njëjtin Solomon
ai thotë se "është e dyshimtë se është shëlbyer, ngase la idhujt në
këmbë". Sipas kësaj thënieje, Krishti àpo feja e vërtetë e Solomonit
më nuk mund të jetë e vërtetë. Kështu, Solomoni përjashtohet nga
feja e vërtetë nga vetë Bogdanil, sepse fej a e vërtetë dhe e vetme
nuk mund të barazohet me idhujadhurim, kurse në anën tjetër Krishti
na qenka Solomoni i vërtetë!
 
Askush nuk i është fajtor Bogdanit pse ai po ngatërrohej në këtë
mënyrë në rrjetën e merimangës. në të cilën ai donte që ta zinte
popullin e vet. Ai vetë e kishte thurur atë rrjetë mashtruese dhe vetë
ishte Iidhur me të. A mos e kemi gabim, apo vërtet populli thotë se
ai që e lidh vetveten, s'del kush ta zgjidhë?
 
Në ligjëratën IV të shkallës II Bogdani flet për shumënduarshmërlnë,
gjegjësisht dvkuptimësinë e emrave të vendeve dhe popullit të
Tinëzot, dhe numëron se emrat e popullit të Hyjit janë: Jakob, Fara e
Abrahamit, Bijtë e Abrahamit, Bijtë e Hyjit, Populli i Hyjit, clhe cek
edhe emrat e vendeve si: Këshilli dhe Kuvendi i të drejtëve, Kisha e
Hyjit, Vreshta e Tinëzot, Oyteti i Hyjit dhe Shtëpia e Hyjit. Të gjitha
këto i thotë që në paragrafin 1 të ligjëratës dhe shkallës së cekur,
dhe pastaj në paragrafin 2 silletsi pula pa krye. Ai më nuk di çka
thotë. Me njërën fjali ai dëshmon diçka që pastaj menjëherë me
fjalinë e dytë të të njëjtit paragraf ta demantojë atë qëndrim të vetin
dhe thotë diçka tërësisht të kundërt. Kjo i ndodh në pak më shumë
se dy faqe libri, gjatë shtjellimit në paragrafët 2, 3, 4, 5 dhe
gjashtëmbëdhjetë rrjeshta, e pak më tepër të paragrafit 6.
 
Lexuesit edhe mund t'i duket si diçka e pabesueshme dhe e
pamundshme që një doktori të filozofisë të mund i përvidhen aq fjali
kontraverze, madje në të njëjtin paragraf të së njëjtës ligjëratë, por...
Besomëni se duhet kuptuar Bogdanin e gjorë; ai është shumë i zënë
duke falsifikuar Dhjatën e Vjetër!
 
Ta përcjellim kontraverzën bogdaniane nga paragrafi 2 i ligj. dhe
shkallës së cekur:
 
Hebrenjtë thonë se giithë populli i Hyjit quhet Jakob, Izrael dhe Fara
e Abrahamit, sepse në mish e giak, prej tyre rrjedh, e kështu thonë
se neve gabimisht na quajnë Izrael e Jakob, duke qenë të fisit të
paganëve. Mirëpo, kjo ka dale prej tyre, sepse po të ishte e vërtetë,
giithë fara dhe fïsi i arabëve do të quhej Fara e Abrahamit, duke
rrjedhur nga gjuri i tij, nëpërmjet Isamelit, gjithë fisi i tyre dhe më e
madhja pjesë e popullit pagan, që rrodhi nëpër Ezaun ... "
 
Pra, nga këto fjali të Bogdanit nënkuptohet se ai nuk pajtohet me
thënien e hebrenjve se i gjithë populli i Hyjit duhet të quhet Fara e
Abrahamit dhe se ne gabimisht na quakan Izrael e Jakob, duke qenë
ne të fisit të paganëve. Ai nga Fara e Abrahamit mendon të
përjashtojë pasardhësit e Ismaelit dhe të Ezaut, kurse vetes i bën
vend në atë farë duke u shtyrë me bërryla. Vazhdojmë nga
paragrafi i njëjtë:
 
Prandaj, date thënë me shën Aueistinin (16 De civitate Dei, Kreu 2)
sejanë ienë shumë emra të etërve të ijetër dhe Dhjatës së Vjetër, të
cilël nukjanë vënë shoilazi dhe sipas vullnetit të njerëzve, por sipas
urdhrit të Tinëzot, ndërsa qenë shëmbëlltyra e Krishtit dhe e shenjtë
Kishë të tij, e kështu vetë Abrahamit ia vuri Zolynë emiin Abraham,
që do të thotë ati i shumë njerëzve, sepse nëpërmjet farës së tij
gjithë njerëzit kishin për tu bekuar dhe ishin të giithë të bijtë e tij
përmes premtimit.
 
Ç'do të thotë tanimë kjo? Gjersa me fjalinë e parë nga paragrafi
tenton që të përjashtojë nga Fara e Abrahamit pasardhësit të cilët
rrjedhin nga Ismaeli dhe Ezau, ngase ata, sipas tij, nukjanë të bijtë e
premtimit, por sic e tjerr ai, janë bijtë e mishit, këtu në fjalinë e dytë
Zotynë ia vuri emrin Abrahamit, që paska domethënien e atit të
shumë njerëzve, "sepse nëpërmjet farës së tij gjithë njerëzit kishin
për t'u bekuar dhe ishin të gjithë bijtë e tij përmes premtimit". Me
fjalinë e parë, nga fara e tij u bë përjashtim, kurse me fjalinë e dytë,
"të gjithë nj'erëzit kishin për t'u bekuar"! Kush janë ata "të gjithë"?
Bogdani me "ata të gjithë" mendon në të gjlthë të krishterët si bij të
Abrahamit sipas premtimit, me çka na dalka se përmes Farës së
Abrahamit të gjithë njerëzit nuk qenkan bekuar, por vetëm disa.
Sipas Bogdanit, nëse dikush dëshiron që dikend ta urojë dhe
shpërblejë, ai ia bekon pasardhësit, jo të gjakut të tij, por të gjakut të
kojshisë!!!
 
Fundi i fundit, me eka e justifikon ai thënien se shumë emra të
etërve të vjëtër dhe Dhjatës se Vjetër qenë shëmbëlltyra e Krishtit
dhe e shenjtës Kishë të tij? Ai këtë nuk e justifikon me asgjë,
për-,,ec që e thotë si një dëshirë të thatë. Ka mbetur edhe pak nga
paragrafi 2, dhe ajo që mund të quhet alkimi bogdaniane:
 
Kështu Saraj e quajti Zotynë Saram, që do të thotë "të qeshur”
sepse në Izakun, të birin e saj, u përmbush premtimi mbi krishtin, që
kishte për të sjellë qeshje dhe gazmend gjithë botës (Gjen. 18): E do
të bekohen në të gjitha fiset e dheut.
 
Në kë do të bekohen të gjitha fiset e dheut? Cili është ai i marrë, i
cili pas renditjes së tillë të fjalive dhe citimit të gjenezës 18, do të
mund të përfundonte ndryshe përveç se të gjitha fiset e dheut do të
bekohen në Krishtin? Dëshmi më e mirë se Krishti vërtet është bir
Hyji as që nevojitet, ngase qysh Dhjata e Vjetër, gjeneza 18, na
paska bërë me dije se në të do të bekohen të gjitha fiset e dheut!
Natyrisht, pasi që Krishti kishte për t'i sjellë qeshje dhe gazmend
gjithë botës?! Por, kjo qeshje e mjerë me botën është e Bogdanit
ejo edhe e Krishtit, siç mund të shihet nga Libri i Zanafillës, apo
Gjeneza, që nuk ka të bëjë fare me bekimin e të gjitha fiseve të
dheut në Krishtin. Do t'i citojmë disa fjali radhazi nga gjeneza dhe
pikërisht ato të cilat i falsifikon Bogdani.
 
Gjen. 16, 17, 18 dhe 19:
 
16. "Pastaj njerëzit u larguan dhe shkuan në një vend nga ku mund
të shihnin Sodomin. Abrahami shkoi me ta për ti përcjellë.
17. Zoti tha me vete: 'Unë ntik do ta fsheh nga Abrahami atë që do
të bëj.
18. Pasardhësit e tij do të bëhen një komb i madh dhe i pushtetyhëm
e me anë të tij unë do ti bekoj tëgiitha kombet.
19. E kam zgiedliur që ti urdhëroj bijtë dhe pasardhësit e tij të
më dëgiojnë e të ma mbajnë besën. Me këtë kusht, unë do ta bëj
atë që i premtova."
 
Dhe vetëm tani, kur të bëhet krahasimi nga paragrafi 2 i Bogdanit, ku
ceket edhe gjeneza 18, dhe fjalitë nga gjen. 18 të përdorura nga
bibla në gjuhën shqipe, mund të vërehet se doktori i filozofisë sonë
është një doktor falsifikues i shekullit të tij. Bile, ky është vetëm
desert. Falsi tani e tutje na vjen vetëm duke u shtuar dhe duke u
rritur, gjersa të mos e mbulojë kulturën tonë në tërësi dhe të na
ngulfat me erën e kundërmimit poshtërues.
 
Por, për këtë më vonë. Tani do të vazhdojmë me paragrafët 3, 4
dhe 5, ku mbretëron një katrahurë e paparë fjalish kundërthënëse,
dhe ku Bogdani është i bërë duc këmbë e krye, ngase nuk di ku e ka
kokën e ku bishtin ë filozofisë së tij të mjerimit, të cilën ne, natyrisht,
e kemi quajtur filozofi të fortë dhe shkencë.
 
Në fund të paragrafit 2, për të cilin bëmë fjalë, pasi thotë se në
Izakun qe përmbushur premtimi për Krishtin, Bogdani gabimisht
përfundon se bijtë që rrjedhin prej Izakut janë quajtur të bijtë e
mishit. Nga kjo, e tërë rrjedha kishte për të shkuar në drejtim të
gabuar, ngase edhe pasardhësit e Jakobit dhe të Ezaut, dy bijve të
Izakut, do të quheshin të bijtë e mishit. Dhe, meqenëse të bijtë e
Ismailit nuk mund të vijnë në konsiderim që të jenë të premtimit,
sipas mësimeve të Bogdanit, natyrisht që mbi asnjë pasardhës të
Abrahamit nuk po përmbushej premtimi i Hyj'it, të cilin Ai ia kishte
dhënë Abrahamit, kurse qëllimi i Bogdanit është që të përjashtohet
vetëm Ismaeli nga ai premtim, përkthyesi nga shqipja në shqip e
krahason thënien me fjalinë në gjuhën italiane, dhe përmes fusnote
na e bën me dije se të bijtë e Izakut nuk janë të bijtë e mishit, por të
tjerët. Dhe vërtet ka të drejtë, përgjysmë!
 
Në paragrafin 3 të ligj. IV, shkalla II, Bogdani shkruan: "Dy fise janë
në barkun tend, e dy popuj do të ndahen nga barku yt, e një popull
do të ngadhënjejë mbi tjetrin popull” (Gjeneza, 25). Këtu thotë
Bogdani, ëçhtë bërë premtimi në Jakobin, e jo në Ezaun, kështu që
të bijtë e Jakobit janë quajtur të bijtë e prenitimit, kurse të bijtë e
Ezaut janë quajtur të bijtë e mishit.
 
Meqenëse në këta paragrafë, siç kemi cekur edhe më lart, kemi
kundërthënie mes fjalive, të cilat pamundësojnë përcjelljen e fillit të
mendimit të vetë Bogdanit, është e nevojshme që të konsultohet
tabela e tij. kryesore mbi gjashtë periudhat botërore, e cila gjendet
në pjesën e fundit të veprës dhe në të cilën është përfshirë trungu i
prejardhjes së profetëve kryesorë, natyrisht pa profetin e fundit
Muhammed. Në ligjëratën il të asaj tabele, ku radhitja është bërë
sipas periudhës së dytë të botës, gjejmë se prej Abrahamit kishte
lindur Izaku, por 15 vjet më parë Abrahamit i kishte lindur biri i madh,
vëllau i Izakut, Ismaeli. Izaku 60-vjeçar pati dy djem: Ezaun dhe
Jakobin.
 
Kur përmes fusnote dëshirohet që të përmirësohet gabimi i cili i
përvidhet Bogdanit dhe thuhet se të Bijtë e Izakut nuk janë të bijtë e
mishit, por ata të tjerët, vetvetiu nënkuptohet se ata të tjerët mund
tëjenë vetëm të bijtë e Ismaelit, vëllaut të Izakut. Por, meqenëse
Bogdani edhe për të bijtë e Ezaut thotë se nuk janë të premtilmit, por
vetëm ata të vijës së Jakobit, atëherë përmirësimi nga fusnota është
jo i plotë dhe 50% nuk është me vend.
 
Në vazhdim të paragrafit 3 Bogdani thotë se të bijtë e Ismaelit, i cili
së bashku me të ëmën u argita nga shtëpia, dhe bijtë e Ezaut e
humbën bijëtinë e Abrahamit. Ezatin e dëbon Jakobi ngabarku i
Rebekës, duke mbajtur shputën e këmbës me dorë, thotë Bogdani,
dhe cek gjen. 25: I cili më parë kishte dalë… etj., emri i tij është
qitajtur Ezau, në atë çast tjetri, duke dalë, shputën e vëllait e mbante
me dorë, kështu që atë e quajti Jakob. Nga kjo kuptohet se Jakobi
dëbonte, kurse Ezau dëbohej.
 
Mirëpo, në fjalinë e parë pas gjenezës së cekur ai vazhdon: - Ashtu
do të thotë se bijtë e premtimit të Abrahamil dhe të Jakobit kishin për
tu dëbuar jashtë... - d.m.th. simbolikën e dëbimit gjatë lindjes e
paraqet si kundërshti, jo analoge nga dëbimi fetar, dhe vazhdon: - e
të bijtë e mishit, të bijtë e parë të shtëpisë e të Kishës së Krishtit me
ardhjen e tyre, e mbasi t’i kishin dëbuar jashtë e përzënë (duhet) të
ishin të bijtë e premtimit, e që janë të ktishterët, për të zotëruar gjithë
çka u ishte premtuar Abrahamit e Jakobit..
 
Nga tërë kjo mund të kuptohet se të bijtë e Jakobit, i cili e pat dëbuar
të vëllanë nga barku i së ëmës dhe të cilët bij ishin bij të premtimit,
kishin për t'u dëbuar jashtë. Kështu, të bijtë e mishit me ardhjen e
tyre do t'i përzënë bijtë e premtimit dhe për vete do të fitojnë të
drejtën që të quhen të premtimit. Këta bij të mishit që erdhën,
përzunë dhe dëbuan të premtuarit dhe premtimin që i qe dhënë
Abrahamit dhe Jakobit e morën për vete, qenë të krishterët. Se
kush ishin këta bij të mishit, të cilët erdhën dhe uzurpuan premtimin
e dhënë tjetërkujt, Bogdani nuk na tregon, dhe nga ligjërimi i
gjertanishëm i tij përfundohet se ata ishin të bijtë e Ezaut.
 
Shtrohet pyetja, të bijtë e Jakobit, si bij të premtuar, nga ku u
dëbuan? Nga shtëpia e Abrahamit jo, ngase nga ajo qe dëbuar
xhaxhai i Jakobit, Ismaeli, dhe vëllai i Jakobit, Ezau, i cili e shiti
birërinë e parë për një pjatë thierzë, siç na e thotë Bogdani në ligj. III
të shkallës II, parag. 2. Pra, Jakobi si bir i dytë i Izakut, mbeti së
bashku me të atin në shtëpi dhe në fe të Abrahamit, kurse tani të
bijtë e tij, sipas premtimit, u dashka të dëbohen jashtë, madje nga të
bijtë e mishit, të bijtë e parë të shtëpisë e të Kishës së Krishtit! Këta
bij të mishit na del se janë të Ezaut të përzënë të cilët, pra, u kthyen
dhe zunë vendin e të premtuarve, natyrisht pasi që më parë i
përzunë ata?!
 
Në paragrafin 2 të ligi. III të shkallës II Bogdani kishte shkruar:
 
Nuk mund të mohohet se hebrenjtë ishin të farës së
Ezaut, të bitir të parë, as nuk duhet kundërshtuar e
mohuar se turqit nuk janë të farës së fisit të Ismaelit,
 sikundër që në të vërtetë është se të krishterët janë
të farës e të fisit të Izakut.
 
(Megjithatë, nuk na tregon se a mendon ne vijën nga Jakobi apo nga
Ezau).
 
Asgjëmangut, duhet ditur se Ezau, duke shitur
birëtinë per nje pjatë thierzë, thyen fenë dhe bashkë
me Ismaelin qenë larguar nga shtëpia e të atit të tyre,
pa asnjë pjesë të gjësendeve të tij. Kështu, Izakut i
thonë bir i vërtetë i Abrahamit, sepse kurrë nuk ishte
ndarë nga ai në ligi e fe të vërtetë të Zotit, por jo
ashtu të parët bijë.
 
Në parag. 3, ligj. III, shk. II, ai vazhdon:
 
Andaj turqit dhe hebrenjtë, duke ndjekur gjurmët e
Ismaelit e të Ezaut, nuk i zënë besë J. Krishtit, të
vërtetit Mesi, por ndoqën idhujt: Muhametin
Surullahin e Tallmudin...
 
Kundërthënja është evidente. Ai na pat thënë se premtimi ishte mbi
Jakobin e jo mbi Ezaun. Pastaj tha se të bijtë e premtimit do të
nxirren jashtë nga bijtë e mishit, dhe nga krejt ajo që na kishte
mësuar, ne mendojmë se ata duhet të jenë të bijtë e Ezaut. Por në
një vend tjetër ai thotë se "nuk mund të mohohet se hebrenjtë ishin
të farës së Ezaut" dhe se "turqit dhe hebrenjtë duke ndjekur gjurmët
e Ismaelit e të Ezaut, nuk i zënë besë J. Krishtit!"
 
Haptazi vërehet se Bogdani anon për Jakobin, por bijtë e tij, si bij të
premtimit i nxjerrë jashtë nga bijtë e mishit, dhe na kishte treguar se
ata ishin të Ezaut, por qe, tani i quan të bijtë e parë të shtëpisë dhe
të Kishës së Krishtit, të cilët tani u bënë vetë të premtimit, por siç, na
kishte thënë, po e ndiqkan rrugën e Ezaut, nga të cilët janë
hebrenjtë që nuk i besojnë J. Krishtit, por ndoqën idhujt!
 
E tërë kjo nuk ka kurrfarë kuptimi dhe asfarë logjike. Në paragrafin
4, të ligj. IV, shkalla II thuhet:
 
Për dy arsye Ismaeli e Ezau me të bijtë e gjithë çka
kishin humbën bijëtinë e Abrahamit: sepse qenë
larguar nga shtëpia (faji i Ismaelit është i
paargumentuar), dhe sepse nuk dëshironin ta ndjekin
adhutimin e një të vetmit Zot, por iu përulën idhujve
(sa është kjo e vërtetë, është çështje plotësisht në
vete). Ndërkaq Izakut i thonë i biti i Abrahamit, ngase
gjithherë ndenjur në shtëpi ndoqi ligiin dhe fenë e t'et,
kështu, duhet thënë edhe për Jakobin e Ezaun,
vëllanë e tii.
 
Çka mund të kuptohet nga parag. 4, i cili duhet të shprehë një
mendim, me anë të dy fjalive kundërthënëse, të cilat i ndanë vetëm
një shenjë drejtëshkrimore - pika? Gjersa fjalia e pare jep për t'u
kuptuar se përveç Ismaelit, edhe Ezau e humbi bijërinë e Abrahamit,
ngase iu përul idhujve, fjalia pasuese dokumenton se Ezau së
bashku me të vëllanë, Jakobin, posi dhe i ati i tyre Izaku, ndenjën në
shtëpi, ndoqën ligjin dhe fenë e t'et, andaj edhe duhet për t'i quajtur
bij të Abrahamit ?!
 
Menjëherë në paragrafin pasues, 5, të këtii mjerimi, Bogdani
shkruan:
 
 Për këto arsye edhe hebrenjtë, të bijtë e Ezaut, dhe
turqit - të bijtë e Ismaelit, janë larguar nga kuvendi i
të drejtëve apo i Kishës së Krishtit, sepse nuk e
ndjekin fenë e Abrahamit e të Jakobit, të vërtetuar e
të plotësuar me ardhjen e Krishtit, i vërteti Mesi i
premtuar. Kështu të krishterët mbesin bij të vërtetë
të Abrahamit e të Jakobit përmes premtimit. Së pati
sepse, ashtu sikur një tjetër Jakob, dolën hebrenjtë
jashtë barkut të së shenjtës Kishë, ëmës së shenjtë;
së dyti sepse ndjekin Abrahamin e Jakobin, duke iu
bindur Krishtit, atyre premtuar e pritur; së treti sepse
janë bekuar e shpërblyer në Krishtin, i cili është nga
fara e Abrahamit. E meqenëse hebrenjtë nuk janë
as të bekuar, as të shpërblyer në Krishtin, ashtu nuk
janë bij të vërtetë të Abrahamit,....
 
Mish-mash!!
 
Të nisemi nga fillimi, Abrahami kishte dy bij: Ismaelin dhe Izakun.
Ismaeli u përjashtua, mbeti vetëm Izaku me dy bijtë e tij: Ezaun dhe
Jakobin. Edhe Ezau u përjashtua, mbeti vetëm Jakobi me të atin
dhe gjyshin Abraham. Të përjashtuarit ishin të bijtë e mishit, të
mbeturit ishin të bijtë e premtimit. Të bijtë e premtimit, pra të
Jakobit, kishin për t'u dëbuar (sipas parag. 3, ligj. IV, shkalla II) nga
të bijtë e mishit (Ezaut apo Ismaelit?), të cilët me përzënien e të
parëve, atyre të premtimit, bëhen vetë të premtimit, ngase zënë
vendin e të premtuarve. Por, kjo nuk shkon! Të bijtë e Ezaut dhe të
Ismaelit ndoqën idhujt dhe ata nuk e besojnë Krishtin, Mesinë e
vërtetë, siç thotë Bogdani. Atëherë cilët janë ata bij të mishit, të cilët
u kthyen dhe u bënë të premtimit? Të Ezaut jo, dhe të Ismaelit jo.
Të bijtë e Jakobit ishin që nga fillimi bijtë e premtimit, por, tani u
dëbuan nga premtimi? E Krishti? Për të Bogdani thotë se është nga
fara e Abrahamit. Permes kujt? Përmes bijve të Jakobit, të cilët
qenë të premtimit por u dëbuan, ai nuk do të mund të ishte, ngase
vetë është i premtuar! Po ashtu, nga ana e bijve të Ezaut, të cilët
qenë të bijtë e mishit, por siç duket erdhën dhe dëbuan ata të
premtimit duke ua zene vendin në premtim, nuk është, ngase të bijtë
e Ezaut dhe turqit janë larguar nga kuvendi i të drejtëve, gjegjësisht i
Kishës së Krishtit!
 
Nga e tërë kjo mund të përfundohet se Krishti nuk është nga të bijtë
e Jakobit (rrjedhim nga teza e zëvendësimit-dëbimit, që e thotë
Bogdani), nuk është nga të bij të e Ezaut, të cilët j anë të mishit,
bëhen të premtimit, porjanë larguar nga kuvendi i të drejtëve dhe s'i-
besojnë Krishtit dhe nuk është, jo se jo dhe ruana Zot nga të biitë e
Ismaelit! Meqenëse rrugë tjetër për tek Abrahami nuk ka, përveç
përmes Jakobit dhe Ezaut gjer tek Izaku, e nga ai tek Abrahami, ose
përmes rrugës së Ismaelit drejtpërdrejt, kurse filozofia e
gjerkëtushme e Bogdanit i përjashtoi që të gjithë, Krishti na mbetet i
pavendosur askund dhe duhet të qëndrojë në ajër gjersa t'i kujtohet
Bogdanit që në paragrafin 6 të ligjëratës dhe shkallës së cekur ta
thotë mendimin të cilin kishte harruar ta thotë me kohë:
 
... E meqenëse hebrenjtë dhe turqit ndjekin të mirat e
kësaj jete, duke nënçmuar të mirat e shpirtit e të jetës
së amshueshme (sa është e vërtetë kjo kemi bërë
fjalë më herët) dhe largohen nga feja e drejtë e
Abrahamit dhe e Jakobit, kështu ata mirëfilli janë
heretikë të ligiit të Moisiut dhe të Mesisë së vërtetë,
Krishtit, Zotit tonë... Kështu, të bijtë e Jakobit prej
mishit nuk janë të denjë të quhen bij të vërtetë të tij,
sepse shkrimi i shenjtë nuk e ndjek mishin, por
 shpirtin. Kështu, ne të ktishterët jemi të vërtetit
Jakob, Izrael dhe bijtë e tij në fe.
 
Assesi të kuptohet se çka dëshiron të na thotë Bogdani. Ai të gjithë
në një mënyrë apo tjetër i përjashton dhe pastaj përsëri konkludon
se të krishterët janë të vërtetit Jakob e Izrael! Vetëm në qoftë se
dëshiron të na e thotë se edhe të bijtë e Jakobit ndahen në të bijtë e
mishit, dhe pjesa tjetër në të bijtë e premtimit, atëherë do të na bëhet
pak më e qattë rruga e tij rezonuese. Por, megjithatë, ai vetëm diku
nga mesi i paragrafit 6 e cek fjalinë "të bijtë e Jakobit prej mishit", gjë
që le mundësinë që edhe ata të ndahen, por për këtë nuk ka siguri
se mu kështu dëshiron të na thotë edhe Boizdani. Gier këtu, marrë
nga aspekti filozofik, kundërthëniet të cilat i dalin gjatë shtjellimit të
tezave të cilat ia parashtron ai vetes, dëshmojnë një dështim total të
filozofisë së tii, mirëpo nga aspekti gjuhësor fjalitë bile ishin të
kuptueshme dhe mendimi i shprehur mund të deshifrohej. Ku mund
të qëndrojë arsyeja që tani të mos jetë kështu?
 
Të mësuar tanimë me dhelpëritë e Bogdanit, ne jemi shumë më të
gatshëm që të besojmë se Bogdani qëllimisht mjegullon, e jo se ai
nuk është në gjendje që ta shprehë mendimin e tij qartë dhe si
duhet. Të mos harrojmë se kur në parag. 2 të ligj. IV nga shk. II ai u
ankua se hebrenjtë "thonë se ne gabimisht na quajnë Jakob e Izrael,
duke qenë ne të fisit të paganëve", dhe pastaj mundohet të
dokumentojë se si të krishterët me të drejtë quhen Jakob e Izrael, ai
këtë e bën mbi bazë të një dhelpërie të cilën e kishte përgatitur qysh
më parë, në ligj. III të shk. II, nën paragrafin 2, kur kishte thënë:
 
Nuk mund të mohohet se hebrenjtë ishin të farës së
Ezaut, të bitit të parë, as nuk duhet kundërshtuar e
mohuar se turqit nuk janë të farës së fisit të Ismaelit,
 sikundër që në të vërtetë është se të krishterët janë
të farës e tëfisit te Izakut.
 
Kjo "se të krishterët janë të farës e të fisit të Izakut", është mjegullim
i qëllimtë i Bogdanit doktor mashtrimi. Dhe, gjersa hebrenjtë veten e
dinë si farë të Jakobit, Bogdani i nxjerr si të farës së Ezaut, kurse për
të krishterët nuk thotë se janë të farës së Jakobit, pasi që edhe
nukjanë, por thotësejanë të farës së Izakut! Si tëlzakut dhe përmes
cilës vijë, kur Izaku kishte vetëm dy djem (se kishte më shumë nuk
përmendet askund, ngase nuk pati); Ezaun dhe Jakobin?
Meqenëse premtimi ishte mbi Abrahamin, pastaj të birin Izakun dhe
mbi nipin e Abrahamit, Jakobin, nga të cilët rrjedhin hebrenjtë,
Bogdani duke dashur që me çdo kusht të krishterët t'i mbajë brenda
vijës së premtimit, përmes Ezaut të përjashtuar nuk mundet dhe
përmes të Jakobit të hebrenjve nuk ka mundësi, ai drejtpërdrejt i
sulet Izakut, por nëpër cilën rrugë nuk na e shpjegon.
 
Është shumë dëshpëruese për lexuesin dhe analitikun ku përveç
etiketimeve dhe njollosjes së kundërshtarit të bindjes së besimit të
krishterë, Bogdani zbulohet jo si filozof të cilit i intereson e vërteta
dhe i cili mundohet të na e shpjegojë atë të vërtetë, gjer tek e cila
mendon se ka arritur, por si falsifikator i hapët i thënieve originale, të
cilat shprehen në shkrimin e shenjtë. Kur Bogdani dëshiron të
dokumentojë diq, ai vetes i lejon çdo gjë. Ai shkrimin e shenjtë e
ndryshon sipas nevojave të veta dëshmuese dhe atë falsifikim ta
shet për thënie originale të shkrimit të shenjtë, të cilin pastaj e
komenton gjer e gjatë dhe nxjerr konkludime të cilat e paraqesin "të
vërtetën" e vetme të mundshine. Ai di të thotë gjeneza kjo e kjo, apo
psalmi ky e ky, dhe fjalitë nga gjeneza apo psalmi t'i shkruajë me
shkrim të posaçëm si dëshmi origjinaliteti, kurse në të vërtetë më
parë i falsifikon, e pastaj fillon me komentim, i cili patjetër të shpie në
konkludim se, më në fund, e vërteta u dokumentua!
 
Se Bogdani vuan, nuk është serioz dhe ka tendenca të theksuara
amorale ndaj besimit islam, është vërejtur edhe më herët dhe, në
njëfarë mënyre, edhe pse nuk kemi mundur që ta mbrojmë, bile diku
në thellësi të shpirtit jemi munduar që ta kuptojmë, tani më nuk
mundemi ta bëjmë as këtë.
 
Në parag. 1 të ligj. Ili, shkalla il, ndër të tjera Bogdani shkruan: -
Andaj mund të manim vesh se të gjitha profecitë dhe psalmet duhej
kuptuar fjalë për fjalë, sepse fjalë për fjalë qenë mbushur mbi
Krishtin dhe Kishën e tij, ashtu siç qe bërë premtimi Abrahamit, - dhe
këtu cek gjen. 21: "Në farën tende do të bekohen të gjitha fiset". Në
librin e Zanafillës, nën numrin 21, nuk e gjejmë këtë thënie. Aty
përshkruhet lindja e Izakut dhe dëbimi i Haxheres me Ismaelin.
Megjithatë, nën numrin 22, ku përshkruhet se si Perëndia e urdhëroi
Abrahamin që ta flijojë të birin dhe pasi u pa se Abrahami me bindje
deshi ta kryente kërkesën e parashtruar, Perëndia e fali dhe e bekoi:
 
"Unë të betohem në emrin tim, tha Zoti, që unë do të
të bekoj me pasuri, sepse ti e bëre këtë dhe ishe ga ti
të ma flijoje të vetmin bir. Unë të premtoj se do të të
jap ty kaq shumë pasardhës sa janë yjet në qiell ose
kokrrat e rëns në breg të detit. Pasardhësit e tu do ti
mundin armiqtë e tyre. Të gfitha kombet do të
kërkojnë që ti bekoj ata ashtu siç i bekova
pasardhësit e tu, sepse iu binde urdhrit tim."
 
Pra, atë që cek Bogdani për originale "Në farën tënde do të bekohen
të gjitha fiset", nuk i përgjigjet origjinalit të vërtetë: "Të gjitha kombet
do të kërkojnë që t'i bekoj ashtu siç i bekova pasardhësit e tu."
Mospërputhja e numrit te gjenezës nuk është me rëndësi, ngase ne
paragrafin 2 të ligjëratës dhe shkallës për të cilën është fjala,
Bogdani cek edhe gjenezën 22, të cilën e thotë, natyrisht, si
origjinale - Do të shumoj farën tënde posi yjet e qiellit e posi rëra që
është në breg të dent, etj., dhe pastaj vazhdon me fjalët e veta: - E
pa Abrahami se të bijtë e mishit, turqit dhe hebrenjtë, kishin për tu
shumuar posi rëra e detit. . - por për yjet e qiellit nuk na thotë se
kush mund të jenë dhe e lë që lexuesi vetë te nxjerre konkludimin e
vetëm të mundshëm: të krishterët, ngase Bogdani dëshiron që edhe
ata të jenë të panumërt, por më me vlerë, e jo të kishin vlerën e
rërës, apo të ishin më pak numerikisht.
 
Në Librin e Zanafillës apo Gjenezës nën 22 u tha: "... sa janë yjet në
qiell ose kokrrat e rërës në breg të detit", - d.m.th. një shembull
konkret të numrit të pakufizuar, të panumërt, pra posi yjet në qiell
ose kokrrat e rërës, si numër i pakufizuar në kuptimin e aftësisë
njerëzore të numërimit, dhe jo: - posi yjet e qiellit- e posi rëra, - siç
dëshiron dhe e thotë Bogdani dhelpër. Gjersa me shprehjen e
vërtetë në librin e Zanafilles me OSE jipet mundësia e alternatives,
që fundi i fundit e shpreh të njëjtin kuptim në shumësi, me shprehjet
"E POSI" të theksuara dy herë nga Bogdani dëshirohet diçka krejt
tjetër. Më nuk jipet mundësia e kuptimit alternats OSE - OSE, por
kemi shenjën e mbledhjes Posi plus Posi, d.m.th. posi yjtë, plus posi
rëra! Kjo nuk bëhet me pahir, por me një qëllim të caktuar dhe të
fshehur. Dhe, gjersa Zoti ende nuk kishte bërë farë ndarjeje,
Bogdani ngutet që yjtë e qiellit t'ua japë të krishterëve. Ata, sipas tij,
duhet të jenë të panumërt posi yjtë e qiellit, kurse të tjerët, siç duhej
kuptuar Abrahami dëshirën e Bogdanit, të panumërt posi rëra e detit.
Filozofi i thonë kësaj!
 
Nëse kemi nerva të farta, mund të kalojmë në parag. 4 të ligj. III,
shk. II, ku Bogdani tinëzak vetëm pakëz e shtrembëron një thënie
origjinale dhe vazhdon ta dokumentojë "të vërtetën" e tij. Ja parag.
4: - Gjithë ai premtim (gjen. 49), kur i tha Jakobi Judës: "Ty do të të
lëvdojnë vëllezërit tu etj., një pjesë qe vërtetuar fjalë për fjalë në
Davidin, që gëzoi mbretërinë, mirëpo më vonë gjithë ajo qe vërtetuar
dhe përmbushur në Krishtin.
 
Pra, sipas Bogdanit, shprehja - Ty do të të lëvdojnë.. nga gjeneza 49
na e tregon ardhmërinë. Mirëpo, nëse e shfletojmë Librin e
Zanafillës, nën nr. 49 i gjejmë fjalët e Jakobit plak, i cili para vdekjes
fton të bijtë për t'i bekuar, duke ia emëruar secilit aftësitë e tij
konkrete:
 
"Mblidhuni e dëgioni, o bijtë e Jakobit. Ejani ta
dëgioni atin tuaj, Jisraelin. Ti, o Ruven, iparë linduri
im, ti je dëshmia e forcave të mia të mira, sepse të
kam bërë të parin, ti je i pati edhe përsa i përket
fuqisë dhe Madhështisë. Sidoqoftë, ti nuk mund të
mbetesh i pari, sepse... e ke turpëruar veten.
 
Ju, dy bijtë Shimon dhe Levi,... njihni vetëm tërbim
dhe veptim arbitrar! Pa kuptim vratë njerëz mizorisht
dhe pa arsye sakatuat dema të fartë. Për këtë
denimi i Perëndisë do te bjerë mbi ju,... Vendimi i Tij
giyqësor përju tashmë u dha: "Ju sduhet më të
banoni së bashku; do tju shpërndaj në Izrael.
 
Ty, o Judë, të lëvdojnë vëllezëiit e tu! Plot gezim te
brohorisin, sepse e kap anmikun për zverku që ta
nënshtrosh në pluhur .. " (Pra, nuk thuhet "do të të
levdojnë, por thuhet "të lëvdojnë”, d.m.th. është fjala
për kohën e tanishme e jo të ardhme)... Skeptri s’do
të largohet nga Jehuda, as shkopi ipushtetit legjislatii,
nga këmbët e tij, derisa të vijë ai të cilit i takon froni,
të cilit do ti shërbejnë të gjitha kombet...
 
Ti, o Zevulun, banon pranë detit, atje ku barkat kanë
portin e tyre: gjer në Cidon shtrihet toka jote.
 
Ti, o Jisakar, thyen krahun dhe bart si skllav pesha të
rënda... epaguan çmimin përmallin tend për një tokë
të bukur e të rrafshtë, një jetë pa mundim.
 
Ti, o Dan, ruan të drejtën e popullit. Për këtë fisi yt
do të nderohet para të giitha fiseve të Izraelit... Unë
pres ndihmën tënde, o Zot.
 
Ti, o Gad, shtimëherë i shtyptir nga kusarët, nuk lejon
të grabitesh kurrë; ti thyen sulmin e tyre dhe i dëbon!
 
Ti, o Naftali, i ngjan një drenushe, e cila endet lirishi
në male, dhe lind këlyshë të bukur e të fortë.
 
Ti, o Josef, i ngjan hardhisë, e cila rritet e harbuar
prane burimit dhe shemb muret. Armiqt të sfidojnë
në luftë, ... por ti qëndron i patundur,... me ty qëndron
Perëndia i fortë i Jakobit; për këtë ti e udhëheq
Izraelin dhe je mbrojtja e forca e popullit.. të bekon
Perëndia e atit tënd... Ti i sheh malet, të
palëkundshme dhe të përjetshme, të cilat ngrihen lart
në retë; pasuria jote ngrihet mbi të gjitha ato. Të
 giitha këto të takojnë vetëm ty, sepse ti do ta
trashëgosh bekimin, të cilin unë, ati yt, njëherë e
pranova. Ti, Josef, je i zgiedhuri nga të giithë
vëllezërit e tu!
 
Ti, o Benjamin, je si ujku, i cili në mëngjes e
gërsheton prenë e tij dhe në mbrëmje ndan plaçkën."
Me këto fjalë Jakobi bekoi të bijtë. Ai i dha secilit një
bekim të veçantë. Duke shikuar në të ardhmen, ai
foli për dymbëdhjetë fiset e Izraelit."
 
Kështu qëndron në Gjenezën 49, ku për Judën nuk thuhet: "Ty do të
të lëvdojnë", por "Ty të lëvdojnë", sepse "... kap armikun për zverku
që ta nënshtrosh në pluhur", dhe "... shkopi legjislativ s'do te
largohet nga Juda, derisa të vijë Ai, të cilit i takon froni dhe të cilit do
t'i shërbejnë të gjitha kombet". A mendohet këtu në mbretin David
apo në të birin e tij, po ashtu mbret, Solomonin, të cilëve do t'u
shërbejnë të gjitha kombet dhe të cilët kishin pushtetin legjislativ,
apo ndoshta në vetë Krishtin, është një pikëpyetje e madhe.
Sidoqoftë, Bogdani me vetëdije të plotë e falsifikon bekimin e Jakobit
dhënë Judës, kurse bekimin trashëgues me të cilin bekon më të
zgjedhurin nga të gjithë bijtë, Josefin, Bogdani nuk e zë në noie fare.
 
Bogdani e zë në gojë edhe njëherë gjen. 49, në parag. 43 të ligj. I, të
shkallës së tij III, ku shkruan: - Duke qenë Jakobi afër vdekjes, thirri
bijtë e tij të cilëve, për t'iu kallëzuar kur ka për të ardhur Mesia, u tha:
"Nuk do të mungojë urdhri i Judejve, as udhëheqësi nga sqetulla e tij
derisa të vijë ai që do të dëgjohet, e ai është ai që po e presin
njerëzit". Edhe pse fjalia duket që ka kuptimin e nj ëj të me fj alinë e
cituar më herët nga gj en. 49, prapëseprapë dallimi mundet tëjetë
shumë i madh. Në gienezë nuk ishte thënë "derisa të vijë ai që do të
dëgjohet", e që ka kuptimin e predikimit dhe ftesën në besim, por
është thënë "derisa të vijë ai të cilit i takon froni", që shumë lehtë
mund të kuptohet si mbretëri tokësore, materiale, dhe askund nuk
thuhet: "ai është që po e presin njerëzit", që nënkupton haptazi se
pritet prijësi shpirtëror Mesia. o ë thuhet është: "... të cilët do t'i
shërbejnë të gjitha kombet ... " d.m.th. do t'i nënshtrohen popujt, atij,
mbretit, të cilit i takon edhe froni. A është menduar këtu në mbretin
David apo në të birin dhe trashëgimtarin, Solomonin, po ashtu
mbret? Në Krishtin nuk është menduar. Përndryshe, nuk do t'i
thuhej Josefit se ai do ta trashëgojë bekimin të cilin Jakobi njëherë e
pranoi, dhe se atë e bekon Perëndia e atit të tij, se është i zgjedhuri
nga të gjithë vëllezërit, eij.
 
Në ligjëratën I të shkallës III, nën paragrafin 44, Bogdani thotë:
 
I tha Zotynë Mojsiut, duke folur për Mesinë: “Do ta
dërgoj një profet ndër ndër ta nga mjedisi i vëllezërve
të tyre, në gjasim tëndin dhe do t’ia e mija në gojë të
tij, dhe do t’iu flasë atyre të gjitha qysh do t’i urdhëroj
unë, e atë që nuk do t’i dëgjojë fjalët që do t’i flasë ai
në emrin tim, unë d ota ndëshkoj” (Deutoriumi 18).
 
Shumë bukur. D.m.th. se po pranohet se Krishti ishte profet e jo Bir
Zoti. Në qoftë se Bogdani pranon se me këtë thënie Zoti mendoi në
Krishtin, atëherë edhe është dashui- që të pranojë se Krishti ishte pi-
ofet dhe jo Bir Hyji, si edhe të gjithë profetët e tjerë. që ishin njerëz
të gjallë të kësaj bote dhe nuk ishin hyj'. Dhe vërtet është mire që
nuk u tha: Do ta dërgoj një Zot, apo Birin tim Zot, por NJË
PROFET. Aq më pare, u tha: "... Nga mjedisi i vëllezërve të tyre ...
"?! Përse nga mjedisi i vëllezëve të tvre, e jo nga mjedisi i tvre?
Këtu fjala mund të mos jetë fare për profetin Isa, gjegjësisht Krishtin,
por për një profet krejt tjetër. A mundet të jetë ndoshta ky rofeti
Muhammed, i cili nuk është njëri nga ta, hebrenjtë, por është nga
vëllezërit e tvre, pasardhës i Ismaelit, birit të Abrahamit dhe vëllaut
të Izakut? Ai, Muhammedi. gjatë predikimit nuk i thoshte fjalët e
veta, por fjalët e Zotit, të cilat i vihen në gojë. Ai edhe vetë çdo herë
kishte potencuar se ishte vetëm transmetues i së vërtetës, e cila po i
arrinte nga Perëndia, dhe se ai si nieri nuk kishte aftësi që t'i
mendonte ato fjalë dhe t'i thoshte nga vetvetja. Pra, ai po e
pranonte të vërtetën mbi thjeshtësinë e tij njerëzore dhe theksonte
vetëm rolin e tij të përçuesit të së vërtetës nga burimi, Zoti pra, e gjer
tek njerëzimi. Po ashtu ai kishte cekur se profeti Mojsel, si edhe
profeti Isa, sic e quan ai Krishtin, e kishin bërë me dije ardhjen e tij!
 
Po të thuhej "nga mjedisi i tyre", atëherë do të nënkuptohej se ai do
të ishte nga hebrenjtë, izraelitët, të cilët qysh nga Jakobi profet u
quajtën Israil, ngase Jakobit Perëndia ia kishte ndërruar emrin nga
Jakob në Israil. Me këtë emër të ri - Israil quheshin të gjithë
pasardhësit e Jakob -Israilit, kurse vëllezërit e israilitëve, hebrenjve,
duhej kërkuar jashtë pasardhësve të Jakobit dhe jashtë vetë Jakobit,
pra tek pasardhësit e Ezaut, si vëlla i vetëm i Jakobit dhe të cilin nuk
e përmend me asnjë besim monoteist, ose edhe më tutje, tek
pasardhësit e vëllait të prindit të Jakobit, Izakut, gjegjësisht tek
pasardhësit e Ismaelit, birit të madh të profetit Abraham! Këtu edhe
qëndron fshehtësia dhe mrekullia e Perëndisë: nga pasardhësit e
vëllait të dëbuar pa fajin e tii, birit të parë të profetit Abraham,
Ismaelit, të dërgohet profeti i cili nuk është zot, as bir Zotil por në
gjasim të Moisiut, ngase edhe k-y mori profecinë në moshën
dyzetvjeçare dhe e udhëhoqi popullin posi Moisiu. Krishti kishte
qenë një profet meteor, i cili kishte ndricuar shkurt dhe fort, dhe
pastaj marrëzla njerëzore atë shkëlqim të së vërtetës e kishte
shndërruar në një mjegull mashtruese. Por, profeti Muhammed ishte
ai i cili po i gjasonte Mojsiut me të vërtetë dhe ishte nga vëllezërit e
tyre. Me ardhjen e tij u plotësua profecia e Mojsiut si dhe premtimi i
profetit Isa (Krishtit), i cili po ashtu kishte paralajmëruar ardhjen e tij -
Muhammedit. Israili (Jakobi) nuk mund të ishte vëlla i vetvetes,
sikundër që edhe populli izraelit nuk mund të ishte vëlla me veten e
vet.
 
Thënia e vjetër se e vërteta herdokurdo zbulohet dhe del në shesh,
pa marrë parasysh se për një kohë edhe gënjeshtra mund ta
rrezatojë rrezen e saj të akullt, siç duket, është e vërtetë. Tani do ta
themi një të vërtetë, e cila ka mundësi ta lërë pa frymë lexuesin e
ndershëm. Por, kështu e ka jeta. Fjala është për të vërtetën se
Bogdani me veprën e tij "Çeta e profetëve" ka punuar në dobi të atij
të cilin edhe e urren më së shumti: Muhammedit?! Por, që të jemi
edhe më realë, ai ka punuar edhe në dobi tonën. Kur e themi këtë,
mendojmë në dëshminë e tij gjatë citimit të tekstit nga Deutoriumi
18, dhe atë pikërisht në fjalët "... nga mjedisi i vëllezërve të tyre ... "
Po e themi menjëherë ku qëndron arsyeja e mirësisë së Bogdanit.
Ai edhe pse vetë falsifikon me të madhe, sot, përkundrazi, na
ndihmon që të zbulohen falsifikatorët e rinj! Të vetëdijshëm se fjalia
e cituar më herët nga Deut. 18 është një argument i pamohueshëm
mbi dëshminë e vërtetësisë së profetit Muhammed, të krishterët, siç
kanë vepruar edhe më herët, për çka do të bëhet fj ala më vonë,
janë ngutur që fjalinë e cekur ta ndryshoj në dhe t'i j apin tjetër
kuptim. Në përkthimin shqip të Biblës, viti 1993, faqe 206, në vend
të fjalëve të cekura është bërë një ndryshim "i vogël" dhe thuhet:
 
"Do të dërgoj një profet si ti, që do të jetë anëtar i popullit të tyre."
 
Nuk besojmë se këtij falsi i vjen erë shqiptari, por mendojmë se një
kujdes i tillë ka qenë i shprehur qysh në Biblën, nga e cila është bërë
përkthimi. Sidoqoftë, origjinali të cilin e përdor Bogdani kishte krejt
kuptim tjetër.
 
Pasi që ligjëratën Il të shkallës III ia kushton në tërësi jetës së
Davidit profet, ku përshkruan jetën e tij, luftën me Goliatin dhe
besnikërinë ndaj mbretit Saul, i cili gjithnjë po jetonte në një frikë të
pabazuar se Davidi ia cenonte mbretërinë, e për një kohë të gjatë
bën që të zhvillohet një luftë e padrejtë mes tyre, ku Davidi u
nënshtrohet rreziqeve të njëpasnjëshme, edhe pse gjithherë në bazë
të mirësisë dhe drejtësisë së tij ai del ngadhënjyes nga më e keqja
dhe në fund, pas vdekjes së mbretit Saul, ai shugurohet mbret i izrae
litëve, Bogdani kalon në ligjëratënllltë së njejtës shkallë, ku pa
kurrfarë turpi dhe pa e brejtur fare ndërgjegija fillon të falsifikojë me
të madhe profecitë, gjegjësisht psalmet e Davidit. Ai është aq
tendencioz dhe i pafytyrë në këtë falsifikim dhe komentim të tij, sa që
lexuesit i ngjall neveri dhe keqardhje për të njëjtën gjuhë amtare që
e flet me autorin e "Çetës së profetëve". Sa jemi të padrejtë apo sa
e kemi me vend këtë qëndrim tonin ndaj' autorit të "Cetës", do të
ketë mundësi të vlerësojë vetë lexuesi, duke krahasuar thëniet
"origjinale" të psalmeve siç i përdor autori, së bashku me
komentimin e tij të atyre thënieve nga ato psalme, si dhe thënieve
nga psalmet gjegjëse, sic. Janë ato me të vërtet të shkruara në
Librin e Psalmeve të profetit David. Meqenëse befasia të cilën na e
përgatit doktori i teologjisë dhe filozofisë është vërtet e madhe, ne u
detyruam që në këtë mënyrë dhe me kohë t'ia tërheqim vërejtjen
lexuesit të ndershëm.
 
Ja paragrafi 3 dhe 4 i ligj. III dhe shk. III të "Çetës":
 
3. Psalmi 2: Unë ndërkaq, të cilin ata dëshironin ta
vritnin u bëra mbret, sipas njerëzisë prej tij, që do të
 thotë prej Atit të pushtueshëm. Përmbi malin e
shenjtë të tij, do të thotë përmbi kisshën e Judejve,
në të cilën si mal, kur del, më së pari shkrep dielli,
ngase më tepër atyre Krishti u është dërguar, duke
predikuar urdhrin e tij, që është dija e Ungjillit. I
thonë kishë, Sion, sepse të kujton ngushëllimin e
Tinëzot.
 
4. Ashtu edhe Zotynë, do të thotë, Ati, më tha mua,
fjala e të cilit është vepër.- Biri im je ti, nëpërmjet
natyrës hyjnore. Unë sot, që do të thotë
përgjithmonë, sepse në amshim ska kohë të shkuar
as të ardhshme, por giithë është e tashme. Të linda
ty, do të thotë: fjalën që është e njëjtë me Atin, sepse
i amshueshëm Ati, i amshueshëm Biri, i
amshueshëm Shpirti i Shenjtë.
 
Fjalitë e nënvizuara duhet kinse të jenë fjalë të psalmit të dytë të
Davidit, kurse të panënvizuarit janë komentim "i filozofit" Bogdan.
Kurse tani do të nxjerrim psalmin e dytë të profetit David nga Libri i tij
i Psalmeve, ku nën nëntitullin: Mbreti i emëruar nga Zoti, qëndron:
 
“Çkuptim ka kjo trazirë ndërpopuj? Përse hartojnë
plane të kota? Sunduesit e botës rebelohen,
sundimtarët bashkohen, hidhen kundër Zotit dhe
kundër mbretit që është i zgiedhuri i tij. "Ne sduam
më të jemi skllevërit e tyre! Ngrihuni, e tu këputim
prangat!” Zoti qesh në qiell e tallet me ta. Pastaj
zemërohet, frikë e tmerr u kall atyre, me zëtin e tij të
ashpër i tmerron. ,Mbretin tim e kam emëruar! Ai
mbretëron në Sion, në malin tim të shenjtë." Ju njoh
 me atë që Zoti dekretoi. Ai më tha: "Ti je biri im, sot
të kam emëruar. Kërko nga unë të giitha kombet.
Unë ti dhuroj. Po të jap ty mbarë tokën për pronë.
Sundoje me grusht të hekurt! Thyeji sipas dëshirës,
si nje enë balte." Prandaj ejani në vete, ju mbretër; të
jetë paralajmëtim për ju, të fuqishmit e tokës!
Nënshtrojuni Zotit, pranojeni pushtetin e tij dhe priteni
me brohotitje. Nderojani Birin, që ai të mos
zemërohet dhe ju të mos shuheni, sepse zemëlimi i
tiyre së shpeiti shpërthen. Lumë ata që strehim tek ai
kërkojnë."
 
Siç mund të shihet, nga psalmi 2 edhe i verbëri e ka të qartë se fjala
është për Davidin profet dhe mbret të cilit Perëndia i lejon që të
pabindurit dhe rebeluesit t'i thyej si një enë balte dhe që sundimin e
tij ta mbajë me grusht të hekurt. Megjithatë, që të mos ndodhë një
thyerje e tillë, këshillohen të rebeluarit dhe hartuesit e planeve të
kota që ta pranojnë vullnetin e Zotit dhe të Birin e tij, në aspektin e
besimit dhe të të bindurit fetàr, t'à presin me brohoritje, duke mos e
zemëruar Perëndinë me refuzim, për cka doemos do të pasonte
shuarja, dënimi. Siç u pa, ioti Davidit i kishte thënë "Ti je Biri im, sot
të kam emëruar", e jo ashtu siç e falsifikon Bogdani - "Unë sot të
linda ty". Po ashtu nuk thuhet "Përmbi matin e shenjtë të tij", sic
tenton të na e shetë Bogdani malin e shenjtë të Hyjit për mal të
shenjtë të Krishtit, por thuhet: "Ai mbretëron në Sion, malin tim të
shenjtë” d.m.th. malin e Hyjit e jo të Krishtit, sepse Krishti nuk është
hyj dhe as që ka të bëjë fare ky psalm me të.
 
Psalmi, siç u pa, përfundoi me "Lum ata që strehim tek ai kërkojnë",
që do të thotë lumë ata që i nënshtrohen vullnetit dhe pranojnë
gjërat ashtu siç dëshiron Ai, i plotëfuqishmi, i mëshiruari, siç kishte
dashur që Davidit t'ia japë mbretërinë dhe fuqinë e cila duhej
nderuar dhe respektuar nga të gjithë. Rebelimi nga rruga e tij dhe
mosbindja ndaj këtij vullneti, siç thuhet në paralajmërim, do të sillte
si pasojë shkatërrimin dhe shuarjen e tyre.
 
Dhe, fundi i fundit, vetë fjala "sundoje me grusht të hekurt" si dhe ajo
e cila pason pas saj, "thyej sipas dëshirës, si një enë balte", më së
miri tregojnë se nuk kemi të bëjmë me profeci mbi ardhjen e Krishtit
dhe se fjalët nuk kishin as kuptim alegorik. Dihet dhe është shumë
mirë e njohur, si nga ana e besimit fetar të krishterë, po ashtu edhe
nga ana e besimit islamik, se profeti Isa., apo Krishti me fjalë të tjera,
nuk ishte njeri i dorës së hekurt. Ai nuk thyente askend si një enë
balte dhe kurrë askend nuk e theu, por gjithnjë ndihmoi dhe shëroi
ata të cilët e pranuan si profet dhe lajmëtar të fjalës së Perëndisë.
 
E po sikur vërtet psalmi 2 i Davidit të kishte të bënte me të, atëherë
a do të pranonim se Krishti nuk e kishte kryer si duhet detyrën e
pranuar nga Zoti? Thamë se ai nuk e theu askend me dorën e
hekurt, por edhe atëherë kur po pësonte nga të pabindurit, nuk ia
ktheu dorën askujt dhe për këtë nuk fajësohet për moskryerje të
detyrës nga asnjëra anë, as nga të krishterët e as nga myslimanët.
Që të dyja palët kanë vetëm fjalë të mira për të, me përjashtim se
gjersa myslimanët mbrojnë vetëm të vërtetën përkitazi me të, ana
tjetër, të krishterët, nga adhurimi tej mase e shndërrojnë në Zot. Oë
të mund të justifikohet ky qëndrim "j drejtë" i shndërrimit të njeriut në
Zot, Bogdanit tonë i nev(ijitet dëshmi nga profetët e mëhershëm, të
cilët do të duhej të lajmëronin njerëzimin mbi ardhjen e tij, por jo si
profet, p(ir si Zot. Dhe, natyrisht, Lloktori ynë i mashtrimit ka aftësi e
aftësi që të tërë botën ta përthekc)jë me "dëshmitë" e tij. Tanimë ne
metodën po ia dimë apo 'o: e bardha, e drejta, e vërteta dhe
sinqeriteti janë hipokrite dhe të poshtra, kurse e zcza, gënjeshtra,
 trillimi dhe mashtrimi, e sidomos falsi i.anë Zot! Vetëm ai i cili kështu
i kupton gjërat, sipas inteligjencisë dhe kulturës sonë, është
përparimtar dhe mund të ketë ardhmëri. Shyqyr që këtë kulturë nuk
e ka e tërë inteligjencia jonë dhe shyqyr Zotit që ka mjaft te tillë të
cilët janë pak më pak "përparimtarë" sa që nuk e pranojnë l'are këtë
poshtërsi!
 
Tani i kemi hvrë kësaj pune dhe detyrohemi që ta vazhdc)jmë "dersi
1 n" e tribunit tonë ne parag. pasues 5:
 
Psalmi 18; Qiejt, që janë apostujt më të ndritutit e
lartë të qiellit, me një veçanti prej krishtit, kallëzojnë
në predikimet e tyre lavdërinë e Hyjit, do të thotë të
Krishtit, Zotit tonë, të njëjtë me Atin në hyjni e vepra
njerëzore që janë: lindja, pësimi, vdekja dhe veprat e
virtytshme. Në diell e ka vënë shatorin e vet, do të
thotë Zotynë Jezu Krishti vuri në krahëror të
Virgjërisë Kurorën e vet, posi një shator, që kah erdhi
ta mundte botën dhe djallin, sikur një tjetër dhëndër
shtratin e vet, për t'u bashkuar me natyrë të njeriut e
me Kishën e shenjtë të vet. Prej kupës së qiellit dalja
e tij, duke qene prej lartësisë së qiellit si një tjetër
gjigant me forcë të madhe, me të cilën bëri mrekulli
aq të mëdha.
 
 
Në librin e psalmeve, psalmi 18 bën pjesë në grupin e psalmeve
falënderues pas shpëtimit, dhe mban nëntitullin "Falënderimi për
ndihmën e Perëndisë" dhe para psaimit qëndron ky shpjegim: - Nga
Davidi, i besuari i Zotit. Ai këndoi këtë këngë, sepse Zoti e kishte
shpëtuar nga Shauli dhe të gjithë armiqtë e tjerë. Atëherë këndoi
(dhe pason psalmi 18):
 
“Të dua, o Zot, sepse falë Teje jam i forte! Ti je
shkëmbim im, kështjella ime, shpëtimtari im, ti
Perëndia ime, strehimi im i sigurt…” etj. etj.
 
Psalmi 18 përfshin 68 rende fjalish të Librit të psalmeve dhe askund
nuk hasen fjali të ngjashme me ato të cilat i ka komentuar Bogdani.
Megjithatë, në psalmin pasues 19, i cili mban tituilin: "Madhështia e
Perëndisë në krijimin dhe ligjin e tij", gjenden fjalitë me të cilat është
shërbyer autori i "Çetës së profetëve". Me qëllim që të mos i zbehet
qëllirni apo kuptimi të cilin na e jep psaimi, ne detyrohemi që psalmin
ta sjllim në terësi, dhe lexuesit me an të krahasimit mund të vërejë
se me çfarë intervenimi të shëmtuar kirurgjik është shërbyer Bogdani
gjatë ndërtimit të Zotit të tij. Psalmi është ky:
 
Kënga, e Daividit: Qielli e shipall: Perëndia është i
madh! Për fuqinë e tij krijuese dëshmojnë yjet. Një
ditë ia transmeton këtë lajm tjetrit, secila natë ia
transmeton tjetrës që vjen pas. Asnjë fjalë nuk flitet,
asnjë tingull nuk dëgjohet, e megjithatë, thirrja e tyre
depërton larg përmbi tokë gjer në kufijtë më të latgët.
Qiellin Perëndia ia ndërtoi diellit për tendë. Ne
mengjes del si dhëndri nga dhoma e nuses, si
fitimtar fillon udhëtimin e tij. Lind n’një skaj të qiellit
dhe kalon gjer në skajin tietër. Asgië nuk mund t’i
fshihet syrit të tij të zjarrtë. Ligji i Zotit është i
përsosur, jep forcë dhe fuqi. Urdhrat e Zotit janë të
besuar, e ndihmojnë njerëzit e thjeshtë të sillen mirë.
Kërkesat e Zotit janë të drejta, e gëzojnë zemrën.
 Udhëzimet e tij janë të kthjellëta, japin të shohësh
qartë. Fjala e tij është pa mashtrim, qëndron
përgjithmonë. Urdhrat e Zotit kanë fuqi të plotë dhe
janë pa përjashtim të përligjshëm, më tërheqës se
ari, se sasia e metaleve të çmueshme, më të
shijshme se mjalti, se mjalti më i ëmbël. O Zot, unë
jam shërbëtori yt, kështu gjej paralajmërim; njeriu ka
përfitim të madh duke ndjekur këshillën tënde. Çdo
njeri bën gabime pa dijen e tij,- m’i fal fajet që më
shpëtuan pa dashur. Më ruaj nga njerëz pa skrupull,
bëj që ata të mos më mashtrojnë. Atëherë do të jem
pa të metë dhe i ruajtur nga faji i rëndë. Miratofsh atë
që kam thënë dhe menduar para teje, o Zot, strehimi
im, mbrojtësi im. -
 
 
A nuk janë këto fjalë të cilat shprehin një moral të lartë dhe
madhështor të një besimtari të bindur sinqerisht në vogëlsinë
njerëzore, edhe pse thuhet se ishte mbret, në krahasim me krijuesin
e tij Zotin! "O Zot, unë jam shërbëtori yt!", janë fjali mbretërore te një
lypësi dhe robi mbret, të cilat duhet ta shprehin të përulurit i
vetëdijshëm të atij pak më shumë se hiçit ndaj aftësive universale të
të gjithëfuqishmit. Kështu, lutjen e Davidit njeri dhe madhërimin të
citin ia bën ai Perëndisë, në të cilin ka besim dhe shërbëtor i të cilit
dëshiron të jetë me bindje, ngase edhe vetë qielli shpall se Perëndia
është i madh, etj. etj., dhe në fund kërkohet falje për fajet që njeriu
mund t'i bëj me pahir dhe njëherit kërkohet që Zoti ta ruajë nga
njerëzit pa skrupull, ngase vetëm ai, Zoti, është strehim dhe
mbroj'tësi i tij, Bogdani mashtrues mundohet ta gozhdojë për kryqin
e tij të rremë. Këtë aftësi vetëdijësuese të njeriut profet, i cili i
fascinuar me madhështinë e Perëndisë fillon të përshkruajë
rrethanat natyrore të cilat e zbulojnë vetë atë dhe me zemër të
kthyer kah qielli e kupton se ai, qielli, është tenda e diellit, i cili herët
në mëngjes del si dhëndri nga dhoma e nuses, lind në një skaj të
qiellit dhe kalon gjer në skajin tjetër, duke e përshkuar çdo gjë me
syrin e tij të zjarrtë, Bogdani e degradon, bastardon dhe e përdhos
pa fije turpi! Ky njeri i zi, t'i mësojë fe dikujt! Ai fjalinë nga psalmi
"Qiellin Perëndia ia ndërtoi diellit për tendë" e shndërron në "Në diell
e ka vënë tendën e vet", me ç'rast diellin e paraqet si kraharor të
Virgjërësë Shën Mëri, kurse menjëherë në fjalinë e dytë pas kësaj',
po të njëjtin diell ta paraqesë si metaforë të Krishtit "Prej kupës së
qiellit dalja e tij"! Në fjalinë e parë dielli është kraharor i Shën
Mërisë, ku Krishti ngriti tendën e tij, në fjalinë e dytë dielli është
Krisht dhe nga kupa e qiellit është dalja e tij! Se fjalia nga psalmi
"Lind në një skaj të qiellit dhe kalon gjer në skajin tjetër" është një
fjali e thjeshtë, pa metafora dhe tërë kuptimësi mbi rrugëtimin ditor të
diellit, nga lindja në perëndim, e kanë të qartë edhe filloristët, përveç
nëse nuk kanë arritur të bëhen doktorë të filozofisë së Bogdanit.
Por, ky rrezik i pret i fshehur edhe me një "Mirësevini", që në hapin e
parë të shkollimit të mesëm!
 
Po si ia ka bajtur fytyra që fjalinë nga psalmi "Qiellin Perëndia ia
ndërtoi diellit për tendë", ta shndërrojë në "Në diell e ka vënë tendën
e vet", kurse ne të mund t'ia arsyetojmë një veprim të tillë? Si të
themi se është një e përvjedhur e gabimit njerëzor? Nuk ka
mundësi. Nuk ka mundësi, ngase është evidente dhe e qartë se
këtu qëndron vetëm një e përvjedhur djallëzore dhe falsifikuese, e
cila dokumenton se humanisti i rrejshëm dhe tribuni ynë, i gjymtë
nga e vërteta, shkëlqimin e diellit të krishterë të të cilit ia kishte zënë
"rrena" myslimane, ishte gënjeshtari më i madh i kohës së tij, në
mos Luciferi vetë!
 
Ja paragrafi 6 tek Bogdani: Psalmi 20.
 
O Zot, në virtytin tënd do të gëzohet mbreti, i flet Atit,
që në virtyt të tij, që është fjala e mëshiruar, do të
lëvdohet Ktishti mbret, kur të ngjallet, dhe do të rrijë
në anën e djathtë të Atit në parajsë. Mua më është
dhënë pushteti në qiell e në tokë. Mandej duke iu
kthyer të këqijve, thotë. Do të humbësh frytin e tyre
nga të bijtë e njerëzve.
 
Në psalmin 20 nga Libri i psalmeve kemi urimin e bekimit për
mbretin, ku thuhet se shumëkush ka besim në qerre të blinduara, të
tjerët besojnë në kuaj; por thuhet ne besojmw në Zotin, Perëndinë
tonë! etj. etj., kurse vetëm.në psalmin 21 mund të gjenden fjalitë e
ngjashme, të cilat aludojnë në ato të cilat i përdor Bogdani: "O Zot,
në virtytin tënd do të gëzohet mbreti", si dhe "Do të humbësh frytin e
tyre nga toka dhe farën e tyre nga të bijtë e njerëzve."
 
Që dëshmia për falsifikim të jetë e plotë, detyrohemi që edhe këtë
psalm ta përshkruajmë në tërësi, duke ia bërë me dije lexuesit se
numrat e psalmeve që i cekë Bogdani si dëshmi shpeshherë në
Librin e psalmeve duhet kërkuar për një numër më shumë ngase, siç
duket, gjatë përkthimit apo edhe më herët, është bërë një lajthitje në
numrat rendorë të psalmeve, gjë që nuk paraqet ndonjë mëkat që
nuk falet. Ajo që është me rëndësi, teksti, besojmë se është ruajtur
në origjinalitet dhe shqipërimi është bërë në mënyrë besnike.
 
Pra, psalmi 20, me të cilin manipulon Bogdani, është psalmi 21 nga
Libri i psalmeve, në të cilin thuhet:
 
 "Një këngë e Davidit. O Zot, mbreti gëzohet dhe
ngazëllehet, sepse ti je i fuqishëm dhe i dhe fitoren.
Ti ia plotësove dëshirën e zemrës së tij dhe nuk ia
rrefuzove lutjen. Ti i dhuron lumturi dhe sukses, dhe
në kokë i vë kurorën e artë. T’u lut përjetë të gjatë e
pranove lutjen e tij, ti i jep shumë vite të pasura.
Fama e tij u bë e madhe në saje të ndihmës sate, ti e
rrethon me madhështi dhe me shkëlqim. Ti bekon
tërë jetën e tij, atë vetë dhe giithçka ndërmerr ai. Ti e
plotëson me gëzim me anë të pranisë sate. O Zot,
mbreti beson në ty. O perëndi, ti i larti, me anë të
mirësisë sate mbreti qëndron i siguti dhe i patundur.
O Zot, ti i zbulon të gjithë armiqtë e tu; dora jote e
fuqishme do ti gjejë të gjithë ata që të urrejnë. Ti do
t'i shkatërrosh me flakë të zjarrtë, ditën kur tju
shfaqesh. Zemëtimi yt do të digjet si zjarri që do t'i
hajë me gjithë lecka. Zhduke pjellën e tyre nga toka;
shfarosi nga njerëzimi. Ata u lidhën kundër teje dhe
hartojnë shumë plane të guximshme; por asgië s'do
t'u. dalë. Sepse ti i qëllon me harkun tënd dhe i
shpartallon. O Zot, tregoje veten tënde me fuqinë
tënde. Atëherë do ti këndojmë veprat tua të mëdha."
 
Siç mund të shihet, nuk është fjala për kohën e ardhshme siç
bishtëron Bogdani - "O Zot, në virtytin tënd do të gëzohet mbreti"
dhe askund nuk jipet për t'u kuptuar se fjala mund të jetë për
Krishtin, por është thënë qartë dhe mirë "O Zot, mbreti gëzohet dhe
ngazëllehet, sepse ti je i fuqishëm dhe i fitoren". Pra, kemi të bëjmë
me kohën e tanishme dhe gëzimin e mbretit për fitoren e arritur në të
kaluarën e afërt.
 
Po ashtu, kur Bogdani për origjinalitet të psalmit cek "Do të humbish
frytin e tyre nga toka dhe farën e tyre nga të bijtë e njerëzve", me
ç'rast shprehet një konstatim paraprak dhe i sigurt mbi ngjarjet në të
ardhmen e largët, konstatim të cilin kinse e thuaka Krishti duke iu
drejtuar Atit, në vend që t'i thotë fjalët e vërteta nga psalmi "Zhduke
pjellën e tyre nga toka; shfarosi nga njerëzimi", nuk është konstatim,
por kërkesë, dhe ajo jo e Krishtit, por e Davidit, nuk është asgjë
tjetër përveç dëshirë e tii që përmes falsifikimit të dokumentojë diç
që edhe ashtu nuk i shkon ndorësh, Krishtin Hyj. Kur njeriu ka fakte
me të cilat mund të mbrojë një qëndrim apo të shpjegojë nje dukuri,
fenomen, ai thjeshtë do të shërbehëj me të vërtetën, e cila
dokumenton çdo gjë. Mirëpo, kur faktet dëshmuese mungojnë,
kurse kokëfortësia për të qëndruar pranë qëndrimit dosido është
tejet e marrë dhe e paarsyeshme, atëherë humb njerëzorja dhe fillon
dhelpëria, të cilën askush kurrë nuk e ka quajtur e as nuk e quan
shkencë, përveç, ndoshta, që na detyrojnë ne që ta quajmë të tillë.
Ku ta dimë. Ndoshta edhe kanë të drejtë, ngase ajo mund të jetë
shkenca mbi poshtërsinë dhe dikujt përkohësisht edhe mund t'i sjellë
ndonjë dobi të faqes së zezë.
 
Pozitën mjeruese të filozofisë së Bogdanit nuk mund ta përmirësojë
as e vërteta e psalmit 22, i cili tek Bogdani figuron nën 21, e që në të
vërtetë është Këngë për Mesinë, e cila profetizon shumë bukur të
ardhmen mesiane. Në këtë psalm Davidi profet në mënyrë të qartë
dhe të kuptueshme për çdokend profetizon për ardhjen e profetit Isa,
apo thënë ndryshe Krishtit. Thëniet nga ky psalm Bogdani i cek dhe
i komenton në mënyrën e tij në parag. 7 të ligj. III të shkallës III,
kurse në Librin e psalmeve në gjuhën shqipe figuron nën nr. 22.
 
Të ndjekim së pari parag. 7 tek Bogdani:
 
 Psalmi 21: ... Përse më lëshove në duar të
hebrenjve. Hyji im do të thërrasë ditën në kryq në
orën nëntë, në mesditë, e nuk do të përgjigjesh të
mos kryqëzohemi, sepse është dashur Krshti të
pësonte, për të shëlbyer gjininë njerëzore. E unë që
jam më i madhi i të gjithëve, jam krimb, prej
hebrenjve i konsideruar i poshtër, e cila punë u pa në
të rrahura në përqeshje, kurorët me gjemba etj..
shpresoj në Tënëzon, Atin e amshueshëm, sepse u
bë i biti i Tinëzot, le ta nxjerë nga duart tona. Kështu
thanë hebrenjtë me ironi, kur e ktyqëzuan Jezu
Krishtin.
 
Parag. 8: i depërtuan duart e mia dke këmbët e mia,
kur e kryqëzuan Krishtin, profeci shumë e qartë. I
njehësuan të giithë eshtrat e mi... Indanë ndër vete
petkat e mia, siç bënë ushtarët kur i ndanë petkat e
Krishtit katër pjesësh, etj. Përmbi petkun tim, që ishte
guna e paqepur, qitën short kuit i përket. Çfarë
arsyetimi do të gjejnë hebrenjtë, duke qenë njoftuar
shumë kohë më parë prej Shpirtit të shenjtë e përdit i
lexonin në sinagogat e tyre.
 
Me këtë pyetje e përfundon komentin e tij Bogdani. Tani do të
ndjekim profetizimin e vërtetë të Davidit i cili, siç thamë, në Librin e
psalmeve në gjuhën shqipe qëndron nën nr. 22:
 
Shpëtimi nga braktisja e madhe
 
Një këngë e Davidit, sipas melodisë 'Një drenushë në
mëngies’.O Perëndia im, o Perëndia im, përse më lë
në ballë? Përse nuk dëgjon, kur të therras? Përse je
kaq larg? O Perëndia im, ditë e natë të thërras për
ndihmë, por ti nuk më jep përgjigjee dhe nuk më jep
asnjë shenjë. Megiithatë, ti je Perëndia i shenjtë, për
nder të të cilit Izraeli këndon këngët e falëndelimit. Të
parët tanë kishin besim tek ti, mbështeteshin në ty
dhe ti i shpëtove. Të thirrën për ndihmë dhe ti i
lirove; i varën tek ti shpresat dhe nuk u zhgënjyen.
Pothuajse asgjë ska mbetur prej meje! Jam krijesë e
mjerë, të gjithë më përqeshin dhe më përbuzin. Kush
më sheh, tallet me mua, shtrembërojnë buzët dhe
tundin kokën: ,Besoji Zotit! Ai do të të ndihmoje. Në
baltë nuk të le! A nuk je ti i dashuri i tij?" Po, ti më
nxore nga prehri i nënës, në gjirin e saj kur pija, që
atëherë mësova se si të besoja. Pa ty nuk mund të
marr frymë.- që prej lindjes ti je Perëndia im. Tani
mos qëndro larg, sepse jam në rrezik! Askush tjetër
nuk mund të më ndihmojë! Shumë armiq më
rrethojnë, si dema të egër më vijnë rrotull. Si luanë të
uritur ata ulërijnë. Me gojë të shqyer ata dhëmbët
tregojnë. Trupi më lëshohet si uji kur derdhet, eshtrat
e trupit të gjithë zbërthehen, si dylli nga nxehtësia
zemra më bëhet. Gryka më është tharë, giuhë e
qiellzë një e pandarë. Të shtrirë për dhe ti më lë,
sikur i vdekur unë të isha. Një bandë keqbërësish
më rrethon, këta qen smë lënë të kaloj. Më çjerrin
këmbë e duar.
 
Mund ti numëroj të gjitha brinjtë e mia; pranë meje
qëndrojnë e gojëhapur më vështrojnë. Short tashmë
hedhin për rrobat e mia e ndërmjet tyre ti ndajnë.
 Mos qëndro larg meje, O Zot! Ti je shpëtimtati im,
eja të më ndihmosh! Më shpëto nga shpata e
armiqve të mi, ma shpëto jetën nga kjo tufë qensh!
Më rrëmbe nga goja e luanit, më shpëto nga brirët e
demave të egër! O Zot, ti e dëgjove lutjen time! Do tu
tregoj vëllezërve të mi për ty, do të të lavdëroj në
bashkësinë e besimtarëve. Ju që i takoni Zotit:
lavdërojeni! Të giithë pasardhësit e Jakobit:
Nderojeni! Mbarë Izraeli ta adhurojël Asnjë i mjerë
sështë tepër i vogël për Zotin; thirrja ime nuk i ishte
tepër e bezdishme. Nuk ma ktheu shpinën, por e
dëgjoi thirrjen time për ndihmë. Prandaj të falënderoj
o Zot, para mbarë bashkësisë. Në prani të të gjithë
atyre që të nderojnë, ta sjell flijimin që të premtova.
Le të ngopen të varfërit; ata që të kërkojnë, o Zot, le
të këndojnë këngët e lavdisë; le të shkojnë mirë! Të
giitha kombet ta peshojnë mirë, le të vijnë te Zoti nga
të gjitha anët e botës, për të rënë përmbys para tij.
Sepse Zoti është mbret; ai sundon mbi të giithë
popujt. Pranë tij të gjihë të pushtetshmit duhet të
përkulen, të giithë të vdekshmit le ta nderojnë,
njerëzit që duhet të zbresin në varr. Edhe brezat e
ardhshme duhet t’i shërbejnë. Do tu tregohet
fëmijëve për Zotin, edhe në të ardhmen më të largët
do t’u tregohet pasardhësve për atë që bëti Zoti, se si
ai mban besën."
 
Nëse lexohet me vërmendje të duhur psalmi 22, atëherë çdo kush
mund të vërejë se aty me të vërtetë paraqitet një profeci e
pabesueshme mbi ardhmërinë, e cila tanimë është e njohur nga
historia e shkuar njerëzore. Ngjarja e cila ndodhi më vonë në
realitet, u zhvillua pothuajse me përpikëri sipas profetizimit të Davidit
profet, si të ishte ajo profeci një skenar i shkruar që më parë dhe tani
po i merrte konturat e saja reale në botën e gjallë, dhe po
mishërohej nën regjinë e mjeshtërit të madh dhe të padukshëm, por
të kuptuar. Megjithatë, edhe pse drama qe shfaqur e gjallë dhe
përplot dramacitet, duke u bërë pjesë e realitetit të pikëlluar historik,
auditoriums i cili po e ndiqte e përjetoi në mënyra të ndryshme. Disa
e hodhën si të pavlerë dhe pa kurrfarë domethënie, nuk i besuan, të
tjerët e besuan dhe e përjetuan thellësisht dhe pa kurrfarë rezerve.
Këta të fundit kishin të drejtë, por ky ishte fillimi. Më vonë, me
kalimin e kohës, gjatë shekujve, kjo e vërtetë historike, falë arsyes jo
të shëndoshë njerëzore, filloi të mitizohej dhe të shndërrohej në
diçka çka nuk kishte qenë, në frikë dhe drojë për njerëzimin,
gjegjësisht në një adhurim tej mase nga fryma e ngurtë dhe fanatike
e krishterizmit të çmendur pas pikturës njerëzore të treshit hyjnor.
Me shndërrimin e shprehjeve me kuptim të përgjithësuar dhe
abstrakt, siç ishin "populli i Hyjit", "të bijtë e Hyjit" dhe së fundi "Biri i
Hyjit", në kuptimësi të shprehjeve konkrete dhe reale për një qenie të
caktuar njerëzore, u kalua në anën tjetër të së vërtetës faktike, në
blasfemi. Kështu u formua legjioni i të pabindurve, të cilët "të
vërtetën" e tyre filluan ta mbronin edhe me profecitë nga e kaluara
më e largët të cilat, qe, qysh atëherë e paskan paralajmëruar
ardhjen e Birit të Hyjit! Edhe pse alegoritë e fshehura në disa profeci
nga e kaluara mundësonin komentim sipas dëshirës, prapëseprapë
ato nuk afronin dëshmi të kulluar dhe të pastër mbi "të vërtetën"
kristiane, andaj disa edhe u kujtuan që në këtë punë të shkrihen në
"seriozitet dhe saktësi" falsifikimi. Duket se Bogdani yn'e' ishte më i
dobëti në këtë punë, gjegjësisht më i miri nëse vepra i matet me
masën vëllimore dhe pa aplikuar kuptimin kualitativ të shprehjes
falsifikim. Sido që të jetë, mjegulla e cila edhe sot e tërë ditën e
përthekon botën, është një prodhim artificiel dhe me vëtëdije i atyre
që me gojën plot lutje ndaj Perëndisë kultivojnë kultin e krenarisë
personale; Zoti vetëm përmendet, në të nuk besohet. Po t'i besohej
me të vërtetë Zotit dhe profecive nga e kaluara, ato do të
kuptoheshin ashtu siç janë thënë, siç di të thotë edhe vetë Bogdani
me një rast, fjalë për fjalë, e nuk do të dhunoheshin me Iloj-lloj
shkarravitjesh, ndërrim fjalish dhe vizatime të çoroditura nën hijen e
flladit kishtar.
 
Megjithë, ky është problem i tyre dhe "e drejtë" e tyre. Por, që kjo
gjallëri e vdekur e shpirtit falsifies të provohet të na servohet për
kulturë, është diçka e pafalshme dhe nuk i lejohet askujt.
 
Cili është ai i marrë që shtihet për filozof dhe nuk vëren se e
dhimbshme dhe e gjallë është vetëm thirrja për ndihmë e njeriut të
përbuzur dhe të dërrmuar gjer në rraskapitje: "O Perëndia im, përse
më lë në baltë?... Përse je kaq larg?" E gjallë dhe e vërtetë mund të
jetë vetëm thirrja ditë e natë për ndihmë, në të cilën thirrje mungon
përgjigjj a dhe,... ajo që të fascinon është bindja edhe më e gjallë e
të vdekshmit, mu në mungesë të asaj përgjigje të pritur! Si ka fytyrë
të mos e vërejë tribuni ynë se e gjallë këtu është vetëm; "O Perëndia
im, e askund O Ati im?
 
"Ti je Perëndia im, Mos qëndro larg... Askush tjetër nuk mund të më
ndihmojë! " "Të parët tanë kishin besim tek ti... dhe ti i shpëtove". Të
parët tanë, d.m.th. njerëzit e mëhershëm besimtarë, të cilët e kishin
besuar Zotin dhe kishin qenë të ndihmuar dhe rrugën e të cilëve, në
besim, pô e ndiqte edhe pasardhësi i tyre njeri. Ai, në një situatë të
parrugëdalje, kur gryka i ishte tharë dhe gjuhë e qiellzë bërë një e
pandarë, dhe kur Zoti - të shtrirë për dhe, pa ndihmë, si i vdekur të
ishte ai e kishte lënë, - ai, njeriu, besniku i patundur në besimin ne
një Zot, i drejtohet Zotit me: "Ti je shpëtimtari im, eja të më
shpëtosh".
 
Fakti se njeriu kërkon ndihmë nga Zoti, e jo Biri i Hyjit nga Ati,
paraqitet edhe në fjalinë: "Të parët tanë kishin besim tek ti,... dhe ti i
shpëtove". Pse nuk u tha Të parët e tyre d.m.th. të njerëzve, kishin
besim tek ti, ose tek ne, duke përfshirë edhe veten si bir Hyji, por të
parët tanë? Përse Krishti përmes kësaj fjalie, sikur edhe përmes
shumë fjalive të tjera, e identifikon veten vetëm si njeri e jo edhe si
Hyj? Arsyeja e vetme dhe e vërtet qëndron në atë se atij, Krishtit,
kurrë nuk i kishte shkuar mendja që të deklaronte një të pavërtetë
dhe si besimtar i vërtetë që ishte, gjithnjë luftonte gënjeshtrën dhe
mashtrimin. Megjithatë mashtrimi, të cilin ai aq shumë e urrente dhe
për të cilin akuzonte edhe farisenjtë, gjeti formë dhe më vonë
depërtoi edhe në mësimet e tij të drejta. Natyrisht se kjo u bë me
rastin e shkrimeve të teksteve të Dhjatës së re, në periudhën 50 dhe
100 të erës së re, gjersà mësimet apokrifore kristiane j anë edhe me
prejardhje të ndryshme dhe të kronologiive të ndryshme: disa janë
shkruar, sic thotë Xhefri Berton Raseli në veprën e tij "Miti mbi
djallin", gjatë shek. II kurse të tjerat në shek. V të erës së re. Bile
Raseli di të thotë edhe këtë: "historianin e shqetëson supozimi se e
vërteta mbi krishterizmin mund të gjendet vetëm në burimet më
primitive, ngase për të e vërteta për krishterizmin - është historia e
krishterizmit." Cka do te thotë kjo - "e vërteta për krishterizmin -
është historia e krishtenizmit"?, sic e paskan menduar historianët,
dhe tani befasohen se'të vërtetën duhet kërkuar vetëm në burimet
më primitive? Asgjë. Asgjë tjetër përvec që historia e krishterizmit
është shumë larg nga krishterizmi burimor dhe s'ka asgj'ë të
përbashkët me të, ngase është bastarduar dhe faisifikuar me të
madhe gjàtë tërë atyre shekujve, sa që është tjetërsuar nga vetvetja
në tërësi dhe po të shikohej në pasqyrë, nuk do ta nj'ihte më
vetveten.
 
"Me çmitizimin e Biblës është krijuar një Isus, i cili
veten nuk e ka konsideruar qenie hyjnore, çka përsëri
kritikët e Biblër i ka sjellë në një pozitë jo të
lakueshme"
 
komenton Raseli, dhe vazhdon:
 
“Nëse Isusi nuk është qenie hyjnore dhe nëse për të
vërtet dime aq pak, siiç vërtetojnë rrënuesit e mitit,
atëherë edhe vëmendja e cila i është kushtitar atij
Isusi është e pakuptueshme ... "
 
Po. Vërtet Isusi nuk ishte qenie hyjnore në kuptimin të cilin atij ia
atribuon krishterizmi, por vëmendja e cila i kushtohet atij nuk mund
të themi se është e pakuptueshme. Ajo vëmendje më parë është e
gabueshme, e cila është drejtuar dhe shpenzohet së koti në të
bredhurit e panevojshëm, dhe njëherit të pasuksesshëm, që të
gjenden dëshmi dhe "fakte" mbi "të vërtetën" se Krishti ishte Bir Zoti.
Raseli do të kishte shumë më të drejtë sikur të thoshte se tendenca
e cila kërkon që me çdo kusht (gënjeshtra, mashtrimi dhe falsifikimi)
Isusin ta shpall qenie hyjnore është e pakuptueshme, e jo veinendja
e cila i kushtohet atij, ngase njerëzimi gjithmonë u ka
kushtuarvëmendje atyre njerëzve të cilët me shfaqjen e tyre
meteorike, gjatë një periudhe të caktuar kohore në histori, i sollën
njerëzimit një radikalizëm dhe ndryshim rrënjësor në të kuptuarit e
jetës, shpirtit dhe shoqërisë në tërësi. Veprat dhe jeta e një
Aleksandri të Madh, Alksandrit të Maqedonisë, deshëm-s'deshëm,
njerëzimit ia kanë tërhequr vëmendjen, dhe ai mësohet me ëndje si
një personalitet i madh i historisë botërore, megjithëse në fakt ishte
njeri kontraverz. Në qoftë se njerëzimi i ka kushtuar vëmendje një
Marksi apo një Lenini, si do të ishte e mundur atëherë që mos t'i
kushtojë vëmendje njeriut i cili para dy mileniumeve e bëri me dije
nevojën mbi zhvillimin e drejtë të shoqërisë njerëzore dhe ishte i
vetmi i kohës së tij i cili rrezatonte drejtësi dhe mirësi? Si mund të
jetë e pakuptueshme vëmendja e cila i kushtohet njeriut me të cilin
mbarojnë dhe fillojnë epokatit Në qoftë se, sipas dijes dhe besimit të
sotëm, cdo etapë e zhvillimit shoqëror duhet të jetë vetëm edhe një
hap më tej drejt përsosshmërisë nj'erëzore, hap më afër idealit të
mirësisë dhe mirëqenies së përgjithshme njerëzore, atëherë duhet
pranuar se edhe po qe se plotësohen të gjitha kushtet e tjera, kjo
mirëqenie njerëzore nuk do të mund të arrihej pa drejtësi. Këtë të
vërtetë të quajtur drejtësi nga ana jonë na e tregon Isaiu profet, e jo
Zot, as Bir Zoti. Që njeriu drejtësinë të mos e mbajë vetëm për vete
dhe në xhepin e vet, Isusi tregon Perëndinë, Hyjin, të drejtën që ai
kërkon të respektohet, madhështinë dhe forcën e tij, në mënyrë që
njeriu nga besimi dhe bindja të bëhet më nierëzor dhe të shkojë
rrugës së drejtë të zhvillimit të tij. Vetëm kështu, me bindje se asgjë
nuk është e rastit dhe për të gjitha ekziston shkaku dhe arsyeja e
cila nga të gjithë dhe pa përjashtim kërkon Ilogari, njerëzimi do të
vetëdijësohej dhe bashkërisht do merrte rrugën e drejtë të zhvillimit
shoqëror, drejt mirëqenies së përgjithshme njerëzore të idealizuar.
 
Shkenca gjithnjë e ka kërkuar të vërtetën, duke iu afruar më shumë
o më pak asaj, por kurrë askund nuk e ka potencuar se atë nuk ka të
drçjtë ta zbulojë një Isus apo një Muhammed. Shumë gjëra dikur të
pamundshme edhe për t'i menduar, sot shkenca i ka bërë realitet të
jetës së përditshme. Megjithatël, duhet për të pranuar se endejemi
tepër larg. Kështu thotëshkenca evërtetë, por jo edhe "shkenca" e
gënjeshtrave.
 
Pra, nëse nisemi nga psalmi i cituar nga Libri i psalmeve, vërejmë se
Krishti thotë- "Të shtrirë për dhe ti më lë, sikur i vdekur unë të isha",
c.ka kurrsesi nuk mund të përputhet me komentin e Bogdanit: "Hyji
im do të të thërrasë ditën në kryq në orën nëntë, në mesditë, e nuk
do të më përgjigj'esh të mos kryqëzohemi, sepse është dashur
Krishti të pësontel, për të shelbuar gjininë njerëzore. E une që j'am
me i madhi i të gjithëve, jam krimb ... " Si është e mundur që më i
madhi të jetë krimb? Më i madhi mbetet gjithnjë më i madhi,
sidomos kur është fjala për Hyj, qenie hyjnore. Si mund të bëhet që
e njëjta qenie të jetë edhe krimb, edhe mbret e edhe hyj? Krimbi
edhe mund të jetë mbret i botës në kuptimin e "madhështisë" së tij
negative shkatërruese, zhdukjes, por jo edhe në kuptimin e krijimit
dhe të zhvillimit. Më i madhi i të gjithëve, Hyji, nuk mund të
krahasohet me më të voglin e të gjithëve, me atë që nuk mund të
jetë, krimb, përveç nëse është fjala për vogëlsinë njerëzore. Çfarë
kontradikte e papajtueshme mes besimit të krishterë dhe filozofisë
së saj; me një rast njeriu merret për Hyj, në rastin tjetër i njëjti Hyj
quhet krimb! Cila është e vërteta: Hyji krimb apo njeriu Hyj? Edhe
pse vërtet logjika nganjëherë, në mos të shumtën e herave, nuk
mund të shpjegojë çdo gjë, siç na e thotë me një rast Bogdani se
thotë Toma Akuinski: "dimë aq sa mundemi, kur nuk mundemi -
besojmë". Me këtë rast, kur është fjala për Hyj, patjetër do t'i
përmbahemi logjikës se ai nuk mund të jetë edhe hyj e edhe krimb.
Nëse pajtohemi me këtë, dhe mundësinë që Hyji të jetë krimb e
hedhim poshtë si të pavërtetë dhe ofenduese për Hyj in, kurse e
pranojmë shprehjen krimb, siç e thotë Bogdani, për qenien e gjallë, e
cila me fjalët e veta e pranon se: "pothuajse asgjë s'ka mbetur prej tij
dhe se është krijesë e mjerë", atëherë vetvetiu na bëhet e qartë se
ajo qenie e gjallë as që është hyj, poi mund të jetë dhe është vetëm
njeri.
 
Ky njeri, i cili është shtrirë për dhe, nuk vdes, siç vërehet nga psalmi
i Davidit profet, por është si i vdekur. Atë e mbysin vetë të krishterët
më vonë, me teorinë e tyre mbi vdekjen e Hyjit, të cilin edhe e lënë
tri ditë në "zemër të dheut", e pastaj nguten që ta ringjallin.
Megjithatë, e tërë teoria e vdekjes dhe e ringjalljes së Hyjit Krish't
nuk përkon me realitetin faktik dhe kjo për shkencën edhe sot e
kësaj dite paraqet një mister të pazgjidhur, nga vetë fakti se vdekja
dhe ringjallja si teori u bënë pjesë të aktit të dytë të dramës së
mashtrimit kristian, të shkruar dhe të stilizuar gjer në pakuptimësi
shumë vite pasi që ishte harruar premiera originale Mu nga arsyeja e
cekur dhe gëzojmë të drejtën morale të themi se Krishtin e mbytën
të krishterët e mëvonshëm me teoritë e tyre mbi treshin hyjnor dhe
vazhdimin e besimit të tyre në këtë teori.
 
Në paragrafin 12 të ligj. III shkalla III, një këngë falënderuese pas
shpëtimit, e cila është shënuar nën nr. 66 të psalmeve të Davidit,
Bogdani e përmend si psalm 65, me të cilin, kinse lavdërohet Krishti.
Të përcjellim thëniet kryesore nga psalmi i vërtetë dhe pastaj të
bëjmë krahasimin me surrogatin nga thartina bogdaniane.
 
Këngë falënderimi për ndihmën e perëndisë
 
66. Një këngë. "Brohoritni Perëndisë, të giitha
kombet e botës! Këndoni për nder të emrit të tij,
lavdërojeni me këngët e falënderimit. Thuajini
Perëndisë. Sa të mëdha janë veprat tua! Armiqtë
duhet të përulen para teje, sepse je aq i fuqishëm.
Të adhuroftë mbarë bota, të gjithë këndofshin për
nderin tënd, të adhurofshin me këngët e tyre! Ejani
këtu shikoni se çfarë bëti Perëndia!.. Detin e bëri
 tarik, në mënyrë që të mund ta kalonin këmbë… O
Perëndi, ti na vure në protë... Armiqtë tanë i lejove të
na rrëzonin në pluhur. Duhej të kalonim nëpër zjarr e
ujë; e megjithatë na nxore, që të marrim frymë
përsëti.. E falenderoj Perendinë! Lutjen time nuk e
hodhi poshtë, e as nuk m'i refuzoi të mirat e tij.”
 
Falënderim i bukur, S'ka fjalë. Por, c't'i bëhet kur Bogdani nuk mund
ta lërë të tillë. Kujdes, ngase thartina është gati:
 
12. Psalmi 65. Gazmohu në Hyjin giithë toka. Duke
e parë Davidi në shpirt shelbimin e giithë botës nga
robëria e mëkatit, me gazmend i thërret të giithë
njerëzit në gazmend e gëzim: Thuajni Hyjit, Zotit
tonë, Jezu Krishtit, sa të forta janë veprat tuaja, o Zot,
të cilat i bëre përs hëlbimin tonë, duke u bërë njeri:
në shumicën e virtytit tënd të mrekullive të panjohura
gjithë toka, do të thotë edhe të pafetë të adhurojnë ty
si Hyj e njeri.
 
No comment!
 
Vërtet njeriu ka të drejtë nëse i humbet forca, i ikën dëshira dhe i
thyhet vullneti që edhe më tutje të vazhdojë shëtinë nëpër ato
labirintet e errëta dhe dredhake të filozofisë së "shenjtë"
bogdaniane, ku për çdo stinë lulëzojnë të shëmtuara në mykun e
mjegullirës shpirtërore vetëm Iule mashtrimi dhe asgjë tjetër. Por të
mos harrojmë se energjia bogdaniane ështëvërtet mahnitëse. Ai
edhe dhjetë vjet të tjera kishte punuar pasi që e kishte përgatitur
veprën për botim në gjuhën shqipe, që ta kënaqte censurën kishtare
dhe ta përkthente veprën edhe në gjuhën italiane. Dhe, përkundër
faktit që vepra iu refuzua, ai gjeti rrugë dhe mënyrë që ta botojë.
Dhe, kur shëmtimi ka aq forcë dhe vullnet, e vërteta nuk guxon të
kursejë nga vetvetja. Prandaj, ja parag. 15 i Bogdanit se si e bluan
dhe e njallmit psalmin 71:
 
- 0 Hyj, giyqin tëndjepja mbretit dhe të drejtën tënde
të birit të mbretit. Gjithë ky psalm është themelitur
mbi premtimin e dhënë nga Tinëzot për Krishtin Mesi
dhe përmes mbretërië së tij të amshueshme...
 
Kështu qëndron gënjeshtra e radhitur në çetën e mashtrimeve të
Bogdanit tribun dhe meqenëse e vërteta nga psalmi nuk paj tohet
me këtë radhitje fj alish, ajo ngre kokën që vet të dëshmohet përmes
psalmit 72, meqenëse psalmi 71 është një - lutje për mbrojtjen në
pleqëri - dhe nuk ka të bëjë me "O Hyj, gjyqin tënd" etj. etj. Pra,
psalmi 72:
 
Urimi i bekimitpër mbretin
 
72. Për Solomonin o Perëndi, jepja mbretit urtësinë
sipas frymës sate të marrë vendime të drejta, atij,
trashegimtatit te drejte te fronit, jepi fuqi të plotë
gàqësore! I pa anshëm të giykojë popullin tënd dhe ti
ndihmojë të shtyputit ti tifitojnë të drejtat.. por
shtypësit do ti shkelë. Rroftë mbreti derisa të ndritin
dielli e hëna, brez pas brezi! 1 ngian shiut që bie në
fusha dhe njom tokën e thatë! Nën sundimin e tij
lulëzon drejtësia dhe nitet mirëqenia, derisa të
ekzistojë hëna. Mbretëtia e tij do të zgjerohet nga
Deti (i Vdekur) deri në detin (Mesdhe), nga lumi
Eufrat gjer në skajin e tokës (së premtuar)! Para tij
 do të përkulen fiset e shkretetires, armiqte e tij
detyrohen të bien përmbys para tij.! Mbretëtit e
Tarshiahit dhe të ishujve më të largët do ti dërgojnë
dhuratat e tyre dhe ata prej Sabës dhe Sebës do ti
dërgojnë haraçin e tyre...
 
Qoftë lavdëruar Zoti, Perëndia i Izraelit, i vetmi që
kryen mrekullitë. Qoftë i lavdëruar përgiithmonë nami
i tij i lavdishëm. Fuqia e tij u bëftë e njohur në mbarë
botën! Amen, ashtu le të bëhet! Këtu mbarojnë lutjet
e Davidit, birit të Jishait."
 
Ja pra, as që ka nevojë të komentohet se kjo lutje e Davidit drejtuar
Perëndisë e në dobi të të birit të tii, Solomonit, i cili po e trashëgonte
në mbretëri dhe në profetizëm, nuk është "themelitur", siç e thotë
Bogdani, mbi premtimin e dhënë nga Tinëzot për Krishtin Mesi, e që
njëherit do të thotë se vetë kultura e Bogdanit është e "themelitur" në
poshtërsi! Dhe, nga kroi i gjallë i këtyre poshtërsive njeriu mund të
marrë ujë sa të dojë e ai të mos shteret lehtë. Natyrisht, kur
poshtërsitë janë të pafundshme dhe nuk shteren kurrë! Ka për të
gjithë dhe bile mund të teprojnë - Hisen time nga ky ujë, ua fali
patriotëve të kulturës së tillë. Ne disa, siç duket, kurrë nuk do të
mbledhim mend, ngase na mjafton dhe kënaqemi vetëm me të
vërtetën e thatë, e cila vërtet rrëshqet vështirë fytit, por edhe të
forcon. Ç't'i bëhet, çdo njeri sipas shijes së vet.
 
Në paragrafin e fundit, 16, të ligj. III, shkalla III, ceket psalmi 109 i
Davidit dhe thuhet: "Tha Zotynë Zotit tim: rri në anën e djathtë timen"
dhe vazhdon komenti: Mbasi pat kallëzuar Davidi çka kishte për ti
ndodhur popullit judaik për vdekjen që i sollën Krishtit, kështu ky
psalm tregon tri ndetimet kryesore që pati Krishti si njeri mbi të gjitha
krijesat.
 
Në librin e psalmeve, psalmi 109 mban titullin: - Lutj a e të paditurit
me të padrejtë, - dhe nga teksti i tij nënkuptohet se Bogdani gjatë
ligjërimit në paragrafin 16 nuk u shërbye me këtë psalm, por me
psalmin pasues 110, i cili titullohet: "Premtimi i perëndisë ndaj
mbretit." Edhe këtij psalmi, duke e shtrydhur posi një limon, Bogdani
ia ka nxjerr lëngun e së vërtetës dhe pastaj si me shiringë e fryn nga
"evërteta" e tij alkimiste, por gjithnjë duke ta ofruar si pemën e
vërtetë të limonit.
 
Kështu, nga fjalët: ",Një këngë e Davidit. Perëndia, Zoti, dërgon të
thotë ty, Zotit tim dhe mbretit: "Ulu në të djathtën time, gjersa t'i
nënshtroj armiqtë e tu dhe t'i vëpër shtrojë të këmbëve të tua", nga
çka mund të kuptohet se lajmëtari i dërguar nga Zoti i sjell lajmin
zotëriut dhe mbretit, i cili është një person i vetëm, por titullohet me
Zot nga respekti ndaj madhështisë së tij si profet dhe mbret i popullit,
për çka ka konsideratë edhe sjellësi i mesazhit dhe korresponduesi
në mes të Zotit të vërtetë dhe profetit David, Engjëlli i lajmit, Bogdani
e mënjanon ndërmjetësuesin dhe i ballafaqon drejtpërdrejt hyjnit, Atë
e Bir, me "Tha Zotynë Zotit tim: rri në anën... etj.etj. Tha Zotynë Zotit
tim, është diç shumë më konkrete dhe më e afërt, dhe meqenëse
është mënjanuar ndërmjetësuesi dhe fjala mbret, pashmangshëm
arrihet në konkludim se fjala është për Hyjin Zot, i cili e vendos aty
edhe ku duhet të birin e tij, po ashtu Zot. Pra, Zotynë Zotit tim! Kur
të vendoset formula kësisoj, atëherë të tjerat shkojnë vetvetiu, siç
është p.sh. kallëzimi i Davidit se ç'do t'i ndodhte popullit judeak për
vdekjen që i sollën Krishtit etj. Këtu edhe qëndron ajo "madhështia"
e filozofisë së Bogdanit. Ai me qëllim të jep formulë të gabuar, në
mënyrë që ti ngado që të nisesh, përsëri të kthehesh në pikën
fillestare të asaj drejtëze të thyer magjike, e cila e përthekon të tërë
filozofinë bogdaniane, fund e krye, - me Krishtin e gdhendur në Zot
dhe Bir Hyji!
 
Diku më poshtë, nga lundi i ligjëratës 16, Bogdani cekë: "Dhe: Ky
është im bir i dashur, i cili më ka pëlqyer mua". Cili bir? Biri Zoti?
Assesi! Ja përse. Në qoftë se do të ishte fjala për një të vetmin bir,
atëherë do të ishte plotësisht e mjaftueshme shprehja: - Ky është biri
im i dashur, - dhe do të pasonte pika, e Jo presja. Apo... pse jo!
Mund të pasojë edhe presja, por pas saj do të radhiteshin fjali krejt
të tjera dhe jo: - i cili më ka pëlqyer mua. Kjo i cili më ka pëlqyer
mua, - është gjurmë e vetme në këtë rast e cila na zbulon kriminelin
e rryer, vrasësin e së vërtetës me paramendim.
 
Meqenëse fjala "i cili" apo "e cila" paraqet një veçim, konkretizim dhe
ndarje në njëjës, përcaktim për një person, send ose dukuri të gjinisë
mashkullore, femërore apo asnjanëse, me ç'rast nga shumësi
veçohet shembulli njëjës, siç veçohet "ky" nga "këta", "ai" nga "ata",
"unë" nga "ne", e kështu me radhë, atëherë edhe fjalia "ky është biri
im i dashur, i cili më ka pëlqyer mua", kuptohet si potencim, dallim
dhe veçim i njërit Bir, "i cili" nga bijtë e tjerë, "të cilët" edhe pse nuk
theksohen, kuptohet se janë. Pra, një Bir pëlqehet, kurse të tjerët,
edhe pse nuk duken dhe janë në prapavijën e të shprehurit konkret,
ekzistojnë, por nuk pëlqehen. Mu për arsye se ata nuk pëlqehen,
edhe pse janë, bëhet veçimi i njëjësit, i cili duke u dalluar nga të
tjerët, edhe pëlqehet. Duke rezonuar në këtë mënyrë
pashmangshëm arrihet përfundimi se fjalia e cekur nuk është fjali e
drejtuar Krishtit Hyj, ngase ai nuk kishte nga kush të veçohej, ngase
ishte "një i vetëm Bir Hyji", por fjalia kishte të bënte dhe i ishte
drejtuar ndoshta njeriut profet, Isusit, i cili në atë mënyrë veçohej
nga njerëzit e tjerë, nga shumësi.
 
Me fjalët: Këto janë profecitë si më të qarta e më të zgjedhura,
sepse nuk ka fjalë në psalmet e Davidit që nuk flet për ardhjen e
Krishtit, Zotit tonë, Bogdani e përfundon ligjëratën e tretë të shkallës
së tretë.
 
Dhe me të vërtetë edhe ne, duke dashur që të përmbyllim këtë
komentim mbi komentimin e profecive, jemi të detyruar që të cekim
të vërtetën mbi komentin që jep Bogdani, natyrisht, si konkluzion: -
Këto janë trillimet si më të qarta dhe më të zgjedhura, sepse nuk ka
fjalë nga psalmet e Davidit me të cilat shërbehet Bogdani e që nuk e
zbulojnë gënjeshtrën e farës së keqe të tribunit tonë.
 
Në ligjëratën IV të shkallës III, ku Bogdani bën fjalë për profetin
Solomon dhe profecitë e tij, jetën, vdekjer. dhe varrosjen, ai hipur
kaluar së prapthi mbi vithe të gomarit tjerr ende filozofi dhe në
paragrafin 14 fillon të na parashtrojë gjëegjëza.
 
Këto profeci, thotë ai në vazhdim, janë nxjerrë nga shkrimet e tij
(Solomonit), kreu 30. Mbasi kishte thënë:
 
"Kush hip në qiell dhe kush zbret, ani thotë. çfarë emri ka i biri, në e
di?"
 
Edhe pse na e mori mendja se e dimë, përgiigjen e përtypëm pa e
nxjerrë prej gjuhe dhe tinëz shfletuam me të shpejtë Biblën, ku nën
kreun 30 të fjalëve të urta të Solomonit, nën titullin "Fjalët e Agurit",
qëndronte fshehtësia:
 
"Fjalët që vijojnë rrjedhin nga Aguri, i biti i Jakeut. Ky
tha: "O Perëndi, u lodha gjithnjë e më shumë dhe tani
 nuk di nga tia mbaj! Jam tepër i marrë për ta fituar
pozitën time si njri më mungon arsyeja e njerëzve të
sigurt. Nuk kam fituar asnjë urtësi, prandai nuk di
asgjë për Perëndinë e shenjtë!
 
Kush është ngritur gier në qiell dhe ka zbritur nga
qielli si njeri i ditur? Kush e ka kapur erën me duart e
tij ose e ka lidhur ujin me mantelin e tij? Kush i ka
caktuar kufijte më të largët të botës? Si quhet ky
nieri? E kush është nxënësi i tij? Më thuaj, sigurisht
e di!"
 
"Gjithçka që thotë Perëndia është pa dyshim e
vërtetë. Kush është në rrezik dhe shkon tek ai
gjithnjë atje gjen strehë të siguri. Fjalëve të tij mos u
shto fjalët e tua, ndryshe ai do të të qortojë dhe do të
të provoje se je gënjeshtar!”
 
Ja njeriu i cili për vete mendon se është tepër i marrë për të fituar
pozitë si njeri, por i cili me atë "marrëzinë" e tij, 24 shekuj e më
shumë para se të lindej "ylli" i kulturës sonë, ia tërheq vërejtjen atij
dhe të tjerëve si ai që fjalëve të Perëndisë të mos ua shtojnë fjalët e
veta, të cilat më vonë do t'i dëshmojnë për gënjeshtarë!
 
Që Bogdani nuk ia ka frikën një Aguri të lodhur, i cili nuk di nga t'ia
mbajë, andaj edhe ia ndryshon fjalët, edhe mund të na hyjë në kokë,
por që ai fjalët e ndryshuara t'ia vërë në gojë Solomonit të
madhërishëm, i cili duke i thënë kinse aludon në Krishtin, kjo vërtet i
kalon të glitha. Ose është këtu fjala për heroizmin tipik, pa as të
vetmin atë gjysmë hapi prapa të trimërisë shqiptare, ose qysh
atëherë paskemi pasur të bëjmë me atë thënien e njohur se ne nuk
shikojmë as kisha as xhàmia, ngase feja jonë është poshtërsia! Po
si bëhet që vetëm e treta fjali me radhë, pas asaj që Bogdani e merr
dhe e bastardon si shembull, dhe e cila paraqet vërejtjen mbi sjelljen
e Perëndisë ndaj gënjeshtarëve, të harrohet me aq shpejtësi nga një
alamet teologu dhe filozofi?! A s'e vëreni se këtij farë alameti i vjen
pak si tepër erë imoraliteti? Po çfarë besimtari është ky i poshtër, i
cili e lexon shkrimin e shenjtë, e predikon rrejshëm dhe e gënjen
popullin e vet të paarsimuar, të cilit i shitet hiç më pak se për prijës
shpirtëror dhe dritë e vetme në shkretëtirën e padijes sonë
mjeruese!!! Ku është etika, morali ynë? Ne e kemi pasur apo jo?
Kultura jonë është edhe e vjetër, e edhe tërë moral dhe mirësi.
Kështu e dimë, kështu na kanë thënë, por... ah, të huait. Të gjitha
fajet i kanë të huajt! Ata na morën në qafë, ata s'na lanë që ta
shohim ditën tonë. Por as ne s'kemi ndenjur duarkryq: Kemi luftuar
dhe bile shpesh kemi fituar. Ndaj tyre, natyrisht. Ndaj vetvetes as
nuk kemi luftuar, e as s'kemi fituar. Prandaj, gjithmonë i kemi
humbur të gjitha, duke e përqafuar të pavërtetën dhe duke e
mashtruar vetveten.
 
Por, Aguri i lodhur nga vuajtjet e tij, sikur nuk çanë kokën për punët
e huaja dhe as dëgjoi gjë nga këto pësherëtima dëshpëruese të
"tradhtarit" ndaj kësaj kulture shkrumuese, por qetë, shumë qetë e
vazhdoi lutjen e tij në përultësi dhe tërë përkushtim:
 
"O Perëndia im, të lutem vetëm për dy gjëra. Mi jep
sa kohë që jam gjallë. Më ruaj që të mos gënjej dhe
mos më bëj as të varfër e as tëpasur! Më jep vetëm
atë që më nevojitet për jetesë. Në qoftë se do të kem
shumë, ndoshta do të them: "Përse më duhet
Perëndia?" Në qoftëse do tëkem pak, ndoshta do
tëfilloj të vjedh dhe do të të nxjerr nam të keq... Ka
 njerëz që pohojnë se kanë ndërgjegje të pastër,
megiithëse nuk kanë lënë asgjë prej ndyrësisë së
tyre... Ka njerëz me dhëmbë të mbrehur si shpata
dhe të mbrehtë si thika. Me ta ata i hanë të varfëtit
dhe të pambrojtutit në rend."
 
Këtu Aguri "i marrë" u ndal. Por, në mua se si nisi dyshimi dhe u
ngjall; Vallë, mos e ka ky njeri me ne? O Zot, po sikur vërtet ta kish
me ne?! Ata dhëmbë shpate, të mbreftë si thika, mos janë të
"patriotëve" tanë që kurrë s'i kaplon frika?!!
 
Nuk do të shkojmë më tutje me këtë rezonim mundësish. Jo se na
mungojnë fjalët, siç ankohet Bogdani i gjorë, thuajse la dis keq me
atë fjalor që e kishte në dispozicion, por thjeshtë, ngase nuk kemi
vullnet. Kalojmë tek Solomoni i qeshur.
 
Fjalët e tij, të Solomonit mendjendritur, janë aq këshilldhënëse dhe
aq të mishëruara me realitetin njerëzor, sa që pothuajse në cdo
periudhë shoqërore gjatë zhvillimit të njerëzimit na duken si të ishin
të gjalla dhe të rtiajtura me xhelozi, posacërisht për atë shkallë të
zhvillimit shoqëror. Mjeshtria e përdorimit të fjalëve dhe gjallëria e
tregimeve në pasqyrimin konkret të marrëdhënieve shoqërore i jep
aq shumë frymëmarrje gjallërie dhe jetë tregimit, sa që çdo shoqëri,
në çdo kohë, me anë të krahasimit komparativ mund ta gjejë tabllon
e vizatimit real të vetvetes.
 
Nga kreu i 9-të i fjalëve të urta të Solomonit që mban titullin "Ftesa e
urtësisë dhe ftesa e marrëzisë", mund të lexojmë:
 
"Zonja urtësi ka ndërtuar për vete një shtëpi me
shtatë shtylla madhështore. Për festën ajo ka therur
 qe, verën e saj e ka përzier me erëzat më të mira dhe
ka shtruar tryezën për gosti. Ajo ka, dërguar
shërbëtorët e saj, që të dalin në sheshin e qytetit dhe
të thërrasin në emër të zonjës së tyre: "Kush është
pa përvojë, le të vijë tek unë. I njoftoj te gjithë ata që
dëshirojnë te mësojnë! Hyni ne shtëpinë time, hani
dhe pini atë që ju, kam përgatitur! Kush dëshiron të
rrijë i paditur, le të mbetet prapa! Ejani, merrni rrugën
drejt mprehtësisë dhe gjykimit të mirë! Një jetë plot lë
mira keni shpërblim për këtë”,... Nderimi i Zotit, ja
fillimi i gjithë urtësisë për të jetuar. Njohja e shenjtit,
ja gjykimi. Me urtësinë shtohet jeta. Në qoftë se je i
urtë, ke shumë të mira dhe dobi...
 
Zonja marrëzi është një lavire e paturpshme, një Iloj
Ilafazane e pafytyrë dhe e mërzitshme. Ajo qëndron
e ulur në karige para derës së shtëpisë, në sheshin e
qytetit. Secilit që kalon aty pranë dhe që sheh punën
e vet, i flet e i thotë: “Kush është pa përvojë, le të vijë
tek unë! I ftoj të gjithë ata që dëshirojnë të mësojnë
diçka! Pija e ndaluar është e ëmbël. Buka që hahet
në fshehtësi, të shijon më shumë!” Por, kush e
pranon ftesën që i bën ajo, nuk e di se pranë
tavolinës së saj rrinë shpirtat e të vdekurve. Kush e
kalon pragun e shtëpisë së saj, hyn në botën e të
vdekurve."
 
E bëmë këtu një përshkrim si të gjatë nga fjalët e urta të Solomonit,
për zonjën Urtësi dhe motrën e saj, zonjën Marrëzi. Oë të dyja janë
përshkruar me të tëra ngjyrat e realizmit mugullues të së mirës dhe
të së keqes, me të vetmin dallim se mugullimi jetësor i njeriut i cili
pranon ftesën e zonjës Urtësi, i sjell atij kënaqësinë e së vërtetës,
dijen, mirësinë, drejtësinë dhe jetën e lumtur dhe, gjersa zonja Urtësi
është tërë shend e verë në shkëlqim nga vetitë e saja pozitive, zonja
Marrëzi, po ashtu e mugulluar nga ngjyrat e errëta të së keqes,
rrezaton mjerim, humbje dhe ftohtësi. Mugullimi jetësor i saj është
jetëshkurtër dhe mashtrues, kalon shpejt pa lënë mundësinë e
përmirësimit të asgjësë. Dhe kështu, derisa zonja Marrëzi është
thelbësisht e prishur, Bogdani as që ka çka të prishë më tepër në të.
Ai i vërsulet zonjës Urtësi dhe tërë butësi krimineli nga ajo kërkon
dëshmi mbi "të vërtetën" e tij. Ja paragrafi i 15-të i Bogdanit, ku ai
në stilin e apacëve amerikanë, permes gjuhës sinjalizuese të tymit
lajmëron:
 
Nga kreu i 9-të i Fjalëve të urta: Dija ia ndërtoi vetes
shtëpinë: i gdhendi shtatë shtylla, e ka përzier verën,
të cilën e përzieva unë. Këto fjalë kanë kuptimin e
shenjtit sakrtimend të Etikarastisë, i cili në patnjen e
bukës e të verës, të cilën ua përzieva juve, duke
rrjedhur nga kraharori i J. Krishtit, urtia e
mëshirueshme e vërtetë siç thotë vetë: Unë jam e
vërteta dhe jeta, sepse kallëzon punt si janë në vete
e jo ndryshe, duke qenë se e vërteta është përputhja
e mendjes me objektin siç është në vete etj.
 
Po, vërtet kishte të drejtë Solomoni kur në fjalët e tij të urta thotë: "Tri
gjëra e bëjnë botën lesh e li, e katërta është e padurueshme: kur
skllavi bëhet mbret, kur njeriu i pandërgjegjshëm merr trashëgim
pasuri, kur gruaja e padurueshme gjen burrë dhe kur skllavja e
rrëzon zonjën e saj nga vendi." Dhe... ta themi a mos ta themi: kur
gomari bëhet doktor filozofie! Megjithatë kjo e pesta nuk është
thënë nga Solomoni dhe vlen vetëm në kushte specifike, atje ku
kultura e diturisë së tillë i ka rrënjët të thella.
 
Do të nxjerrim tani pesë paragrafe pga kjo ligjëratë e Bogdanit, në të
cilat thuhet:
 
Parag. 16:
 
- Nga kreu i tridhjetë lexohet. - Për mua tri giëra janë të fshehura,
kurse të katërtën aspak nuk e di: Udha e shqiponjës në qiell, Udha e
gjarpërit përmbi gur. Udha e varkës midis të dent, Udha e burrit në
rininë e vet.
 
Parag. 17:
 
Me udhën e shqiponjës tregon udhën kah kish për të
hypur zoti ynë Jezu Krishti në qiell.- U çua nga sytë e
tyre dhe mjegulla e përfshiu në vete.
 
Parag. 18:
 
Me udhën egjarpërit në gur merret vesh se si Jezu
Krishti kishte për të dalë në gurin e varrit, kur është
ngjallur dhe si kishte për tu kryqëzuar, si e bëri
Mojsiu gjarpërin nga tambaku.
 
Parag. 19:
 
Nga udha e varkës në mjedis të detit nënkuptohet
jeta e Jezu Krishtit në valën e pësimeve të kësaj jete,
të cilat gjithherë i barte. Ndërkaq Davidi tha se valët
 më mbytën mua, apo siç tha ai për varkën e Pjetrit,
Kishën e shenjtë: nga valët e mëdha vritet dhe nuk
mbytet.
 
Parag.20:
 
Me udhën e brrit në rini të vet nënkuptojmë të
mishëruarit e Jezu Krishtit, të birit të njeriut, si qe e
mundur ta lindte vajza pa mashkull. Pra, aspak nuk e
di, e siç thotë shën Injaci martir.- I vet djallit qe ky
mister i fshehur."
 
I cilit djallë? Po... a është Krishti bir Hyji apo bir djalli?! Ç'dëshiron
këtu të na dokumentojë Bogdani dhe ç'punë mund të ketë këtu djalli
me këtë mister! O Zot, o Zot, ti që i di të gjitha fshehtësitë, ti që nuk
ia lë me pahir atë të pallur të neveritshëm gomarit, ti që armiqtë e tu
ua hedh qenve, ti e di ne e dimë se Ti e di që kjo filozofi nuk është
jona! Ti e di se ne qëndrojmë larg asaj që veprat Tua t'ua
përshkruajmë të tjerëve. Këtu qëndron një pështjellim i madh dhe një
dredhi djallëzore dhe ateiste një neveri e verdhë mosbesimi dhe një
egoizëm i papare i mendjemadhësisë njerëzore, o Zot, o Zot!
Pranoje këtë të vërtetë dhe ke mëshirë për popullin tim dhe kurseje
nga vetë populli im. Ke mëshirë, o Zot, dhe kursei nga "tribunët" dhe
"dijetarët" e tyre, dijetarët përplot bardhësi dhe shkëlqim të vesës
mëngjesore, këtë popull timin të mjerë dhe të përvuajtur, që ai, jo
nesër por sot, të të kthehet Ty dhe të të përulet Ty. T'i zbatojë
urdhërat e tua dhe të ecë rrugës sate, rrugës së vetme të shpëtimit.
Amen!
 
Nga kreu i 30-të i Fjalëve të urta të Solomonit, nga i cili u shërbye
Bogdani i mjerë, do të veçojmë saktësisht se si qëndrojnë fjalitë në
lidhje me udhën e shqiponjës, të gjarpërit, varkës dhe burrit në rininë
e tij, si dhe shembujt e tjerë nga formula tre plus një. Të gjitha këto
mund të gjenden në kreun 30 të Fjalëve të urta të Solomonit, pas
fjalëve të Agurit, nën nëntitullin "Fjalët e urta të lidhura me numra
dhe këshilla të tjera":
 
"Shumë veta janë si shushonja: "Jepni, jepni!", thonë
dhe i shfrytëzojnë të tjerët duke i zbrazur e duke i
thithur. Tri janë që kurrë nuk do të ngopen, e katerta
kurre nuk ka mjaft.- Bota e të vdekurve, aja pa fëmijë;
toka që gjithnjë kërkon shi dhe zjarri qe kurrë nuk
thotë: "Tani mjafton". Kush e shikon të atin me
përbuzje dhe ia refuzon nënës dëgjesën që i përket,
atij do tia nxjerrin sytë korbat, dhe do ta hanë
larashët.
 
Ka tri giëra që janë të fshehta për mua dhe një e
katëti që nuk mund ta zbuloj: Fluturimi i shqiponjës
në qiell, rrëshqitja e gjarpërit në shkëmb, udhëtimi i
anijes në det, ku nuk ka rrugë dhe dashuria në mes
të burrit dhe gruas ... "
 
Këto janë ato fjalët e urta të lidhura me numrat dhe këshillat e tjera
të cilat na i thotë Solomoni mendjendritur, me përjashtim të atyre tri
gjërave të cilat paraqesin fshehtësi edhe për të, ngase shqiponjës së
ngritur në qiell, rrëshqitjes së gj arpërit në shkëmb dhe udhëtimit të
anijes në detin e hapur dhe të parrugë ai nuk ua di teket dhe hapin e
tyre pasues: drejtimin, kahin apo cakun e fundit. Dhe, gjersa këto tri
gjëra paraqesin fshehtësi të cilat nuk i di, por për të cilat ai nuk e
bezdis kureshtjen që t'i zbulojë, për gjënë e katërt ai thotë se nuk
mund ta zbulojë, që do të thotë se interesimi për ta ditur ekziston,
por mundësia e zbulimit se a është dashuria në mes të burrit dhe
gruas e vërtetë apo mashtruese, është e dyshimtë, andaj edhe
pranohet se nuk mund të zbulohet.
 
Prandaj i tërë komenti i Bogdanit rreth kësaj që thamë nuk është
asgjë tjetër përveçse edhe një lojë më tepër mashtruese e Bogdanit
tribun dhe një nënçmim tepër i rëndë dhe fyes ndaj aftësive mendore
të mjerimit shqiptar. Populli nuk dinte gjuhë të huaja, kurse Bibla
nuk ishte e përkthyer në gjuhën shqipe, që bile ata të paktit që dinin
shkrim-lexim të mund t'ia shpjegonin popullit analfabet ato fraza që
do t'i hasnin në të. Kështu, duke qenë i vetëm dhe i papenguar nga
askush në fushën e gjerë të trillimeve të tij, ai fjalinë e Solomonit me
të cilën ai thotë se nuk mund ta zbulojë "dashurinë në mes të burrit
dhe gruas”, e falsifikon dhe për origjinale shkruan se si Solomoni
nuk mund ta zbulonte "Udhën e burrit në rininë e vet”, d.m.th. lindjen
e Krishtit nga një prind i vetëm. Atë që Solomoni nuk kishte arritur ta
zbulonte, sipas Bogdanit, e kishte zbuluar shën Injaci martir!
 
Është interesante se si Bogdani, i cili më parë në çdo fjali gjente
trininë, tani mbetet i kënaqur me kaq dhe me bisht ndër këmbë u
ikën shembujve të tjerë, të cilët i nxorëm ne nga Fjalët e urta të
Solomonit. Sigurisht arsyeja qëndron në faktin se formula tre plus
një nuk është formulë e matematikës së tij hyjnore të trinisë, ku një
plus një, e edhe një, është e barabrtë me njëshin e parë dhe njëshin
tjetër, jo të dytin, ngase të dytë nuk ka, por vetëm te parë dhe të
barabartë, dhe të cilëve u shtohet edhe një, po ashtu i njëjtë në
barabarësi, e që të gjithë këta njësha paraqesin njëshin, tre në veta
e një në natyrë, prej amshimi në amshim, prej mashtrimi në
mashtrim, prej kohës së kohërave trillimshkruese njerëzore e gjer në
kohën e zbulimit të vërtetësisë kur'anore, kur edhe ndryshon
botëkuptimi mbi formulën e njëshit hyjnor dhe bie matematika e
përçudtë, e cila barazimin e njëshit të shtuar për një, e edhe njël, e
shprehte si një, edhe pse nuk bënin një, por bëjnë sa bëjnë një plus
një plus një.
 
Fundi i fundit, pse të bredhim pas aq shumë njëshash për të
dokumentuar një njësh të vetëm, njësh hyjnor, unikat dhe të
papërsëritshëm" Po sikur njerëzimi në historinë e tij të mileniumeve
ta gjente gjuhën e përbashkët mbi njëshin universel, ta kuptonte, ta
pranonte dhe të besonte në atë të vetmin nj'ësh, atëherë rruga
kuptimore e njëshit do të ishte vetë rruga e përbashkësisë njerëzore.
Do të ishte rrugë e së drejtës, paqes dhe mireqenies se përbashkët,
ku patriotët kombëtarë do të ishin të tepërt dhe ku ne shqiptarët nuk
do të kishim nevojë që të prodhonim trima, haj'na, frikacakë apo
tradhtarë, e as mburravecë dhe "heronj" kombëtarë, por Vetëm
njerëz të qetë, paqedashës dhe paqekrijues, të mirësjellshëm dhe...
E tërë kjo mund të quhet utopi. Natyrisht që pleshti nuk e do
pastërtinë, as shpirtërore e as trupore. Ai do vetëm fëlliqësi dhe e
hyjnon një njësh surrogat dhe mbret tokësor. Dhe as që. duhet
pritur që pleshti ta pranojë një mundësi të tillë të bashkimit të
njerëzimit përmes një pastërtie të vetme shpirtërore. Ai, si dhe
pleshtat e tjerë si ai, gjithmonë një mundësi të tillë e ka quajtur utopi,
kurse njërëzit u kanë besuar se një mundësi e tillë nuk bën,
gjegjësisht nuk ka mundësi të realizohet dhe kurrë nuk u ka shkuar
mendja që ta analizojnë filozofinë pleshtare. Edhe ne i kishim
pleshtat tanë, e i kemi edhe sot. Merrnie vetëm shembullin e pleshtit
tonë të madh dhe analizonie se si ai i vardisej, thurte vargje,
lartësonte dhe i këndonte surrogatit të vet hyj dhe njëherit ushqehej
nga zdrali shpirtëror i atij surrogati, por kur erdhi koha, ai gjeti rrugë
dhe mënyrë dhe - fët e fët kërceu gjer në Paris, ku u zgjerua dhe u
rehatua, e pastaj shikoi atin e filozofisë së re: papastërtia shqiptare
më nuk po i pëlqente. Dhe e dini përse? Ngase nuk kishte më:
surrogati hyj i tij ishte varrosur me gjithë papastërtinë, kurse pleshti
dëshironte të jetonte edhe më tutje, por tani si një demokrat, edhe
pse me yndyrë të vjedhur dhe - në metropolet e Evropës
përparimtare! Dhe dikush përsëri habitet se si pleshti s'paska komb
as fe? Por, jo ore. Ku keni parë ju plesht me komb dhe me fe! ?
Pleshti si pleshti. Ai ka kombësi universale dhe fe të vetme
papastërtinë e përgjithshme. Dhe nëse nuk e keni ditur, pastërtia
shpirtërore dhe higjiena janë armiku më i madh i një pleshti. Janë
vetë vdekja e tij. Dhe ju mund të mendoni se Evropa plakë nuk e di
se si mund të filozofojë një plesht: herë si majmun ateist e herë si
adhurues i krishterizmit, por gjithherë mbetet vetëm plesht. Natyrisht
se këtë e di ajo thinesha plakë, por shtihet e pasherr dhe kinse
s'ditka gjë. Teknologjia e përsosur e ditëve të sotme i mundëson
asaj që edhe mbeturinat t'i përdorë, apo jo?
 
Kështu, gjersa të tjerët ngriten nga shkalla në shkallë me punë,
mësim e besim, ne rropatemi gjatë historisë duke u përplasur,
sharruar dhe ngulfatur nga filozofia pleshtare e kërcimit nga besimi
në besim dhe me krenarinë e "Marrëzisë" së Solomonit sillemi rreth
vorbullës së hiçit me plot gojën se si jemi të mirë, të ndershëm,
gojëmbël dhe të drejtë. Aq të bindur fetarë dhe kombëtarë që jemi,
saqë kënaqësia mbi kultivimin e së vërtetës sonë të vetme është e
pandryshuar, si në fj alë ashtu edhe në vepra, qysh nga koha e gurit
e këtej, prej kur edhe zë fill filozofia jonë pleshtare. Përputhja
e'fjalëve të mëdha të pleshtarëve tanë dhe veprave të tyre konkrete
është e një lidhjeje të fortë kohezioni, posi krenaria dhe patriotizmi i
theksuar demostenian, që ishte i sforcuar dhe i lidhur me "urrejtjen"
e tij ndaj shkëlqimit të arit mashtrues!
 
Dhe vërtet mbase është e pamundur që ndokush t'i bjerë në fije
kësaj punës sonë të nëmur me kohë dhe shekuj, kur të gjithë e
përmendin Zotin, e duan Zotin, i besojnë Zotit dhe e varrosin Zotin!
Sipas dëshirës së kryemadhit plesht, pleshtit kombëtar, ne do të
duhej' q " e për çdo stinë të vitit ta gdhendim nga një zot "të vërtetë"
apo surrogat, gjersa ta qëllojmë zotin e vërtetë, i cili do t'i pëlqente
"kulturës" së kryemadhit plesht.
 
Se njeriu është i prirur që përherë të shohë në një gjë atë që edhe
dëshiron ta vërejë, na e dokumenton edhe paragrafi i 5-të i ligj. V të
shkallës III, ku thuhet: Kreu 10. Njohu kau të zotin e gomari grazhdin
e të zotit, Izraeli nuk më njohu mua, kurse populli nuk më dëgjoi. Kjo
fjali është nxjerrë nga libri i profetit Izai, por jo në mënyrën në të cilën
tenton të na bindë Bogdani, duke vazhduar me komentim: E kjo
punë qartë u vërtetua në lindjen e Zotit tonë në Betlehem ndër dy
shtazë, të cilat qenë kau dhe gomari afër grazhdit. Në këtë mënyrë,
nëse nga profecia e Izaiut nxirret vetëm fjalia të cilën e citon Bogdani
dhe pastaj e komenton, atëherë konkludimi se profecia e Izaiut
vërtet kishte të bënte me lindjen e Zotit është i pashmangshëm.
Përkundrazi, nëse mirret parasysh koha kur po profetizonte profeti
Izai, e cila ishte kohë kur populli izraelit kishte lëshuar rrugën e
besimit në një zot me t'u zhytur përsëri në Iloi-Iloj fëlliqësish dhe
duke iu kthyer idhujadhurimit u degraduan aq shumë si njerëz mbi të
cilët ishte bërë dikur premtimi i Perëndisë, dhe se Perëndia duke
mos qenë i kënaqur, u lëshoi shumë pushtues, të cllët e rrezikonin
çdoherë e më shumë qenien e popullit hebrenj, si dhe nëse nuk
bëhet spekulim me profecinë e Izaiut, por ajo thuhet në tërësi ashtu
sic e thotë ai, atëherë vërehet se nuk ka askë të përbashkët mes së
vërtetës dhe konkludimit të cilin na e detyron Bogdani.
 
Nga kreu i parë i Izaiut mund të lexohet:
 
 "Dëgjoni, o tokë e qiell! Dëgjoni se ç'thotë Zoti:
"Fëmijët që rrita u rebeluan kundër meje. Kau e njeh
pronarin e tij, dhe gomari grazhdin e pronarit të tij.
Por, Izraeli nuk do ta kuptojë se kujt i takon; populli
im nuk pranon asnjë logjikë. "Ti je i humbur, o komb
mëkatar, o popull i prishur dhe i keq! Mbi ty rëndojnë
mëkatet tua. Ti nuk e ke pranuar Zotin, Perëndinë e
shenjtë të Izraelit dhe ia ke kthyer shpinën... Vendi yt
u shkretua dhe qytetet ti bënë shkrumb e hi. Të huajt
pushtojnë vendin tënd dhe shkatërrojnë gjilhçka para
syve tu... Ka mbetur vetëm Jerusalemi qytet i
rrethuar...Në qoftëse Zoti nuk do të na kishte lënë një
tepricë njerëzish (të drejtë), Jerusalemi do të ishte
shkatërruar plotësisht, ashtu si Sodomi dhe Amora."
 
Si mund të kuptohet paragrafi i 6-të, ku Bogdani shkruan:
 
Kreu 2: "Eni këndej, të hipim në mal të Tinëzot dhe në shtëpinë e
Hyjit të Jakobit, dhe do të na mësojë udhët e veta e do të ecim
gjurmëve të tij, sepse prej Sionit do të dalë ligji dhe fjala e Tinëzot
prej Jerusalemit. Me ketë profeci Izaiu na kish për ta adhuruar Jezu
Kishtin, i cili atëherë kish për të ardhur prej Sioni, mal afër
Jerusalemit, për të na dhënë ligjin, jo të judejve, por të krishterë,
ligjin e hirit, të jetës, të shëlbimit. Dhe fjala e Tinëzot, do të thotë
Ungilli dhe predikimi i tij …”,
 
përveç si ftesë e drejtpërdrejtë e profetit, qysh atëherë drejtuar
popullit për të besuar në Jezu Krishtin, i cili kishte për të ardhur?!
Kjo s'ka kurrfarë logjike, ngase ai popull e kishte li2 in e tij dhe
besimin në një zot dhe atij besimi dhe ligji duhej përmbajtur.
Meqenëse populli kishte devijuar nga rruga e besimit, Izaiu atij
populli i jep shembull se si do të jetë në të ardhmen, kur pasardhësit
e tyre do të jenë më të qëndrueshëm dhe më të bindur në besim.
 
Kreu 2 i Izaiut: "Në të ardhmen mali ku qendron
Tempulli do të jetë më i larti, i ngjitur lail mbi të gjitha
kodrat e tjera. Shumë kombe do ti afrohen turma-
turma, dhe popujt e lyre do të thonë: "Të ngjitemi në
malin e Zotit, në tempullin e Perëndisë së Izraelit. Ai
do të na mësojë se çduhet tëbëjmë, do të ndjekim
rrugën që do të na caktojë ai." Sepse mësimi i Zotit
do të vijë nga Jerusalemi, dhe Zoti do tëflasë nga
Cioni mepopullin e tij. Ai do ti zgjidhë grindjet mes
kombeve të mëdha... Kombet nuk do të dalin kurrë
në luftë, nuk do të përgatiten më kurrë për betejë.
 
O papasardhësit e (Jakov) Izraelit, tani të ecim në
dritën që na jep Zoti!
 
Në shikim të parë çdo gjë është si duhet dhe profecia e Izaiut dhe
komentimi i Bogdanit nuk qëndrojnë në kundërthënie. Por, duke e
ditur se me kë kemi punë dhe se gënjeshtarit nuk mund t'i besohet
aq lehtë, do të analizoimë edhe njëherë fjalinë siç e thotë Bogdani.
Kreu 2: - Eni këndej, të hipim në mal të Tinëzot dhe në shtëpinë e
Hyjit të Jakobit, dhe do të na mësojë udhët e veta, dhe do të ecim
giurmëie të tij. Me këtë fjali, thotë Bogdani, Izaiu na giishpër të
adhuruar Jezu Krishtin, Nga mënyra e shkrimit të fjalisë, Bogdani le
për t'u kuptuar se Izaiu personalisht fton popullin për t'u ngjitur në
malin e Tinëzot, nga ku do të vijë mësimi i Zotit dhe se kjo ftesë e tij
pashmangshëm mund të komentohet si grishje për të adhuruar J.
Krishtin, por këtu edhe qëndron mashtrimi. Në qoftë se shikohet me
kul'des fjalia nga profecia e Izaiut, atëherë mund të vërehet se ajo
nuk ishte e shkruar si fjali konkrete e kohës së tii, por ishte futur në
thonjëza si fjali e cila do të shqiptohet në të ardhmen nga ana e
shumë popujve të ndryshëm, d.m.th. nuk kemi të bëjmë me një ftesë
konkrete nga ana e Izaiut që të ngjiteshin në malin e Cionit dhe këto
fjali Izaiu i kishte futur nën thonjëza si fjali të huaja dhe vetëm pasi i
mbyll thonjëzat, ai na e sqaron se përse kishin për t'u thënë ato fjalë:
- "Sepse mësimi i Zotit do të vijë nga Jerusalemi, dhe Zoti do të flasë
nga Cioni me popullin e tij". Pra, ai profetizon të ardhmen kur
popujve të ndryshëm do t'u arrijë mësimi i Zotit dhe ata, sipas tij, nuk
do ta refuzojnë atë mësim, por do të ngjiten turma-turma drejt malit
të shenjtë, në të cilin do të fliten fjalët e Zotit, sikundër që edhe Izaiu
po i fliste fjalët e Zotit. Me fjalë të tjera, duke dashur që t'ua tërheq
vërejtjen se si do të jetë në të ardhmen bindja dhe besimi i popujve
ne nje Zot, ai e josh popullin e tij, të kohës së tij, që edhe ai popull
bashkëkohës i Izaiut, sipas shembullit të popujve të ardhshëm, t'i
kthehet besimit në një zot dhe të adhurojë vetëm atë zot. Nga
profecia e Izaiut dhe mënyra se si është thënë ajo, çdokush mund të
kuptojë se qëllimi nuk ishte joshja për të adhuruar Jezu Krishtin, siç
dredhon Bogdani, por qëllimi ishte joshja për t'u kthyer në rrugën e
besimit në Zot të vet popullit të Izaiut, të kohës konkrete kur jetonte
edhe ai vetë, kurse e ardhmja i shërbente si dëshmi se kërkesa e tij
që t'i bindeshin Zotit është plotësisht me vend dhe diç e drejtë.
Kështu, pas ligjërimit dhe vërejtjes për besimin e popujve në të
ardhmen, pason fjalia e tij e fundit, e cila më tepër është fjali
pajtuese, por edhe kërkon bindje të atypëratyshme mbi nevojën e
ecjes rrugës të cilën ua tregon Perëndia: "O pasardhësit e (Jakov)
Izraelit, tani të ecim në dritën që na je p Zoti!" "Tani të ecim" është
një kërkesë përkëdhelëse, e cila presupozon se këshilla e arsyetuar
me të vërtetën nga e ardhmja është plotësisht e mjaftueshme që
edhe ata të kuptojnë domosdonë e pranimit të besimit në Zot dhe
qysh tani të fillonin të ecnin në dritën e tii.
 
Përkundrazi, kur Bogdani nuk e bën ndarjen e fjalive personale të
Izaiut nga fjalitë të cilat Izaiu i fut në thonjëza si fjali të popujve në të
ardhmen, por mu ato fjali të huaja ia atribuon Izaiut, ai bën një
falsifikim të qëllimtë, nga i cili paturpësisht mund të konkludojë se
Izaiu po na ftonte qysh atëherë që të adhurojmë Jezu Krishtin! Vetë
rruga e trasuar e konkludimeve të domosdoshme, e sidomos
mbamendja e freskët nga paragrafi 5, ku qe cekur kreu 1 nga
profecitë e profetit Izai, janë ndihmesat kryesore që lexuesi pa
kurrfarë dyshimi të pranojë "saktësinë" dhe "të vërtetën" e
komentimit të Bogdanit, se qysh profetët e Dhjatës së Vjetër na e
bëkan me dije dhe e kishin "të qartë" se Krishti ishte Bir Zoti! E
vërteta se Izaiu nuk ftonte që të adhurohet kurrfarë zoti Krisht, por
vetëm cekte se mësimi i Zotit do të vinte nga Jerusalemi dhe se ai
do të flasë nga Cioni me popullin e tij, jo si Zot konkret dhe i
prezentuar aty për aty, por vetëm përmes mësimeve të tij, të cilat do
të përcillen përmes transmetuesve, gjegjësisht përmes
transmetuesit, porfetit Isa (Isusit), për Bogdanin s'ka rëndësi.
 
Ndryshe si do të shpjegohej thënia nga kreu i parë i Izaiut: "Fëmijët
që rrita, u rebeluan kundër meje"? A mos vërtet të gjithë ata të
rebeluar ishin fëmijë të Zotit? Si u bë që Bogdani këtë nuk e
komenton fare, edhe pse kjo thënie nuk përkon me qëndrimin e tii
mbi "të bijtë e premtimit" dhe "të bijtë e mishit"I Dihet se të bijtë e
premtimit ishin besimtarët, kurse bij të mishit Bogdani i konsideron
jobesimtarët. Por, tani Bogdani ishte, mund të themi, ose i verbër
ose memec, ngase nuk ndalet fare që ta ko mentojë këtë rebelim,
por kalon në komentim se si kinse kau dhe gomari e kishin njohur
zotin Krisht, kurse populli nuk e kishte njohur. "Fëmijët që rrita u
rebeluan kundër meje" është fjali e plotë, e qartë dhe plotësisht e
kuptueshme, ngase i tërë njerëzimi, nga aspekti i burimit të vetë ligjit
të lindjes, mund të quhet "të bijtë e Zotit". Ligji i lindjes, i përcaktuar
që në fillim nga Zoti, bën që të gjithë të lindurit të quhen "Të bijtë e
Zotit". Ai ligj aplikohet dhe nuk mund të kundërshtohet. Këtu edhe
qëndron arsyeja që edhe të rebeluarit u quajtën "fëmijë të Zotit". Në
të njëjtin kuptim bir Zoti ishte edhe Krishti, megjithëse ai bënte pjesë
në grupin e bijve të zgjedhur, të cilët, si profetë që ishin, e tregonin
të vërtetën për Atin dhe kërkesat që ai i parashtronte njerëzimit që t'i
përmbaheshin rrugës së drejtë të përcaktuar nga ai. Të kthehemi
tek muri: aty ku cekëm se ligji i Iindjes nuk mund të kundërshtohet,
por vetëm aplikohet, ngase sikur dëgjuam thirrjen e skeptikut: "Por
Krishti i k'ishte bishtnuar ligjit universel të lindjes dhe mu ky bishtnim
është një "fakt” se ai ishte vërtet bir Zoti, një i vetëm dhe jo në
kuptimin e mbarë njerëzimit"! Skeptiku ka të drejtë përgjysmë! Është
e vërtetë se Krishti i kishte bishtnuar ligjit të njohur mbi Lindet dhe
vërejtja është me vend, por edhe e vërteta se ai nuk ishte Bir Zoti në
atë kuptimin hyjnor, siç e paraqet besimi i krishterë, po ashtu mbetet
e vërtetë e kulluar. Në fillim sikur duket që këto qëndrime janë
kundërthënëse, por të mos ngutemi. A s'kishte lindur edhe Adami, e
pastaj edhe Eva sipas një ligji tjetër të lindjeve? Në qoftë se ligji i
lindjes së Adamit dhe Evës ishte ligji i parë i lindjeve, atëherë mund
të thuhet me të njëjtën arsye se mbarë njerëzimi i kishte bishtnuar
ligjit të lindjes! Të thuhet ka mundësi, por të drejtë nuk kemi. Edhe
Adami e edhe Eva u krijuan nga vepra e Zotit, kurse gjallërimin,
shpirtin, e fituan nza fryma e Shpirtit të shenjtë, Zoti, por as njëri e as
tjetri nuk quhen Bir ose Bijë e Zotit. Duam të themi: nuk ekziston
vetëm një ligj, sipas të cilit bëhet lindja, e as që kemi të bëjmë vetëm
me një ligj të lindjeve, por me më shumë sosh, dhe çdo herë
prodhimi final është nieriu! Gjersa lindja e Adamit që sipas një ligji të
vetëm të krijimit, i cili u aplikua vetëm një herë dhe më nuk u zbatua
kurrë, lindja e Evës nuk qe krijim nga dheu, por nga brinja e Adamit,
i cili ishte vënë ne gjumë! A mund të thuhet se ajo nuk lindi ngase
nuk i ishte përmbajtur ligjit të parë? Ne duhet të rezonojmë në këtë
mënvrë, edhe pse jemi të vetëdijshëm se si njëri ashtu edhe tjetri
nuk kishin lidhje se ç'po bëhëj me ta. Edhe ligji i dytë, sipas të cilit u
bë "lindja" e saj, ishte funksional. Qëllimi i paramenduar dhe
rezultati i fitimit të njeriut u arritën edhe me ligjin e dytë. Ligjet ishin
të rëndësishme, por ligjdhënësi ishte mbi to dhe vullneti i tij çdo herë
plotësohej, pa marrë parasysh se për cilin ligj ishte fjala. Ai bënte që
ato ligje të funksionojnë dhe të gjejnë aplikim konkret. Ai që i
përcaktoi dy ligjet e para mbi lindet, përcaktoi edhe ligjin e tretë të
lindjeve, i cili po ashtu filloi të gjente zbatim. Dhe gjersa, sipas
vullnetit të ligidhënësit dy ligjet e para u nxorën jashtë përdorimit dhe
nuk u zbatuan më, ligji i tretë i lindjeve vazhdoi të funksionojë nëpër
të gjitha kohët. Të gjithë njerëzit të cilët u lindën sipas këtyre tri
ligjeve të lindjes, ishin krijesa të Zotit dhe ata u quajtën ose nuk u
quajtën "të bijtë" e tij, sipas vullnetit të të shprehurit.
 
Por, në qoftë se pajtohemi se aftësitë e Perëndisë nuk mund të jenë,
dhe nuk janë të kushtëzuara dhe të kufizuara me asgjë, atëherë
shumë më lehtë do ta kuptojmë dhe do ta pranojmë edhe
mundësinë e mënyrës së katërt të lindjes së njeriut, gjegjësisht ligjin
e katërt të lindjes, siq qe lindja e Isusit njeri. Që të katra këto ligje
ndryshojnë nj'ëri nga tjetri, por që të katër ligjet gjatë materializimit të
qëllimit sjellin prodhimin final - njeriun. A bën ndoshta të japim
vërejtje se me ç'arsye u shkel ligjj numër një dhe njeriu i dytë u
prodhua jashta atij ligji? Apo ndoshta kemi të drejtë që njeriun e
dytë, Evën, ta quajmë me një emër tjetër e jo njeri? Sipas mendimit
tonë "të gjithëdijshëm", ligji i parë ishte shkelur, kurse zbatimi i një
ligji të ri do të duhej të jepte një krijesë të re e ci 'la nuk do të quhej
njeri. Por, nuk ndodhi ashtu. Krijesa e re, e krijuar nga brinja e
krijesës së parë, po ashtu u quajt njeri, kurse punën e kishte kryer i
njëjti ligjdhënës. lshin këto dy ligje, zbatimi i të cilave rezultat të
fundit kishin njeriun, dhe këta njerëz të parë të prodhuar, gjegjësisht
të krijuar nga Ati i tyre, Zoti, nuk u quajtën zotër, por njerëz. Këtyre
njerëzve të parë Zoti ua dha aftësinë reprodukuese, sipas një ligji të
veçantë dhe të tretë, sipas të cilit përsëri zhvillohej lindja. Njerëzimi
zhvillohej dhe shumohej në këtë mënyrë dhe ishte racë njerëzore, e
cila përmes Adamit e kishte Atë Hyjin gjithëkrijues. Ndërsa në fillim
të gjithë e dinin gjenezën, më vonë, me kalimin e kohës, ajo u
harrua. Kështu, gjatë historisë së gjatë të njerëzimit ndodhi që Zoti i
vërtetë të zëvendësohet me Zotin idol, dhe në kohë të ndryshme, në
hapësira po ashtu të ndryshme, dominonin idhuj të ndryshëm, të
cilët konsideroheshin Zotra. Ata të cilët e konsideronin diellin si Zot,
veten e konsideronin si bij të diellit, etj., etj. Zoti apo Hyji, përmes
shenjave të natyrës sinjalizonte prezencën e tij, në mënyrë që
njerëzimi të mos mendjemadhërohej dhe të mos e konsideronte
veten për atë që nuk është, por ta dinte Zotin e vërtetë dhe ta jetonte
Jetën e kësaj bote sipas ligjeve të drejta që i kishte shpallur. Por ai,
në anën tjetër, njeriut i kishte lënë mundësinë që vetë të vendoste
për sjelljet e veta. Kur njerëzimi arriti gjer në atë shkallë që edhe
shenjat e natyrës të mos i kuptonte si duhet, njerëzimit përmes
profetëve filloi të tërhiqej vëretja mbi të vërtetën. Ata ishin njerëz të
zgjedhur dhe bij të zgjedhur, të cilët i bindeshin dhe i besonin Atij.
Nga kjo arsye ata edhe ishin të dashur tek Ai, në krahasim me të
tjerët, të cilët ishin larguar nga rruga e drejtë dhe të cilët nuk gëzonin
dashurinë e Atit, Perëndisë. Pra, Perëndia e dëshmonte
ekzistencën e tij përmes profetëve, duke ua treguar të ardhmen, por
edhe përmes fenomeneve natyrore mund të vërehej ajo mb'fuqi
ekzistuese e Tij, e cila nuk mund të shpjegohej nga shkalla e dijes
njerëzore, por megjithatë konkludohej se ekziston dicka e
pashpjegueshme që vë në lëvizje çdo gjë, e atë e kuptonin se është
- Zoti. Një fenomen i tillë natyror, i cili mbeti i pa shpjeguar gjer më
sot, është edhe mundësia e lindjes së njeriut vetëm nga njëri prind.
Kjo ishte vetëm edhe një shenjë dhe vërejtje njerëzimit se duhej
rishqyrtuar pozicionet e tij në relacion me krijuesin. Gjersa për
njerëzimin ky ligj i ri i lindjes së njeriut ishte një fenomen që nuk
mund të shpjegohej, për Perëndinë s'kishte asgjë të
pashpjegueshme. Ligji i ri i lindjes së njeriut ishte po aq efikas,
sikundër edhe të tri ligjet e tjera. Çka të mendojmë dhe si të
shprehemi për rrymën etektrike, e cila përfitohet nga thëngjilli në
termocentrale ne nj'ërën anë, dhe çka të mendojmë dhe si ta
kuptojmë ndryshe përveç energji elektrike rrymën e përfituar në
hidrocentrale, ku energjia fitohet nga uji në tjetrën anë? Në njerën
anë kemi tym dhe zjarr, në anën tjetër vrushkuj uji që nuk pajtohet
me zjarr! Prodhimi është i njëjtë: rryma elektrike. Kjo vërtet është e
thjeshtë, por vetëm nga arsyeja se ne kemi arritur që ta njohim ligjin.
Çka do të mendonin njerëzit për Tesllën nëse ai para dy-tre
shekujve, kur shkalla e zhvillimit të njerëzimit ishte shumë më e ulët,
të shkonte rreth e rrotull kalavesh nga poçat elektrike, të cilat
energjinë për ndricim do ta fitonin nga një akumulator sado i
thjeshtë, dhe se a do të kuptohej ai si vetë djalli i dalë nga terri apo
hyj dhe bir hyji, është krejtësisht e parëndësi. Teslla do të ishte bir
hyji sa është edhe vetë Krishti bir Hyji. Problemi pra nuk qëndron
tek Perëndia, Krishti apo Teslla, por tek vetë paaftësia njerëzore për
t'i kutpuar të gjitha ligjet. Me zhvillimin e shkencës, cdo herë e më
shumë njeriu arrin gier tek ligjet e reja të pazbuluara, të cilat me
zbulimin e vet, mundësojnë një shkallë më të lartë të njohurive
n'erëzore dhe paraqesin bazë për hulumtime të mëtutjeshme, për
zbulimin e ligjeve tjera ende të panjohura. Kjo do të thotë se ligjet
ekzistojnë dhe janë të dhëna në përgjithësi, edhe pse njeriu
asnjëherë nuk ka arritur që t'i njohë të gjltha. Shkenca sot njeh një
numër të konsideruartëli 'eve, të cilat mbretërojnë në natyrë, por kjo
nuk do të thotë se ne dimë gjithçka. Numri i ligjeve të dhëna, të cilat
ekzistojnë por që ne nuk i nj'ohim, mund të jetë shumëherë më i
madh se atomet e molekulave të ujit të përgjithshëm në Tokë!
S'është e thënë, por mundet të jetë. Atëherë si të kuptohet ligji i
lindjes së njeriut vetëm nga njëri prind? A ishte kjo lindje thyerje ligji,
apo jo? Shikuar nga shkalla e njohurive tona dhe aftësia jonë e
përceptimit të gjërave, gjegjësisht njohja e ligjeve, kjo kishte
ndodhur. Tani parashtrohet pyetja se prej nga e marrim ne këtë të
drejtë që të përcaktojmë se cilat janë ato ligje në. natyrë, të cilat
vlejnë e cilat nuk vlejnë dhe janë të pamundshme, kur ne nuk i
krijojmë ligjet, por vetëm ndoshta kemi fatin që t'i zbulojmë? Dihet
se shumë fenomene, sipas dijes së njerëzve, nuk është dashur të
ndodhin, por ato më vonë janë dëshmuar si një e vërtetë e cila
vetëm zhvillohet sipas ligjeve të caktuara që më parë d,he
"pamundësia" e misterioziteti jane shndërruar në një rrjedhë
plotësisht normale dhe të kuptuar nga të gji thë. Ajo që është me
rëndësi në këtë rast është të njohurit se të gjitha ligjet e cekura mbi
lindjet, si dhe të gjitha ligjet e tjera të përgjithshme, të njohura dhe të
panjohura, të cilat funksionojnë në gjithësi apo presin kohën e duhur
për t'u aplikuar, janë dhënë nga ligjdhënësi i vetëm, Zoti.
 
Me një fjalë, aplikimi i një ligji të panjohur për ne, karshi ekzistencës
së ligjit të njohur mbi lindjet, paraqet vetëm edhe një faktor tjetër
bindës në vërtetësinë e lajmit që po e sillte lajmëtari i çuditshëm,
profeti Isa, gjegjësisht Isusi. Ai kishte lindur plotësisht sipas ligjit, por
jo sipas ligjit të njohur për njerëzimin. Vetë mrekullia e ekzistimit të
atij ligji të panjohur për njerëzimin dhe i cili nuk mund të aplikohej me
vullnetin e njeriut, ishte dëshmia më e mirë për të kuptuar se
ekzistonte ligjdhënësi i madh i panjohur, për të cilin asgjë nuk ishte e
pamundur dhe vullneti i të cilit, profeti, që ftonte në besim, kërkonte
që të respektohej me bindje dhe pa kundërshtim. Ai kishte sjellë
ligjet e nevojshme, sipas të cilave duhej rregulluar jeta e njerëzve, e
cila ishte tjetërsuar nga rruga e drejtë. Ai kishte qenë bir i vetëm i
Atit në lindje, sikur që jemi edhe ne të gjithë bij të atit të vetëm në
lindje. Ai kishte lindur sipas një ligji natyror të pakuptueshëm dhe të
panjohur për ne, ne kemi lindur sipas ligjit të njohur dhe të
kuptueshëm për ne. Megjithatë, Ati ishte i njëjtë, i ligjeve dhe yni.
Në aspektin e krijimit, Ati është i përbashkët për të gjithë ne, kurse
në aspektin hyjnor Ati është i vetëm, unikat dhe i papërsëritshëm, pa
bir dhe pa shok gjinie, gjersa ne të gjithë jemi njerëz, engjëj, djaj, etj.
etj.
 
Ndoshta shembulli nuk është i përshtashëm, por zogu i çelur në
inkubator nga ana e njeriut është vetë thyerje e ligjit të pulës klluçe.
Si duhet ta konsiderojnë zogjtë e tjerë zogun nga inkubatori: si zog
pule apo si bir njeriu! Nëse ligji i inkubatorit mbetet i pazbërthyer, ka
mundësi. Pajtohemi se shembulli nuk mund të'etë serioz dhe nuk
është me vend, ngase nuk kemi mundësi që zogut nga inkubatori t'ia
dhuroimë ca aftësi të cilat do ta dallonin nga zogjtë tjerë. Por, të
mos harrojmë se as ne nukjemi zot, dhe vetë inkubatori për zogun e
pulës do ta paraqiste atë mister të pazgjidhur. Megjithatë, zogu i
çelur në inkubator nuk do të ishte zog njeriu, kurse ne nuk duhet
harruar se me gjithë pakrahasueshmërinë e nieriut me zogun e
pulës dhe distances tejet të madhe e cila ata i bën të
pakrahasueshëm, ajo distancë në aftësi mund të paraqitet si tejet e
vogël në krahasim me pakrahasueshmërinë e aftësive të Hyjit dhe
njeriut. Këtu gien shprehje ajo thënia e Toma Akuinskit kur thotë se
dimë aq sa mundemi, kur nuk mundemi besojmë. Me vend. Pot, jo
të besohet aq shpejt në paaftësinë e "Sephirës" që përveç tri ligjeve
të lindjeve të përcaktuara nga Hyji, të mos jetë në gjendje të nxjerrë
edhe ligje tjera të lindjes së njeriut pa qenë e nevojshme që të lindet
zot! Ne duhet ta dimë se ku e kemi vendin dhe duhet harruar
përrallat e Bogdanit mbi soditjen e I-Iyjit në pasqyrë dhe prodhimin e
të birit nga ajo soditje, sikurse duhet ta harrojmë teorinë e marrë të
prejardhjes së njeriut nga majmuni, në mënyrë që nesër të mos na
drejtohet dikush me pyetjen se, si të shkolluar që jemi, a jemi ne
gjendje që t'ia përshkruajmë teorikisht se si ka pasur mundësi që
gjyshi ynë të ketë rrjedhë prej majmunit, apo kishte qenë vetë
majmun!
 
Ne duhet kuptuar se Hyjin mund ta njohim vetëm për aq sa ai
dëshiron të na tregohet, dhe aspak më shumë. Ai përherë do të na
mbetet një mister i pazbuluar, por i kuptuar si një fuqi dhe mirësi, e
cila e mbulon çdo skaj të univesit dhe i cili e mban qëllimin në vete
dhe për vete. E vetmja gjë që ne dimë për të është ajo që Ai kërkon
nga ne: Adhurimi i tij dhe të përmbajturit në rrugën e përcaktuar nga
ai, rrugës së dashurisë dhe harmonisë njerëzore. Asgjë më shumë.
E tërë filozofia e besimit në Hyj qëndron në adhurimin e tij përmes
drejtësisë peronale të njeriut ndaj njerëzve të tjerë, me të cilën
drejtësi përherë e më shumë arrihet njohja e vetë Hyjit dhe
madhështla e tij. Nëse si substance përmbajtësore të drejtësisë
kuptojmë mirësinë e njeriut, atëherë, vetvetiu kuptohet se vetëm të
mirët arrijnë që ta njohin drej'tësinë, e me të edhe hyj'in. Sa më i
mirë nga aspekti moral të jetë nieriu, aq më i drejtë do tëjetë ai në
marrëdhëniet ndërnjerëzore, dhe kështu për aq do të jetë edhe më i
afërt edhe me vetë Hyjln. Besimi në Zotin është rruga më e mirë e
përsosies së mirësisë nj'erëzore, me kusht që ai besim të jetë i thellë
dhe i vwrtetë. Por, ajo rrugë nuk është edhe aq e lehtë, ngase për të
qëndruar në atë rrugë duhet abstenuar nga lakmia personale dhe
egoizmi vetjak nj'erëzor, i cili bën që njerëzit të ndiejnë nevoj'ën e
tepruar për të qenë të dalluar, në mos edhe për të shtypur të tjerët.
 
Në paragrafin e 8-të të shkallës III, ligjërata IV, Bogdani cek kreun 7
nga Izaiu: "Ja vajza do tëfrytnohet dhe do te lindë birin, dhe emri i tij
do të quhet Emanuel, të lyer dhe mjaltë do të hajë, që të dijë të
hedhë poshtë të keqen dhe të zgjedhë të mirën.", dhe si përforcim të
kësaj profecie cek thënien nga kreu i parë i shën Mateut, i cili thotë
se profecia qe plotësuar ashtu siç është thënë nga profeti prej
Tinëzot: "Ja vajza në kraharorët do të ketë etj., dhe emri i tij do të
jetë Emanuel, që do të thotë Hyji me ne, që është Mesia e Krshti dhe
i biti është dhënë neve, e ati i të cilit është hyji, e ëma e të cilit është
virgjër."
 
Fjalët e para të vëna në thonjëza, duhet të jenë fjalët e profetit Izai,
ashtu siç na thotë Bogdani, se i reciton shën Mateu në kreun e parë
të Ungjillit të tij. Që të mos e zgjasim tepër, do t'i nxjerrim fjalët e
profetit Izai nga Bibla në gjuhën shqipe:
 
"Dëgjoni, ju prej shtëpisë së mbretit! Nuk ju mjafton
që u bëheni barrë njerëzie? A duhet të vini në provë
edhe durimin e Perëndisë tim ? Prandaj Zoti do t’ju
japë një shenjë prej vetes: virgjëresha do të
mbarësohet dhe do të lindë një djalë, i cili do të quhet
Imanuel (Perëndia me ne). Ai do të hajë kajmak dhe
mjalte, derisa te dije ta dalloje te miren nga e keqja.
Para se të jetë në moshë për të dalluar të mirën nga
e keqja, vendi i të dy mbretërive, nga të cilët tani keni
frikë, do të shkretohet..."
 
Pra, nuk thuhet se do të hajë tëlyen dhe mjaltë që të fitojë aftësi për
të dalluar të mirën nga e keqja, siç jep për t'u kuptuar fjalia e
përshkruar nga Bogdani, por do të ushqehet me ushqimin e cekur
gjersa të arrijë në moshë madhore kur njeriu fillon të interesohet për
rrethin në të cilin jeton dhe fillon t'i kuptojë gjërat. Se ai nuk do të
ushqehet me ato prodhime që të fitojë dituri, nënkuptohet nga fjalitë
pasuese të Izaiut, i cili thotë:
 
"Kur të vijë kjo kohë, çdo familje do të ketë vetëin nje
lopë dhe dy cjep. Ato do të japin aq shumë qumësht,
sa që mund të hahet kajmak me bollëk. Ai që do të
mbetet në vend (mendohet pas luftës me Asirinë), do
të mbahet gjallë me kajmak dhe mjaltë."
 
Sië po shihet, kajmakun dhe mjaltin parashihej që ta hanin të gjithë
ejo vetëm Zoti i Bogdanit, të cilin ky duke i dhënë kajmak dhe mjaltë
sikur e aftëson për ta ndarë të mirën nga e keqja dhe bën njëfarë
parapërgatitje që ta shpallë Zot. Dhe vërtet individi i cili ka mundësi
që gjithherë të ngopet me kajmak dhe mjaltë, në kushtet e para më
se 3OO vjetëve kur jetoi Bogdani, s'kishte edhe si të mirrej ndryshe
përveç si person fatlum, i cili ka mundësi që të jetë edhe Zot! E
vërteta se profecia e Izalut parashihte që edhe të tjerët në atë kohë
historike të kenë mundësi që të ngopeshin me ato të mira, ashtu sic
ngopej Krishti, për popullin duhej mbetur fshehtësi, dhe Bogdani atë
nuk e zbulon. Dredhaxhiu gjithmonë mbetet dredhaxhi.
 
T'i kthehemi Mateut. Mënyrën se si e citon ai Izaiun na e tregon
Bogdani, por ne do të nxjerrim citimin e vërtetë të Mateut të thënies
profetike të Izaiut.
 
Mateu, kreu i: "Kjo ndodhi që të plotësohet ajo që
kishte parashikuar Zoti me anën e profetit.:
"Virgjëresha do të mbarësohet dhe do të lindë një
djalë, i cili do të quhet Imanuel. Ky emër do të thotë:
Perëndia me ne.”
 
Siç mund të shihet, vazhdimi: që është Mesia e Krishti dhe i biri
është dhënë neve, i ati i të cilit është Hyji, e ëma e të cilit është
virgjër", tek Mateu nuk figuron si citim i thënieve të profetit Izai, por
paraqitet vetëm si dëshmi e "korrektësisë" dhe "sinqeritetit" të
Bogdanit gjatë citimit të shën Mateut. Mateu thënien profetike të
Izaiut e përfundon si citim tek fj alia "Imanuel” dhe pastaj me fjalë të
veta e shpjegon se domethënia e këtij emri është: Perëndia me ne.
Asgjë më shumë.
 
Në paragrafin 9 të Bogdanit e kemi edhe një kopjim të keq të
profecisë së Izaiut, e cila po ashtu është nxjerrë nga kreu i 9-të i
profecive të tij. Lexojmë:
 
"Një vogëlush ka lindur dhe përmbi krahët e tij është bërë një fuqi e
madhe dhe do ti thonë i mrekullueshëm, këshilltar, Hyj i fortë, Ati i
jetës së ardhshme, Zoti i paqes." Pastaj pason komenti i Bogdanit:
Ndonëse kërthi i vogël me mish e me trup, asgjëmangu, prej të zënit
tëparë të tij, është krijuar një pushtet i madh në krahët e tij, që do të
thotë ka lindur zot i madh, mbret e Zot i qiellit e i dheut…
 
Pra, nëse e kemi të njohur të vërtetën mbi kajmakun dhe mjaltin, ky
kërthi, duke ngrënë vetëm kajmak dhe mjaltë, jo vetëm që u bë i
dijshëm që të dallojë të mirën nga e keqja (ata që nuk ushqehen në
këtë mënyrë, sipas Bogdanit, del se nuk dinë ta bëjnë këtë), por mbi
krahët e tij po ashtu qe krijuar një pushtet i madh. Meqenëse jemi
dashamirë të artit, ne e shikuam pikturën originale të profetit Izai
(nëse këtu mund të bëhet fjalë fare për farë origjinaliteti) dhe
mënyrën se si i përdor ai ngjyrat gjatë pikturimit të kësaj profecie të
tij. Aty mund të vërehet se:
 
"Çizmet e ushtrisë pushtuese dhe tërë veshja e tyre e
gjakosur do të digjen në zjarr. Sepse lindi për ne
fëmijë, na u dha bir! Dhe ai do të jetë sundimtari ynë.
 Ai do të quhet këshilltar i urtë, Perëndi i fuqishëm,
Atë i përjetshëm, sundimtar paqeprurës. Mbretërimi i
tij do të shtrihet gjithandej dhe do të zotërojë paqja e
qëndrueshme. Ai do të mbretërojë si trashëgimtar i
fronit të Davidit dhe sundimi i tij do të vazhdojë
përgjithmonë, duke u bazuar në drejtësinë e
Perëndisë. Perëndia i gjithpushtetshëm vendosi
kështu, dhe do ta realizojë këte."
 
Të bëjmë një rezyme të shkurtër të fjalive. Gjersa Bogdani Izaiun e
citon në atë mënyrë që lë për të kuptuar se vajza do të frytnohej dhe
do të lindë të birin, me emrin Perëndia me ne, i cili ha tëlyen dhe
mjaltë që të dijë të dallojë të mirën nga e keqja, dhe pastaj i vazhdon
fjalët me citimin e Izaiut nga Mateu, se ai është Mesia e Krishti dhe i
biri është dhënë neve, e Ati i të cilit është Hyj, dhe pastaj në pikën
pasuese për vogëlushin thuhet se i është dhënë një fuqi e madhe
dhe do t'i thonë i mrekullueshëm, këshilltar, Hyj i fortë, Ati i jetës së
ardhshme dhe Zot i paqes, atëherë përfundimi se vërtet kemi të
bëjmë me Bir të Zotit, i cili si trashëgimtar i Atit arrin që të bëhet Ati i
jetës së ardhshme dhe Zot i paqes, është i paevitueshëm. Ky
përfundim, edhe pse i gabuar, është vetë qëllimi i veprës së shkruar
të Bogdanit, ku rrugët e trasuara nga ai çdo herë shpiejnë në të
njëjtin përfundim: se Krishti është bir Zoti. Megjithatë, i frikësuar se
rrezet e së vërtetës do të depërtojnë dhe lëshohen mbi këto
akullnaja të mashtrimit të tij perfid, Bogdani që në fillim me materialin
e bollshëm fyes ngre barriera dhe fortifikata mbrojtëse për mjerimin
e tij falsifikues. P mjerim! Po liria nuk mund të vijë rrugës së huaj,
rrugës së mashtrimit dhe përmes fyerjevel, por duke buruar nga
pastërtia shpirtërore ajo gjithherë ka ecur kryelartë dhe tërë vullnet
vetëm rrugës së besimit dhe të së vërtetës, kurse ne ende
qëndrojmë në rrugët tona të akullta si të hutuar dhe të nemitur dhe
presim. Të nemur?! Ndoshta!
 
Edhe një rezyme. Por tani razyme e fjalive të profetit Izai dhe shën
Mateut, të cilat kishin të bënin me paragrafin e 8-të dhe të 9-të të
Bogdanit.
 
Izaiu thotë se virgjëresha do të mbarsohet dhe do të lindë djalë, i cili
do të quhet - Perëndia me ne. Kjo ka kuptimin se Zoti do t'i
përkrahte dhe do të ishte në anën e tyre, çka do të duhej të tregonte
sjellj ae atij fëmije kur ai të rritei, d.m.th. ai do të duhej t'i udhëheqte
rrugës së drejtë dhe t'i çlironte nga zgjedha e huaj. Ai fëmijë, gjersa
të rritej dhe të aftësohej për të kuptuar gjërat dhe të dinte të ndaj ë të
mirën nga e keqj a, do të ushqehej me kajmak dhe mjaltë, i cili do të
ishte ushqim i përgjithshëm i popullit të tij në një periudhë të caktuar
historike. Kjo do të thotë se ai derisa të mos jetë i moshës madhore
nuk do të j etë në gj endj e të bëj ë dallimin mes së mirës dhe së
keqes, çka vetvetiu do të nënkuptohej si kundërshti e qenies
hyjnore, e cila edhe si kërthi do të duhej trashëguar vetitë e prindit
Atë dhe ta kishte aftësinë për të bërë këtë dallim. Këtu edhe
qëndron arsyeja pse Bogdani përmes falsifikimit të "imët" të thënieve
të profetit deshiron që atij fëmije t'i japë që në fëmijëri pushtet të
madh dhe fuqi në krahët e tij, edhe pse për këtë pushtet nuk ka fjalë
as tek Izaiu e as te citimi i Izaiut nga shën Mateu. Po ashtu edhe
citimit të cekur nga shën Mateu, Bogdani i shton të pathënën: "... që
është Mesia e Krishti dhe i biri është dhënë neve", për të vazhduar
plotësimin e fjalisë me: - i Ati i të cilit është Hyji, e ëma e të cilit është
virgjër, - me çka vetëm bën kontrabandë të dëshirave të veta me
qerrin e huaj drejt cakut përfundimtar, bindjes sonë në bazë të
dëshmive të rrejshme se qe, fjala vërtet është për bir Zoti, për të cilin
dëshmojnë edhe profecitë në të kaluarën.
 
Në paragrafin e 11-të të ligjëratës IV, shkalla III, mund të vërehet se
si doktori i filozofisë dhe teologjisë lidhet këmbë e krye në një nyjë të
pazgjidhshme Gordi. Kreu i 11-të:
 
Do të dalë purteka nga rrënja e Jezusit: do të thotë
nga fara e Davidit, e cila, e zhveshur asokohe nga
mbretëtia e vet, posi polemi që dergjej mbi dhe.
Purteka, pinjoll i ri, që qe e lumja Virgjër, e nga ajo,
lule Krishti, sepse në të e me të lulëzojnë virtytet e që
janë: shpirti i Tinëzot, shpirti i urtisë, shpirti i dijes dhe
mendjes dhe shpirti i frikës së Tinëzot.
 
Mrekulli! Tym dhe vetëm tym. Pra, purteka po na dalka nga rrënja e
Jezusit. Kështu na thuaka Izaiu, sipas Bogdanit, por Bogdani nga
"sinqeriteti" na tregon se kjo do të thotë fara e Davidit. Purteka, e
cila na dalka nga rrënja e Jezusit, na qenka, - mbajeni mend - e
lumja Virgjër, e nga ajo Iule Krishti, e nga Iule Krishti, që mund t'i
themi edhe rrënja e Jezusit, na dalka vetë purteka, e cila nuk është
askush tjetër përveç se vetë e lumja Virgjër, nga e cila na rridhka
lulja e Krishtit, pra vetë Krishti, n2a rrënia e të cilit qet kokën purteka,
e cila, kuptohet se nuk është askush tjetër përveçse e lumja Virgjër,
e cila lindi Iule Krishtin... Elhyqmyrylah, elhyqmyrylah, kishte për të
thënë "i pafeu" mysliman! Por, më kot e ka. Ai kurrë me padijen e tij
nuk do ta ketë të qartë se cka tëhollon këtu Bogdani dhe se a kishte
lindur purteka, d.m.th. e lumja Virgjër, nga rrënja e Jezusit, apo Iule
Krishti nga e lumja Virgjër dhe tek pastaj ajo nga rrënja e tij! Rrënjë
pas rrënje dhe pështjellim pas pështjellimi, pa e ditur se kush nga cili
apo cila lindi: Krishti nga e lumja Virgjër, apo e lumja Virgjër nga
rrënja e Jezusit. Është kjo një filozofi e marrë e këtij uji të trubullt të
pusit "shkencor" nga shihet qartëse të gjitha këto mospajtime dhe
kontradikta e kanë fillin në qëndrimin e gabuar të Bogdanit se Krishti
me Atin janë vetë fillimi i rrënjës; gjegjësisht identifikimi i Davidit me
vetë Krishtin, në këtë rast është fatal për filozofinë e Bogdanit.
Gjersa Izaiu Davidin e paraqet si trung nga i cili rriten degë dhe filiza
të reja, nga të cilat do të lindet mbreti i ri në të ardhmen, si
pasardhës i Davidit dhe të cilit Zoti do t'i japë urtësi, etj.etj., Bogdanit
nuk i pëlqen dhe nuk kënaqet me kaq. Ai dëshiron që me çdo kusht
ta mbajë dhe mbrojë qëndrimin e tij se pika lëvizëse dhe rrënja e çdo
gjëje është Jezusi,.nga i cili del purteka dhe të cilën fatalisht e
identifikon me të lumen Virgjër. Meqenëse nga kjo e lume Virgjër
duhet të rrjedhë vetë Krishti, apo siç shprehet ai, Iule Krishti, atëherë
kundërthënia është e paevitueshme dhe filozofia e rrejshme bëhet
nyjë. Duke dashur që Krishti t'i mbetet Zot i pacenuar, ai e quan Iule
dhe e komenton shprehjen se në të lulëzojnë virtytet siç janë shpirti i
Tinëzot, shpirti i urtisë etj. Pra, nëse do të pranohej, siç thotë Izaiu,
se shpirti i Tinëzot do t'i japë urtësi, zotësi dhe aftësi, atëherë mund
të kuptohet vetvetiu se ato aftësi Krishti nuk i posedon automatikisht,
si bir Hyji, që do të duhej kuptuar se ishte në bazë të trashëgimisë
hyjnore, por i jipen, d.m.th. Krishti degradohet: nga bir Zoti dhe Zot "i
vërtetë" - në njeri të zakonshëm, siç edhe ishte. Por, Bogdani këtë
nuk e lejon. Bogdani ynë, "i gjithëfuqishmi" Bogdan, vetë, me forcën
e trillimeve dhe të falsit kujdeset që në Krishtin të lulëzojnë të gjitha
virtytet hyjnore, siç ishin shpirti i Tinëzot, urtia, dija, etj.etj. dhe
kështu ai do të mbetet edhe më tutje as i parë e as i mbramë me
Hyjin Atë, prej amshimi në amshim, pra, gjithmonë. Atij nuk i jipet
asgjë prej virtyteve, ngase si bir Hyji i ka që me lindje që të gjitha.
Ç'të bësh. Kështu e ka kjo punë kur i verbëri beson se e tërë bota
duhet të shohë përmes errësirës së syve dhe zemrës së tij të pa
ngjyrë njeriu.
 
Se nuk është i marrë profeti Izai, ai "i marri" i cullakuar i cili i
mbështjellë me thes shkonte duke profetizuar, por Bogdani ynë, ai
lugat që endej dhe tallej përçartë me të tjerët dhe me vetveten, i
cullakuar në tërësi nga morali njerëzor, mund të shihet qartë nga
paragrafi i tij i 12-të, ku nga tri fjalë të nxjerra nga kreu i 16-të i librit
të profetit Izai, të gjitha mëkatet e tii dëshiron që t'ia ngarkojë qengjit
të pafajshëm, Mesisë. Marri. Ai gënje, e qengji pëso, në mënyrë që
atij dhe ne të na falen mëkatet e kësaj bote të mjerë! A është e
mundur që ai idiot dhe i marrë të ketë besuar me të vërtetë se pas të
giitha atyre mashtrimeve dhe gënjeshtrave, të cilat mevetëdije po ia
servonte popullit të vet, Mesia vërtet kishte vdekur për të dhe të
tjerët si ai? Ai ishte i vetëdijshëm se po e gënjente dhe mashtronte
popullin me tëmadhe kur falsifikonte thëniet nga Dhjata e vjetër, dhe
atë me qëllim dëshmimi të Krishtit zot. A është e mundur që ai t'i
besonte rrenës së vet? Nëse po, atëherë vërtet ai është për t'u
dhimbsur dhe nuk duhet t'ia zëmë për të madhe, por në programin
edukues shkollor nuk duhet assesi t'i bëhet vend, përveç nëse kjo
nuk është një edukatë normale dhe e rregullt, e cila u përgjigjet
plotësisht mendimeve tona të pavend dhe të paarsyeshme
kombëtare, dhe ai duke e njohur veten, gjegjësisht ne, ka vepruar
plotësisht me ndërgjegje të pastër.
 
Ja si duket rrezja jonë e mjerimit në paragrafin e 12-të tek Bogdani: -
Kreu 16: Dërgoje, Zot, qengjin, do të thotë Krishtin, zotëruesin
edheut, qengjin që heq mëkatet e botës e të zotëro tërë botën ashtu
edhe të lirojë popullin e vet, jo vetëm judejtë, por edhe popullin
moabitik, sepse kishte origjinën prej Ruth Moabitidës, giyshes së
mbretit David, e cila ishte prej Petre, qytet i arabisë së shkretë, në të
cilën kishte lindur. Kështu pra Krishti, Zoti ynë thërret dhe lutet që të
dërgohet për së shpejti nga gjyshja e vet, kurse Petra Moab
alegotikishi shpreh të lumen Virgjër.
 
Të shikojmë se cka thotë së pari profeti Izai në kreun e 15-të të librit
të tij, në mënyrë që më pastaj ta kuptojmë si duhet vetë kreun e 16-
të.
 
Në kreun e 15-të të librit të profetit Izai, nën titullin "Zoti do të
shkatërrojë Moavin", ceket se kjo është profeci për Moavin dhe
pastaj vazhdohet duke thënë se qyteti i Arit dhe ai i Kirit u shkatërrua
brenda një nate të vetme, dhe vendin e Moavit e mbuloi heshtja.
Populli i vajton me pikëllim qytetet Nevo dhe Medeva, njerëzit kanë
rruar kokat dhe mjekrat nga hidhërimi, madje edhe ushtarët dridhen,
ngase i ka lëshuar zemra, disa ngjiten në rrugë për në Lushit, duke
qarë, e disa ikin në Horonaim, duke vuajtur, kurse përroi i Nimrimit
është tharë, nuk ka mbetur asnjë bimë e gjelbër, populli ikën me tërë
pasurinë e tij, dhe kudo në kufijtë e Moavit dëgjohen të qara, kurse
në qytetin Divon lumi është i gjakosur dhe Perëndia i përgatit popullit
atje diçka më të keqe, dhe pastaj kreu përfundon me: "po, do të ketë
masakër për të giithë ata që mbeten në Moav” dhe pason kreu i 16-
të me titull "Gjendja e keqe e Moavit", nga ku Bogdani e kishte gjetur
një qengj, të cilit duke ia ngarkuar mëkatin e tërë botës, e kalëron
edhe vetë pa mëshirë.
 
Kreu i 16-të nga Izau:
 
“Nga qyteti Sela në shkretëtirë populli i Moavit dërgon
një qengj si dhuratë për sundimtarin e jerusalemit.
Ata presin në brigjet e lumit të Arnonit dhe enden
poshtë e lart, si zogj të dëbuar nga çerdhet e tyre.
 
Ata i thane popullit të Judës: “Na thoni çfarë duhet të
bëjmë. Na mbroni si një pemë që hedh hijen e saj në
 vapën e mesditës, dhe të pushojmë në hijen tuaj. Ne
jemi refugjatë; na fshihni atje ku nuk na gjen dot njeri,
na lejoni të rrimë në vendin tuaj. Na mbroni nga ata
që na ndjekin"... Populli i Judës thotë: "Ne kemi
dëgjuar se sa krenar është populli i Moavit. Ne e
dimë se ata janë kryelartë dhe mendjemëdhenj, por
mburrja e tyre është e kotë." Populli i Moavit do të
qajë për shkak të andrrallave që po pëson... Tani
askush nuk gëzohet më në fushat pjellore. Askush
nuk thërret dhe nuk këndon në vreshta. Populli i
Moavit po lodhet duke shkuar në shenjëtoret
malësore për tu lutur, por më kot."
 
Kjo është porosia që Zoti më dha më parë rreth
Moavit. E tani Zoti thotë.: "Pikërisht brenda tre
vjetësh, pasuria e madhe e Moavit do të zhduket.
Prej njerezve të shumtë të tij do të mbetet gjallë
vetëm një pakicë, madje një pakicë e dobët."
 
Ja pra. Kështu qëndron puna e qengjit sipas kreut të 16 të librit të
Izaiut, kurse Bogdani nuk ishte analfabet dhe të mos kuptonte se
profecia kishte të bënte me popullin e caktuar të Moavit, i cili kish për
t'u dëbuar nga atdheu dhe i cili si refugjatë do të kërkonte ndihmë
dhe strehim nga populli i Judës, sundimtarit të të cilit si dhuratë do t'i
dërgojë një qengj të gjallë dhe të vërtetë. Këtu nuk ka alegori, por
realitet, i cili profetizohet nga Izaiu dhe i cili do të realizohej, sipas
shpalljes së fundit të Zotit, brenda tre vjetësh. Isusi, siç e dëshmon
edhe vetë Bogdani kur flet për jetën e profetit Izai, duhej të vinte diku
rreth 500 vjet pas tij, d.m.th. Izaiut! Ata të cilët ende kanë vullnet që
ta mbrojnë Bogdanin si njeri tribun, të moralshëm dhe të mirë, le të
urdhërojnë: ne nuk kemi aftësi e as moral të tillë që t'i kursejmë
bastardët si ky, dhe nuk mund të na hyjë në mendje se nga duhet të
rrjedhë arsyeja që një të degjeneruar ta shpallim udhërrëfyes për ta
zbuluar se në cilën anë gjendet ajo bota përparimtare, drejt së cilës
u dashka që të drejtohemi? Lirisht bashkëmendimtarët e Bogdanit le
të vazhdojnë të thithin "dije" nga ky pus i ujit të ndytë dhe vëllimin e
librit të tij le ta mbajnë nën kokë dhe në kokë, por rininë e popullit
tonë, shpresën të cilën nuk e japim, ua ndalojmë që të na e
nënçmojnë në këtë mënyrë, duke na e edukuar me poshtërsira të
tilla! Faqezinjtë!
 
Nën ritmin e njëjtë të këngës së zezë, duke dashur që edhe njëherë
të dëshmojë amshueshmërinë e Krishtit Zot, i cili së bashku me Atin
dhe Shpirtin e shenjtë duhej të ishte para se të fillonin të gjitha,
Bogdàni vjen e përplaset për kreun e 66-të të librit të profetit Izai:
 
"Lindi përpara se të lindej. Përpara se të vinte për të lindur, u lind
mashkull.", - dhe vazhdon duke pyetur: "Kush e ka dëgiuar
ndonjëherë këtë punë? Dhe kush ka parë ndonjëherë diç të
ngiashme me këtë? Profeti do të thotë se, para se t’iu bjerë ndër
mend judejve, ai erdhi..." Tanimë nuk është çudi se nga kreu 66 i
librit të profetit izai askund nuk mund të gjenden fjalët të cilat
Bogdani ia mvesh Izaiut. Aty mund të gjenden vetëm fjalët profetike
se si Zoti i gjykon kombet dhe se si njerëzimi do të kthehet në besim,
duke e përhapur atë edhe jashtë vendit të shenjtë, dhe të gjitha këto
kanë të bëjnë me njerëz e jo me kurrfarë bir Zoti, i cili paska pas
lincfur mashkull para se të lindte! Ja thelbi i kreut të 66 nga Izaiu;
 
Zoti thotë: "Qielli është froni im, dhe toka është
shtroja e këmbëve të mia... Unë krijova vetë mbarë
gjithësinë! Më pëlqejnë ata që janë plot përulje dhe
pendim, që kanë respekt për mua dhe më dëgjojnë.
Njerëzit veprojnë sipas qejfit.. Ata gjejnë kënaqësi ne
mënyrë të neveritshme adhurimi. Prandaj do të sjell
fatkeqësi mbi ta... sepse askush nuk mu përgjigj kur
thirra, dhe nuk më dëgjoi kur fola ... "
 
Dëgjoni se çthotë Zoti, ju që keni frikë nga ai dhe i
bindeni. "Meqë jeni besnikë ndaj meje, disa nga
populli juaj ju urrejnë dhe nuk duan tia dine për ju.
Ata u përqeshin... Por ata do të turpërohen vetë!
Dëgjoni! Nga qyteti jehon rrëmja e betejës, nga
Tempulli zhurma e luftës! Zoti po ndëshkon armiqtë
e tij. Qyteti im i shenjtë ëçhtë si një grua që lind
papritur fëmijë, pa vuajtjet e lindjes. A ka dëgiuar
ndokush ndonjëherë për nie gië të tillë? A ka lindur
një komb brenda një dite? Cioini nuk do të detyrohet
të vuajë gjatë, para se të lindë kombi. Mos mendoni
se do ta sjll popullin tim gjer ne prag te lindjes e të m
lejoj që të lindë. "
 
Gëzohuni me Jerusalemin; ngazëllohuni për atë, të
giithë ju që e doni këtë qytet! Ju do ta gëzoni
lulëzimin e tij, siç gëzohet fëmija në gjirin e nënës.
Zoti thotë: “Do të sjell lulëzim të qëndrueshëm;
pasuria e kombeve do të rrjedhë drejt teje si lumë që
nuk thahet kurrë.. Do t’i ngushëlloj banorët e
Jerusalemit, si nëna që ngushëllon fëmijën e saj."
Zoti thotë: "Po vjen koha kur t’i mbledh njerëzit e të
gjitha kombeve dhe ata do të shohin se çmund të
bëjë fuqia ime, dhe ata do ta kuptojnë se unë jam ai
që i dënoj.
 
 Por unë do tua falë jetën disave prej tyre dhe do ti
dërgojnë kombe dhe nëvende të largëta që nuk kanë
dëgjuar për famën time dhe që nuk kanë parë
madhështinë dhe fuqinë time të madhe: në Spanjë,
në Libi dhe Lidi.. si në Tuval dhe Greqi.. Ata do ti
kthejnë bashkatdhetarët tuaj nga tëgjitha kombe tsi
dhuratë për mua. Ata do ti sjellin ata te mali im i
shenjtë në Jerusalem me kuaj, mushka dhe deve...
Disa prej tyre do ti emëroj priftërinj, dhe disa të tjerë
levitë.
 
Pasardhësit e tu dhe emri im do të rrojnë, ashtu siç
do të rrojë toka e re dhe qielli i ri me fuqinë time ... "
 
Siç mund të shihet, pra, Krishti "nuk lindi përpara se të lindej", por
fjala është për lindjen e kombit, gjegjësisht për çlirimin e Jerusalemit
dhe popullit të tij të përvuajtur.
 
Gjithashtu në paragrafin e 17-të, kur Bogdani përmend kreun 53 të
librit të Izaiut: Do të dalë nga dheu dhe pastaj shton: o nga barku i
Shën Mërisë Virgjër jezu Krishti, etj etj., ai lë për t'u kuptuar si lindje
e Zotit dhe, edhe pse në kreun e cekur nga Izaiu qëndron: "Ishte
vullneti i Zotit që shërbëtori i tij të rritej si një bimë që lëshon rrënjë
në tokë të thatë...", ai fjalës shërbëtor i ikën si nga të pafetë!
 
Filozofia e mësimit të krishterë vërtet është shumë e lehtë dhe tepër
e thjeshtë: njeriu vetëm duhet të besojë se Jezu Krishti është bir
Hyji, i cili ka ardhur që ta shpëtojë njerëzimin nga mëkatet, duke
vdekur vetë në kryq, dhe se gjithherë do t'i shpëtojë ata të cilët i
besoj'në ngjalljes së tij pas "tri ditëve në zemër të dheut", dhe se për
40 ditë iu dëftua shumë vetave e sidomos apostujve, e pastaj u ngrit
në qiell tek i Ati dhe u ul në anëii edjathtë të tij. Pra, bën c'të duash:
vrit, gënje, mashtro, ngase Krishti do t'l vuajë dëàîmet tua nëse ti i
beson! A nuk është vërtetë joshëse për t'i besuar këtij religjioni, i cili
çdo të ndyti i lejon njëqind e një marrëzi dhe poshtërsi, në atë
mënyrë që faturën për pagesë e adreson tek i mjeri Krisht? Zoti e
dënoi të Birin që ta shpëtojë njerëzimin! Gabimet paguhen. Por,
Zoti pati aq shumë dhimbësuri, ngase aq shumë na deshi, dhe edhe
pse nuk 1 pëlqyen ahengjet e fëlliqësive tona njerëzore (vërtet të
panjerëzore), ai e dënoi të Birin, me vdekien e të cilit alegorisht
"vdiqën" edhe mëkatet. Mrekulli! Aq bukur tingëllon, sa duket e
pamundshme. Kurse për cdo gjë që është e pamundshme ne themi
se nuk muni të jetë e vërtetë. Dhe nuk mund të jetë e vërtetë ',
ngase Zoti atëherë do të ishte i padrejtë. Do të dënonte një të
pafajshëm në vend se t'i dënonte fajtorët, çka assesi nuk do t'i
shkonte për shtati drejtësisë së Hyjit dhe mirësisë së tij. Arsyeja e
shëndoshë nj'erëzore nuk e pranon këtë. Megjithatë, edhe pse të
vetëdijshëm se kjo filozofi e tyre salon me të madhe, të Krishterët në
njëmijë e njëqind mënyra mundohen ta mbrojnë besimin e tyre për të
"vërtetë". Ata thurin fraza të Ilojllojshme dhe tregime përrallash ndër
më të ndryshmet si analogji dëshmimi të mashtrimeve të veta.
Kështu ', për shembull profesori Gjosh Mëkdonël, i cili e shëtit botën
duke predikuar krishterizmin, në veprën e tij "Kush është Krishti"
tenton të shpjegojë në mënyrën e vet arsyen e vdekjes së Krishtit
dhe është i bindur se ka bërë punë të madhe. "Filmi" i tij me ngjyra
të bukura e paraqet se si një e re, para disa vitesh, ishte zënë në
Kaliforni për ngasje të shpejtë të veturës. Gjykatësi ia kishte lexuar
asaj aktakuzën dhe e kishte pyetur: "Fajtore apo jo?", e vajza i ishte
përgjigjur- "Jam fajtore' " Atëherë gjvkatësi i kishte rënë tryezës me
çekiq druri dhe e kisshte dënuar me 100 dollarë gjobë ose me dhjetë
ditë burgim. Pastaj gjykatësi ishte ngritur në këmbë, kishte hequr
mantelin dhe kishte zbritur poshtë, kishte nxjerrë kuletën dhe kishte
paguar gjobën. Gjykatësi kishte qenë babai i vajzës, e përfundon
tregimin në mënyrë triumfale mister Gjoshi dhe na thotë se Gjykatësi
e donte bijën e vet, por megjithatë ishte gjykatës i drejtë! Kjo është
vërtetë bukur. Por unë kam arsye të plotë personale që të
hidhërohem në kaubojin Gjosh: ai askund nuk e përmend emrin e
atij gjykatësi shpirtbardhë, kurse fletëparaqitjet e mia për ngarje të
shpejtë edhe sot e k'ësaj dite i paguaj vetë, si të isha i marrë.
Megjithatë, ne edhe mund të kuptojmë shumë lehtë që një gjykatës
ta dënojë fajtorin dhe pastaj të paguajë vetë për të. Arsyeja e një
veprimi të tillë kuptohet. Por, ç'lidhje mund të ketë kjo me dënimin e
të pafajshmit për fajet e të tjerëve! A ka mundësi që i njëjti gjykatës
ta dënojë vajzën e tij, s'ka nevojë me vdekje, por vetëm për aq sa
janë shumat e iletëparaqitjeve të mia për ngarje të shpejtë të
veturës? Nuk besojmë se do të pranojë gjykatësi i ndershëm i
Gjoshit që hatri i mendje madhësisë dhe poshtërsive tona ta dënojë
vajzën e tij të vetme! Ne vetëm mund të besojmë dhe besojmë se
logjika e joarsyes gjithherë e dëshmon të kundërtën nga ajo që
dëshirohet të dëshmohet.
 
Ne ligjëratën VII të shkallës së III, në tre paragrafët e parë Bogdani
bën fjalë për jetën e Ezikileut profet, kurse në paragrafët 4 dhe 5 cek
dy profeci të tij, dhe atë në paragrafin 4 cek kreun 34 të Ezikileut:
 
"Do të dërgoj një bari, e ky është Krishti, siç tha ai vetë. Unë jam bari
i mirë etj., shërbëtotin tim Davidin, që do të thotë Krishtin Mesi, i cili
për bukuri quhet David. Biri i kujt është? Atij i thonë i Davidit. Quhet
shërbëtor për shkak të natyrës njerëzore.” kurse në kreun 34 të
Ezikileut, sipas Biblës në gjuhën shqipe, qëndron:
 
"Ti o njeri, transmetoju kryetarëve izrealitë këtë
porosi: "Dëgjoni se ç’thotë Perëndia, Zoti: Ju jeni
 barinjtë e popullit tim; por në vend që të kujdeseni për
kopenë, keni menduar vetëm për veten tuaj. Do të
ma paguani këtë!... Meqë delet e mia nuk kishin
asnjë bari, ato janë shpërndarë dhe kanë rënë si pre
e kafshëve grabitçare... Mbi kopenë time do të
emëroj një bari të vetëm. Ai do ta çojë në kullotë, dhe
kështu do të kujdeset për të si dikur shërbëtori im,
Davidi. Unë, Zofi, do tëjem Perëndia i tyre, dhe njeriu
që i ngjan shërbëtorit tim, Davidit, do të jetë mbret i
tyre ... "
 
Siç mund të vërejë edhe lexuesi, "Do të dërgoj një bari" është marrë
nga Ezikileu, "Unë jam një bati i mirë" etj., nga Dhjata e Re,dhe
pastaj me intervenim të falsifikatorit bëhet qepja e fjalisë nga Dhjata
e Vjetër "shërbëtorin tim Davidin" dhe në fund parashtrohet pyetja
"Biri i kujt është”, në të cilën jepet përgjigjja e marrë "i thonë i
Davidit". "Quhet shërbëtor për shkak të natyrës njerëzore", dhe qeni
i fshin duart. Ka bërë punë pisi! Krishti, sipas tij, edhe është bari i
mirë, e edhe shërbëtor e ka Davidin, bir i të cilit është vetë, "i thonë i
Davidit”, e edhe është Zot i tij!
 
Edhe nëse është e vërtetë se "tribuni" ynë i kishte ditur shumë
gjuhë, një është më se e vërtetë: ai gjuhën e gënjeshtrës dhe të
mashtrimit e kishte zotëruar më së miri. Aq mirë sa që duhet edhe
ne të skuqemi sot, pas 300 vjetësh nga të folurit e tij përmes asaj
gjuhe. Thuajse i poshtri nuk di të lexojë se “Mbi kopenë time do të
emëroj një bati të vetëm" dhe "Unë, Zoti, do të jem Perëndia i tyre,
dhe njeriu që i ngjan shërbëtotit tim, Davidit, do të jetë mbret i
tyre ..." nuk ka të bëjë aspak me Krishtin, i cili kurrë nuk qe profet
dhe mbret siç ishte Davidi, por ai ishte Muhammedi a.s., me të cilin
edhe ka të bëjë profecia! Është marri dhe ligësi për ata të cilët me aq
bujë e reklamojnë këtë hajdut të besimit të krishterë, këtë a lë që në
çdo hap të verbon duke të hedhur hi syve që ta shohësh më mirë atë
botë përparimtare,e cila në bazë të njohurive teknologjike të
përsosura, si dhe në bazë të hajnisë nga kolonitë e shumta, arriti një
përparim të madh dhe të shpejtë ekonomik, por i cili, ngec shumë
larg pas "përparimit" në thyerjet e përditshme shpirtërore të
shkurorëzimeve, vrasjeve mafioze dhe vetëvrasjeve,të ngopurit me
drogë të atij mjerimi përparues dhe dekadencës së përgjithshme të
asaj bote, e cila me sy paqësor nga hiena e ka
pesëmbëdhjetëfishuar mundësinë e asgjësimit të këtij rruzulli
tokësor. Asaj bote, e cila s'ka më vend për deponimin në frigorifer të
mishit dhe gjalpës, siç thotë Garodi, dhe tepricën e drithit ua hedhin
peshlqve të detit, kurse nga uria'ose të ushqyerit e pamjaftuar, në
vitet e fundit desin mbi 80 milionë qenie njerëzore. Ata janë vetëm
njerëz, të cilët s'kanë asgjë të përbashkët me etikën, moralin dhe
drejtësinë dhe janë "si gomari që bart libra" (Kur'ani 62:5), që do të
thotë se nuk u intereson përmbajtja e tyre. Si nuk janë të
vetëdijshëm këta të marrë se teknika sot të ofron vetëm mjete dhe
mjete, tepricë sosh, por jo edhe qëllime të cilat kishin për ta
arsyetuar qenien e quajtur njeri? Si nuk e vërejnë se modeli i sotëm
i zhvillimit në Perëndim bazohet mbi gllabërimin kolonialist të
prodhimit dhe këmbimit të pabarabartë, i cili duke e thelluar
hendekun në mes të Veriut të pasur dhe Jugut të varfër, e paraqet
vetë kushtinjetësor të zhvillimit perëndimor dhe ështëmodel mbi të
cilin ndërtohet shoqëria "përparimtare"? Ai model nuk mund të jetë
model universel njerëzor dhe të aplikohet në mbarë rruzullin tokësor.
Ne të gjithë do të pranonim, ndoshta, që të shfrytëzojmë dhe rjepim,
por kush do të mbetet për t'u rjepur atëherë? Vetëm përsiatja e
vërtetë teologjike, ajo islamike, mbi problemet konkrete të jetës, do
të insistante, siç thotë Garodi, në ndërprerjen me modelet e sotme të
zhvillimit:
 
“Ai vendosmërisht gjykon ata që grumbullojnë pasuri e i numëron sa
ka". (Kur'ani 9:34).
 
Njeriu për të cilin Ai e krijoi botën (Kur'ani 2:22, 29) dhe "i jep shpirt
Atij" (Kur'ani 15:29, 32:72), e pranoi besimin të cilin e refuzuan të
gjitha qeniet e tjera në tokë (Kur'ani 33:72). Atij, njeriut, iu besua
detyra e mëkëmbësit të Tij në tokë, të jetë i obliguar për ardhjen e
Mbretërisë Hyjnore në tokë dhe të kujdeset për drejtpeshimin në
natyrw, si dhe të sendërtojë një rend të tillë shoqëror, i cili çdokujt do
t'i japë mundësi që plotësisht të zhvillojë aftësitë e veta për të arritur
qëllimin që ia destinoi Zoti. Një detyrë e tillë e nieriut kuptohet se
kërkon punë të përhershme nw gjurmimet shkencore e teknike, të
cilat do t'i mundësonin që ai ta kryejë këtë obligim në çdo fazë dhe
shkallë të zhvillimit historik të shoqërisë. Por, kjo nuk do të thotë se
intelekti duhet kuptuar si mendje e shëndoshë pozitiviste, d.m.th.
mendje e sakatosur, e cila parashtron vetëm pyetjet - si, e
kurrnjëherë pse?, duke besuar se shkenca mund t'i zgjidhë të gjitha
problemet dhe duke mënjanuar kështu nga fusha e shikimit
dimensionet më të vlefshme të jetës: dashurinë, krijimtarinë artistike,
fenë etj. "Produktet" e mendjes së çalë pozitiviste, siç shprehet,
Garodi, në mungesë qëllimesh dhe tepricë mjetesh e shpiejnë botën
kah vdekja e saj, shkatërrimi.
 
Sidoqoftë, nuk është për t'u habitur që ateistit të ngulfatur nga
mësimet e materializmit dialektik, të cilat nuk arritën që ta "çlirojnë"
dhe ta ngopin materialisht sa duhet mësimet shterpë të Marksit të
varfër, ashtu ia ka ënda t'i shohë gjërat dhe si ariu nën dardhë, i
lëpihet asaj bote përparimtare. Po t'i bjerë dardha në gojë, ai sërish
do të mbetet ari dhe ndryshimi i vetëm do të jetë se tani do të kishim
punë 1 me një bishë të ngopur, i cili e vazhdon jetën e paregullt të
asaj bote shtazore, ku të gjithë janë armiq të kafshatës së huaj dhe
ujq për njëri-tjetrin: qenia njerëzore humanitare është e fshirë nga
faqja e dheut! edhepse te gjithë jemi humanista!
 
Duke filluar prej ligjëratës X e gjer te ligjërata XXI, Bogdani
shkurtimisht bën fjalë për jetën dhe profecitë e 12 profetëve të
vegjël, siç thotë ai, dhe të cilët përdor vetëm si emra të imët
meremetues në atë kullë mashtrimi të ndërtuar përmes
keqpërdorimit të profetëve të mëdhenj, nga ku popullit të paarsimuar
lirisht mund t'i ziejnë gjellëra qensh, me ngrënjen e të cilave ata do
të liroheshin nga të gjitha mëkatet e kësa bote.
 
Me këtë edhe detyrohemi që ta ndërpresim komentimin e veprës së
Bogrdanit, "Çeta e profetëve", nëpër shkallë, ligjërata dhe paragrafë,
ngase një vazhdim i tillë i demonstrimit konkret të poshtërsive të
falsifikatorit kulminant të shekullit XVII, këtij gënjeshtari aq të madh
të kombit tonë, i cili si dëshmi me shkrim na la "Çetën e profetëve",
do të kërkonte ndoshta edhe citimin e shumë thënieve amorale
pornografike, të cilat gjenden në librin e ashtuquajtur Bibël dhe të
c.ilat, zgjojnë indinjatën dhe neverinë e lexuesit.
 
Megjithatë, ndoshta është e arsyeshme të përmendet vetëm edhe
fakti se pas shkallës Ili dhe profetëve të "vegjël", në shkallën IV,
Bogdani i përmend edhe disa vashëza fort të ndershme, siç thotë ai,
dhe të mira, të cilat quheshin Sibila dhe të cilat me këngët e tyre
profetizonin mbi ardhjen e Krishtit, i cili, pasi në këtë botë nuk kishte
qenë i martuar, Bogdani dëshiron që bile për atë botë ta sigurojë: -
Duhet besuar mirë se at (mention në ato) janë ngiitur në qiell për të
ngushëlluar shpirtërat e tyre me të bain e Tinëzot. Pra, me princin.
 
Po ashtu e shohim të arsyeshme që të përmendim edhe David
Benjamin Keldanin, priftin e dikurshëm katolik të Romës, i cili pasi
pranoi fenë islame dhe mori emrin Abu l'Ahad Dawud, përveç shumë
veprave që kishte shkruar më herët, ai shkroi edhe veprën
"Muhammedi në Bibël", ku në mënyrë mjeshtrore i zbulon dredhitë
dhe falsifikimet e të krishterëve ndër shekuj që i kishin bërë ata
Shkrirnit të shenjtë. Ai me një rast cek Ungjillin e Sh. Barnabeut, në
të cilin mund të lexohet se si Krishti i qorton hebrenjtë, të cilët
thoshin se i dërguari i Madh, të cilin ata e quanin "Mesia", do të
duhej të vinte nga radha (loza) e mbretit David, duke u thënë atyre
thjesht se, ai nuk mund të jetë biri i Davidit, ngase Davidi e nj eh për
zotëri të vetin. Po ashtu ai shpjegon se si etërit e tyre kanë
ndryshuar librat e shenjtë dhe se Besëlidhja ishte arritur jo në mes të
Jic-hakut (Izakut), por në mes të Jishmaelit (Ismailit a.s.), i cili u
afrua për t'u flijuar për Zotin dhe se shprehja "djali yt i vetëm i
bekuar" nënkupton Lishmaelin, e jo Jichakun.
 
KREU I KATËRT
 
Zhvarrimi i lugatit, fatalizmi kulturor
 
Në veprën e tij "Vepra e Bogdanit 1675-1685", botuar më 1982 në
Prishtinë, ku menjëherë pas faqës pesë është shtypur një fotografi
orangutani, e cila më tepër të ngjallë asociacione lugati dhe nën të
cilën qëndron: Pjetër Bogdani (1630-1689), Ibrahim Rugova nën
numrin rëndor një të mendimeve të mëdha shpraz batarën e Alberto
Stratiqosë, e cila pothuajse është e Pregatitur nergut për të: "Vepër
e madhe, shembull i njeriut të madh dhe i erudicionit të gjërë, njohës
i thellë i doktrinës teologjike dhe i gjuhës shqipe ... ", kurse nën
numrin katër të thënieve të mëdha për Bogdanin tonë i ka të
vendosura fjalët e Shtjefën Gjeçovit të botuara më 1930 në Shkodër,
në "Hylli i dritës", nr. 12, ku thuhet: "... drita e literaturës shqiptare,
Emzot Pjetër Bogdani... me veprën e vet monumentare Ceneus
Prophetarum ia zbardhi faqen vetes e atdheut... " Natyrisht se
lexuesi i nderuar tanimë e ka të qartë se sa mund të zbardhet fytyra
me gënjeshtra, trillime, mashtrim dhe falsifikim. Po si duket, zotëri
Rugova nuk mendon se kjo ka rëndësi, prandaj edhe ngutet që t'i
cekë marritë tona, pasi që të kishte marrë që më parë rolin e
varrmihësit të varreve të vjetra, duke tentuar që t'i ngjallë lugetërit
tanë të së kaluarës dhe duke tentuar që me çdo kusht t'ua zbardhë
fytyrën mavi. Kështu, ai u bë njëri ndër ata të cilët i kontribuan
shkëlqimit të mjerimit tonë me të gjitha ngjyrat e poshtërsisë që
mund të paramendohën. Që mjerimi të jetë sa më i plotë, kjo
poshtërsi na servohet. si kulturë kombëtare, me të cilën u dashka të
krenohemi? Por, një gjë është e sigurt: Sa më tepër që ta ngucim
dhe zbulojmë shëmtimin, aq më i neveritshëm do të jetë ai, ngase ai
do të na pasqyrohet me tërë "madhështinë" e tij antikualitative dhe
nuk do të jemi të kursyer as për aq sa do të na kursente myku i thatë
kohor. Sa më shumë që ta zbardhojmë poshtërsinë dhe t'i japim
gjak, aq më tepër do të qelbet ajo. Gjithmonë. Çdo kush e ka të
qartë se e keqja nuk duhet lëmuar dhe lustruar, ngase aq më tepër
t'i merr sytë shëmtimi i saj', të infekton dhe në ty mbyt njerëzorën.
Ne kurrë nuk do ta kemi të qartë si mund të ndodhë që një
gënjeshtar dhe falsifikator i tipit të Bogdanit, i cili vetës i lejon cdo
gjë, të quhet tribun dhe patriot, "mësimet" e të cilit duhet kapërdi
rinia jonë që në hapat e parë seriozë jetësorë. Me një hap të tillë
mashtrimi ne vetëm edhe më thellë do t'i fusim përcjellësit e verbër
në shpellën e një humbjeje të amshueshme, nga e cila nuk ka, e as
që mund të ketë shpresë shpëtimi.
 
Por, meqenëse Rugovës i përlqen shpella e Bogdanit, ai e hulumton,
çupuritë dhe në të ngjallet entuziazmi përballë asaj dije dhe filozofie
të madhe, olimpike, siç thonë vlerësimet e veprave të klasikës. "E
s'ka gjë më mirë se kur entuziazmin e arsyeton vepra, do të thotë
kur atë e kthen në racionalitet për t'u bërë i pranueshëm, që
subjektiviteti të marrë formën e "objektivitetit". Kështu rezonon
Rugova. Ai mendon, ndoshta, se s'ka më mirë se kur poshtërsia
kthehet në racionalitet dhe bëhet e pranueshme, kur subjektiviteti i
fëlliqur merr formën e objektiviletit dhe ne e kapërdijmë me krenari
kombëtare, tërë humanizëm dhe mirësi në vete, duke u çirrur dhe
betuar në kulturën e tillë mijëravjeçare, burrërinë, trimërinël nderin
dhe pastërtinë e shpirtit shqiptar. O Zot! A e ben kush këtë përveç
ne: I themi fjalët e vërteta dhe i dëshmojmë me të kundërtën e tyre.
E pabesueshme!
 
"Ka ardhur koha,” - thotë Rugova, - “që këto vepra të jenë të
pranishme realisht, fizikisht, në kulturën bashkëkohëse", e pastaj
tregon se si me letërsi të vjetër tek ne kuptohet letërsia e zhvilluar
brenda shekujve XVI-XVII, që pastaj të njëjtën ta përkufizojë si
letërsi mesjetare, e më vonë të thotë se ajo me të vërtetë përmban
problematikën e mesjetës së vonshme. Cila është e vërteta? Si të
kuptohet letërsia e zhvilluar brenda shk. XVI-XVII, si letërsi e vjetër,
mesjetare, apo si letërsi e mesjetës së vonshme? Dalëngadalë dhe
e tërë kultura jonë e vjetër, e cila figuron përmes letërsisë, shkon në
largësinë e largët "një piçik para hunde", ngase filluaka nga mesjeta,
bile nga mesjeta e vonshme. Mjerisht ky është një fakt, siç është
fakt edhe çaraveshja jonë e përhershme se kemi kulturë të vjetër 2-
mijë vjeçare. Tani paraqitet dilema se cilës kulturë duhet besuar,
kulturës nga mesjeta e vonshme, apo kulturës imagjinare 2
mijëvjeçare? Ne mund të themi vetëm se kemi rrënjë 2 mijë vjeçare,
por jo edhe kulturë 2 mijënjeçare, të cilën nuk jemi në gjendje ta
dëshmojmë as me kulturën e sotme. Ata të cilët kishin kulturë 2
mijëvjeçare, e edhe më të hershme, atë të vërtetë ua njeh dhe ua
pranon e tërë bota, gjersa ne deri vonë na quanin barbarë. Kjo nuk
është mirë. Vërtet nuk është mirë kur për një periudhë të gjatë
kohore gjatë historisë një popull nuk arrin asgjë, apo nuk është në
gjendje ta dëshmojë të arriturën e tij. Megjithatë, historia nuk mund
të ndryshohet vetëm për shkak se ajo është në disfavor tonin sa i
përket emancipimit mental. Por, edhe në qoftëse e ndryshojmë, ne
vetëm e gënjejmë vetveten, sepse e vërteta e kaluar mbetet e tillë
siç ishte dhe ajo nuk ndryshon gjë, kurse mashtrimin gjithmonë e ka
paguar e ardhmja, madje me përqindje të shumëfishuar të debilancit
negativ. Pranimin e së vërtetës nuk duhet kuptuar si dorëzim, por si
vetëdijësim të plotë dhe të arsyeshëm mbi nevojën e domosdoshme
dhe urgjente të ndryshimeve kualitative, të cilat duhen realizuar në
shoqërinë tonë, në kulturën tonë, në popullin tonë. Cfarë dobie nga
falsifikimi i së vërtetës dhe dehja në kënaqësinë e rrejshme se, ja,
ne kemi kulturë shumë të vjetër, bile të tjerët qenkan ngritur dhe
arritur në bazë të kulturës sonë, në një shkallë shumë të lartë të
zhvillimit të sotëm sikurse mund të lexohet sot në shtypin tonë, kurse
ne vetë nuk bëjmë asgjë që ta luajmë gurin nga vendi? Çfarë dobie
nga rrahagjoksia se në tërë fshatin vetëm shtëpia jonë është e
elektrifikuar, kurse në të vërtetë vetëm shtëpia jonë gjendet në
errësirë dhe pa elektrifikim, dhe në vend që t'i përvishemi punës dhe
të shohim edhe në dritën, ne e gënjejmë botën? Ne me atë kulturën
tonë të vjetër, në kohën shumë të freskët për ne, i suleshim botës që
t'ia nxirrnim sytë se si ajo është e prapambetur dhe nuk e sheh
parajsën shqiptare, me të tëra fshatrat e elektrifikuara dhe me tërë
atë vullnet shpirtëror për gjendjen e barazisë socialiste dhe mirësisë
njerëzore, e cila po realizohej nën atë qiell drejtësie që shtrihej kudo
ku arrinin krahët e shqipes krenare. E në të vërtetë ajo parajsë
shqiptare ushqehej nga bishti i thatë i çiftelisë dhe kultura e ëndrrës
2 mijë vjeçare, e cila ruhej me xhelozi nën lëvozhgën e epopesë së
lavdishme të LNÇ - gjerësa më në fund, paturpësisht filloi të
ushqehej nga thërmiat e hedhura të asaj bote aq shumë të urrejtur
dhe të nënçmuar impërialiste, revizioniste, e ku di unë edhe çka
tjetër. Në vend se të pranohet e vërteta se popujt jetojnë në afërsi,
komunikojnë, ndeshën, gërshetohen, huazojnë ose vjedhin dije dhe
kulturë nga njëri-tjetri, ne përsëri, edhe sot, trumbetojmë për kulturën
tonë të mirë dhe të vietër, aq të mirë sa që ia kthejmë shpinën dhe
çarrallazemi nëpër metropolet e botës perëndimore se si s'kemi
kurrfarë besimi, por e kemi një kulturë të vjetër dhe të posaçme, të
cilën e dëshmojmë me dorën e shtrirë të lypsit! A kjo duhet të jetë
kulturë jona e Vi'etër? Përse duhet të lavdërohemi më kot dhe të
jemi aq kokëfortë në marritë tonë? Përse mësimet e dijetarëve
antikë nuk u takuan vetëm grekëve, edhe pse dijetarë të shumtë
dolën nga ai popull, dhe përse përkatësia greke e tyre nuk i pengoi
arabët që t'i studjojnë me themel dhe ta njohin Evropën me to, siç
bënë edhe me shumë mësime të tjera të popujve të ndryshëm?
Përse Evropa barbare, e errët dhe e humbur, nuk u mburr me
padijen e saj, por e etur si toka e tharë, përpiu këtë dije, nga e cila
mëvonë do të gufojë hovshëm Humanizmi dhe Renesansa, ajo
rilindje shpirtërore, e cila i hapi dyert për një zhvillim edhe më të
hovshëm kulturor dhe ekonomik, si dhe të gjitha atyre zhvillimeve të
mëvonshme zingjirore, të cilat sikur nuk po e pritnin njëra-tjetrën?
Nuk ishte me rëndësi kush çka kishte zbuluar, ishte me rëndësi çka
ishte zbuluar dhe sa mund të aplikohej ai zbulim për përmirësimin e
gjendjes së përgjithshme shoqërore në aspektin ekonomik dhe
kulturor.
 
Popujt çdo herë e më shumë filluan të huazonin nga njëri-tjetri dituri,
dhe çdo herë e më shumë filluan ta njohin më mirë shoqi-shonë.
 
Është e vërtetë se "civilizimi botëror i së ardhmes nuk mund të
injorojë civilizimet nacionale", siç thotë Rugova, ngase ai civilizim i
përbashkët edhe duhet të përbëhet nga civilizimet parciale të
popujve të ndryshëm, por jo kurrsesi në kuptimin e atij çelësi
nacional ku çdo popull, doemos, do të afrojë diç nga kultura e tij.
Mund të ndodhë që ndonjë popull të mos ketë asgjë përparimtare
për të afruar, por edhe ai, nëse do, mund të afrohet në tryezën e
përbashkët të civilizimit botëror. Duhet pasur mendjen se këtu fjala
është për civilizime, për të arritura të vërteta kulturore dhe shkencore
të shumë nacionaliteteve, që i konkurrojnë njëri-tjetrit në dhënjen e
gjakut civilizimit të përgjithshëm botëror, e jo për civilizime të
pacivilizuara, të rrejshme dhe bastarde. Civilizimi botëror ka kuptim
si shprehje dhe si qëllim vetëm nëse nga dy kultura të mira të
nacionaliteteve të ndryshme, absorbon në vete kulturën e cila është
më përparimtare dhe më e mirë, dmth, ajo kulturë plotson një mori
kriteresh të parashtruara që më parë, dhe atë në mundësinë më të
madhe të kënaqshme që i lejojnë kushtet e shkallës së caktuar të
zhvillimit të përgjithshëm shoqëror të asaj shoqërie.
 
Kur është kështu, atëherë parashtrohet pyetja se çka mund t'i japim
ne civilizimit botëror? Vëllavrasjen! Kemi frikë se nuk e marrin dhe
besomni se nuk gabojnë. Ata mendojnë të përparojnë e jo të
zhduken. Trimërinë! A kemi mundësi që t'ua shesim bile trimërinë!
Si duket dhe si qendrojnë punët, as ajo nuk u është e panjohur: e
kanë Aleksandrin, Hanibalin, Cezarin e shumë e shumë të tjerë. Me
kot ne c.irremi se si Skënderbeun se lind më nëna. Ata e pranojnë
se ka qenë një ndër trimat botëror, por përrallat e Barletit nuk i shtinë
në historiografinë botërore, kurse fakte të tjera se ka qenë dragua,
na mungoj në. Edhe pse kultura jonë nuk na ka penguar, aq më
parë ajo edhe na ka orientuar që tërë atë periudhë historike 25
vjeçare e cila qëndron brenda kapitujve të historiografisë sonë
kombëtare, ta bazojmë në shkrimet e Barletit rrahagjoks, ata qeshën
me ne dhe kthejnë kokën në anën tjetër. Jo, nukjerni të gjithë të
marrë. Pati dhe ka të vetëdijshëm të cilët cekën dhe cekin se
përrallat nukjanë për të rriturit, por për fëmijët. Ishte Noli që na e tha
dje, e na e tha edhe Trebeshina sot. Por,... kujt t'i thuhet?
 
Me çka duhet të marrim turr, ne si popull, drejt civilizimit botëror? Ne
e, kemi, përveç trimërisë, kuptohet, edhe besën tonë të njohur ndër
shekui, fjalën e dhënë të shqiptarit të ndershëm dhe të sinqertë. Kjo
është vërtet mirë, ngase më parë luan vendit mali sesa fiala e dhënë
e shqiptarit. Me besë nën sqetull, turr e në civilizimin botëror. Por,
para se të nisemi duhet të rregullohemi pakëz. Për trimëri e patëm
Skënderbeun. Po për besë? Kujt t'ia japim bajrakun për besën e
mbajtur? Skënderbeut nuk bën. Dihet se ai ishte besë thyes; së
pari kur dezertoi nga ushtria tlurke, ai i kishte dhënë esën pashait
turk se do t'ia falte jetën nëse i shkruan dokumentin me të cilin
emërohej mbikëqyres i ri i tokave shqiptare, dhe me shpatë mbi kokë
e priste nënshkrim' in, dhe posa e mori dokumentin, aty për aty e
theu fjalën dhe e shkurtoi pashanë e mjerë, dhe së dyti, ai kishte
thyer besën edhe ndaj sulltan Mehmetit Il dhe kishte shkelur
armëpushimin e lidhur me të. Është e vërtetë se ajo bota
përparimtare me këmbëngulje e kishte bindur dhe e kishte shtyrë
drejt besëthyerjes së dytë, dhe atë përmes Pal Engjjëllit aq shumë të
çmuar nga ne, të cilit sikur tepër i pëlqente premtimi për pozitën
hierarkike të zëvendësit të Papës, me kusht që Skënderbeu të bindej
për të thyer armëpushimin. Por, ç'na duhet ajo e vërtetë kur sot,
sipas kritereve morale të së njëjtës botë, mbi shkëlqimin e lavdisë së
Skënderbeut figuron njolla e zezë e tradhtisë dhe e besëthyerjes?
Dhe, para se të më pyes mua dikush, e pyeti unë vetvetën: Si bëhet
që t'a kemi heroin kombëtar aq të dobët si njeri besëthyes, kur ne
prej amshimi e në amshim jemi rrahagjoksa për besën e mbajtur?!
Cilët jemi dhe kush dëshirojmë të jemi ne? A duhet që edhe më
tutje të identifikohemi me heroin kombëtar, vërtet trim, por edhe
besë thyes, apo me besën e mbajtur, nderin dhe krenarinë tonë të
njohur dhe të pastër, por duke rrezikuar që të mbetemi pa hero
kombëtar? Cila do të ishte më e arsyeshme për ne sot? A do të
çmoheshim më shumë nga të tjerët si popull i drejtë, besëmbajtës
dhe i urtë, apo si popull i cili, qe, dikur paska pasur një trim i cili ka
qenë e ka shkuar dhe, në saje të meritave të atij trimi duhet cmuar
edhe ne sot? Asjijë fitore e para 500 vjetve nuk na siguron respekt
as nder sot, nëse ne vazhdojmë edhe më tutje të ngetim këtu ku
edhe kemi sharruar. Fitoret sot duhet kërkuar në kulturë dhe dituri,
shkencë dhe përparim, e cila është e vërteta e vetme e pranuar dhe
e respektuar nga të gjithë. Pra, e verteta duhet të jetë rruga e vetme
e zhvillimit të një populli, cili do qoftë ai. Ne duhet të zgjedhim dhe
të vendosim vete, ngase askush nuk na e imponon asnjërën: ta
mbajmë heroin kombëtar,.duke e humbur të drejtën për krenari si
besëmbajtës të nj'ohur dhe popull i fjalës, ose ta mbajmë atë që
edhe duhet ta kemi, nderin e besëmbajtjes, krenari kjo e thjeshtë,
por shumë kuptimplote e një mirësie dhe kulture të posacme
njerëzore, çka njëherit do të kërkonte që heroin kombëtar ta zbresim
për disa shkallë nga piedestali i ngritur pa meritë dhe mbulimi i tij me
një perde të hollë sa mos t'i shkundet pluhuri i neveritshëm i
besëthyerjes, të cilin e ngriti ai qysh para pesë shekujsh.
 
Ndryshe nuk ka mundësi, dhe nëse ne me kryeneçësi dëshirojmë që
ta mbrojmë heroin tonë kombëtar, por dukemos lëshuarpe assa
ipërketsë drejtës në krenarinë e besnikut ndaj fjalës së dhënë,
atëherë me të drejtë do te na quajnë popull hipokrit, çka assesi nuk
do të na pëlqente, e as që e meritojmë. Ne duhet ta kemi një rrugë
dhe ajo rrugë duhet tëjetë rruga e së vërtetës. Sa me pare të
vetëdijësohemi për këtë, aq më mirë do të jetë për ne. Se diçka ka
pasur, se rrënja ekziston, e thellë dhe evjetër, është më se e sigurt.
Por, e gjithë aj'o nuk do të thotë se duhet të quhet kulturë, dhe
barbarizmi ka qenë gjithnjë prapambeturi, e kurrnjëherë s'ka qenë
kulturë. Nëse nisemi nga rrënja dhe atë e quajmë kulturë dhe dalim
drejtpërdrejt në letërsi si shprehje e kulturës së një populli, dhe
pastaj cekim se kjo kulturë jona e vjetër se pari pa dritën në veprat e
Barletit, shkruar latinisât "Rrethimi i Shkodrës" dhe "Skënderbeu", që
pastaj të vijë Buzuku, e më vonë edhe i "famshmi" Bogdan me
"Çetën e profetëve" të shkruar shqip, për të cilën Rugova thotë se
drejtpërdrejt manifeston shpirtin e gjuhës dhe të kombit në një kohë,
që është manifestim original i shpirtit dhe i kulturës sonë në një
kohë, atëherë në i kemi thënë të gjitha. Vetëm Zoti do të dijë se cka
do të mendojnë për kulturën dhe shpirtin original t onin, meqenëse
ne me dashje indentifikohemi me një kulturë aq të poshtër dhe me
një shpirtë gënjeshtar të Bogdanit tonë, ata, të huajt, të cilët
sinqerisht dëshirojnë që ta njohin këtë shpirtë original tonin, dhe
fillojnë ta shfletojnë "Çetën e profetëve", ku haset në falsifikime të
pashembullta, fuerjet me pa të drejtë të të ndershmëve, gënjeshtrat
dhe trillimet famoze të Bogdanit të pafytyrë? Ndodh që ata të mos
jenë analfabetë dhe të mos besojnë me as ne sinqeritetin e dy
gishtave tanë! Ndodh, çka është mëse e sigurt, që ata gjërat t'i
shikojnë pa i'përdorur syzat tona, të cilat në edhe ashtu me deshirë
do t'ua kishim dhuruar. Demantoje ti pastaj pohimin tënd dhe
dokumento se nuk shërbehesh gjithmonë me gënjeshtra, shpifje,
mashtrim dhe falsifikim, kur për letërnjoftim të shpirtit tënd e tregon
"Çetën e profeteve"! Tregoje ti pastaj kulturën tënde dy mijë vjecare.
Binde se je real, demokrat dhe humanist. Ata mund të të besojnë se
ti je vërtet i tillë, por vetëm gjer në mundësinë e gënjeshtrës së re,
ngase atij që gënjen, shpif, trillon dhe falsifikon, të gjithë ia lënë dhe
ia kanë lënë, denbabaden, shpirtin e te poshtrit, të cilit nuk i besohet,
por i shtypet kryet dhe i zihet frymëmarrja! Në rastin me të
pavolitshëm, kur nuk mund t'i bëhen këto, bile i shkurtohen krahët,
që të mos fluturojë shëmtimi! Përse të jemi të shëmtuar dhe kush
është ai i cili ka të drejtë të na paraqesë si të tillë? Zoti këtë nuk e
thotë, kurse veprat tona, si duket, e thonë mu këtë. Kulturë
rnijeruese është kjo, nëse diku sh ka aq vullnet që edhe mjerimin ta
quajë kulturë. Fjala kulturë nuk nënkupton shkallë të caktuar të
zhvillimit ideor dhe material të një populli, ku lëmohen me radhë mes
vete edhe e mira e edhe e keqja, por me nocionin kulturë zakonisht
mendohet të shprehet vetëm e mira dhe përparimi konkret i atij
populli ne kohën e caktuar historike, qoftë si përparim mental apo
material, e zakonisht që të dyja së bashku, ngase që të dyja varen
dhe kushtëzohen njëra me tjetrën. Nëse është kështu, atëherë
është për t'u habitur fakti se si është e mundur të thuhet kulturë e
kësaj' apo e asaj periudhe, dhe të mendohet në vetitë, doket, adetet
dhe zakonet e mira dhe fisnike, kurse të fillohet me numerimin e
poshtërsive njëra pas tjetrës? Flet për kulturë dhe atë e dëshmo me
të keqen, thuajse ajo paraqet kulturë! Kjo do të thotë vetvetiu se për
ty kulturë paraqet e keqja, dhe meqenëse të tjerat', të cilat tek ti nuk
paraqesin kulturë janë nën këtë të keqe, ngase maksimumi i kulturës
sate është vetë e keqja me të cilën edhe krenohesh, atëherë ti u
legjitimove. Me këtë letërnjoftim në civilizimin botë ror nuk mund ta
gjejmë as birën e minit, e të mos flasim për komoditet. Me një
shembull konkret do të shohim se sa e kemi gabim këtë konstatim
tonin.
 
Në veprën e tij "Vepra e Bogdanit", Rugova cek se "në bazë të
Kuvendit të trentit, të mbajtur me 1662, Vatikani kishte formuar
institucionin Congratione Propaganda Fidae (Kongregacioni për
përhapi'en e Fesë), tendenca themelore e të cilit ishte përhapja e
fesë së krishterë në kontinentet e zbuluara, kurse në Ballkan, ku
procesi i islamizimit kishte marrë fund në masë të madhe,
organizonte klerin vendës i cili", thotë Rugova, "përkundër
mospajtimit të Vatikanit, ishte dhe kontribuonte për një bashkëjetesë
të popullsisë me besime të ndryshme, e në Kosovë edhe ndërmjet
popujve dhe religjioneve". Si? Me cilat fakte e justifikon Rugova
këtë kontribut të klerit vendas për një bashkëjetes? A mos mendon
Rugova se gjersa priftërinjtë katolikë kishin të drejtën e tyre për të
predikuar besimin katolik dhe gjatë kryerjes së detyrës së tyre nuk
provokoheshin me asgjë në atë drejtim, priftërinjtë e Ilojit të Bogdanit
i kontribuonin bashkëjetesës ndërmejt popullsisë me besime të
ndryshme me shpifje dhe ofendime ndaj profetit të besimit islamik
dhe ndaj vetë islamizmit? Është e vërtetë se letra është e dënuar të
mbajë çdo gjë, por megjithatë duhet pasur kujdes dhe mëshirë që
bile për aq sa ka mundësi të kursehet nga gënjeshtra.
 
"Të gjithë ata që janë marrë me jetën e Bogdanit", thotë Rugova,
"pohojnë se ai ishte me kulturë te gjerë dhe mjaft i informuar, kurse
në raportet e ndryshme me pushtetet turke, ai e përdorte më shumë
diplomacinë se forcën dhe se autoritetët turke dinte t'i shfrytëzonte
për interesat e veta dhe të rendit të vet, çka i mundësonte që
vazhdimisht të ishte në qarkullim jo vetëm brenda arqipeshkvive të
veta". Këtë e thotë Rugova, jo ne. Pra, liri e plotë veprimi. Me këtë
liri në të vepruar, Bogdani lirisht predikonte krishterizmin, kurse të
"pa-feve" kjo nuk u pengonte. Kjo mirësjellje e atyre "të poshtërve"
turq është për t'u habitur, por ç't'i bëhet se e vërteta ishte mu ashtu
siç detyrohet që ta pranojë edhe Rugova. Por, ata "të poshtrit", në
atë lirinë e dhënë Bogdanit, kishin harruar që ta inkorporojnë edhe të
"drejtën" e tij që të shpifte të paqenat ndaj besimit të tyre islamik dhe
profetit të tyre të ndershëm dhe kur verejtën se Bogdani falë kulturës
së tij të "pastër", pas shpine, po fëlliqej me ta pavërtetën e "Çetës së
profetëve", u prekën në sedër e shpirt dhe reaguan tmerrshëm. Ata
ishin të gatshëm që kurdoherë të ulen mbi minder dhe t'i
ballafaqojnë besimet e tyre me të vërteta, duke u flladitur me shërbet
që s'ta trullon mendjen, por jo që edhe të ta punojnë pas shpine dhe
të ta keqpërdorin mirësinë. Me një fjalë, të të tradhtojnë në stilin e
besimtarit të "fortë", i cili ishte dv herë doktor.
 
Meqqnëse Radoniqi, i cili flet më së shumti për personalitetin e
Bogdanit, shpesh shprehet në disfavor të tij, duke cekur se Bogdani
ishte nervoz dhe frikacak, Rugova ngutet që te na e pikturojë pak si
më trim Bogdanin tonë tribun dhe strehimet e tij tek i ungji Andre i
arsyeton si strehime të nevojshme që të bënte libër. Mirë ka bërë
këtu Rugova, ngase mos e thentë Zoti që dikush nesër të mendojë
se edhe shqiptari mund të jetë frikacak.
 
Si përfundim mbi figurën intelektuale të Bogdanit, Rugova nxjerr
konstatimin se ai ishte intelektual që përpiqej të pasuronte kulturën
dhe po ashtu konstatonte se feja pa dije nuk mund të qëndrojë, por
zhduket. Se si e pasuron Bogdani kulturën, fenë dhe dijen, lexuesi
mund ta gjenë në "Çetën e profetëve", por me kusht që me Rugovën
të mos bisedojë gjë, e sidomos nëse i takon besimit mysliman,
ngase Rugova e thotë edhe këtë: "E besojmë se figurën e
intelektualit real jetësor e plotëson dhe e zmadhon edhe më, ajo që
ka mbetur, vepra e tii". Pra, nga Rugova mund të kuptojmë se
Bogdani qenka real, i vërtetë, i drejtë, gjë që sipas Rugovës na e
dokumentuaka edhe vepra e tij. Çka mund të thuhet tjetër këtu
përvec, "Mashallah" Rugovës, i cili e ofendon të vërtetën dhe
besimin shpirtëror të shumicës së popullit të vet! Megjithatë, ne jemi
të vetëdijshëm se kur i ka thënë këto fjalë Rugova, ai gjërat i
shikonte përmes prizmës dhe besimit të "shenjtë" komunist, i cili
njeriun tonë e mbronte që as në ëndërr të mos e shihte
demokracinë, natyrisht përveç asaj deklarative. Maja e ateizmit
shpirtëror mundësonte që të shihej vetëm gjerësia e parajsës
komuniste, e cila ishte shumëjoshëse dhe premtuese.
 
Në prehrin e parajsës komuniste u përqyrravën dhe u rritën edhe
shumë femijë të tjerë tëjetës sonë të re, të çelnikosur me frymën e
një besimi të fortë shpirtëror mbi fatbardhësinë personale, që zgjati
gjer në muzgun e parë të lëkundjeve tektonike të asaj parajse
mjerimi për popullin e gjerë. Atëherë çdo gjë mori dhenë: Shqipet e
ngritura lartë u plandosën fort dhe keq mbi thepat e mashtrimit
gjysmë shekullor dhe realiteti i zi filloi pa mëshirë të mbledhte tagren
nga popullsia e pafajshme dhe e mjerë. Disa nga ato shqipet e
"forta", të mësuara me parajsë, e cila ishte vetëm për ta dhe e cila
s'po premtonte më asgjë, u ngritën lart dhe u lëshuan vetëm në
strofullat e veta të qyçeve nëpër metropolet botërore. Sot disa
pùthen me krishterimin, duke na përshendetur dhe dërguar këshilla
vëllezërore për të cilat ne edhe ashlu nuk kemi nevojë, ngase kemi
filluar që të puthemi me demokraci. Kështu mendojmë edhe të
vazdojmë, së paku bile edhe 2 mijë vjet. Për një popull të
durueshëm siç jemi ne, edhe nuk është shumë. Gjatë kësaj kohe,
ne në qetësi dhe tërë optimizëm do të vazhdojmë që të fitojmë
kulturë nga mësimet e Bogdanit dhe të patri otëve të tjerë të
"shkëlqesisë" shqiptare.
 
Ose, përse të mos e themi të vërtetën: Se kjo vepër nuk ka kurrfarë
vlere serioze por është një shëmtim kulturor i Ilojit të vecantë, e cila
u refuzua edhe nga vetë Vatikani, sic na thoië Dh. S. Shuteriqi kur
cekë se përkundër asaj që kishte kërkuar që vepra të përkthehej në
italishte, Vatikani prapëseprapë nuk e vuri në shtyp dhe ajo mundi të
botohej vetëm pas dhjetë vjetësh, jo në Romë, po në Padovë, me
ndihmën e një meuenati? Rugova e përshkruan shumë mirë
miqësinë dhe dredhinë mashtruase me të cilën Bogdani arriti që ta
bagëlojë këtë vepër, dhe bile sikur krenohet për këtë "sukses" të
Bogdanit.
 
Megjithatë, kur Rugova fillon t'i numërojë emrat e njohur dhe të
panjohur, nga tanët dhe të huajtë, dhe të interesimeve për këtë
vepër në kohë të ndryshme, duke filluar qe nga shk. XVII-XVIII,
pastaj gjatë kohës së Rilindjes në shk. XIX, XX gjer në vitet e
dyzeta, si dhe kohën bashkëkohore, ai e pranon se vlerësimet ishin
kryesisht të nivelit përgjithësues historioorrafik dhe historik, kurse më
pak kishin depërtuar në analizën konkrete të veprës. Sot, meqenëse
vepra është futur në programin e rregullt të shkollave të mesme,
pritet që këtë depërtim në analizën konkrete të veprës ta bëjnë
nxënësit shtalb, nëse më parë nuk u thyhet vullneti për ta lexuar
fare! Kjo nuk është sic di të thotë Rexhep Hoxha "dan e kurrkund",
por kjo është dan mbi shpirtin e njomë dhe të pastër të rinisë sonë.
Dan mbi vullnetin jetësor që në hapin e parë serioz, dhe mu atëherë
kur shpirti kërkon hapësirë ekuilibrimi për pavarësimin e njëjetë, e
cila vërtetë duhet të jetë përmbajtësore, ejo plot dyshim në vete të
detyrohet qëtëkalojëtehuttëshpatessëdyshimit, përt'upërplasur në
përqafimin e jetës së hidhur dhe ireale.
 
Kur M. Harapi me rastin e ribotimit të pjesës së parë të librit të
"Çetës" jep disa vërejtje, duke ia zënë për të madhe Bogdanit
kontradiksionin e pohimit se gjërat kanë arsyeshmërinë e të qenit të
vet në vetvete, dhe se Zoti krijon për të mos mbetur kot, për ta
larguar vetminë e vet të brendshme e të jashtme, e po ashtu kur
Shpirti i shenjtë identifikohet me shpirtin tokësor nga vargjet e
Virgjilit, ku pranohet se rruzullimi, bota ka shpirt, si dhe aplikimi i
Sibilave në vepër, të cilat ishin të paganëve dhe nuk kanë të bëjnë
me teologjinë, Rugova e pranon se Harapi është njohës i mirë i
teologjisë dhe nga pozicioni i tij vërejtjet janë të vlefshme, por që në
kryerreshtin e parë shtron pyetje se cka do të thonë këto vërejtje,
thuajse vetë nuk e ka të qartë, dhe fillon ta mbrojë Bogdanin si një
dijetar dhe teolog me pikëpamje më të lira, i cili me problemet e
religjionit mirret filozofikisht, e nuk është predikues e as deklamues i
të vërtetës teologjike, por është edhe si krijues më i gjerë i saj, i cili
dëshiron të tregojë lidhjen e fortë të së vërtetës teologjike me të
vërtetën e filozofisë. Kjo do të ishte e njëjtë sikur Rugova në
vërejtjen e Harapit i cili e kishte zënë një hajn, veprën e të cilit po e
vlerësonte si punë të keqe dhe të ndyrë, me fjalinë e parë ta
pranonte se Harapi e di se çka do të thotë hajnia, por menjëherë
pastaj edhe të parashtrojë pyetjen se çka dëshiron të thotë Harapi
me atë se ajo vepër është punë e keqe, kur hajni për të cilin është
fjala është person me pikëpamie më të lira hajnie, i cili me hajni
mirret, në mënyrë profesionale dhe se ai nuk është deklamues e as
propagandues i hajnisë, por është edhe si krijues me i gjerë i teorive
mbi vjedhjet, i cili dëshiron që të tregojë atë lidhjen e fortë të
përvetësimit me pa të drejtë dhe të kënaqësisë të cilën e ndjen ai me
atë rast!
 
Në qoftë se fjalinë e Rugovës e përkthejmë në gjuhën e kuptimit
faktik të të shprehurit, atëherë na del se Bogdani si krijues më i gjerë
i të vërtetës teologjike, të cilin Rugova e kupton fatmirësisht vetëm si
bir dhe humanist të shekullit XVII, e jo edhe vetë bir Zoti, ngase
qenka krijues më i gjerë i së vërtetës, ka të drejtë që në atë krijim të
së vërtetës së tij bastarde të manipulojë, gënjejë, fyejë dhe
falsifikojë! Pra, paska të drejtë që ta fyejë edhe vetë të vërtetën në
tentimin e tij që atë, të vërtetën, ta dokumentojë me të kundertën e
saj?! Kësaj vërtet dikush edhe mund t'i thotë filozofi e hollë, gjersa
të tierët e quajnë vetëm poshtërsi të kundërt prej të parës!
 
Megjithatë, nuk është për t'u habitur përse Rugova i lejon dhe i
pranon të gjitha këto, ngase ai shkruan dhe flet sa për të shkruar
dhe sa për të folur, si në mbledhjet e dikurshme të Lidhjes socialiste,
ku minutazha e fjalimeve të diskutuesit ishte barametër i aftësive të
tij shoqërore, e jo vetë kualiteti i diskutimit. Aq i bën Rugovës për
Bogdanin, kulturën, të vërtetën dhe Zotin, kur ai në Zotin nuk beson
fare. lshte ajo kohë, e mjerisht është edhe sot, kur njerëzit i besonin
vetëm Zotit të doktoraturës.
 
"Atë që mesjeta e quante Zot, ne sot e quajmë fuqi të natyrës", thotë
Rugova në veprën e tij, dhe vazhdon; Fuqi natyrore e kozmike në
kuadër të së cilës vepron nieriu në natyrë, pra si qenie... njeriu duke
krijuar Zotin dhe diallin deshi të arrijë te vetë njohja, të niohë në vete
të mirën dhe të keqen, arsyen e mosarsyen, njerëzoren e
jonjerëzorën, përmes ekranit të qiellit ku i kishte vendosur". Dhe
pastaj, si çdo gjë që atëherë doemos duhej lidhur për mullarin e
Marksit, Engelsit apo të Leninit (biri më i madh i Popullit tonë ishte
tabu, nuk përmendej), ai e zgjedh mesin, pra Engelsin, dhe vazhdon:
 
"Edhe Fridrih Engelsi shihte një pikë takimi midis kristianizmit
elementar dhe lëvizjes moderne punëtore: edhe njeri edhe tjetri,
kristeanizmi dhe socializmi punëtor, profetojnë çlirimin e shpejtë nga
robëria dhe varfëria, por kristianizmi këtë çlirim e vendos në anën
tjetër, pas vdekjes, në qiell; socializmi e vë në këtë botë, në
tarnsformimin e shoqërisë." Mrekulli! Pesë dhjetëvjetësha u çliruam
me transformimin socialist në këtë botë, e tani ka mbetur që ta
provojmë vetëm edhe çlirimin sipas recepturës së kristeanizmit, në
atë botë. Vetëm edhe një gjë sot nuk e kemi të qartë: në cilin zot
mendon zotëri Rugova kur thotë; "Zoti na ndihmoftë"? Mendon ai
me atë rast në zotin natyrë të Engelsit apo në zotin e kristeanizmit,
në zotin e çlirimit në këtë bote apo në zotin e çlirimit në atë botën
tjetër, pas vdekjes, në qiell? Nëse mendon në qiell, pasi qe zotin
natyrë tashmë e kemi provuar pa sukses që të çlirohemi si nga
robëria ashtu edhe nga varfërial, atëherë vajhalli me në dhe me këtë
botë. Siç thonë pesimistët: "i paskëmi fshi hashuret"! Por, nëse
Rugova, nga nostalgjia e transformimit socialist, l natyrisht, mendon
në Zotin natyrë, atëherë ka dicka: ne mos asgjë tjetër, bile shpresa e
përsëritjes së filmit të njejtë, me kuadro të njohura, të cilat luftojnë
për çllrim kombëtarë ku defilojnë bijtë dhe bijat më të mëdha të
kombit dhe të popullit, të cilët, me të cilat, heroikisht e çlirojnë
atdheun dhe veten dhe e robërojnë popullin e vet etj-etj., dhe në
fund të arrihet përsëri aty ku edhe emi: Në robëri-!
 
Përkundër asaj që dikush mund të mendojë se nëve na janë përzier
penjtë, ngase Rugova si kritik i veprës së Bogdanit nuk na pëlqen
fare, ne po ashtu ndjemë kënaqësi kur e pranojmë të vërtetën se i
njëjti Rugovë është një letrarë vërtet i aftë dhe e cili meriton respekt
të pakontestuar në qoftë se nisemi nga aspekti i vlerësimit dhe i
kritikës së një shkrimi për sa i përket gjuhës. Ai me aftësinë e tij prej
letrari është në gjendje që t'i reflektojë dhe t'i bëjë të dukshme edhe
grimcat më të padukshme të atomit gjuhësor. Në analizën e tij të
veprës së Bogdanit, ai mjeshtrisht e analizon nga të gjitha aspektet
prutonin dhe neutronin e atomit gjuhësor, por kur ndeshet në
elektronin negativ të filozofisë polemizuese të Bogdanit, ai deshiron
që edhe aië ta shëndrrojë ne neutron, as plus e as minus. Kjo kishte
për t'u kuptuar vetëm si një tendencë e tij për t'i pajtuar kundërshtitë,
po të mos harrohej dhe të njëjtin elektron, të cilit Bogdani i ka vënë
shenjën e plusit të prutonit, ta pranonte, e aq më tepër edhe ta
mbrojë, si teori të vërtetë dhe me vend. Ne e kuptojmë dhe e
pranojmë se edhe Rugova është prej mishit dhe prej gjakut dhe se
krimbat e patriotizmit të tepruar që mund t'i enden nëpër gjak ia kanë
turbulluar mendjen dhe ai ka filluar që gjërat t'i sheh vetëm me
zemër, e jo edhe me mendje, kurse filozofi polak Leshek Kolakovski
shumë bukur e thotë se armiku kryesor i mendjes është zemra.
Ndoshta Kolakovski edhe nuk e ka me vend, por ne jemi plotësisht
të gatshëm që ta pranojmë këtë të vërtetë, të cilën na e thotë ai.
Duam të themi: Meqenëse një shkrim bëhet me qëllim të caktuar e jo
vetëm sa për të radhitur germa dhe fjalë, pra përmes tij dëshirohet të
na thuhet diç, të pasqyrohet një gjë, të tregohet një e vërtetë, e bile
edhe ndoshta të fshefet ajo e vërtetë, por gjithsesi një qëllim dhe një
porosi duhet të ekzistojë', atëherë duhet edhe të kihet kujdes për atë
qëllim dhe atë porosi. Natyrisht se qëllimi-porosia mund të jetë i
mirë, i drejtë dhe dobiprurës, por mund të jetë edhe e kundërta. Ai
qëllim mund të jetë i padrejtë, jo i mirë dhe i dëmshëm për shoqërinë
e ardhshme, edhe pse arsyeja fillestare nuk e ka velrësuar si të tillë,
por perkundrazi, e ka vlerësuar si dobiprurës dhe diç shumë me
vend dhe të nevojshëm. Shkurt: Oëllimi i mirë mund të dalë si i keq
dhe qëllim' i keq mund të dalë si i mirë, varësisht nga aftësia e
vlerësimit dhe pozita e vështrimit. Nëse pozita e kundrimit është e
gabueshme, atëherë edhe vlerësimi do tëjetë patjetër i gabuar. Nuk
na e thotë mendja se mund të ketë qëllim të mirë ai i cili fillon të na
gënjej'ë, mashtrojë dhe falsifikojë. Nuk bën t'i besojmë qëllimit të
mirë të një bixhozxhiu, i cili në bazë të aftësive të tij, të themi
gjeniale, na e përshkruan në një libër, me përpikëri dhe në detale
funksionimin e organeve të njeriut, si dhe të gjymtyrëve të tij, lëvizjet
e gishtrinjve të dorës, syve etj., gjatë lojës së bixhozit. Ai mund të
admirojë edhe shumë anatomiste të tjerë, por mësimet e tij mbi
sielliet dhe nd enjat e njeriut gjatë lojes pranë tavolines së bixhozit,
sado të përpikëta dhe të sakta qe të jene, nuk do t'u preferohesh'n
studentëve të mjekësisë. Ato përshkrime famoze të të rrahurit të
zemrës, qarkuIlimit të gjakut, tempëratures trupore të ngritur,
dridhjeve të gishtrinjve etj., të cilat jepen përmes shembullit konkret
të përshkrimit të njerëzve pranë tavolinës dhe gjendjes së tyre
shpirtërore, ku nga shuma të mëdha të deponuara dhe mundësia e
humbjes apo edhe e fitimit, të gjitha shqisat e lojtarëve janë
shumëfish të zgjuara, nukjanë asgjë tjetër përveç një propagandim
dhe mësim mbi lojën e bixhozit. Kjo lojë, edhe pse nuk është e mirë,
dikujt mund t'i pëlqejë. Dikush jetën dhe ardhmërinë e kupton edhe
e mendon asisoj. Ajo le të jetë punë e tyre. Por, në. atë moment kur
përshkruasi fillon t'i fyejë dhe ofendojë të gjithë ata të cilët nuk e
donë dhe nuk e luajnë atë lojë bixhozi, atëherë ai i pafytyrë i ka
tejkaluar kompetencat dhe të drejtën e tij në të cilën askush nuk i
është ngatërruar. Detyrë e kritikut këtu kishte për të qenë që, duke e
analizuar veprën, bile ta thotë haptazi se te gjithë ata të cilët nuk e
lozin bixhozin, nuk do të thotë se janë të poshtër dhe pisa. Fëmijës
të cilit dëshirojmë t'ia mesojmë numrat dhe e sjellim pranë një
tavoline të tillë, ne vërtet do te kemi mundësi t'ia mësojmë
matematikën e ulët, por edhe që ta ngrisim një bixhozxhi të ri, i cili
më vonë do ta urrejë tërë botën jobixhoze. Linguisti pranë një
tavoline të tillë kishte për të siguruar material për disa doktorate, por
parashtrohet pyetja se sa mund ta përdorë atë material për qëllimin
e edukimit të brezave?
 
Rugova vërtet di të thotë dhe ka çka thotë. Por, gjersa ai di ta thotë,
në anën tjetër nuk e thotë. Përse? Përse ai kur flet për
kundërshtimin e Bogdanit ndai shpjegimeve të "islamizmit", të cilin
kundërshtim e quan shkencor, ai thotë: "Me këtë vërtetohet e dhëna
se ai e kishte Miaft të fortë kultin e dijes. Kështu, kur flet për disa
fenomene natyrore në ligjëratën V të shkallës 1. konkretisht për
zënien e Diellit, e mohon shpjegimin islamik, (turk), siç thotë ai, se
Diellin e zë dragoi, prandaj i humbet drita"?
 
A është e mundur që Rugova mos ta ketë ditur se islamizmi
shkencor nuk e kishte thënë kurrë një marri të tillë? Si do të
reagonte Rugova po qe se dikush e sulmon se nuk është e vërtetë,
siq kinse na paska pas thënë Rugova, se ne shqiptarët nuk e kemi
prej'ardhjen nga populi ilir!, kur mu nga ata rrjedhim? Sot pothuajse
çdo shqiptar do ta përkrahte të vertetën se në rjedhim nga ilirët dhe
pa e vërtetuar qëndrimin e Rugovës në lidhje me ketë temë, do ta
fajësonin Rugovën për trillim. Sa është fajtorë me këtë rast
Rugova?! Ne mendojmë se ai nuk do të ishte aspak fajtor dhe
gabimi do të jetë i atyre te cilët pa i vërtetuar gjërat i besojnë një
sharllatani dhe e sulmojnë njeriun e pafajshëm. Po ashtu edhe
Rugova, duke e përkrahur të vërtetën e Bogdanit dhe duke i besuar
atij në çdo pikë dhe presje, i lë mundësinë që ai të trillojë të
pavërteta për kundërshtarin, me çka, edhe pse pa vetëdije, edhe
vetë barazohet me të në trillim. Në fjalinë e Rugovës nuk e kemi
vetëm përshkrimin e mendimit, gjegjësisht të trillimit bogdanian, por
edhe pranimin për të vërtetë të asaj të pavertete. Gjegjësisht, jo e
pavërtetë e cila kinse na qenka thënë nga islamizmi, por e pavërtetë
të cilën islamizmi nuk e kishte thënë kurrë. Edhe Bogdani i "madh", i
cili paska pas ditur shumë gjuhë dhe kishte njohuri të mëdha, me
siguri e ka ditur se islamizmi burimor dhe ai shkencor nuk kishte
qenë dhe as që ishte shkencë përrallash por problemi nuk qëndron
në atë se cka thotë islamizmi. Problemi, sipas botëkuptimit
bogdanian, qëndron në atë se islamizmi për të është armik dhe ai
assesi nuk bën të disponojë me të vërtetën. Kjo, sipas mendimit të
Bogdanit, nënkupton që armikut bën edhe t'i mvishën të "vërteta", në
mënyrë që kurdoqoftë të mund të dëshmohen si qëndrime jo te
drejta dhe joshkencore. Me një fjalë, të dëshmohen si të pavërteta.
 
Ishte viti 1543 kur Koperniku shtatëdhjetëvjeçar, edhe pse teorinë e
kishte përpunuar qysh para moshës dyzetvjecare, për cka kishte
bërë edhe skicat matematikore, mori guximin që të publik 'ë
përshkrimin e vet matematikor të gjithësisë me titullin "De
revolutionibus orbium coelestium (Revolucioni i trupave qiellorë),
duke treguar përbërjen e veçantë të trupave të cilët rrotullohen rreth
Diellit, gjersa dija që po përfaqësonte "shkencëtari", teologu dhe
filozofi ynë ende po përkrahte sistemin e grekut nga Levanti,
Ptolemeut, për mbrojtjen e të cilit sistem pa mëshirë po i dënonte
heretikët si Koperniku, Galileu, Gj. Bruno etj. Nuk e cekëm me
pahir vitin 1543, kur heretiku Kopernik e kishte thënë të vërtetën e tij
dhe kishte marrë "shpërblimin" nga kisha katolike, ngase nga ky vit e
gjer më 1685, kur doli "Çeta" e Bogdanit nga shtypi, lexuesi mund ta
vlerësojë atë interval të të arriturave "shkencore" të së vërtetës së
përgjithshme bogdaniane, për të cilin toka ishte mesi i gjithësisë,
Krishti ishte Bir Zoti dhe Zot vetë, kurse Muhameti, ai "bari i deveve
dhe pelave", ishte një rrenacak i cili e kishte përbuzur "fenë e
vërtetë".
 
Ajo që vërehet fund e krye në veprën e Bogdanit është dëshira e tij e
tlaktë që me çdo kusht të dalë fitues, ta mund armikun me
"shkencë", teologji dhe filozofi, apo edhe me ndihmën e djallit vetë,
atëherë kur "shkenca" e tii është e tejdukshme dhe lëshon erën e
blozës shkrumuese. Kështu, ai fillon të falsifikojë thënje nga profetë
të ndryshëm, të inskenojë biseda dhe thëniet e botëkuptimet pagane
t'ia lërë në duar, si fëmijën kopil, islamizmit të vërtetë. Hajde
Bogdani, por përse Rugova? Se nuk i është e njohur kjo e vërtet
islamike Rugovës nuk mund të bindemi, kurse me të drejtën e tij që
të ketë pikëpamje ateiste, pra të mos besojë fare në zot, ne as që
duam të ngatërrohemi. Ajo është e drejtë e çdokujt, e edhe e
Rugovës. Megjithatë, kjo tolerancë e zemer gjerësisë islamike nuk
nënkupton edhe të drejtën e shpifjeve të të paqenave, të cilat duhet
dhe lejohen t'i mvishen islamizmit!
 
Për të qenë marria edhe më e madhe, në të njëjtën faqe ku e
përmend zënien e Diellit, Rugova vazhdon ta mbrojë sjelljen vandale
dhe skandaloze të njeriut të cilin e quan shkencëtar, me këto fjalë:
"Në fushën e polemikës del për faqe mjaft mirë edhe temperamenti i
Bogdanit si polemist. Kjo vërehet, pos argumenta që sjell, sidomos
në intonacionin stilistik të pjesëve ku polemizon, sa që kufizon me
fanatizmin e polemistit ne përgjithësi, por duhet të shtojmë, marrë
nga pikëpamja e tij, gjithnjë është në nivel të diskutimit polemik dhe,
temperamenti i tij të bën ta respektosh, sepse i njeh gjërat në
thelbësi."
 
Pra, Rugova e pranon se Bogdani i njohka gjërat në thelbësi dhe
pallavrat e tii ndaj islamizmit u dashka të kuptohen si të vërteta!
Kështu shkruan ai, dhe kështu rezonon ai. Gjepura! Bile edhe u
dashka respektuar temperamenti i tij. Temperamenti i përkufizuar, -
mbajeni mend, - me margjinën e poshtërsisë, u dashka respektuar,
sipas zotëri Rugovës!? Tëvjetrit, kur mbeteshin pa tekst dhe nuk
dinin ç'të thoshin për një paturpësi, nga thellësia e pastërtisë së tyre
shpirtërore nxirrnin një "elhyçmyrilah"! Meqenëse Rugova nuk e di
se ç'është "elhyçmyrilahu", por e di shumë mirë se ç'është
temperamenti i cili duhet respektuar, atëherë, pasi qenka ashtu dhe
temeperamenti u dashka respektuar, përse zotëri Rugova, në këto
vitet tona të murrme dhe tërë dyll mjerues, kur arsyej a e një
temperamenti të tillë është më se e justifikueshme, nuk e bëri as një
më të vogëlën shenjë që t'ia respektojmë temperamentin e tij të
dashur, siç na është edhe ai vetë i dashur. Këtu diçka nuk është në
rregull. Bile, këtu shumëçka nuk është në rregull.
 
Në qoftë se temperamentin e Bogdanit duhet repektuar, ngase i njeh
gjërat në thelbësi, atëherë mos vallë temperamenti i Rugovës
munguaka ngase nuk i njeh gjërat në thelbësi?!
 
Vetëm në qoftë se temperamenti kuptohet si mungesë e fakteve të
vërteta për një dëshmi, mostemperamenti i Rugovës, i cili vërtetë ka
fakte e fakte për të dëshmuar të vërtetën në thelbësi, edhe mund të
justifikohet. Por, ç'të bëhet atëherë me Bogdanin? Nëse e
arsyetojmë jo temperamentin e Rugovës me materialin e bollshëm
dëshmues mbi të vërtetën, me të cilin ai sot disponon, atëherë
doemos rrezikojmë që temperamentin e Bogdanit ta përkufizojmë,
siç u detyruam ta themi edhe më herët, me poshtërsi. Ose pse jo!
Edhe temperamenti ka mundësi tëjustifikohet dhe pranohet, porme
kusht që gjër tëk njohja e gjërave në thelbësi mos të arrihet përmes
falsi, ngase kjo nuk do të ishte njohje e gjërave në thelbesi, por
mistifikim i tyre i qellimtë dhe me dredhi, deplasim i së vërtetës në
tërësi. Vetëm temperamenti i cili ushqehet nga e vërteta dhe e
shkallmon gënjeshtrën mund të arësyetohet. Temperamentet e
tjerà, cilatdo çofshin, janë fëmijë cullak të marrëzisë, përveç
temperamentit të gënjeshtrës i cili mëmë i thotë poshtërsisë!
Megjithatë, siç duket, Rugova i amshimit ia mbyll nga brenda dyert
vetes triumfalisht dhe përgjithmonë, duke u ngujuar me xhelozi në
piramidën e gënjeshtrave bogdaniane. Secili ecën rrugës së vet, por
është mirë që edhe një herë t'i lëshohet një sy se si ecën Rugova
labirinteve të piramidës së cekur: "Marrë në bazë të metodologjisë
në të cilën e zhvillon polemikën, ejo në bazë të orientimit të tij, mund
të themi se Bogdani është mjeshtër i polemikës së argumentuar."
Pra, "jo në bazë të orientimit të tii", dmth. konfrontimit me besimin
islam, por në bazë të metodologjisë së tij!!! Rugova me këtë sikur
nuk është i dëshirës që të konfrontohet me islamizmin, por nuk ka
asgjë kundër metodologj isë polemizuase të ndërskamzave,
gënjeshtrave, shpifjeve dhe fyerjeve kundër islamizmit! Ai mendon
se me këtë e ka ruajtur neutralitetin e tij dhe lirisht mund të kënaqet
me mjeshtrinë argumentuese të Bogdanit, të cilin e kishte therur briri
i demit, por fajin, natyrisht, nuk e kishte as briri as paganizmi, demi i
të cilit ishte, por vetë islamizmi dhe profeti Muhammed. Argument
se jo mahi! Dhe nëse Rugova edhe vetë e ka arritur këtë mjeshtri të
polemikës së argumentuar, atëherë as që kemi vullnet la pyesim se
si u shpërdorua liria e premtuar aq kohë?
 
Dhe ja, mu atëherë kur, sikundër pas përfundimit të monodramës
trishtuese të Orson Uellsit mbi invazionin e jashtëtokësorëve, që u
dëgjua zëri sqarues i spikeres së radios, dëgjohet edhe zëri i
Rugovës:
 
"Shkurt: është një Komedi hyjnore shqiptare marrë në planin e
akseologjisë historiko-letrare e filozofike", dhe njeriu në fillim i
hutuar, e pastaj edhe i lehtësuar, fillon të qeshet dhe të gjitha ato
thënje të Cuneusit dhe të Rugovës fillon t'i përceptojë vetëm si një
komedi të verdhë ngucakeqe, dhe thënien pasuese; "pra Cuneusi
është vepër bazë në humanistikën shqiptare", e kupton vetëm edhe
si një bisht të këputur komedie me të cilin scenaristi dëshiron që ta
arrijë efektin e fundit të një pickimi xiglues dhe lamtumirës, kur si nga
qielli i kthjellët të lshohet realiteti i frikshëm i tragjikës:
 
"Pra, vepër që të bën ta mbash të hapur dosjen e studimit dhe ta
ndiesh vazhdimisht kënaqësinë e leximit... Kjo është logjikë e gjallë
e saj ... " dhe ti e sheh para vetes logjikën e gjallë të dhëmbit të
lugatit dhe vetminë në atë terr kombëtar. Ke vetëm aq kohë që ta
kuptosh se je aktor aktiv i një tragjedi-komedi-tragjedie shqiptare dhe
shpirtin tënd fillojnë ta bluajnë gurët e organeve tretëse të vetë djallit.
Atëherë perdja e zezë, që leshohet si flamur i fundit kombëtar, duhet
ta mbulojë ngjyrën e kuqe të gjakut tanë, për të cilin bën luftë
purgatori.
 
Zëra nga shkretëtira
 
E ka lehtë me ne purgatori. Vërtet i ka lehtë kur gjendja jonë
kulturore është kjo që është dhe se sinqeriteti dhe e vërteta jonë
është kjo që nuk bën të jetë. Ne mundohemi që ta themi atë që e
ndjejmë, edhe pse ndoshta na mungon aftësia e nevojshme e të
shprehurit gjatë përshkrimit dhe kritikës së të vërtetës, e cila na
rrethon. Por, fatmirësisht ka të tjerë të cilët, përveç që kanë aftësinë
e përjetimit dhe të përceptimit real të dukurive negative në shoqërinë
shqiptare, ata e kanë edhe aftësinë e nevojshme për t'i shprehur ato
ndjenja, të cilat ua ndrydhin shpirtin e tyre të paprishur. Një zë i tillë,
i cili shkrepi në pikë të ditës dhe u avullua nga zallina e shkretëtirës
shqiptare, qe edhe zëri i Rexhep Hoxhës në simfoninë e tij të
"Shpatës së Aliut ... " Edhe pse simfonia në fjalë fund e krye është
një defetizëm total, asnjë njeri normal i cili e njeh realitetin tonë dhe
nga gjaku i të cilit ushqehet pema e së vërtetës, nuk do të mund të
mohojë se akordet e "shpatës" e përceptojnë realisht dhe plot
saktësi të dridhmen e mjerimit kosovar.
 
Hoxha thotë:- Në jetën tonë mbretëron kaos i madh, si rrjedhim i
mungesës totale të edukatës dhe moralit njerëzor, logjikës së
shëndoshë njerëzore dhe normave më elementare të botës së
civilizuar, ngasè sinqeriteti, guximi i fjalës së hapët dhe hulumtimi
pas së vërtetës janë vënë në loië niza bvrokratët dhe shpirtrat e
shitur. Interesat private të "intelektualëve, kritikëve dhe punëtorëve
kulturorë", që topitin shijen dhe arsyen njërëzore, Hoxha e krahason
me shkatërrimin dhe plojën që mbetet pas vërshimit të karkalecëve
dhe të termitëve. Ky është një përshkrim vërtet mjeshtror i një
mjerimi të veçantë, i cili lojërat e reja të kohës së sotme i luan me
letrat e zeza të mjerimit të vjetër, atij mjerimi i cili me akrobacione
primitive e bënte dhe e quante shkrimtarë dhe akademik varfërinë
shpirtërore të hoshtaplerëve të cilët na prinin në edukim, e që edhe
sot, me xhybet e rrotulluara çoroditshëmjargisen dhe me rrahagjoksi
patriotike na këndojnë ninulla për gjumëvënje të thellë kombëtare
dhe njerëzore. Dhe, edhe pse e vërteta të dhemb dhe blozhon tërë
shkrumim shpirtin, Hoxha e thotë haptazi diagnozën kanceroze që
është strukur në kameleonin e formës së perkyer të "gjeniut"
kombëtar, i cili vetëm grimcon dhe korozon mbi shpirtin e këtii populli
krenar.
 
"Kurrë nuk kemi pasur kritikë të mirëfilltë letrare", është shigjetë
helmuese e lëshuar nga harku i ngrehur fort i Rexhep Hoxhës,
shigjetë e cila duhet të ngulet thellë në shpirtin e ndërgjegjes së
popullit të përgjumuar, dhe atë përmes fjalisë e cila tregon se është
arritur pika e fundit e mjerimit, pas të cilit është krejtësisht një të jesh
apo të mos jesh: "O, deri kur? Deri kur do të heshtim? Deri kur do t'i
kursejmë intelektualët e poshtër?"
 
Çka të thuhet tanimë? A të pajtohemi me Rexhep Hoxhën, i cili na i
nxjerr sytë e "shëndoshë" me të cilët nuk shohim asgjë, apo t'i
bashkangjitemi qëndrimit të atyre "intelektualëve", të cilët Hoxhën e
shpallin tradhtar? Këtu dikush edhe është kah tradhton. Bile edhe
me të madhe duken gjurmët e mashtrimit', por mjerisht të verbërit
nuk shohin, apo jo? Dhe, gjersa i verbëri përkundër syve të
shendoshë nuk dëshiron të shohë, "intelektualët" e tillë cdo herë
bajgën e tyre popullit do t'ia shesin për tortë!
 
Përse për ne edhesot e kësaj ditetëjenëaktuale fjalët e satirikut
Damanoviq, të cilin e parafrazon Hoxha, se ligje të mbrekullueshme
ka, por liri s'ka aspak, se 1 gj'ithë vendi është i mbushur me logjikë,
por mend nuk ka edhe se cdo fajdexhi dhe rezil mund të blejë për
disa grosh titullin "Atdhetar i madh popullor", në një shoqëri të
degjeneruarl, pa vlerë morale e njerëzore, pa sinqeritet dhe
devotshmëri, e për të shkëlqyer aspiratat e errëta që kanë lindur nga
gënjeshtra dhe mashtrimi?
 
Çka e infektoi dhe këmba e kujt tjetër, përvec se e jona, shkell mbi
atë shpirt të pastër dhe të kthjellët te "Lugieve të verdha" që ai ta
ndryshojë filozofin e vet të shkrimit dhe të ngulfatët me satirat e
Damanoviqit, në vend që edhe më tutje ta këndojë këngën e tij të
gëzimharesë, ashtu, mal më mal e vëri më vëri, shënd e verë e
dora-dorë, në çdo pjesë dhe pëllëmbë ku e mbulon një
"Postë e porositur" e Krasniqes sonë?
 
E vetmja mundësi qe uji i fëlliqët që vërshon çdo gjë para, të ndalet
dhe ta humbë turrin, dhe që lugjet tona të jenë gjithmonë të gjalla,
tërë jetë dhe të verdha, dhe që posta e porositur kurrë të mos e
ndalë hapin në gëzimet bleruese të së ardhmes, është që të
bojkotohet gënjeshtra! Mjet tjetër nuk kemi.
 
Por, Hoxha ka të drejtë, mjerisht, kur në vete e ndrydh një frikë tejet
të madhe se ne naivisht do të besojmë se ai i cili e quan veten
patriot dhe dëshiron "të hedhë çdo gjë nga shtëpia, çdo shtrat
bolshevik, karrige dhe pjatë bolshevike, apo çdo pikturë bolshevike"
dhe e bën, apo mendon se po e bën shkrum dhe hi të kaluarën e vet
të poshtër, dhe si i rilindur me çideologji të re përvidhet si një
demokrat i moshës parazerovjecare, se e ka me gjithë mend. Dhe
vërtet, nëse ne jemi aq të topitur të mos kuptojmë se për të riun
demokratik të moshës parazervovjecare edhe shtrati i ri, taze krej't
dhe në tërësi demokratik, nuk e luan të njëjtin rol dhe funksion që e
kishte luajtur për të edhe shtrati aq i dashur i amshimeve të ëmbla
bolshevike, do të rrëshqasim dhe do ta thyejmë shumë keq kokën në
të njëjtin moral dhe ndershmëri për të cilinjemi
përplasurpesëdhjetëvjet me radhë.
 
Fundi i fundit, ne as që e kemi të qartë se si na u përvodh një shtrat
në këtë shtjellimin tonë. Ajo që dihet dhe është e sigurt është se një
shtrat po na tepron dhe ka mbetur nga ai i cili i ndërron shtretërit,
duke menduar se moralin dhe nderin duhet emajlsionuar me
cleksirin politik. Pak edhe e tepruam, por thotë një fjal e Vietër e
këtij populli të lashtë dhe të pa dije dhe pa shkollë se: vaji i burrit dhe
i trimit është kënga dhe gazi. As nuk guxoj të them, edhe pse kam
shumë deshirë, sejam burrë, e lëre më ndonjë trim dai, por qe, pa u
qesh se s'uj u durova. Fjalën e kam për shembullin konkret të
dëshmisë së kulturës sonë të "madhe" poetike të ditëve të sotit, të
cilin Hoxha në vepi-ën e tij "Shpata e Aliut dhe Fjala e Sadiut" e
nx.ierr si një shembull konkret të bastardimit kulturor. Në atë
vjershë, autori gabimisht e ka vënë nënshkrimin e tij, jo në fund, por
që në fillim të poezisë:
 
Pleh
lëvdohesh
eksponat muzeik
ferum
feroboksit
çelik
të prek
klik, klik, klik
meteotit.
 
Ende pa e përfunduar mirë të qeshurit e mjerimit nga këto vargje
brilante të këtij alamet poeti bashkëkohor, i cili premton shumë, por
të cilin Hoxha nuk e çmon aspak. tek Drini i Bardhë u dëgjua lehja e
qenit. Nga erresira e poezisë shqiptare dëgjohej refreni i gjëmimit:
 
Drini i Bardhë: kuq, kuq, kuq
Qeni im leh
Qiellin do ta përbijë:
Qeni im i bardhë
Qeni im i zi
Pa sy e dhëmbë.
Drini i Bardhë: kuq, kuq, kuq
Zogu im
Në kup të qiellit
Është ngritur.
 
Kjo poezi e dytë, e një poeti tjeter, poashtu të "madh", ma ndali të
qeshurën përgjysmë dhe si i shtangur mu duk se po shikoja se si ai
qen i bardhë, apo qen i zi, i cili nuk kishte dhëmbë e as nuk kishte
sy, po e ngjallmiste dhe bënte kuq, kuq, kuq, kulturën tonë te mjerë
dhe të bërë krejtësisht duq, duq, duq. Kush ka besuar se Drini i
Bardhë, i cili kurrë nuk na ka skuqur, do të na skuqë nga marrëzitë
tona poetike. E artë duhet të jetë deviza e cila thotë "Kurrë mos
thuaj kurrë". Por, ne e thamë, apo jo?
 
Dhe tamam ne u bëmë gati që të mendojmë se Hoxha është "shka"
dhe shok i Damanoviqit, kur ai nga mënga e nxjerrë poetin anonim
të Egjiptit të Vjetër, i cili duke u shtvrë me bryla, i bën vend veti dhe
e arsyeton mbrehtësinë e tehut të shpatës me të cilën Hoxha
dëshiron që ta shkurtojë poshtërsinë. Edhe ai thotë:
 
"Kujt t'i flas sot? Nierëzit janë të pangopur, secili ia grabit pasurinë
të afërmit. Kujt t'i flas sot? Zemrat janë të pangopura, njeriu në të
cilin kisha për t'u mbështetur, zemër nuk ka ". "Kujt t'i flas sot?
Drejtësi nuk ka, tokën e kanë marrë në dorë të poshtrit". O Zot, o
Zot, po a do të thotë kjo se myku i qelbur i kulturave të Vjetra dhe të
huaja, të para ca shekujve, është riinkarnuar dhe fituar shpirtin e
kulturës sonë te sotit, apo se rrethi i fatalitetit tonë është vetë
amshim kultural me shpirtë feniksi?
 
Kuit t'i besohet" Evropës përparimtare dhe aponentëve bogdanian,
vetë bodrumeve të Evropës neurotike. në të cilat nuk hvn se nuk hyn
Hoxha, apo ... ? Nuk duhet ngutur dhe Hoxhën ta quajmë
"katundar", i cili di të bredhë vetëm pas thanave dhe murrizave. Ai
askund nuk u shpreh kundër Mocartit, Bahut'. ose Bethovenit të
shurdhër. Me plot bindje dëshmojmë se ai me giithë dëshirë dhe
tërë kënaqësi do ta pranonte kulturën e vërtetë të Perëndimit, e besa
edhe të Lindjes, por vetëm me kusht që ajo të paraqesë kulturë të
vërtetë, kulturë e cila s'ka si të mos duhet. Edhe pse "katundar", ai
me ëndje do të përcillte simfoni në Vjenë ose Paris, por pa kthyer
asnjëherë në bodrume dhe shtëpi.... ku dinë të kthejnë shumë të
"kulturuar" tanë. Me një fjalë, Hoxha di ta dojë dhe e do vetëm
kulturën perëndimore të vërtetësisë, e cila kulturë edhe kishte për t'i
bërë vend vetes në kulturën e përgjithshme të civilizimit botëror, dhe
çka është më me rëndësi, kjo dashuri e tij ndaj kulturës së tillë nuk e
ka kundërvlerën e vet të shprehur në markat gjermane apo dollarin
amerikan. Këtu duhet kuptuar atë ndarjen rigoroze në mes të dy Iloj
dashurish: dashurinë ndaj kulturës së vërtetë, e cila është veti e të
sinqertit, dhe dashurinë e të poshtërve, të cilët e duan kulturën e
përgjithshme perëndimore, pa përjashtim të avullimeve të
Ilojllojshme nga ndyrësit që mund të hasen atje. Bile mu ato
avullime, para karakterit dhe kulturës së tyre të dobët, ngriten si
oreol i shenjtërisë civilizuese. Megjithatë, jemi të vetëdijshëm se në
pakëz si tepër e atëm u, ngase atyre as që u bën. Si të pabesë dhe
të panderë që janë, ata shiten lehtë dhe duan çdo kend dhe askend,
varësisht se sa janë të gatshëm të tjerët që t'ua paguajnë atë -
dashuri - të tyre me deviza. Është plotësisht e natyrshme se me
njerëzit e tillë, të emrit,të veçantë, Hoxha nuk dëshiron të ketë asgjë
të përbashkët. Dhe si mund të ketë, kur ata e kanë tradhtuar vetë
nderin e tyre e nuk po e tradhtojnë një grusht popull të vet!
 
S'di çka më gjeti dhe m'u kujtuan në këtë rast fjalët e një filozofi, jo të
Bogdanit he nuk di çka i qoftë, por të një filozofi tjetër, fjalët e të cilit i
pata lexuar diku me nje rast, dhe atë bile "shkinisht", edhe pse
filozofi nuk kishte qenë "shka" dhe i cili thoshte se politikani është
atdhetar i cili trimërisht e flijon jetën tënde për mbrojtjen e atdheut të
vet! Kështu disi shkruante, por mua edhe sot e kësaj dite disi me
gumzhit koka pak më ndryshe dhe më tingëllojnë si parafrazim se
politikani është atdhetar, i cili trimërisht flijon jetën tënde për ta
mbrojtur pozitën (karrigën) e vet, dhe vetë shën Ignjaci martir do të
mund ta dinte se ç'mister i fortë atdhedashurie është ky! Unë për
vete nuk e di.
 
Zë tjetër, i hollë dhe i ngadalshëm, por mjaft i qetë dhe i sigurtë, i cili
kohë pas kohe dhe në intervale të rregullta mund të dëgjohet në këtë
shkretëtirën e arsyes sonë, është edhe zëri filozofik i një Shkëlzen
Maliqi. Ai, si i "dyshimtë" dhe i anatemuar nga aspekti i prejardhjes
së "etiketuar", shpejt e mori veten dhe u lëshua pas hapit të së
vërtetës. Kjo mund të jetë vetëm edhe një dëshmi e mirë dhe
shpresëdhënëse se kjo tokë nuk rrit vetëm "Mic Sokola" dhe
"patriotë". të cilët çirren natë e ditë se si Kosova nuk duhet lëshuar
armikut dhe se si shqiptarët nuk duhet të kërkojnë azil në shtetet e
huaja, kurse në lokalet e tyre të agjencive turistike, njëzet e katër
orët fatlume, nën shenjën "Non stop", i shërbenin popullit në
sigurimin e udhëtimeve të rehatshme dhe të qeta, të largiiëit nga
thesi i shkyer i quajtur Kosovë. Populli udhëtonte rehat, vendi
zbrazej rehat, por edhe këta e korrnin "bereqetin" devizor rehat.
Dhe vërtet rehat e fituan Republikën e tyre: Këmbëkryq në
"Komisionin për mbrojtjen e te drejtave dhe lirive të njeriut"!!!
 
Natyrisht se ai edhe duhet ta ketë vendin aty, ngase po të mos ishte,
kush do t'ia mbronte të drejtat dhe liritë që popullin lirisht dhe rehat
ta shpërngulë? Ku më mirë: edhe patriot i nderuar, edhe atdhetarl,
edhe përplot deviza nga mjerimi i popullit të vet. Kulturë për lakmi,
sa që as koka tullace më nuk i paraqet pengesë, ngase ajo
përputhet shumë mirë me rolin e nieriut të "ditur".
 
Paraqitjet publike të Maliqit dëshmojnë nderin dhe guximin e tij që t'i
ngre dy gishta për lojën e pastër të "Fair-play"-it politik. Aq më parë,
duke shkuar krahas me kohën, ai shkel gjithnjë dhe me kujdes mbi
gjurmët e së mundshmës reale dhe faktike për frenimin e
përplasjeve tona kombëtare, duke dëshmuar përherë se nderi i tij
kulturor nuk e do mashtrimin, të cilin në çdo kohë është i gatshëm të
ta shesë "patrioti".
 
Se ky Iloj "patriotizmi" i kërpudhave të ndyta pas vërshimit të
tmerrshëm kombëtar, mund të jetë tejet helmues dhe mund ta
shkatërroj'ë ne përgj'ithësi ndërgjegjen tonë kombëtare, e vërejti me
kohë edhe Teki Dërvishi. Ai, si njeri i cili merret me shkrimet e të
gjitha zhanreve dhe pat botuar disa libra, u ngut të mbështillet me
errësirën e tymit të temjanit, ngase ashtu po e kërkonte patriotizmi
kombëtar, dhe e shkroi dramën "Zhvarrimi i Pjetër Bogdanit". Në
tërë dramën terr dhe sëmundje, por Tekiu zhvarrisej mundimevet
kombëtare që sado p'ak t'ia jepte krahun kultures sonë dhe
demokracisë. Nëpër tërë atë zymtësi neveritëse, e cila po lëshonte
erë lëngate, ai dramën e qiti në stom, dhe bile arriti që ta lëshojë
edhe perden e përfundimit. Bogdani i vdiq, por kur u ndezën dritat,
për cudi, ai vetë kishte mbetur i gjallë dhe bile pa u infektuar fare
nga sëmundja vdekjepruese nga e cila vuante Bogdani tashmë i
vdekur. Kështu, si i gjallë që ishte, ai deshi të martohet me
demokraci, ngase i fejuar ishte që më herët. Se si u bë puna dhe
Tekiu e zbuloi me kohë se kjo "demokraci" në të ardhmen nuk do të
mund të ishte e dashura e tij e shpirtit, ne nuk e dimë, por ajo çka
është me rëndësi, i revoltuar thellë dhe me qëllim që t'ia bënte me
dije "demokracisë" se po e prishte fejesën, ai u ul dhe e shkroi
komedinë "Leci e Lulia në Gjermani". Nuk thuhet më kot se njeriu i
dëshpëruar është shumë më i rrezikshëm, por ai di të bëjë edhe
mrekulli në rrugën e shpëtimit të tij shpirtëror.
 
Dhe me një rast, gjatë dramës, duke i ballafaquar me dredhi tanimë
ish të dashurën e tij demokraci dhe të motrën e saj, simpatizuesen
ndoshta edhe më të hershme, të cilave për ironi u kishte vënë emra
meshkujsh, Tekiu në polemikën demokratiko-komuniste e detyron
demokracinë që h-aptazi ta pranojë emrin e përbashkët dhe të
vërtetë të motrave siameze, emër ky i fshehur të cilin me kohë ua
kishte vënë nëna kulturë. Për këtë dredhi demokracia ia theu penën
e shkrimtarit të shkrimeve publike dhe e nxori jashtë. Tekiu shkoi
dhe mustaqet i mori me vete. Asgjë nuk la për demokraci. Ndoshta
edhe nuk është kështu, por ne nuk na ka rënë më që të lexojmë
askund ato kalavesh shprehjet e tij të "1001 netëve".
 
Sidoqoftë, Tekiu kishte gabuar. Ai burri i botës kishte pasur aq
guxim të mendojë se vërtet censurën pise e kishte vrarë dhe
varrosur demokracia, me duart e saja! Se si i kishte dalë nga
mbamendja Tekiut se pas tri ditësh ishte ngjallur zoti Krisht, e ky
është vetëm një mësim se pas tri ditësh mund të ngjallet edhe Zoti
Cenzurë, ne nuk e dimë. Përvec nëse na tregon shën Ignjaci martir,
ngase ai duhet ta dijë. Megjithatë, puna e pati. Martesë nuk do të
ketë.
 
More për Tekiun hajde-hajde, se nuk u bë nami. Por, neve na
dhimbëset dicka tjetër. Po sikur, ta zëmë, Tekiu të ishte më i
kuidesshëm dhe mos ta thërriste me emër zotin democrat, por të
bindej që të shkruante ashtu, dhe assesi ndryshe, në frymën e
mashtrimeve demokratike dhe pa ia përmendur emrin demokracisë
sonë, a mos ka pasur mundësi, ndoshta, që nesër t'la përkthejnë ne
gjuhën frënge, bile mustaqet e tij? Kështu, kurrgjë. U kualifikua
Qosja., i cili diti që në mënyrë demokratike ta lëmojë Kadarenë,
ngase i duhej që t'ia këpuste, e mira e ka të mirën, "vërpcën" e
përkthimit të librit të tij në Paris! Ky është një shembull tipik dhe
shumë i njohur se si duhet të sillet njeriu ne jetë nëse me çdo kusht
dëshiron që të përkthehet. Besomëni se nuk është vështirë. Krejt
çka kërkohet është potezi i duhur në kohë të duhur, si psh. ta falësh
hidhërimin dhe ofendimin e një populli të tërë, si të ishe ti zot i asaj
lecke të quajtur popull dhe ftesa për shpërblim të arrin te dera e
shtëpisë. More pak ka bërë Kadareja, dhe po të mos ishim kaq të
imët në dije, ne do t'i këshillonim që të nguteshin pakëz gjersa
populli nuk i ka "përkthyer" që të dy dhe në tërësi. A nuk e vërejnë
se si populli ka filluar t'i "përkthejë" sjelljet e të "mëdhenjve" në
gj'uhën e vërtetë dhe të kuptueshme dhe saktësisht e përktheu
zjarrin e shpirtit kadarenian që t'i ndahet roli i Havelit pas rënjës së
komunizmit! ? Ky është një përkthim vërtet i mirë i veprave konkrete
dhe të gjalla të njerëzve të "mëdhenj" të kulturës sonë, e jo vetëm i
shkrimeve të tyre "kulturore".
 
Si të kuptohen dhe të "përkthehen" letrat e hapëta të Qosjes drejtuar
presidentit shqiptar Berisha? Si shprehje demokratike e mendimeve
dhe vlerësimeve reale për një problem konkret dhe te përbashkët,
apo si diç, më shumë? Gjersa letra e parë i peshonte gjerat në
thelbësi përmes peshorës së ndieshme të farmacistit, dhe me një
filozofi vërtet te hollë spekulative dëshmonte realitetin e mundshëm
mbi pasojat e gabimeve të lëshuara nga presidenti i papërvojë dhe
aspak diplomate, e cila letër me plot përplot kolorit të shprehjeve
akademike të ngjallte respekt admirues ndaj kritikut, historianit,
filozofit dhe letrarit kulminant, letra e dytë nuk ishte as e kritikut, as e
historiant apo e filozotit, e kurrsesi e letrarit kulminant. Ajo ishte letër
e një rrahagjokësi të rrugicave tona të përbaltuara dhe e një filloristi
Ilomotitës! Cila ishte letra e vërtetë e Qosjes? E para apo e dyta?
Një arsye e shëndoshë, nëse sot fare mund të ketë mbetur kund
arsye e shëndoshë, lë për të kuptuar se ato dy letra assesi nuk ka
mundur t'i shkruajë dorë e njëjtë, giegjësisht të jenë prodhim i së
njëjtës mendje. Distanca kulturore në mes të atyre dy letrave, siç do
të shprehej fizikani, do të mund të matej me shpejtësi drite mijëra-
vjeçare!
 
Çka e shtyri Qosjen, nëse e huazojmë shprehjen e Rugovës për
ekranin qiellor, që në ekranin e qiellit tonë të mërrolur të na shfaqet i
tëri cullak? Asgjë. Asgjë tjetër përveç nëse nuk mendon se është
një Narcis shiptar, të cilit duhet t'i takojë vendi i zbrazët i Zotit të
shqiptarëve. O mjerim, o mallkim! Veprat e tij të jetojnë sa të jetë kjo
botë. Gjithmonë!? A aq i madh kujton se është Narcisi i lojtur? Ose
ndoshta mendon se shqiptarët gjithmonë do të qëndrojnë në këtë
shkallë të ngritjes shpirtërore dhe kulturore sa që mendjemadhësinë
e tij ta çmojnë për "Blbël"? E vetmja mundësi që veprat e tij të
jetojnë gjithmonë është nëse ai krijon vepra të tjera, të cilat do ta
meritoinë një jetë të tillë. Çdo gjë është kaluese, vetëm thjeshtësia
mbetet të jetojë për gjithmonë, dhe nderi njerëzor. Por sot atij asgjë
nuk i pengon që së prapthi të quhet mbi vithet e kalit të cilin e
kaluron Kadare. Ai mbi shalë e ky mbi vithe të thata, shpinë për
shpine. Ai me frenj në duar, e ky me bisht të kalit në duar,
bashkërisht e drejt kulturës perëndimore! Kadaresë edhe i
konvenon, ngase ai është i mësuar që ta luajë bishtin, por Qosja ka
gabuar sa s'bëhet më. Atë, Qosjen. kishim dashur gjithsesi që ta
kemi tonin, të popullit, por shpirtin e prishur të pleshtit Kadare, me dy
duart ai falim djallit të mallkuar. Ai i cili ende lëpihet nga mjerimi i
popullit të vet, nuk na duhet! Qosja bile është i virgjër në këtë
aspekt. Kjo vetëm mund të bëjë që humbja e tij të jetë edhe më e
dhimbshme.
 
Kështu, ai që do të jetë zot nuk mundet, kurse ai që "mundet" nuk
do. E nuk do, ngase e di se nuk bën të gënjehet populli se JE ai që
NUK JE.
 
Kur Aleksandri i Maqedonisë e kishte pyetur mësuesin e tij,
Aristotelin, se a mundet njeriu të bëhet i pavdekshëm, ai i ishte
përgjigjur se mundet, veprat e tij e bëjnë të pavdekshëm. Por, në
pyetjen e dytë se a mundet njeriu të bëhet Zot, i ishte përgjigjur
prerazi se nuk mundet, dhe atë nga shkaku se njeriu është i krijuar
nga materja e cila i nënshtrohet shkatërrimit.
 
Një Adem Demaç është tepër i madh si njeri dhe tepër i ndershëm,
sa që përkundër veprës së tij, e cila vërtet ka shpirt amshimi, ai as
në ëndërr nuk të imponohet për zot, edhe pse gjithmonë do të
mbetet në kujtesën dhe historinë e popullit shqiptarë. Një njeri të
tillë, me virtyte të shëndosha morali dhe guximi të sinqert, bën ta
kesh bashkatdhetar, prind, vëlla, mik, e bile edhe armik. Me të
mund të krenohet jo vetëm miku, por edhe armiku më i përbetuar,
por i cili në vete ka ruajtur bile dy fije të moralit njerëzor. S'do të
thotë që njerëzit të pajtohen për çdo gjë dhe numëruesi njerëzorë
ndoshta edhe duhet të jetë i Ilojllojshëm, por emëruesin gjithsesi
duhet ta kemi të përbashkët: nderin njerëzor. Për njeriun e mirë, të
ndershëm, të thjeshtë dhe të sinqert, i cili qellim jetësorë të jetes së
vet njerëzore ka mirëqenien e përgjithshme dhe të përbashkët të
njerëzimit, në të cilën mirëqenie lufton që ta inkorporojë edhe fatin e
popullit të vet, duke mos luftuar për lavdin dhe krenarinë personale,
vetëdija se i takon racës së Nderit Njerëzor është shpërblimi më i
madh për të. Ne nuk kemi filluar që të shkruajmë roman e as
biografi për Adem Demaçin, ngase ky as që është qëllim yni, e as që
e ndjejmë veten të aftë për një punë të tillë. Fatmirësisht ka të tjerë,
të cilët dinë ta bëjnë këtë më mirë dhe më besueshëm se ne.
Megjithatë, koloriti i ylbertë i këtii shpirti të mirësisë sonë, me të cilin
duhet të identifikohemi të gjithë, nuk na lejon që të kalojmë
përkundër sinqeritetit të tij fascionues njerëzor e të mos e admirojmë
pranimin e tij botërisht, se idoli i tij nuk kishte qenë ai për të cilin ky
mendonte së ËSHTË! Sinqeriteti në zhgënjim është pasqyra më e
mirë e rrënjës së shpirtit të njeriut dhe, edhe pse Demaçi nuk e ka
fuqinë e një Skënderbeu, fuqia e moralit të tij, i cili kurrë nuk do ta
shkelte fjalën e dhënë, e bën shumë më të fortë dhe më të madh në
sytë e dëshirës së quajtur Edukatë kombëtare.
 
E marrim me mend se as Demaçit nuk i pëlqejnë krahasimet, por e
vërteta e fshehur mbetet gjithnjë vetëm rrugë e fshehur.
 
Ne thell besojmë, ndoshta jo ngase vetëm duam që të besojmë, se
ka edhe të tjerë, ndoshta edhe jo aq të paktë, te njohur, më pak të
njohur apo aspak të njohur, të cilët kanë çka thonë, e edhe duhet ta
thonë, në mënyrë që kultura jonë të mos identifikohet me kulturën e
poshtërsisë, të gënjeshtrave, falsifikimeve mashtruese, në mënyrë
që këtë plat të zi, i cili e mbështjell errësirën e prapambeturisë sonë,
ta djegim me vrullin e zjarrtë të dritës të cilën mund ta ofrojë vetëm e
vërteta. Kë duhet pritur, dhe përse ne gjithnjë duhet pritur vetvetën?
Çka do të ndodhte me ne sikur pas 50-60, apo 1OO vjetësh, e
ndoshta edhe më shumë, do ta arrinim shkallën e sotme kulturore të
përparimit evropian? Si duket asgjë tjetër përvec asaj që na ndodh
edhe sot: Një Kadare i ri do të na ftonte që t'i kthehemi kulturës sonë
stërgjyshore, islamizmit, ngase qe, Evropa përparimtare pasi që e
kishte bërë edhe një hap shekullor, e kishte arritur para nesh
kulturën e vetme të vërtetë, islamizmin! Atë islamizëm të zbuluar
para 15 shekujsh! Pse jo?!!!
 
Nëse njerëzimi gjithherë është udhëhequr me dëshirë dhe nga
nevoja që ta zbulojë të vërtetën e vetme, kjo edhe nuk është larg
menç.
 
Gjersa bota e ateistit racional nuk mund të jetë kozmosi, siç thotë
Kolakovski, ngase ai nuk tregon kurrfarë rregulli dhe asfarë kuptimi,
ai nuk lind asnjë të mirë apo të keqe, asnjë qëllim apo ligj, ne duhet
të ballafaqohemi me një kaos të pandjenja, i cili na ka krijuar pa
kurrfarë qëllimi dhe i cili po ashtu do të na shkatërrojë së fundi, çka
nënkupton se duhet që ta pranojmë se të gjitha shpresat dhe frika
njerëzore, të gjitha gëzimet ekstatike dhe dhembjet, mundimet
krijuese të shkencëtarëve dhe artistëve do të zhduken pa kthim dhe
përgjithmonë, të gëlltitura nga deti i papërmbajtur dhe i pafund i
rastesisë. Hjumi me nënshtrim i kishte pranuar këto konkludime,
kurse të tjerët, si Niçe, Sartri, Kafka e Kami e kishin ndjenjën e
dhimbshme të ndeshies tragjike. Por, ateistët e tjerë ishin të
gatshëm që të shikohen në shkretirën e ftohtë dhe të akullt të botës
pa zot. Kështu, krenaria e njeriut nuk ka vlerë të plotë nëse qëndron
përbrenda rethit të kuptimit natyralist të njeriut, ngase mungesa e
Zôtit ka si pasojë të pashmangshme shkatërrimin e njeriut, në
kuptimësinë e shembjes dhe të lirimit nga e tërë ajo që është
menduar si thelbësore për njerëzimin: gjurmimi pas së vërtetës,
dallimi mes së mirës dhe së keqes, kërkesa për respektimin e
dinjitetit, kerkesës për t'ë rejtën e krijimit të diçkajes që do t'i
qëndronte mos interesimit shkatërrus të kohës etj. "Menjanojeni
pikën, dhe nuk do të ketë drejtëz. Mënjanoje Zotin, dhe nuk do të
ketë krijim", thotë Valentin Vojgel. Platoni ketë e kishte thënë shumë
më shkurt: "Nëse s'ka Një, s'ka asgjë", kurse Dostojevksi në formë
maksime kishte përfunduar: "Nëse s'ka Zot, lejohet çdo gjë". E
pabesueshme, por i gjithë morali marksist është përmbledhur ne një
të vetmen fjali të Dostojevskit! Nga e tërë kjo që u tha, shumë lehtë
mund të kuptohet se marksizmi i dënuar që në fillim nga mashtrimi i
vet, e priste vetëm momentin e fundit për t'i dorëzuar armët e thata
të një morali sa të rrejshëm, aq edhe poshtërues për njeriun.
 
Se ku gjendet sot bota ateiste e kemi të gjithë të njohur: të gjitha
sistemet ateiste u bënë paçavër. Natyrisht se aty-këtu ndonjë parti
politike tenton të mbijetojë, por shpresë nuk ka se do të ndryshohet
gjë në të mirë të tyre.
 
Ne pak më lart e lamë mundësinë e marrë, si do të shprehen
shumica, se bota perëndimore pas një periudhe të caktuar do ta
përqafojë islamizmin. Këtë nuk ngurruam ta themi, dhe prapë nuk
do të ngurrojmë që të përsërisim, nga vetë fakti se kultura e vërtetë
islame është kulturë dinamike, e cila mund t'i përgjigjet çdo etape të
zhvillimit shoqëror dhe se në vete përmban të gjitha prerogativat për
një presupozim të tillë. Është një shembull shumë i thjeshtë nga jeta
e përditshme kur njeriu me ngulm kërkon një send të "humbur". të
cilin e mban pas veti në dorë ngado që të sillet, pa qene i
vetëdijshëm se për ta gjetur nuk ka nevojë që ta bëjë as një të
vetmin hap. Meethatë, në fund secili e vëren gabimin. E njëjta gjë
mund t'i ndodhë edhe civilizimit botëror, i cili edhe pse shkon nepër
një rrugë osciluese, ai përherë e më shumë duhet t'i afrohet së
vërtetës së përbashkët dhe të përgjithshme. A është e nevojshme
që pasi të tjerët ta zbulojnë të vërtetën, të cilën ne sot mund ta kemi
në dorë, ne përsëri të kërkojmë kohë që të strukturohemi pas tyre në
atë të vërtetë, së cilës nuk ia paskemi ditur rëndësinë? Ku qëndron
arësyeja që shumë dijetarë të botës perëndimore sot e përqafojnë
islamizmin si të vërtetë të vetme të logjikës dhe arsyes së
shëndoshë? Ti quajmë të marrë këta dr. të shkencave të ndryshme
dhe profesionistë nga lemenj të larmishëm shkencorë është
plotësisht e pamundur, ngase ata me asgjë nuk japin për të kuptuar
se lëngojnë nga tërbimi nga i cili lëngonte Niçe.
 
Një dr. Mauard Wilfried Hofmann, i cili pasi kishte pranuar
islamizmin, më 28 tetor 1985, në firmën ushtarake të Oslos, e në
praninë e mbretit norvegjez Olog V kishte mbajtur ligjëratë lidhur me
NATO-N si bashkësi e rëndësishme ushtarake, nuk mund ta
pagëzojmë të marrë. Po të konsiderohej i tillë, nuk do të kishte
nderin që një mbret të ulej në karrigen e nxënësit dhe të përcillte
ligjërimin e një të marri. Por ai, ligjërata të tilla të "marra" kishte
mbajtur edhe para World Affairs Council (Këshillit për Çështje
Botërore), në Denver të Colorados, para Committee on Foreign
Relations (Komitetit për Marrëdhënie me Botën e Jashtme), në St
Paul, Minesota dhe në Kolegjin St. John të murgëve amerikanë, dhe
çdo kund, edhe pse siç ankohet ai vetë, aty-këtu tentonin t'ia
shtrembëronin të dhënat personale duke mos e cekur faktin e
besimit të tij të vërtetë islamik, por duke thënë se "ka treguar një
interesim për fenë islame", ai u nderua si njeri plotësisht normal dhe
pa kurrfarë të mete dhe si një ekspert, mendimi i të cilit duhej
respektuar.
Nëse dikush pyetet se çka e shtyri këtë njeri që ta përqafojë
islamizmin, përgjigjja do të ishte krejtësisht e thjeshtë, por ndoshta jo
edhe e kuptueshme për të gjithë: E vërteta dhe pastërtia e kulluar e
besimit mysliman. Ai i cili e kërkon të vërtetën dhe nuk i frikësohet
asaj, e çka është edhe më me rëndësi edhe nuk e urren, ai
herdokurdo do ta gjejë dhe do ta përqafojë që në takimin e parë.
Një Sartër, i cili nuk kishte besuar tërë jetën në zot, në momentet'e
fundit kishte ftuar priftin dhe e ishte lutur që të shikonte mundësinë e
ndërmjetësimit tek Zoti i tij për atë shpirt të filozofit mëkatar. Bota
ateiste ishte shtangur para këtij fakti, por njeri u mund të bëhet i
madh vetëm atëherë kur e kupton vogëlsinë e tij në krahasim me
Hyjin e gjithpushtetshëm, në krahasim me vetë të vërtetën. Vetë e
vërteta është ajo e cila Hofmannin, si dhe shumë "Hofmanna" të
tjerë, e ktheu në besimin islam.
 
Shkenca dhe interpretimi i saj
 
Nuk janë të rralla rastet kur në polemikat ateistofetare dëgjohen
njerëzit e "dijshëm" se si thonë "shkenca e thotë këtë dhe shkenca e
thotë atë", gjithnjë duke përdorur të arriturat shkencore si argument
për mohimin e Zotit. Në shumicën e rasteve këta janë analfabetë, të
cilët përkundër shkrim-leximit të mësuar, nuk kanë arritur ndonjë
përparim në përvetësimin e njohurive më të thella, dhe maksimumi i
"shkollimit" të tyre ka arritur vetëm gjer në majën e tri fjalëve, të cilat
me krenari ata i bartin rreth qafe, si ushtari gjerman numrin personal
të identifikimit, dhe me të cilat ata e mbshtjellin tërë njohurinë e tyre
të madhe "shkencore" dhe filozofike mbi realitetin e së vërtetës së
vetme. Këto tri fjalë janë: Nuk ka Zot! Kjo kategorie njerëzve janë
për të t'u dhimbësur dhe për t'i vajtuar.
 
Ekziston edhe kategoria e dytë e njerëzve, të cilët kanë arritur pak
më tej në shkollim, ata dinë të bartin drejt edhe krevata inteligjente
dhe nga lartësitë e diturisë së tyre si me përbuzje dhe nënçmim, i cili
shpesh mund të përkufizohet edhe me "dhimbshuri", shikojnë mbi
"prapambeturinë" e tekstit. Ky grup njerëzish. të cilët si të ngritur më
lart në dije, botën materiale e shohin shumë më mirë se të parët,
janë gënjeshtarët më të mëdhenj! Ja pse: Ata, si të ditur të shkallës
më të lartë që janë, e mendojnë si obligim dhe detyrë të tyre që
rrethit dhe shoqërisë t'ia shpjegojnë lartësitë më të largëta të dijes
mbi të vërtetën të cilën ata as që mund ta shohin dhe kuptojnë nga
retë e grumbulluara të mendjemadhësisë së tyre, të cilat u rrinë mbi
kokë. Duke mos dashur që ta pranojnë këtë, ata fillojnë të gënjejnë
se çdo gjë e shohin bukur dhe qartë. Në tëvërtetë, ata plotësisht j
anë të vetëdijshëm dhe të sigurt se qartë e shohin vetëm dyshimin e
tyre personal, por me një mjeshtri të përsosur tartufiane shtihen si të
pastër në intelegjencë dhe të pasherr. Në fillim mjerimi i tyre
ushqehet nga mashtrimi i vetëdijshëm me të cilin e shesin "dijen e
tyre gjeniale" ndaj më pak të arsimuarve, që më në fund të shemben
me të katra në prehrin e mashtrimit vetjak dhe seriozisht të besojnë
se "gjeniu" i strukur diku në trurin e tyre është e vërteta e vetme
maksimale e botës përparimtare, apo amshimi vetë i materalizuar
përmes formës së gjeniut në dituri! Dhe meqenëse Zotin Natyrë,
sipas mendimit të tyre, kanë arritur që të vendosin në disa milimetra
kub të trurit të tyre, kurse zot tjetër nuk ka, ata e mendojnë se kanë
mbetur zotër të vetëm dhe të vërtetë të situatës dhe të çdo gjëje.
Dhe vërtetë ata edhe mbesin zotër të mashtrimit të vetvetes, ngase
asgjë tjetër nuk mund të depërtojë nëpër lëvozhgën e trashë të
mendjemadhësisë së tyre. Të gjithë këta bonjakë të arsimit
komunist enden si pa krye rrugëve të mashtrimit kombëtar, duke e
kërkuar dhe duke mos e gjetur vetveten. Nëse themi se na
dhimbësen, atyre aq u bën, e nëse nuk na dhimbësen, prapë e njëjta
gjë.
 
Disa të tjerë, mjerisht më të paktë, u ngritën edhe më lart dhe
depërtuan mbi retë e mosdijes, ku kishin ngelur të "gjithëdijshmit",
dhe të vërtetën e "shikuan" dhe e kuptuan në tërë shkëlqimin e saj.
Para madhështisë shkëlqyese të së vërtetës, mendjemadhësia
njerëzore e tyre i dorëzoi armët pa lëshuar zë. Ata nuk e humbën
luftën, por të pavërtetën e tyre mashtruese ia dorëzuan së vërtetës
për gjykim. Duke e dorëzuar të pavërtetën, fituan të vërtetën e
përethshme dhe vetë amshimin. Vetëm i marri di t'i lexoj vjershat e
bacës Esad, por nuk di ta lexojë edhe amanetin e tijt te fundit!
 
Ai, Esad Mekuli, i ka të mira të gjitha, edhe vjershat, edhe shkrimin,
por edhe fundin! Por ç' t'i bësh kur "kultura" jonë e kishte zërin të
shtjerur ato ditë, dhe si nën marre i nxori dy fjali për këtë kërkesë të
tij?!
 
Kështu qëndron puna në mjetet tona të informimit (Bujku) kur është
fjala për besimin islam. Por, kur duhet të propagandohet
krishtërizmi, atëherë të gjithë tupanët gumues të informimit e rrahin
të njëjtën melodi erotike sa që lavirja më e madhe do t'ua kishte
lakmi për metodë dhe gjeturi. Kështu, për botimin e poshtërive të
tilla ka edhe vend edhe mundësi, andaj edhe mund të lexosh se si
Skënderbeu kishte bukuri hyjnore, dhe atë në disa faqe të shtypit.
Meqenëse marri të tilla nuk lexohen, përveç titullit dhe nëntitujve,
arritëm të kuptojmë vetëm aq se autor i shkrimit ishte një teolog
shqiptar. Këtu edhe nuk duhet të ketë vend për t'u habitur
meqenëse kristianizmi ka gati 2.000 vjet që njeriun e ka bërë hyj,
dhe nuk prish punë fare që edhe një patriot shqiptar heroin e vet ta
paraqesë me një bukuri të tillë. Ndoshta edhe besëthyerja e tij ka
qenë e karakterit hyjnor. Ku ta dimë! Ajo çka shihet dhe dihet me
siguri, është vardisj a jonë që me çdo kusht ta fitojmë dashurinë dhe
besirnin e Perëndimit. E kjo "me çdo kusht" edhe është ajo
kryesorja e cila Perëndimit nuk i pelqen, por nuk na e thotë. Ne
duhet që të këndellemi dhe ta kuptojmë vetë.
 
Meqenëse sipas mësimit teologjik njerëzorja kurrë nuk mundet të
jetë hyjnore, edhe pse burimin e të qenit të vet e nxjerr nga hyjnorja
dhe është në gjasim të saj, po s'është vetë ajo, atëherë edhe
vërtetësia njerëzore, e vërteta, nuk është dhe nuk mund të jetë e
vërtetë absolute, por vetëm i gjason asaj dhe i afrohet asaj, me një
kusht: të ecën rrugës së drejtë dhe të vërtetë të përceptimit të
realitetit faktik. Ky zhvillim i drejtë i përceptimit duhet bërë përmes
shkencave ekzakte, ku intelekti njerëzor ka mundësi të manifestojë
dhe arsyetojë atë gjasim të dhuruar të absulutizmit të gjithëdijshëm
dhe gjithëkohor, absolutizmit të amshuar. Me një fjalë, të arriturat
shkencore paraqesin vetëm të vërtetën konkrete dhe parciale të së
vërtetës së përgjithshme absolute. Vërtetësia absolute ekziston
gjithëherë, por njohja e saj arrihet shkallë-shkallë e pjesë-pjesë dhe
përherë vetëm për aq sa ajo dëshiron të na tregohet. Megjithatë,
detyrë e njerëzimit është që gjithnjë ta hulumtojë.
 
Teoria e relativitetit të cilën e zbuloi gjeniu i fizikës, fizikani hebre
Ajnshtajn, është maksimumi i arritjes së intelektit njerëzor në
përceptimin e ligjeve objektive natyrore, gjegjësisht maksimum i
arritur në kuptimin e ligjit absolut dhe të përgjithshëm, Zotit. Por, ky
ligj është vetëm maksimum i arritur, e jo edhe maksimum i vërtetë në
kuptim të plotë të fjalës.
 
I vetëdijshëm për këtë mungesë, babai i fizikës bashkëkohore
besonte në ekzistimin e një lidhshmërie të pashmangshme të të
gjitha ligjeve në univers, si nga bota mikroskopike, ashtu edhe nga
ajo makroskopike. Ky gjenialitet i tij është për çdo respekt. Me
aplikimin e sistemit katërdimensional gjeometrik, ku e kishte
inkuadruar edhe eleinentin e kohës, Ajnshtajni qe në gjendje të na
japë pasqyrën gjeometrike të ngjarjes apo ndodhisë, me paraqitjen e
ekzistencës së thërmisë, grimcës materiale, në pikë të caktuar për
kohë të caktuar apo të dhënë.
 
Me këtë të paraqitur katërdimensional të kohë-hapësires u dhanë
ligjet sipas të cilave drejtohen ngjarjet e caktuara, gjegjësisht
ekzistimi i thërmiv-e në pika të ndryshine gjatë kohës së ndryshme,
apo me fjalë të tjera, ligjet e lëvizieve të thërmive dhe trupave të cilët
përbëhen nga to. Kjo ishte Teoria e relativitetit, e cila hapi një faqe të
re në zhvillimin e njeriut bashkëkohor, falë rezultateve të rej a të cilat
u arritën në bazë të së vërtetës objektive, e cila mund të nxirrej nga
ajo.
 
Mirëpo, ky nuk ishte ligi universel i cili shpjegonte të gjitha shkaqet
dhe pasojat e botës mikro dhe makroskopike. Ajnshtajni e "dinte"
dhe po e ndjente se çdo ligj është i lidhur me ligjet e tjera sepse, siç
rezononte ai, zinxhiri i përbashkët i shkakut dhe i pasoiave përfshin
kozmosin dhe mikrobotën, që vetvetiu në nkupton se një ligj
logjikisht mund të nxirret nga tjetri, me ç'rast në zinxhirin e njëjtë bien
ligjet kuantitative të natyrës dhe konstantet, kurse konstantet e
dukurive natyrore ( psh. gjysmëdiametri i rrugëtimit të planeteve,
masës së thërmive etj.) nuk i kënaqnin kriteret e teorisë së
Ainshtajnit, Teorisë së relativitetit. Kështu, vitet e fundit të jetës së tij
ai kërkonte ligjin universel të universit, siç e quante ai Teorinë e
unifikuar të fushës.
 
Qysh Kepleri, siç na thotë për të Kuznjecovi në veprën "Ajnshtajni",
njëri nga gjenitë e mendimit kauzal të kohës së re, e kishte shtruar
pyetjen: "Përse ata janë ashtu e jo ndryshe", duke pasur parasysh
marrëdhëniet sasiore në gjithësi-largësinë në mes të planeteve në
sistemin diellor. Dhe, po sikur që Kepleri ishte humbur në mistikën e
numrave, pa e arritur dot përgjigjen, ashtu edhe gjenialiteti i një
Ajnshtajni, edhe pse i vetëdijshëm mbi ekzistimin e një ligji universel,
të cilin edhe po e kërkonte me ngulm në vitet e fundit të jetës së tij,
nuk arriti që ta gjente shpjegimin konkret shkasor për të gjitha
konstantet fizike dhe nuk mundi që ta ndërtonte teorinë sipas së
cilës ato rrjedhin nga kushtet fizike.
 
Megjithatë, vetë vetëdija mbi ekzistimin e domosdoshëm dhe të
pashmangshëm të atij ligji universel të shkak-pasojave të
përgjithshme mikro dhe makroskopike në univers, ngase ligjet, pra,
lindin në mënyre zinxhirore njëri nga tjetri, është vetëdije gjeniale
mbi ekzistimin e absolutizmit si instancë e fundit e spjegimit të çdo
gjëje, gjegjësist është vetëdije gjeniale e një shkencëtari mbi
ekzistimin e shakut fillestar të të gjitha ligjeve, ligjit universel, të cilin
ne lirisht mund ta quajmë Zot.
 
Dhe fakti që Ajnshtajni nuk arriti ta njohë atë ligj universel, por vetëm
ta ndjejë thellëisht, pa mundësi që ta shpjegojë, nuk do të thotë se ai
ligj edhe nuk ekziston.
 
Në qoftë se e shikojmë edhe një herë fjalinë e Valentin Vojgelit të
cilën nën thonjëza e citon Leshek Kolakovski në veprën e vet
"Religjioni", kur ai kishte thën: "Mënjanoje pikën, dhe nuk do të ketë
drejtëz. Mënjanoje Zotin, dhe nuk do të ketë krijim. Por, e kundërta
nuk vlen", dhe bëjmë një spekulim filozofik në atë mënyrë që në
vend të fjalës "krijim" e vendosim fjalën "dije", ashtu që fjialia
"Mënjanoje Zotin, dhe nuk do të ketë krijim" të lexohet si “Mënjanoje
Zotin dhe nuk do të ketë dije. Por, e kundërta nuk vlen", atëherë do
ta kemi më të qartë të vërtetën se edhe pse Ajnshtajni nuk pati "dije"
që ta zbulonte ligjin universel, ai ligj nuk mund të mënjanohet, ngase
ekziston, pavarësisht nga aftësia apo "dija" jonë për ta njohur atë!
 
"Zoti i mirë nuk luan komore" (lojëra hazarde, Iojëra fati) kishte thënë
Ajnshtajni me 1927, duke mos u pajtuar me karakterin statik të
teorisë së re të kuanteve, e cila lejonte mundësinë e presupozimit, të
gjasave atje ku sistemi i caktuar nuk njihej në të gjitha pikat e
përcaktimit konkret. Nëse themi se ka gjasa të jetë kështu, ne
automatikisht e pranojmë edhe mundësinë që të mos jetë ashtu, por
ndryshe. Kjo, sipas Ajnshtajnit, i cili veprën e tij jetësore ia kishte
dedikuar hulumtimit të botës objektive të ndodhive fizike, të cilat atje
jashtë, në kohë dhe hapësirë rrjedhin pavarësisht nga ne dhe sipas
ligjeve tejet të sakta, do të thoshte se permes simboleve
matematikore të teorisë fizike, të cilat duhet që të na e vizatojnë atë
botë objektive në të ardhmen, ne ia paraqesim vetes jo si die reale
dhe të vertetë, por si diç të mundshme, që mund të njihet dhe
s'mund të njihet. Me fjalë të tjera, për aq sa ka mundësi që ajo botë
të njihet realisht, ne e pranojmë dhe e njohim, por pjesën tjetër do ta
pranonim si realitet të "njohur", edhe pse ai realitet mund të jetë
vetëm mundësi, dmth. jo njohje reale dhe konkrete, çka do të
thoshte se simbolet matematikore të teorisë fizike e vizatojnë vetëm
të mundshmen, por jo edhe realen. Nëse në pamundësi të
shpjegimit të ca gjërave në lidhje me njohjen konkrete të vetive dhe
përbërjes së atomit ne mbështetemi në "ka gjasa", ne automatikisht,
mendon Ajnshtajni, do të pranonim se botë objektive në kohë-
hapësirë nuk ka. Kurse ajo ne fakt ekziston.
 
Edhe Maks Pllanku mbante qendrimin se marrëdhëniet në mes të
religjionit dhe shkencave natyrore nuk janë në kundërshti, por janë
në harmoni të plotë, ngase në shkencën për natyrën fjala është për
atë çka është e saktë ose e gabuar, kurse në religion për të rnirën
dhe të keqen, për atë çka ka vlerë dhe për atë çka nuk ka vlerë.
 
Shkencat natyrore janë bazë e veprimit të përgjithshëm teknik, thotë
fizikani gjerman me renome botërore Verner Hajzenberg, në veprën
e tij "Fizika dhe metafizika" (DER TEIL UND DAS GANZE), kurse religjioni
është bazë e etikës dhe ndeshja në mes këtyre dy fushave, duke
filluar prej shek. XVII e këtej, ka të bëjë me mosmarrëveshjen, e cila
lindet kur vizatimet dhe parabolat religjioze kuptohen si dëshmi
shkencore-natyrore, e në të vërtetë ato janë e kundërta, vetëm
shprehje subjektive e vlerësimeve sipas të cilave bëjmë rregullimin e
veprimeve tona nëjetën e përditshme. Ajo çka është më me rëndësi,
së cilës i frikësohet edhe e cek Hajzenbergu, është se nga kjo
mosmarrëveshje, në rrethin kulturor të Perëndimit, në nj'ë të ardhme
të afërt këto parabola dhe vizatime religjioze nuk do të kenë aftësinë
bindëse as për popullin e thjeshtë, dhe atëherë etika e gjertanishme
do të rrënohej për një kohë.shumë të shkurtër, duke sjellë tmerr, i cili
as që mund të parashikohet. Duke u nisur nga kjo, qëndrimi i
Ajnshtajnit se "Zoti i dashur" ka lidhje me llgjet e pandryshuara të
natyrës, e që paraqiste ndjenjën e fortë për një rregullim të fortë dhe
qëndrorë të gjërave, ishte më i pranueshëm edhe për vetë
Hajzenbergun. Pra, siç e kishte kuptuar Ajnshtajnin Hajzenbergu, ai,
Ajnshtajni, edhe pse vetë nuk ishte i lidhur për ndonjë traditë
religjioze të caktuar, prapëseprapë tek ai mbizotëronte ndjenja mbi
pashmangshmërinë e rregullimit qendror të gjërave: "Zoti i dashur e
ka njëfar lidhjeje me ligjet e pandryshuara të natyrës".
 
Me tërë këtë duam të themi vetëm atë të vërtetë se shkenca kurrë
nuk e ka dokumentuar mosekzistimin e Zotit, por përkundrazi. Ajo
çdo herë me të arriturat e saja ishte edhe për një hap më afër tij, dhe
çdo ligj i ri i zbuluar ishte edhe një fakt më shumë mbi ekzistimin e
ligjit absolut, vetë ligjdhënësit te përgjithshëm, Zotit!
 
Edhe Marksi ishte hebre. Edhe ai axori ligje e filozofoi dhe gati
gjysma e njerëzimit bashkëkohor u lëshua pas thembrave të erës, të
asai filozofie mashtruese, e cela më vonë leshin e papastër të
mjekrës marksiste e kishte ngjyrosur me ngjyrën e kuqe te
komunizmit rus. Çdo ligj të zbuluar, i cili ishte dhën dhe ekzistonte
përherë, por i cili mund të zbulohej vetëm në kohë të caktuar nga
shkenca këmbëngulëse, edhe pse e paraqitnin si njohje të së
qenmes, ata në shtjellimet e tyre filozofike më tepër dëshironin ta
paraqitnin si aftësi njërëzore të krijimit të asaj të qenmeje. Thuajse
njeriu nuk arrinte vetëm që ta përceptonte atë realitet ekzistues, i cili
kishte qendruar përherë para tij si mister i fshehur, por e krijonte me
forcat e veta dhe ishte zot mbi gjithçka. Asgjë nuk lejohej tjetër
përveç materies dhe Zotit Njeri! Kjo ishte njësoj sikur kështjella në
bjeshkën kundruall, për bukurinë e saj mahnitëse, para së cilës
gojëhapur po qëndronte vrojtuesi me aftësi të jashtëzakonshme të
organeve të të vërejturit, për ekzistimin e saj duhej falënderuar jo
ndërtuesit të vërtetë të saj, por vrojtuesit të rastësishëm, i cili e
kishte zbuluar! Sipas kësaj "shkence" dhe filozofie, njeriu vrojtues, i
cili arrinte që ta përceptonte të ekzistuarën që ishte krijuar apo
dhënë në form ligji shumë më herët dhe nga tjeter kush, kuptohej si
Zot, nga aftësia e të cilit varet çdo krijim. Diçka edhevaret, porjo
gjithçka, ngase ai është vetëm në gjasim të krijuesit të përgjithshëm.
Dhe ajo diçka paraqet vetëm zbulimin e së mundshmës ekzistuese,
por të panjohur. Ndoshta për këtë arsye edhe shkenca e vërtetq e
përdor shprehjen "zbulim". Kurse mund të zbulohet vetëm ajo që
ekziston në formë të ligjit, madje vetëm për aq sa kemi aftësi që të
zbulojmë. Njerëzimi në shkallë të ndryshme të zhvillimit të tij etapor
ka treguar dije të ndryshme, andaj edhe zbulimet kanë qenë
etapore, shkallë-shkallë. Shumëcka është zbuluar, por edhe më
shumë ka që nuk është zbuluar. Universi i paskajshëm i fshehtësive
ekzistuese sikur rritet dhe bymehet përherë e më shumë për çdo
zbulim të ri shkencor. Para gjeniut shkencor ato fshehtësi të shumta
në numërimin e tyre e kanë shenjën e një infiniti të papërkufizuar, të
cilat e dehin në vrapin e tij hulumtues, duke ndjerë gjithmonë
mahnitje dhe përultësi ndaj krijuesit të gjithëdijshëm. Por, kjo
gjendje dhe kjo vetëdije vlen vetëm për të tjerët. Për ne dhe për
vetëdijen tonë të dijes së "gjithëdijshme" shumë pak pyetje kanë
ngelur pa përgjigje, ngase "shkenca" e shpjegon këtë, dhe "shkenca"
e shpjegon atë dhe, ani se ne shkencën e vjedhim nga të tjerët, ne
atë e njohim dhe e kuptojmë më mirë se të tjerët!
 
Sidomos në deceniet e kaluara ne ishim shumë progresiv në të
kuptuarit e filozofisë dhe sociologjisë sa që të gjitha mësimet tona
mbi rregullimin e shoqërisë mbështeteshin mbi spekulimet filozofike
të njeriut majmun. Kështu, e tërë vetëdija mbi rregullimin "hyjnor" të
shoqërisë duhej kuptuar si një rregullim me "drejtësi" të botës
shtazore të quajtur njerëzim dhe vërtet, deshëm s'deshëm, duhet
pranuar se shoqëria e krijuar nga mbretëria e botës shtazore ishte
shoqeria me e përsosur e të gjitha kohërave të një bote të tillë. Dhe,
si të mos ishte: ajo tashmë nuk zhvillohej në bazë të evolucionit
seleksionues darvinian, por e kishte shkencën e saj marksiste, atë
pleh artificial që po e ushqente rritën e përbindshme të njeriut
majmun. Aq shumë zhvillohej "shkenca" dhe aq shumë aplikohej
ajo, sa që disa arritën të zhvillohen aq tepër sa që u bënë "Hyj", hyj
në vete dhe për vete!
 
Dhe është plotësisht e natyrshme që ai i cili ishte bërë hyj për vete,
nga të tjerët të kërkonte që të pranohej dhe çmohej për Hyj. Të
gjithë ata të mjerë që i besonin kësaj dhe i shkonin pas hyjit, sipas
meritës, ndaheshin në kasta, dhe ata më të privilegjuarit kishin
nderin që t'i zhytnin dhëmbët me hedhurinat nga tavolina e hyjit. Të
tjerët as që kishin uri, ata.ishin të ngopur nga vetë shkëlqimi hyjnor
që rrezatonte hyji i tyre. Dhe krejt kjo do të ishte me vend sikur
drejtësia sociale shtazarake që aplikohej nga zoti majmun, të mos i
kishte duart të gjata dhe t'i "përkëdhelte" edhe ata të cilët veten e
kuptonin si njerëz, të cilët nuk i takonin asaj bote të xhunglës
komuniste.
 
Krejt këtë mund ta themi më qetë dhe më seriozisht në këtë mënyrë:
Drejtësia njerëzore, e cila nxirrej nga iluzioni i shpirtit njerëzor, ejo
nga vetë drejejtësia hyjnore si krijuese e çdo gjëje, nuk mund të
ishte drejtësi e vërtetë, e cila do të kënaqte atë kozmos të nevojave
njerëzore.
 
"Natyra në vërtetësinë e saj të thjeshtë është më e madhe dhe më e
bukur nga cilado vepër e duarve njerëzore, nga cilido iluzion i shpirtit
njerëzor", thotë një Robert Majer. Nëse këtë thënie mundohemi ta
dëshifrojmë, atëherë lirisht shprehjen në fjalë mund ta kuptojmë si
mësim se iluzioni i shpirtit njerëzor nuk mund të jetë mbi
madhështinë dhe të bukurën ekzistuase, mbi vetë të vërtetë, por
vetëm nën të, edhe pse asaj të vërtete mund t'i afrohet në të njohurit
e saj.
 
Edhe Shileri sikur është skeptik dhe nuk i beson aq mprehtësisë së
syrit njerëzor dhe pastërtisë së zemrës së njeriut kur thotë:
 
"A do të ketë mprehtësi të mjaftueshme syri dhe pastërti të zemrës
së drejtë, që nga mashtrimi ta zbresë kurorën e shëndritshme të së
vërtetës?"
 
Shileri këtë pyetje mund t'ia parashtrojë kujt të dojë, por ne
shqiptarët në hulumtimin e së vërtetës sonë, nuk do t'i lejojmë as
Shilerit e as kujtdo qoftë që të na përzihet në mprehtësinë e syrit apo
në drejtësinë e zemrës sonë. Ne punët tona i dimë vetë dhe i masim
vetë. Po t'i kishim lënë ne punët tona dhe të vërtetën tonë që t'i
vlerësonte mprehtësia e syrit dhe drejtësia e zemrës së huaj,
atëherë do të detyroheshim që të pranojmë se kishte të drejtë
turkologu më në zë i botës, Jean fon Hammeri, që në tërë atë
konglomerat popujsh të kacafytur mes vete, të cilët njëherit edhe po i
shkruanin historitë e tyre, dhe që Hammeri i përfshiu në veprën e tij
voluminoze tritomëshe dhe nën një emër: "Historia e Perandorisë
turke (Osmane)", kur nuk gjeti shembull më të mirë për të cekur
falsifikimin e historisë sesa Barletin tonë dhe "Historinë e
Skënderbeut" të shkruar nga ai. Edhe pse Hammerit me asnjë kusht
nuk do t'ia pranojmë se pati të drejtë, lexuesit të nderuar detyrohemi
që në vesh dhe tinëz t'i themi se: Me vend e ka Hammeri, ngase
qysh në fillim të veprës Barleti thotë se ajo që kërkohet me të madhe
nga historiani është e vërteta, por pastaj atë të "vërtetë" në historinë
e tij e shpjegon si është zi e më zi: trillon, gënjen dhe shkëlqimin e
një periudhe vërtet legjendare, edhe pse me gabime të shumta
politike, ai e shëndrron në një përrallë kombëtare. Kur ti ne mëngjes
e mashtron dikënd, duhet ditur se në mbrëmje mashtrimin tënd do ta
kesh për darkë, dhe i përqafuar me mashtrimin tënd do ta kalosh
natën, në mënyrë që mëngjesi i ardhmërisë sate, nesër, të të mund
të përkundet po ashtu në djepin e mashtrimit tënd. Pas besëthyerjes
së panevojshme nga ana e Skënderbeut, dhe pas shkuarjes së tij,
kur vendi i krra-krrasë u bë tokë harami, mallëngjimi ynë në djepin
venedikas e rriti shtatin e "burrërisë". Ajo qoftë e shkuar, porjo edhe
e harruar, ngase dallgëdisja e tupanëve të vjetër mesjetar, që edhe
sot e tërë diten mund të dëgjohen se si rrahin në harmoni me
instrumentalizimin muzikor të historisë sonë më të re, është si thoi i
mishëruar me shpirtin tonë krenar.
 
Çfarë të vërtete kemi ne, dhe me çfarë të vërtete disponojmë? Për
të vërtetën e kohës më të vjetër nuk kemi çka të shtojmë: rinia
bashkëkohore e shkollave të mesme ka filluar që me përbuzje dhe
me një dhembie dëshpëruese ta gjykojë të. "vërtetën" e asaj kohe,
ngase siq duket ata j anë shumë më realë dhe më të gatshëm që ta
pranojnë të vërtetën faktike, sesa mashtrimin i cili fluturon me erën.
Ky pastrim dializor i gjakut të arsyes kombëtare, apo mënjanim i
cipës së verbëris" e nga syri kombëtar, paraqet vetëm edhe një
dëshmi se shpirti i njomë dhe i freskët, i cili do jetë i vërtetë, është i
gatshëm që mashtrimin ta shartojë, presë dhe shkurtojë aty ku duhet
dhe si duhet.
 
Problem krejt tjetër, por mjaft kompleks dhe i vështirë, është e
vërteta jonë e kohës më të re.
 
Se sa është e "vërtetë" edhe kjo e vërtetë jona, në kohën e fundit na
e thanë nga shoqata e Historianëve të Kosovës, ku në stilin-thuaj e
mos vepro, u dakorduan se historinë tonë të kohës më të re duhet
rishkruar! Përse? Përse ka nevojë që të rishkruhet "historia e kohës
më të re", apo, thënë ndryshe, historia e kuqe? Nga kjo mund të
kuptohet vetëm nj'ë gj'ë: se gierësa popujtë e tjerë historitë e tyîe i
kanë të ndara nga historitë e partive politike, të cilat kanë histori të
veçanta, tek ne, çdo parti që vjen në pushtet po e shkruaka
"historinë e popullit të vet", natyrisht sipas shijes dhe interesave të
veta politike, kurse po e shitka si të popuilit! Por, kjo do të thotë
edhe dic më shumë. Do të thotë se të gjithë historianët tanë qenkan
profesionistë, të cilët shkruajnë histori partish politike, kurse e
publikojnë për histori të popullit! Dhe posa të ndërrohet sistemi,
gjegjësisht partia në pushtet, historiani merr turr e në rishkrim të
historisë, ku trimat dhe heronjtë e mëparshëm kombëtarë
mbështillen me velin e zi të poshtërsisë, dhe më nuk janë as trima e
as heronj, por vetërn frikacakë ', dhunues, njerëz të degjeneruar dhe
djaj të kuq. Pastaj ftohen djajtë e zinj, të cilët kishin pësuar më herët
dhe ishin përbuzur gjer në shëmtim, që të ngriten në oreolin e
trimërisë dhe njerëzisë. Po. Por për sa kohë? Sa kohë do të zgjatë
ky shkëlqim i heronjve të rinj, atyre djajve që mashtrimi ynë gjer në
muzgun e fundit i shihte tërësisht si të zinj? Natyrisht,
vetëm gjer në gjiron e dytë të roletit rus dhe ririshkrimit të historisë!
 
Dhe tani, ec e biri në fije se cila është historia e "Vërtetë" e popullit
tënd, gjegjësisht historia jote kombëtare, kur në pikë të ditës nuk
mund ta dallosh djallin nga engjëlli, e as të pavërtetën nga e vërteta,
e mos ethëntë zoti te të pyesin në pikë të natës, në atë stilin "për
Titon apo Stalinin", se a je për Tahir Mehën hero apo për Emin
Durakun hero?!
 
Ku është nderi ynë me këtë rast dhe a kemi ne nder fare? Përse të
lozim me njerëz dhe fatet apo mashtrimet e tyre? Kush na e jep të
drejtën që të manipulojmë me emrat e njerëzve, herë poshtë e herë
lart, herë rrëzoi e herë ngriti, kur dihet se heroi hyn në historinë e
popullit të vet në bazë të meritave nga veprat e tij, të cilat ai i ka
kryer në dobi të së vërtetës dhe drejtësisë, e cila duhej t'i takonte
popullit të tij, por e 'cila pa të drejtë iu ishte cenuar dhe
nëpërkëmbur?
 
Këtë të drejtë nuk na e jep askush përveç kulturës sonë, e cila na
lejon që heronjtë t'i ngrisi m vetë, sipas interesave momentale
politike, kurse kritere të tjera të vërteta kulturore nuk kemi. Historiani
i mirëfilltë nuk ka të drejtë që punimin e tij mbi të vërtet'e'n historike
të popullit ta pikturojë dhe ngjyrosë me ngjyrat e koloritit p litik. Nëse
e bën këtë, atëherë ai nuk shkruan histori, por propagandë. Kurse
propaganda nuk është historia detyrë e së cilës është pasqyrimi i së
vërtetës së shkuar, por është mashtrim i tanishëm dhe me vetëdije
për të "vërtetën" e kaluar. Nëse vazhdojmë të veprojmë kështu,
atëherë vërtet mjerimit nuk mund t'i dilet në skaj. Fatmirësisht ne
edhe nuk i kishim të gjithë historianët të tillë. Disa edhe e meritojnë
respektin dhe nderimin nga ana e shoqërisë. Ata disa ditën, edhe
pse jo haptas dhe publikisht, ngase Zoti censurë ishte në moshën
më të mirë të rinisë së tii, që të na e thonë të vërtetën në lidhje me
historinë tonë.
 
Kultura patriotike
 
Problemet janë shurnë më të mëdha dhe më të thella sesa që duken
në shikim të parë, kur e kemi fjalën për kulturën. Dhe, meqenëse
momentalisht nuk kemi punë tjetër dhe s'dimë asgjë më mirë, kurse
dikush edhe duhet që herdokurdo të bëhet i "marrë" dhe të
parashtrojë pyetje të tilla si: Përse intelektualët tanë nuk ishin kujtuar
më herët që të angazhoheshin në pajtimin e popullit kosovar, por u
desh që për një vepër të tillë të mendohej dhe të merrte guxim
veprimi pjesa më e shëndoshë moralisht dhe më e paprishur e
popullit shqiptar, rinia e tij, ajo Iule fascionuese sinqeriteti, e cila di të
mahnitë vetvetën dhe të ttrë botën?, kësaj radhe na takoi ne roli i të
"marrit". Në vallen e dasmorëve pajtues u rrok edhe plaku
krejtësisht i ri, të cilin populli nga respekti po e quante Xha Antoni.
Nderi i takoi që të dalë në krye të valles dhe me lotët e gëzimit t'i
përqafojë trimat. Kosova shkundej nga ethet pajtuese dhe
"intelegjencia" jonë e pa veten të humbur. Por, u gjet shpejt dhe
sikur të kishte zënë në thua u përplas malevet dhe fushavet të
pajtimit. Aq më parë asaj sikur i buzëqeshi fati, ngase populli duhej
pajtuar dhe organizuar me çdo kusht në formë mburoje nga
shovinizmi vërshues serb, i cili pritej çdo kohë të shembej dhe të
përpinte ata, së bashku vendet e tyre të punës.
 
Kështu, ndodhi që në mesin e atyre që pajtonin, tani të shihen edhe
të tillë të cilët në tërë Kosovën kishin njohur vetëm dy-tri qytete dhe
asnjë fshat, por tani arrinin edhe tek bën dreqi ve, ngase populli
kishte aq shumë nevojë për ta! Kjo ishte vetëm njëra nga pyetjet e
"marra".
 
Pyetje tjetër, po ashtu e "marrë", do të ishte: si ndodhi që sa cel e
mbyll sytë lagjja e Vranjevcit të shpallet "Kodra e Trimave", madje
mu nga ata të cilët nuk po e dinin asnjë rrugë të asaj lagjjeje, e lëre
më labirintet e saj a të orëve të pështjella, nga ata që kurrë s'kishin
dashur as të ndjejnë për gjendjen mjeruese sociale të kësaj pjese të
popullatës shqiptare, dhe të cilët fund e krye, edhe pse kishte të
ndershëm ndër ta, merreshin për hajna, kopukë dhe pisa?! Po. E
vërteta ishte mu kjo. Por, ata brenda dite kishin ndryshuer dhe të
gjithë u shpallën trima! Arsyeja e një qëndrimi të këtillë nuk
mbështetej në faktin se ata u treguan vertetë më trima se të tjerët,
por në faktin e hidhur se kultura burokratike e "intelegjencisë"
shqiptare, me zemërgjerësi i flijonte, duke ua ngritur moralin dhe
duke i bërë kështu mish për topa!
 
Ata mund të kuptoheshin lirisht si të parëndësishëm si njerëz dhe si
shqiptarë, ngase nuk i dhimbseshin as dreqit e as zotit shqiptar,
përveç që mund të shërbenin si numër i abstrakuar viktimash, apo
thënë ndryshe, si kurbanë me të cilët alarmohej bota përparimtare,
për të cilën besohej se do të reagonte dhe do të merrte nën mbrojtje
privilegjet e burokracisë shqiptare!!!
 
Ky ishte vetëm edhe një mashtrim, por i Ilojit të veçantë të atyre të
pafatëve, të cilët, qe, kishin "nderin" që me trimërinë e tyre ta
mbrojnë krenarinë dhe të drejtën shqiptare - vetë kombin.
 
Ata të poshtrit, të cilët me vite ishin shkolluar me hipokrizinë
kulturore, të cilët kurrë nuk ishin kuituar për pajtim, e as që e kishin
vërejtur mjerimin social të lagjes në fjalë, përnjëherë u kujtuan se ku
po u rrehte damari i "trimërisë". Pjella e "kulturës" së tillë, nën rreze
dielli dhe të pa brenga fare, loznin footboll, me dy "o", ose
përkëdheleshin në dashuriçkat e tyre ala-perëndimorce, gjersa në
"kodrën e trimave" binin viktimat e territ!
 
Kjo ishte kultura e vërtetë e atij Zoti njeri-majmun shqiptar, gjersa po
e rruante lëkurën prej majmuni që t'i binte më tamam xhybeja e re e
demokratit! Asgjë nuk shpëtoi. Të gjitha i rrou dreqi i Serbisë dhe
toka u tha.
 
Populli filloi të ikte ditën dhe natën, duke kërkuar strehim politik dhe
ekonomik në vende të njohura dhe të panjohura, përtej se ku bren
miza hekur, kurse zotriut tonë Demokrat i ishte shterur zëri dhe s'po
mund fliste. Dhe pastaj, pas ca muajsh, në fillim ngadalë e pastaj
çdoherë e më shpesh, nëpër gazeta lëshohej nga një erë prapanice:
"Po shkojnë për t'u kthyer" !!!
 
Sipas bindjeve të tyre kjo ishte vetëm një shkuarje e thjeshtë në
lojërat Olimpike, ku pas sukseseve të arritura, lojtarët do të
ktheheshin "rikverc" e në atdhe!
 
Demokracia ende po heshtte. Por, nie të kuptuar se lojtarët e
mjerimit i zunë pozitat e tyre në startin jetëgjatë të mërgimit, u sulën
me të shpejtë dhe nga mjerimi kërkuan përqindje për demokraci,
gjegjësisht qeveri. E, në të vërtetë ajo ishte vetëm edhe një tradhti,
ngase ne s'kishim as qeveri e as demokraci, përveç demokracisë
për të mashtruar kush kë mundet. Qeveria kurrë nuk u kompletua.
Përse?
 
Ata as që kishin menduar kurrë të bënin shtet për popull, por vetëm
Republikë për vete! Të ndershmit filluan të largohen, një nga një e
dy nga tre. Megjithatë, disa mbetën, por shumë pak dhe s'kanë
asgjë në duar. Ata j anë për admirim dhe për dhimbj e.
 
Besohet, por nuk dihet, dyshohet, por fakte s'ka, se zëri i ngritur i
demokracisë u dëgjua tek pas lojës së "fair-play"-it me pushtetin
serb! Në atë lojë demokracisë sonë i kishte takuar "merahmeti" i
popullit të saj, kurse të tjerat, nën dhë dhe mbi dhë, i takonin
Serbisë. Në këtë ndarje vëllazërore Serbia vertet kishte marrë
shumë, por as "merahmeti" i popullit nuk ishte i vogël. Kështu, me
një fifti-fifti të këtillë mund të ishin të kënaqura të dy palët. Jeta
vazhdon, ngase populli paguan.
 
Tani e tërë ditën mund të vazhdohej lufta skenike me Serbinë dhe
hga një tak-tuk nëpër gazeta, para auditoriumit, kurse prapa skene
dhe pas syve të popullit, i spastronin bisedimet e veta me uiski
amerikan, si mirësjellje e Demokracisë sonë në nivel, dhe votkë ruse
si kundërmirësjellje e mikpritësit.
 
Të nesërmen deklarohej se ata "nuk kanë qenë aty dhe nuk kanë
zhvilluar kurrfarë bisedimesh të fshefta", që pasnesër të pranojnë se
aty e kishin pasur vetëm hijen e tyre, por vetë nuk kishin qenë, dhe
së fundi të pranohej botërisht se ishte e vërtetë se kishin zhvilluar
bisedime të fshefta "Por s'kishin pranuar asgjë"?!
 
O mjerim, o faqezi ; në vend që t'i bëhet politikë "armikut", i bëhet
politikë popullit të vet! Në vend që të veprohet për të arsyetuar atë
djersë të popullit, e cila pikon në formën e përkryer të kontributit, dhe
në vend që të kërkohet rrugë shpëtimi për të dy palët, për në dhe për
ata, për shqiptarë dhe për serbë, për dy popuj të cilët historia e ka
dënuar apo shpërblyer që të jetojnë në fqinjësi apo të përzier, që të
jenë armiq, apo më mirë edhe miq, zhvillohen negociata për të
ruajtur mirëqenien e vet, atë mini Republikë të diametrit Kryesi e
LDK-së - Qeveri e RK-së! Vetë populli më nuk ka rëndësi: ai i ka të
drejtat e tij në-"Republikën e përbashkët", të cilat i garantojnë liri të
plotë që të kontribuojë ditën dhe të kontribuojë natën, që të
kontribuojë gjatë orarit dhe pas orarit, dhe përsëri të kontribuojë kur
ka dhe kur s'ka, dhe gjithnjë të kontribuojë edhe kur mundet e edhe
kur s'mundet.
 
Por, këto nuk janë të gjitha te drejtat e fituara të qytetarit dhe
fshatarit tonë, falë demokracisë, natyrisht. Ai gëzon edhe të drejta të
tjera, si psh. të japë, prapë të japë, dhe përsëri të japë, dhe natyrisht,
gjithmonë të japë. Populli i kënaqur, ata të kënaqur. Dhe, mos e
thashtë zoti të dalë ndonje i marrë me propozim që të bëhen
ndërrime në këtë fitore të tyre të "madhe", kur ata e kanë hequr të
zitë e ullirit gjersa e kanë fituar atë kajmak "Republike", të cilin
vëllazërisht detyrohen ta ndajnë me grushta nëpër konsullata të
huaja, apo tonat, krejt një!
Ruajna Zot nga ky milet mosmirënjohës! Ruajna Zot nga një Ekrem
Kryezi! Po të ishte më i mirë, do të kishte tjetër mbiemër, e jo
Kryezi. Por, mbasi është i tillë, ai e bën paçavër një fytyrë "patrioti"
dhe atë duke i kënduar: "si Sherifin s'lind më nëna". Për ata të cilët
nuk e dinë, fjala kryezi, sipas analogjisësë Bogdanit tonëtëfamshëm
dhe tribun, s'do të thotë asgjë tjetër përveç Kryezi për këtë
"Demokraci"!
 
Është për sehir se si ky mbiemër i zi, si vetë korbi i Alan E. Po-së,
nuk e duaka atë bardhësi të mbyllët të Lidhjes së Demonëve të
Kosovës, gjegjësisht, na falni, menduam LDK-SË!
 
Vetëm njeriu i gjallë gabon, prandaj edhe ne rrëshqitëm dhe në vend
të themi Lidhjes Demokratike të Kosovës, e thamë atë që e thamë.
Pral, fjala ishte për Lidhjen Demokratike, natyrisht, të Kosovës,
anëtarët e së cilës në mënyrë demokratike e mashtrojnë popullin
dhe të cilët në mënyrë demokratike grushtohen mes vete. Pasi që u
përmirësuam me këtë fjali, e cila gjërat i rregullon dhe i ve në vend
të vet, na ka mbetur për të cekur vetëm edhe një detal: kur "sherifi" i
rrethit të demokracisë së Perëndimit të egër, para sherifit kryesorl,
Uajat Erpit, kërcënohet se si do të vrasë dhe kë do ta vrasë. Uajat
Erpi hesht. Dhe, natyrisht që hesht. Ai, si marshall që është, i njeh
shumë mirë karakteret e njerëzve, prandaj edhe s'i jep pesë para
ngase e di që premtimi s'do të mbahet. Dhe shyqyr o zot, që
premtimi nuk mbahet. Iiiii sa herë kemi thënë ne, e cka kemi thënë
krejt ne,, po të ishin mbajtur fjalët... Pra, na ka mbetur vetëm edhe
ky detal, të cilin nuk e kemi cekur, e as nuk po e cekim. Kishim për
ta cekur, por disi u larguam tepër nga filli, nga ai fill mbi të vërtetën
hyjnore dhe të vërtetën njerëzore.
 
Kemi thënë se e vërteta njerëzore, nëse bazohet në bindjen, se
doemos duhet të ekzistojë një e vërtetë hyjnore dhe e përgjithshme
dhe të cilën dëshiron ta njohë përmes hulumtimit të drejtë dhe si
duhet, atëherë edhe ka mundësi që ta zbulojë atë të vërtetë shkallë-
shkallë dhe hap pas hapi, pjesë-pjesë dhe parcialisht, duke e fituar
cdo herë e më shumë përmes të arriturave shkencore vetë
mozaikun e së vërtetës absolute. Ky edhe paraqet qëllimin kryesor
të ekzistencës së njeriut si qenie më e përsosur dhe më e dalluar
nga të gjitha qeniet e gjalla, si e vetmja qenie kulturore e cila
dominon mbi këtë rruzull të quajtur botë. Por, në qoftë se hulumtimi
dhe vetë jeta, apo më mirë të themi qëllimi i saj, është kuptuar
gabimisht falë një kulture e cila nuk i është dedikuar njeriut, atëher'e'
domosdo edhe arrihet në përfundime të gabuara, gjegjësisht arrihet
aty ku edhe ndodhemi ne: në robëri të shpirtit dhe të qenies
njerëzore.
 
Dhe, gjersa ne të mbrojmë këtë kulturë tonën dhe të soditemi
gojëhapur në atë "ekran qiellor", të mahnitur posi Narcisi me
trimërinë tonë mic sokoliane dhe vlerën e papërsëritshme të unit
tonë personal (kultura evropiane dhebotërore është ngriturmbi
themelet e kulturës sonë!), do të mbetemi këtu ku edhe jemi, në këtë
shkretëtirë të mosdijes dhe robërisë. Populli nuk është i prishur. Ai
është vetëm i mashtruar nga "madhështia" e unit personal të
bashibuzukëve kopukë të cilët gëniejnë dhe trillojnë.
 
"Vlera e vërtetë e njeriut qëndron në faktin deri në ç'masë ka arritur
që të lirohet nga Uni i tij", thotë një i "paditur" që quhet Albert
Ajnshtajn.
 
O, gjithçka është përzier në këtë strajcë tonën jevgu, të quajtur
kulturë. Aty te gjithëve na zihet fryma nga papastërtia e
përgjithshme dhe kundërmimi. Ç'bëjnë ata pak veta të të
ndershëmve në LDK, të cilët çdo herë sinqerishi menduan dhe
vuajtën për këtë populi fatzi? Ç'bën një Ibrahim Rugovë, i cili
përkundër kontekstit të thënieve të mëhershme, ne sinqerisht
dëshirojmë që të besojmë në vetëdijen e tij, kur lejon që emri i tij të
përdoret si xhoker për niashtrimin e popullit, kur lejon që të shërbejë
si shirit në të cilin ngjiten mizat e mashtruara, apo akrep për të zënë
"demokracia" peshq të mëdhenj dhe të vegiël? Përse u shërben
faqezinjve?!
 
"Me sieuri nuk është fjala për mungesë të numrit të nierëzve
intelegientë tek në", - thotë Hajzembergu në veprën e tij të cekur më
lart, duke menduar me atë rast në popullin gjerman - "por, si popull,
ne anojmë nga ajo që të humbasim në ëndrra, që fantazinë ta
çmojmë më tepër se intelekt'n, kurse ndjenjat i marrim si më të
lartësuara se mendjen. Nga kjo do të jetë më se e nevojshme që
mendimit shkencor t'i sigurohet më tepër respekt", dhe diku tjetër
vazhdon: "Ne gjermanët logjikën dhe faktet në rrethin e ligjeve
natyrore, shpesh i ndjejmë si dhunim, si një nënshtrim të cilit me pa
dëshirë i dorëzohemi. Mendojmë se liri ka vetëm atje ku mund të
shkëputemi nga ai detyrim, në mbretërinë e ëndrrave, në dorëzim të
ndonjë utopie".
 
Por jo. Kjo më tepër na duket se na përgjigjet ne, sesa gjermanëve.
Ne jemi ata të cilët me rrahagjaks fluturojmë mbretërisë së ëndrrave,
mbretërisë së kulturës imagjinare të vjetër dhe të padëshmuar dhe
vetëm aty trimëria jonë, besa, nderi, burrëria gjejnë hapësirë dhe
janë të plota, të mëdha dhe tërë shkëlqim. Dhe, ajo kulturë e
shkëlqyer e nderit, besës, burrërisë dhe trimërisë së ëndrravel,
natyrisht se nesër mund ta fitojë vetëm lirinë e cila do të mund të
vendosej brenda kornizës së mbretërisë së ëndrrave, por asesi të
ibresë shkallëve të përqafimit faktik dhe real, ngase ajo është fitore
dhe liri e ëndrrës e jo e realitetit. Realiteti mbetet vetëm, në errësirë
dhe pa liri.
 
Çysh Aristarku, astronom i Heladës së vjetër, kishte menduar në
mundësinë që djelli të ishte në epiqendër të sistemit tonë planetar.
Por, atë mendim e hodhi Hiparhu dhe ai u harrua. Pastaj Ptolemeu
u nis nga Toka si epiqendër dhe rrugëtimet planetare i kuptoi si
përbërje të më shumë rrugëve rrethore, të cilat e kanë ciklusin dhe
epiciklusin e tyre, çka i mundësonte Ilogaritjen precize dhe
paraprake të errësimit të Diellit dhe Hënës. Për 1.500 vite mësimi i
tij vlente si themel i besueshëm i astronomisë.
 
Vetëm Njutni, i cili e kishte prashtruar pyetjen ndry she dhe ai nuk e
hulumtonte lëvizjen, por shkakun e lëvizjes së planeteve, të cilin
shkak e gjeti në ligjin e inercionit, në faktorin forcë, përmes ligjit të
 gravitacionit e shpjegoi ligjin mbi lëvizjen e plancteve. Pyetja e
parashtruar drejt dhe përgjigja e saktë në të, bënë që Dielli të
vendoset aty ku kishte qenë gjithmonë: në epiqendër të sistemit
diellor.
 
Duke u nisur nga e tërë kjo, si dhe nga gjendja kulturore e robërlsë
permanente, na duket se është koha që për të fituar përgjigjen e
saktë arsyeja e njerimit tonë kombëtar, pyetja vërtet duhet të
parashtrohet ndryshe dhe haptazi: Sa jëmi fajtorë ne dhe kultura
jonë e gënjeshtrës vetmashtruese?Pergjigjja e saktë në këtë pyetj,
në mos asgjë, do ta shpalonte horizontin dhe do të vërrehej se në
cilin drejtim banon Liria. Tani për tani ne vetëm ëndërr e shohim se
si ajo fle në Perëndim, dhe asgjë më shumë.
 
KREU I PESTË
 
Në çka bazohet krishterimi
 
Se Bogdani nuk kishte qenë humanist i shk. XVII, me të cilin ne
duhet të krenohemi, por një falsifikator, gënjeshtar dhe njeri i
karakterit të ulët, i cili aftësinë e tii intelektuale, si doktor i dyfishtë që
ishtel, nuk e shfrytëzoi në dobi të se mires dhe së vërtetës konkrete,
por shkrihej i tëri në mashtrime dhelprake para dinamizmit historik,
duke dashur që me cdo kusht ta murose të "vërtetën" e tij statike në
zemër të cdo shqiptari, u pa nga e vërteta që gjendet brenda
kaptinave të "Çetës së profetëve". Të gjithë ata të cilët i besuan
Bogdanit dhe mësimeve të tii të magjisë alkemike, dhe të cilët me aq
bujë dhe pompozitet ngritën tërë atë pluhur rreth "Çetës së
profetëve", shkuan nga kjo botë të lumtur dhe të qetë, të bindur se e
vërteta dhe besimi i tyre i drejtë tashmë is hin dokumentuar, dhe as
që e kuptuan mashtrimin të cilin ua kishte përgatitur Bogdani, i cili
rnendonte që t'i "zbardhte fytyrën vetes dhe atdheut". Dhe vërtet
zbardhja e paftyrwsisë ishte aq e madhe sa që edhe sot duhet të
skuqemi nga mjerimi i tillë.
 
Megjithatë, duhet cekur se krishterizmi si religion larg asaj se vuan
nga kjo "zbardhje" e tejdukshme bogdaniane, ngase Bogdani defilon
tërë "madhështi" vetëm në skenën e krishterimit shqiptar, e ndoshta
pak ndalet sa për pushimedhe nën hijen e prapambeturisë mjeruese
të ca popujve ballkanikë, por nuk shkëlqen, e as që duket fare në
skenën e krishterizmit të vërtetë, atij zyrtar, të cilin po e përfaqësonte
Kisha Katolike e Romës dhe Papati i saj.
 
Duke u nisur ga të gjitha ato marifetllëqe që kishte bërë Bogdani
gjatë falsifikimit të Dhjatës së vjetër, e me qëllim të dukumentirnit të
trinisë dhe pashmangshmerisë së ardhjes së Krishtit vetë rrugës së
shënjuar nga profecitë, lexuesi do të ketë mundur të arrijë në
përfundim se me se miri do të kishte qenë sikur doktori ynë t'i kishte
analizuar dhe komentuar vetëm thëniet e apostujve nga pjesa e dytë
e Biblës, gjegjësisht nga Dhjata e re, ku apostujt flasin për veprat
konkrete të Krishtit dhe vazhdojnë me predikimin e mësimeve të tija,
dhe të mos kishte prekur fare në Dhjatën e vjetër, apo ta kalonte atë
si me një të përshkuar dore nëpër flakën e zjarrit, por pa e ndalur më
giatë që të digjej nga kundërthëniet e saj me qëndrimin parprak të tij.
 
Dhe vërtet lexuesi i ndershëm, i cili nuk i ka të njohura sa duhet
bazat faktike mbi të cilat qëndron besimi i krishterë, nuk ka të drejtë
dhe nuk e ka mirë nga shkaku i njw arsyeje të vetme: Dhjata e re
nuk e kishte pritur Bogdanin. Ajo ishte falsifikuar me kohë dhe
shumë shekuj para se të lindej dhe të doktoronte Bogdani ynë!
Edhe ne shqiptarët, si të drunjtë që jemi dhe çdo kund arrijmë të
fundit, më në fund e patëm fatin që edhe ne ta kemi Biblën në
gjuhën tonë amtare, pra në gjuhen shqipe. U bë mirë ngase, siç na
thotë përkthyesi nën parathënien e shkurtër, përkthimi u kushtohet të
gjithë lexuesve shqiptarë e veçanërisht afetarëve. Pra, bën që ta
marrim dhe shfletojmë me kujdes këtë libër, për të cilin në fund të
parathënies thuhet: "Dhjala e re së'shtë një libër i rendomtë, sepse
Zoti është autori i ftindit i tij", si dhe presupozohet një njohje e
Dhjatës së vjetër.
 
Natyrisht se ne duhet të jemi korrektë dhe të tërheqim vërejtjen se
një njohje e Dhjatës së vjetër përmes "Çetës se profetëve " as që
vjen në konsiderim, por ajo njohje duhet të arrihet nga pjesët e
Biblës, të cilat qëndrojnë nën kaptitullin e Dhjatës së vjetër.
 
Megjithatë, ne do të kalojmë drejtpërdrejt në Dhjatën e re, ngase
nëpër Dhjatën e vjetër patëm çupuritur pak a shumë gjatë kërkimit të
pikëtakimeve me të vërtetën bogdaniane.
 
Mëqenëse pak më parë thamë se Dhjata e re ishte falsifikuar me
kohë, gjegjësisht e vërteta e cila na thuhet aty është falsifikuar para
se të hidhet në letër, detyrohemi që shkuarazi t'i cekim disa
kontradikta, të cilat na lajmërohen në tekstin biblik të Dhjatës së re,
dhe edhe pse nuk do të bënte assesi të figuronin sikur vërtet Zoti të
ishte autor i saj; ato janë evidente dhe aq deplasuese që si autor i
fundit i tyre të mund të jetë Zoti. . Po ashtu e pranojmë se nuk kemi
treguar kurrfarë interesimi, që t'i nxjerrim te gjitha kontradiktat e
mundshme, të cilat mund t'i vërejë edhe lexuesi me një pregatitje të
mesme shkollore, ngase ajo do të ishte një djerra-kohë dhe të tëra
do të fitonin një pikëllimzymtësi të një dëfrimi komedio-tragjik.
 
Sipas mendimit tonë, i cili nuk është i vetmuar, Zoti nuk gabon
asnjëherë dhe ai përherë do ta thoshte të vërtetën, andaj edhe një
numër sado i vogël kontradiktash, e bile edhe vetëm nj'ë, të cilat
hasen në mësimet e apostujve, nga të cilët kishte edhe shokë të
Jezusit, kurse të tjerët me anë të "vegimit" po e marrnin frymëzimin
nga ai, e dëshmojnë qartë dhe mjaftueshëm se Zoti nuk mund të jetë
autor i Biblës.
 
Për çka është fjala?
 
Nëse lexojmë Ungjillin, sipas Mateut, Ungjillin sipas Markut, Ungjillin
sipas Llukës dhe Ungjillin sipas Gjonit, dhe bëjmë krahasimin e të
"vërtetave" të cilat na i japin ata, atëherë do të ndodhemi në një
udhëkryq se cilit duhet besuar dhe cili nga ta na e thotë të vërtetën e
vetme dhe të saktë. Në atë udhëkryq me katër të "vërteta" të
ndryshme, të cilat nuk përputhen mes vete, por që të katra për
autorësi kanë të vetmin Zot, ne duhet të vendosim vetë se cilës
duhet t'i besojmë. Dihet, nuk ka mundësi që të ekzistojnë për të
njëjtën gjë katër të vërteta, por mund të ekzistojë vetëm një e
vërtetë.
 
Cila?
 
Ne pak më vonë do të takohemi edhe njëherë me Deedat-in, i cili do
të na përgjigjet në pyetjen e parashtruar. Por, tani do të ndjekim
predikimin e fjalës së Zotit nga katër ungjijtë në fjalë, nëpër pika të
ndryshme të interesimeve tona, gjersa pak më vonë do të na
shoqërojnë edhe katër shkruesit e këtyre kungjijve, Mateu, Marku,
Lluka dhe Gjoni. Ata veç sa s'kanë arritur.
 
Pagëzimi i Jezusit.
 
Ungjilli sipas Mateut:
 
"Pastaj erdhi Jezusi nga Galileja në Jordan për t'u pagëzuar nga
Gjoni. Gjoni u përpoq t'ia kthente mendjen ... Sapo u pagëzua,
Jezusi doli nga uji dhe menjëherë u hap qielli dhe (Gjoni) e pa
shpirtin e Perëndisë duke zbritur në dukje si një pëllumb e duke u
ulur mbi Jezusin. Dhe një zë që erdhi nga qielli, tha: "Ky është biri
im i dashur, të cilin e kam zgjedhur."
 
Kjo është e vërtetë. Por, të shohim se çka na thotë Marku në
Ungjillin e tij.
 
Ungjilli sipas Markut:
 
"Në këtë kohë erdhi Jezusi nga Nazareti në Galile dhe pranoi të
pagëzoh në lumin Jordan."
 
Pra, gjersa nga Mateu nënkuptohet se Jezusi kërkonte që Gjoni ta
pagëzonte (fjala është për Gjon Pagëzorin, e jo për Gjonin i cili më
vonë shkruan Ungjillin), nga Marku kuptohet se nuk paska kërkuar,
por kishte pranuar. Pra, Gjoni nuk qenka përpjekur që t'i kthente
mendjen, por që ta bindte që të pagëzohej, dhe Jezusi "pranoi që të
pagëzohej". Po ashtu, sipas Ungjillit të Markut, ai zë i cili qe dëgjuar
nga qielli kishte tingëlluar pak më ndryshe:
 
"Ti je Biri im i dashur ... " e jo siç thuhet tek Mateu "Ky është Biri im i
dashur".
 
Edhe pse si tek Mateu ashtu edhe tek Marku qëndron se Gjoni e
kishte parë shpirtin e Perëndisë duke zbritur, tek Ungjilli sipas Llukës
predikohet se këtë mrekulli nuk e kishte parë vetëm Gjoni, por të
gjithë të pranishmit. Mos na besoni ne, besoni Ungjillit të Llukës.
 
Ungjilli sipas Llukës: "Jezusi u pagëzua si të gilthë njerëzit e tjerë.
Pas kësaj, derisa po i lutej Zotit, u hap qielli. Shpirti i Zotit zbriti në
sy të të gjithëve në të, në dukje si pëllumb ... "
 
Edhe kjo është e vërtetë.
 
Ungjilli sipas Gjonit dëshmon edhe për bisedën mes priftërinj've dhe
levitëve me Gjon Pagëzorin, të cilët e kishin pyetur Gjonin se a ishte
ai profeti i pritur, Mesia, apo Elia, në c'ka ai ishte përgj'igjur se nuk
ishte as Mesia, as Elia e as Profeti, dhe se kishte thënë: "Unë po
pagëzoj vetëm me ujë. Ndër ju qëndron Ai që nuk e njihni. Unë jam
paraardhësi i tij ... " etj. dhe "kur Gjoni pa se Jezusi po afrohej, tha:
"Ja, qengji i Perëndisë, ai që ia shlyen mëkatin botës!"
 
Të tëra këto nuk i gjejmë në të tre ungjijtë e tjerë, kurse sa i përket
zbritjes së shpirtit të Perëndisë, në ungjillin sipas Gjonit qëndron: "E
pashë se si shpirti i Perëndisë zbriti si një pëllumb dhe zuri vend mbi
të". Këto fj alë i dedikohen si të thëna nga Gjon Pagëzori, çka
përsëri nuk përputhet me "sytë e të gjithëve" të Llukës.
 
Jezusi ecën mbi ujë
 
Ungjilli sipas Mateut: "Kur u err, ai ishte i vetmi atje. Ndërkohë
nxënësit ishin larg në liqen; barka e tyre përplasej nga valët, pasi era
po frynte nga e kundërta. Nga mengjesi erdhi Jezusi tek ata duke
ecur përmbi liqen. Kur e panë duke ecur kështu, u trembën".
 
Më poshtë shkruan se si Pjetri kishte thënë:
 
"O Zot, në qoftë se je me të vërtetë ti, më urdhëro të vij tek ti përmbi
ujë!" "Eja!"- i tha Jezusi. Pjetri zbriti nga barka... por kur i pa dallgët
e mëdha, kishte frikë. Filloi të humbiste në ujë dhe bërtiti; "Më
shpëto, Zot!" Jezusi menjëherë e shtriu dorën".
 
Ungjilli sipas Markut:
 
"Kur u errësua, Jezusi ishte vetëm në tokë, kurse barka larg në
liqen. Nga mëngjesi erdhi Jezusi tek ata duke ecur përmbi liqen dhe
deshi t'i kalonte... Të gjithë e panë dhe dridheshin nga frika. Ai
menjëherë u tha: "Mos u trembni! Jam unë, mos kini frikë!" Hipi tek
ata në barkë dhe era pushoi".
 
Pra, gjersa sipas Ungjillit të Mateut apostoli Pjetër e provoi pakëz
ecjen mbi ujë dhe gati u mbyt, sipas Markut ai as që luan vendit për
të provuar.
 
Ungjilli sipas Gjonit: "Nxënësit kishin bërë pesë kilometra nëpër
liqen. papritur ata panë Jezusin se si ecte përmbi ujë dhe jo i afrohej
lundrës së tyre. I pushtoi frika. Por, Jezusi u tha: "Mos u frikësoni.
Jam unë." Ata donin ta merrnin në lundër. Por, menjëherë arritën në
breg, pikërisht në atë vend për ku ishin drejtuar".
 
D.m.th. pikërisht pesë kilometra eci Jezusi mbi ujë. Në barkë nuk
kishte hipur fare siç na tregon Ungjilli i Markut, e as Pjetri nuk provon
të ecë mbi ujë, sic na thotë Ungjilli i Mateut, kurse Lluka tregon'një
rast krejt tjetër kur Jezusi kishte qenë duke fjetur në barkë, por nuk
thuhet se kishte ecur mbi Uië. Dhe të gjitha këto janë të vërteta,
ngase shkruan në ungjijtë e shenjtë të Mateut, Markut, Llukës dhe
Gjonit dhe janë vetë e vërteta e Biblës që, natyrisht përmes
apostujve, autor të fundit e ka Zotin!
 
Meqenëse njeriu në vete nuk mund të gjejë aq aftësi morale që t'i
besojë një zoti. i cili nuk di eka flet, ne do të duhej ndërprerë
komentin por,... besoni se është shumë më mirë të kënaqemi me
humorin e Dhjatës së re, sesa të lexoni pjesë nga Dhjata e vjetër.
 
Shërimi i të verbërve
 
Ungjllli sipas Mateut: "Kur po largoheshin nga Jerihona, një turmë e
madhe njerëzish i shkonte pas Jezusit. Dy të verbër që rrinin prane
rruges, dwgjuan se Jezusi po kalonte dhe bërtitën: "O Zot, biri i
Davidit, ki mëshirë për ne!" ... Jezusi u ndai, i thirri dhe i pyeti:
"Ç'kërkoni prej meje"? Ata u përgjigjën: "Që të shohim, o Zot".
Jezusi pati mëshirë për ta dhe ua preku sytë. Ata menjëherë panë
dhe u bënë nxënës të tij."
 
Kjo vërtet është një punë e mirë. Por, ku qëndron arsyej a që Marku
e zhduk njërin nga ata dy të verbër dhe thotë se ishte vetëm një i
verbër?
 
Ungjilli sips Markut: "Në të dalë të Jerihonës, Jezusi së bashku me
nxënësit e tij, pa një të verbër që ishte ulur pranë rrugës e po
kërkonte lëmoshë. lshte Bar-Timeu, i biri i Timeut... dhe filloi të
thërriste fort: "O Jezus, i biri i Davidit, ki mëshirë për mua!"
 
Ungjilli sipas Llukës: "Kur Jezusi iu afrua Jerihonës, një i verbër, ...
bërtiti: "O Jezus, biri i Davidit..."
 
Ungjilli sipas Gjonit: "Kur Jezusi shkoi më tutje, pa një të verbër që
ishte lindur i tillë... Jezusi pështyu përdhe dhe bëri baltë me
pështymën. la leu sytë njeriut dhe e urdhëroi: "Shko në pishinën e
Shiloahut dhe laje fytyrën ... " Njeriu lau fytyrën dhe kur u kthye, ai
shihte."
 
Cilit t'i besohet: Mateut i cili thotë se ngjarja ndodh në të dalë nga
Jerihoni, gjatë largimit nga ai dhe se ishin dy të verbër, Markut i cili
po ashtu ngjarjen e vendos në të dalë të Jerihonës, por për dore
mban vetëm një të verbër, e jo dy, apo Llukës, i cili me të verbërin e
shëruar për dore betohet dhe bën be se ngjarja kishte ndodhur kur
Jezusi po i afrohej Jerihonës, e jo kur largohej nga ajo" Gjoni nuk
përzihet. Natyrisht, duhet besuar që të katërve. Këtu bile s'ka
dilemë! Ata të gjithë e thonë fjalën e Zotit të tyre dhe nuk mund të
quhen fajtorë që Zoti i ngatërron kujtimet e veta dhe nuk i kuitohet
saktësisht se a kishte ndodhur një ngjarje në të hyrë të qytetit, apo
në të dalë të tij, dhe se sa të verbër kishin qene, një apo dy.
 
Në Gatshmen
 
Sipas Mateut: "Pastaj Jezusi shkoi me nxënësit në një kopsht që
quhej Gatshmen. Atje u tha: "Rrini këtu! Unë po shkoj pak më tutje
që të lutem". E zuri trishtimi dhe duke u dridhur tha: "Kam një barrë
që gati po më mbyt. Qëndroni këtu dhe rrini zgjuar me mua. "Pastaj
u largua pakëz, ra me fytyrë për toke dhe iu lut Zotit: "Ati im, në qoftë
se është e munduir, largoje prej meje këtë gotë vuajtje ... "
 
Kështu na e përshkruan ndodhinë Mateu, i cili thotë edhe atë se
Jezusi tri herë ishte kthyer tek nxënësit, tw cilët i kishte zënë gjumi
dhe që të tri herat ua kishte tërhequr vërejtjen përse po flinin.
Edhe Marku na rrëfen ngjashëm.
 
Ungjilli sipas Llukës: "Pastaj Jezusi doli dhe shkoi sic e kishte zakon
në Malin e Ullinjve. Pas i shkuan edhe nxënësit e tii...
 
Pastaj u largua nga ata një të hedhur guri, ra në gjunjë dhe u lut: "O
Atë! Largoj'e prej meje këtë kupë vuajtjesh... E iu duk nj'ë engjëll
nga qielli dhe i dha fuqi. Meqë e zuri nj'ë ankth i madh, edhe më
tepër u lut, dhe djersa e tii u bë si pika gjaku që binin në tokë. Pasi u
lut, u ngrit dhe shkoi te nxënësit. I gjeti në gjumë, të kapluar nga
hidhërimi. Ai u tha: "Pse po flini? Ngrihuni dhe lutuni që të mos bini
në provën që po vjen."
 
Në Ungjillin sipas Gjonit vendi i lutjes nuk precizohet, lutja është
shumë e gjatë dhe askund nuk përputhet me mesimet e tre
apostujve të parë. Tek Gjoni nuk thuhet se Jezusi ndahet nga
shokët për t'u lutur, pra as shokët nuk ia kishte zënë gjumi, por ai
lutet gjerë e gjatë për axënësit e tij, e pastaj së bashku me shokë e
kalon përroin Kidron dhe del në anën e kundërt ku gjendej një
kopsht (i rrethuar me mur). Aty arrin Juda tradhtari, i shoqëruar nga
ushtarët romakë.
 
Siç mund te shihet, sipas dy apostujve të parë Jezusi tri herë kishte
kthyer tek nxënësit dhe që të tri herat i kishte qortuar përse tlinin, por
sipas apostullit të tretë, Llukës, ai kishte kthyer vetëm njëherë kur
edhe i kishte gietur fjetur. Megjithatë, Llukà e përmend Engjëllin, i
cili duket dhe i jep fuqi Jezusit, gjersa dy apostujt e parë dhe Gjoni
Engjëllin nuk e përmendin fare. Dhe, natyrisht se që të katërtit na e
thonë t ë vërte tën.
 
Jezusin e arrestojnë
 
E njoftojmë lexuesin e nderuar se gjersa po bëheshim gati që t'i
lexonim deklaratat me shkrim të apostujve në lidhje me arrestimin e
Jezusit, të cilat janë lidhur në një ble të posaçëm të quajtur Bibël, në
Gjykatorën e vullnetit të së vërtetës hynë katër veta, të cilët na u
prezentuan si Mateu apostull, Marku apostull, si dhe Lluka dhe Gjoni
apostuj. lshim të sigurt se ata nuk do të vononin. Ashtu edhe
ndodhi. Pasi që ata të katër u ulën në vendet e tyre të ngritura, siç
edhe e do puna e respektit, ne fillojmë të shfletojmë Biblën dhe të
exojmë nga e laratat e tyre, në lidhje me arrestirnin e Jezusit. Do të
fillojmë me radhë:
 
Mateu: "Pa i mbaruar këto fjalë, u paraqit Juda, një nga dymbëdhjetë
nxënësit, në krye të një çete njerëzish të armatosur me shpata e me
shkopinj... Një nga shoqëruesit e Jezusit nxori shpatën e vet, i ra
shërbëtorit të kryepriftit dhe ia preu veshin. Por Jezusi e urdhëroi:
"Ktheje shpatën në mill."
 
... Atyre që e kishin arrestuar, Jezusi u tha: "Vërtet ju desh të dilni
me shpata e me shkopinj që të me kapni? Kriminel qenkam?...
Pastai të gjithë nxënësit e braktisën dhe ikën."
 
Marku: "Ndërsa po i thoshte këto, erdhi Juda ' nj'ëri nga
dymbëdhjetë nxënësit, në krye të një cete njerëzish të armatosur me
shpata e me shkopinj... Një nga shoqëruesit e Juzusit nxori shpatën
e vet, i ra shërbëtorit të kryepriftit dhe ia preu veshin ... Pas kësaj, të
gjithë nxënësit e lanë e ikën.
Një i ri po shkonte pas Jezusit, ishte veshur vetëm me një mbulesë.
Atë deshën ta kapnin gjithashtu, por ai u shkëput, la veshjen e tij e
iku lakuriq."
 
Lluka: " ... Njëri nga ata i ra shërbëtorit të kryepriftit dhe ia preu
veshin e djathtë. Por, Jezusi tha: "Leshojeni! Mjaft më!" ia preku
veshin dhe e shëroi. Jezusin e arrestuan dhe e shpurën në shtëpinë
e kryepriftit. Pjetri i shkonte pas nga larg. Njerëzit atje kishin ndezur
një zjarr në mes të oborrit, dhe Pjetri u bashkua me të tjerët që ishin
ulur përreth zjarrit".
 
Gjoni: "Simon Pjetri kishte një shpatë. E nxori dhe ia preu veshin e
djathtë shërbëtorit të kryepriftit. Shërbëtori quhej Malak. Jezusi i tha
Pjetrit: "Ktheje shpatën tënde në mill. "Ushtaret me oficerin e tyre
dhe rojtarët çifutë e arrestuan Jezusin. Simon Pjetri dhe nxënësit e
tjerë e ndoqën Jezusin. Ai nxënësi tjetër ishte i njohuri i kryepriftit,
prandaj e lejuan të hynte bashkë me Jezusin në oborrin e shtëpisë.
Pjetri qëndronte përjashta, pranë portës. Nxënësi tjetër... u kthye,
bisedoi për Pjetrin me vajzën te porta dhe ajo e lejoi të hynte në
oborr."
 
Me një rezyme të shkurtër të tërë kësaj mund të konstatohet se:
sipas Mateut, pasi u pre një vesh dhe u arrestua Jezusi, të gjithë të
tjerët ikën. Sipas Markut, veshi po se po, ai mbeti i prerë, por edhe
njëri nga nxënësit, i cili në fillim s'donte që t'i ndahej Jezusit dhe të
cilit po i shkonte pas, më në fund iu desh që të ikën lakuriq pas të
tjerëve. Lluka, si mjek me profesion që është, na e jep një përshkrim
më të saktë të ngjarjes. Ai saktësisht di të dallojë veshin e majtë
nga i djathti dhe na thotë se u pre një vesh i djathtë. Pastaj, çka
është edhe më me rëndësi, etika e tij mjekësore ia përkuiton se atë
vesh, i cili qe dëmtuar, duhej edhe shëruar. Pastai ai ka aq mirësi
që Jezusin të mos e lë vetëm, por e shoqëron nga Simon Pjetri, i cili
po i shkonte pas nga larg.
 
Sa i përket Gjonit, edhe pse e kishte njohur atë vesh të prerë dhe e
dinte se i takonte njeriut të quajtur Malak, nuk i interesoi fare se ç'u
bë me atë vesh, a u shërua apo jo, dhe për këtë nuk deklaron asgjë,
ngase edhe ky është i interesuar që Jezusin të mos e lërë vetëm
gjatë arrestimit të tij, por e përcjell, jo nga një, por nga dy veta,
Simon Pjetri dhe një tjetër. Dhe mos t'i shkojë mendja dikujt e mos
t'u besojë këtyre deklaratave të apostujve, nga të cilët ka të atillë që
nuk dinë t'i dallojnë veshët, por edhe të atillë që dinë t'i dallojnë
veshët. Të cilët i shohin se si të gjithë shokët e Jezusit ikin, por të
gjithë nuk e dinë se njeri nga ta ka mbetur lakuriq ta matë fushën.
Dhe, gjersa njëri nga apostujt e kishte parë njeriun lakuriq se si po
lodronte fushave, tjet ri na thotë se ai po nxehej rreth zjarrit në
oborrin e ryeprifit, i veshur tamam dhe si i ka hije njeriut!
 
Edhe pse këto janë dëshmi shumë të mira, ajo që është më rëndësi
dhe që na intereson neve është vdekja e njeriut, Juda tradhtarit.
Fjalën e "gjallë" do t'ua japim me radhe apostujve të pranishëm,
kurse ne do të përcjellim me vëmendje se sa përputhet fjala e tyre
me deklaratat e mëhershme sipas ungjijve gjegjës.
 
Urdhëro Mate dhe na thuaj në pika të shkurta, se s' 1 qëndron e
vërteta në lidhje me vdekjen e Judësl.)
 
Mateu: "Kur tradhtari, Juda, mori vesh se Jezusi ishte dënuar me
vdekje, i brejtur ndërgjegje ua ktheu kryepriftërinjve dhe këshilltarëve
tridhjetë monedhat e argjendta,... u përgjigjen ata: "kjo është puna
jote!"Juda i hodhi monedhat e argjendta... Pas kësaj doli dhe vari
veten".
 
Të falemnderit, Mate. Kështu qëndron edhe në Ungjillin sipas teje.
Urdhëro Mark.
 
Marku: "Pastaj Juda nga Karioti, një nga të dymbëOhjetë nxënësit,
shkoi te kryepriftërinjtë për t'ua qitur iezusin në dorë.
 
Ata u gëzuan dhe i premtuan të holla. Që nga ai çast, Juda kërkonte
rastin e volitshëm për ta tradhtuar Jezusin."
 
Mirë Mark, por kjo është dëshrni mbi tradhtinë e Judës e jo për vetë
vdekjen e tij... Siç duket, ti nuk di të na thuash asgjë për vdekjen e
Judës, apo jo?
 
Marku:!
 
Atëherë fjalën e ka Lluka. Urdhëro, Lukë.
 
Lluka: "Ky tradhtar i takonte rrethit tonë dhe kishte marrë të njëjtën
detyrë si ne. Me të hollat që mori për veprën e tij të keqe, bleu një
fushë, në të cilën vari veten."
 
Mirë Llukë, e kuptojmë që ti me këtë rast i citove fjalët nga fjalimi i
Pjetrit, të cilat edhe i ke cituar në Ungjillin sipas teje kur i përshkruan
veprat e apostujve, ngase taman puna të ishin fjalë tuaj'a personale,
kur ti me Jezusin dhe Judën nuk je takuar kurrë dhe as që i ke
njohur. Urdhëro Gjon.
 
Gjoni:!
 
Mirë pra.,Nga kjo mund të përfundojmë se Marku dhe Gjoni nuk dinë
gjë për vrasjen e Judës, kurse Mateu e ka parë se si Juda i kishte
hedhur monedhat dhe pastaj kishte varur veten pa e siguruar me
pare varrin, kurse Lluka nga frymëzimi permes "vegimit" kishte
dëgjuar Pjetrin që thoshte se me ato të holla Juda kishte blerë një
fushë dhe vetëm pastaj kishte varur veten. Lluka e ka mirë. Por,
meqenëse edhe Mateu frymëzohet nga i njëjti zot, as ai se ka keq,
dhe që të dy këta e kanë thënë të vërtetën në ungjijtë e tyre të
shenjtë. As ata dy të tjerët, të cilët nuk e dinë se c'u bë Juda, nuk
janë aspak më të pashenjtë.
 
Kalojmë në kryq. Na intereson të dimë se si qëndron puna e kryqit
dhe kush u detyrua ta barte atë gjer në vendin e kryqëzimit. Mate?
 
Mateu: "Udhës, ndërsa po dilnin nga qyteti, takuan një njeri nga
Cirena, që quhej Simon, dhe e detyruan ta mbante kryqin e Jezusit.
Kështu arritën në vendin e quajtur Gulgolta, dmth. "Kafka"
 
Marku: "Udhës takuan një njeri që po kthente nga fusha në qytet,
dhe e detyruan ta mbante kryqin e Jezusit. lshte Simeoni nga
Cireneja, babai i Aleksandrit dhe i Rufit."
 
Lluka: "Udhës zunë njëfarë Simeoni nga Cirena, që po kthchej nga
fusha, dhe e detyruan ta mbante kryqin para Jezusit."
 
Të faleminderit Llukë, të faleminderit Mark. Po ashtu të
falënderohemi edhe ty Mate, ngase është hera e parë që ju të tre
pajtoheni në tërësi. Urdhëro Gjon, dhe të lutemi mos na dëshpëro!
 
Gjoni: "Ushtarët e morën Jezusin. E detyruan ta mbante kryqin vetë
jashtë qytetit, gjer në vendin që quhej 'Kafka', ... Atje ata e
kryqëzuan Jezusin."...
 
Mjaft! Mjaft Gjon. Nuk ka nevojë më tepër të deshmosh se ti nuk
pajtohesh me tre të parët në lidhje me atë se kush e kishte bartur
kryqin. Dhe ne e pranojmë se ju të gjithë e flisni të vërtetën dhe se
këtu e kemi një të vërtetë të përbashkët binjake-kryqin e kishte
bartur Simenoni nga Cirena, që është një e vërtetë e kulluar, dhe
tënjëjtin kryq e kishtebarturvetëjezusi, që po ashtu është vetë e
vërteta e kulluar. "Go on" ! (Shkojmë tutje).
 
Vdekja e Jezusit
 
Urdhëro Mate. Si vdiq "Zoti" ?
 
Mateu: "Rreth orës tre, Jezusi klithi më zë të madh: "Eli, Eli!
Sabakthani?, që do të thotë Perëndia im, Perëndia im, përse hoqe
dorë prej meje?... Jezusi bërtiti edhe një herë me zë të lartë dhe dha
shpirt."
 
Mark?
 
Marku: "Rreth orës tre Jezusi thirri: "Eloi, Eloi! Lama Sabakthani?"
 
Llukë?
 
Lluka: "Dhe Jezusi bërtiti me zë të lartë: "O Atë, në duart e tua po e
dorëzoj shpirtin im." Me këto fjalë dha shpirt."
 
Gjon?
 
Gjoni: "Jezusi e dintë se çdo gjë mbaroi dhe tha: "Kam etj e! "...
Buzët e tij u lagën me uthull dhe pas kësaj tha: "Tani gjithçka u
krye!" Koka iu var dhe kështu dha shpirt."
 
Ja pra lexues të nderuar se si mirësia njerëzore di ta "shpërblejë"
njeriun i cili nuk i kishte askujt borxh në këtë botë, përvec një borxhi
të "vogël" që mbarë njerëzimit t'ia predikonte të vërtetën. Ai, profeti i
Zotit, Isa a.s., detyrën me të cilën ishte i ngarkuar e kreu gjer në
frymëmarrjen e fundit të jetës së tij. Është mjerues fakti se më të
mëdhenjtë dhe më të drejtit nuk i kuptojmë, sic është mjeruese dhe
e vërteta se pas shkuarjes së tyre, njerëzit trillojnë lloj-lloj të
"vërtetash" për mësimet dhe predikimet e tyre. Dhe gjersa në fillim
nuk u besojnë, më vonë krijojnë legjenda dhe mite për ta, që mjerimi
i së pavërtetës të lëshojë shtat dhe të vazhdojë jetën në formën e
mashtrimit të ndryshuar, kurse e vërteta të hidhet nën prehrin e
harresës. Mu kjo ndodhi me mësimet e profetit Isa a.s. Por, jo për
kohë të gjatë dhe për gjithmonë. E vërteta zbriti përsëri tërë
shkelqim dhe madhështi me mësimet e profetit të fundit të njerëzimit,
Muhammedit a.s. Vullneti i Zotit ishte më i madh dhe më i fuqishëm
sesa vullneti i njerëzve.
 
Megjithatë, ne do të vazhdojmë të përcjellim edhe ak atë mashtrim
njerëzor, i cili na referohet përmes ungjijve të përrnbledhur në librin e
quajtur Bibël, për të cilën të krishterët ngulin kërnbë se është vetë
fjala e zotit.
 
Varrimi i Jezusit
 
Mateu: "Kur u err, erdhi një pasanik nga Ramataimi; quhej Jozef dhe
ishte nxënës i Jezusit. Shkoi te Pilati e iu lut për trupin e Jezusit.
Pilati urdhëroi që t'i jipej. Jozefi mori trupin, e mbështolli në një
përlhurë të pastër dhe e vendosi në varrin e tij të ri, që e kishte
hapur në shkëmb. Pastaj rrokullisi në grykën e varrit një gur (mulliri)
të madh dhe iku. Maria nga Magdalena dhe Maria tjetër po rrinin aty
ulur përballë varrit."
 
Marku: "Josefi nga Ramataimi vendosi të shkonte te Pilati e t'i lutej
për trupin e Jezusit... Pilati dha urdhër dorëzonin Josefit të vdekurin.
Josefi bleu pëlhurën, e zbriti Jezusin nga kryqi dhe e mbështolli me
pëlhurë. Pastaj e vendosi në varrin e hapur në shkëmb. Në fund
rrokullisi një gur (mulliri) në grykë të varrit. Maria nga Magdala dhe
Maria, nëna e Josefit, e panë se ku ishte vënë trupi i Jezusit."
 
Të falemnderit Mark, Mateu pajtohet. Urdhëro shoku mjek, Llukë!
 
Lluka: "Një njeri i mirë dhe i drejtë që quhej Josef, këshilltar nga
Ramataimi,..Erdhi te Pilati dhe iu lut për trupin e Jezusit. Pastaj e
zbriti të vdekurin poshtë nga kryqi, e mbështolli me pëlhurë dhe e
vendosi në një varr, brenda në shpellë, ku ende askush nuk ishte
varron sur... gratë e panë varrin... pastaj u kthyen në qytet dhe bënë
gati vajrat dhe parfumet për ta balsamosur kufomën."
 
Në rregull. Gjon?
 
Gjoni: "Josefi nga Ramataimi iu lut Pilatit... Pilati ia dorëzoi
kufomën... Nikoderni që e kishte vizituar Jezusin njëherë natën,
erdhi gjithashtu, solli me vete rreth tridhjetë kilogramë mirrë dhe aloe
të përzier. Dy njerëzit e morën kufomën e Jezusit dhe e mbështollën
me pëlhurë, e lyen me vajra të parfumuara... lshte një shpellë e re
varrimi, në të cilën ende nuk ishte varrosur njeri. Aty, pra, e vunë në
varr Jezusin.”
 
O.K. Gjon. Të falemnderit. Por si u bë që Mateu thotë se varrin e
kishte hapur vetë Josefi nga Ramataimi, ai njeri i mirë siç thotë
Lluka, kurse ti thua se varri kishte qenë një shpellë e hapur në të
cilën nuk ishte varrosur ende njeri? Pastaj, kush është ai Nikodem i
cili viziton Jezusin natën dhe pastaj i giendet dorësh Josefit të mirë
gj atë varrimit, dhe si bëhet që Zoti të harrojë që Mateut, Markut dhe
Llukës t'ua përmendë fare Nikodemin, por nuk harron t'ua përmendë
gratë, të cilat ty nuk t'i përmendë fare?
 
Gjoni: !!!
 
Mirë Gjon, mirë. Ne e kuptojmë çdo herë e më shumë se këtu kemi
punë me një Zot njerëzor, i cili si i tillë ka të drejtë të habitet dhe t'i
ngatërrojë gjërat. Por tani ju lutemi që të katërve të na e thoni
frymëzimin nga zoti juaj rreth së vërtetës së "ringjalljes". Urdhëro
Mate.
 
Mateu: "Kur kaloi e shtuna dhe po agonte dita e diel, Maria nga
Magdala u nis bashkë me Marinë tjetër që të kujdeseshin për varrin.
Papritur toka u tund nga tërmeti, sepse engjëlli i Zotit zbriti nga qielli,
iu afrua varrit, rrokullisi gurin dhe u ul mbi të... Rojtarët aq shumë u
trembën sa që u drodhën dhe u ra nuri i vdekjes. Engjëlli u tha
grave: "Mos u trembni! E di se e kërkoni Jezusin... Ai nuk është
këtu! U ngjall, siç tha!... Po shkon përpara jush në Galile. Atje do ta
shihni." Ato menjëherë u larguan... Papritmas Jezusi qëndroi para
tyre e u tha. "Ju përshëndes!" Gratë ranë përmbys para tij dhe ia
shtrënguan këmbët. "Mos keni frikë, - u tha Jezusi. - Shkoni e
lajmëroni nxënësit e mi që të shkojnë në Galile. Atje do të më
shihni. "
 
Të falemnderit Mate, ngase Markut sikur nuk i pritet. Urdhëro Mark.
 
Marku: "Në mbrëmje, kur kaloi e shtuna, Maria nga Magdala, Maria
nëna e Jakovit dhe Saloma blenë vajra të parfumuara për ta
balsamosur kufomën. Të dielën në mëngjes, herët kur po lindte
dielli, arritën te varri. Rrugës mendonin se kush do ta rrokulliste
gurin nga gryka e varrit, sepse ishte shumë i madh. Kur ngritën
sytë, panë se guri tashmë ishte rrokullisur. Hynë në shpellën e varrit
dhe panë atje në anën e djathtë një të ri ulur, i veshur me petk të
bardhë. U trembën shumë. Por, ai u tha: "Mos kini frikë! Ju e
kërkoni Jezusin... Nuk është këtu; Zoti e ka ngjallur... Po shkon
përpara jush në Galile ... " Pastaj dolën nga varri dhe ikën.
Dridheshin nga tronditja. E meqë kishin kaq frikë, nuk i treguan
askujt për këtë."
 
Të falemnderit Mark, megjithëse tërë punën na e ke ngatërruar.
Gjersa Mateu thotë se ishin vetëm Maria Magdala dhe Maria tjetër e
s'kishte kurrfarë gruaje tjetër, të cilën ti e quan Soloma, dhe se en
gjëlli mu para syve të dy grave e kishte luajtur gurin e pastaj edhe
ishte ulur mbi të, pa hyrë fare në shpellë, ti na dokumenton se
shpella ishte e hapur kur gratë erdhën, se ishin tri gra dhe se engjëlli
ndodhej në shpellë, dhe sikur me qëllim i kishte pritur gratë aty!
 
Nuk ke nevojë të thuash me asgjë në lidhje me këtë; e vërejmë se je
mjaft i shqetësuar.
 
Urdhëro Llukë.
 
Lluka: " ... Gjetën gurin të rrokullisur nga gryka e varrit. Hynë
brenda, por nuk e gjetën trupin e Zotit Jezus. Ndërsa rrinin ashtu të
habitura, menjëherë iu afruan dy 'njerëz' me rroba të shkëlqyera...'
njerëzit' u thanë: ... Ai nuk është këtu! Është ringjallur!... U kthyen
nga varri dhe ua thanë të gjitha këto të njëmbëdhjetë nxënësve dhe
të gjithë të tjerëve. Këto ishin: Maria nga Magdala, Johana, dhe
Maria, nëna e Jakovit, si dhe disa gra të tjera."
 
Na fal Llukë që po ndërhyjmë, por meqenëse ti, përkundër Mateut, i
cili thotë se ishin vetëm dy gra, Markut që thotë se s'ishin dy por tri, ti
përmend edhe ca gra të tjera, a mos ndoshta me pahir apo
qëllimisht, në mesin e atyre grave të tjera, ishte edhe ndonjë grua
ilire? E di,.. për ne kjo do të ishte e një rëndësie të veçantë, për të
dëshmuar se në çdo punë të madhe gjatë historisë, ne kemi qenë
bashkëpjesëmarrës. Bile kjo më së miri do të shfrytëzohej nga
"inteligjencia" jonë që ne pastaj të gërmazemi se si kultura evropiane
dhe ajo botërore është ngritur mbi themelet e kulturës sonë. Pse ne
kemi qëndruar vetëm në bisht të saj, ajo as që është me rëndësi,
ngase, e di pse? Nuk është me rëndësi e vërteta, por me rëndësi
është se çka thuhet. Këtë të "vërtetë" më së miri do ta shfrytëzonte
një Kadare, apo ndoshta edhe Ibrahim Rogova. Si?... Nuk paska
pasur, a?!
 
Të falemnderit Llukë, edhe pse më dëshpërove. Megjithatë, cilit ua
tha Zoti të vërtetën, Llukë, ty apo Markut? Ai thotë se gratë ishin aq
të frikësuara, sa që nuk i treguan askujt! ... Qetësi, qetësi!
 
Ju lutemi, qetësi. Nuk ka nevojë të fjaloseni. Ne e bëmë pyetjen
veç sa për ta bërë, ngase e dimë dhe e kemi pranuar se ju që të
gjithë e thoni të vërtetën. Dhe ne as që mendojmë se është faji juaj
që Zoti në këtë mënyrë dëshiron ta zbulojë mashtrimin njerëzor.
Mjaft!
 
Fjalën e ka Gjoni. Urdhëro Gjon.
 
"Herët në mëngjes, ende pa dalë drita, Maria nga Magdala u nis për
në varr. Kur arriti, pa se si guri ishte larguar nga gryka e shpellës.
Pastaj shkoi vrap te Simon Pjetri dhe nxënësit, të cilin Jezusi e
kishte shok të fëmijërisë, dhe i tha: "Zotin nga varri e kanë larguar,
dhe nuk e dimë se ku e kanë shpënë."
 
Domethënë, Gjon, sipas teje tekvarri shkoi vetëm një grua, e cila e
gjeti shpellën të hapur, nuk pa kurrfarë engjëlli, as një e as dy, as
brenda e as jashtë sheplle, dhe menjëherë e lajmëroi Pjetrin?...
 
Të falemnderit Gjon. Po. Po. Urdhëro, urdhëro Gjon!
 
Gjoni: "Maria vazhdonte të rrinte pranë varrit dhe qante. pastaj u
përkul dhe shikoi brenda... Kur u kthye e pa Jezusin në këmbë. Nuk
e dinte se ishte Jezusi ... "
 
Por, më vonë e ka njohur, apo jo Gjon? Të faleminderit.
 
Mate, a di të na tregosh se si vajti puna më tej?
 
Mateu: "Të njëmbëdhjetë nxënësit shkuan në Galile, në atë mal që
kishte caktuar Jezusi... ranë përmbys para tij... Jezusi iu afrua atyre
e u tha: Zoti më ka dhënë fuqi të plota, të pakufizuara në qiell e në
tokë. Për këtë shkoni tek të gjitha kombet e botës e bëni prej tyre
nxënës të mi! Pagëzoni në emër të Atit, të Birit e të Shpirtit të
shenjtë... Dhe dijeni këtë: Unë jam me ju gjithmonë, deri në mbarim
të kësaj epoke!"
 
Mark?
 
Marku: "Jezusi, pasi u ngjall të diellën herët, së pari ui shfaq Marisë
nga Magdala... Ajo shkoi te nxënësit... nuk i besuan.
 
Më vonë Jezusi, në një trajtë tjetër, të panjohur për ta, iu shfaq dy
prej nxënësve kur ata po shkonin në fshat.
 
Ata u kthyen dhe u treguan të tjerëve, por ata as këtyre nuk u
besuan. Në fund Jezusi iu shfaq të njëmbëdhjetëve, gjersa po hanin
darkë. Ai i qortoi, se pse po dyshonin... Pastaj u tha: "Dilni në mbarë
botën dhe predikoni lajmin e mirë të gjithëve! Kush do të besojë e
do të pagëzohet, do të shpëtojë. Kush nuk do të besojë, do të
dënohet..." Pasi që Jezusi, Zoti, e kishte thënë këtë, u ngrit në qiell
dhe u ul në anën e djathtë të Perëndisë".
 
Mirë Mark; Mateu nuk e kishte parë Zotin se si ishte ngritur në qiell,
po a di ti të na tregosh, Mark, se si u ul Zoti në të djathtë nga
vetvetja?... No coment, a? Në rregull, Mark, dhe nuk ke nevojë të
skuqesh, ngase as të tjerët, besojmë, nuk e dinë këtë.
 
Llukë, e do fjalën? Urdhëro!
 
Lluka: "Dy nga nxënësit e Jezusit po shkonin në një fshat... Udhës
bisedonin për të gjitha gjërat që kishin ndodhur. Ndërsa po flitnin...
iu afrua vetë Jezusi dhe eci me ta. Por, ata nuk e njohën... Jezusi u
tha: "Për çfarë po flitni ... ?" Ata u ndalën..
 
"A thua je i vetmi i huaj në Jerusalem që nuk di se çfarë ndodhi atje
këto ditë!"
 
"Çfarë?" - i pyeti ai. E ata i treguan... Pastaj Jezusi u tha: "Sa të
verbër jeni! ... Sa vështirë e keni të besoni ... " Jezusi u tregoi gjithë
ato që ishin shkruar për të, që nga librat e Moisiut e duke vazhduar
me librat e profetëve... Ndërkohë i ishin afruar fshatit... Ata iu lutën:
"Rri me ne,sepse... së shpejti do të erret!" Ai pranoi. Kur u ul me ta
në tryezë, mori bukën, tha lutjen e falënderimit, e ndau dhe ua dha.
Në atë çast atyre iu hapën sytë dhe e njohën Jezusin, por ai
menjëherë u zhduk nga sytë e tyre! Menjëherë u ngritën dhe u
kthyen në Jerusalem... Të njëmbëdhjetëve u thanë: "Me të vërtetë
Zoti u ngjall ... " Në këto fjalë e sipër, papritmas vetë Jezusi qëndroi
mes tyre dhe tha: "Ju përshëndes!"... Dhe ai i ndihmoi për të kuptuar
siç duhet shkrimin e shenjtë. "Kështu është shkruar - u spjegoi -...
unë do tjua dërgoj shpirtin që Ati im jua ka premtuar". Pastaj i mori
me vete gjer në skaj të BetAnjës... Dhe, ndërsa po i bekonte, u nda
nga ata dhe u ngrit lart në qiell... "
 
Të faleminderit Llukë, megjithëse ti e zgjate pakëz. Domethënë, ti
me pohimet tua qëndron disi në mes; Mateu nuk e kishte parë se si
Zoti ishte ngritur lart në qiell dhe se si ishte ulur në të djathtë të
Perëndisë, por Marku i kishte parë edhe njërën e edhe tjetrën. Ti
thua se Jezusi, apo siç e cekni ju shpesh, Zoti, është ngitur në qiell,
por ku është ulur nuk e di, apojo?... Të falemnderit, Llukë.
 
Gjon, e ke fjalën dhe me ty do ta përfundojmë këtë miniseancë,
ngase jemi plotësisht të vetëdijshëm se edhe lexuasi ka filluar ta
humbas durimin dhe vullnetin për t'i përcjellë këto të vërteta të
shumta tësë vërtetës së vetme në lidhje me Zotin, i cili nuk u bëhet
se është zot i vërtetë, sic deklaroni ju, por megjithatë, me asgjë nuk
mund ta dëshmoni. Pra, urdhëro Gjon.
 
Gjoni: "Ishte mbrëmje vonë, po atë të diel. Nxënësit kishin frikë... i
kishin mbyllur dyert me çelës. Pastaj erdhi Jezusi dhe zuri vend
midis tyre. "Ju përshëndes! "- u tha... Ata u gëzuan shumë.. Toma, i
quajtur Didim, një nga dymbëdhjetë nxënësit, nuk ishte i pranishëm.
Më vonë të tjerët i treguan... Toma u tha: "Nuk do të besoj, derisa të
mos i shoh shenjat e gozhdave në duart e tij dhe ta vë dorën në
brinjën e tij." Pas një jave Jezusi erdhi.
 
... Pastaj iu drejtua Tomës: "Prek me gishtin tënd këtu dhe shikoji
duart e mia!... preke plagën në brinjën time ... "
 
Toma iu përgjigj: "Zoti im dhe Perëndia im! "... Më vonë Jezusi
përsëri iu shfaq nxënësve të tij në breg të liqenit të Tiberiadit... lshin
mbledhur... dhe hipën në lundër; po nuk zunë gjë tërë natën. Kur
zbardhi drita, Jezusi qëndronte në breg ... Ai u tha: "Ej ani këtu e
hani!" Asnjë ga nxënësit nuk guxonte ta pyeste se kush ishte. Ata e
dinin mirë se ai ishte Zoti... Pasi hëngrën, Jezusi i tha Simon Pjetrit...
"Kur të plakesh, do t'i hapësh duart për t'u kryqëzuar... " Pastaj i tha:
 
"Eja pas meje! "... Nxënësi të cilin Jezusi e kishte shok të fëmijërisë,
po e ndiqte... Pjetri e pyeti Jezusin: "Po këtij, çfarë do t'i ndodhë?"
Jezusi i tha: ... "S'është puna jote." Ky nxënës ishte ai që dëshmon
për këto fakte dhe i shkroi me dorën e vet. Ne e dimë se dëshmia e
tij është e besueshme. Ka edhe shumë gjëra të tjera që bëri Jezusi.
Po të shkruheshin të gjitha ato, një nga një, mendoj se bota do të
ishte e vogël në krahasim me vendin që ato do të zinin."
 
Domethënë... domethënë se ti nuk je Gjoni apostull, i cili e shkroi
Ungjillin sipas Gjonit, por je një Gjon anonim, i cili fshehet pas emrit
të Gjonit, për të cilin thua se shkruan me dorën e vet dhe se bën t'i
besojmë !!!? Këtu më askujt nuk bën t'i besojmë! Jashtë që të
gjithë!
 
Pozicioni i botës së krishterë është duke u fundosur çdo herë e më
shumë në humnerën e dyshimit njerëzor. Hofmanni, ai i "marri" që
po mbante ligjërata, na e thotë se ish presidenti federativ pr. dr. Karl
Carstens, më 26 gusht 1985, në Gjenevë, kishte thënë:
 
"Shqetësimi im më i madh lidhur me ardhmërinë nuk ka të bëjë me
armët atomike... Shqetësimi im më i madh është për atë se në
qytetërimin tonë do t'i humbasim dimensionet religjioze. E atëherë
neve, natyrisht, do të na vijë fundi, kur njeriu ngritet në nivel të të
gjitha aspekteve ... " Ku mund të qëndrojë thelbi i krizës së besimit
kristian dhe ku qëndron burimi i frikës që i sjell trishtirn të tillë atij?
Hofmanni thotë se apologjetika (fushëveprim teologjik i cili ka të bëjë
me krijimin e konceptit të besimit në bazë shkencore e racionale) e
trinisë, natyrisht, edhe sot është belbëzuese. Eshtë fakt, thotë ai, se
katekizmi i të rinjve orvatet të imponohet në mënyrë jo të
drejtëpërdrejtë, me formulime mistike, i cili thotë: "Mëshira është
vetë Zoti e shprehur me shpalljen e tij që na e dha neve përmes
Jezu Krishtit në Shpirtin e shenjtë; e pranojmë atë pa kushte, i
përgjigjemi dhe në këtë dashtiti ne jemi të giithë një me të. Mëshira
është gjithashtu bashkim personal dhe miqësi individuale me Zotin,
pjesëmarrje individuale në jetën e Zotit", kurse qëndrimit se
"mesazhi i Krishtit nuk është kurrfarë mesazhi i arsyes... ai është një
mesazh drejtuar shpirtërave... tanë", Hofmanni i bën tallje duke
thënë se nuk ka aftësi të kuptojë se si arrin mesashi në shpirt me
humbjen e arsyes!
 
Si njeri i cili e njef shumë mirë krishterizmin, por tani me besim të
vërtetë islamik, Hofmanni cek veprën Ce que Crois (Graset 1985) të
historianit francez Jean Delumean dhe pranimin e tij se krishterizmi
e ka ndërruar konceptin mbi Zotin në mënyrë aq radikale,
revolucionare, sa që disa të krishterë këtë nuk kanë mundur të
përceptojnë gjer në ditën e sotme dhe përfundon, jo pa sherr, se "Ky
njeri ka të drejtë".
 
Pra, kriza që e ka kapluar sot krishterizmin dhe frika mbi mundësinë
e dështimit të tij si religjion e ka burimin në inkorporimet trilluese të
kohës së hershme, të cilat si të pavërteta u futën në vërtetësinë e tij.
Kjo është ajo murtaja e etheve përvëluese e cila e mbyti zemrën e
Bogdanit tonë.
Vetëm besimi burimor, ai të cilin për tre Viet e shpalli profeti Isa a.s.,
gjegjësisht Krishti i mëvonshëm i krishterizmit, e ndoshta edhe
vetëm pak kohë pas shkuarjes së tij, ishte besim i vërtetë në
absolutizmin e quajtur Zot, dhe ishte besim myslimani. lshte ky
besim i të urtit dhe i të drejtit në realitetin faktik. Kur të pranohet ky
realitet nga shoqëria njerëzore, kurse të gjitha ligjet e zhvillimit të
drejtë shoqëror detyrimisht shpiejnë drejt pranimit të tillë të fakteve,
atëherë të gjithëve do t'u bëhet e ditur dhe e pranueshme se
krishterizmi burimor dhe e vërteta islamike nuk janë në kundërshtim
mes vete, por predikojnë të vërtetën e vetme: besimin në një Zot,
dhe islamizmi paraqet vetëm zhvillim dhe përsosje të asaj njohurie të
vetme e cila u qe zbuluar profetëve të mëparshëm, pra edhe Isasë
a.s. Me një fjalë, besimi burimor i krishterë ishte vetë e mira dhe e
drejta, vetë e vërteta absolute, e cila iu zbulua njerëzimit, në një
kohë dhe vend të caktuar. Por, ajo ishte vetëm një bimë e imët dhe
e vogël e asaj luleje të së vërtetës së madhe dhe të amshueshme, e
cila kishte zënë të rritet në tokën e premtuar. Mosmirëniohja dhe
moskujdesi njerëzor bënë që lulja e së vërtetës të fillojë të vyshket
dhe t'i ndërpritet hovi i rritës. Ajo humbi freskinë e vërtetë, kurse
kujdesi i tepruar qe iu tregua më vonë, duke ia ujitur rrënjët, me vetë
Uiin e gënjeshtrës dhe të mashtrimit, e deformoi në tërësi. Pranë
kërcyellit të Iules së gjallë dhe nëpër fletët e saja, njërëz të dyshimtë
vendosën Iule të çelura të Ilojlloj shme plastike, të cilat nuk i takonin
as familjes e as Ilojit të saj. Edhe pse me një bukuri mahnitëse, lulja
më nuk ishte ajo Iule e gjallë e së vërtetës së amshueshme, por
kishte një bukuri magjepse misterioziteti që rëndonte me tërë
falsitetin e saj mbi kërcyellin e së vërtetës. Vetëm fatalizmi gjenial
njerëzor di ta ushqejë vetvetën dhe shpirtin e tij me vetëdijen e
dhimbshme të mashtrimit. Por, njerëzimi ishte nën kujdes. Nga farë
e lulës së njëjtë biu bima e re e së vërtetës në një vend plotësisht të
shkretë dhe të prapambetur. Përkundër vështirësive të para, ajo aty
lëshoi rrënjet thellë në zemrat njerëzore, duke u rritur pastaj
hovshëm dhe tërë mugullim shkëlqeu 14 shekuj me dritën e mirësisë
hyjnore. Kush hyri njëherë nën atë hije flladi shpirtëror dhe u deh
nga aroma e mirësisë së përjetshme, ai arriti absulutizmin e
kuptimsisë ekzistenciale të të gjithave, pa detyrim kushtëzimi mbi
kuptimësinë e domosdoshme të çdo konkreteje parciale, si i vetmi
intelekt i gjallë i qenieve të gj alla në kohë dhe hapësirë.
 
Lirisht mund të thuhet se lulja e vërtetësisë kristiane dhe ajo islamike
janë e nj'ëjta Iule e së vërtetës, me përjashtim se në fletët e Iules
kristiane edhe sot e tërë ditën qëndrojnë të mbërthyera dekorimet
plastike të dorës së njeriut, të cilat shkëlqejnë, por edhe lëshojnë erë
dyshimi të frymëzënies mashtruese.
 
Me një fjalë, kjo edhe është e kuptueshme; vërtetësia e gjallë e
amshimit hyjnor në krishterim shëmtohet nga vërtetësia e vdekjes
njerëzore, e cila edhe pse në ngjashmëri, ajo kurrë nuk e pati dhe
nuk mund ta ketë përmbajtjen e së vërtetës së amshueshme.
 
Nëse shikojmë problemin e mundësisë së njohjes të së vërtetës në
këtë kontekst, atëherë bindja se në shkaIlën e sotme të zhvillimit të
aftësive përceptuese ndaj së vërtetës, përkundër asaj që ne
pandërprerë krenohemi se i takojmë botës më të përparuar të të
gjitha kohëve, ne ende nuk e kemi arritur nivelin e përsosshmërisë
përceptuese që do të na mundësonte njohjen e asaj të vërtete, jo që
na duket realitet i cili nuk mund të kundërshtohet, por falë atij
fatalizmi gjenial të kënaqësisë vetëmashtruese të njerëzimit, ajo
aftësi përceptuese as që lufton për një hapësirë zhvillimi dhe jete!
 
Kjo nuk do të thotë asgjë tjetër përveqse arsyeja njërëzore në luftë
për vëtvetën e ka vrarë vetëdijen e saj dhe se funerali i vdekjes
është marshim pa fund i logjikës njerëzore.
 
Ky rezonim pesimist, i rëndë, i pafalshëm dhe pothuajse mëkatar,
është e vetmja bimë e cila mund të rritet në afërsi të asaj fare
kryeneçe të mosvullnetit njerëzor që t'i bindet realitetit; ekzistimit të
fuqisë mbi natyrore të quajtur Zot. Një mosgatishmëri e tillë mund të
ushqehet vetëm nga lëngu i plehut të mendjemadhësisë njerëzore,
si burim i të gjitha të këqijave nga të cilat vuan sot njerëzimi.
 
Përkundër korrektëslsë që dëshirojmë ta kemi ndaj Bogdanit dhe të
pranoimë se edhe ai e kishte cekur këtë të metë njerëzore,
prapëseprapë detyrohemi të bëjmë me dije se ai vetë, përkundër
vërejtjes së tij, kishte vazhduar me të njëjtën mendjemadhësi t'i binte
fyellit të tij magjik të mashtrimit. Dhe gjersa ai i binte fyellit për zotin
e tij Krisht, Kadare nga po i njëjti fyell kombëtar, nxjer melodi
shurdhuse për Zotin e tij Enver. Me "muzgun e perëndive të Stepës"
Zeusi shqiptar definitivisht dhe përgjithmonë bëhet "Zot mbi zotëra"
kurse tiri-lima e melodisë kadareniane, edhe pse zuzëlëpirëse,
shndërrohet në alfa dhe omega të kulturës shqiptare, e cila doemos
duhej ta mësonte melodinë e "Pashallëqeve të mëdha" të faqes 97,
së bashku me tërë mjeshtrinë e zuzëlëpiries e cila haset aty, ose do
ta përjetonte latin e mallkuar të një Trebeshine, në shpirtin e ngushtë
të të cilit s'kishte vend as për një të vetmin "zot-njeri".
 
Tiri-lima e fyellit magjik të mashtrimit kombëtar është aq joshëse
edhe sot e tërë ditën, sa që nga lartësitë e rnëdha të shterpësisë
fluturuese, nuk duam ta dimë e as ta pranojmë se "ëndrra" e
gomarit, të cilin po e shqyente ujku, nuk ishte ëndërr, por realitet i cili
bluhej nga nofullat e tmerrshme të së keqes.
 
Popullit shqiptar nuk i duhen më këngët e sërvilizmit dhe të
mashtrimit, as tingujt që herë përvidhen nëpër kulturën e marksizëm-
leninizmit leshatuk dhe shkrihen në "dritën" rrezatuese të njeriut zot-
majmun, e herë shkallëve të kryqëzuara të krishterizmit ngiiten
lartësive të pafundshme të gjithësisë, që atje, në botën tjetër, siç
thotë Rugova, ta sigurojnë edhe për ne lirimin nga varfëria dhe
robëria e kësaj bote. Na duket si tepër i vonë dhe aspak i
kënaqshëm ky "lirim", i cili posacërisht vjen si propozim nga një i
dyshimtë, i cili jeton në'Paris dhe për të cilin s'ke aspak siguri se a
mendon ai vërtet edhe vetë ta dojë atë botë të të krishterëve, apo
është k-y vetëm edhe një tentim manovrues i tii që të përfitojë edhe
ca materialisht nga kjo botë e Mierë. Fundi i fundit, kush mund t'i
besojë një lavireje, përvec të marrit, natyrisht dhe kulturën e saj
bastarde ta pranojë si rrugërrëfyese të zhvillimit të vet përsonal?
 
Por, krishterizmi ka problemet e veta, kurse ne kemi tonat. Dhe,
gjersa krishterizmi si rellgjion fundoset edo herë e më tepër, nga
pesha e kundërthënieve të shumta dhe të papajtueshme, të cilat
vetëm të verbërit nuk mund t'i vërejnë, ne na zihet fryma nga
shtrëngimi i nyjës së pazgjidhshme të Gordit kombëtar. Cili kujt t'i
ndihmojë? Ai i cili është duke u fundosur të lidhurit, apo i lidhuri atij
që është duke u fundosur!
 
Se krishterizmi nuk është e vërteta e amshueshme dhe se Bibla nuk
është fjala e Zotit, e kishte thënë islamizmi qysh para 14 shekujsh.
Oysh atëherë u bë me dije se në të "vërtetën" e Biblës ishin përzier
duar njerëzish dhe se mësimet e saja vuajnë nga, siç thamë diku më
herët, plasticiteti i vdekur i aromës se pavërtetësisë, të cilën ne u
munduam ta dëshmojmë permes atyre pak ballafaqimeve të ca
pjesëve nga ungjijtë e pranuar nga krishterizmi si një e vërtetë
biblike. Ky pranim mbi të vërtetën biblike si e vërtetë e vetme
hyjnore dhe si fjalë e vërtetë e Zotit, përkundër shumë vërejtjeve që
dëgjohen nga njërëzit më me prestigj të fesë së, krishterë, se në
Bibël ka shkurtime, shtesa, propagande etj., është sa interesant, aq
dhe i çuditshëm! Si mund të harmonizohen qëndrimet se në Bibël
ka shkurtesa, shtesa, propagande dhe falsifikim, me qëndrimin e
përgjithshëm se, megjithatë, Bibla është fjalë e Zotit. Kjo është një
pakuptimësi, nga e cila arsyeja tejet e thjeshtë skuqet dhe mbetet
gojëhapur! Dhe, edhe pse në bazë të dëshmive të vetë të të
krishterëve më eminentë nuk del se Bibla duhet të jetë fjalë e Zotit,
megj ithatë mbrohet qëndrimi se ajo duhet pranuar si e tillë?!
 
Faktet të cilat ka arritur t'i zbulojë një i "pafe", të cilin katër dekada
njerëzit e pyetnin se si ka aq njohuri të thella për Biblën dhe
krishterizmin, janë sensation për çdokend që ka besuar se Bibla
është vërtet fjalë e Zotit, por jo edhe për besimtarin e vërtetë të
islamizmit, i cili i beson librit të tij të shenjtë, Kurlanit të
madhërishëm, në të cilin përveç tjerash gjendet edhe e vërteta e
kulluar mbi krishterizmin si religion Fjala është për Ahmed Deedatin
dhe librin e tij, IS THE BIBLE GODS'S WORD? - "A është Bibla fjala
e Zotit?"
 
Edhe pse i formatit të vogël, libri është i ngjeshur nga një përshkrim
diagnostik i vuajtjes kanceroze të krishterimit ndër shekuj, apo, me
fjalë të tjera, ai brutalisht dhe me fakte të panumërta dëshmon
pamundësinë që Bibla të jetë fjala e zotit. Pra, libri është një
xhevahirë i paçmuar mbi të vërtetën biblike dhe ata të cilët kanë
pasur latin që ta lexojnë, tashmë e kanë të njohur "madhështinë" e
së vërtetës biblike dhe madhështinë e vetë krishterizmit.
 
Meqenëse edhe ne, sikur edhe vet Deedati, e mbrojmë qëndrimin se
shërbimi i mirë nuk është kurrë i tepërt nëse përsëritet, do të
huazojmë nga libri në fjalë.
 
NË DRITËN E SHKENCËS
 
KREU I GJASHTË
 
Dëshmitë e para të Deedatit
 
Që në fillim të librit të tij Deedati na sjell një citim nga një libër tjetër
me të njëjtin emër : "A është Bibla fjala e Zotit", të shkruar, siç thotë
ai, nga njëri prej të krishterëve më në zë të misionit evangjelist në
botë, dr. W Graham Scroggie i MOODY BIBLE INSTITUTE,
Chicago, ku në faqen 17 shkruan:
 
"Po, Bibla është humane, por disa jashtë dëshirës së tyre e kanë
mohuar këtë, duke mos u bazuar ne njohuritë. Këta libra kanë
kaluar përmes mendjes së njerëzve, janë shkruar në gyhën e
njerëzve, ishin hedhur në letër nga duart e njerëzve dhe paraqesin
formën e karakteristikave të njerëzve."
 
Siç vërehet, theksimet qëllimisht i nënvizon Deedati, por sikur i duket
pak dhe nga një libër tjetër, "Thirrja e Minaresë, " të shkruar nga
dijetari Kristian Keneth Cragg, peshkop anglez i Jerusalemit, faqe
277, nënvizon."
 
"Për ndryshim nga Testamenti i ri (në kundërshtim me Kur'anin)... ka
shkurtime dhe shtesa, ka përzedhje, riprodhim dhe propagandë.
Ungjitë kanë ardhur përmes kishës dhe autorëve. Ata paraqesin
përvojë dhe historinë”, dhe Deedati me vend shton se kjo nuk ka
nevojë as që të komentohet. Megjithatë, ai nuk mund të kalojë aq
lehtë dhe përkundër kësaj dhe cek paturpësinë e propaganduesve
profesionistë, të cilët orvaten që t'i bindin lexuesit se ata kanë
vërtetuar jashtë hijes së çdo dyshimi që Bibla është, siç thotë ai, "pa
diskutim fjala e Zotit".
 
Është interesant se si Deedati përmes një shembulli konkret nga jeta
e tij e shpjegon sëmundjen e pashërueshme të besimit të kotë tek
disa njerëz. Fjala është për një student të teologjisë të Universitetit
Witwatersrand, i cili si evangjelist i ri, e kishte praktikuar që të
vizitonte shpesh Xhaminë NEWTOWN në JOHANNESBURG, me
qëllimin e vetëm "fisnik" që t'ua kthente fenë besimtarëve
myslimanë. Duke ia ditur qëllimin, ai e kishte ftuar evangjelistin e ri
për drekë, pas së cilës edhe e kishin hapur diskutimin rreth
autentitetit të Biblës dhe Deedati i kishte bërë sontazh duke i thënë
se "Profesori juaj Geyser (drejtuesi i Departamentit të Teoogjisë) nuk
beson se Bibla është fjala e Zotit", ndërsa studenti pa u befasuar
fare i ishte përgjigjur "e di". Atëherë Deedati i kishte thënë se as
lektori i tyre nuk beson se Bibla është fjala e Zotit, dhe përsëri kishte
pasuar përgjigjja me një "e di" dhe me shtesën "por unë besoj".
 
Këta nuk kanë shërim, thotë Deedati, dhe cek fjalët e Jezusit:
 
" …duke parë ata nuk shohin asgië, dhe duke dëgiuar ata nuk
dëgiojnë, as për të kuptuar nuk kuptojnë." (Matew 13:13), si dhe
ajetet kur'anore:
 
Memecët, shurdhët dhe të verbërit nuk do të kthehen (nga ajo rrugë
e tyre e keqe) (Kur'ani i shenjtë 2-.18) dhe përfundon: "Këto faqe iu
adresohen atyre shpirtrave të sinqertë e të përvuajtur, të cilët me
ciltërsi janë të interesuar në të kërkuarit e dritës së Zotit dhe që duan
të udhëhiqen prej saj. Për të tjerët, me shpirtra të sëmurë, faktet e
paraqitura këtu vetëm sa do ta shtojnë sëmundjen e zemrave të
tyre."
 
Dhe pastaj Deedati vërtet fillon të nxjerrë fakte e fakte.
 
Ai ka të drejtë kur thotë se dëshmitë në Bibël mund të njihen pa
nevojën e ndonjë pregatitjeje speciale, dhe ato dëshmi i ndan në tri
grupe apo tipa:
 
1. "Fjala e Zotit":
a) "Unë do të dërgoj një profet ... dhe Unë do të vendos fjalët e mia
në... dhe ai do t'u thotë atyre gjithë çka Unë do t'i urdhëroj atij."
(Deutoriumi 18:18)
 
b) "Unë, vetëm Unë jam Zoti, dhe përveç meje nuk ka shpëtimtar
tjetër." (Isaiah 43:11)
 
c) "Drejtojuni tek Unë, dhe të gjithë do të shpëtoni; sepse Unë jam
Zoti dhe s'ka tietër." (Isaiah 45-22)
 
Veta e parë e përemrit të nënvizuar, thotë Deedati, tregon se ato
duken që janë FJALËT E ZOTIT.
 
2. "Fjalët e një profeti të Zotit":
"Jezusi thirri më zë të lartë, duke thënë: Eli, Eli, lama sabakthani?
(Matew 27:46)
"Jezusi iu përgjigj atij. Më e para ndër urdhëresat e shenj ta është:
Dëgj o o Izrael, Zoti, sunduesi ynë është një". (Mark 12:29)
 
Dhe Jezusi i tha atij, pse me quan i "mirë"? Askush tjetër nuk është i
mirë përveç njërit, ai është Zoti." (Mark 10:18).
 
Edhe fëmija e kupton, thotë Deedati, se Jezusi "thirri", "u përgjigj"
dhe "tha", janë fjalë që i atribuohen dikujt, dmth, FJALËT E NJË
PROFETI TË ZOTIT.
 
3. "Fjalët e një historiani":
"Duke parë jo larg një pemë fiku që kishte gjethe, ai (Jezusi) nuk
gjeti gjë, por vetëm gjethe ... " (Mark 11:13)
 
Një pjesë e madhe e dëshmive i takojnë tipit të fundit të dëshmive,
thotë Deedati, ngase përemrat nuk janë fjalë të Zotit apo të profetit
të TIJ, por FJALËT E NJË HISTORIANI dhe duke bërë krahasimin,
cek se besimtarët myslimanë kujtimet e ndryshme i ruajnë ne libra të
veçantë dhe nuk i ngatërrojnë me fjalët e Zotit, të cilat si të
paprekshme qëndrojnë në Kur'an. Tipi i dytë i dëshmive - FJALËT E
PROFETIT TË ZOTIT - (Muhammedit, paqja dhe bekimi i Zotit qoftë
mbi të) janë regjistruar, thotë ai, në librat e përvojës të quajtura
Hadithet, kurse tipi i tretë gjindet me bollak në vëllime të ndryshme
të historisë islame, dhe myslimani leurre nlfk i barazon ato, ndërsa i
krishteri literaturës së Ilojllojshme të "Biblës së shenjtë" është i
detyruar që t'ia pranojë autoritetin dhe rëndësinë shpirtërore të
njëllojtë për të gjitha.
 
Këtu vërtetë nuk ka çka të thuhet, ngase nga 27 librat e Dhjatës së
re vetëm një pjesë shumë e vogël mund të pranohen si fjalë të
Jezusit, i cili predikoi "lajmin e mirë" (Lluka 20:1). Dhe ky ungjill,
lajm i mirë që predikonte Jezusi, është mësim në të cilin beson edhe
myslimani, siç kemi cekur edhe më herët, por nuk është një ungjill i
cili i përket (shën) Jezusit vetë, por kemi ungjillin sipas këtii dhe
sipas atij, dmth. nga dora e.tretë, e katërt, e kështu me radhë.
 
Kjo nuk ka ndodhur me Kur'anin e shenjtë, vazhdon komentimin
Deedati, që është fjala e pagabueshme e Zotit, e cila iu relevua
profetit të Zotit, Muhammedit (paqja qoftë mbi të), fjalë për fjalë
nëpërmjet kryengjullit Xhebrail (Gabriel) dhe që është ruajtur e
mbajtur përsosshmërisht pr ' falsifikimeve të njerëzve për 1413 vjet!
(Tani 1415). Kjo fjali, e thënë nga Deedati mbi përsosshmërinë e
Kur'anit të shenjtë dhe mosmundësinë e falsifikimit të tij, na duket si
e thënë ngutshëm, dhe shkuarazi, por sensacioni tek do të pasojë
në një libër tjetër të tij, me të cilën ai e dëshmon këtë të vërtëtë me
një saktësi e cila e fascinon edhe skeptikun më të shëmtuar. Por,
njëherë të shikoi më edhe ca se si qëndron ë vërteta në lidhje me të
"vërtetën" që na e ofron Bibla.
 
Edhe kritikët, armiq të islamit, me keqardhje kanë garantuar
pastërtinë e Kur'anit të shenjtë: "NUK BESOJ TË GJF-NDET NË
BOTË LIBËR TJE'FËR, I CILI TË MBETËT PËR DYMBËDHJETË
SHEKUJ (tani 15) ME NJË TEKST KAO TË PASTËR” - sir William
Muir.
 
Bibla katolike
 
Mjerisht, thotë Deedati, një pastërti e tillë nuk qëndron kur është fjala
edhe për Biblën. Ai cek se i krishteri në ofensivë gjithmonë
parashtron pyetjen: "A pranoni ju që Bibla është fjala e Zotit?" dhe
në kundërpyetjen: "Për cilën Bibël po flisni?", ai belbëzon: "Vetëm
një Bibël ka!" Por, rolet ndryshojnë kur Deedati e ngre lart në dorë
versionin e katolikëve romanë të Biblës, të publikuar në Rheims më
1582, prej Latin Vulgate i Jeromit dhe i riprodhuar në Douay më
1609, i cili është versioni më i vjetër që mund të gjendet sot, dhe
shtron pyetjen: "E pranoni ju këtë Bibël si fjalë të Zotit?" Atëherë i
krishteri kthehet në rolin e pyetësit: "Çfarë bible është kjo?", të cilit
edhe pse i "rikujtohet" se ka vetëm "një Bibël", i intereson versioni,
dmth. hezitueshëm e pranon ndryshimin.
 
Pavarësisht nga vjetërsia e versionit të cekur, R.C.V. (Versioni
katolik roman), e gjithë bota protestante, duke përfshirë edhe
"kultistët", e ka dënuar si të pavlerë, sepse ky version, siç thotë
Deedati, përmban edhe 7 "libra" më tepër, të cilët ata i quajnë si
"apocryphe", dmth. AUTORITET I DYSHIMTË, megjithë
paralajmërimin e tmerrshëm që gjendet në Apokalips, i cili edhe
është libri i fundit në R.C.V. (që prej protestantëve i është vënë emri
"Revelata"), ku edhe është "reveluar":
 
"... Në qoftë se dikush do të shtojë ndonjë gië tjetër (ose do të heqë),
Zoti do ti shtojë atij mundimet eshkruara në këtë libër." (Revelata
22: 18-19)
 
Por, kush çan kokën! -thotë Deedati-Ata në të vërtetë nuk besojnë.
Protestantët plotë trimëri kanë hequr plot 7 libre nga Libri i tyre i
Zotit. Të hequrit janë: -Libri i Xhudithit i Tobiasit i Barukut i Esterit,
etj.
 
Bibla protestante
 
Edhe pse katolikët romanë thonë se protestantët e kanë gjymtuar
Librin e Zotit, Deedati thotë se versioni i autorizuar (AV) i Biblës
është e vetmja Bibël e cila përdoret nga pjesa më e madhe e të
krishterëve-katolikë dhe protestantë,në 1.500 gjuhë të kombeve më
pak të zhvilluara të botës dhe njihet si versions i mretit Xhejms (Kvj),
për të cilin version WINSTON CHURCHILLI kishte thënë:
 
"Versioni i autorizuar i biblës ishte publikuar më 1611 me dëshirën
dhe urdhërin e madhërisë së tij mbretit xhejms i parë, emri i të cilit
ruhet deri me sot.”
 
Ky version ishte rishikuar më 1881 (RV), pastaj më 1952 ishte
ririshkuar dhe quajtur Version Standard (RSV), dhe përsëri më 1971
edhe një herë ishte ri- ririshikuar.
 
Kësaj Bible, kaq shpesh të ri-ri-rishikuar, dmth. përmirësuar, siç cek
Deedati, i ishin bërë shumë lavdërime nga vendet e krishtera:
 
"Versioni më i shkëloyer që është botuar në këtë shekull" (Gazeta e
kishës anglezë)
 
"Një përkthim krejt i ri nga të shkolluarit të eminencës më të lartë"
(Times Literary supplement)
 
"Karakteristikat e duhura të versionit të autorizuar të kombinuara me
një saktësi të re të përkthimit"- (Jetë dhe punë)
 
"Më e sakta dhe me e ngjashmja e origjinalit" (Kohët)
 
Deedati vazhdon: "Botuesit (Collins), në shënimet e tyre në fundin e
Biblës citojnë: "Kjo Bibël që është prodhim i 32 pedagogëve të
ndihmuar nga përfaqësia e Komitetit Konsultativ paraqet 50
kooperime, sektesh fetare." Përse gjithë kjo mburrje? Apo për ta
bërë publikun mendjelehtë të blejë prodhimin e tyre? Të gjitha këto
 dëshmi e bindin blerësin se i ka hipur kalit që duhet, me një dyshim
të vogël se mund t'i ketë hipur vetëm për një xhiro."
 
Nuk është vështirë që të kuptohet se Deedati me fjalinë e fundit
aludon në pasaktësinë e Biblës në të shprehurit e së vërtetës, çka
edhe ishte arsye për revidimet dhe korrigjimet e mëparshme, e që
nënkupton se diç e tillë mund t'i ndodhë edhe "versionit të
shkëlqyer", të "eminencës më të lartë", edhe pse prodhim i "32
pedagogëve" dhe "50 kooperirneve të sekteve fetare".
 
Ja çka thonë dhe si shprehen pedagogët në fjalë për versionin e
mbretit Xhejms, në faqen iii, parairafi 6 i hyrjes së RSV-së, pra të
versionit të ri-ri-rishikuar të 1971-shit:
 
"Versioni i mbretit xhejms me plot arsye është quajtur monument më
fisnik i prozës angleze". Rishikuasit e saj, me 1881 shprehin admirim
për " thjeshtësinë e saj, dinjitetin e saj, fuqinë e saj… muzikën e
kadencës së saj dhe lumturinë e ritmit e saju. Ajo hyn si asnjë libër
tjetër në formimin e karakterit personal dhe në institucionet publike
të njerëzve anglisht folës. Ne i detyrohemi asaj me një borxh të
pallogaritshëm ". por, në rolin e ligjëvënësit të besimit, vazhdojnë:
"Por versioni i mbretit xhejms ka gabime të rënda". Dhe, "që këto
defekte janë kaq shumë dhe kaq serioze sa që kanë nevojë për
rishikim. "
 
"Ky është informacion i dorës së parë prej Pedagogëve ortodoksë të
eminencës më të lartë"-thotë Deedati, dhe sjell fotokopjen e faqes iii.
 
Këtu edhe nuk kemi çka të shtojmë tjetër përveç të habitemi me vetë
Deedatin, i cili ia zë për të madhe kulturës së pedagogëve anglezë,
të cilët edhe pse në fillim vërtet e teprojnë me lavdërime bajate, për
të cilat nuk kanë fakte justifikuase, ata prapëseprapë, përkundër
krenarisë së tyre kombëtare, e pranojnë të vërtetën. Çka do të
mendonte Deedati për poshtërsinë e Bogdanit dhe kulturën e
"pedagogëve" tanë, të cilëve u mungon aftësia që bile me gjysmë fj
ale të ta thonë të vërtetën, por përkundrazi, para poshtërsisë e
vendosin temperamentin si mburojë.
 
Shumë më mirë për të, që ai për këto të gjitha nuk di gjë dhe bile
nga kjo anë është i kursyer.
 
Ai, Deedati, e ka lehtë të polemizojë me kulturën e pedagogëve
anglezë dhe t'i theksojë 50.000 gabimet që ndodhën në Bibël, gjersa
nuk e ka të njohur se pedagogëve shqiptarë nuk u nevojiten 2.000
Vjet për 50.000 gabime. Disa nga ata, sot, falë temperamentit të
tyre, natyrisht brenda vitit t'i thonë 50.000 gënjeshtra pa u skuqur
fare dhe cdo drrasagjie ia dhurojnë nga një fakultet të kryer nëse ka
deviza të trasha, që pastaj qetë dhe si i ka hije "inteligjencisë", t'u
kthehen punëve "patriotike". Por, këto gjëra nuk janë për letrën
tonë. Ne duhet vetëm të theksojmë se si serbët analfabetë të ardhur
nga Serbia vendosen në vende udhëheqëse të punës dhe për
dhuratë u lëshohet nga një diplomë fakulteti të kryer nga Universiteti
i Kosovës. Të gjithë duhet ta kenë të qartë se të gjitha ato "nëna"
serbe të cilat punojnë në një shtëpi të tillë publike, lirisht mund të
konsiderohen lavire, përvec, "nënave" tona shqiptare, disa nga të
cilat edhe pse lirisht hyjnë, punojnë dhe dalin nga një shtëpi e tillë
publike - private, ato assesi nuk j anë dhe nuk mund të quhen të tilla!
Shumë më mirë është që t'i kthehemi Deedatit.
 
Ai dokumenton se në revistën "AWAKE" (zgjimi) të Jehovasve, të
datës 8. shtator 1957, në faqen 14 cekët se në Bibël qëndrojnë
50.000 gabime!, kurse në kopertinën e prapme të kopërtinës
"LOOK" të një Bible të versionit të Mbretit Xhejms qëndronte një
artikull "E vërteta rreth Biblës", ku thuhej:
 
"Që në vitin 1720 një autoritet anglez vlerësoi se gjendeshin të
paktën 20.000 gabime në botimet e Dhjatës së re, e cila lexohej nga
protestantët dhe katolikët. Studentët modernë thonë se ka të paktën
50.000 gabime."
 
Megjithatë, të krishterët e mbajnë qëndrimin se "Bibla është e saktë
(!)", kurse autoritetet e versionit të rishikuar janë përpjekur t'i
korrigjojnë.
 
Fjalinë: "Prandaj vetë Zoti do tu japë një shenjë: Vini re, një
VIRGJËRESHË do të mbetetme barrë dhe do të lindë një djalë, e do
ti vërë emrin Imanuel", korrigjuesit në R.S.V., thotë Deedati, e
përmirësojnë në atë mënyrë që fjalën "virgjëreshë" e zëvendësojnë
me frazën "një grua e re", që është përkthim korrekt i fjalës hebraike
ALMAH. ALMAH është fjalë e cila ka qenë në tekstin hebraisht dhe
jo BETHULAH, e cila do të thotë virgjëreshë. Megjithatë, korrigjimi
është bërë vetëm në anglisht, thotë Deedati, kurse mbetet fakti se
në të gjitha gjuhët e tjera të botës kristianët do të vazhdojnë që të
gëlltitin emrin "virgjëreshë". S'ka fjalë se Deedati ka të drejtë:
shikojeni vetëm Biblën në gjuhën shqipe dhe do të bindeni se tek
Jeshaja, faqe 428, nën nr. 14 qëndron emri i gabuar "virgjëreshë"!
 
Sidoqoftë, Deedati cek se bota myslimane di edhe t'u falënderohet
"50 qendrave kooperuese" të botës së krishterë dhe mendjeve të
tyre të besuara të "32 pedagogëve të eminencës së lartë", të cilët e
afruan edhe nj'ë shkallë Biblën e tyre të shenjtë pranë të vërtetës
kur'anore. Këtë e bënë atëherë kur si plotësor të katekizmit
ortodoks, duke u mbështetur në versionin e autorizuar AV: "Zoti kaq
shumë e deshi botën sa i dha të vetmin bir TE LINDUR prej tij, dhe
kushdo që boson tek ai nuk do të vdese, për do te ketë jetë të
pambatim" (Gjon 3:16-AV), ata nxorën:
 
"Jezusi është i vetmi bir i Zotit i linduir, jo i bërë."
 
Megjithatë, fabrikimi "I LINDUR", thotë Deedati, ka qenë pa
ceremoni dhe pa thënë asnjë fjalë nga korrigjuesit e Biblës, duke
mos dashur që lexuesit t'i tërhiqet vëmendja haptazi, por në mënyrë
të fshehur. Zoti i plotëfuqishëm, thotë Deedati, nuk priti 2.000 vjet
që pedagogët e Biblës të zbulojnë këtë mashtrim blasfemues, por e
dënoi menjëherë pas renovimit të tij:
 
Ata thanë; “i gjithëfuqishmi ka fëmijë
Ju (jobesimtarët) vërtet
Sollët një fjalë
Shumë të shëmtuar.
 
Aq të shëmtuar sa
Gati u copëtuan qiejt,
Gati pëlciti toka dhe
Gati u shembën kodrat
Nga ajo (fjalë)
 
Për atë se të gjithëmëshirshmit
I përshkruan fëmijë
E të gjithëmëshirshmit
Nuk i takon të ketë fëmijë
(Kur'ani i shenjtë 19:88-92)
 
Ai (zoti) as s'ka lindur kë,
As nuk është i lindur
(Kur'ani i shenjtë 112:3)
 
"Tre janë ata që i përkasin qiellit: Ati, fjala dhe shpirti i shenjtë dhe
këta tre janë një". Ky rresht, cek Deedati, është afër asaj çka
kristianët e quajnë "Triniteti i tyre i shenjtë" në enciklopedinë e
quajtur Bibël. Por, edhe ky gur themeli i besimit kristian, që ishte një
mashtrim në fe, gjithashtu është hequr prej R.S.V. Së, për anglisht-
folësit, pa asnjë shpjegim. Por, për 1449 grupet e gjuhëve të
mbetura të botës, të cilët shpikjet kristiane i lexojnë në gjuhën e tyre
amtare, mashtrimi mbetet dhe ata njerëz, thotë Deedati, kurrë s'do ta
marrin vesh të vërtetën gjer në "Ditën e gjyqit".
 
"Dhe mos thoni:
"Tre" (trini)
Se është më mirë për ju.
Allahu është vetëm
Një allah"
(Kur'ani i shenjtë 4:171)
 
Sa i përket ngjarjes më mahnitëse të krishtërimit, ngritjes së jezusit
në qiell, i cili referim gjendej në Ungjëllin e Markut dhe të Llukës:
 
4a. "Pastaj Lord Jezus pasi u foli atyre ishte NGITUR NË QIELL dhe
u ul në krahë të djathtë të Zotit." (Mark 16:19) dhe
 
4b. "Pasi i bekoi ata, ai u nda prej tyre dhe u ngrit lart në qiell" (Lluka
24:51)
 
Deedati dokumenton se sipas versionit RSV të 1952, gjashtë fjalët e
fundit të 4b,”dhe ai u ngrit në qiell" nuk qëndrojnë në tekstin kryesor,
por ato janë zëvendësuar me një-a-të vogël si udhëzim për të
shikuar fundin e faqes ku janë katandisur dhe shpjegohen përmes
fusnotës dhe me shkronja të vogla, gjersa Mark 16 mbaron me
rreshtin e 8-të pas të cilit mbetët një boshllëk i madh. Dhe pasi
konkludon, me të drejtë, se çdo kristian i ndershëm e pranon që nuk
i konsideron shënimet në fund të faqes (në Bibël) si "fjalë të Zotit",
bën pyetjen: "Përse shërbëtorët e paguar t'ia besojnë mrekullinë më
të fuqishme të besimit të tyre një shënimi të thjeshtë në fund të
faqes?"
 
Deedati përgjigjet vetë në këtë pyetje të tij, kur dokumenton:
 
"Nga Karta -" Origjina dhe rritja e Biblës në anglisht", që paraqitet në
faqen 20, ju do të vini re se gjithë "versionet" biblike para versionit të
korrigjuar RV të 1881 vareshin tek KOPJET E VJETRA të datuara
500-600 vjet pas Krishtit, gjegjësisht Jezusit. Korrigjuesit e RSV-SË
të vitit 1952 ishin pedagogët e parë të Biblës, të aftë të gjejnë "kopjet
MË TÉ VJETRA" të datuara 3-4 shekuj pas Krishtit."
 
"Më i vjetri" meriton besim më shumë sesa thjeshtë "I vjetri". Por,
duke mos gjetur asnjë fjalë rreth" nglitjes së Jezusit në qiell"; apo "të
çuarit lart në qiell" në dorëshkrimet më të vjetra, etërit Kristianë i
hoqën këto referime në RSV 1952."
 
Këto fakte, thotë Deedati, janë një rrëfim shtangues për botën e
krishterël, ngase autorët e "frymëzuar të Ungjillit të pastër e të
vërtetë" nuk mbajnë mend edhe një fjalë për ngritjen e Jezusit, kurse
unanimisht mbajnë mend që Krishti dhe shpëtimtari e ngiste një
gomar për në Jerusalem, ndërkohë që misioni i tij po mbaronte dhe,
në pajtim me këtël, Deedati përfundon se Zoti nuk ka qenë autor i
frymëzimit të shkruesve të Ungjillit që ata mos ta harrojnë shëtitjen e
birit të ti me gomar, kurse njëherit t'i frymëzojë ata që të harrojnë
fluturimin e Birit të tij në qiell mbi krahët e engjëjve!
 
Megjithatë, puna nuk përfundon me kaq. Ngritja e Jezusit, gur
themelor i predikimit kristian, ishte minuar si rezultat i erudicionit
biblik kristian. Botuesit kristianë të RSV-së kishin tashmë një fitim të
mbledhur prej 15.000.000 dollarësh, kur propaganduesit e Ungiillit e
kapën me vonesë lojën. Me përkrahjen e vetëm dy komiteteve nga
50-të që janë, ata e bënë një gjurulldi të madhe, thotë Deedat, dhe i
detyruan botuesit që të lutin pjesën e hequr, shtesën, në - fjalët- "e
frymëzuara" prej Zotit, kështu që në çdo botim të ri të RSV-së pas
1952, pjesa e hequr u “RIKTHYE NË TEKST" dhe në parathënien e
Collins faqe VI dhe VII thuhet:
 
“Shumë propozime na kanë ardhur në komitet nga individë dhe nga
komitetet e dy qendrave për modifikime, të gjithë atyre iu kushtua
kujdes i veçantë prej komitetit”.
 
“Dy pasuset e fundit të Mark (16:9-20) ... Dhe Llukës (24:51)
rikthehen në tekst".
 
"... dhe ata e ulën atë mbi të.” (Gomari) (Mateu 21:17)
"... dhe ata e ulën Jezusin mbi të." (Gomari) (Lluka 19:35)
“... dhe ai u ul mbi të." (Gomari) (Marku 112:7)
" ... Jezusi ... u ul mbi të.”(Gomari) (Xhoni 12:14)
 
Deedati thotë se është kjo një lojë shumë e vjetër dhe se ndryshimi
ndërmjet falsifikuesve të sotëm dhe atyre antikë qëndron në faktin se
ata të hershmit nuk e njihnin artin e të shkruarit "parathënie" dhe
"shënime në fund të faqes", përndryshe edhe ata do të na tregonin
po aq qartë sa edhe heronj'të tonë modernë për falsifikimet e tyre,
dhe për lirshmërinë e tyre në kthimin e parasë së falsifikuar në ar
safi (vërtet).
 
Pra, pjesa e hequr rikthehet. E rikthehet, sepse është hequr, dhe
ishte hequr ngase dorëshkrimet më të vjett-a nuk flisnin fare për
"ngritjen në qiell". lshin të pavërteta si tek rrëfimi i Gjonit rreth trinisë
5:7. Por, thotë Deedati, mos u habitni! Pas ca kohësh, nëse veni
dorën mbi një RSV, "Komiteti" do të heqë edhe parathënien plot
vlera, ngase zbulohet vetë loja e mashtrimit, dhe jep shembul' lin se
si propaganduesit e Jehovit i kanë hequr 27 faqe nga parathënia e
“Përkthimi i ri botëror i shkrimeve kristiane greke” (kështu e quajnë
ata Dhjatën e re), ku në faqën 5 të parathënies thuhet:
 
"Gjatë kopjimit të origjinalit të frymëzuar elemente të dobësisë
njerëzore hynë në të dhe kështu, asnjë nga kopjet origjinale nuk
është e saktë (dmth. pa gabime). Si rezultat kemi atë që as edhe dy
kopje nuk janë të njëllojta taman. "
 
Në zemrat e tyre
Kanë sëmundje
 
E aliahu u shton
Sëmundjen edhe mir shumë
 
E për shkak se ata
Përgënjeshtruan,
 
Pësojnë dënim të
Dhembshëm (Kur'ani i shenjtë 2:10)
 
Se batakçillëqet e tyre s'kanë fund, e dëshmon edhe kjo:
 
Reverendo C. 1. Scofield D.D. (Doktor në Teologji) me një ekip prej
8-të botuesish konsultativë, në "Referencat e Biblës Scofield", e
quart të drejtë që fjalën hebraishte "Elah" (që do të thotë Zot) ta
barazojë me fjalën "Alah" dhe kështu, thotë Deedati, e pranojnë më
së fundi të vërtetën që emri i Zotit është Allah, por përsëri duke
hezituar e shkruajnë me një "L"!
 
Referimet në lidhje me këtë fakt Deedati i ka bërë publikisht por sot,
thotë ai, as boshllëku ku ka qenë fjala "Alah" nuk është më, dmth. i
fshijnë gjurmët. Kjo është Bibla ortodokse!
 
Etërit e kishës, nga katër mijë dorëshkrime të ndryshme, zgjodhën
vetëm katra, të cilat përputhen me paragjykimet e tyre dhe i quajtën
Ungjijtë e Mateut, Markut, Llukës dhe Gjonit, kurse si rezultat i
kërkimeve të propaganduesit, në parathënien tashmë të hequr
qëndronte:
 
"Është bërë e qartë se teksti origjinal i
Shkrimeve kristiane greke (dhjata e re) është
Ngatërruar me të njëjtin tekst të dhjatës së
Vjetër."
 
Përkundër kësaj, ky kult i pakorrigjueshërn ka paturpësinë të
publikojë 9.000-000 (nentë milionë) kopje botimi të parë të një libri
prei 192 faqe të titulluar- "A është Bibla në të vërtetë fjala e Zotit?"
Ne këtu, thotë Deedati, po mirremi me një mentalitet të sëmurë,
sepse nuk qenka shuma e gabimeve siç thonë ata që "PREK
AUTENTICITETIN E BIBLËS" (?). Kjo është logjika kristiane dhe dr.
Graham Scroggie në këtë libër të tij, në faqen 29, kërkon për Biblën
që:
 
"Dhe le të jemi të drejtë në ndjenjën e çështjes (a është bibla fjala e
zotit?) Duke pasur gjithnjë në mëndje që të degjojmë çfarë thotë
vetë bibla për vetën e saj. Në një gjyq ne besojmë që një dëshmitar
do të thotë të vërtetën, dhe duhet të pranojmë çfarë thotë ai,
pavarësisht se kemi arsye të shëndosha për të dyshuar që
tanxjerrim atë gënjeshtar. Natyrisht që edhe biblës duhet t'l jepet e
njëjta mundësi që të dëgjohet dhe të pritet dëgjimi i saj me qetësi.”
 
Duke e quajtur këtë kërkesë plotësisht të drejtë dhe të arsyeshme,
Deedati premton se do të bëjë pikërisht ashtu dhe e lë Biblën që të
flasë për vetveten. Por, ajo në pesë librat e para: Gjeneza, Eksodi,
Leviticus, Numbers dhe Deutoronomy - nxjerr më shumë se 700
pohime, të cilat provojnë se jo vetëm Zoti nuk është autori i këtyre
librave, por se as Moisiu nuk ka dorë në të. Hapini këta libra kuturu
dhe do të shihni:
 
"Dhe Zoti i tha atij: Largohu, zbrit poshtë ... "
"Dhe Zoti i tha Moisiut: Ec para popullit ... "
"Dhe Zoti i foli Moisitit duke i thënë ... "
"Dhe Zoti i tha Moisiut: zbrit poshtë, urdhëro ... ".
 
Pra, qartë duket se nuk janë as fjalë të Zotit e as të Moisiut, por të
një personi të tretë.
 
“Kështu Moisiu ... vdiq... Dhe ai (Zoti i plotëfuqishëm) e varrosi atë
(Moisiun)... ai ishte 120 vjeç kur vdiq ... Dhe nuk u ngtit më asnjë
profet në Izrael si Moisiu ... " (Deutoronomy 34:5-10)
 
Edhe pse çifutët nuk i shkruanin nekrologji vetvetes, meqenëse
Deuteronomy i atribuohet Moisiut, atëherë na del se Moisiu e paska
shkruar NEKROLOGJINË E VET!
 
Deedati cek se si në asnjë rast "Dhjata e re" apo "Dhjata e vjetër"
nuk e quajnë veten "Dhjatë e re" ose "Dhjatë e vjetër", e po ashtu as
fjala "Bibël" nuk gjendet brenda faqeve të Biblës dhe në mënyrë
sarkastike përfundon se Zoti "harroi" t'u vërë titull librave të tij! Asnjë
nga 4 mijë kopjet e lavdëruara që janë ruajtur nuk e kanë autografin
e autorit!, prandaj edhe bëhet supozimi -"sipas”!
 
Bibla, vazhdon Deedati i pamëshirëshëm, evidencimi i brendshëm
provon se Mateu nuk është autor i Ungjillit të parë që mban emrin e
tij.
 
“Dhe Jeztisi kur kaloi aty AI (Jezusi) pa një burrë të quajtur Mateu, të
ulur në vendin e tagrambledhësit, dhe AI (Jezusi) i tha ATIJ (Mateut)
eja pas MEJE (Jezusit) dhe Ai (Mateu) u ngtit dhe e ndoqi ATË
(Jezusin)". (Mateu 9:9)
 
AI, ATE, ATIJ, të rrëfimit të mësipërm nuk janë fjalë as të Jezusit as
të Mateut, por të një thashethemi dhe nëse këtë "libër ëndrrash" nuk
ia atribuojmë dishepullit Mateu, atëherë si mund të pranohet se ajo
është fjala e zotit?
 
Është mirë që t'i jipet mundësia që edhe këtu, për ne, fjalën e vet, ta
thotë një shërbëtor i paguar i Kishes anglikane, një hierark i
Katedrales së Chichesterit në Angli, J. B. Philips, i cili duke iu
referuar hyrjes së tij të "Ungjillit sipas Mateut" thotë:
 
“Gojëdhanat e hershme ia atribuojnë ketë ungjill apostulit matu, por
të shkolluarit sot pothuajse të gjithë e hëdhin poshtë kptë
pikëpamje". Kjo. për atë që dëshiron të kuptojë, nuk do të thotë
asgjë tjetër përveç se pranim se Shën Mateu nuk e ka shkruar
Ungjillin që mban emrin e tij. Philipsi vazhdon:
 
“Autori dtiket qartë se ka përdorur misteriozën "Q" e cila mund të
ketë qenë koleksion i gojëdhënave gojore". Këtë fshchtësi të cilën
Philipsi tenton sido-kudo ta mbajë për vete, na e zbulon Deedati
duke sqaruar se "Q" është shkurtim i fjalës gjermane "quella", e cila
do të thotë "butime" dhe supozohet që të jetë një dokument tjetër-një
burim i thjeshtë-të cilin e ka Mateu, Marku dhe Lluka, dhe që të tre
këta autorë, kushdo që të ketë qenë, e përdorën të njëjtin material
sikur t'i shihte "një" sy, prandaj që të tre ungjillet e parë njihen si
"synoptic Gospels” (te njëjtë në përmbajtje).
 
"Ai (Mateu) ka përdoritr ungjillin e Markut për të shkruar të vetin”
-thotë Philips, ai pedagog me reputacion i Biblës, i cili ka pasur për
përdorim dorëshkrimet "origjinale" greke. Kjo nuk do të thotë asgjë
tjetër përveç që "Mateu ka kopjuar nga Marku!" dhe këtë kopje
kristianët e konsiderojnë "frymëzim" dhe fjalë të Zotit!
 
Si bëhet që ai i cili ishte në shërbim të Jezusit, e supozohet të ketë
qenë Mateu, i cili e ka parë dhe dëgjuar, në vend që të shkruante
përshtypjet e veta nga ai shërbim, ai vjedh nga një çunak (Marku), i
cili ishte 10-vjeçar kur Jezusi po e qortonte kombin e vet? Si mund
të shpjegohet që një dëshmitar i cili ka parë dhe dëgjuar vetë, të
kopjojë nga ai i cili kishte shkruar duke u mbështetur në
thashetheme? Logjikisht mund të përfundohet se këtu kemi të
bëjmë me një dokument anonim, i cili paraqitet si i Mateut.
 
Për Mateun dhe Llukën, apo kushdo qofshin ata, Deedati thotë se
85% kanë kopjuar nga Marku. Por, kjo nuk është asgjë, ngase
vjedhjet letrare të autorëve të Dhjatës së vjetër dinë të jenë edhe
100%!
 
Në faqen 33 të librit të Deedatit të përkthyer në gjuhën shqipe, "A
është Bibla fjala e Zotit", qëndron demonstrimi i kësaj shkalle të
plagjiatës, e cila praktikohet nga shkrimtarët e "frymëzuar" të Biblës.
 
Gjatë një simpoziumi në Universitetin e Kejp -Tounit, të drejtuar nga
Deedati dhe profesori Cemptsy, shef i Departamentit të Teologjisë
për lëndën "A është Bibla fjala e Zotit?" Deedati kishte kërkuar nga
studentët që t'i hapnin biblat tek kreu 37 të "Librit Isaiah", në mënyrë
që të mund të krahasonin "Isaiah"-in e tyre me kreun 37 të "Isaiah"-
ut të tij dhe të shihnin se a janë identikë.
 
Duke lexuar ngadalë dhe duke i pyetur pas çdo rreshti se a ishin
thëniet që po i lexonte identike me rreshtat e biblave të tyre, ata
përherë në kor i ishin përgjigjur "po", "po"! Merreni me mend se si
do ta kenë ndier veten ata studentë të mjerë kur pas leximit të
kapitullit, Deedati me Biblën e tij të hapur nga u kishte lexuar, kërkon
nga kryetari që të shihte dhe të njoftonte publikun se ai kishte lexuar
nga Libri i mbretërve 2, kapitullin 19! Publiku ishte shtangur nga
tmerri. Duhet njoftuar se "Isaiah" 37 dhe Libri i 2-të i mbretërve u
atribuohen dy autorëve të ndryshëm që i ndajnë shekuj, për të cilët
kristianët ngulin këmbë se kanë qenë të "frymëzuar" nga Zotit
 
Për Librin e mbretërve, 32 pedagogët e Biblës së korrigjuar thonë se
autorësia është e panjohur. Pra, autori i Librit të mbretërve "është i
PANJOHUR", dhe këto shënime janë pregatitur dhe botuar tamam
prej Rev. David FantL. 75D, sekretar i Përgjithshëm i Shoqatës të
Nju-Jorkut. Ata me një ndershmëri (paturpësisht), thotë Dedati,
rrëfejnë: "Autori i PANJOHUR!" dhe pastaj shprehin gjoja admirim
për shkrime të shkruara ndoshta nga ndonjë Tom, Dik, Harri dhe
pastaj presin që të vlerësohen si fjala e Zotit-fali o Zot!
 
Kot lutet për ta Deedati i mirë, ngase edhe vetë e ka të njohur se
Zoti i fal vetëm ata të cilët nuk dinë, e jo edhe ata të cilët me vetëdije
shkaktojnë ngatërresa dhe blasfemojnë.
 
Në fund të simpoziumit profesori Cumptsy kishte pohuar: "Kristianët
nuk besojnë në frymëzimin verbal të Biblës", d.m.th. fjalë për fjalë,
cka do të thotë se Zoti i plotëfuqishëm nuk ka qenë i hutuar që t'ua
diktonte dy herë të njëjtin tregim, por ishin ato duar njerëzore të cilat
e rrënuan këtë të ashtuquajtur fjalë të Zotit-Biblën. Megjithatë,
propaganduesit e Biblës ngulin këmbë që çdo fjalë, presje dhe pikë
e Biblës është "fjala e Zotit"!
 
Përsa i përket përkthimit shqip të Bibles, duhet cekur se kreut 37
nga "Isaiah", që në shqipe shënohet si Jeshaja, dhe kreut 19-të nga
Libri i dytë i mbretërve, i është kushtuar një kujdes i posaçëm dhe
plagiati maskohet duke përdorur trajta të ndryshme të të shprehurit,
por kuptimi mbetet i njëjtë. Kështu brendia mbetct e tëra, por se
është "fotokopje" nuk vërehet. Megjithatë, të gjitha marifetet plafi i
mashtrimit nuk i mbulon, kështu që ndodh që i njëjti mbret i të njëjtit
popull dhe i së njëjtës kohë, tek Libri i dytë i mbretërve të quhet
mbret etiopias, kurse tek Jeshaja të quhet mbret nga Sudani.
 
Anomalitë e Biblës nuk kanë fund. Autori i Samuel 2, për të cilin
korrigjuesit e RSV thonë se është i panjohur, u "frymëzua" të na
dëshmojë që frymëzimin për regjistrimin e çifutëve Davidi e mori nga
Zoti (2 Samuel 24:1), por autori, gjithashtu i panjohur i Crocles 21:1
thotë Se "SATANI" E PROVOKOI Davidin që të bënte regjistrimin.
Si mund të ketë qenë Zoti burim i këtyre "frymëzimeve"
kontradiktore! Krishterimi ka qenë më pjellori për shumimin e
izmave: satanizmi, kërpudhë tjetër e cila ka mbirë prej krishterimit,
në të cilën ish të krishterët e adhurojë djallin, pastaj, ateizmi,
komunizmi, fashizmi, totalitarizmi, nazizmi, mormonizmi etj. Çfarë
tjetër do të lindë krishterimi, pyetet Deedati?
 
“Disa me të drejtë deklarojnë që frazat biblike vazhdimisht janë
keqpërdorur dhe shpërdorur për të justifikuar pothuaj çdo ligësi që
njeh njeriu" (marrë prej "The plain Truth", gazetë amerikane në bazë
kristiane me titull,,BIBLA", libri më i diskutueshëm i botës", qershor
1975).
 
Në 2 Samuel 24:') mund të lexohet se si përmes profetit Gad Zoti e
kishte pyetur Davidin:
 
"Cilën dëshiron? Që të bjerë në vendin tënd zi btike shtatëvjetore, ...
", kurse në Librin e parë të analeve, pra Chronicles 21: 11, thuhet:
"Çfarë dëshiron; që për tre vjet të bjerë në vendin tënd një zi buke, ...
" Në qoftë se ajo që shkruhet nga autorë të ndryshëm i atribuohet
"Zotit", kurse cdo analfabet e di se tre vj et nuk j anë të barabartë me
shtatë vjet, atëherë domosdo do të konkludojë se këtij "Zoti" po iu
ngatërruakan vitet!
 
Në 2 Chronicles 36:9 thuhet se JOAMMI ishte "8" vjec kur filloi të
mbretërojël, por meqenëse nuk mund të arsyetohet se c'faj apo
"ligësi" mund të bëjë një fëmijë 8-vjec . për të merituar heqjen nga
froni, "I panjohuri", autori i MBRETËRVE, i shton edhe 10 vjet
JOAKIMIT për ta arsyetuar indinjatën e Zotit. Që drejtësia të mbetet
"drejtësi", autori e balancon falsifikimin në atë mënyrë që për 10
vjetët e shtuar sa e lypte nevoja që fëmija të jetë madhor dhe
përgjegjës, i shkurton 10 ditë nga koha e mbretërimit të tij. Terezia
nuk luan: Dhjetë andej e dhjetë këtej!
 
Sidoqoftë, në Biblën në gjuhën shqipe është mënjanuar dallimi në
moshën e JOAKIMIT dhe për çdo rast ai është i moshës madhore,
pra 18 vjeç.
 
Ngatërresa në konfliktin e kujtimeve ndërmjet 2 Samuelit 10: 18 dhe
1 Chronicles 19:18 është po ashtu e çuditshme. Sa kalorës të
karroceve vrau Davidi? Shtatëqind apo shtatë mij? Pastaj aivrau
40.000 "KALORËS" apo 40.000 "KËMBËSORË"? Zoti nuk po
dalluaka shtatëqind nga shtatë mijë, e as "KAVALERINË" nga
"KËMBËSORIA"!
 
Megjithatë, në Biblën në gjuhën shqipe dallimi qëndron vetëm
ndërmjet 700 dhe 7.000 karro lufte, kurse "Zoti" nuk e ngatërron
kavalerinë me këmbësori, andaj edhe në të dy citatet qëndron se
ishin 40.000 këmbësorë. Dhe tamam njeriu mund të mendojë se
"Zoti" i Biblës shqipe është më i kujdesshëm për 50%, ngase iu
përvodh vetëm gabimi në numrin e karrove të luftës, ne duhet t'ia
demantojmë besimin dhe të cekim se Zoti i Biblës, në cilëndo gjuhë
qoftë e shkruar ajol, nuk e ka mbamendjen serioze. Kur është fjala
për luftën në fjalë, në vazhdim thuhet:
 
- 2 Samueli 10: 18; "Vetë komandanti sitian, Shavahit, u plagos
rëndë dhe vdiq në fushën e belejës”, kurse në
-1 Chronicles (Analeve) 19:18; "Ndër të zënël robër ishte edhe
gienerali Shavahu".
 
Autori i Librit të parë të mbretërve 7:26, numëron 2.000 banjo në
pallatin e Solomonit, por autori i 2 Chronicles 4:5 i shton ato për 50%
dhe i bën 3.000 banjo. Zoti i plotëfuqishëm nuk "frymëzon" të tilla
budallallëqe të parëndsishme e kontradiktore, përfundon Deedati.
 
Ne ndoshta edhe nuk kemi qenë të kujdesshëm sa duhet, por kemi
mbetur pa u pastruar në banjot e Solomonit, ngase në përkthimin
shqip nuk e kemi hasur asnjë banjo!
 
Ja edhe një shembull që e nxjerr Deedati:
 
Autori i Chronicles 9:25 thotë: "Solomoni kishte katër mijë shtalla për
kuaj .. ", kurse autori i Mbretërve 4:26 e shumëfishon në katërdhjetë
mijë shtalla kuajsh! Që të mos lindë dyshimi se kopist të
pakujdesshëm me pahir i kanë shtuar numrit 4.000 një “0”, Deedati
na njofton me kohë se në kohën e Solomonit çifutët nuk e njihnin
fare "0"-në, dhe se ishin arabët të cilët ia mësuan atë Lindjes së
Mesme dhe Evropës në shekujt e mëvonshëm. Çifutët figurat në
veprat e tyre letrare i shprehnin me fjalë dhe nuk i shkruanin me
numra. Cili është autori i vërtetë i këtyre mospërputhjeve
marramendëse prej 36.000? Zoti apo njeriu? Dhe Deedat sikur do
të na lërë edhe pa këto pak mend pas këtij mjerimi, i cili haset në
këtë libër, të ashtuquajtur i "shenjtë", Bibël, thotë:
 
"Ju do t'i gjeni këto referenca dhe shumë më tepër fakte të tilla në
një libër shumë më të plotë; "Bibla-fjala e Zotit apo Fjala e njeriut"?,
nga A.S.K. Joomal" D.m.th. paska edhe më zi!
 
Ne nuk mund ta dimë se cili "Zot" është frymëzues i Biblës në
gjuhën shqipe, por megjithatë këtu gjërat nuk shkoi'në ashtu siq
thotë Deedati. Psh. në librin e parë të Mbretërve shtallat dhe kuajt
gjenden jo në kapitullin e 4-të, por në të 5-tin dhe rreshti i parë i
kapitullit të 5-të është vazhdim pas rreshtit të 19-të të kapitullit të 4-të
dhe mban nr.20, pastaj vazhdon rreshti i dytë nën nr.4, i treti nën
nr.5, i katërti nën nr.2 dhe tek në rreshtin e 5-të, që mban nr.6, na
defilojnë karrot e luftës dhe kuajt.
 
Pra: në Librin 1 të mbretërve 5:6 thuhet: "Për 4.000 karrot e tij të
luftës kishte 12.000 kuaj.", kurse në Librin e dytë të Analeve 9:25
thuhet; "Shollomo kishte ndërtesa me shtalla për 4.000 kuaj dhe për
karrot e tij të luftës. Kishte 12.000 luftëtarë për karrot."
 
Pra, për Biblën shqipe kali dhe njeriu janë të barabartë: 12 mijë kuaj
= 12 mijë luftëtarë!
 
Nëse bëhet një analizë dhe krahasohet "Chronicles angleze" me
"Analet shqipe", vërejmë se "zoti" anglez "Solomonit anglez" i
dhuron 4 mijë shtalla për kuaj, kurse "zoti" shqiptar për "Solomonin
shqiptar" ka vetëm ndërtesa me shtalla për 4 mijë kuaj dhe karro
lufte, çka do të thotë se "zoti anglez" është më i pasur ngase afron 4
mijë shtalla, në të cilat mund të vendosen shumë më tepër kuaj sesa
këta 4 mijë kuaj shqiptarë kërkojnë ndërtesa për vendosjen dhe
strehimin e tyre!
 
Dhe vërtet, gjersa sipas vullnetit të "zotit" të mbretërve anglezë 4:26,
Solomoni kishte jo 4.000 siç thotë Chronicles angleze 9:25, por
40.000 shtalla kuajsh, sipas "zotit" të mbretërve shqiptarë 5:6,
Solomo kishte vetëm 4.000 karro lufte dhe 12.000 kuaj. Dhe ja!
Këtu ndoshta edhe mund të qëndrojë e tërë ajo filozofi interesi se
përse një Kadare e do krishterimin e Perëndimit!
 
Thjesht, tepër thjesht: Për 12.000 kuaj shqiptarë mund të ndaheshin
40.000 shtalla për kuaj, dhe çdo kali shqiptar do t'i takonte pak më
shumë se 3,333 shtalla perëndimore për kuaj të standardit më të
lartë!
 
Megjithatë, dy fakte këtu janë nënçmuar:
 
1. Se tre zotërave të krishterizmit nuk mund t'u besohet ngase, siq
po shihet, asnjëherë nuk flasin njëjtë dhe i përziejnë fjalët (mjafton të
përcillet vetëm qëndrimi politik luhatës dhe hipokrit në kohën më të
re) dhe
 
2. Çka është më me rëndësi, shqiptarët më nuk duan ta luajnë rolin
e kuajve të cilët në ahurin e madh të "zotit" shqiptar i kashagiste
mashtrueshëm dhe me ëndje bariu i letërsisë shqiptare, Kadare.
 
Propanganduesit kristianë, si argument se Bibla është fjala e Zotit,
citojnë:
 
"Gjithë shkrimi i shenjtë ËSHTË frymëzuar nga Perëndia dhe na
ndihmon të njohim vullnetin e Zotit, të na qortojë, të na ndreqë, për
të na drejtuar nga ajo që është e drejtë". (2. Timoti 3:16 AV nga
Scofield). REV Scofield thotë në qetësi se fjalën kapitale ËSHTË ata
nuk e hasën në origjinalin greqisht, prandaj ,”BIBLA E RE
ANGLEZE", e përkthyer nga një komitet që përfaqëson kishën
angleze, skoceze, metodiste, kongregacionale, unionin babtist,
kishën prestoriane të Anglisë etj. etj. dhe SHOQËRIA E HUAJ DHE
BRITANIKE E BIBLËS ka prodhuar përkthimin që i afrohet më
shumë origjinalit greqisht:
 
"Çdo shkrim i frymëzuar është i dobishëm për të mësuar të vërtetën
dhe për të mos gabuar, ose për t'u edukuar dhe disiplinuar për të
jetuar me ndershmëri”. (2 Timoti 3:16).
 
Por, katolikët romanë, thotë Deedati, në versionin e tyre "Douay"
janë më besnikë në përkthimin e tekstit sesa protestantët në
versionin e autorizuar (A.V.) Ata thonë:
 
“Të gjitha shkrimet e frymëzuara të zotit na shërbejnë për mësim,
për qortim, për t'u edukuar ... "
 
Sidoqoftë, kristianët pajtohen se çfarëdo që ka zanafillën prej Zotit,
ose është e frymëzuar prej tij, duhet të na shërbejë si qëllim për:
 
1. Njohjen e së vërtetës
2. Qortim
3. Korrigjim (edukim) apo
4. Kallëzim të rrugës së drejtë
 
Më kot kishte pyetur Deedati 40 vjet rresht njerëz të shkolluar të
kristianizmit se a mund të na pajisin edhe me një vegjë tëpestë për
të varur fjalët e Zotit, por ata kishin dështuar keq. Kur Deedati u bën
pyetjen nga "Bibla e shenjtë" se Er ', djali i parë i Judës, që ishte i lig
në sy të Zotit, dhe Zoti e vrau atë (gjeneza 38:7), në cilin nga
parimet e Timotit duhet vendosur këtë vdekje, përgjigjja kishte qenë:
Tek e dyta – “QORTIM". Pra, ngase ishte i lig, Zoti e QORTON me
vdekje! Atëherë Juda gruan e birit të madh, Erit, ia jep djalit të dytë
ONANIT, që me gruan e vëllaut të vdekur t'i lindte pasardhës Erit.
Mirëpo, ONANI mashtroi, ngase nuk dëshironte që të kishte fëmijë
për tjetërkënd, dhe Zoti e vrau edhe ate (gjeneza 38:9-10). Në testin
e Timotit kjo po ashtu vendoset në kategorinë e dytë-QORTIM! Tani
Juda e dërgon nusen Tamarë në gjini të saj gjersa të rritet djali i tretë
i tij, Shelah, i cili do ta marrë nusën për ta kryer detyrën. Shalah u
rrit, por Tamarën nuk e rikthyen. Juda e kishte mashtruar dhe ajo
vendos që t'i hakmirret plakut ne atë mënyrë që drejtësia të vijë në
vend. Kështu, mos të të zëntë sherri i gruas, kur Juda po shkonte të
mbledhte bagëtinë, ajo mbështillet si një grua e përdalë dhe i
dorëzohet plakut diku skaj rruge, me të cilin edhe mbetet shtatzënë.
Nga Juda, i cili s'po dinte gjë për identitetin e saj, si peng për kecin e
premtuar, çmim i atij amoraliteti, ai i merr "unazën, bylyzykun dhe
shkopin" (gj.38:16-18). Cili është morali këtu dhe në cilën kategori të
Timotit të futët kjo fëlliqësi? Në njohje, qortim, edukim ose kallëzim i
rrugës se drejtë?!- pyet Deedati.
 
Xhorxh Bernard Shou kishte thënë: “Libri (bibla) më i rrezikshëm në
faqe të dheut? Mbylleni në kasafortë me çelës", por kush do ta
ndjekë shembullin e tij, kur "SHPËTIMI”, i tyre varet prej tij!
 
Dhe vërtet sikur pak na u shëmtua kultura nga shtazaria e epsheve
komuniste, por u desh që te përkthehet edhe PORNOGRAFIA
biblike! O mjerim i hapësirave tona! Lexojeni, vetëm lexojeni
"mësimin" që mund ta marrë populli nga "Fjalët e zotit" në Gjenezën
19, frazat 30 gjer në fund dhe do ta kuptoni largpamësinë e Bernard
Shout. Ne do tju kursejmë dhe ato fraza nuk do t'i nxjerrim këtu,
ngase ne nuk na pëlqen fare as shkenca e Bogdanit, as mësimi që
mund te mirret nga "fjalët e Zotit" që hasen në "Biblën e shenjtë", as
nuk e ndjejmë kënaqësinë e Rugovës, e as nuk pranojmë të
kryqohemi siç është kryqzuar ndoshta Kadare në atë stilin e
Gjenezës 19:30!! O Zot, o Zot, po si është e mundur që çdo
literaturë pornografike të quhet "fjalë e zotit"?
 
Nga katër shkruesit e Ungjillit, Zoti "frymëzoi" vetëm dy që ta
shkruajnë gjenealogjinë e "Birit" të tij. Këta ishin Mateu dhe Lluka.
 
A është e mundur që listat të kenë zënë fill nga i njëjti burim, Zoti,
dhe si ndodhi që njëri u "fymëzua" që të kujtonte vetëm 26
paraardhës, kurse tjetri 41!.
 
Milingonat arabe në "pështjellimin" e tyre gjithmonë e nxorën vetëm
të vërtetën për zotin e madh-Allahun e gj ithëmëshirshëm dhe të
vërtetën e tij për ndershmërinë e Shën Mërisë (Mejremenë), të ëmën
e profetit Isa a.s. (Jezusit), si dhe vetë pastëriinë shpirtërore dhe
mësimet e drejta të profetit Isa, janë shumë më favorshëm të
paraqitura nga to, se që bën mësimi i krishterë.
 
Erin dhe ONANIN Zoti i vrau për t'i QORTUAP,, por në cilën kategori
të Timotit të vendoset incesti i Judës dhe i pasardhësve të tij të
paligjshëm, kur ata të gjithë nderohen në "Librin e Zotit" për
bastardizmin e tyre? Ata bëhen gjyshi dhe gjyshja e madhe e të
"vetmit bir të lindur të Zotit" ?!
 
Për shkrimet që i shkruan kushdo dhe pastaj ato shiten për "fjalë të
Zotit", kjo nuk është asgjë. Lexojeni Ezekielin 23 dhe do të bindeni
se një fëlliqësirë e tillë nuk duhet të ketë vend në një liber i cili i
atribuohet Zotit! Prostitucioni i përshkruar aty nuk ka vend në një
libër më të thjeshtë, i cili dëshirohet të j etë serioz, e lëre me në një
"libër të Zotit".
 
Nga katër shkruesit e ungjijve, të cilët janë futur në Bibël, padyshim
se Lluka, si mjek që ishte, ishte më i aftë për të krijuar një vepër
letrare, sesa një peshkatar dhe taksambledhës, të cilët ishin më të
pakualifikuar se ai. Lluka në parathënie të Ungjillit të tij, thotë:
 
"Gjithashtu m’u duk drejtë të vë rregull".
 
Pedagogu kristian J. B. Philips në hyrjen e përkthimit te "Ungiilli i
Shën Llukës” thotë: "Me vullnetin e vet Lluka ka përzgjedhur dhe
botuar materialin ekzistues me kujdes, por duket ka futur shumë
materiale shtesë dhe mund të marrim me mend se cilët janë disa
nga burimet që ai shfrytëzoi". Dhe ju përsëri e quani këtë "Fjala e
Zotit", thotë Deedati, dhe vazhdon: - "Siguroni ungjijtë në anglishtën
moderne, botimi i FONTANA, para se kristianët të vendosin për t'i
hequr shënimet e çmuara të Philipsit nga përkthimi i tij, ngase ata që
janë të veshur me pushtet sapo kujtojnë se pa dashur kanë nxjerrë
sekretin, shpejt mundohen ta ndreqin. Ata i quajnë referimet e mia
histori "të kaluara" brenda natës"!!
 
Nga shënimet plot vlera të "Collinsit" në RSV, Deedati nxjerr
gjykimin e 32 pedagogëve të ndihmuar nga 50 bashkëpunëtorë të
sekteve fetare, mbi autorësinë e "librave të Biblës":
 
"Gjeneza" (libri i parë i Biblës), një nga pesë librat e moisiut.
 
Fjalët pesë librat e Moisiut është një mënyrë e mashtruar e pranimit
të asaj çka thonë njerëzit që është libri i Moisiut, që Moisiu është
autor i tij, por pedagogët e mirinformuar nuk pajtohen me këtë
Ilomotitje. Katër librat e tjerë Eksodi, Levitikus, Numrat, dhe
Deuteronomi: Autori? Një përgjithësi besohet të jete Moisiu. Pra, e
njëjta kategori si e Gjenezës. Kush është autori i librit të
"Joshuasë”? Përgjigjja: “Pjesa më e madhe besohet të jetë e
Joshuasë” "GJYKATËSIT"? Përgjigjja: "Ka mundësi Samueli”.
 
"RUTH"? Përgjigjja: "Nuk dihet saktësisht”, ndoshta Samueli.
“SAMUEL 1"? Përgjigjja:"Autor i panjohur”
"SAMUEL 2"? “ “ “
"KING" (Mbreti) 1? " “ “
"KING" (Mbreti) 2? " “ “
"KRONIKAT 1"? “ “ " “Ka mundësi .. “
"KRONIKAT 2"? “ “ “ “Ka të ngiarë e mbledhur
nga ... "
 
Dhe kështu vazhdon historia. Autorët e këtyre librave janë ose "Të
panjohur”, ose "ka mundësi", ose "ka të ngjarë", ose janë me origjinë
të dyshimtë.
 
Zoti i mëshirshëm dhe mëshirbërës nuk pret 2.000 vjet, thotë
Deedati, që pedagogët e Biblës të na tregojnë se Ai nuk është autor
i mëkateve, mburrjeve dhe paragjykimeve, epsheve, grindjeve,
xhelozive dhe krimeve të ndyta. AI e ka thënë hapur çfarë bëjnë ata
1413 vjet (tani 1415) përpara në Kur'anin e shenjtë:
 
Është Shkatërrim Për
Ata Që Meduart E Veta
E Shkruajnë Librin
Dhe Pastaj Thonë
 
"Ky Është Prej Allahut
E Për Të Arritur Me Të
Një Fitim Të Paktë "!
 
Pra Është Shkatërrim
I Madh Për Ta-Çka
Shkruan Duart E Tyre
 
Dhe Është Shkatërrim
I Madh Për Ta Ajo
Çka Fitojnë
 
Po, ata kishin marrë një fitim prej 15-000.000 dollarësh vetëm me
botimin e parë: Çmim mizerabël në shkëmbim të përjetësisë.
Deedati i madh, ky vigan i së vërtetës, vepren e të cilit pothuajse e
kopjuam, jo nga mungesa e aftësisë që të dëshmohet e pavërteta
biblike, ngase ajo zbulohet vetë pa e gjurmuar fare, por thjesht, pse
askush më mirë se ai nuk qe në gjendje që njeriut t'ia hapë sytë për
të pare mashtrimin e quajtur Bibël, për vete thotë:
 
"Unë kam qenë i detyruar të jem ky që jam", dhe na tregon se si
kishte kaluar net të tëra pa gjumë dhe me lot në sy nga provokimet e
të krishterëve dhe fyerjet e paturpshme dhe të pavend që i bënin ata
profetit të islamizmit, Muharnmedit a.s., gjersa ky si i ri 20-vjeçar, më
1939 po punonte si shitës pranë misionit Adams. Ai që atëherë
kishte vendosur që të studjonte Kur'anin, Biblën dhe çdo literaturë
tjetër dhe pas pak kishte arritur që në diskutime me ta t'i bënte të
djerseshin në jakë, gjersa më në fund ata krijuan respekt për islamin
dhe aspostolin e tij të shenjtë.
 
"I lavdëruar qoftë Allahu që unë pas dyzet vjetësh arrita ditën e
fitores, hodha poshtë autenticitetin e Biblës, të cilin e kërkojnë me
kaq trimëri kristianët", falënderohet Deedati, dhe vazhdon: "Mbajeni
mend që ne myslimanët nuk shkojmë derë më derë duke shitur
besimin tonë. Ndërsa kristianët e sekteve të ndryshme cenojnë
paqen e qetësinë tonë dhe duke përfituar nga mikpritja shqetësojnë
myslimanin e urtë." I bashkangjitemi kësaj urate dhe falënderojmë
Allahun e gjithëmëshirshëm, i cili i dha forcën e duhur Deedatit që të
qëndrojë në rrugën e tij në zbulimin e së vërtetës dhe po ashtu i
falënderohemi Allahut të gjithëpushtetshëm që bëri që kjo vepër të
na shtypet edhe në gjuhën shqipe, përmes përkthimit të Zija
Merepezës dhe redakturës së Shkëlqim Sinanit. Allahu ua
shpërbleftë të mirën që na e sollën me këtë vepër antologjike, dhe
mëshira e Allahut qoftë mbi ta.
 
KREU I SHTATE
 
Vullneti dhe mosvullneti për ta pranuar të vërtetën
 
Besojmë se në kapitullin e kaluar, "në çka bazohet kristianizmi", falë
ndihmës së Deedatit shumë gjëra na janë më të qarta në lidhje me
të vërtetën e kristianizmit si besim. Meqenëse tani e kemi të qëruar
të "drejtën" mbi të "vërtetën", me të cilën mburret kristianizmi, në
vazhdim do të bëhet fj alë mbi sulmet e botës së krishterë në të
kaluarën ndaj një pretendence tjetër mbi zbulimin e së vërtetës-
besimit islamik si dhe sulmet ndaj predikuesit të këtij besimi,
Muhammedit a.s.
 
Sulmet mbi Muhammedin a.s. dhe Kur'anin
 
Edhe pse sot bota bashkëkohore e pranon dhe shpreh admirim për
atë se Muhammedi ishte njeriu i cili i vendosi themelet e një kulture
dhe civilizimi të ri, i cili e shpërndau errësirën e shk. të mesëm dhe
njerëzimin e zgjoi duke i dhënë impuls zhvillimi drejt një jetë
krejtësisht të re, megjithatë për asnjë personalitet të historisë
botërore nuk është shkruar a shumë dhe ne mënyrë aq kontradiktore
dhe të padrejtë sa për të dhe për Kur'anin e madhërishëm.
 
"Nuk ka në botë besim", thotë Hadrian Renaldi, "i cili ka qenë aq keq
i komentuar nga armiqtë e tij dhe i cili ka qenë i nënshtruar aq
shumë nënçmimit dhe mënisë sikur që është islami."
 
Këto sulme, të cilat ishin plotësisht të paarsyeshme dhe të pashije
nga aspekti civilizues, e arritën kulminacionin në kohën e
kryqëzatave, kur e tërë bota e krishterë u ngrit kundër islamit. Gjer
në ç'shkallë histerie kishte arritur mjerimi i së "vërtetës" së besimit të
"drejtë" të të krishterëve ndaj së "pavërtetës" së rrezikshme, e cila
shkëlqente në Lindje, na njofton Volteri kur thotë:
 
"Atëherë kishte më shumë kallogjerë bizantinë, të cilët shkruanin
kundër islamit, sesa kishte janiçerë në ushtrinë turke".
 
Kështu, gjersa çetat e të krishterëve turreshin drejt varrit të Krishtit,
duke lënë pas vetes kudo barbari, kallogjerët fanatizonin masat e
gjera kundër islamit, duke e treguar atë rrejshëm dhe në ngjyrën më
të zezë. Në kronikat dhe këngët e asaj kohe islami paraqltej si
besim i të pafeve të illiakut dhe mënisë, të adhuruesve të idolit
MAHOMA, të cilët i quanin "muhamedanë." Mësohej dhe këndohej
sesi "myslimanët janë të pafe, nukbesojnë në zot, se janë si qetë,
jetojnë si shtazët dhe se Zoti i tyre është idoli Mahomet, i cili i ka
mashtruar." Dhe, kush i lejoi vetes të japë vlerësime të tilla - ata të
cilët vetë nuk kishin kurrfarë kulture civilizimi dhe të cilët me
gënjeshtrat dhe mashtrimet e tyre kishin formuar idolin e tyre nga
njeriu, të cilin e quanin herë bir Zoti e herë drejtpërdrejt Zot?!
 
lshte shekulli XIV kur shkrimtari gjerman Rudolf Sudhaim, në
raportin e tij "Mbi udhëtimin nëpër Tokën e shenjtë", në kapitullin
"Mbi Saracenet", për lindjen e islamizmit shkruante:
 
"Në vitin 620 në mesin e saracenëve Satana mbolli jeresin e
muhamedanizmit, andaj pasardhësit e Ismaelit nuk quhen më
saracenët, por muhamedanë, sipas njëfarë Mahometit, i cili i ka
mashtruar", për të vazhduar pastaj të referojë se si një prift i rendit
Benediktas, i quajtur Sergej, "që t'i hakmirret papes së Romes, ka
gjetur një të paditur arab, Mahometin, dhe e ka bindur që të
proklamohet për profet".
 
Pastaj Sudhajmi shkruan edhe për krijimin e librit ALTERIAN
(Kur'anit), të cilin muhamedanët e marrin si shkrim të tyre të shenjtë.
 
"Mahometi qeverisi shtatë vjet në Arabi, por ngase ishte epileptik, e
helmoi gruaj a e tij. Helmi veproi mu në momentin kur Mahometi
shkoi në shkretëtirë: aty e hëngrën ujqit dhe shtazët tjera dhe asnjë
gjurmë nuk i dihet".
 
Kështu shkruan Sudhajmi, por një vizitues tjetër i varrit të Krishtit,
duke testuar fantazin e vet të gënjeshtrës, shkon edhe më tej:
 
"Saracenët, pas vdekjes tragjike të Mahometit, filluan t'i ndërtojnë
kipet e tij prej dheu, druri, argjendi dhe ari dhe i vendosnin nëpër
vende ku populli bestyt u falej. Kur të krishterët e pushtuan
Jerusalemin, i pari që shkoi në temupullin kryesor të mahomedanëve
qe Tankred Siciliani, dhe atje, i tëri i shqetësuar, e gjeti në vendin e
ngritur kipin e idolit Mahoma. Nuk mund të përshkruhet ai tmerr dhe
hidhërim hyjnor i Tankred Sicilianit", thotë kronisti i pandërgjegjshëm
dhe shpitës, "kur në vendin e lartësuar, në vend të Krishtit gjeti idolin
Mahoma".
 
Kështu, kultura e së "vërtetës" kristiane i lejonte vetes çdo gjë me
qëllim të mashtrimit të popullit të vet dhe fanatizimit të tij kundër
besimit Islam. Ata me vetëdije, meqenëse askund nuk i kishin hasur
ato idole të cilat aq shumë po i përmednin, ngase idhujadhurimi
është rreptësisht i ndalliar dhe i gjykuar me Kur'an. trillonin dhe i
egërsonin masat e gjera kundër "shëmtimit" të pashembullt të së
keqes, e cila paska zënë fill në Lindje!
 
Në një kronikë tjetër të shk. X mund të lexohet se si luftëtarët e Karlit
të Madh nuk kishin mundur që ta rrëzonin kipin e idolit Mahoma,
ngase ka fuqi çudibërse: "Secili i krishterë i cili i afrohet këtij idoli,
menjëherë në vend bje i vdekur, gjersa saracenët i afrohen, luten
dhe i përulen dhe asgjë nuk u ndodh". Kështu, në përrallat e Turpinit
të rrejshëm Muhammedi a.s. paraqitet si idol i argjentë Mahom, të
cilin e adhurojnë në Kadiks dhe të cilin Karli i Madh nuk kish te pasur
guximin që ta rrënonte, nga frika se në të fshehen shpirtrat e këqij.
 
Por, kjo nuk është e tëra. Mendjet më të ndritura nga Perëndimi
ishin helmosur me paragjykime të tilla nga ai plaf gënjeshtre, të cilin
me qëllim e kishin shpaluar -- mbi horizontin evropjan shpirtra të
vyshkur nga interesi material dhe sipërfaqësor. Kur poeti i madh
Dante Muhammedin e vendosi ne një skaj së bashku me dijetarët e
botës së vjetër, në "Komedinë hyjnore" të tij, për guximin e treguar
atë gati e kryqëzuan. Ai detyrnhet ta zhvendosë Muhammedin në
një vend tjetër, në ferr, në mesin e fratit Dolqiniut dhe Brentan de
Borne.
 
Po ishtu edhe piktori i njohur italian Orkarnjo (Andrea Qione) në
punimin e tij "Kampo santo a Pisa" Muhammedin a.s.. Ibn Ruzhdiun
dhe antikrishtin i paraqet si njerëz, të cilët ia kanë mëni çdo besimi.
Me një fjalë, sië thotë Renani, shekulli i mesëm asnjëherë nuk shkoi
vetëm gjer në gjysmë të mënisë. Kështu. Muhammedi me një rast
paraqitet si hajn deveshë, në rastin tjetër si kardinal, i cili duke mos
arritur të bëhet papë, shpiku besimin e ri që t'u hakmirrej shokëve të
vet, alkoolistëve të neveritshëm.
 
Me kalimin e shekujve paragjykimet e tilla vazhdonin të jetonin dhe
arritën bile edhe të zgjeroheshin në mesin e njerëzve të dijshëm.
Kështu, ndodhi që edhe një Bibliander, Gotinger apo Marog, si edhe
shumë të tjerë, ta mësonin Kur'anin, por me një qëllim të
paracaktuar që ta dënojnë dhe ta nxijnë. Edhe një Lajbnic dhe një
Shekspir ditën ta përqeshnin Muhammedin a.s. sa për të gëzuar
popullin e thjeshtë, kurse vetë Volteri e laikatoi papën e Romës me
pamfletin e tij të njohur "Mahomed", ku Muhammedit a.s. i kishte
vënë fjali tërësisht të huaja për karakterin dhe mësimin e tij. Edhe
pse ai më vonë, në letrën dërguar mbretit të Prusisë, Fridrikut,
datuar më 20 janar 1742 v. e pranon se baza historike mbi të cilën e
ndërtoi tragjedinë është e rrejshme, për masat e gjera popullore
gënjeshtra mbeti të jetojë edhe më tej. Gabimeve të tilla nuk mundi
t'u shpëtojë as shk. XIX., i cili me të drejtë u quajt shekull apo
qindvjetësh i kritikës shkencore. Në dy fletushkat e tij, më 1829,
shkencëtari gjerman Karlo Foster në mënyrë "serioze"
dokumentonte se Muhammedi a.s. nuk ishte tjetër veçse briri i vogël
simbolik i edhit, i cili përmendet në kreun VIII të Librit të profetit
Daniel.
 
Nënçmime të tilla dhe shpifje të ngjashme mbi Muhammedin dhe
Kur'anin në literaturën perëndimore çmoheshin si të vërteta historike
dhe me ndryshime të vogla qenë bartur edhe në librat shkollorë, të
cilët shfrytëzoheshin për ngritjen e rinisë!
 
Gjer vonë Perëndimi kishte mjaft libra dhe studime speciale, në të
cilat "vërtetohet" se Muhammedi a.s. ishte një mashtrues i
zakonshëm, njeri epileptik, i cili fliste jerëm; se Kur'ani nuk është
tjetër përveçse një kopje e keqe e Biblës, kurse besimi islam fe
fataliste dhe përjashtuese, e kundërta e çdo përparimi dhe civilizimi.
 
Nuk ishin masat e gjera, të paarësimuara, të Perëndimit ato të cilat e
nxinë këtë "përcudëri" të quajtur fe islame, por ishin "dijetarët" e tyre
të "ndershëm", të cilët duke ia zbuluar "të vërtetën" popullit, e
edukonin atë në frymën e urrejtjes fetare, qëllimi i së cilës ishte
organizimi i kryqëzatave për ta çliruar Tokën e shenjtë, interes ky
hos'htaplerësh të paedukatë dhe aventurierëve të të gjitha ngjyrave.
Çështja se edhe ne kishim dijetarë të tillë të ndershëm, herë njëherë
e herë dy herë doktorë shkencash, siç ishte edhe Bogdani ynë i
"ndershëm" dhe i "ndritshëm", temperamentin e të cilit tashmë ia
kishim arsyetuar me njohjen e tij të gjërave në thelbësi, nuk na
merakos dhe aq, sa na merakos që sot, në sekondat e fundit të
mbrëmjes lamtumirëse të shk. XX, i detyrojmë fëmijët tanë që të
gëlltitin sa më shumë poshtërsitë helmuese të para 300 viteve.
 
Vërtet historia duhet mësuar, por gjërat duhet cekur me emër dhe
mbiemër dhe gjithmonë e këqja duhet të ndahet nga e mira, siç
duhet edhe të ndahet e vërteta nga gënjeshtra, nëse vërtet
mendohet që të arrihet civilizim botëror në bazë të një edukate të
kristaltë njerëzore.
 
Është e vërtetë se përhapjes së mendimit të gabuar mbi
Muhammedin a.s. dhe Kur'anin në Perëndim, e sidomos keqkuptimit
të islamit si besim, i kontribuan një pjese e mirë e prijësve fetarë
islamik, të cilët si të paarsimuar sa duhet në një periudhë të caktuar
kohore tmerrsisht e topiti masën islame, duke i dhënë edhe vëtë
islamit vulën e inercionit, fatalizmit dhe besimit përjashtues.
 
Kështu, nga besimi më i pastër monoteist, i pastër nga çfarëdo
misticizmi, me moral të lartë dhe pozitiv, tolerant dhe të aftë për çdo
përparim kulturor, me përrallat nga mitologjia hinduse dhe persiane,
besimi islam u shndërrua në dicka që është vetëm frikë dhe tmerr,
ngase "më lehtë është për ta brejtur qelikun sesa të bëhesh
mysliman i mirë". Këtë misticizëm të përhapur nga analfabetët,
Perëndimi i disponuar armiqësisht ndaj besimit te ri e shfrytëzoi me
mjeshtri dhe, duke u bërë i shurdhër ndaj së vërtetës, i mohuan
islamit çfarëdo roli në zhvillimin civilizues. Megjithatë, pati edhe të
vetëdijshëm, të et cilët punën e shikonin më seriozisht.
 
"Kurrë profeti arab, siç duket, nuk e ka drejtuar mendimin e vet kah
misticizmi. Përkundrazi, gjithkund në Kur'an ballafaqohemi me
ndarjen e rreptë në mes qenies njerëzore dhe hyjnore.
Muhammedin askurrë nuk e ka çjerrë mendimi se krijesa prej gjaku
dhe mishi, siç është ai, mund të synojë të tretet në Zotin”, shkruan
Regis Blanxheri në veprën e vet "Hyrje në Kur'an".
 
Depërtimi i së vërtetës
 
Rrugëtimet e shpeshtuara për në Lindje, për qëllime tregtare.
industriale dhe nevoja të ndryshme politike, si dhe aplikimi i kritikës
shkencore ndaj ngjarjeve historike dhe mbi mësimet e vetë
religjionit, u mundësoi shumë mendimtarëve dhe shkencëtarëve
perëndimorë që më përafërsisht ta hulumtojnë natyrën dhe dc)ket e
popujve të cilët u takonin besimeve të tjera fetare, t'i vendosin në të
njéjtin rend dhe në bazë të d(ikurnenteve originale ta vërtetojnë të
tanishmen me të kaluarën. Me një fjalë, në gjysmën e dvtë të shk.
XIX rrezet e vërteta shkencore e shëndritën Lindjen, historinë dhe
jetën e saj. Kështu, gjersa në shekujt e kaluar mendimi i njerëzve
bazohej'në frymëzimin fanatik dhe në jotolerancë, tani toleranca
përjashtonte cdo mundësi të animit joobjektiv dhe feja u bë objekt i
hulumtimeve shkencore. me ç'rast ajo kuptohej si punë originale e
shpirtit njerëzor dhe, siç thotë Osman Nuri Haxhiq në veprën e tij
"Muhammedi a.s. dhe Kur'ani", vlerësimet e orientalistve të
ndryshëm çdoherë e më shumë filluan ta kishin saktësinë e
analizave të laboratoriumeve kimike. Dhe sot, kur të kemi parasysh
se shkencëtari bashkëkohor me të njëjtën pedantëri bën hulumtimin
si të gjërave kryesore ashtu edhe të atyre të dorës së dytë, dhe se ai
ndjen kënaqësi me konstatimin e njëgjinishmërisë së shpirtit njerëzor
kudo qoftë dhe në çfarëdo kohe qoftë, ku ai lajmërohet me forcën e
tij krijuese, atëherë edhe nuk duhet të na habitë fakti se hulumtimet
e tilla në bazë të dokumentacionit të dorës së parë plotësisht e
ndryshuan mënyrën. e mendimit mbi religjionet e Lindjes dhe më
Mumammedi a.s. nuk paraqitet si idhulli Mahom të cilin e adhurojnë
në Kadiks, apo si antikrisht i përndjekur në Ad, gjegjësisht nuk
paraqitet në formën simbolike të bririt të dhîsë të profetit Daniel, por
na shëmbëllensi njëreformator tejet i madh, i cili me idetë e tij të reja,
originale dhe para së gjithash të lartësuara, e shqetësoi të tërë
botën.
 
Sot të gjithë atyre të cilëve u flen në zemër e vërteta e kanë të
njohur dhe e pranojnë se Muhammedi a.s. askujt me forcë nuk ia
imponoi besimin islam dhe, siç thotë Rozhe Garodi në veprën e tij
"Gjallërimi islamik", ekspansioni i rrufeshëm i islamizmit mund të
sqarohet në bazë të faktit se ai nuk u është afruar popujve dhe
njerëzve të ndryshëm si le e cila përjashton dhe rrënon me forcë
fenë e tyre të mëhershme, por përkundrazi, ata në bazë të
mësimeve të të dërguarit ftohen të gjithë në bazë të fesë që predikoi
Adami për nënshtrimin ndaj Zotit, siç predikuan edhe profetët e tjerë
të mëvonshëm, nga të cilët Ibrahimi është shemblli më i mirë.
 
"Kështu, duke respektuar dhe integruar të gjitha shpalljet e
mëhershme, dhe njëherësh duke i ffltruar dhe spastruar nga
fallsifikati dhe rikonstruimi: çifutët në islamizëm gjetën frymëzimin
universel të profetëve të tyre të mëhershëm dhe hoqën dorë nga
nacionalizmi i tyre i ngushtë i Torë-s, kurse të krishterët filluan që
Isanë ta respektojnë si të dërguar dhe më nuk e identifikuan me
Zotin (arianët në Afrikë e Spanjë, nestorianët në Persi, të cilët
masivisht iu përgjigjën thirrjes së Kur'anit)".
 
"Kështu - thotë Garodi, - për disa decenie u krijua imperatoria e
madhe, më pak me pushtime ushtarake ndërsa më shumë me atë
çfarë ne sot e quajmë revolucion kulturor, dmth. zbulim i kuptimit të
thellë të jetës."
 
Duke bërë fjalë për ketë të vërtetë historike, e cila gjer vonë
shtrembërohej nga dijetarët jotolerantë dhe fanatikë; të Perëndimit,
të cilët dëshironin me këmbëngulje që e drejta dhe e vërteta të jetë
në anën, e tyre dhe nuk mund të kalonin aq Ichtë mbi pretendimet e
njëjta të të tjerëve, Osman Nuri Haxhiq në veprën e tij të cekur më
parë thotë se sikundër që Krishti nuk është fajtor për luftërat e
kryqëzatave, inkuizicionin romak dhe spanjoll, si dhe për netët e
ndryshme t'e' Bartolomeut dhe mijëra çudir,g të tjera të mesjetës, po
ashtu nuk rnund dhe nuk duhet të mirren si faj i Muhammedit a.s.
dhe islamit luftërat pushtuese të sulltanëve osmanë dhe despotëve
të tjerë të Lindjes të besimit islam. Po ashtu, fjalosja e vëllezërve
nga gjaku, e edhe të të tjerëve, nga shkaku se njëri i beson Krishtit
kurse tjetri Muhammedit, kurse që të dy besojnë në një Zot të
vetëml, i cili me të njëjtën dashuri i frymëzoi si Krishtin ashtu edhe
Muhammedin, është mëkat i pafalshëm. Vetëm mosdijal, thotë
Haxhiqi, fanatizmi dhe mostoleranca fetare, këto veti satanike të një
pjese të kierit të tyre, mund të jenë dhe janë fajtore të vërteta, e
kurrsesi Krishti dhe Muhammedi a.s.
 
E vërteta se islamizmi bëri që njeriu të kuptojë se i ishte dhënë për
detyrë që të krijojë Mbretërinë hyjnore në tokë dhe ishte përgjegjës
për drejtpeshimin në natyrë dhe se nga ai kërkohej që të
sendërtonte një rend të tillë shoqëror, i cili çdo kujt do t'i jepte
mundësi që plotësisht t'i zhvillojë aftësitë e veta për të arritur atë
qellim të cilin ia destinoi Zoti, bëri që, siç thotë Garodi, myslimani i
mirë duke i shterur fuqitë për kryerjen e asaj detyre me namaz,
haxh, agjërim etj., për disa dhjetëvjetësha të lidhë për fenë e vet me
miliona burra dhe gra prej Indisë e gjerë në Atlantik, të bashkojnë
dhe ndërlidhin shkencën dhe teknikën e Greqisë, Iranit dhe Indisë
dhe prej Bagdadit e në Kordovë, prej Samarkandës e gjer në
Tombuktua të bëhen ndërtues të një kulture të re dhe të jenë në
piadestal të gjurmimeve shkencore e teknike, të arkitekturës dhe
poezisë.
 
"Ky është Libri (Kur'ani) të cilin ty (Muhammed) ta kanë dërguar që
me të ta nxjerrish njerëzimin nga errësira në dritë"- citon ajetin
kur'anor Hoxhiqi, dhe vazhdon të komentojë se ajo edhe ishte detyrë
e drejtë dhe e vetme e tij, së cilës ai ia përkushtoi dhe flijoi të tërë
jetën dhe punën e tij të mundimshme. Në punën e tij nuk ka asgjë të
mjegulluar dhe të fshehur, s'ka misticizëm, por e tërë forca dhe
madhështia e tij qëndron në paraqitjen e fjalës së hapët (publike)
dhe të sinqert. Ai nuk i shëroi të sëmurit dhe nuk i ringjalli të vdekurit
dhe kurrë asgjë nuk e tha apo e punoi në mënyrë të mjegulluar: tërë
atë që e tha dhe e punoi qe e thieshtë dhe natyrore, ngase ai ishte
velëm n . eri, sic thotë edhe vetë Kur'ani për te (41:6; 18:1 1 1). Dhe
vërtet ky njeri, për të cilin njerëzimi gjatë historisë 1.400-vjecare
kishte thënë aq mendime kontraverze dhe mësimet e të cilit gjer
vonë ishin vlerësuar se kishin qenë shkak i stagnimit, ngecjes dhe
prapambeturisë së përgjith hme të pol)ujve të cilët i besuan, me
"prapambeturinë" e tii kishte thënë:
 
"Dija është ideal i myslimanit dhe ata duhet ta marrin nga cilido
burim që të vijë"
 
"Dy njerëz janë të njëjtësua rdhe të panivelizuar (me të tjerët): i
pasuri, i cili pasurinë e tij e shkrin për qëllime të dobisë së
përgjithshme, dhe dijetari i cili jetën e tij e shkrin për përhapjen e
dijes".
 
"Detyrë e shenjtë e çdo myslimani dhe myslimaneje është që dijen ta
kërkojë qoftë edhe në Kinë". (Botëkuptimi i masave më të gjera
popullore Kinën e parafytyronin si vendin më të largët).
 
"Njerëzit e dijshëm e vazhdojnë misionin e profetit të Zotit".
 
"Ngjyra e shkrimit të dijetarëve është barazi me gjakun e të rënëve
për atdhe".
 
"Një njeri i dijshëm vlen më shum se shtatëdhjet besimtarë, kurse
një e vërtetë shkencore më shumë se njëqind lutje."
 
Ai kishte thënë edhe shumëçka, por mbi të gjitha kishte thënë edhe
këtë: “Besimi në mendje”, çka do të thotë se e tërë ajo që feja na
mëson, urdhëron ose e ndalon, duhet të ketë logjikë, dhe e
kundërta; çdo gjë e cila nuk pajtohet me mendjen e shëndoshë, ajo
edhe nuk i takon doktrinës fetare. Dhe është plotësisht e
kuptuashme se përse ai sillet kësisoj dhe në këtë mënvrë i
parashtron gjërat, kur vetë Kur'ani i madhërishëm thotë:
 
"Mos pranoasgjë e cila me dije nuk mund të kontrollohet. Zoti të ka
dhënë aftësinë e dëgjimit, shikimit, Zemrën dhe mndjën (që të
përceptosh dhe të mëndosh). Për të gjitha këto organe ti i
përgjigjesh Zotit” (17:36).
 
Duke u mbështetur në këtë zemërgjerësi koncesioni ndaj mendjes
së lirë të njeriut, i cili hap rrugë dhe ngacmon për çdo hulumtim
shkencor, katér imamët e mëdhenj të islamizmit vendosën parimet e
kritikës shkencore dhe të vlerësimit të lirë.
 
Imam Azem Ebu Hanifa kishte thënë:
 
"Në qoftë se mendimi im është në pajtim të plotë me Kur'anin dhe
hadisin (mësimin dhe praktikën e profetit), atëherë pranojeni,
përndryshe hidheni".
 
E një kuptimi të njëjtë është edhe kërkesa e imam Shafiut:
 
"Mos e pranoni symbylitazi atë që unë them. Mendoni edhe vetë
dhe vërtetojini faktet e mia dhe arsyet nga sheriati, ngase në çështjet
teologjike dhe të drejtësisë nuk lejohet pëlqimi i verbër me tjetrin".
 
Po i këtij mendimi qe edhe imam Hanbeli: "Shkuarja symbylltazi pas
mendimit të huaj e bën njeriun të verbër me gjithë sytë e tij të
shëndoshë".
 
Imam Maliku cekte:
 
"Gabimet e mia në të kuptuar dhe në komentim të qështjeve
teologjike dhe të drejtësisë i nënshtrohen kritikës. Vetëm komentimi
i Muhammedit a.s. është "autentik".
 
Pra, asgjë pa arsyen e mendjes së shëndoshë. Por, ç'na duhet ne e
tëi-ë kjo, kur zëra korbash nga kultura jonë e zezë krrokasin ato
përrallat e shpërlara të krishterimit mesjetar fondamental mbi idolin
Mahom dhe prapambeturinë e besimit islam, dhe jo syri e veshi, por
zemra dhe shpirti i verbuar nuk mund ta gjejë dhe njohë të vërtetën
në thëniet kur'anore:
 
"Në krijimin e qiellit dhe të tokës. Në ndërrimin e ditës dhe natës,
vërtet ka mjaft shenja për njerëzit intelegjentë” (3:190), "kurse ata të
cilët mendojnë për këtë do të zbulojnë se asgjë pa arsye nuk është
krijuar” (3:191).
 
"Atë çka nuk e dini dhe s’e kuptoni pyetini njerëzit e dijshëm” (21:7)
 
“Ti i sheh kodrat dhe malet dhe të duken se qëndrojnë si të
gurosura, kurse ato në të vërtetë fluturojnë posi retë" (27:88).
 
“Vërtet Zoti juaj është ai i cili krijoi qiellin dhe tokën dhe pastaj e
vendosi baraspeshën (thumme isteva ale-arshi). Ndërrimi i
pandërprë i ditës dhe natës, diellit dhe hënës dhe i gjithë trupave
qiellorë i nënshtrohen ligjeve të Tij të përhershme. Njeri, bëhu i
vetëdijshëm se vetëm Zotit i takon aftësia e krijimit dhe zotërimit në
vasion. I lartësuar qoftë emri i zotit, zotëriut të botërave” (7 : 14).
 
“Udhëtoni nëpër botë dhe shikoni veprat e krijuara të Zotit" (29:20)
 
“A mund të krahasohen njerëzit e ditur me të paditurit. Të verbërit
me ata të cilët shohin, errësira me dritën, zjarri me akullin, të gjallët
me të vdekurit? A mendoni ju për këtë?” (39:9 ;8:16, 35:20).
 
“Për njrëzit intelegjentë ka në tokë dhe në vetë ju aq gjëra për të
menduar dhe hulumtuar. A e vëreni këtë?” (52:20,21).
 
“Muhammed. Ne ta kemi dërguar kur'anin dhe mençurinë, ai të
mësoi atë që nuk e dite. A s'është kjo mëshira më e madhe nga
Zoti?". (4:111). “Vetë Zoti me shenja të qarta vërtetoi se nuk ka tjetër
Zot përveç Tij. Engjëjtë dhe njerëzit e ditur. Të cilët e kuptuan të
vërtetën. Përsërisin: vetëm një Zot është, i plotëfuqishëm dhe i
gjithëdijshëm”. (3:17).
 
"Ai është Zoti i cili ta dërgoi Kur’anin. Në Kur'an ka qëndrime të
qarta dhe të kuptueshmi: ato janë thelbi i kur’anit,........i librit të
ndershëm. Oqëndrimet e tjera kanë kuptim alegorik. Ata të cilët nuk
janë të me të vërtetën, zemrat e të cilëvet anojnë drejt mashtrimit, i
ndjekin qëndrimet me kuptim alegorik dhe i komentojnë sipas
dëshirës së tyre që të shkaktojnë huti. Ndërkohë domethënien e
vërtetë të këtyre fjalëve e di vetëm Zoti. Njerëzit e dhënë pas dijes
thonë: Ne i besojmë Kur’anit (me dije dhe bindje). Çdo gjë në të
është prej Zotit. Ashtu mëndojnë dhe flasin njerëzit e kuptueshëm"
(3 : 6).
 
Është e kuptueshme se ekspasionin arab dhe përhapjen e
rrufeshme të besimit islam nuk e kishin shikuar të gjithë me sy të
njëjtë. Hierarkia parazite e atij kaosi feudal ishte armiqësisht e
disponuar ndaj së drejtës islamike. Garodi na tregon se si më 1861
orientaliste i madh Dozy, në librin e vet "Historia e myslimanëve të
Spanjës" (vëllimi i dytë, faqe 43) kishte shkruar:
 
"Pushtimi arab ishte i mirëseardhur për Spanjën: ai ka zhvilluar
revolucionin e gjithëmbarshëm social, flaku pjesen më të madhe të
së keqes, nën të cilën ishte ngushtuar me shekuj".
 
"Arabët, - kishte shkruar Dozy, - kanë sunduar në këtë mënyrë:
Tagrat pothuajse kanë qenë fare të vogla në krahasim me tagrat që
ua ka imponuar udhëheqja e mëparshme. Arabët ua kanë marrë
tokat pasanikëve. Ato toka të mëdha që i kanë pasur feudalët, e i
punonin fshatarët, çipqinjt e robërit e pakënaqur, arabët ua kanë
shpërndarë në mënyrë të barabartë atyre që i kanë punuar.
Pronarët e rinj kanë punuar sa kanë mundur më mirë. Të korrat
kanë qenë të jashtëzakonshme. Tregtia ishte liruar prej kufizimesh
dhe taksash të rënda, që më herët ua kanë shtërnguar fytin, dhe
dukshëm u zhvillua. Kur'ani u ka mundësuar robërve të çlirohen me
shpagim të drejtë, ndërsa kjo i ka liruar që të vënë në lëvizje energji
të reja. Të gjitha këto masa sollën mirëqenien e përgjithshme, e cila
ishte shkak që dominimi arab të jetë prej fillimit mirë i pranuar".
 
Pasi cek fjalët e kryepriftit, monsinjor Ducheneut, i cili në studimet e
tij mbi gjendjen e kishës në shk. VII në Siri përshkruan vrazhdësinë
e egër së cilës i ishin nënshtruar jakobët, që nuk e patën pranuar
kishën unikate të Heraklitit, me këto fjalë:

"Zoti hakmarrës ... duke parë mizorinë e romakëve, të cilët nga do

që sunduan, me barbarizëm shkretuan kishat tona, manastiret dhe
na ndëshkuan pa mëshirë, solli nga jugu djemtë e Ismailit që të na
çlirojë me ndihmën e tyre. Kjo për ne ka qenë fitore e madhe, ngase
u çliruam nga ashpërsia e rëndë e romakëve, nga mizoria e tyre,
nga urrejtja e tyre, nga zilia e tyre e pamëshirshme, ngase më në
fund shpetuam", Garodi e vazhdon komentimin e tij duke thënë:
 
"Të vetmet beteja të filluara, të cilat myslimanët në ekspansionin e
vet i shpejtuan, kanë qenë luftërat kundër shtypësve feudalë,
mbretërve despot, peshkopëve sektarë e inkuizitorë, e jo kundër
popullit, i cili i priti si çlirimtarë nga robërimi i tyre i mëparshëm.
Këshu ka qenë prej Gvadaletes në Spanjë e gjer tek Kadisia në
Persi".
 
Haxhiqi thot se pyetje të shumta dhe të vështira mbi paradestinimin
dhe lirinë e vullnetit të njeriut, atributet e Zotit dhe mosndërhyrja e tij
në sjelljet e njeriut, profetëria e Muhammedit a.s. dhe prejardhja
hyjnore e Kur'anit i ngacmuan mendjet e shumë intelektualëve
islamikë që nga koha më e hershme e gjer tek filozofët e rangut
botëror siç ishin Averosi (Ibn Ruzhdi) dhe Aviceni (Ibn Sini), Farabiu
dhe të tjerë, të cilët me teoritë e tyre të guximshme shkaktuan
revolucionin shpirtëror të shekullit të mesëm. Bagdadi, Damasku,
Basra, Kajro, Kufa dhe Medina në Lindje, Kordova, Grenada, Toledo
dhe Sevila në Perëndim, për disa shekuj qenë qendra të civilizimit
islamik të artit, fjalës së shkruar shkencore dhe letërsisë së bukur.
 
Është ndoshta interesante se si i tërë ai revolucion shpirtëror dhe
kulturor-shkencor dhe e tërë ajo letërësi dehse, e cila po e pushtonte
botën e asaj kohe, të mund të të shprehej përmes atij alfabeti të
milingonave të pështjella dhe të pakuptimta për kulturën dhe dijën
"olimpike" të Kadares tonë të "madh". Ato arritën që edhe sot e
kësaj dite ta lëshojnë heimin e tyre të verdhë mu në zemrën e vogël
patriotike të pleshtit tonë të madh. Të gjithë pleshtat duhet t'i
bashkangjiten pa përjashtim dhe me nguti në denimin e alfabetit të
milingonave dhe të vetë popullit arab, i cili pati guximin që të shpikë
atë alfabet, shumë shekuj, vërtet shumë shekuj, që asesi nuk është
dashur të ndodhte, para se të lindte Kadare dhe alfabeti i tij, dhe në
atë alfabet të shkruajë dhe të shkrua ë, bukur dhe mirë dhe, cka të
bën edhe më shumë nervoz dhe të shkakton indinjatë, atë e bëjnë
pa e çarë fare kokën se në një kohë, vonë, diku në një skutë, do të
lindë dhe do të vdesë një "GJENERAL I VDEKUR" i lëtërsisë
shqiptare!
 
Por në atë kohë, duke mos qenë të vetëdijshëm se ç'po bënin, dhe
për mekatin e pafalshëm që po i ngarkonin vetes, arabët në Bogdad,
gjatë pushtetit të abasidëve, po mësonin klasikët grekë dhe romakë,
duke i përkthyer veprat e tyre, jo në gjuhën shqipe, por arabe!
 
Kështu, në shkollat e mesme dhe ato të larta mësohej matematika
dhe astronomie, teologjia dhe filozofia, në mënyrë që i tërë shekulli i
mesëm dhe i zi i Evropës, përmes arabëve të njihej me klasicizmin
antik, kurse ne të na mbetet vetëm rrahagjoksja fëmijërore e
përbuzjes se si mbi themelet e kulturës sonë është ngritur e tërë
kultura evropiane dhe botërore, kurse islamizini për 14 sheku nuk i
ka sjell botës asnjë përparim. Me një erë të tillë poshtërsie i thuhet
lexuesit tonë të nderuar: "mirëmëngjes",. nga faqet e së përditshmes
së vetme të mbetur "Bujku", sot kur me vdekj en e shekullit duhet të
varroset dhe të shkojë edhe mashtrimi shekullor i paturpësisë! Siç
duket, edhe për shekullin e ri gjellrat për vete mendojmë që t'i
pregatisim me të nëjtat melmesa të qelbura dhe bajate, të
hipokrizisë dhe mendjamadhësisë, me shumë kripë gënjeshtre dhe
shterpsi shprese, e cila shëmton vetë rritën e vërtetë të rinisë sonë,
duke e gjymtuar dhe duke e pergatitur, për ku tjetër, përveç për
mjerim dhe eksod!
 
Universitetet e Perëndimit plot pesë shekuj jetuan nga librat arabe
(por, në to nuk kishte asnjë fjalë për ardhjen e "Gjeneralit", apo te
doktorit në katror Pjetër gënjeshtarit).
Qe, ngado që të sillemi, puna për ne nuk tregohet aq e mirë. Ne
patjetër duhet tani ta urre më edhe Kaetanin, i cili në vend që të
rrinte i qetë, ai publikon:
 
"Shkollat e mjeksisë në Palermo, fillet e diturive fizikale në
universitetet e para italiane, vizioni i Dantes dhe teologjia e Toma
Akuinskit, të gjitha ishin frymëzuar dhe tjerrë me dijen e vjetër dhe
filozofinë të cilën e mblodhën dhe e përpunuan teologët arabë nga
Bagdadi dhe Kordova, mësuesit e dikurshëm të Evropës barbare"!!
 
Kjo vërtet është e tepërt. Po ku të mbetemi ne atëherë? Ah, po ta
kishim atë pushtetin e dikurshëm atë pushtetin të cilin, pasi që i
shkoi, Kadare aq shumë e urren, dhe po të mund ta shtinim në dorë
atë farë Kapetani "kontrarevolucionar", ne do të dinim çka duhej
bërë me të. Po si nuk është i vetëdijshëm ai se me këtë pranim që
bën, ai mund t'i trazojë shumë shpirtra të kulturës sonë dhe ndonjë
"Bogdani" të ri do t'i nevojiteshin edhe dhjetë vjet të tjera pune të
frytshme shkencore që të mund të falsifikonte edhe ndonjë thënie
profetike, dhe të shkruajë edhe një "Çetë të re të profetëve", përmes
së cilës do të dëshmonim se islamizmi ka qenë i "zi", kurse Evropa
ka qenë terësisht e bardhë, e shëndritshme dhe e civilizuar.
 
Sidoqoftë, edhe Baron Kremeri e kërkon fjalën. Ai thotë:
 
"Krahas shkencave ekzakte, me një kujdes shumë të madh
mësoheshin dhe kultivoheshin edhe shkencat e politikës dhe
drejtësisë, si dhe shkencat filozofiko-teologjike; i binin sistemet
politike dhe teoritë për të drejtën, të cilat për nga vlera e tyre i
mbulonin të gjitha ato çka kishin arritur popujt e tjerë të shekullit të
mesëm. Mendimet e mëdha, të cilat në Evropë hapën rrugë tek në
shekullin xviii, atje qenë proklamuar qysh para tetë shekujsh."
 
Ne nuk kemi çka të themi më, përveç se pohimet e Kaetanit dhe të
Kremerit, të cilët nuk ishin të "pafe" dhe të "paditur" mysliman, por i
takonin asaj botës tjetër e cila ishte e përparuar, na e dokumentojnë
se pedagogët tanë vërtet ishin të pakujdesshëm dhe të
pamëshirëshëm ndaj së vërtetës dhe ndaj nesh, kur për Bogdanin, i
cili jetoi mbi një shekull para se të arrinin mendimet e vërteta dhe të
mëdha në Evropën e errët, e hyjnizuan atë si profet i cili po na e
tregonte rrugën andaj, kah bota përparimtare! Ky vlerësim i dhënë
kuturu dhe shkeleshko mund të ishte pjellë e perspektivës
mashtruese të kohës nga e cila po bëhej vlerësimi, e cila tashmë e
kishte të njohur se në cilën anë po anonte përparimi teknik dhe
shkencor, e kurrsesi nuk mund ta shprehte të vërtetën për rrugën e
përparimit, të cilën kinse na e paska treguar Bogdani. Nga errësira
e tij Bogdani nuk kishte mundur të vërente kurrfarë drite tjetër përveç
rrezes islamike, e cila karshi fanatizmit të tij po e vërbonte edhe më
tepër. Bogdani vdiq pa përfunduar shek. xviii, në errësirën
evropiane, pa i parë fare rrezet e mendimeve të mëdha të cilat, siç
thotë Kremeri, në Evropë, hapën rrugë tek në shek. XVIII, kurse atje,
në botën e "prapambetur" islamike, "qenë proklamuar qysh para tetë
shekujsh"!
 
Por, për dijen e madhe dhe principin në të cilin bazohet
"intelegjencia" jonë, nuk është me rëndësi çka mendojnë dhe çka
thonë të tjerët. Ata kurrë nuk kanë të drejtë po qe se nuk mendojnë
si ne. Bile, duke unisur nga ky princip yni, edhe Akademia e
Drejtësisë në Bagdad nuk e pati me vend kur i solli ato norma të
"prapambeturisë" si:
 
"Asnjë pranim para gjyqit nuk vlen, në qoftëse është nxjerrë me
mjete të dhunës". Ne nga jashtë këtë mund ta quajmë si të duam, e
edhe prapambeturi të botës islamike, por shumë bashkatdhetarë
tonë të shek. xx, të cilët u dergjën dhe dergjen edhe sot nëpër
bur@e, me dëshirë do ta pranonin për normë civilizuese të botës
bashkëkohore, sot, me mëse dhjetë shekuj vonesë.
 
Edhe norma tjetër: "Për shkak të dyshimit të thjeshtë askush nuk
bën të dënohet apo të privohet nga liria", na e sjell një habi të "vogël"
e cila, megjithatë, mund të kapërdihet, por ligji i precizuar : "Jeta e
robit ose e jomyslimanit vlen po aq sa edhe jeta e një besimtari të
vërtetë apo e qytetarit të lirë", sikur na e ndal përgjysmë
frymëmarrjen tonë demokratike. Kio vërtet duket e pamundur për
mesjetën e ngulitur në të "vërtetën" tonë. Një akademi i drejtësisë,
në Bagdadin e prapambetur, në atë Bagdadin e të "poshtërve" dhe
të "pafeve", para më se 10 shekujve, ta barazojë jetën tonë të robit
me jetën e qytetarit të lirë!?
 
Edhe pse shikuar nga aspekti i pozitës sonë të robit bashkëkohor,
këtë ligj do ta pranonim me sinqeritetin e nj'ë dashurie besnike, ne
nuk bën të veprojmë kësisoj. Dihet se të "pafetë", sipas Bogdanit
tonë tribun dhe "intelegjencisë" sonë të gjithëdijshme dhe aq të
"ndershme", i kemi armiq, kurse një pranim i tillë i fakteve nuk do të
thoshte asgjë tjetër përveçse ata të "pafetë" dhe të "paditurit", me
ligjet e tyre na kishin marrë nën mbrojtje qysh para 10 shekujsh! Si
të harmonizohet kjo situatë kontraverze e dëshirave të shpirtit tonë
krenar për pacenueshmërinë e primatit që duhet ta ketë kultura jonë
e vjetër ndaj kulturës së të "pafeve" të prapambetur dhe kërkesës
sonë të përditshme që si "robër", të trajtohemi barabarësisht me
qytetarët e tjerë, po ashtu të robëruar nga sfidimi i premtimit qiellor,
dhe njëherit të mbetemi pranë qëndrimit tonë se islamizmi paraqet
prapambeturi? Manipulimi me fjalë nuk mund ta zgjidhë problemin e
papajtueshmërisë së të vërtetës me të pavërtetën. Ato nuk mund të
harmonizohen në atë kuptim që të bëhet pajtimi në mes të
kundërshtisë, por çdoherë aj refuzohen si polet e magnetizmit që
tërheqin në kahe të kundërta. Germat dhe alfabeti nukjanë menduar
si lodër fëmijësh të rritur, për t'u hedhur në letër dosido dhe pastaj
për të bërë sehir mbi to. Ato janë menduar si nevojë e pikturimit të
theksimeve të veçanta, të cilat të varguara dhe të lidhura me një
rregull të caktuar dhe të posaçëm formojnë fjalinë si shprehje dhe
emrim të gjërave nga bota materiale dhe shpirtërore, të cilat
parafytyrohen në bazë të shprehjes së mendimit konkret. Dhe,
gjersa mendimi mund të jetë i mirë apo i keq, i drej të ose i padrejtë
dhe çdo herë me vetëdije ose pa vetëdije, letra, pa pasur mundësi
reagimi, bart të gjitha njëlloj. Mirëpo, njerëzimi ka bërë dallimin në
atë mënyrë që mendimin e gabuar dhe jo të drejtë ndaj së vëretës,
por pa vetëdije, e ka kuptuar dhe e ka quajtur-mosdije kurse
mendimin e drejtë dhe njëherit të vetëdijshëm ndaj së vërtetës e ka
kuptuar si një të mirë të cilën e ka quajtur Dije, që nuk është asgjë
tjetër përveç sinonim i fjalës shkencë. Përkundër kësaj, shqiptimin e
gabuar dhe jo të drejtë, por me vetëdije, ndaj së vërtetës, nierëzimi
çdo herë e kuptoi dhe e quajti gënjeshtër, e cila është pasqyrë në të
cilën mund të shihet karakteri i atij që shërbehet me të. Ajo kurrë
nuk u kuptua si shkencë, por vetëm si çelës i përkohshëm dhe
universel për të gjitha Ilojet e poshtërsive!
 
"Në këto akademi", thotë Haxhiq, "u projektua dhe gjer në detale u
përpunua përmendorja më e bukur e gjeniut islamik. E drejta e
sheriatit, të cilën shkenca perëndimore ende aq pak e njeh dhe
plotësisht gabueshëm mendon se bazohet në të drejtën romake. Ky
është një mashtrim fatal."
 
Edhe këtu sikur diçka nuk është në rregull: gjersa ne me
paragjykimet tona sheriatin e kuptojmë vetëm si një vrazhdësi
tmerruase ligji i cili di vetëm të shkurtojë duar dhe të pretë koka
njerëzish, Haxhiqi e quan hiq më pak se "përmendorja më e bukur e
gjeniut islamik"! Garodi sheriatin na e përshkruan si një ligj islamik i
cili e paraqet vullnetin e Zotit në jetën e njeriut gjatë historisë dhe
thotë se esenca e sheriatit konsiston në atë që kurrë të mos ndahet
raporti i njeriut ndaj natyrës dhe ndaj njerëzve të tjerë prej lidhjes
ndaj Zotit dhe, shpjegon ai, prejardhja e tij hyjnore nuk përmban në
vete kurrfarë shtangimi e as mobilizimi, pra nuk është statik dhe
përdorim i stërholluar i ligjit jashtë historisë dhe sistem represiv, por
është porosia e Zotit në tërësinë e vet dhe rregullon mënyrën e
jetesës së njeriut në përputhshmëri me nevojat e bashkësive të
ndryshme gjatë historisë. Pra, sheriati nuk është moçal akumulues i
ujit të ndotur, por është një lumë që shkëlqen dhe i bën të plleshme
brigjet që i stërpik uji i cili rrjedh pa ndërprerë. Vetëm leximi i
Kur'anit me sytë e të vdekurve, me sytë e atyre të cilët dikur në bazë
të shpalljes së përhershme të Kur'anit, ishin të aftë për të zgjidhur
problemet e grumbulluara të epokës së vet, dhe mendimi i gabuar
mbi mjaftueshmërinë e përsëritjes së formulave të tyre në zgjidhjen
e problemeve të kohës sonë, e kupton sheriatin si mocal të Ujit të
ndotur. Kurse ai nuk është i tillë dhe për të kuptuar atë duhet kthyer
burimit, jo në domethënien që në ardhmëri të tentohet të hyhet së
prapthi, me svtë kthyer nga e kaluara, por që përsëri të gjendet
burimi i gjallë dhe dinamizmi krijues i islamizmit të hershëm. Kalifi
Omer, njëri prej shokëve më të afërm të te dëruuarit, ka konsideruar
se prerja e dorës nuk mund të aplikohet giatë kohës së urisë, kur
pushteti nuk është në giendje të sigurojë drejtëslnë shoqërore. Ai
me një rast, kur disa robër e kishin vjedhur një deve dhe e kishin
therur për ta ngrënë, nuk i dënoi ata, pot e detvroi mbikëqvrëslnë e
robërve që t'i paguajë shumën e dyfishuar fisit të dëmtuar ngase sic
kishte rezonuar ai, mbikëqyrësi i robërve kishte qenë i'detyruar të
siguronte ushqimin për robërit. Ky është sheriati, i cili se pari
konsiston ne atë që të flakën kushtet shoqërore që njeriun mund ta
shtyjnë në vjedhje, çka do të thotë të flaken te gjitha format e
padrejtësisë shoqërore dhe Mjerimi, e që është detyrë e parë e
shoqërisë e cila përpiqet që të ndjckë ligjet e Zotit. Asgjë pra nuk
mund tëjetë me tepëi- ne kundërshtim me fi-ymën e Kur'anit sesa
zbatimi i dënimit para se të mbizotërojë drejtësia shoqërore, ngase
ne të thuhet: “Ai vëndosmërisht gjykon ata që grumbullojnë pasuri, e
i numërojnë sa ka” (9: 34) dhe presupozon rishpërndarjen e hitsurisë
jo sipas dëshirës personale. por si obligim në bazë te pasurisë. e jo
në bazë të të ardhurave.
 
Meqenëse sipas Kur'anit cdo gjë i takon vetëm Zotit, Kur'ani edhe
kërkon clhe udhëzon që Llgji i Zotit të mbizotërojë në planin
ekonomik dhe shoqëror. Me këtë Ligji i sheriatit do të kuptohej
vetëm si një traj'tim medicinal n(laj vjedhësit të "sëmurë". i cili nuk do
të kishte kurrfarë nevoje për të vjedhur. Por, ne është më mire qe të
ndalemi dhe të mos e trajtojmë këtë obligim të të pasurve, i cili sipas
Sunnetit të profetit është në lartësinë 2,5% të bazës së tërësishme
të pasurisë, çka do të thotë se për 40 vjet pasuria do të harxhohet në
tërësi, për një gjeneratë, ngase sipas "prapambeturisë" islamike
askush nuk bën që tëjetojë si parazit prej pasurisë së trashëguar!
Kjo do të ishte kërkesë si tepër e "palogjikshme" për madhërinë e
zotërinjve tanë të gatuar nga materializmi i pangopshëm.
 
Pra, se Sheriati është fatal, duhet pranuar se është më se e vërtetë,
por pyetja mund të parashtrohet vetëm në kuptimin se për kë është i
tillë?
 
Në librin "Dialog izmedju islamskih i evropskih naucnjaka", i cili
fatmirësisht, edhe pse me një vonesë prej më tepër se 20 vitesh, ka
filluar të botohet edhe në gjuhën shqipe, në vazhdime të revistës
mujore fetare kulturore e shkencore "Dituria islame", mund të hasen
dialogët e vullnetit të mire që u organizuan në mes të dijetarëve
islamikë dhe atyre evropianë, rreth të drejtës islame dhe të drejtave
të tjera njerëzore në botën islamike, të cilat qenë zhvilluar duke
filluar nga viti 1972, të mbajtura ë Riad, Vatikan, Gjenevë dhe
Strasburg, e që si pasojë sollën edhe një numër takimesh me
rëndësi shkencore për këto dy botëra, e që u mbajtën në Spanjë,
Tunis dhe Libi.
 
Në mesin e shumë pyetjeve që kishin të bënin me të drejtën islamike
dhe të cilat po parashtroheshin nga ana e shkencëtarve evropianë
në të cilat ata merrnin përgjigje të atypëratyshme dhe të sakta, ishte
edhe pyetja, e cila për ne paraqet një rëndësi dhumë të madhe,
çështja e dënimit të veprave penale të vrasjeve me vdekje. Ky me të
vërtetë mund të kuptohet vetëm si tmerr i prapambeturisë së botës
islamike, siç ishin të bindur edhe vetë mendimtarët evropianë në
fillim të diskutimit. Atëherë kur dijetarët arabë e arsyetuan
ashpërsinë e ligjit me shembull konkret të shkallës pothuajse të
qindpërqindt të mbrojtjes së jetës së qytetarëve ngase, siç
dokumentuan ata, dënimi i fundit me vdekje ishte shqiptuar qysh
para 20 Vietësh dhe raste të tjera nuk kishte pasur, çka do të thotë
se ai ligj, falë ashpërsisë së tij, nëjetë pothuajse edhe nuk zbatohet
fare, gjegjësisht nuk paraqitet nevoia për aplikimin e tij, dijetarët
evropianë kishin mbetur pa tekst. Ata mbetën edhe pa gjuhë kur
dijetarët arabë ua dokumentuan të vërtetën e njohur edhe për ta se
në Perëndim për cdo ditë ndodhin vrasje të njerëzve të pafajshëm,
falë ligj eve joadekuate dhe mosefikasitetit të ligjeve të tyre
ekzistuese në mbrojtjen e popullsisë. Banda të ndryshme, të cilat
nuk hezitojnë që edhe në pikëtëditëstëkryejnëvepratë
plackitjes,rrezikojnëdhe marrin jetëra të kalimtarëve tërësisht të
zakonshëm dhe të pafaj. Në lidhje me këtë ata u kishin hedhur mbi
tavolinë raste të ndryshme dëshmish nga shtypi i tyre perëndimor.
 
Kur thamë pak më herët se pyetja në lidhje me dënimet me vra,,je
për ne paraqet një rëndësi shumë të madhe, ne mendjen e kishim
në realitetin faktik të ditëve të shkuara, të atyre të sotme, e mos
qoftë e thënë nga Zoti edhe të ditëve të ardhshme. Ne përherë
kem'ditur të piskasim dhe te gënjeimë vetveten se vëllavrasjen na e
mësuan dhe na e lanë trashegim të tjerët. Askush asgjë s'mund t'i lë
askujt trashëgim përvec asaj që njeriu vetë dëshiron ta mbajë,
përveç asaj që kultura e tij ia pranon. Përse ne nuk i morrëm për
trashëgim veprat e mira nga e kaluara, por e ruajtëm si sytë e ballit
vëllavrasjen? Kush na e mësoi neve atë pas pajtimit të fundit dhe të
përgjithshëm dhe kush na i mbushi koburet pas atij oqeani lotësh
gëzimi për besën e dhënë se kurrë më ... ?
 
Pas betimit solemn në kulturën dhe demokracine tonë, 150 vëllezër i
mbytëm me duart tona dhe ia flijuam zotit të madh të besëthyerjes
shqiptare! Vëllavrasjen e paskemi "trashëguar", por besëthyerja nga
na erdhi?! A mos është ajo një trashëgimi nga gjeni ynë i vjetër
antik dhe ne përherë po e mashtronim me vetëdije vetveten se
myslimani i mirë dhe i ndershëm, ai besniku i fjalës dhe nderit, ishte
besthyesi dhe i pandershmi, kurse besëthyerjen tonë e paraqitnim si
civilizirn njerëzor dhe besëmb tje? Po si është e mundur që për çdo
javë mesatarisht të na vdesin një gjer dy veta nga "trimëritë" e
vëllezërve tanë dhe për ne gjithnjë fajtor kujdestarë të jenë turku,
arabi, feja dhe shkau, e kush jo tjetër, e jo vetë djalli në vetë në, djalli
i kultures sonë të pakulturë dhe të pangjyrë jete? Çdokush në këtë
botë i ka faj shqiptarit, e ai i gjori askujt pa i bërë gjë të keqe. Ai nuk
i bën kujt asgjë të keqë ngase nuk mundet, siç di të thotë nganjëherë
Adem Demaçi. Por, vetes edhe mundet, e edhe i bën. Natyrisht se
marri të tilla mbi trashëgiminë e së keqes na kanë ser\,uar natë e
ditë të "dijshmit" tanë. Kështu, në vend që të pranojmë të vërtetën
dhe të kërkojmë mjekimin e duhur, ne i ikim problemit duke fshirë
duart si Ponzie Pilati pas fiijimit të Krishtit. Ata të cilëte
mendojnëvetënsejanërnaza ekonibit, pa të cilët nuk bën, ata në të
vërtetë janë vetë fundrina e kombit, pa të cilët bën, po si s'bën?! Pa
ta kombi bile do të lirohej nga mashtrimi i përjetshërn dhe do të
mund të nisej rrugës së të vërtetës, lirisë, drejtësisë dhe mirësisë së
përdithshme, e cila do të pasonte me vetëdijsimin komlie i keqi
bëtar. Ne aspak nuk befasohemi se bastardi nuk e do Sheriatin dhe
ai as teoretikisht nuk e do kufizimin e poshtërsive të tiia. Si do ta
pranonte hajni i popullit sheriatin, atë ligj të Zotit, i cili siguron drejtësi
për të gjithë, që mashtrimin që e bën ndaj popullit ta paguajë me
shkurtim dore! Hajt more!: "Nese s'ka zot, lejohet çdo gjë"! Pa
sheriat liria është më e plotë, por edhe hajnia më e madhe. Vetë
frymëmarrja e saj është me e lehtë dhe më e ëmbël. Pra, edhe po
të ishte ofruar mundësia, duhet të jesh plotësisht i marrë dhe të
besosh se vjedhësi dhe vrasësi do të votonin për vdekjen e vet!
 
Edhe pse "patriotët" dhe ateistët, e dimë, nuk pajtohen, ata gjithherë
ishin të zënë në luftë për majën e karriges të spirales së quajtur
pushtet, guxojmë që më këtë paaftësi të logjikimit të gjërave me plot
përgjegjësi të vërtetojmë se: po të ishim aq "fatëzinj" që pas
pajtimeve të mund të vepronim sipas sheriatit fataliste sot nuk do të
shkrumoheshin 150 familje, por vetëm katra; dy nga ana e viktimave
dhe dy të penalistëve të ekzekutuar. Dhe pastaj, do të kalonin
dhjetëvjetësha e dhjetëvjetesha pa pasur nevojë që të aplikohet
sheriati i "keq".
 
Në qoftë se do të Ilogaritnim përqindjen e humbjeve të shkaktuara
me aplikimin e Sheriatit në shembullin e cekur, atëherë përqindja e
katër humbjeve në krahasim me 150 sa ishin do të na shprehej me
0, 02666 %, ku 0,01333 % do t'i takonin sheriatit i cili vret, shkurton
dhe vetëm gjysma tjetër prej 0,01333 % do ta pren, kurse shprehnin
dëmin nga veprat e kryera penale. Kjo do të thoshte se 99,97334 %
të vëllezërve tanë fatëzinj do të kishin jetuar dhe 99,973340 % të
tjerë, qoftë të burgosur, të strehuar apo të ikur, si pasojë e vrasjeve
në fjalë, ndoshta do t'i kishim pranë vetes.
 
Ky rezonim paraqet vetëm një "fitim" numerik, jo të gjallë dhe të
pandjenja. Shtojani këtij fitimi numeric edhe fitimin shpirtëror të
dyanshëm të familjeve të tyre, të të afërmve dhe të të gjithë atyre që
kanë ndjenja njeriu dhe shpirtrat e të cilëve trazohen nga
pakuptimësitë e tilla të vëllavrasjeve dhe do ta shihni, ju o të mjerë,
që i shitni "mend" dhe kulturë falso këtij populli të pa fat, se Haxhiqi
ka të drejtë kur Sheriatin e quan: Përmendorja më e bukur e gjeniut
islamik! Por, aq u bën ju për përmendoret e huaj a dhe popullin tuaj:
lakmia për ngritjen e përmendoreve tuaja ju shtyri që dita më ditë
popullin.ta bëni të huaj.
 
Ata pak numra në krye nuk janë e "keqja" e vetme që mund t'i sjellë
një populli sheriati arab, ngase ai përmban në vete edhe shumë të
"këqija" të tjera, nga të cilat ju dëshironi që ta kurseni veten, e një
nga ato është edhe se ju ndalohet që të jetoni me mendjemadhësi
dhe në kurriz të huaj!
 
Sheriatit kurrë nuk i qe frikësuar populli i ndershëm dhe krenar në
shpirtpastërti, por gjithnjë i qe frikuar vetëm ajo fundrrinë shoqërore
e cila pa marrë parasysh shprehinë e vjedhjeve, vrasjeve dhe
mashtrimeve të IlojIlojshme, gjendej në çdo nivel të shoqërisë. Të
tillët, të cilët me dhelpëri e fituan të "drejtën" e këmbëkryqit si "burra"
politikë e shtetërorë në të kaluarën e edhe në të sotmen, dihet se
Ichnin më së shumti se si Sheriati është kundërnjerëzor dhe s'i takon
botës civilîzuase. Nuk ishte e saktë e para e as e dyta, ngase
Sheriati ishte vetëm mbrojtje hyjnore e njerëzores dhe, së dyti,
civilizimi botëror nuk duhet kuptuar si liri e pakufizuar sjelljesh në
botën materiale, ku në mungesë të Zotit lejohet çdo gjë, por si një
mirësi materiale dhe shpirtërore e përgjithshme, ku ka rend dhe
rregull dhe ku njeriu përherë mbetet njeri.
 
Sidoqoftë, sheriati nuk është në modë dhe "patriotët" e çdo kalibri
mund ta vazhjdojnë veprimtarinë e tyre të qethjes së popullit, pa frikë
dhe tërë përkushtim kombëtar, kurse ne do të vazhdojmë edhe pak
me mendimet e huaj a përsa i përket depërtimit të së vërtetës mbi
islamin.
 
Me mendimin tonë se në kohën e "errësirës" islame ishte shumë keq
nuk pajtohet Kremeri, i cili tregon se si edhe në fushën e të drejtës
administrative dhe dijes financiare arabët kishin arritur një shkallë të
lartë, ngase ligjet tatimore ' siç thotë ai, ishin vërtet të përsosura për
ato kohë. Posta ishte rregulluar mirë dhe i lidhte pjesët më të
largëta të Kalifatit dhe doganimi i brendshëm ishte rreptësisht i
ndaluar (bashkësia Ekonomike Evropiane e shek. xx paraqitet sot
vetëm si miniature e atij kalifati). lshin formuar fonde bamirëse, nga
të cilat ndihmoheshin jo vetëm të vobektit vendas, por edhe të huajt,
bile shërbenin edhe për lirimin e robërve. Mes vendeve islamike
mbretëronte një liri e pakufizuar qarkullimi dhe migrimi, kurse
administrimi bazohej pa përjashtim në vetëqeverisjen e komunave,
të cilat gëzonin liri të plotë.
 
Në gjysmuidhesën Pirineje, në Spanjë, nën udhëheqjen arabe filloi
jetë e re dhe Kordova në lulëzimin e saj arriti 1 milion banor dhe 200
mijë shtëpi. Me të perënduar dielli, thotë Dreperi, njeriu ka mundur
të shëtisë dhjetë milje rrugës kryesore nën dritën e fenjerëve
rrugorë, kurse shtatëqind vjet pas kësaj në Londër nuk kishte as
edhe një të vetëm. Rrugët ishin me kalldërm të bukur, gjersa disa
qindra vjet më vonë, thotë Dreperi, Parisit nuk mund të kaloje gjatë
kohës me shi. Qytetet si Grenada, Sevilja dhe Toledo i garonin në
këtë Kordovës. Pallatet e shkëlqyeshme të kalifit me përçmim
shikonin pallatet e varfëra të zotëruesve evropianë. Të gjitha qytetet
dhe ndërtesat dëshmonin dhe dëshmojnë shijen subtile dhe
civilizuese të arabëve në atë kohë.
 
Përkundër Dreperit, i cili sikur nuk di të ndalet, fjalën e kërkon edhe
një tjetër "tradhtarë", i quajtur Gibon, dhe këmbë e krye i takon tokës
përparimtare, të cilën "intelegjencia" jonë e ka "zbuluar" me emrin
Perëndim. Ai thotë se krahas kulturës materiale, me hapa gjigantë
përparonte edhe civilizinli i tyre, pra i atyre të prapambeturve.
Emirët e ptovincave të ndryshme, vazhdon Gibon, prej Samarkandi
dhe Buhara e gjer në Fes dhe Kordovë bënin gara në përhapjen e
shkencës dhe artit. Po ashtu edhe kalifët dalloheshin mes tyre nga
përkrahj a më e madhe apo më e vogël e këtii zhvillimi, siç ishin
Velidi, Harun er -Rashidi, M'-mum dhe Hakemi II.
Hakemit II, thotë Renani, i takon lavdia që gjatë kohës së qeverisjes
së tij inauguroi një periudhë të shkëlqyer shkence, e cila sipas
ndikimit që pati mbi Evropën e krishterë, mban një pozitë aq të
rëndësishme në historinë e civilizimit. Nën qeverisjen e tij Andaluzia
ishte shndërruar në një burim të madh të të gjitha prodhimeve letrare
nga vendet e ndryshme të botës, të cilat silleshin këtu
drejtpërsëdrejti nga dora e parë.
 
Nga Damasku, Bagdadi dhe Aleksandria Hakemi e furnizonte
bibliotekën e tij me vepra shkencore antike dhe të shkencës
moderne, pa pyetur për çmimin e tyre. Katalogu i librave të tij, në të
cilin ishin shkruar vetëm titujt e librave, përbëhej nga 40 fletore.
 
"U deshën gjashtë muaj që biblioteka të bartej nga një vend në
tjetrin", thekson një shkrimtar bashkëkohor.
 
Të gjitha barrierat, të cilat i ndanin njerëzit, ishin rrënuar dhe të gjithë
barabarëzisht bashkëpunonin në veprën e civilizimit të përgjithshëm.
Të krishterët, hebrenjtë dhe myslimanët flisnin me një gjuhë,
këndonin këngët e njëjta dhe participonin së bashku në studimet
letrare dhe shkencore. Xhamitë e Kordovës, thotë Haxhiq, të cilat
kishin me mijëra studentë u shëndrruan në qendra aktive të
kërkimeve filozofike dhe shkencore. Universisteti në Kordovë dhe
qytetet e tjera të mëdha shpesh udhëhiqeshin nga hebrenjt dhe
nestorianët, ngase thënia e Muhammedit "shoqërisë njerëzore
shumë i nevojitet dija e vërtetë, pa marrë parasysh se nga kush
vjen", ishte kuptuar si duhet dhe marrë seriozisht.
 
Ishte pra ajo një periudhë e artë e bashkimit botëror kur letërsia,
muzika, gramatika, retorika, mjekësia dhe filozofia zhvilloheshin në
frymën e liberalizmit shkencor-kritik. Me një fialë, ishte kjo ajo
"prapambeturia" të cilën ne kurrë nuk'e njohëm sa duhet, ngase mbi
atë të vërtetë ishe lëshuar hija e veprave tona "patriotike", të cilat e
nxinë dhe i bastarduan rrejshëm gjatë kultivimit të domosdoshëm të
thatësisë sonë shpirtërore. Përse? O Zot, po kjo vërtetë është një
botë krejtësisht tjetër dhe e panjohur për ne. Botë, të cilën
gjithëherë na e kanë përshkruar vetëm përmes dy ngjyrave të
njohura: të murrmës dhe të zezës!
 
Çka arriti populli të cilit iu fsheh e vërteta? Fitore e vetme për
popullin tonë qe përjashtimi i tij nga njohja e realitetit dhe vazhdimi i
kërcimit të pa shpresë andej këndej, si pula pa kokë.
 
Secila botë ishte përparimtare dhe dinamike, dhe e cila ishte
ngurosur në statikë e vendqëndrim, e kuptojmë edhe nga letra e
kalifit të Bagdadit, Me'munit, i cili carit bizantin Teofilit i lutet që ta
lejonte Llav Matematicientin që të vinte në Bagdad:
 
"Dallimi në religjion dhe në shtet le të mos jetë arsye që të refuzosh
kërkesën time. Bëre atë çka do ta bënte miku për mikun, kurse si
kompensim për këtë të jap njëqind funta ari dhe besëlidhjen e
përhershme paqësore", shkruante ai.
 
Por, "Besnik ndaj sjelljeve të paraardhësve të tiii thotë Dreper, - dhe
traditave të qytetit të tij, imperatori bizantin refuzoi ashpër lutjen e
kalifit. Në ndërkohë Universiteti i Kordovës, nder të tierë, edukoi
edhe njërin nga papët romakë, kurse toleranca myslimane ishte në
kundërthënien më të madhe me mosdurueshmërinë e atëhershme
evropianc. Dhe vërtet, - vazhdon Dreper, është vështirë për të
besuar se cili popull evropian në atë kohë ishte aq përparimtar që të
shkonte pas atij shembulli."
 
Se ky shembull i tolerancës dhe mirëkuptimit që e shprehnin
myslimanët nuk kishte pandan në Evropën Perëndimore të krishterë,
e dokumenton edhe djegia e tetë mijë dorëshkrimeve në gjysmën e
dytë të shk. XV, të cilat i zhduki kardinali inkuizitor zulmmadh
Kimenes, në sheshin kryesor të Granadës.
 
Me një fjalë, duket se faktet historike gjithherë dokumentojnë të
kundërtën e asaj që ne na e mësuan nëpër shkolla, dhe edhe sot kur
gati e tërë bota e kulturuar dhe shkencore e Perëndimit (jo ajo
politike) e pranon të vërtetën reale pa paragjykime dhe vazhdon me
tërë sinqeritetin shkencor që ta hulumtojë atë të vërtetë, tek ne ende
jargiset e pavërteta me paragjykim apo nga mosdija.
 
Është e kuptueshme për të gjithë se fëmij a i porsalindur, i cili në
bazë të fatit jetësor rritet dhe edukohet në një rreth të huaj familjar,
ku nuk i flitet gjuha e mëmës dhe ku prindërit e vërtetë i mungojnë,
do të mësojë gjuhë gjuhën e atij rrethi kinez apo anglez, apo cilëndo
tjetër të botës, por jo edhe gjuhën e mëmës. Fajsia e atij fëmije nuk
mund të dëshmohet asnjëherë përderisa ai nuk e ka të njohur
prejardhjen e vet. Analogji e njëjtë mund të përdoret edhe për masat
e gjera të popullit, të cilat nuk kanë të njohur të vërtetën, por edhe
nuk janë faitore Për atë mosdije. Faji i tërë popullit qëndron mbi
supet e intelegjencies së tij, e cila jo vetëm që është e detyruar dhe i
takon që ta ni ohë më mirë të vërtetën, por ajo ka edhe obligim që
popullin ta nioftojë dhe t'ia mësojë atë të vërtetë haptazi dhe
sinqerisht. Dihet se periudhat e ndryshme ndryshojnë nga njera-
tjetra por,, në qoftë se edhe sot intelegjencia jonë dhe prijsit e
kombit, të frikësuar se "shkëlqimi" i tyre mund t'zhduket si fluskë
sapuni para zbulimit të së vërtetës, vazhdojnë që të rrahin dajret
mashtruese të kohës së kaluar, atëherë njëtrajtshmëria do të na
mbetet ngjyrë e vetme me të cilën "kallaitemi" për çdo periudhë
kohore. Nuk është e thënë, por çdo periudhe të re kohore do t'i
përgjigjej emëruesi i përbashkët i "mjerimit të mentalitetit tonë
kornbëtar". Populli sot mund të krenohet me "dijetar e ët" vet, të cilët
me gënjeshtra çdo herë e më shumë bëhen edhe më të "mëdhenjë"
dhe më të "dijshëm" para syve të tij, duke shkuar aq larg në atë
mjerim të tyre sa që prodhojnë pandërprerë çiliminj të programuar,
detyrë e të cilëve është që të qirren nëpër gazeta se si duhet patjetër
t'i kthehemi vetëdijës se jemi popull i shkelur nga besimi dhe feja
islame e prapambetur, dhe se mbi traditën tonë është ngritur hiq më
pak se kultura evropiane dhe botërore! Pra, i tërë njerëzimi na
paska borxh dhe po të mos ishim ne, anglezët dhe gjermanët do të
jetonin ende nëpër shpella! Duke dashur që ta tregojë fajtorin
kujdestar për këtë amulli kombëtare, zëri i mosarsyes ulurin të
"vërtetën" e tij se feja islame "Për 14 shekuj nuk ka bërë as edhe një
reformë", dhe na e bën me dije se "është koha të ndalemi"! Nuk
thuhet të shpejtojmë, por të ndalemi! E përse të ndalemi? Të
ndalemi që të hallashtisemi me fenë dhe të gjitha të këqiat e saja,
natyrisht, ngàse kemi ndërmend që të të fillohemi shpejt dhe rrept
për në civilizimin e ri botëror, dathur dhe me jargët e kallamojta rreth
gojës. Çiliminjtë e tillë dihet se e kanë historinë dhe gjenezën e tyre
dhe sipas asaj historie, vërtet duhet pyetur se kush dhe çka është
feja në krahasim me traditën tonë, mbi të cilën, thamë, është ngritur
kultura evropiane dhe botërore, e cila daton herët, vërtet shumë
herët, qysh nga atëherë kur nuk kishte evropë as botë fare, por
vetëm Iliri dhe mirësi, trimëri dhe ngrohtësi mikpritjeje, si të Teutës
mbretëreshë! Vërtet ishin ato kohë të arta sipas thurjeve patriotike
mbi realitetin tonë barbar.
 
Giboni, historien eminent, të cilin e cekëm diku më lart, në librin evet
"Ngritja dhe shkatërrimi i Perandorisë Romake", kishte thënë edhe
këtë për Kur'anin dhe fenë islame:
 
"Në fenë e Muhammedit nuk ka vend për t'u hamendur, kurse
Kur'anini është dritë e dëshmisë për njëshmërinë e Zotit", kurse i
famshmi R. Bosforth-Smith, misionar i krishterë, në librin e tij
"Muhammedi dhe muhammedanizmi", për Kur'anin shprehet:
 
"Mrekulli e stilit të pastër, urtësi dhe realitet", kurse për Muhammedin
dëshmon:
 
"Njeri i pashkolluar, mezi dinte të lexonte e të shkruante, por ka
shkruar librin, që është poezi, ligj, lutje shkrim i shenjtë - të gjitha së
bashku. Dhe gëzon respekt të thellë deri në ditën e sotme nga një e
gjashta pjesë e popullsisë së botës, si mrekulli e stilit të pastër,
urtësisë dhe saktësisë. Kjo është e vetmja mrekulli që e ka
përhapur Muhammedi. Ai këtë e quajti mrekulli të amshueshme,
dhe me të vërtetë është mrekulli!"
 
Ja, kështu shprehet mbi të vërtetën një i krishterë, i cili ka shpirt të
pastër dhe kulturë e cila ndryshon tërësisht nga jona. Atii nuk i
pengon bindja e tij e krishterë që ta pranojë të vertetën për Kur'anin
dhe për atë bariun e deveve, i cili botës i kishte sjellë një mrekulli të
amshueshme.
 
Se bota shkencore mbi të vërtetën ka shkuar larg para nesh dhe ajo
nuk i përsërit më ato këngët jevge të cilat i këndon pandërprerë
"shkenca" jonë, na dëshmon edhe një i krishterë tjetër, A.J. Arbery, i
cili në parathënien e përkthimit të vet të Kur'anit thotë:
 
"Sa herë që dëgjoj leximin e Kur'anit më duket se dëgjoj muzikë dhe
sikur ajo melodi është e përcjellë me të rrahura të përhershme të
lodrave, dhe kjo, sikur po kërcet zemra ime."
 
Vetëm zemra e sinqertë magjepset dhe mbushet në gufim para së
vërtetës së amshueshme, dhe vetë shpirti i digjet në dritën e
përjetësisë. Dhe kush na ka faj ne kur me këtë shpirt tonin të
prishur, pesëdhjetë vjet krijojmë shtet për vete mbi mjerimin e
popullit tonë, të cilit tërë madhështi, më në fund, ia lëshojmë në duar
strajcën e lypësit botëror? Kush na ka faj, ne kur me këtë shpirt
tonin të qelbur "patrioti" malverzojmë me ndihmat e dërguara për
popullin e mbeturjetim, duke e shpërndarë nëpër shitore private dhe
duke bërë tregti spekuluese me mjerimin tonë, ose kur gjërat
ushqimore të "vitrave" nga jashtë, si të prishura nga koprracia e
mosshpërndarjes, me kamion e kamion i hedhim si hedhurina jashta
qytetit fantazmë? A ka këtu logjikë, besë, nder, "marifet" dhe
shpresë, apo vetëm poshtërsi pas poshtërsie dhe mjerim! Kush
dreqin j'emi ne dhe cfarë kulture e dreqit është kjo?! Botës ndoshta
edhe i dhimbësemi, kurse ne "kemi" për ta ngopur edhe detin e
pangopshëm të hedhurinave!
 
Aty ku i kemi sot këngët për "Nënën Parti", do ta hedhim nesër edhe
kulturën tonë, e cila e polli këtë demokraci! Gabim. Jo pse do ta
hedhim, por pse do ta bëjmë nesër e jo sot!
 
Kënaqësia shpirtërore e vetëdijes njerëzore mbi të vërtetën dhe të
mirën bëri që anglezi Marmaduke Picktall ta pranojë fenë islame dhe
pastaj në parathënien e përkthimit të Kur'anit të shkruajë:
 
"Simfoni e pakrahasueshme, tingujt e së cilës prekun njeriun aq sa e
bëjnë të qajë dhe e magjepsin." Po, por nuk duhet harruar se të
gjithë nuk kanë vesh për muzikë dhe ata tinguj kurrë nuk mund t'i
dallojë zemra dhe shpirti i shurdhër UNI-it të "madhërishëm".
 
Në lidhje me këtë Garodi në veprën e tij të cekur më lart merr
shembullin e Ebu Jezid Betamiut, i cili kishte thënë:
 
"Kur Uni zhduket, atëbotë Zoti është pasqyrë e vet në mua", kurse
Sufiu i madh Ebu Saidi në pyetjen se çfarë është djalli (Raseli djallin
e identifikon me të keqen), ishte përgjigjur:
 
"Unë mirë e njoh, e kam takuar atë, dhe ai më ka thënë: Kur thua
UNË, ti bëhesh i ngjashëm me mua."
 
Picktalli kishte thënë edhe këtë:
 
"Kur'ani nuk mund të përkthehet. Të këtij mendimi ishin edhe
dijetarët më të hershëm të islamit, kurse edhe unë e përkrah në
tërësi këtë mendim. Për këtë edhe nuk vërtetoj se kam arritur që ta
përkthej Kur'anin. Unë vetëm tentoj dhe mundohem të bart
domethënjet kur'anore. Nëse vetëm në këtë do të kem sukses do ta
mendoja veten të lumtur. Por, kjo vepër dhe ky përkthim nuk
mundet kurrë ta zëvendësojë Kur'anin burimor, e as t'i shërbejë atij
qëllimi."
 
Si duket në këtë vetëdijsim e ka burimin edhe konstatimi i Bosforth
Smithit kur thotë:
 
"Kur'ani është një cudi e përhershme e Muammedit dhe në të vërtetë
Kur'ani është një çudi e paarritshme" Se Kur'ani është vepra më e
madhe e paaritshme, në ngjajshmëri të të cilit nuk u shkrua e as që
do të shkru'het ndonjë veper tjetër, e pranon edhe një përkthyes
tjetër i Kur'anit, Edvard Henri Pallmar, i cili në parathënien e
përkthimit të tij thotë:
 
"Nuk është kjo asgjë që duhet ta hasim me habi, kur edhe
shkrimtarët më të zgjedhur arabë nuk janë në giendje që të
shkruajnë dic që, duke marrë parasysh vlerën e Kur'anit, të ishte
barazi me të".
 
Eshtë çudi se si dijetari dhe krit'ku hebre Hiersfield di ta pranojë të
vërtetën e kundërt nga e "vërteta" jone: "Asnjë popull nuk u bë i
njerëzishëm dhe nuk përparoi me shpejtësinë e arabëve, falë
pranimit të islamit" thotë ai. Nëse e kuptojmë si duhet fjalën
njerëzishëm, e cila theksohet nga një hebre i cili do të duhej të ishte
shumë më i disponuar armiqësisht ndaj besimit islam sesa Bogdani
ynë, atëherë poshtërsitë të cilat ia mvesh profetit të këtij besirni
Bogdani i ndytë, na duken si shpërlarje e pandërgjegjshme e
mëkateve të tij përsonale, me ujin e të cilit duhet vaditur kultura
"demokratike dhe përparimtare" që dëshirojmë ta mbjellim mbi
shpirtin e paprishur të rinisë sonë.
 
Po ashtu, nëse nga citimi i cekur e kuptojmë si duhet fjalën pëtpatim,
atëherë hapësira e rezervuar për anonimusët nëpër gazetat dhe
revistat tona, ku ata c.oroditshëm bërtasin se si feja për 14 shekuj
nuk ka sjellë asnjë reformë, duke i ngjarë kësisoj gomarit të cilin e ka
zënë terri në rrugë të gabuar, paraqet vetëm edhe një dëshmi më
tepër për këngën vajtuese të asaj bote shtazore, e cila
mallëngjyeshëm e thërret mbretërinë e vet.
 
Hiersfieldi si dukët e ka humbur lidhjen me botën "përparimtare" dhe
me ne shqiptarët. Do të mbetet të jetojë në "erësirë", para dhe pas
vdekjes, ngase nuk i është përmbajtur recetës sonë kulturore të
shëmtimit të çdo gjëje e cila vjen nga feja islame.
 
Këtë lidhje e ka humbur, sic, duket, edhe dr. Stiengass kur pa e
pasur fare mendi en tek ne, e ndoshta edhe me qëllim të keq ndaj
nesh. ku ta dimë, thotë:
 
"Nuk mjafton që Kur'ani të vlerësohet nga ana e tii letrare dhe
stilistike. Atë duhet vlerësuar sipas ndikimit që bëri. Kur'ani foli në
mënyrë bindëse dhe aq fort. sa që në zemrat dhe vetëdijen e
dëgjuesve la mbresa të c'lat nuk mund të përshkruhen dhe nga
armiqtë më të përs betuar ngriti një tërësi dhe bashkë i. Asaj
bashkësie i nguliti mendime të mëdha dhe të lartësuara."
 
Në parathënien e botimit të përkthyer të Kur'anit, më 1937, Gj.
Çausheviq thotë:
 
"Arsyej a e prodhimit të mbresave të tilla të mëdha që le Kur'ani, nuk
vjen nga ndonjë misteriozitet i tij. Përkundrazi, Kur'ani është i qartë.
Madhështia e mendimeve kur'anore dhe qartësia e tyre si dhe
kuptueshmëria i shqetësojnë zemrat dhe u japin njerëzve forcë që t'i
drejtohen qëllimit të vërtetë të jetës së tyre. Kur'ani ua ndriçoi
njerëzve të gjitha ato pyetje të mëdha dhe të pështjelluara të besimit,
duke mos lënë kurrfarë pengese e cila kishte për t'i penguar njerëzit
në përparim dhe ngritje."
 
Si t'ia bëjmë? Ngase u lodhëm duke cituar mendime dhe qëndrime
të të "prapambeturve" se si feja paraqet përparim dhe ngritje për
njerëzimin dhe a të pranojmë se ne e kishim gabim apo të
vazhdojmë edhe për një kohë me qëndrimin se ajo gjithnjë na ka
penguar dhe gjithmonë na e ka rritur pemën e prapambeturisë para
dere?
 
Ndoshta është i vërtetë konstatimi të cilin mjaft shpesh e theksojmë
se feja tek ne gjithherë ishte e përciptë, nuk kishte arritur që të na
kaplojë si popull dhe se ne gjithherë vetëm i kishim gënjyer të tjerët
se besojmë, kurse faktikisht kurrë nuk e kishim pasur besimin e
vërtetë? Ndoshta ky qëndrim yni dhelprak, të cilin tentojmë që t'ia
servojmë botës perëndimore për kinse joperkatësinë tonë në botën
islamike, në vetvete përmban edhe një dozë të së vërtetës. Kështu,
duke dashur që të mashtrojmë të tjerët, ne në të vërtetë e kemi
mashtruar vetveten, SiÇ veprohet edhe sot. Nëse është vërtetë
kështu, atëherë duhet ditur se kultura e mashtrimeve nukmund
tësjellekurrfarëtë mire afatgjatë, dhe se burimi i të gjitha të këqijave
tona qenka në vetë ne. Vetëm kultura e mashtrimit na shtyn që të
japim besën e shqiptarit se kurrë më, dhe n;e' anën tjetër koburën e
mbushur plot e përplot besë t'ia shprazim vëllait, vëllait tënd, o
mjerim, vëllait tim, o faqezi! Përse u pajtuam, kur kultura na faron?!!
 
Besën e shqiptarit!,Thuajseshqiptari s'mundet të jet.. e edhe vetë
dreqi, i cili të jep besën e vet dreqit shqiptar!
 
Popullit nuk i nevojitet ajo kulturë me besë dreqi, por ai ka nevojë
për besën e shqiptarit njeri, të cilën na e gjymtoi ateizmi dhe
"shkenca" jonë përparimtare.
 
"Shqiptar" nuk paraqet nacion me të cilin shprehet vetëm e mira apo
vetëm e keqja. Edhe burri, trimi, njeriu, i dijshmi, bamirësi dhe i urti
mund të jetë 'shqiptar. Sikundër që shqiptar mund të jetë edhe i
dobëti, hajni, pisi, i poshtri, vrasësi, keqbërësi, i padijshmi e cili jo.
Kurrfarë rregulli nuk ka që shqiptari i shkolluar nuk mund të jetë njeri
i poshtër, pis dhe hajn, sikur që kurrfarë rregulli nuk garanton se
shqiptari i pashkolluar duhet të jetë jonjeri dhe i keq. Krejt varret nga
shpirti i fshehur i njeriut. Përjashtimi qëndron vetëm në atë se gjersa
"djalli" i pashkolluar është sinon'm i një të keqeje të vogël, "djalli" i
shkolluar është një e keqe e shumëfishuar. Merrni shembull
doktorin Bogdan dhe do të kuptoni se shprehja katastrofë është
emërtim tepër i butë dhe i zbehtë për masën e së keqes e cila rrjedh
prej tii.
 
Gjersa autori i veprës: "Ins and outs of Mesopotamia" shkruan:
 
"Arabët jetonin të ndarë dhe të shpërndarë nga njeritjetri. Por
përnjëherë ndodhi çudia. U lajmërua një njeri, i cili u priu njerëzve
që t'i udhëzojë rrugës së Perëndisë, dhe përnjëherë bëri diç që dukej
e pamundshme, në të vërtetë i bashkoi njerëzit të cilët fjaloseshin
dhe rraheshin mes vete." Nëse ne këtë bashkim e kuptojmë si ide të
përkatësisë së tyre kombëtare, e jo si fryt të idesë mbi të vërtetën e
përgjithshme, ne nuk kemi kuptuar asgjë. Të tërë atë popull, si edhe
shumë popuj të tjerë pas tyre, i bashkoi ideja e përkatësisë
njerëzore, frymë kjo e cila e përshkon tërë Kur'anin dhe besimin
islam.
 
Ata vazhduan të jetonin si arabë të mirë dhe të drejtë për shoqërinë,
si persianë të tillë, grekë, eeptas, tatarë, shqiptarëetj. etj. Përveç
hipokritëve zemërprishur, natyrisht.
 
Dhe kështu, gjersa rinia jonë duhet të mësojë për faqen e "zezë" të
bariut analfabet, në mënyrë që të shihet më mirë faqja e "bardhë" e
doktorit të mashtrimit tonë, kolosët e literaturës me respekt dhe
admirim flasin për Muhammedin njeri dhe profet të Zotit. Ndër ta
është edhe njëri nga mendimtarët më të mëdhenj të shekullit të
katuar, i cili thotë:
 
"Mashtrues, falsifikues? jo, jo! Kjo zemër e madhe dhe e zjarrtë
vlon, gulon, si një zjarr i vërtetë, kjo nuk është zemër mashtruesi."
Sigurisht se "Çeta e profetëve" nuk i ka rënë në duar, ngase me
siguri do të na thoshte edhe ndonjë fjalë "respekti" për zemrën e
madhe të filozofit dhe teologut tonë. Mednimtari i cituar quhej
Thomas Carlyle, dhe në vepren e vet "Trimat dhe adhurimi i
trimave", nën titullin "Trimi si profet", për Muhammedin shprehet
kësisoj:
 
"Fjalët e njeriut të tillë janë thirrje e drejtpërdrejtë nga vetë zemra e
natyrës. Njerëzit e dëgjojnë dhe doemos do ta dëgjojnë atë zë dhe
në mos pacin dëgjuar asnjë tjetër; tëra të tjerat janë si era."
 
Jo more! Nëse na qenka kështu, atëherë ne duhet të ngutemi që ti
mbyllim dyer e dritare; ka mundësi që së bashku me erën të na
humbet e tërë "dija jonë shkencore" dhe të mbetemi pa tribunin e
popullit! Të mbyllemi dhe t'i qesim perdet. Vetëm ashtu në errësirë,
do t'a ruanim më së miri "përparimin" tonë. Përgjithmonë!!!
 
La Martine, historian francez nga atdheu i Kadaresë, as që do të
dëgjojë për atë se çka thotë "shkenca jonë", apo "vëllai" i tij Kadare,
por në librin e vet "Historia e turqve" thotë:
 
"Filozof, orator, profet, ligjdhënës, luftëtar ngadhëniimtar idesh,
rilindës i sërishëm i fesë së logjikës dhe të Zotit pa idhuj dhe freska:
themelues i njëzet mbretërive të botës dhe i një mbretërie
shpirtërore-ai është Mühammedi. Kur mirren parasysh të gjitha
masat me të cilat matet madhshtia dhe popullariteti i njeriut, lirisht
mund të pyesim: a ka ndonjë njeri më të madh se ky?"
 
Nëse nga e tërë kjo maratonë citimesh të njerëzve të ndryshëm
ende nuk e kemi të qartë se kush ishte në të vërtetë Muhemmedi,
dhe ç'e shtyri La Martinin që për të të shprehej ashtu si u shpreh,
atëherë ka nevojë që të e pyesim edhe William Muirin, atë orientalist
anglez, i cili me veprën e vet "Jeta e Muhammedit" na thotë:
 
"Nga kohët më të vjetra, Mekka dhe gjysmujdhesa Arabike ishin në
rënien shpirtërore. Ndikimi i përkohshëm i hebrenj've dhe i
krishtërimit ose i mendimeve filozofike arabe ishin si valët e
padukshme mbi sipërfaqen e liqenit të qetë, nën të cilin mbretëronte
qetësi e plotë. Populli ishte fundosur në mosdije dhe amoralitet.
Feja ishte forma më e ulët e paganizmit, kurse besimi në gjërat e
padukshme u shkaktonte frikë dhe shqetësim të mbështjella me
përralla të pabesueshme. Trembëdhjetë vjet para Hixhre (shkuarjes
në Medinë), në Mekkëjetohej forma e tillë me e ulët e lietesës dhe
jetohej në më të madhin mashtrim, gjerësa ato dhjetë vjet jeta në
Medinë ishte dëshmitare e rilindjes së pashembullt. Besimi hebre
ishte feja të cilën medinasit e dëgjonin përherë, por arabët pasi e
dëgjuan zërin e Muhammedit, i cili i shkund shpirtrat, u zgjuan nga
gjumi dhe shpirtërisht u dhanë pas një jete të re dhe të sinqertë, e
cila i lidhi ngusht në mes vete."
 
Ai "armiku" i Biblës, Ahmed Deedati, apo Deedat hulumtuesi, i cili
pak më herët na ishte inkuadruar në diskutim, dhe atë përmes ofrimit
të dëshmive të bollshme të cilat ne i nxirrnim para jush, në veprën e
tij "Kur'ani mrekullia më e përsosur", na dëshmon se psihoanalitiku
amerikan Jules Meserman kishte botuar në revistën ,,TIME" të datës
15 korrik 1974, në një fragment të veçantë nën titullin: "Ku janë
prijesit?" dhe pasi që kishte analizuar personalitete të ndryshme të
mëdha nga historia botërore, e kishte përmbyllur konstatimin e vet
kësisoj:
 
"Mbase prijësi më i madh i të gjitha kohëve është Muhammedi."
Është çuditës fakti, komenton Deedati,se ai si hebre që është,
kryetrimin e vet, profetin Musa a.s. (Moisiun) e radhit menjëherë pas
tij, kurse profeti Isa (Krishti) dhe Buda janë shumë larg pas tyre
sipas peshojës së tij pa emocion. Mesermani, si profesor në
Universitetin e Çikagos, e ka shkruar librin "ÇKA THOTË BIBLA PËR
MUHAMMEDIN".
 
Ne kemi gabuar kur jemi konsultuar me Deedatin, ngase ai vërtet
është i pamëshirshëm dhe çdoherë sjell fakte, të cilat nuk mund t'i
hedh asnjë shkencë serioze, e lëre më shkenca jonë e ëndrrave
trilluese. Ja se si kujtohet të na e sjell dëshminë e një psikoanalitiku
nga bota aq e dashur perëndimore, për të cilin nuk ka vend e as
mundësi që të thuhet se është i m arrë dhe nuk di çka flet!
 
Deedati po ashtu na dëshmon se Michal H. Hart, i cili konsiderohet
astronom, historien dhe matematikan, në librin e vet prej 572 faqesh,
me titull "100 më të mëdhenjtë" ose <Njëqind njerëzit më të
mëdhenjë në histori", pasi studion njerëzit prei Adamit e gjer më sot,
zgjedh Iëqind më autoritativët dhe njerëzit më më ndikim në historia
e në vend të parë e vë Muhammedin, gjersa "Zotin" e vet personal
dhe shpëtimtarin, Jezu Krishtin e lë në vend të tretë. Edhe shumë
personalitete të tjera të njohura të besimit jomysliman, si psh. John
Davenport, Georg Bernard Shaw, Mahatma Gandi etj. i shprehën
respekt të thellë Muhammedit si personaliteti më i madh në historia.
 
Edhe dr. Murad Wilfribd Hofmann dëshmon përmes ditarit të tij se
Maurice Bucaille me veprën e vet "Bibla, Kur'ani dhe shkenca",
botimi i parë në gjermanishte më 1984 në Munich, me studimin e tij
historiko-natyror-shkencor të burimeve dhe të qëndrueshmërisë së
librave të shenjtë "në dritën e njohurive moderne", ka dëshmuar nj ë
shërbim të j ashtëzakonshëm. Me studimin e tii përmes dritës së
kohës më të re dhe njohurive moderne, Bucaille dëshmon se
Besëlidhja e vjetër (Tevrati) është një vepër e shkruar dhe e zgjeruar
nga dora e njeriut dhe nuk mund të identifikohet se çka vlen ende si
pjesë e shpallur. Për Besëlidhjen e re (Inxhili) thotë se pjesa më e
madhe nuk ka transmetues të dëshmitarëve, por pjesët j anë
transmetime të paverifikuara të àorës së dytë, e pjesa më e madhe e
tyre është shkruar nga pjesëtarë të partive të të krishterëve hebrenj,
krahu armiqësor paulin (neoplatonik-gnostik). Ai vë në dukje se
Bibla shpeshherë gabon, si psh. gjenealogjia e Jezusit, ku të dhënat
kohore aq kundërthënëse e bëjnë Besëlidhjen e re ne pikat qendrore
aq dubioze, psh. për ringjalljen dhe eukaristin (Kungatë, lutje e
darkës).
 
Përkundër kësaj, Buacille konstaton se Kur'ani nuk përmban asnjë
thënie kundërshtuese me pikëpamjen e njohurisë së kërkimeve
natyrore-shkencore, dhe se ai ka të bëje me kërkimet shkencore të
hapësirës, kërkimet gjenetike dhe hulumtimet në det. Të dhënat për
procesin e parakrijimit, të cilat i ofron Kur'ani, sot saktësisht mund të
verifikohen me anë të mikroskopit.
 
Pra, në kohën më bashkëkohore, çdo here e më tepër shkenca po i
afrohet besimit Islam, duke të, dokumentuar por edhe duke gjetur
mbështetje në të vërtetën kur'anore. Paragjykimi nuk banon në
vetëdijen e shkencës së vërtetë dhe bashkohore, por çdo herë e më
tepër strukavet në cerdhet e vjetra të sternishtes së politikës
"shkencore". Çdoherë e më shumë, dijetarë nga lëmenj të ndryshëm
shkencorë dhe të kulturës, nuk hezitojnë që haptazi ta pranojnë të
vërtetën e Kur'anit dhe të Muhammedit a.s., duke e hedhur në këtë
mënyrë verbësinë e së kaluarës dhe padrejtësinë e shkaktuar si ndaj
njërit, ashtu edhe ndaj tjetrit.
 
Ka mbetur vetëm edhe një "shkencë" e skeptikëve dhe e të
dyshimtëve të cilët, sic thotë dr. Reshad Halifa, edhe mund të kenë
nj'ë diapazon të gjerë shkencor dhe veten ta konsiderojnë "Kolosë
intelektualë", por ata janë vetëm "shkurtabiq" të degjeneruar, të cilët
zhvillohen shumë vetëm në një drejtim, duke pësuar degjenerim
gjetiu, si psh., siç thotë me ironi dr. Reshadi, kryet e madh tepër e
me trup dhe gjymtyrë miniaturale. Ata dinë cdo gjë dhe të gjitha i
shpjegojnë në mënyrë "shkencore", përparimtare dhe të sigurt. Me
një fjalë, ata janë "Profet" të se kaluarës e të së ardhmes dhe, duke
hedhur poshtë besimin dhe mundësinë që dikush të ketë ditur para
"shkencës" së tyre, deklarojnë se si para miliarda e miliarda vjetësh
bota jonë ishte një copë materie dhe atëherë kishte ndodhur
"EKSPLODIMI I MADH" në thelb të asai mase të rinadhe të materies
dhe copat e mëdha kishin filluar të fluturonin në të gjitha anët dhe
kështu ishte krijuar sistemi diellor dhe vetë galaksia.
 
Kështu,sot notojnë në drejtimet e tyre yjet dhe planetet, meqenëse
nuk pati rezistencë e cila do të pengonte atë forcë lëvizëse
paraprake që zuri fill nga shpërthimi i parë.
 
Kjo është mirë. Edhe biologët në tentimin që të shpjegojnë se kur ka
filluarjeta, në bazë të njohurive mbi jetën organike, poashtu ia fillojnë
me "bismilahin" shkencor: "Para rniliarda e miliarda vjetësh", dhe
pastaj mjaft bukur e sqarojnë se si materia esenciale në det ka filluar
të prodhojë protoplazmën, prej së cilës pastaj kishte rrjedhur ameba
dhe me kohë nga ai Ilaç i detit u zhvilluan të gjitha gjallesat. Me një
fjalë, ata mbrojnë qëndrimin shkencor se e tërëjeta rrjedh nga deti,
pra nga uji.
 
As kjo nuk është keq. Tani shkencërisht e dimë se si janë krijuar
yiet dhe planetet, e vetë galaktika me muzikën e saj të sferave, e po
ashtu na është e njohur edhe mënyra e fillimit të jetës organike. Me
këto sqarime pajtohet edhe dr. Reshad Halifa. Por, kur
shkencëtarisht ngulet këmbë se këto fakte janë zbuluar "jo fort moti",
me ç'rast mendohet në një periudhë 50-60 vieçare, dr. Reshadi
dëshmon se si analfabeti i shkretëtirës arabike, apo bariu i deveve,
kishim për të thënë ne duke u shprehur me alfabetin tonë "shkencor"
të "dijetarëve" tanë, edhe pse para më tepër se 1.400 vitesh nuk
kishte pasur mundësi të dëgjojë për teorinë e "Eksplodimit të madh",
sipas udhëzimit të Zotit kishte thënë:
 
"A nuk e shohin mosbesimtarët se qielli dhe toka kanë qenë një
tërësi, porse ne i kemi ndarë në pjesë-pjesë?... (kur'ani, 21:30).
 
“Ai është Ai që ka krijuar natën dhe ditën, diellin dhe hënën. Të tëra
notojnë nën kupën e qiellit." (Kur'ani 21:33).
 
A ka nevoj ë të lexohet përsëri aj eti kur'anor, nga i cili qart dhe
bukur dëshmohet se në fillim kishte ekzistuar vetëm një materie si
tërësi dhe e pandashme, siç arriti më në fund të vërtetojë edhe
shkenca bashkëkohore? A ka nevojë më që të ngulitemi në bririn e
kaut kur ajeti i dytë i cekur më lart shpjegon se si të gjitha planetet
dhe yjet notojnë në rrugëtimin e tyre në gjithësi?

Pas fjalisë së parë "Ai është i cili ka krijuar natën dhe ditën, Diellin
dhe Hënën", me ç'rast përmes shembullit konkret të mundësisë së
përceptimit për çdo njeri, ngase çdokush e di se ç'është nata dhe
dita dhe se cdo rijeri, i cili sheh di të dallojë Diellin nga Hëna,
dëshmohet se "Të tëra notojnë nën kupën e qiellit". Pra, fjalia e
dytë, e cila bështetet në shembullin konkret dhe të thjeshtë të Diellit
dhe të Hënës, automatikisht zgjerohet në absolutizmin e përfshirjes
galaktike me fjalën "të tëra notojnë ... ", duke bërë me dije në këtë
mënyrë se në q'drejtim duhet zhvilluar shkencën mbi gjithësinë në të
ardhmen!
 
"Ne me shkencat dhe enciklopeditë tona shpesh harrojmë HYJNINË
në këto laboratoriume", e citon Thomas Carlyle-in dr. Reshadi, dhe
pastaj shtron pyetjen: "Si mund të jetë e mundur që një bari devesh
në shkretëtirë të ketë mundësi të grumbullojë "faktet" para 1.400
vjetësh, në mos i past marrë nga vet krijuasi i, "EKSPLODIMIT TË
MADH" ?!!
 
Përgjigjet e të tjerëve nuk na interesojnë. Kurse sa na përket ne
shqiptarëve, vetëm ndonjë Bogdan i cili "i njeh gjërat në thelbësi" do
të mund t'i jepte një përgjigje të "kënaqshme" dr. Reshatit. Ka
mundësi që në këtë pyetje të përgjigjet edhe ndonjë rrahagjokës
krenari i këngës së traditës, nderit dhe burrërisë, besës dhe
trimërisë, mirësisë dhe gjithëdijes symbyllazi mbi ëndrrën e "bukur"
të ngritjes së kulturës evropiane dhe botërore mbi themelet e pluhurit
të shkretëtirës sonë shpirtërore. Por, Ç't'i bëhet faktit që dr.
Reshadi pyetjen ia drejton shkencës së vërtetë, kurse të pallurit tonë
të gomarit nuk e llogaritë fare për shkencë! Këta të "pafetë"
myslimanë, vërtet janë të çuditshëm; kurrfarë respekti as nderi nuk
treojnë ndaj tiraditave tona për kohët e ndaljeve! Si duket, kuha e
ndaljes kishte qenë tepër e gjatë edhe për të tjerët dhe ata më nuk
kanë kohë që të na presin në ndaljet tona të serishme. Shumë ishin
ndalur gabimisht, si ne sot, qysh para 14 shekujsh dhe kishin mbyllur
veshët para zërit të së vértetës dhe arsyes:
 
" ... dhe ne nga uji krijojmë çdo gjë të gjallë. a nuk do të besojnë?"
(Kur'ani 21:30)
 
"Qoftë lartësuar ai i cili ka krijtjar çifte nga tërë ajo që mbiu prej toke,
dhe nga vetë ata, edhe nga ajo që nuk e dinë !" (Kur'ani 36:36).
 
Kujt tjetër, Përveç shkencëtarëve u drejtohen fjalët:
 
" ... Këto janë njëmend mësime për njerëzit që dinë", (Kur'ani
33:22)???
 
 
Dëshmitë shkencore mbi të vërtetën e Kur'anit
 
Shumë mendje të ndritura dhe personalitete të njohura botërore e
pranuan fenë islame dhe të vërtetën e saj si besim të tyre të ri.
Kishte ndër ta edhe priftërinj të aftë dhe të zotët. por kishte edhe
ateista, të cilët në punën e tyre partiake dhe shtetërore kishin arritur
në pozita shumë të larta respekti dhe nderi. Mjafton që nder ta të
ceket vetëm shembulli i filozofit francez Rozhe Garod, i cili si i ri
ishte protestant, nga mosha 20-vjeçare komunist, pastaj student i
Fakultetit Filozofik në Exe dhe Strasburg dhe pas Luftës së Dytë
Botërore deputet në parlamentin francez. Ai kishte doktoruar më
1953 për herë të parë me tezën "Teoria materialiste e të njohurit",
kurse për herë të dytë doktoroi në Moskë me tezën "Liria", dhe qe i
pari francez i lauruar nga Akademia e Moskës. Pas vitit 1960 ishte
themelues i Qendrës së Studimeve dhe Hulumtimeve Marksiste,
ishte edhe ligjërues i filozofisë në Universitetin Klermo-Firan, si dhe
në Universitetin e Poatjes. Ai kishte mbi 20 vepra të botuara me
ideologji marksiste, por më në fund i braktisi të gjitha dhe u bë
mysliman. Përse? Përgjigjja është tejet e thjeshtë. Doktor në katror
i filozofisë i kishte lexuar të gjithë librat që kishin te bënin me
komunizmin, sidomos veprat e babës Marks, gjersa më në fund
kishte kuptuar se realiteti i ideologjisë komuniste dhe e vërteta
marksiste nuk ishin gjë tjetër përveçse injorancë ndaj aspektit
shpirtëror të njeriut, heshtje ndaj kuptimit ekzistencial, dhe heshtje
ndaj enigmës së vdekjes. Si rob lufte në Algjeri, më 1942, kur pas
një greve dhe demonstrimi të të burgosurve roja myslimane në
mënyrë kategorike dhe te vendosur, edhe pas urdhresës së
përsëritur për të tretën herë dhe kërcenimit se vetë do t'i
nënshtrohen ekzekutimit, kishte refuzuar që të shtiente me
automatik mbi njerëzit duarthatë, Goradi kishtevërejtur madhështinë
e shpirtit Islamik. Episodi në fjalë ruhej qetë diku në ndërdijen e tij,
gjersa ai si njeri politikoshoqëror po udhëtonte në Lindje dhe në
Perëndim, duke kryer punë partiake dhe shtetërore, si dhe punë të
tjera shkencore në rrugën e tii të kërkimit mbi përmbajtësinë e
kuptimit jetësor. Duke mos e hasur askund tjetër atë përgjigje
definitive, iu përkushtua studimit të Kur'anit, haditheve të
Pejgamberit (Profetit) a.s. dhe civilizimit islamik në tërësi. Në
Qendrën Islamike në Gjenevë, më 1982 Garodi botërisht shpalli se
përqafon Islamin.
 
Po, por Garodi nuk është e tërë bota. Shumë nga ata të cilët i kemi
cekur dhe parafrazuar në këtë punim, nuk e pranuan besimin Islam,
përkundër qëndrimit tejet pozitiv ndaj Kur'anit dhe profetit të Islamit:
Giboni vdiq si jomysliman, Tomas Carlyle si i krishterë anglez, B.
Smithi si troalist, La Martine po ashtu si jomysliman, etj, etj.
 
Përgjigjen se përse ishte kështu, na e jep mjaft bindshëm, kush
tjetër përveç Ahmed Deedatit të palodhshëm. Ai në veprën e tij
"Kur'ani-mrekullia më e përsosur", pasi e thotë mirënjohjen:
 
"Për t'i bërë shërbim Kuranit famëlartë, me modestinë më të madhe
marr guximin të publikoj rezultatet shkencore të shërbyesit të madh
të çështjes Islame, Dr. Reshad Halifës.
 
Pasi studiova hollësisht punën e tij, ndjeva një drithmë të thellë
shpirtërore dhe u frymëzova, e mora si detyrë t'u mbaja disa ligjërata
grupeve të ndryshme si dhe opinionit në tërësi.
 
Kjo vepër është edhe një shprehje e entuziazmit tim. Këtu kam
shfrytëzuar lirisht të dhënat e Dr. Halifës, madje vende-vende kam
përdorur fjalë për fjalë fjalët e tij, sepse nuk kam mundur të
shprehem më mirë se ai.
 
All-Ilahu xh. sh. i pranoftë përpjekjet e robërve të vet!
Amin!
Ahmed Deedat",
 
dhe nxjerr citime nga koloset e ndryshëm të literaturës, vetë e
parashtron pyetjen: "Pse pra këta nuk e pasuan Muhammedin ? Pse
nuk e pranuan islamizmin?" Sepse në ndërdijen e tyre, vazhdon
Deedati me pergjigje, ishin të bindur se Muhammedi e ka trilluar fenë
islame dhe se ai e ka shkruar Kur'anin, por të gjithë besonin se
Muhammedi ka arritur sukses ngase ishte gjeni. Kur'ani i
madhërishëm qysh atëherë e kishte paraparë se jobesimtarët do të
"konstatojnë" diç të tillë dhe do të thonë: " KËTO JANË VETËM
FJALË NJERIU " (Kur'ani 74:25), por autori i Kur'anit (Zoti i
gjithëfuqishëm) kishte dhënë edhe verejtjen për këtë supozim të
gabuar.
 
"Atë do ta hedh në sekar! ... " (Kur'ani 74:26), e pastaj edhe ajetin:
"Mbi të vigjëlon nëntëmbëdhjetëshi " (Kur'ani 74:30).
 
Një mijë e katërqind vjet myslimanët e përsërisin fjalinë "mbi të
vigjelon nëntëmbëdhjetëshi" dhe asnjëherë atij numri nuk i është
bashkangjitur ndonjë domethënie e caktuar. Ai ajet ishte enigmë
gjerë në ditët e sotme, kurse ishte dhënë në akuzën se Muhammedi
ka shkruar libër.
 
"Ai nuk flet me hamendje jo nuk është tjetër, vetëm se shpallje që
shpallet e mëson një engjëll me forcë të madhe." (Kur'ani 53:3-5)
 
"Dhe shumë herë është i urdhëruar ti thotë popullit : thuaj : unë jam
një njeri sikur ju, që po më shpallët se Zoti juaj është një Zot…"
(Kur'ani 18:110)
 
Në gjuhë të ndryshme të botës, numra të ndryshëm shënojnë gjëra
të ndryshme. Çdo mysliman në Afrikën e Jugut, thotë Deedati, pa u
hamendur fare do të përgjigjet se nu mëri "786" do të thotë:
"Bismilahir-rahmanirrrrahim", që do të thotë: "Në emër të Allahut, të
gjithëmëshirshmit, mëshirplotit". Nëse mblidhet vlera numerike e
secilës shkronjë nga fjalia e lartpëmendur, na del shuma e
përgjithshme 786, e cila është formë e shkurtër, ose thënë ndryshe,
formul e fjalisë së lartpërmendur. Cilido ungjillar do të përgjigjet se
numri "666" është "shenjë egërsie", përshtypje kjo e cila atij i vjen
nga Bibla. Në Indi apo në Pakistan, i cili trashëgoi nga India ligjin
penal, për të përshkruar personin e dyshimtë, vjedhësin,
mashtruesin apo rrugaçin e zakonshëm, mjafton të thuash vetëm
numrin 420.
 
Kështu, se Kurani është mrekullia më e përsosur në botë dhe pa
kurrfar dyshimi jashtë kompetencave të trurit të njeriut, e dëshmon
vula e tij hyjnore, numri 19! Si?
 
Dr. Reshad Halifa i kishte bërë një analizë kompjuerike Kur'anit, dhe
rezultatet e tij në mënyrë fenomenale na i sjell Deedati në veprën e
tij, "AL-QUR'AN THE ULTIMATE MARCLE". Çdokush i cili e di
alfabetin e "Milingonave", kudoqoftë në rruzullin tokësor, dhe i cili e
di matematikën e thjeshtë nga shkolla fillore, plus ka aq vullnet në
vete që të njihet me një mrekulli mahnitëse të papërsëritshme, ka
mundësi që të vërtetojë saktësinë e shënimeve të cilat zbulohen nga
Kur'ani. Pra, fjalën e kemi për numrin 19-të.
 
Pesë ajetet e para të shpalljes së parë (96:1-5) përmbajnë vetëm 19
fjalë! dmth. 19xl. Kio edhe mund të thuhet se është rastësi. Por, ato
19 fjalë i kanë 76 shkronja, të cilat janë të plotëpjestueshme
"rastësisht" me 19, çka do të thotë se 19 x 4 = 76.
Kur'ani ka gjithësej 114 sure (lutje, "dovë") dhe nëse fillohet të
numërohet nga fundi, prej sures së fundit të Kur'anit: 114,113,
112,111 etj. do të shohim se kur të arrijmë gjer tek surja 96:1-5, ajo
është surja e 19-të nga lundi! Edhe kjo mund të jetë rastësi, që surja
me 19 ajete të vendoset në vendin e 19 nga fundi. Por, ne thamë se
Kur'ani ka 114 sure, kurse numri 114 është po ashtu i
plotëpjestueshëm me 19, dmth. 19 x 6 = 114!!!
 
Është plotësisht e pabesueshme që njeriu i pashkoIluar, i cili nuk
dinte shkrim-lexim, të shkruajë libër në të cilin do të aplikojë një
sistem të ndërlikuar matematikor, siç është operimi me numrin 19.
Numri 19 nuk ka emeruas të plotë të përbashkët si psh. numri 18, i
cili pjestohet me 2,3,6,9 ose numri tjetër fqinjë, 20-shi i cili mund të
pjesëtohet me 2,4,5 dhe 10. Numri 19 jo vetëm që është i
papjesëtueshëm, por ai është edhe numër kryesor në matematikë
dhe paraqet numër unikat (të vetmuar), sepse fillon me 1, si numër
më i vogël në sistemin matematikor, kurse mbaron rnë 9, i cili është
numri më i madh në sistemin në fjalë.
 
Ka mundësi që njeriu i cili dëshiron ta aplikojë një sistem të tillë gjatë
shkruarjes së një libri, ta kalojë të tërë jetën duke kërkuar fjali
kuptimplote prej 19 shkronjash, me të cilën do ta fillonte librin e vet,
dhe përsëri të mos ketë sukses në atë tentim. Por, Muhammedi ia
fillon me fjalinë: "NË EMËR TË ALL-LLAHUT, TË
GJITHMFSHIRSHMIT, MËSHIRËPLOTIT,!
 
E zëmë se fjalia e parë me 19 shkronja edhe ishte e lehtë, por si u
bë që çdo fjalë nga fjalia e parë të përsëritet gjatë tërë librit aq e aq
herë dhe gjithherë ato shuma të jenë të plotpjestueshme me 19 ?!-
bën sikur habitet Deedati.
 
Për të mos shfletuar Kur'anin fletë për fletë dhe numëruar secilën
fjalë dhe secilën shkronjë, atë e kishin futur në kompjuter, i cili kishte
dëshmuar se fjala e parë, që do të thotë "EMËR", në Kur'an gjendet
19 herë. Pra, 19xl = 19. A mund të jetë edhe kjo rastësi? Edhe
nëse e lëmë mundësinë se është, atëherë kjo do të ishte një rastësi
e PABESUESHME.
 
Po fjala ZOT? Kompjuteri kishte dëshmuar se ajo në Kur'an gjendet
rrafsh 2698 herë, dmth. 142 x 19 = 2698! Kjo "rastësi" e pastër si
loti, fillon të bëhet E PAMUNDSHME?!
 
Fjala tjetër AR-RAHMAN. "I gjithmëshirshmi", sipas llogaritjes së
kompjuterit, natyrisht, del se përsëritet 57 herë, 19x-3=57!! Tani
rastësia çdo herë e më shumë na shnëdrrohet në MREKULLI!
Fjala vijuese AR-RAHIM, që do të thotë MËSHIRËPLOTI, në tërë
Kur'anin, sipas kompjuterit, përsëritet 114 herë, 19 x 6 = 114. Fjala
"rastësi" fillon të bëhet e mërzitshme dhe më s'mund të theksohet pa
u skuqur dhe bër all. Kurse mundësia që të ndodhë kështu, që 19-
shi të përsëritet në këtë mënyrë, është më tepër se MREKULLI. Kjo
është jashtë mundësive të çdo njeriu të quajtur gjeni, e edhe të vetë
Muhammedit. Fjala "MËSHIRËPLOTI", pra, gjendet në 114 vende
përmbrenda tekstit kur'anor, e po aq sure ka edhe Kur'ani. A do të
thotë kjo se Mëshira e All-llahut është mbi çdo sure të Kur'anit? A
do të thotë kjo ndoshta edhe diç më shumë se kjo? Çdo gjë është e
mundur!
Thamë më parë se fjalia e parë: "Bismil-lahi-rrahmanir-rahim",
përbëhet prej 19 shkronjash, dhe duhet të paraqesë vulën e ALL-
LLAHUT. Ajo qëndron në fillim të çdo sureje me përjashtim të sures
së nëntë. Pra, prej gjithsej 114 sureve sa janë, 113 e kanë vulen
"NË EMËR TË ALL-LLAHUT, TE GJITËMËSHIRSHMIIT
MRSHIRËPLOTIT", ose thënë ndryshe "Bismelen", përvec njërës.
Dihet se 113-shi nuk është i plotëpjesëtueshëm me 19-të.
 
Surja e 9-të është AI-Tevba = Pendimi dhe paraqet një ultimatum
politeistëve, të cilët e patën nëpërkëmbur marrëveshjen që e patën
arritur në mënyrë solemne me myslimanët. Në fund të ajetit të tretë
të kësaj sureje All-Ilahu thotë:
 
"Dhe mosbesimtarët pergezoi me një dënim të padurueshëm"
 
Kur jipet një vërejtje e tillë e rreptë, atëherë nuk ka hije që ajeti të
fillojë me lutje mbrojtëse, mëshirë dhe hirësi, sikur në jetën e
përditshme kur njëra palë thyen marrëveshjen dhe i shtrohet
ultimatum, i cili nuk ka efekt e as arsye që të fillojë me: "Unë jam
shumë zemërmirë, shpirtgjërë dhe mirëkuptim, por do të veproj
kësisoj e kësisoj nëse nuk ma kthen kuletën time!"
 
Megjithëkëtë, edhe vula e 114-të ekziston brenda Kur'anit madje në
suren 27, e cila mban titullin "Naml" Bubrreci, dhe në të cilën prej
ajetit 19-të fillon rrëfimi për të urtin Sulejman dhe Belkisën,
mbretëreshën e Zabës.
 
Për t'iu përgjigjur letrës me të cilën Sylejmani kërkonte që ajo dhe
populli i saj të ktheheshin në rrugën e vërtetë të Zotit, ajo e fton
parinë dhe i drejtohet sipas ajetit 29,30 dhe 31 të sures 27.
 
Surja e 27 në fillim e ka vulën ose "Bismelen" dhe pastaj ajetet prei
1,2,3, ... 27, 28 dhe ajetet:
29. O të medhenj ! - u tha ajo : mua më ka ardhur një letër e
respektuar (dhe pason ajeti tjeter me radhë, i cili në vete përmban
vulën e cila i mungonte numrit 114)
30. Ajo është nga sulejmani dhe është me të vërtetë, "në emër të all-
llahut, të gjithmëshirshmit, mëshirplotit".
31 që të mos shtiheni me të mëdhenj se unë, por ejani te unë si
muslimanë. (Kur'ani 27:1, 29-31)
 
Me këtë fakt gjenial autori (Zoti) i plotëson 114 "Vula" dhe në të
njëjtën kohë përmes këtyre tri ajeteve kryen edhe shumë objekte të
tjera.
 
Dhe kështu në ajetin 30 plotëson:
 
A. 114 Vula (Bismil-lah)
B. 19 fjalë "ism"
C. 2. 698 fjalë "All-llah"
Ç. 57 fjalë "Rrahman"
D. 114 fjalë "Rrahim"
 
Pa këtë vulë në mjedis të ajetit të 30-të, siç na dëshmon Deedati, do
të na mungonte nga një prej gjithë këtyre fjalëve, e gjithashtu do të
na mungonte edhe një vulë e tërë në suren e 9-të.
 
Cili është ai i cili mund ta marrë me mend se një njeri i shkretëtirës,
pa laps dhe letër, para 1.400 vjetësh, për 23 vjet rresht të mbajë
llogari përmendsh për secilën fjalë All-Ilah në Kur'an dhe të ndalet në
theksimin e 2698-të të saj kur sheh se ai numër është i
plotëpjesëtueshëm me 19-të? E sidomos si mund ta bënte këtë
njeriu për të cilin La Martin thotë se ishte njeriu më i angazhuar në
histori, pyet Deedati? Në fillim, duke qenë i përndjekur, e pastaj
duke organizuar mbrojtjen dhe jeten e bashkësisë së parë islame,
me vonë edhe shtetin islamik, të ketë kohë dhe të mbajë llogari edhe
për numrin e fjalëve që përsëriten në tërë një libër! Nëse doni,
prapë mund t'i thoni "rastësi".
 
Kur'ani është libër unikat dhe i vetmi në botë i cili ka, në fillim të disa
kaptinave, dofarë "inicialesh" ose "Shkronja të shifruara",
përkatësisht "Mukatta-at" në gjuhën arabe, që do të thotë shkurtesa,
të cilat në shikim të parë duken se nuk kanë kurrfarë kuptimi. Prej
28 shkronjave sa ka alfabeti "milinonave" aq shumë të urrejtura nga
kultura jonë, tamam gjysma e tyre gjenden në këto iniciale të
Kur'anit, pra 14 shkronja të cilat paraqiten nëpërmiet 14
kombinimeve të ndryshme. Këto 14 kombinime në tërë Kur'anin
përsëriten në 29 sure.
 
Nëse vetëm provojme që të mbledhim 14 "iniciale" dhe 14
"kombinime" me 29 suret në të cilat përsëriten, ne do të fitojmë
numrin 57 si shumë të tyre, që është shumë e cila plotëpjesëtohet
me 19, dmth. 19x3 =57. Ne edhe kësaj do t'i thoshim "rastësi", por
Deedati thotë: "E teprove!"
Secili nga këto 14 kombinime inicialesh përbëhet prej 1,2,3,4 ose 5
shkronjash. Surja e 68 është sureja e fundit që ka "inicial", edhe pse
ajo ishte sureja e parë e cila kishte "inicial" kur iu shpall
Muhammedit. "Iniciali i sures 68 përbëhet" vetëm nga një shkronjë",
shkronj'a "N", "Nun", kurse gjendet në fillim të sures së cekur 68, e
cifa mban titullin Al Kalam. Nëse numërojmë shkronjën "n" e cila qe
si "inicial" i parë në suren e parë të shpallur 68, na dalin 133-"n".
Numri 133 është numër i plotëpjesëtueshëm me 19. Pra, 19 x 7 =
133.
 
Vetëm edhe dy sure kanë për "inicial" vetëm nga një shkronjë. Janë
këto suret "Kaf" dhe "Sad" të radhitura nën numrat rendor 50 dhe 38.
Sureja 50 ka për "inicial" shkronjën "K", e cila lexohet si "Kaf" dhe
është një "ë" e alfabetit tonë, e cila shikon nga e djathta në të majtë.
Ky "kaf" gjendet edhe tek vetëm një sure në tërë Kur'anin, ku
shërben si "inicial", por gjendet në fund të kombinimit prej 5
shkronjash, si: "Ha, Mim, Ajn, Sin, Kaf", dhe atë ne suren nr. 42 të
quajtur "Ash-Shura". Pra, emërues i përbashkët për suret 50 dhe 42
është "Kaf"-i. Nëse i mbledhim nga to të gjitha "Ha" dhe "Mim",
"Ajn", "Sin" dhe "Kaf", do të fitojmë numrin e përgjithshëm 570, i cili
është i plotëpjestueshëm me 19!, dhe atë si: 30 x l9=570.
 
Kjo ishte pakëz më e komplikuar, por t'i rrekemi vetëm një shkronje,
psh. "Kaf"-it, atij emëruesi të përbashkët të sureve 42 dhe 50. Nuk
ka nevojë që të njihet arabishtja dhe çdo kush që di të numërojë
mundtë bindet për ketë mrekulli dhe të vërtetojë se Kur'ani nuk është
shkruar nga "dora" e njeriut, e as nga mendja e tij, por është vepër e
Zotit. Nëse numërohen "kaf"-at, apo "kokat" me dy pika sipri,
gjegjësisht "ë"-ja jonë e kthyer në të majtë, do të shohim se sureja
50 ka 57 "koka" të atilla, pra, 19x3=57. Po ashtu edhe sureja 42 ka
57 "kafa", dmth. 19 x 3=57.
 
Kështu edhe kompjuteri dëshmon se dy suret të cilat kanë emërues
të përbashkët "Kaf"-in, sureja 42 dhe 50, në vete bashkërisht kanë
gjithsej 114 "kaf"-a, sa është edhe numri i sureve të përgjithshme në
Kur'an dhe se 114 është i plotëpjestueshëm me 19, ngase 19 x 6 =
114!
Lirisht mund të supozohet se "kaf"-i këtu paraqet Kur'anin, sepse
"kaf"-i është shkronja e parë në Kur'an, kurse në dy suret të cilat
"inicial" kanë "Kaf"-in, ka gjithsej 114 "kaf"-e.
Pra, për çdo sure të Kur'anit paskemi nga një "Kaf"!
 
Cila mendje e gjeniut njerëzor do të thurte fjalitë kuptimplote mbi
gjithësinë, historinë, vërejtjet për rrugën e drejtë dhe të gabuar,
edukimin, mirësinë, mëshirën, etikën, e çka jo e çka jo, dhe atë duke
i përdorur gjithëherë fjalët e mjaftueshme në të shprehurit e qëllimit,
as më tepër e as më pak fjalë të cilat do ta gjymtonin mendimin e
shprehur, dhe njëherit të mbahet evidencë se sa herë u përdor një
shkronjë e caktuar alfabeti në shqiptimin e fjalëve të përdorura, në
mënyrë që shuma e mbledhur e asaj shkronje të paraqesë numrin e
sureve të përgjithshme të tërë "veprës", librit, dhe tëjetë numër i cili
plotësisht plotëpjesëtohet me numrin 19?
 
Por, ishte thënë në suren 74, ajeti 30 se: "MBI TE VIGJËLON
NËNTËMBDHJETËSHI", apo jo?! Dhe vigjëlon, vigjëlon.
 
Këtë nuk ka mundur ta bëjë as ai bariu i deveve, të cilin kultura jonë
e poshtër "shkencore" e, satanizon dhe me verberinë e saj duke ua
nxjerrë sytë shkul zemrat dhe shpirtin e rinisë sonë të etshme për
dije dhe për të vërtetën, gjersa edhe miqtë dhe armiqtë e tij pajtohen
se ai ishte njeri i fjalës, të cilin shumë kohë para se të bëhej profet,
idhujtarët-shokë dhe bashkatëdhetarë e kanë quajtur : As Sadik al-
Va'd al-Amin (AI QË PLOTËSON PREMTIMIN, FISNIKU, I
BESUARI, I DREJTI). Por, këtë e ka bërë vetëm autori i vërtetë
(Zoti), i cili në këtë mënyrë na tregon se secila sure e Kur'anit është
vetëm Kur'an e asgjë tjetër.
 
Dihet se Muhammedi a.s. ua diktonte Kur'anin sekretarëve të vet
njëherë dhe më nuk kthehej për të ndryshuar gjë, dhe po të leshohej
vetëm edhe një gabim i vetëm gjatë përdorimit të "Kaf"-it, atëherë i
tërë sistemi i cili mbështetet në atë shtyllë, e cila na rekomandon që
të numërojmë "inicialet" e Kur'anit, do të shembej. Po ashtu, sikur
në 14 shekujt e kaluar të humbte vetëm një sure prej 114 sa janë,
atëherë edhe vetë numri i sureve nuk do të ishte i plotëpjestueshëm
me 19. Aq më tepër, sikur edhe vetëm një sh kronjë prej 14-të sa
përdoren në kombinim për "iniciale" të shtohej, hiqej ose të pësonte
ndonjë tranferim, atëherë i tërë sistemi matematikor i thurur për
bukuri do të shkatërrohej dhe Kur'ani do të kishte pasur fatin e njëjtë
sikur edhe librat e tjerë të shenjtë botëror. Por, kjo nuk kishte
ndodhur ngase autori i vërtetë e kishte mbajtur premtimin e dhënë:
 
"Ne me të vërtetë e kemi shpallur kur'anin dhe padyshim ne jemi
mbrojtësit e tij." (Kur'ani 15:9).
 
Drejtpërsëdrejti gjysma e Kur'anit është përfshirë në këtë sistem të
ndërlikuar matematikor në 29 sure, të cilat kanë "iniciale".
 
Tërthorazi, i tërë libri i zotit (Kur'ani) është i mbrojtur në mënyrë të
ngjashme. Sikur vetëm edhe një fjalë e vetme të shtohej ose të
mungonte, madje vetëm edhe në emër të All-Ilahut, sistemi mbrojtës
i matematikanit të giithëdijshëm do të shkatërrohej. A ka mundësi
që kjo të jetë "rastësi" dhe a ka mundësi që një kompjuter i
pavetdijshëm të krijoj këso mrekullie të "Stilit të pastër", plot urtësi
dhe realitet, siç mendon i nderuari Bosforth Smith? Duhet që të
pranohet se kompjuteri nuk do të kishte mundësi që të bënte një
mrekulli të tillë, dhe duhet të pranohet se autori i Kur'anit na tregon
në të giitha mënyrat e mundshme se Libri i tij nuk është rastësi, por
prodhim i mendjes së vetëdijes dhe ka "gjurmët e gishtit" në bazë të
të cilave ne zbulojmë Dorën e Tij te fortë.
 
Ja edhe një shembull konkret se njeriu nuk mund të jetë autor i një
vepre të tillë të mrekullueshme siç është Kur'ani i madhërishëm.
Përsëri ka të bëjë me suren 50, e cila si "inicial", në fillim e kishte
"Kaf"-in, dhe së bashku me kaf-at e tjerë që gjenden në këtë sure
jepte shumën 57, e cila plotëpjesëtohej me 19, pra 19 x 3 = 57. Në
tërë Kur'anin, kur përmendet populli i profetit Lut, 12 herë përgjatë
tërë Kur'anit, autori atë e quan "Kavmu Lut" (Populli i Lutit), përveç
në ajetin e 13-të të sures 50, ku thuhet "Ihvanu Lut" (vëllëzërit e
Lutit). Përse? Arsyeja është e thjeshtë, ngase po të thuhej Kavmu
Lut, atëherë do të kishim 58 "kaf" brenda sures 50, kurse 58 nuk
është i plotëpjestueshëm me 19, pastaj do të shtohej numri i "kaf"-ve
të përgjithshëm në 115, çka përsëri nuk është numër i cili mund të
plotëpjestohet me 19 dhe kështu i tërë sistemi mbrojtës do të
shkatërrohet.
 
Me supozimin se njeriu e ka shkruar Kur'anin, atëherë patjetër do të
duhej që të shkojë edhe supozimi se ai njeri i cili në 12 vende të
ndryshme për popullin e Lutit ishte shprehur me "Kavmu Lut", këtë
duhej ta bënte pa vetëdije edhe herën e 13. Pot, nuk ndodhi ashtu,
dhe me atë rast u shkrua "Ihvanu Lut".
 
Në qoftë se vetëm teorikisht ende e lëmë mundësinë që njeriu gjeni
ta ketë shkruar Kur'anin, i cili kishte pasur kujdes për numrin e saktë
të "Kaf"-ve, të atij sistemi fantastik mb rojtës të Kur'anit, atëherë do
të duhej po ashtu të shtrohej pyetja se përse nuk u shkrua shprehja
e praktikuar "Kavmu Lut", kurse për këtë "Kaf" të tepërt të hiqej një
"Kaf" tjetër nga brendia e së njëjtës sure 50? Psh. pas "Kaf"-it të
parë "inicial", i cili po ashtu numrohet, pason ajeti apo fjalia:
 
"PASHA KUR'ANIN E MADHËRISHËM", kurse për fjalën Kur'an në
tërë Kur'anin kishte më se tridhjetë shprehje të tjera me kuptim të
njëjtë, si: "al-Kitab", "al-Furkan", "al-Burhan", "al-Dhikr", "al-Tanzil"
etj, etj. Dhe po të zëvendësohej fjala Kur'an me një nga shprehjet e
cekura askush nuk do të kishte kuptuar se çka kishte bërë autori,
kurse sistemi mbrojtës ishte ruajtur. Duhet cekur se rreth ajetit 13 të
sures 50 ka më së shumti "kaf"-a, pesë sosh, dhe atë në ajetin 12,13
dhe 14, por ata asnjë nuk janë prekur. Dhe përnjëherë lexuesi i
kujdesshëm i cili sipas përsëritjes së formules për popullin e Lutit,
gjithëherë kishte lexuar "Kavmu Lut", has në ndryshimin e asaj
formule dhe në vend të "Kavmu Lut", i duhet të lexojë "Ihvanu Lut".
 
Kjo nuk do të thotë asgjë tjetër përveçse po ta kishte shkruar
Kur'anin njeriu, ai do të kishte përsëritur formulën e njëjtë të të
shprehurit "Kavmu Lut", e nuk do ta bënte atë ndryshim të
befasishëm me "Ihvanu Lut", me çka edhe ruhet mrekullia e numrit
19 e edhe nuk mbetet gjë mangut në të shprehurit e mendimit, i cili
dëshirohet të thuhet.
 
Të marrim edhe një shembull të kësaj mrekullie të pafund.
 
Vetëm edhe një sure është e cila ka "inicial" që përbëhet prej një
shkronje (harfi), e ajo është surja "Sad", e tridhjeteteta.
 
Duhet cekur se sikundër në suret ku paraqitën "inicialet" "Kaf" dhe
"Nun", të cilat nuk përkthehen, po ashtu edhe "iniciali" "Sad" mbetet
"Sad" në suren 38 dhe nuk përkthehet. Asnjë përkthyes nuk ka
guxim t'ua përcaktojë kuptimin. Komentim po, por përkthim jo!
 
Përveç sures "Sad", e cila ka një "inicial", janë edhe dy sure të tjera
të cilat kanë emëruesin e përbashkët "Sad". Ato janë suret 7 dhe
19. Në të tria këto sure ka gjithsej 152 "Sad", që do të thotë rrafsh
19x8 = 152. Pra, numër i plotëpjestueshëm me 19!
 
A ishte kjo mrekulli e pafund, pyet Deedati, si përgjigje lutjes së
Muhammedit i cili gjithmonë i lutej Zotit: "O Zot! Shtoma diturinë, O
Zot, ma forco të kuptuarit! O Zot, rritma mrekullinë!"
 
Në suren e parë të "grupit" i cili emërues të përbashkët ka "Sad"-in,
pra në suren 7, gjendet edhe një çelës. Në këtë sure, në ajetin 69
mund të vërehet fjala "bastadan", e cila edhe pse është e shkruar
me "sad", mbi atë "sad" ka një "sin" të vogël, e kjo shkronjë të
detyron që ta lexosh si "sin". Gjuha arabe është gjuhë fonetike, si
shkruhet ashtu edhe lexohet, andaj edhe parashtrohet pyetja se
përse është përdorur formë tjetër e të shkruarit për fjalën
"bastadan"? Në dialektin arab, thotë Deedati, nuk ka fjalë
"bastadan" që shkruhet me "sad". Thonë se Muhammedi kur e ka
diktuar ajetin 69 të lartpërmendur dhe ka arritur tek ajo fjalë
"bastadan", u ka thënë shkruesve se i ka thënë Xhebraili që të
shkruhet kështu, "bastadan", respektivisht me "sad" dhe ashtu mbeti
gjer në ditët e sotit.
 
Në suren 2, ajeti 247, e njëjta fjalë bastadan është shkruar me "sin",
cka do të thotë se sekretarët kanë ditur të shkruajnë drejt, por në
ajetin 69 të sures 7 e shkruajnë ndryshe, me "sad", ngase nuk ka
kurrfarë ndryshimi në kuptim. Është krejt njëjtë si u shkrua me "sin"
si me "sad", si psh. fjala angleze "docile" që mund të shkruhet
"dosile", apo fjala "Circle" që bën të shkruhet "sircle". Kuptimi nuk
ndryshon. Kështu që nga shpallja e Kur'anit edhe 1000 vjet të tjera
nuk ka pasur shtypshkronjë dhe njerëzit e përshkruanin çdo herë me
dorë, dhe tek surja 2, ajeti 247, ata automatikisht e kanë shkruar
fjalën "bastadan" pa vështërsi në përshkrim, por tek surja (7:69),
secili doemos habitej nga fjala e shkruar "gabimisht", por nuk ka
pasur guxim askush që të bëjë farë "përmirësimi", ngase engjëlli i
All-Ilahut e ka diktuar ashtu.
 
Ekzistojnë me miliona ekzemplarë dhe askund kjo nuk është
përmirësuar.
 
Secila sure e Kur'anit që ka "inicial" në fillim, pason të njejtin
shembull fantastik dhe të çuditshëm si ky dhe kur të mblidhet shuma
e harfeve të njëjta, gjithnjë del shuma e cila është e
plotpjesëtueshme me 19!
 
Po që se marrim "mukatatet" që kanë të bëjnë me suret të cilat kanë
kombinimet "Alif, lam, mim", atëherë vërejmë se janë 8 sure me ketë
kombinim "inicialesh" dhe ato kanë gjithsej 26.676 "Alif, lam mim".
Pra, numër i plotëpjestueshëm me 19, ngase 1.404 x 19 = 26.676. E
pabesueshme!
 
A ka mundësi që njeriu për 23 vjet të shpalljes pjesëpjesë të Kur'anit
të mbajë në mend kur dhe sa harfe (germa) i ka përdorur, në mënyrë
që gjithherë ta thotë mendimin e prerë dhe konciz duke pasur kujdes
që shuma e harfeve në suret me "iniciale" të jetë gjithmonë numër i
cili përpjestohet me 19?! A ka mundur që Muhammedi ta numërojë
këtë numër në kokë, duke përcjellë fjalët dhe njëherit ta pjesëtojë me
përpikëri? Ai askujt nuk i kishte folur për këto aftësi të tija gjeniale
dhe mahnitëse matematikore, madje as shokut të tij më të dashur,
Ebu Bekrit, as gruas së vet, hasreti Aishes. Përse? Për arsye se as
vetë nuk e kishte ditur! Ai vetëm e fliste të vërtetën, e cila i arrinte
përmes engjëllit Xhebrail dhe kujdesej që atë të vërtetë t'ia
prezentonte njerëzimit.
 
Dr. Reshad Halifa, thotë Deedati, në librin "MrekuIlia e përjetshme e
Muhammedit" jep të dhënat nga kompjuteri, të cilit ia dhanë
"rastësitë" e përmendura matematikore dhe të cilit iu parashtrua
pyetja: "Çfarë mundësish ka që të shkruhet një libër i tillë, i cili do të
përmbante një sistem të ndërlikuar kësisoj që ndërlidhet njëri me
tjetrin dhe që mbështetet në mumrin 19, e që e tërë kjo të jetë
rastësisht?” dhe i cili thotë se mundësia që kjo të ndodhë rastësisht
është: 626 septelion me 1!
Kjo shifër grandioze pas 626 i rrumbullakëson 42 zero dhe shkruhet
si:
626.000.000.000.000.000.000.000.000.000.000.000.000.000.000
Me një fjalë, nëse këtë shifër e përkthejmë në gjuhën tonë, ajo kishte
për të thënë se "shkenca" dhe "dijetarët" tanë, të cilët gjithmonë
gjërat i kanë njohur në thelbësi, që të kemë fatin që bile një herë të
na e thonë një mrekulli të tillë, të vërtetën vet, duhet të shkruajnë së
paku 626 septelion vepra, në mënyrë që më në fund, në atë të
mbramën ta njohim të vërtetën! Nuk ka befasi nëse themi se ata
edhe do ta bëjnë këtë, por vetëm pas 626 septelion vjetësh! Kush
ka kohë le të ëndërrojë dhe le të pres!
Kompjuterit i janë dhënë edhe shënimet për kushtet paraprake të
cilat duhet plotësuar, në mënyrë që jeta në tokë të ketë mundur të
fillojë rastësisht, siç tentojnë të na bindin mosbesimtarët, dhe ai ishte
përgjigjur se mundësia e rastit që:
 
1. Toka të mbështetet në boshtin e vet prej 23,5 shkallë
2. të lëvizë me shpejtësinë e duhur
3. të ketë largësi të tillë nga Dielli dhe nga Hëna dhe
4. Që kombinimi i gazërave të cilat e rrethojnë Tokën të ketë
përpjestimin e sotëm etj.etj., është me miliarda me një. Dmth., një
mundësi e tillë rasti është më e afërt, ngase miliarda ka vetëm 9-të
zero, sesa të shkruhet një libër si që është Kur'ani!
 
" Thuaj: sikur te bashkoheshin tërë xhindet dhe njerëzit te bënin një
kur'an si ky, nuk do të mund ta bënin si ky, edhe pse i ndihmojnë
njëri-tjetrit" (Kur'ani 17:88)
 
 
Ja pra; edhe pse Rugova në veprën e tij na kishte thënë se Bogdani
nuk është vetëm deklamues i së vërtetës teologjike, por aq më tepër
ai është edhe krijues i saj, i cili krijon si të ishte ndonjë "zot" i vogël,
ne prapëseprapë duhet besuar që ai, Bogdani, e pse jo edhe
Rugova, më parë do të na e krijonin një botë për ne shqiptarët, dhe
atë pas disa miliarda vjetësh, meqenëse mundësia është më e
madhe, sesa që do të na e thonë një të vërtetë me "pahir" siç kishte
ndodhur me atë bariun e deveve, ngase për një të vërtetë të tillë
gjasat qëndrojnë në raport septelioni me një!
 
Mrekullia në pika të shkurtëra
 
1. Sureja e parë që është shpallur është "AI-Alak" (nr. 96) dhe është
e 19-ta nga fundi i Kur'anit.
2. Sureja e parë përbëhet prej 19 ajetesh.
3. Ajo pëbëhet prej 285 shkronjash (19 x15 = 285)
4. Kur u paraqit engjëlli, Xhebraili, herën e parë me Kur'an, i shpalli
thirrjen historike me fillimin e sures "AI-Alak", gjer në fund të ajetit nr.
5. Këto pesë ajete përbëhen prej 19 fjalësh.
5. Herën e dytë Xhebraili shpalli disa ajete të para nga sureja "A]-
Kalam" (Pena, nr. 68), gjer në fund të ajetit 9. Këto nëntë ajate
përfshijnë 38 fjaië (19 x 2 = 38).
6. Herën e tretë Xhebraili shpalli ajetet e para të sures "AI-
Muzzemmil" nr.7'" gjer në fund të ajetit 10. Këto 10 ajete përbëhen
prej 57 fjalësh (19 x 3 = 57).
7. Herën e katërt Xhebraili shpalli ajetet e para të sures "AI-
Muddath-thirr" (nr. 74) gjer tek numri 19, gjegjësisht gjer tek ajeti 30,
ku përmendet numri 19 (mbi të vigjëlon 19-shi).
8. Herën e pestë solli suren e parë të plotë, suren "Al-Fatiha", e cila
fillon me deklarimin e parë të Kur'anit, 19 shkronj a, Bismil-lahir-
rahmanirr-rrahim (në gjuhën arabe). Prandaj këto 19 shkronja janë
shpallur menjëherë pas përmendjes se numrit 19 në suren "Al-
Muddath-thirr". Kjo tregon lidhjen e drejtpërdrejtë të numrit 19 me
suren "AI-Muddath-thir", që do të thotë 19 shkronja në ajetin e parë
të Kur'anit dhe të këtii sistemi të çuditshëm, i cili mbështetet në
mumrin 19.
9. Siç është cekur më herët, BISMIL-LAHI mungon në suren At-
Tavba (nr. 9), por atë e gjejmë nëse fillojmë t'i numërojmë suret duke
filluar prej sures Tavba si sure e parë, pastaj surja Junus e dyta etj.
dhe kur të arrijmë numrin 19, do të shohim se kemi arritur tek surja
"AnNaml" (nr. 27), e cila përmban BISMI-LAH të veçantë. Sipas
kësaj, rendi i sureve, siç është sot në Kur'an, është përcaktim
original i tij, përcaktim hyjnor.
10. Numri i fjalëve ndërmjet dy bismeleve në këtë sure me besmele
të veçantë është 342 (19 x 18 = 42).
11. Përmendja e numrave në Kur'an (si psh. "E thirrën Musain
katërdhjet netë," "Kemi krijuar shtat qiej" etj. etj.) bëhet 285 herë (19
x 15 = 285).
12. Nëse mblidhet shuma e tërë atyre numrave të përmendur, pra
shuma e 285 numrave, na del shuma e përgjithshme 174.591, pra,
19 x 9.189 = 174.591.
13. Madje edhe kur i heqim ata numra që përseriten, pra e marrim
vetëm njerin numër në konsiderim kurse të tjerët me rastin e
përsëritjes i apstrahojmë, përseri na del shuma e mbledhjes së tyre,
162.146, numër i cili plotpjestohet me 19. Pra, 19 x 8534=162.146 !
14. Karakteristikë unikate e Kur'anit është se 19 sure kanë në fillim
"iniciale" të Kur'anit, që në shikim të parë nuk kanë ndonjë rëndësi.
Ky fenomen nuk gjendet në asnjë libër tjetër. Është zbuluar se këto
"iniciale" të Kur'anit përmbajnë pjesën dërrmuese të kët" sistemi të
çuditshëm numerik, i cili mbështetet në numrin 19. Shenja e parë e
kësaj lidhjeje është fakti se 29 sure kanë në fillim "iniciale" të
Kur'anit, për të cilat iniciale përdoren 14 shkronja, gjysma e alfabetit,
dhe atë si të veçanta ose në kombinim. Numri i "inicialeve" ka 14
kombinime. Nese i mbledhim 29 suret që kanë "iniciale" me 14
shkronjat e përdorura për "iniciale" dhe 14 kombinimet e atyre
shkronjave për të formuar "inicialet", na del shuma 57, e cila
plotpjesëtohet me 19, dhe atë si 19 x 3 = 57.
15. Zoti i gjithëfuqishëm na mëson në 8 sure, se inicialet e Kur'anit
"PËRMBAJNË MREKULLINË E KUR'ANIT". Ato janë suret: 10, 12,
13, 15, 25, 27, 28 dhe 31 (në dy ajetet e para të secilës sure).
Duhet ditur se fjala "muxhizë", e cila normalisht ka kuptimin
"Mrekulli", në Kur'an nuk përmendet askund. Mrekullia ishte ajo të
cilën jobesimtarët e kërkonin gjithherë nga Muhammedi, si kusht i
dëshmisë së tij se vërtet ishte profet i Zotit, në cka pasonte gjithherë
përgjigjja se ai ishte vetëm njeri, sic ishin edhe vetë ata dhe se
Kur'ani si fjalë e Zotit te mëshirshëm ishte e vetmja mrekulli e
vërtetë. Mirëpo, në anën tjetër vetë Kur'ani përmend fjalën ajet, e
cila ka shumë kuptime, por njëra nga to është edhe mrekulli. Pra,
Kur'ani është mrekulli e përshtatshme për të gjitha gjeneratat.
16. "TA" dhe "HA" në suren "TA HA" (nr. 20) ka 342, pra 19 x 18 =
342.
17. "JA" dhe "SIN" në suren "JASIN" ka 285, dmth. 19 x 1 5 = 285.
18. "HA" dhe "MIM,, në suret: 40, 41, 42, 43, 44, 45, dhe 46, do të
thotë në shtatë sure, ka 2.166, gjegjësisht 19 x 14 = 2.166.
19. "ALIF", "LAM" dhe, "RA" në suret të cilat kanë këto iniciale, plus
"RA" në suren e cila ka këtë inicial, ka 9.709. Edhe ky numër
plotëpjesëtohet me 19, dhe atë si:
19 x 511= 9.709.
20. "TA" dhe "SIN" në suret që kanë cilëndo prej këtyre inicialeve, e
ato janë suret: 20, 25, 27, 28, 36 dhe 42, kanë 494, gje gjësisht si 19
x 26 = 494.
21. "TA", "SIN" dhe "MIM", në suret të cilat kanë cilëndo prej këtyre
inicialeve, ka 9.177, ose thënë ndrys e 19 x 483.
22. "ALIF", "LAM", "MIM" dhe "RA" në suren AI-R'ad (nr.13), e cila
ka këto katër iniciale, ka. 1.501. Pra 19 x 79 = 1.501.
23. "ALIF", "LAM", "MIM" dhe "SAD" në surën Al-Araf (nr.7), e cila
ka këto katër iniciale, ka 5.158, ose 19 x 282
24. " KAF". "HA", "JA", " AJN" dhe "SAD". në surën MERJEM (nr.19)
e cila përmban këto pesë iniciale, ka 570, ose 19 x 30 = 570.
25. " ALIF" në tëra suret që kanë Alifin si inicial, e këto janë suret: 2,
3, 10, 11, 12, 13, 14, 15, 29, 30, 31 dhe 32, kanë 17.499, që do të
thotë 19 x 921 = 17.499.
26. "LAMA" në suret që kanë këtë inicial "Lam" si inicial (nga suret e
lartëpërmendura ku "Lami" është në kombinim inicial me p.sh. "
ALIF" in dhe "RA"-në, "ALIF" -në dhe " "MIM"-në etj., numërohen
vetërn harfat "LAM", dmth. vetëm germat L, el sic themi ne në
shqipe) ka 11.780, ose 19x620 = 11.780.
27. "MIMA" në suret që kanë "MIM" (suret:2, 3, 7, 13, 26, 28, 29, 30,
31, 2, 40, 41, 43, 44, 45, 46) ka 8.683. Pra, 19 x 457=8.683.
28. Surja nr. 110, An-Nasr (Idha Xhaië) është surja e fundit që është
shpallur në tërësi. Ajo përbëhet prej rrafsh 19 fjalësh!
 
Sipas tërë kësaj, shifet se të gjitha inicialet e Kur'anit, pa përjashtim,
marrin pjesë ne këtë sistem të çuditshëm numerik te Kur'anit. Ky
sistem, sikur edhe vetë Kur'ani, shtrihet në komplikimet nga më të
thjeshtat, të përshtatshme dhe të kuptueshme edhe nga njerëzit më
të zakonshëm dhe me një përgatitje të ulët shkollore, e gjer tek ato
më të ndërlikuarat që mund të zgjidhen vetëm me ndihmën e
kompjuterëve elektronikë dhe janë të përshtatshme për njerëzit me
arsimim më të lartë.
 
Nuk mund të kontestohet fakti se ky sistem nuemrik paraqet
argument të mirëfilltë se Kur'ani është libër i Zotit i cili na ka ardhur i
ruajtur dhe i paprekur, çka nuk mund të thuhet për librat e
mëparshëm (Dhjatën e vjetër dhe Djatën e re).
 
1. "Të gjithë të pafetë aq bukur i qëndisin rrenat e tyre, sa që duhet
drita e se shenjtës le për t'i njohur e për t'i dalluar nga e vërteta. E
ky hipokrit i fortë, me ëndrrat e veta jerm, haptazi rrena, diti me të
madhe dhunë të atyre që punët i marrin mbrapshtë, të përziejë dhe
të dënojë gjithë Lindjen, për të rrënuar në një gjë të paligjshme
shumë të paudhë me përralla të tij të trilluara."
 
"Që të mos largohet nga rruga e të parëve të vet, Muhammedi
mori këso gjërash pagane e u urdhëroi të vetëve për ligj e për le,
kështu që me larje të lehtë të fajeve të hiqet çdo pengesë për t'i lënë
të rrëzohen në fëlliqërinë e mëkateve, e kështu me pastrimin e trupit
të zgjerohet perandoria e tij, duke e ndjekur prapa shumica, ata
njerëz të pa Tënzonë e të marrë, të gjithë të dhënë pas kurvërive e
fajeve të tjera të mëdha."
 
"... posikur shtin themel një ligji të lirë, pa udhë e pa arsye, plot
me fëlliqësi, ashtu edhe kanë marrë prapa njerëzit e paudhë e pa
ndonjë nder në vete, që janë arabët, tatarët e turqit, që janë dhënë
pas lakmive tâ kësaj jete, fëlliqësive e shtazarive, e posi ishte
Muhammedi bari i deveve e i pelave duke u ngjitur me gjithë to. Nuk
është pra çudi që njerëzve të kësaj dore të mos u pëlqejë feja e
vërtetë e Krishtit, as pastërtia e madhe e saj. Asnjë njollë nuk është
në të." Pjetër Bogdani: "Çeta e Profetëve"
 
 
2. E besojmë se figurën e intelektualit real jetësor e plotëson dhe e
zmadhon edhe më ajo që ka mbetur, vepra e tij."
 
“Në fushën e polemikes del për faqe mjaft mirë edhe
temperamenti i Bogdanit si polemist. Por, duhet të shtojme, marre
nga pikëpamja e tij, gjithnjë është në nivel të diskutimit polemik dhe
temeperamenti i tii të bën ta respektosh, sepse i njeh gjërat në
thelbësi."
 
"Marrë në bazë të metodologi 'isë në të cilën e zhvillon
polemikën, e jo në bazë të orientimit të tij, mund të themi se Bogdani
është mjeshtër i polemikës së argumentuar" Ibrahim Rugova: "Vepra
e Bogdanit"
 
3. "Dëshiron të marrim parasysh jetën e Prijësit të Madh, ose
dëshiron të marrim parasysh jetën e shokëve të tij, të cilët janë
njerëzit më të mlrë ose veprimet e aplikuara gjatë pushtimeve të
vendeve të ndryshme, ose trimërinë e tyre, virtytet dhe ndjenjat,
atëherë na duhet të themi: Ngjarje të tilla cfarë takojmë në jetën e
myslimanëve të parë nuk muni të gjejmë në mesin e ngiarieve me të
cilat krenohet historia." Cont Borulaimulliers: "Jeta e Muhaminedit"
 
4. "Mashtrues, falsifikues? Jo, jo! Kjo zemër e madhe dhe e zjarrtë
vlon, gulon, si një zjarr i vërtetë, kjo nuk është zemër mashtruesi."
Tomas Carlyle: "Trimat dhe adhutimi i trmave "
 
  
5. "Filozof, orator, profet, ligjdhënës, luftëtar ngadhënj imtar idesh,
rilindës i sërishën, i fesë së logjikës dhe të Zotit pa idhuj dhe freska:
themelues i njëzet mbretërive të botës dhe i një rnbretërie
shqirtërore - ai është Muhammedi. Kur mirren parasysh t" gjitha
masat me të e cilat matet madhshtia dhe popullariteti i njeriut, lirisht
mund të pyesim: a ka ndonjë njeri me të madh se ky?"
La Martine "Historia e turqve"
 
6. "Sa herë që dëgjoj leximin e Kur'anit më duket se dëgjoj muzikë
dhe sikur ajo melodi është e përcjellë me të rrahura të përhershme
të lodrave, dhe kjo, sikur po kërcet zemra ime" A.J. Arbery (Në
parathënien e përkthimit të Kur'anit)
 
7. "Dhe polemizoni me besimtarët e librave (Tevratit dhe Inxhilit)
vetëm në mënyrë më të mirë, përveç me arrogantët nga ta. Dhe
thuani: "Ne besojmë atë çka na është shpallë ne dhe (çka u është)
shpallë juve. Zoti ynë dhe zoti juaj është një dhe ne jemi të
nënshtruar". (Kur'ani 29:46)