PANGWAKAS NA PAGTATAYA SA ARALIN 5

PAGSASANAY 1

Panuto: Piliin at bilugan ang letra ng tamang sagot.

1. Isang uri ng tulang patnigan na may pinagtatalunang mahalagang paksa na
karaniwang may Lakandiwa na namamagitan.
a. balagtasan c. karagatan
b. duplo d. karilyo
2. Dahilan kung bakit isinunod ang tawag na balagtasan sa pangalan ni Francisco
Baltazar.
a. bilang alaala sa kaniyang kadakilaan
b. bilang parangal sa pagdiriwang ng kaniyang kaarawan
c. upang lalo siyang tangkilikin ng mga makata
d. sapagkat siya ang pinakamahusay na mambibigkas noong kaniyang
kapanahunan.
3. Ito ay biglaang debate ng lalake at babae ng mga taga-Cebu.
a. Balitao c. Duplero
b. Batutian d. Siday
4. Sila ang pinakamagaling na mambabalagtas noong kanilang kapanahunan.
a. Jose Rizal at Andres Bonifacio
b. Juan Luna at Antonio Luna
c. Francisco Baltazar at Jose Dela Cruz
d. Jose Corazon de Jesus at Florentino Collantes
5. Dahilan kung bakit tinawag na “Huseng Batute” si Jose Corazon de Jesus.
a. Siya ang tagapamagitan sa mga mambibigkas.
b. Mahilig siyang magsulat ng Balagtasang hindi pormal.
c. Pinakamahusay siyang mambabalagtas sa kaniyang kapanahunan.
d. Pagbibigay-galang ito kay Jose Corazon de Jesus
PAGSASANAY 2
Simulan na natin ang paglalakbay sa mundo ng Balagtasan. Alamin mo
muna ang pinagmulan, kahulugan at katangian ng Balagtasan bilang isang akdang
pampanitikan. Bago mo simulan ang pag-aaral tungkol sa Balagtasan, naghanda
ako ng isang laro. Ang laro ay pick-up line. Sinagot na ang una para maging gabay
mo sa susunod na tanong.

Lapis ka ba ? Bakit Kasi nais kong isulat lagi ang

pangalan mo sa isip ko…

1. Aklat ka ba?
- kasi ikaw lagi ang nagpupuno ng isip ko
2. Papel ka ba?
-gusto kong isulat sayo ang kapalaran ko
3. Table of Contents ka ba?
- ikaw kasiang laman ng bawat pahina ng buhay ko
4. Bagyo ka ba?
- kasi the moment you lft my area of responsibility you left my heart in a state of
calamity
5. Teleserye ka ba?
- ang sarap mo kasing subaybayan
PANGWAKAS NA PAGTATAYA SA ARALIN 6
PAGSASANAY 1
Sa pagtatagumpay mo sa araling ito, ikaw ay aking binabati. Napatunayan
mong muli ang iyong kakayahan sa pag-unawa sa mga aralin sa sariling sikap at
tiyaga. Sa pagpasok mo sa bagong aralin, palawakin mo pa ang iyong kaalaman sa
pag-aaral sa mga panitikan sa Panahon ng Kasarinlan. Muli kang gagabayan ng
handouts para sa panibagong pagbubukas ng aralin. Hangad ko ang muli mong
pagtatagumpay.
1. ____ nagbibigay ng mahahalagang kaisipan
2. ____ ito ay orihinal na panitikan ng mga Pilipino
3. ____ nagsisilbing aliwan/libangan
4. ____ kabilang ang sulating pampahayagan
5. ____ may mga tauhang nagsisiganap
6. ____ Obhektibo
7. ____ madulang bahagi ng buhay
8. ____ Tono at mapitagan
9. ____ maaaring iugnay sa sariling karanasan at karanasan ng
ibang tao
10. ____ ginagamitan ng masining o mga tayutay na mga salita o
Pahayag
PANGWAKAS NA PAGTATAYA SA ARALIN 7
PAGSASANAY 1
PANUTO:
Gamit ang concept map. Ibigay ang mga impormasyong iyong
nalaman sa panahon ng kasarinlan.

MGA AKDA
NA
NALIMBAG
SA

MGA AKDA AT TAON (10): MGA AKDA:

SAGOT: SAGOT:

1) Piling Katha (1947-1948) Alejandro Abadilla

2) Manlilikha, Mga Piling Tulam Rogelio Mangahas
(1961 -1967)
Genoveva Edrza Matute
3) Akoy Isang Tinig (1952)
4) Mga Piling Sanaysay (1952) Alejandro Abadilla
5) Maikling katha ng Dalawang
A . G Abadilla at Ponciano Pineda
Pangunahing Autor (1962)
6) Parnasong Tagalog (1964) Huseng Sisiw at Balagtas na tinipon ni A .G Abadilla
7) Sining at Pamamaraan ng Pag- Rufino Alejandro
aaral ng Panitikan (1965)
Efren Abueg
8) Mga Piling Akda ng Kadipan (1965)
9) Pitong Dula (1965) Dionisio Salasar
10) Mga Piling Akdang Pilipino (1970)
Efren Abueg
 PAGSASANAY 2
PANUTO: Batay sa iyong nalalaman Subukan mong sagutan ang mga
hinihingi sa dayagram kaugnay sa araling iyong binasa. Ito ay pag-alam kung
gaano na ang iyong kaalaman tungkol sa maikling kwento.

Maikling Kwento

Ano ang Maikling Kwento?
SAGOT:
Ayon kay Edgar Allan Poe,
angb tinaguriang Ama ng
Maikling Kwento ay isang
akdang pampantikang likha
ng guniguni at bungang isip
na hango sa isang tunay na
buhay.
Ito ay nababasa sa isang
tagpuan , nakakapuaw ng
damadamin, at mabisang
nakapagkikintal ng diwa o
damdaming may kaisahan
Paano ito Lumaganap sa Ihambing ang Maikling
Pilipinas kwento sa isang akdang
pampanitikan
SAGOT:
SAGOT:
Sa pamamagitan ng mga
pasalin-labi kwentong bayan Ang Maikling Kwento ayy
na karaniwang pumapaksa sa tinatawag dinng katha o
kalikasan at sa mga diyos- kung tawqagin ay payak na
diyosan. kwento samantala ang tula
ay puno ng imahinasyon at
Nang dumating ang mga
nagtataglay ng
Kastila ditto lumaganap ang
mapangaraping diwa , at
maikling kwento at dahil
mattayog na damdamin at
narin sa pang-aapi at pang-
kaisipan.
aalipusta ng mga kastila ditto
naibuhosd ng mga manunulat
na Pilipino ang kanilang galit
at pagnanais na makawala sa
pananakop ng mga Kastila.
PANGWAKAS NA PAGTATAYA SA ARALIN 8

PAGSASANAY 1
Panuto: Hulaan an sagot sa mga sumusunod na bugtong.
1. “ako an tam – is, ako an siki ug guliat han kaagahon, ako in ada harapit ha iyo
balay, ano ako…a?” Sagot:
2. “bisita ako, bisita hiya, ako ha gabii, hiya ha aga…” Sagot:
3. “maupay an tunog, maupay pamatian, labi kay impormasyon an dara ko, ano
ako…?” Sagot:
4. “ako in matam’is, marasa ngan makalilipay, pero pagmag – sayop ka , piho!ma –
tuok ngan mabibido ka” Sagot:
5. “gin paura ako, minayuyo ngan higugmaon pa, pero pag piyesta ug selebrasyon,
ako piho papatayon, kairo ko ano..?” Sagot:
6. “ako in gwardya ha balay nga buotan ha mga amo, ngan maisog ha mga bisita,
labi na kun mgarawat ngan maraot…” Sagot:
7. “halaba akon pasensya, na puriga ngan nag- aataman pa…” Sagot:
8. “ako an lamrag han kasisidman, ako in napaabat talagsahon, bisan diin upod mo
ako” Sagot:
9. “hi ako hi ikaw, diri magbubulag, klaro iton, kinikita ta ikaw, kinikita ak nimo”
Sagot:
10. “ma suporta ako ha imo, pagpahuway, paghigda, pag duyog ngan pag kanta”
Sagot:
 PANGWAKAS NA PAGTATAYA SA ARALIN 9
PAGSASANAY 1
PANUTO: Gamit ang concept map. Ibigay ang mga impormasyong iyong nalaman
sa panahon ng Ikatlong Republika.

Mga Tula at Maikling

Kwento na nagwagi sa
PANLACA 1981-1985

MGA MANUNULAT: TAON: MGA AKDA:

SAGOT: SAGOT: SAGOT:

Romulo Sanduval / sagisag panulat Victor 1981 TAGA SA BATO

Buenviaje

Cresencio C. Marquez Jr./ sagisag panulat

1982 ODYSSEY NG SIGLO
Eva A. Dan

Jose F. Lacaba / sagisag panulat Bernardo

Makiling 1983 SA PANAHON NG LIGALIG
Tomas Agulto / sagisag panulat na 1984 BAKASYUNISTA
Sarhento J. Dela Cruz

Mike Bigornia / sagisag panulat Haraya

Negra 1985 PUNTA BLANGKO

Benjamin Pascual / sagisag panulat na 1981 DI MO MASILIP ANG LANGIT

RADAMEN

Lualhati Bautista / sagisag panulat JOY 1982 TATLONG KWENTO NG BUHAY

MARELA

Agapito M. Lugay / sagisag panulat na

Peping Dela Cruz 1983 PINAGDUGTONG-DUGTUNG NA
HININGA MULA SA ISKINETATANG
PINAGPYESTAHAN NG MGA BANGAW

PANGWAKAS NA PAGTATAYA SA ARALIN 10

PAGSASANAY 1
Ang Bahaging ito ay makakatulong sa iyo upang maunawan mo ang mga
mahalagang konsepto sa araling iyong binasa.
Panuto: Ibigay ang kahulugan ng sumusunod na salita.
1. Komiks
- Isang grapikong midyum na ang salita at larawan ay gingamit upang ihatid ang
isang salaysay o kwento.
Mga Bahagi ng Komiks:
Kuwadro- naglalaman ng isang tagpo sa kwento
Kahon ng salaysay- Pinagsusulatan ng maikling salaysay tungkul sa tagpo
Manunulat at Pamagat ng kwento
Larawang guhit ng mag tauhan sa kwento
Lobo ng usapan- pinagsusulatan ng usapan ng mga tauhan
2. Magasin
– naglalaman ito ng maikling kwento at sund sunod na nobela
3. Dagli
- isang anyong pampanitikan na maituturing na maikling kwento at lumaganap sa
Panahon ng mga Amerikano.
4. Tabloid
- isang anyo ng pampanitikan na nasa print media. Mainam na Pampalipas oras sa
mga taong walag ginagawa at itnuturing dyaryong pangmasa.

PAGSASANAY 2
Sagutin ang sumusunod na tanong.
1) Sa iyong palagay, bakit higit na binabasa ng mga tao ang tabloid kaysa
sa
broadsheet?
- Kaya patok na patok ang nasa tabloid ay dahil sda binibigyang diin ng tabloid
ang mg kwento, istorya, artikulo, kolumn o kahit na impormasyon ay
pumapatungkol sa sex at karanasan tinagurian itong sensationalized
journalisim. Mas abot kaya kaysa sa broad sheet.

2) Sa kabila ng pagpasok ng teknolohiya, lalo na ang paglaganap ng

Internet,
bakit marami pa rin ang tumatangkilik at nagbabasa ng mga pahayagan?
- Dahil nakasanayan ng mga tao alo na ang mga matatanda na magbasa ng
pahayagan o tabloid…… dahil mas madali itong mahanap at mabas…. Hindi
tulad ng nasa website na kailangan mo pa ng internet para makapagbasa ng
gustomong basahin … at higit sa lahat hindi kaya ng mga tao na magkaroon
ng internet lalo na sa mahirap ang buhay.

PAGSASANAY 3
Panuto: Lagyan ng angkop na salitaan ang mga larawang guhit sa bawat
kuwadro ng komiks strip upang makabuo ng isang kuwento.
S
Hay!!
Sana
Ang ako na
Ang kwento ito ay
Isang nalang
tungkol sa Alamat ganda
ang
araw ng Kagwapohan ni ng
makatul
nagkwek Lester Amado kweto oyan ng
wento si bida
Lola
Lorita sa
kanyang
apo na si
Kelly

Lola isa
pa
Kwento Yeheyy!!
ka pa!!! Balang araw
gwagwapo rin
kami tulad ni
kuya Lester

THE END

Sagutin ang sumusunod na tanong.

1. Bakit patuloy na kinagigiliwang basahin ang komiks?
- dahil unang-una nagbibigay it sa iyo ng aliw at nagpapagalaw ito sa iyong
imahinasyon. Ikalawa ipinupunta ka samga lugar at pangyayari na di mo pa nakita
at naranasan. At ikatlo nagbibigay ito ng ligaya, pag-asa at pag-ibig.

2. Mabisa bang midyum ang komiks upang mailarawan ang kultura,

tradisyon at
ang kasalukuyang kalagayan ng isang lipunan?
-Oo mabisa ang komiks na midyum upang mailarawan ang kultura, tradisyon at mga
pangyayari sa lipunanan dahil sa pwedi ditong ibuhos ang imahinasyon ng
manunulat at dibuhita.