Professional Documents
Culture Documents
ΘΟΥΚΥΔΙΔΗΣ ΒΙΒΛΙΟ 3 70 83
ΘΟΥΚΥΔΙΔΗΣ ΒΙΒΛΙΟ 3 70 83
Αρχαίοι Έλληνες
Ιστοριογράφοι
Θουκυδίδου «Ἱστορίαι»
Επιμέλεια:
Ιωάννης – Παναγιώτης Αμπελάς,
Γεώργιος Θώδης
Φιλόλογοι
ΑΡΧΑΙΑ ΙΣΤΟΡΙΟΓΡΑΦΙΑ – ΘΟΥΚΥΔΙΔΟΥ «Ἱστορίαι»
Ι.Π. Αμπελάς – Γ. Θώδης, Φιλόλογοι
2
ΑΡΧΑΙΑ ΙΣΤΟΡΙΟΓΡΑΦΙΑ – ΘΟΥΚΥΔΙΔΟΥ «Ἱστορίαι»
Ι.Π. Αμπελάς – Γ. Θώδης, Φιλόλογοι
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ...................................................................................................... 3
3
ΑΡΧΑΙΑ ΙΣΤΟΡΙΟΓΡΑΦΙΑ – ΘΟΥΚΥΔΙΔΟΥ «Ἱστορίαι»
Ι.Π. Αμπελάς – Γ. Θώδης, Φιλόλογοι
4
ΑΡΧΑΙΑ ΙΣΤΟΡΙΟΓΡΑΦΙΑ – ΘΟΥΚΥΔΙΔΟΥ «Ἱστορίαι»
Ι.Π. Αμπελάς – Γ. Θώδης, Φιλόλογοι
1. Η ΖΩΗ ΤΟΥ
2. ΤΟ ΕΡΓΟ ΤΟΥ
ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝΤΑ ΚΑΙ ΙΔΕΕΣ
5
ΑΡΧΑΙΑ ΙΣΤΟΡΙΟΓΡΑΦΙΑ – ΘΟΥΚΥΔΙΔΟΥ «Ἱστορίαι»
Ι.Π. Αμπελάς – Γ. Θώδης, Φιλόλογοι
ΜΕΘΟΔΟΣ
6
ΑΡΧΑΙΑ ΙΣΤΟΡΙΟΓΡΑΦΙΑ – ΘΟΥΚΥΔΙΔΟΥ «Ἱστορίαι»
Ι.Π. Αμπελάς – Γ. Θώδης, Φιλόλογοι
ΚΕΙΜΕΝΟ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ
καθ᾽ ἑκάστην χάρακα ἐπέκειτο στατήρ. κατά τον νόμο ένας στατήρας.
ἔτι παροῦσαν.
8
ΑΡΧΑΙΑ ΙΣΤΟΡΙΟΓΡΑΦΙΑ – ΘΟΥΚΥΔΙΔΟΥ «Ἱστορίαι»
Ι.Π. Αμπελάς – Γ. Θώδης, Φιλόλογοι
1. λόγῳ μὲν ... ἔργῳ δὲ: Να εξηγήσετε τη σημασία που έχει η αντίθεση
για τη μέθοδο του ιστορικού.
9
ΑΡΧΑΙΑ ΙΣΤΟΡΙΟΓΡΑΦΙΑ – ΘΟΥΚΥΔΙΔΟΥ «Ἱστορίαι»
Ι.Π. Αμπελάς – Γ. Θώδης, Φιλόλογοι
ΚΕΙΜΕΝΟ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ
γένηται.
72.1 Ανάμειξη της Σπάρτης
[72.1] Ἐλθόντων δὲ οἱ Ἀθηναῖοι τούς τε 1. Όταν λοιπόν ήλθαν (οι πρέσβεις στην
Αθήνα), οι Αθηναίοι αφού συνέλαβαν και τους
πρέσβεις ὡς νεωτερίζοντας
πρέσβεις ως υποκινητές στάσης και όσους
ξυλλαβόντες, καὶ ὅσους ἔπεισαν, έπεισαν, τους συγκέντρωσαν για ασφάλεια
στην Αίγινα.
κατέθεντο ἐς Αἴγιναν.
72.2-3 Οι ολιγαρχικοί επιτίθενται εναντίον
[2] Ἐν δὲ τούτῳ τῶν Κερκυραίων οἱ των δημοκρατικών
ἔχοντες τὰ πράγματα ἐλθούσης 2. Στο μεταξύ από τους Κερκυραίους οι
κύριοι της πολιτικής κατάστασης όταν ήλθε
τριήρους Κορινθίας καὶ Λακεδαιμονίων κορινθιακό πλοίο και Λακεδαιμόνιοι πρέσβεις
πρέσβεων ἐπιτίθενται τῷ δήμῳ, καὶ επιχειρούν επίθεση εναντίον των
δημοκρατικών, και τους νίκησαν σε μάχη.
μαχόμενοι ἐνίκησαν. 3. Και όταν έφτασε η νύκτα οι
[3] Ἀφικομένης δὲ νυκτὸς ὁ μὲν δῆμος δημοκρατικοί στην ακρόπολη και στα ψηλά
και οχυρά μέρη της πόλης καταφεύγουν και
ἐς τὴν ἀκρόπολιν καὶ τὰ μετέωρα τῆς αφού συναθροίστηκαν εκεί εγκαταστάθηκαν,
10
ΑΡΧΑΙΑ ΙΣΤΟΡΙΟΓΡΑΦΙΑ – ΘΟΥΚΥΔΙΔΟΥ «Ἱστορίαι»
Ι.Π. Αμπελάς – Γ. Θώδης, Φιλόλογοι
11
ΑΡΧΑΙΑ ΙΣΤΟΡΙΟΓΡΑΦΙΑ – ΘΟΥΚΥΔΙΔΟΥ «Ἱστορίαι»
Ι.Π. Αμπελάς – Γ. Θώδης, Φιλόλογοι
4. Για ποιους λόγους, κατά τη γνώμη σας οι δούλοι τάχθηκαν στο πλευρό
των δημοκρατικών;
12
ΑΡΧΑΙΑ ΙΣΤΟΡΙΟΓΡΑΦΙΑ – ΘΟΥΚΥΔΙΔΟΥ «Ἱστορίαι»
Ι.Π. Αμπελάς – Γ. Θώδης, Φιλόλογοι
ΚΕΙΜΕΝΟ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ
74. 1-3 Νίκη των δημοκρατικών. Εμπρησμός
της πόλης
[74.1] Διαλιπούσης δ᾽ ἡμέρας μάχη αὖθις
1. Κι αφού πέρασε μια ημέρα μάχη πάλι
γίγνεται καὶ νικᾷ ὁ δῆμος χωρίων τε γίνεται και νικούν οι δημοκρατικοί εξαιτίας
ἰσχύι καὶ πλήθει προύχων· αἵ τε της ισχύος των θέσεών τους και επειδή είχαν
γυναῖκες αὐτοῖς τολμηρῶς αριθμητική υπεροχή· και οι γυναίκες με
ξυνεπελάβοντο βάλλουσαι ἀπὸ τῶν τόλμη τους βοήθησαν ενεργά χτυπώντας από
οἰκιῶν τῷ κεράμῳ καὶ παρὰ φύσιν
τα σπίτια με κεραμίδια και σε αντίθεση προς
τη γυναικεία φύση υπομένοντας την ταραχή.
ὑπομένουσαι τὸν θόρυβον.
2. Κι όταν έγινε υποχώρηση αργά το
[2] Γενομένης δὲ τῆς τροπῆς περὶ δείλην απόγευμα, επειδή φοβήθηκαν οι ολιγαρχικοί
ὀψίαν, δείσαντες οἱ ὀλίγοι μὴ αὐτοβοεὶ ὁ μήπως οι δημοκρατικοί με τον πρώτο
δῆμος τοῦ τε νεωρίου κρατήσειεν αλαλαγμό [με αιφνιδιαστική έφοδο]
ἐπελθὼν καὶ σφᾶς διαφθείρειεν, καταλάβουν τον ναύσταθμο αφού κάμουν
ἐμπιπρᾶσι τὰς οἰκίας τὰς ἐν κύκλῳ τῆς
επίθεση και τους εξοντώσουν, πυρπολούν τα
σπίτια που ήταν ολόγυρα στην αγορά και
ἀγορᾶς καὶ τὰς ξυνοικίας, ὅπως μὴ ᾖ
στις μεγάλες κατοικίες, για να μην υπάρχει
ἔφοδος, φειδόμενοι οὔτε οἰκείας οὔτε οδός προσέγγισης χωρίς να λυπούνται ούτε
ἀλλοτρίας, ὥστε καὶ χρήματα πολλὰ δικό τους ούτε ξένο (σπίτι), ώστε και πολλά
ἐμπόρων κατεκαύθη καὶ ἡ πόλις πράγματα εμπόρων κάηκαν εντελώς και η
ἐκινδύνευσε πᾶσα διαφθαρῆναι, εἰ πόλη κινδύνευσε να καταστραφεί στο
ἄνεμος ἐπεγένετο τῇ φλογὶ ἐπίφορος ἐς σύνολό της, αν φυσούσε άνεμος τη φωτιά με
κατεύθυνση προς αυτή.
αὐτήν.
3. Και αυτοί όταν σταμάτησαν τη μάχη,
[3] Καὶ οἱ μὲν παυσάμενοι τῆς μάχης ὡς καθώς και τα δύο στρατόπεδα απείχαν από
ἑκάτεροι ἡσυχάσαντες τὴν νύκτα ἐν πολεμικές ενέργειες, τη νύχτα βρίσκονταν σε
φυλακῇ ἦσαν· καὶ ἡ Κορινθία ναῦς τοῦ επιφυλακή· και το κορινθιακό πλοίο όταν
δήμου κεκρατηκότος ὑπεξανήγετο, καὶ είχαν επικρατήσει οι δημοκρατικοί
τῶν ἐπικούρων οἱ πολλοὶ ἐς τὴν ἤπειρον ανοιγόταν με προφυλάξεις στο ανοιχτό
πέλαγος, και οι περισσότεροι από τους
λαθόντες διεκομίσθησαν.
μισθοφόρους διαφεύγοντας την προσοχή
(χωρίς να γίνουν αντιληπτοί)
διαπεραιώνονταν στην απέναντι στεριά.
13
ΑΡΧΑΙΑ ΙΣΤΟΡΙΟΓΡΑΦΙΑ – ΘΟΥΚΥΔΙΔΟΥ «Ἱστορίαι»
Ι.Π. Αμπελάς – Γ. Θώδης, Φιλόλογοι
ΚΕΙΜΕΝΟ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ
[2] Kαὶ ὁ μὲν ταῦτα πράξας ἔμελλεν 2. Και ο μεν Νικόστρατος αφού πέτυχε
αυτά επρόκειτο να αποπλεύσει· οι αρχηγοί
ἀποπλεύσεσθαι· οἱ δὲ τοῦ δήμου όμως των δημοκρατικών τον έπεισαν να
προστάται πείθουσιν αὐτὸν πέντε μὲν αφήσει πίσω σ’ αυτούς πέντε πλοία από τα
δικά του, ώστε οι αντίπαλοι τους να
ναῦς τῶν αὐτοῦ σφίσι καταλιπεῖν, ὅπως αποθαρρυνθούν να κάνουν κίνημα, και αφού
ἧσσόν τι ἐν κινήσει ὦσιν οἱ ἐναντίοι, οι ίδιοι επανδρώσουν με πληρώματα
ισάριθμα (πλοία) από τα δικά τους θα τον
ἴσας δὲ αὐτοὶ πληρώσαντες ἐκ σφῶν ακολουθήσουν.
αὐτῶν ξυμπέμψειν.
3.
Και αυτός μεν συμφώνησε, αυτοί δε
[3] Kαὶ ὁ μὲν ξυνεχώρησεν, οἱ δὲ τοὺς προσπαθούσαν να στρατολογήσουν τους
ἐχθροὺς κατέλεγον ἐς τὰς ναῦς. εχθρούς τους για τα καράβια. Οι δε
(ολιγαρχικοί) επειδή φοβήθηκαν μήπως
Δείσαντες δὲ ἐκεῖνοι μὴ ἐς τὰς Ἀθήνας αποσταλούν στην Αθήνα κάθησαν ως ικέτες
Διοσκόρων ἱερόν.
14
ΑΡΧΑΙΑ ΙΣΤΟΡΙΟΓΡΑΦΙΑ – ΘΟΥΚΥΔΙΔΟΥ «Ἱστορίαι»
Ι.Π. Αμπελάς – Γ. Θώδης, Φιλόλογοι
οὐδὲν αὐτῶν ὑγιὲς διανοουμένων τῇ τοῦ δηλαδή δεν σκέφτονταν κάτι καλό αυτοί, με
τη δυσπιστία να μη θέλουν αποπλεύσουν
μὴ ξυμπλεῖν ἀπιστίᾳ, τά τε ὅπλα αὐτῶν
μαζί (με τον Νικόστρατο) πήραν τα όπλα των
ἐκ τῶν οἰκιῶν ἔλαβε καὶ αὐτῶν τινὰς οἷς ολιγαρχικών από τα σπίτια και μερικούς απ'
αυτούς, όσους κατά τύχη συνάντησαν, θα
ἐπέτυχον, εἰ μὴ Νικόστρατος ἐκώλυσε,
τους σκότωναν, αν ο Νικόστρατος δεν τους
διέφθειραν ἄν. εμπόδιζε.
75. 4 Οι δημοκρατικοί εκτοπίζουν τους
[5] Ὁρῶντες δὲ οἱ ἄλλοι τὰ γιγνόμενα
ολιγαρχικούς ικέτες
καθίζουσιν ἐς τὸ ῞Ηραιον ἱκέται καὶ 5. Οι υπόλοιποι δε, βλέποντας όσα γίνονταν
κάθονται ως ικέτες στο Ηραίο και ανέρχονται
γίγνονται οὐκ ἐλάσσους τετρακοσίων. Ὁ σε όχι λιγότερους από τετρακόσιους. Οι
δὲ δῆμος δείσας μή τι νεωτερίσωσιν δημοκρατικοί όμως, επειδή φοβήθηκαν
μήπως αυτοί επιχειρήσουν πολιτικές
ἀνίστησί τε αὐτοὺς πείσας καὶ μεταβολές, τους έπεισαν να σηκωθούν και
διακομίζει ἐς τὴν πρὸ τοῦ Ἡραίου νῆσον, τους μετέφεραν στο νησί που είναι μπροστά
στο Ηραίο και εκεί τους στέλνονταν τα
καὶ τὰ ἐπιτήδεια ἐκεῖσε αὐτοῖς τρόφιμα.
διεπέμπετο.
15
ΑΡΧΑΙΑ ΙΣΤΟΡΙΟΓΡΑΦΙΑ – ΘΟΥΚΥΔΙΔΟΥ «Ἱστορίαι»
Ι.Π. Αμπελάς – Γ. Θώδης, Φιλόλογοι
16
ΑΡΧΑΙΑ ΙΣΤΟΡΙΟΓΡΑΦΙΑ – ΘΟΥΚΥΔΙΔΟΥ «Ἱστορίαι»
Ι.Π. Αμπελάς – Γ. Θώδης, Φιλόλογοι
ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΕΣ-ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΕΣ-ΛΕΞΙΛΟΓΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 3. 70
Ενεστώτας
Παρατατικός
Μέλλοντας
Αόριστος
Παρακείμενος
Υπερσυντέλικος
Πληθυντικός Αριθμός
Υπερθετικός
17
ΑΡΧΑΙΑ ΙΣΤΟΡΙΟΓΡΑΦΙΑ – ΘΟΥΚΥΔΙΔΟΥ «Ἱστορίαι»
Ι.Π. Αμπελάς – Γ. Θώδης, Φιλόλογοι
18
ΑΡΧΑΙΑ ΙΣΤΟΡΙΟΓΡΑΦΙΑ – ΘΟΥΚΥΔΙΔΟΥ «Ἱστορίαι»
Ι.Π. Αμπελάς – Γ. Θώδης, Φιλόλογοι
19
ΑΡΧΑΙΑ ΙΣΤΟΡΙΟΓΡΑΦΙΑ – ΘΟΥΚΥΔΙΔΟΥ «Ἱστορίαι»
Ι.Π. Αμπελάς – Γ. Θώδης, Φιλόλογοι
Ενικός
Πληθυντικός
Ενεστ.
Παρατ.
Μελλ.
Αόρ.
Παρακ.
Υπερσ.
20
ΑΡΧΑΙΑ ΙΣΤΟΡΙΟΓΡΑΦΙΑ – ΘΟΥΚΥΔΙΔΟΥ «Ἱστορίαι»
Ι.Π. Αμπελάς – Γ. Θώδης, Φιλόλογοι
21
ΑΡΧΑΙΑ ΙΣΤΟΡΙΟΓΡΑΦΙΑ – ΘΟΥΚΥΔΙΔΟΥ «Ἱστορίαι»
Ι.Π. Αμπελάς – Γ. Θώδης, Φιλόλογοι
ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΕΣ-ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΕΣ-ΛΕΞΙΛΟΓΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 3. 74
22
ΑΡΧΑΙΑ ΙΣΤΟΡΙΟΓΡΑΦΙΑ – ΘΟΥΚΥΔΙΔΟΥ «Ἱστορίαι»
Ι.Π. Αμπελάς – Γ. Θώδης, Φιλόλογοι
23
ΑΡΧΑΙΑ ΙΣΤΟΡΙΟΓΡΑΦΙΑ – ΘΟΥΚΥΔΙΔΟΥ «Ἱστορίαι»
Ι.Π. Αμπελάς – Γ. Θώδης, Φιλόλογοι
ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΕΣ-ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΕΣ-ΛΕΞΙΛΟΓΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 3. 75
-αω
-εω
-οω
Ορ.
Υπ.
Ευκτ.
Προστ.
24
ΑΡΧΑΙΑ ΙΣΤΟΡΙΟΓΡΑΦΙΑ – ΘΟΥΚΥΔΙΔΟΥ «Ἱστορίαι»
Ι.Π. Αμπελάς – Γ. Θώδης, Φιλόλογοι
25
ΑΡΧΑΙΑ ΙΣΤΟΡΙΟΓΡΑΦΙΑ – ΘΟΥΚΥΔΙΔΟΥ «Ἱστορίαι»
Ι.Π. Αμπελάς – Γ. Θώδης, Φιλόλογοι
26
ΑΡΧΑΙΑ ΙΣΤΟΡΙΟΓΡΑΦΙΑ – ΘΟΥΚΥΔΙΔΟΥ «Ἱστορίαι»
Ι.Π. Αμπελάς – Γ. Θώδης, Φιλόλογοι
27
ΑΡΧΑΙΑ ΙΣΤΟΡΙΟΓΡΑΦΙΑ – ΘΟΥΚΥΔΙΔΟΥ «Ἱστορίαι»
Ι.Π. Αμπελάς – Γ. Θώδης, Φιλόλογοι
28
ΑΡΧΑΙΑ ΙΣΤΟΡΙΟΓΡΑΦΙΑ – ΘΟΥΚΥΔΙΔΟΥ «Ἱστορίαι»
Ι.Π. Αμπελάς – Γ. Θώδης, Φιλόλογοι
ΚΕΙΜΕΝΟ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ
ἁθρόαι αἱ νῆες ἅμα τὸν ἐπίπλουν τοῖς όλα τα πλοία συγχρόνως έκαναν επίθεση
στους Αθηναίους.
Ἀθηναίοις ἐποιοῦντο.
29
ΑΡΧΑΙΑ ΙΣΤΟΡΙΟΓΡΑΦΙΑ – ΘΟΥΚΥΔΙΔΟΥ «Ἱστορίαι»
Ι.Π. Αμπελάς – Γ. Θώδης, Φιλόλογοι
30
ΑΡΧΑΙΑ ΙΣΤΟΡΙΟΓΡΑΦΙΑ – ΘΟΥΚΥΔΙΔΟΥ «Ἱστορίαι»
Ι.Π. Αμπελάς – Γ. Θώδης, Φιλόλογοι
ΚΕΙΜΕΝΟ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ
[3] Tῇ δ᾽ ὑστεραίᾳ ἐπὶ μὲν τὴν πόλιν 3. Και την επόμενη ημέρα καθόλου
οὐδὲν μᾶλλον ἐπέπλεον, καίπερ ἐν περισσότερο δεν έπλεαν εναντίον της
πόλης, αν και ήταν (οι Κερκυραίοι) σε
πολλῇ ταραχῇ καὶ φόβῳ ὄντας καὶ μεγάλη σύγχυση και φόβο, αν και ο
Βρασίδου παραινοῦντος, ὡς
Βρασίδας παρακινούσε (για επίθεση),
όπως λέγεται, τον Αλκίδα χωρίς να έχει
λέγεται, Ἀλκίδᾳ, ἰσοψήφου δὲ οὐκ όμως ίση ψήφο· στη Λευκίμμη λοιπόν,
το ακρωτήριο, αφού αποβιβάστηκαν
ὄντος· ἐπὶ δὲ τὴν Λευκίμμην τὸ
ερήμωναν τα χωράφια.
ἀκρωτήριον ἀποβάντες ἐπόρθουν
τοὺς ἀγρούς.
31
ΑΡΧΑΙΑ ΙΣΤΟΡΙΟΓΡΑΦΙΑ – ΘΟΥΚΥΔΙΔΟΥ «Ἱστορίαι»
Ι.Π. Αμπελάς – Γ. Θώδης, Φιλόλογοι
ἀπέπλευσαν, καὶ ὑπὸ νύκτα αὐτοῖς απέπλευσαν, και μέσα στη νύκτα τους
αναγγέλθηκε με πυρσούς ότι εξήντα
ἐφρυκτωρήθησαν ἑξήκοντα νῆες πλοία των Αθηναίων πλησίαζαν από τη
στρατηγόν.
32
ΑΡΧΑΙΑ ΙΣΤΟΡΙΟΓΡΑΦΙΑ – ΘΟΥΚΥΔΙΔΟΥ «Ἱστορίαι»
Ι.Π. Αμπελάς – Γ. Θώδης, Φιλόλογοι
3. Ποιοι παράγοντες συνηγορούσαν για την επίθεση του Αλκίδα κατά της
Κέρκυρας;
33
ΑΡΧΑΙΑ ΙΣΤΟΡΙΟΓΡΑΦΙΑ – ΘΟΥΚΥΔΙΔΟΥ «Ἱστορίαι»
Ι.Π. Αμπελάς – Γ. Θώδης, Φιλόλογοι
ΚΕΙΜΕΝΟ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ
οἷον φιλεῖ ἐν τῷ τοιούτῳ γίγνεσθαι, οὐδὲν γίνονται σε τέτοιες περιστάσεις τίποτε δεν
παραλείφθηκε που να μην έγινε και ακόμα
ὅτι οὐ ξυνέβη καὶ ἔτι περαιτέρω. Καὶ γὰρ περισσότερα. Και μάλιστα σκότωνε ο
πατὴρ παῖδα ἀπέκτεινε καὶ ἀπὸ τῶν πατέρας το γιο και (μερικοί ικέτες)
απομακρύνονταν βίαια από τα ιερά και
ἱερῶν ἀπεσπῶντο καὶ πρὸς αὐτοῖς σκοτώνονταν κοντά σ' αυτά, μερικοί άλλοι
ἐκτείνοντο, οἱ δέ τινες καὶ επίσης αφού κλείστηκαν χτίζοντας (τις
πόρτες) ολόγυρα με τοίχο, πέθαναν μέσα
περιοικοδομηθέντες ἐν τοῦ Διονύσου τῷ στο ναό του Διονύσου.
ἱερῷ ἀπέθανον.
35
ΑΡΧΑΙΑ ΙΣΤΟΡΙΟΓΡΑΦΙΑ – ΘΟΥΚΥΔΙΔΟΥ «Ἱστορίαι»
Ι.Π. Αμπελάς – Γ. Θώδης, Φιλόλογοι
Ερμηνευτικές Ερωτήσεις 3. 81
36
ΑΡΧΑΙΑ ΙΣΤΟΡΙΟΓΡΑΦΙΑ – ΘΟΥΚΥΔΙΔΟΥ «Ἱστορίαι»
Ι.Π. Αμπελάς – Γ. Θώδης, Φιλόλογοι
2. Να γράψετε τους τύπους που δίνονται στην ίδια πτώση του άλλου
αριθμού. …./7
τῶν ἀνδρῶν
τήν νῆσον
ὅσπερ
λιμένα
τῆς ἠπείρου
37
ΑΡΧΑΙΑ ΙΣΤΟΡΙΟΓΡΑΦΙΑ – ΘΟΥΚΥΔΙΔΟΥ «Ἱστορίαι»
Ι.Π. Αμπελάς – Γ. Θώδης, Φιλόλογοι
38
ΑΡΧΑΙΑ ΙΣΤΟΡΙΟΓΡΑΦΙΑ – ΘΟΥΚΥΔΙΔΟΥ «Ἱστορίαι»
Ι.Π. Αμπελάς – Γ. Θώδης, Φιλόλογοι
39
ΑΡΧΑΙΑ ΙΣΤΟΡΙΟΓΡΑΦΙΑ – ΘΟΥΚΥΔΙΔΟΥ «Ἱστορίαι»
Ι.Π. Αμπελάς – Γ. Θώδης, Φιλόλογοι
40
ΑΡΧΑΙΑ ΙΣΤΟΡΙΟΓΡΑΦΙΑ – ΘΟΥΚΥΔΙΔΟΥ «Ἱστορίαι»
Ι.Π. Αμπελάς – Γ. Θώδης, Φιλόλογοι
Eνεστώτας Παρατατικός
41
ΑΡΧΑΙΑ ΙΣΤΟΡΙΟΓΡΑΦΙΑ – ΘΟΥΚΥΔΙΔΟΥ «Ἱστορίαι»
Ι.Π. Αμπελάς – Γ. Θώδης, Φιλόλογοι
εν.
παρατ.
μελλ.
αορ.
παρακ
υπερσ.
ορ.
υπ.
ευκτ.
προστ.
42
ΑΡΧΑΙΑ ΙΣΤΟΡΙΟΓΡΑΦΙΑ – ΘΟΥΚΥΔΙΔΟΥ «Ἱστορίαι»
Ι.Π. Αμπελάς – Γ. Θώδης, Φιλόλογοι
Μτχ Χαρακτηρισμός
43
ΑΡΧΑΙΑ ΙΣΤΟΡΙΟΓΡΑΦΙΑ – ΘΟΥΚΥΔΙΔΟΥ «Ἱστορίαι»
Ι.Π. Αμπελάς – Γ. Θώδης, Φιλόλογοι
φυγή
τάξη
κρούση
βολή
πτώση
44
ΑΡΧΑΙΑ ΙΣΤΟΡΙΟΓΡΑΦΙΑ – ΘΟΥΚΥΔΙΔΟΥ «Ἱστορίαι»
Ι.Π. Αμπελάς – Γ. Θώδης, Φιλόλογοι
Ενικός Αριθμός
Πληθυντικός Αριθμός
Θετικός
Συγκριτικός
Υπερθετικός
45
ΑΡΧΑΙΑ ΙΣΤΟΡΙΟΓΡΑΦΙΑ – ΘΟΥΚΥΔΙΔΟΥ «Ἱστορίαι»
Ι.Π. Αμπελάς – Γ. Θώδης, Φιλόλογοι
46
ΑΡΧΑΙΑ ΙΣΤΟΡΙΟΓΡΑΦΙΑ – ΘΟΥΚΥΔΙΔΟΥ «Ἱστορίαι»
Ι.Π. Αμπελάς – Γ. Θώδης, Φιλόλογοι
ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΕΣ-ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΕΣ-ΛΕΞΙΛΟΓΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 3. 81
47
ΑΡΧΑΙΑ ΙΣΤΟΡΙΟΓΡΑΦΙΑ – ΘΟΥΚΥΔΙΔΟΥ «Ἱστορίαι»
Ι.Π. Αμπελάς – Γ. Θώδης, Φιλόλογοι
Α Β
τινά παρατατικός μέσης φωνής
ὅσοι ουσιαστικό γ΄ κλίσης
ἀπεχρῶντο αυτοπαθής αντωνυμία
ἐσβῆναι παρατατικός ενεργητικής φωνής
ἑώρων κτητική αντωνυμία
λιμένα απαρέμφατο αορίστου β΄
σφῶν αὐτῶν ουσιαστικό α΄ κλίσης
ἔχθρας αναφορική αντωνυμία
αόριστη αντωνυμία
48
ΑΡΧΑΙΑ ΙΣΤΟΡΙΟΓΡΑΦΙΑ – ΘΟΥΚΥΔΙΔΟΥ «Ἱστορίαι»
Ι.Π. Αμπελάς – Γ. Θώδης, Φιλόλογοι
[82] Οὕτως ὠμὴ <ἡ> στάσις προυχώρησε, καὶ [1] Σ' αυτές τις ακρότητες έφτασε ο εμφύλιος πόλεμος
ἔδοξε μᾶλλον, διότι ἐν τοῖς πρώτη ἐγένετο, και προκάλεσε μεγάλη εντύπωση, γιατί ήταν ο πρώτος
ἐπεὶ ὕστερόν γε καὶ πᾶν ὡς εἰπεῖν τὸ που έγινε. Αργότερα μπορεί κανείς να πη ότι
ολόκληρος ο Ελληνισμός συνταράχτηκε, γιατί παντού
Ἑλληνικὸν ἐκινήθη, διαφορῶν οὐσῶν
σημειώθηκαν εμφύλιοι σπαραγμοί. Οι δημοκρατικοί
ἑκασταχοῦ τοῖς τε τῶν δήμων προστάταις
καλούσαν τους Αθηναίους να τους βοηθήσουν και οι
τοὺς Ἀθηναίους ἐπάγεσθαι καὶ τοῖς ὀλίγοις
ολιγαρχικοί τους Λακεδαιμονίους. Όσο διαρκούσε η
τοὺς Λακεδαιμονίους. καὶ ἐν μὲν εἰρήνῃ οὐκ
ειρήνη δεν είχαν ούτε πρόφαση, αλλά ούτε την
ἂν ἐχόντων πρόφασιν οὐδ᾿ ἑτοίμων διάθεση να τους καλέσουν για βοήθεια. Με τον
παρακαλεῖν αὐτούς, πολεμουμένων δὲ καὶ πόλεμο, όμως, καθεμιά από τις αντίπαλες πολιτικές
ξυμμαχίας ἅμα ἑκατέροις τῇ τῶν ἐναντίων παρατάξεις μπορούσε εύκολα να βρη ευκαιρία να
κακώσει καὶ σφίσιν αὐτοῖς ἐκ τοῦ αὐτοῦ προκαλέση εξωτερική επέμβαση για να καταστρέψη
προσποιήσει ῥᾳδίως αἱ ἐπαγωγαὶ τοῖς τους αντιπάλους της και να ενισχυθή η ίδια για ν'
ανατρέψη το πολίτευμα.
νεωτερίζειν τι βουλομένοις ἐπορίζοντο. καὶ
[2] Οι εμφύλιες συγκρούσεις έφεραν μεγάλες κι
ἐπέπεσε πολλὰ καὶ χαλεπὰ κατὰ στάσιν
αμέτρητες συμφορές στις πολιτείες, συμφορές που
ταῖς πόλεσι, γιγνόμενα μὲν καὶ αἰεὶ
γίνονται και θα γίνωνται πάντα όσο δεν αλλάζει η
ἐσόμενα, ἕως ἂν ἡ αὐτὴ φύσις ἀνθρώπων ᾖ,
φύση του ανθρώπου, συμφορές που μπορεί να είναι
μᾶλλον δὲ καὶ ἡσυχαίτερα καὶ τοῖς εἴδεσι βαρύτερες ή ελαφρότερες κ' έχουν διαφορετική μορφή
διηλλαγμένα, ὡς ἂν ἕκασται αἱ μεταβολαὶ ανάλογα με τις περιστάσεις. Σε καιρό ειρήνης και όταν
τῶν ξυντυχιῶν ἐφιστῶνται. ἐν μὲν γὰρ ευημερή ο κόσμος και οι πολιτείες, οι άνθρωποι είναι
εἰρήνῃ καὶ ἀγαθοῖς πράγμασιν αἵ τε πόλεις ήρεμοι γιατί δεν τους πιέζουν ανάγκες φοβερές. Αλλ'
καὶ οἱ ἰδιῶται ἀμείνους τὰς γνώμας ἔχουσι όταν έρθη ο πόλεμος που φέρνει στους ανθρώπους την
διὰ τὸ μὴ ἐς ἀκουσίους ἀνάγκας πίπτειν· ὁ καθημερινή στέρηση, γίνεται δάσκαλος της βίας κ'
ερεθίζει τα πνεύματα του πλήθους σύμφωνα με τις
δὲ πόλεμος ὑφελὼν τὴν εὐπορίαν τοῦ καθ᾿
καταστάσεις που δημιουργεί.
ἡμέραν βίαιος διδάσκαλος καὶ πρὸς τὰ
[3] O εμφύλιος πόλεμος, λοιπόν, μεταδόθηκε από
παρόντα τὰς ὀργὰς τῶν πολλῶν ὁμοιοῖ.
πολιτεία σε πολιτεία. Κι όσες πολιτείες έμειναν
ἐστασίαζέ τε οὖν τὰ τῶν πόλεων, καὶ τὰ
49
ΑΡΧΑΙΑ ΙΣΤΟΡΙΟΓΡΑΦΙΑ – ΘΟΥΚΥΔΙΔΟΥ «Ἱστορίαι»
Ι.Π. Αμπελάς – Γ. Θώδης, Φιλόλογοι
ἐφυστερίζοντά που πύστει τῶν τελευταίες, έχοντας μάθει τι είχε γίνει αλλού,
ὑπερβολὴν τοῦ καινοῦσθαι τὰς διανοίας τῶν ύπουλα μέσα και σε ανήκουστες εκδικήσεις.
[4] Για να δικαιολογούν τις πράξεις τους άλλαζαν
τ᾿ ἐπιχειρήσεων περιτεχνήσει καὶ τῶν
ακόμα και την σημασία των λέξεων. Η παράλογη τόλμη
τιμωριῶν ἀτοπίᾳ. καὶ τὴν εἰωθυῖαν ἀξίωσιν
θεωρήθηκε ανδρεία και αφοσίωση στο κόμμα, η
τῶν ὀνομάτων ἐς τὰ ἔργα ἀντήλλαξαν τῇ
προσωπική διστακτικότητα θεωρήθηκε δειλία που
δικαιώσει. τόλμα μὲν γὰρ ἀλόγιστος ἀνδρεία
κρύβεται πίσω από εύλογες προφάσεις και η
φιλέταιρος ἐνομίσθη, μέλλησις δὲ προμηθὴς σωφροσύνη προσωπίδα της ανανδρείας. Η παραφορά
δειλία εὐπρεπής, τὸ δὲ σῶφρον τοῦ θεωρήθηκε ανδρική αρετή, ενώ η τάση να εξετάζωνται
ἀνάνδρου πρόσχημα, καὶ τὸ πρὸς ἅπαν προσεκτικά όλες οι όψεις ενός ζητήματος θεωρήθηκε
ἀνδρὸς μοίρᾳ προσετέθη, ἀσφαλείᾳ δὲ τὸ [5] Όποιος ήταν έξαλλος γινόταν ακουστός, ενώ όποιος
έφερνε αντιρρήσεις γινόταν ύποπτος. Όποιον
ἐπιβουλεύσασθαι ἀποτροπῆς πρόφασις
επινοούσε κανένα τέχνασμα και πετύχαινε, τον
εὔλογος. καὶ ὁ μὲν χαλεπαίνων πιστὸς αἰεί,
θεωρούσαν σπουδαίο, κι όποιον υποψιαζόταν
ὁ δ᾿ ἀντιλέγων αὐτῷ ὕποπτος. ἐπιβουλεύσας
σύγκαιρα και φανέρωνε τα σχέδια του αντιπάλου, τον
δέ τις τυχὼν ξυνετὸς καὶ ὑπονοήσας ἔτι
θεωρούσαν ακόμα πιο σπουδαίο. Ενώ όποιος ήταν
δεινότερος· προβουλεύσας δὲ ὅπως μηδὲν αρκετά προνοητικός, ώστε να μην χρειαστούν τέτοια
αὐτῶν δεήσει, τῆς τε ἑταιρίας διαλυτὴς καὶ μέσα, θεωρούσαν ότι διαλύει το κόμμα και ότι είναι
τοὺς ἐναντίους ἐκπεπληγμένος. ἁπλῶς δὲ ὁ τρομοκρατημένος από την αντίπαλη παράταξη. Με μια
φθάσας τὸν μέλλοντα κακόν τι δρᾶν λέξη, όποιος πρόφταινε να κάνη κακό πριν από άλλον,
ἐπῃνεῖτο, καὶ ὁ ἐπικελεύσας τὸν μὴ ήταν άξιος επαίνου, καθώς κ' εκείνος που παρακινούσε
διανοούμενον. καὶ μὴν καὶ τὸ ξυγγενὲς τοῦ στο κακό όποιον δεν είχε σκεφτή να το κάνη.
[6] Αλλά και η συγγένεια θεωρήθηκε χαλαρότερος
ἑταιρικοῦ ἀλλοτριώτερον ἐγένετο διὰ τὸ
δεσμός από την κομματική αλληλεγγύη, γιατί οι
ἑτοιμότερον εἶναι ἀπροφασίστως τολμᾶν· οὐ
ομοϊδεάτες ήσαν έτοιμοι να επιχειρήσουν ό,τιδήποτε,
γὰρ μετὰ τῶν κειμένων νόμων ὠφελίας αἱ
χωρίς δισταγμό, και τούτο επειδή τα κόμματα δεν
τοιαῦται ξύνοδοι, ἀλλὰ παρὰ τοὺς
σχηματίστηκαν για να επιδιώξουν κοινή ωφέλεια με
καθεστῶτας πλεονεξίᾳ. καὶ τὰς ἐς σφᾶς νόμιμα μέσα, αλλά, αντίθετα, για να ικανοποιήσουν
αὐτοὺς πίστεις οὐ τῷ θείῳ νόμῳ μᾶλλον την πλεονεξία τους παρανομώντας. Και η μεταξύ τους
τε ἀπὸ τῶν ἐναντίων καλῶς λεγόμενα συνενοχήτους παρά στους όρκους τους στους θεούς.
ἐνεδέχοντο ἔργων φυλακῇ, εἰ προύχοιεν, καὶ [7] Τις εύλογες προτάσεις των αντιπάλων τις δέχονταν
50
ΑΡΧΑΙΑ ΙΣΤΟΡΙΟΓΡΑΦΙΑ – ΘΟΥΚΥΔΙΔΟΥ «Ἱστορίαι»
Ι.Π. Αμπελάς – Γ. Θώδης, Φιλόλογοι
περὶ πλείονος ἦν ἢ αὐτὸν μὴ προπαθεῖν. καὶ φυλαχτούν από ένα κακό αν οι άλλοι ήσαν πιο
ὅρκοι εἴ που ἄρα γένοιντο ξυναλλαγῆς, ἐν δυνατοί. Και προτιμούσαν να εκδικηθούν για κάποιο
κακό αντί να προσπαθήσουν να μην το πάθουν. Όταν
τῷ αὐτίκα πρὸς τὸ ἄπορον ἑκατέρῳ
έκαναν όρκους για κάποια συμφιλίωση, τους
διδόμενοι ἴσχυον οὐκ ἐχόντων ἄλλοθεν
κρατούσαν τόσο μόνο όσο δεν είχαν την δύναμη να
δύναμιν· ἐν δὲ τῷ παρατυχόντι ὁ φθάσας
τους καταπατήσουν, μη έχοντας να περιμένουν
θαρσῆσαι, εἰ ἴδοι ἄφαρκτον, ἥδιον διὰ τὴν
βοήθεια από αλλού. Αλλά μόλις παρουσιαζόταν
πίστιν ἐτιμωρεῖτο ἢ ἀπὸ τοῦ προφανοῦς, καὶ ευκαιρία, εκείνοι που πρώτοι είχαν ξαναβρεί το
τό τε ἀσφαλὲς ἐλογίζετο καὶ ὅτι ἀπάτῃ θάρρος τους, αν έβλεπαν ότι οι αντίπαλοι τους ήσαν
κακοῦργοι ὄντες δεξιοὶ κέκληνται ἢ ἀμαθεῖς χτυπώντας τους ανοιχτά. Θεωρούσαν ότι ο τρόπος
αυτός όχι μόνο είναι πιο ασφαλής αλλά και βραβείο σε
ἀγαθοί, καὶ τῷ μὲν αἰσχύνονται, ἐπὶ δὲ τῷ
αγώνα δόλου. Γενικά είναι ευκολώτερο να φαίνωνται
ἀγάλλονται. πάντων δ᾿ αὐτῶν αἴτιον ἀρχὴ
επιδέξιοι οι κακούργοι, παρά να θεωρούνται τίμιοι
ἡ διὰ πλεονεξίαν καὶ φιλοτιμίαν· ἐκ δ᾿
όσοι δεν είναι δόλιοι. Οι περισσότεροι άνθρωποι
αὐτῶν καὶ ἐς τὸ φιλονικεῖν καθισταμένων τὸ
προτιμούν να κάνουν το κακό και να θεωρούνται
πρόθυμον. οἱ γὰρ ἐν ταῖς πόλεσι προστάντες έξυπνοι, παρά να είναι καλοί και να τους λένε κουτούς.
μετὰ ὀνόματος ἑκάτεροι εὐπρεποῦς, [8] Αιτία όλων αυτών ήταν η φιλαρχία που έχει ρίζα την
πλήθους τε ἰσονομίας πολιτικῆς καὶ πλεονεξία και την φιλοδοξία που έσπρωχναν τις
ἀριστοκρατίας σώφρονος προτιμήσει, τὰ μὲν φατρίες ν' αγωνίζωνται με λύσσα. Οι αρχηγοί των
κοινὰ λόγῳ θεραπεύοντες ἆθλα ἐποιοῦντο, κομμάτων, στις διάφορες πολιτείες, πρόβαλλαν ωραία
παντὶ δὲ τρόπῳ ἀγωνιζόμενοι ἀλλήλων συνθήματα. Ισότητα των πολιτών από την μια μεριά,
σωφροσύνη της αριστοκρατικής διοίκησης από την
περιγίγνεσθαι ἐτόλμησάν τε τὰ δεινότατα
άλλη. Προσποιούνταν έτσι ότι υπηρετούν την πολιτεία,
ἐπεξῇσάν τε τὰς τιμωρίας ἔτι μείζους, οὐ
ενώ πραγματικά ήθελαν να ικανοποιήσουν προσωπικά
μέχρι τοῦ δικαίου καὶ τῇ πόλει ξυμφόρου
συμφέροντα και αγωνίζονταν με κάθε τρόπο να
προτιθέντες, ἐς δὲ τὸ ἑκατέροις που αἰεὶ
νικήσουν τους αντιπάλους τους. Τούτο τους οδηγούσε
ἡδονὴν ἔχον ὁρίζοντες, καὶ ἢ μετὰ ψήφου να κάνουν τα φοβερώτερα πράματα επιδιώκοντας να
ἀδίκου καταγνώσεως ἢ χειρὶ κτώμενοι τὸ εκδικηθούν τους αντιπάλους τους, όχι ως το σημείο
κρατεῖν ἑτοῖμοι ἦσαν τὴν αὐτίκα φιλονικίαν που επιτρέπει η δικαιοσύνη ή το συμφέρον της
ἐκπιμπλάναι. ὥστε εὐσεβείᾳ μὲν οὐδέτεροι πολιτείας, αλλά κάνοντας τις αγριότερες πράξεις, με
ἐνόμιζον, εὐπρεπείᾳ δὲ λόγου οἷς ξυμβαίη μοναδικό κριτήριο την ικανοποίηση του κόμματος
51
ΑΡΧΑΙΑ ΙΣΤΟΡΙΟΓΡΑΦΙΑ – ΘΟΥΚΥΔΙΔΟΥ «Ἱστορίαι»
Ι.Π. Αμπελάς – Γ. Θώδης, Φιλόλογοι
ἤκουον. τὰ δὲ μέσα τῶν πολιτῶν ὑπ᾿ άρπαζαν βίαια την εξουσία, έτοιμοι να κορέσουν το
ἀμφοτέρων ἢ ὅτι οὐ ξυνηγωνίζοντο ἢ φθόνῳ μίσος τους. Καμιά από τις δύο παρατάξεις δεν είχε
κανέναν ηθικό φραγμό κ' εκτιμούσε περισσότερο
τοῦ περιεῖναι διεφθείροντο.
όσους κατόρθωναν να κρύβουν κάτω από ωραία λόγια
φοβερές πράξεις. Όσοι πολίτες ήταν μετριοπαθείς
θανατώνονταν από την μια ή την άλλη παράταξη, είτε
επειδή είχαν αρνηθή να πάρουν μέρος στον αγώνα είτε
επειδή η ιδέα και μόνο ότι θα μπορούσαν να
επιζήσουν προκαλούσε εναντίον τους τον φθόνο.
[83] Οὕτω πᾶσα ἰδέα κατέστη κακοτροπίας [1] Έτσι οι εμφύλιοι σπαραγμοί έγιναν αιτία ν' απλωθή
διὰ τὰς στάσεις τῷ Ἑλληνικῷ, καὶ τὸ εὔηθες, σ' όλο τον ελληνικό κόσμο κάθε μορφή κακίας και το
οὗ τὸ γενναῖον πλεῖστον μετέχει, ήθος, που είναι το κύριο γνώρισμα της ευγενικής
ψυχής, κατάντησε να είναι καταγέλαστο κ'
καταγελασθὲν ἠφανίσθη, τὸ δὲ
εξαφανίστηκε. [2] Ο ανταγωνισμός δημιούργησε
ἀντιτετάχθαι ἀλλήλοις τῇ γνώμῃ ἀπίστως
απόλυτη δυσπιστία και δεν υπήρχε τρόπος που να
ἐπὶ πολὺ διήνεγκεν· οὐ γὰρ ἦν ὁ διαλύσων
μπορή να την διαλύση, ούτε εγγυήσεις ούτε όρκοι
οὔτε λόγος ἐχυρὸς οὔτε ὅρκος φοβερός,
φοβεροί. Όλοι, όταν επικρατούσαν, ξέροντας ότι δεν
κρείσσους δὲ ὄντες ἅπαντες λογισμῷ ἐς τὸ υπήρχε ελπίδα να κρατηθούν μόνιμα στην εξουσία,
ἀνέλπιστον τοῦ βεβαίου μὴ παθεῖν μᾶλλον προτιμούσαν, αντί να δώσουν πίστη στους αντιπάλους
προυσκόπουν ἢ πιστεῦσαι ἐδύναντο. καὶ οἱ τους, να πάρουν τα μέτρα τους για να μην πάθουν οι
περιεγίγνοντο· τῷ γὰρ δεδιέναι τό τε αὑτῶν διανοητικά κατώτεροι. Φοβόνταν την δική τους
ἐνδεὲς καὶ τὸ τῶν ἐναντίων ξυνετόν, μὴ ανεπάρκεια και την ικανότητα των αντιπάλων τους κ'
έτσι, για να μην νικηθούν στην συζήτηση και για να μην
λόγοις τε ἥσσους ὦσι καὶ ἐκ τοῦ πολυτρόπου
πέσουν θύματα των όσων οι άλλοι θα επινοούσαν, δεν
αὐτῶν τῆς γνώμης φθάσωσι
είχαν κανένα δισταγμό να προχωρήσουν σε βίαιες
προεπιβουλευόμενοι, τολμηρῶς πρὸς τὰ
πράξεις. [4] Όσοι, πάλι, περιφρονούσαν τους
ἔργα ἐχώρουν. οἱ δὲ καταφρονοῦντες κἂν
αντιπάλους τους, νόμιζαν ότι μπορούσαν σύγκαιρα να
προαισθέσθαι καὶ ἔργῳ οὐδὲν σφᾶς δεῖν καταλάβουν τα σχέδιά τους. Θεωρούσαν ότι δεν ήταν
λαμβάνειν ἃ γνώμῃ ἔξεστιν, ἄφαρκτοι ανάγκη να μεταχειριστούν βία για τα όσα μπορούσαν,
52
ΑΡΧΑΙΑ ΙΣΤΟΡΙΟΓΡΑΦΙΑ – ΘΟΥΚΥΔΙΔΟΥ «Ἱστορίαι»
Ι.Π. Αμπελάς – Γ. Θώδης, Φιλόλογοι
53