Download as pdf or txt
Download as pdf or txt
You are on page 1of 12

trsdK;om;'Drdkua&pDtzJGUcsKyf

ygwDpnf;rsOf; ESifY zJGUpnf;yHk

ed 'gef;

1/ jynfaxmifpjk refrmEdik if w H pf0ef;vH;k dS jynfov l x


l Bk uD;wpf&yfv;kH onf 'Dru dk a&pDEikd if aH wmfopfukd
wnfaxmif&ef tpOfwpdu k f tm;xkwBf udK;yrf;cJMY uonf/
2/ jynfow l Ukd \qE´ESiYf &nfreS ;f csuu f kd atmifjrifpmG taumiftxnf azmfEdkif&ef? EdkifiHawmf\
tvkyo f rm;rsm;? awmifov l ,form;rsm;? ukeo f nfp;D yGm;vkyif ef; iS rf sm; vli,fausmif;om;rsm;?
wwfodynm Sifrsm;? tEkynm Sifrsm;? wdkif;&if;om;vlrsdK;rsm;ESifY vlxk vlwef;pm;tvTm
toD;oD;rS jynfolwdkUudkudk,fpm;jyKaom EdkifiHa&;tzJGUaygif;csKyfBuD;wpf&yf vdt k yfygonf/
3/ xdktcsufudk taMumif;jyK ? trsdK;om;'Drdkua&pDtzJGUcsKyf National League for
Democracy udk zJGUpnf;yHktajccHpnf;rsOf;ESifYtnD 1988 ckESpf? pufwifbmv(27)
&ufaeUwGif EkdifiHa&;ygwDrsm; rSwfyHkwifjcif;Oya' (Oya'trSwf- 4^88) t& zJGUpnf;
wnfaxmifcyYJ gonf/
4/ 2010 jynfEY pS ?f rwfv (8) &ufaeUwGif Ekid if aH &;ygwDrsm; rSwyf w kH ifjcif;Oya' (Oya'trSwf
2 ^ 2010)udk xkwjf yefcyYJ gonf/ ,if;Oya'jyXmef;csurf sm;wGif trsKd ;om;'Dru kd a&pDtzJGUcsKyfu
vufrcHEikd o f nfY jyXmef;csurf sm; yg adS eonf/ xdaYk MumifY ,if;Oya'yk'rf -25 t& Edik if aH &;ygwDtjzpf
xyfrH rSwyf w kH ifjcif;rjyK&ef tzJUG csKyf\ A[dak umfrwD0ifrsm;u uefu Y u G of rl dS qH;k jzwfcMYJ uygonf/
5/ jynfaxmifpkor®wjrefrmEkdifiHawmf\ EdkifiHa&;ygwDrsm;rSwfyHkwifjcif; Oya'udk jyifqifonfY
Oya' ( jynfaxmifpkvTwfawmfOya'trSwf-11 )tm; 2011 ckESpf? Ekd0ifbmv (4)
&ufaeUwGif jyXmef;cJYygonf/ ,if;Oya'udk tzJGUcsKyfu vufcEH idk o f jzifY trsdK;om;'Dru dk a&pD
tzJGUcsKyfudk EdkifiHa&;ygwDrsm; rSwfyHkwifjcif;Oya't& wnfaxmifzUGJ pnf;vdu k yf gonf/

tcef; (1)
4/ trnf / tzJGUcsKyf\trnfudk trsdK;om;'Drkdua&pDtzJGUcsKyf National League
for Democracy [k ac:wGiaf p&rnf/
5/ wHqdyf / tzJGUcsKyf\ wHqdyfonf teDa&mifatmufcHay:wGif a Ta&mifcGyfa'gif;\
0Jzufxyd pf eG ;f ü axmifiY g;axmifY dS Mu,fjzLjzpfonf/ wHqyd af tmufajcwGif
]]trsdK;om;'Dru dk a&pDtzJUG csKyf}}[laom tjzLa&mifpmom;yg o dS nf/ wHqyd \f
tem;uGyrf mS a aT &mifjzpfonf/ wHqyd rf mS pwk*yH jHk zpfNyD; pHjyKt ,G t
f pm;rSm
1; 1. 625 jzpfygonf/
6/ tvH / tzJGUcsKyf\tvHonf teDa&mifatmufcHay:wGif a Ta&mifcGyfa'gif;ESifY 0Jzuf
xdypf eG ;f ü axmifiY g;axmifY dS Mu,fjzLyg o
dS nf/ tvHrmS wHqyd \ f tcsKd ;tpm;
twkid ;f jzpfygonf/
-2-

t rsdK; om; 'D rkd u a& pD t zJUG csKyf t vH \ t "d y g,f


zGifY qdk csuf
trsdK;om;'Drdkua&pDtzJGUcsKyf\ tvHwGiftoHk;jyKxm;aom ta&mifrsm;ESiYf
ywfouf atmufygtwkid ;f t"dy g,fziG q Yf o
kd nf/
-teDa&mifonf &J&ifjY cif;? ol&ow d jdS cif;? Ek;d Mum;wuf<ujcif;/
-tjzLa&mifonf jzLpifjcif;? ;kd om;jcif;/ op m jdS cif;/
-a 0T ga&mifonf jrifjY rwfjcif;? *kP&f nfajymifjcif;udk &nfneT ;f onf/
-tvHwGif toHk;jyKxm;aom Mu,fjzLBuD;rSm jynfaxmifpkESifY 'Drkdua&pD
ta&;awmfyu kH kd &nfneT ;f onf/
-cGyfa'gif;rSm acwftqufquf trsdK;om;EkdifiHa&;vIyf Sm;rIrsm;wGif yg0if
cJYaom ausmif;om;vli,frsdK;quf\ tm;rmefukd &nfneT ;f onf/

tcef; (2)
&nf G,f csuf
7/ (u) trsm;jynfolwdkU\ qE´ESifYudkufnD tajccHvlUtcGifYta&;rsm;udk tmrcHrnfY
ppfreS af om 'Drukd a&pDEikd if aH wmf jzpfay:vmap&ef/
(c) &nf , G cf suf(u)udk jzpfajrmufap&ef jynfov l x
l \
k nDnw G rf t
I iftm;udk tajccH&ef/
(*) aemifacwftqufqufü jrefrmEdkifiHonf jynfolvlxkqE´ESifYtnD 'Drkdua&pD
jynfaxmifpBk uD;tjzpf wnfxeG ;f ap&ef/
(C) tmPm Sifqef jynfolvlxkudk zdpD;ESdyfpufrnfY EdkifiHa&;pepfrsdK; rnfonfYtcgrQ
ay:aygufjcif; r adS pa&;twGuf vkyu f ikd af qmif u
G o
f mG ;&ef/
(i) urÇmwGif Nidrf;csrf;a&;?ESifY 'Drkdua&pDxGef;um;a&;twGuf EdkifiHwumESifYqufo, G f
yl;aygif;aqmif Guf&ef/

tcef; (3)
zJGU pnf; yHk
8/ trsdK;om;'Dru
dk a&pDtzJUG csKyf\ zJUG pnf;yHtk qifq Y ifu
Y kd atmufygtwkid ;f zJUG pnf;onf/
(u) tzJUG csKyf\ Ekid if vH ;kH qdik &f mnDvmcHBuD;/
(c) A[dak umfrwD/
(*) A[dak umfrwDu
d wifajrSmufaom A[dt k vkyt
f rIaqmiftzJUG /
A[dt k vkyt
f rIaqmiftzJUG wGi-f
(uu) Ou X? twGi;f a&;rSL;tzJUG ESiYf A[dt
k vkyt f rIaqmiftzJUG 0ifrsm; yg0ifrnf/
-3-

(cc) A[d k t vk y f t rI a qmif t zJ G U u wif a jrS m uf a om obmywd t zJ G U S d r nf /


,if;tzJUG udk em,u u OD;aqmifrnf/
(**) wdik ;f a'oBuD; ^ jynfe,ftvkyt f rIaqmiftzJUG rsm;/
(CC) c dkiftvkyftrIaqmiftzJGUrsm;/
(ii) NrdKUe,ftvkyt f rIaqmiftzJUG rsm;/
(pp) &yfuu G f ^ aus; mG tkypf k tvkyt f rIaqmiftzJUG rsm;/
rSwfcsuf/ rltm;jzifY txufatmuftzJGUtpnf;rsm;udk 'Drkdua&pDenf;t&
a ;G aumufwifajrmS uf&rnfjzpfaomfvnf; tajctaet& ta&;ay:
zJUG pnf;&ef vdt
k yfygu? 'Drudk a&pDenf;usus nSEd idI ;f rIjzifY zJUG pnf;oGm;rnf/
(qq) A[dt k rsdK;orD;vkyif ef;tzJUG /
(ZZ) A[dkvli,fvkyfief;tzJGU/

yg wD pnf; rsOf; ESifY zJGU pnf; yHk udk jyif qif jcif;
- EdkifiHvHk;qdkif&mnDvmcHwGif A[dkaumfrwD\ oHk;yHkESpfyHk qE´rJjzifY ygwDpnf;rsOf;ESifYzJGUpnf;yHkukd
jyifqifEidk o f nf/
- Ekid if v
H ;kH qdik &f mnDvmcH usi;f yjcif;rjyKEkid o
f nfY umvrsm;wGif ygwDpnf;rsO;f ESizYf UGJ pnf;yHu
k kd vdt
k yfygu
A[dt k vkyt f rIaqmiftzJUG u jyifqifEidk cf iG &Yf o
dS nf/ jyifqifjznfpY u
G cf sufrsm;udk teD;uyfq;kH
nDvmcHwiG f wifjytwnfjyK&rnf/

tceff; (4)
t zJGU 0if rsm; t jzpf vuf cH jcif;
9/ tzJUG 0ifrsm;tjzpf vufcjH cif;udk atmufygtwdik ;f owfrw S of nf/
(u) jynfaxmifpjk refrmEkid if o H m;rsm;? {nfEY idk if oH m;? Edik if o
H m;jyKcGi&Yf ol odrYk [kwf
,m,DoufaocHvufrw S f udik af qmifxm;ol jzpf&rnf/
(c) tzJUG csKyf\ tzJUG 0ifypkH jH zifY avQmufxm;Ny;D olrsm;udk tzJUG csKyf\ pnf;rsO;f pnf;urf;ESiYf
tnD pdppfNy;D vufcrH nf/

tcef; (5)
pnf; urf; csuf rsm;
10/ tzJUG 0ifrsm;twGuf atmufygpnf;urf;csufrsm;udk jyXmef;onf/
(u) tzJGUcsKyftzJGU0ifrsm;onf þtzJGUcsKyf\ &nf G,fcsufvkyfief;pOfrsm;udk ,HkMunf
vufcH pnf;rsOf;pnf;urf;ESiYf qH;k jzwfcsufrsm;? nTeMf um;csufrsm;udk vku
d ef m&rnf/
-4-

(c) tzJUG csKyftzJUG 0ifrsm;onf 0g'pJ?G qE´pJ?G yk*K¾d vfp?GJ vlrsKd ;pJG vH;k 0rygap&/ yk*K¾d vfa&;&m?
vlrsdK;a&;&m wdu k cf ukd rf I vH;k 0r adS p&/
(*) qH;k jzwfcsufwikd ;f onf 'Dru dk a&pDenf;jzifY trsm;oabmwl qH;k jzwfcsufrsdK;om;vQif
jzpfap&rnf/ þuJYodkU 'Drdkua&pDenf;jzifY trsm;qHk;jzwfcsufudk tzJGU0ifwdkif;
vdu k ef m&rnf/
(C) tzJGU0ifrsm;onf tzJGUcsKyfu tcgtm;avsmfpGm owfrSwfaom0ifaMu;ESifY tjcm;
owfrw S af Mu;rsm;udk ay;aqmif&rnf/
(i) 'Drdkua&pDa&;udkaomfvnf;aumif;? jynfaxmifpktusdK;pD;yGm;udkaomfvnf;aumif;?
xdyg;aprnfY tajymtqdk tjyKtrlrsm;ESiYf tusipYf m&dw ysujf ym;rIrsm;udk a mS ifusO&f rnf/
(p) tzJUG csKyf\ Edik if aH &;OD;wnfcsuEf iS Yf pnf; ;kH a&;? zJUG pnf;a&;vkyif ef;rsm; aqmif u G &f mwGif
tzJGU0ifrsm;onf bmoma&;? vlrsdK;a&;? yk*d¾Kvfa&;? wdkufcdkufajymqdkrI? aoG;xdk;
vIUH aqmfrrI sm;udk a mS ifMuOf&rnf/
(q) tzJUG csKyftzJUG 0ifwidk ;f onf? tzJUG csKyf\ Edik if aH &;0g'oabmw&m;ESiYf vkyif ef;pOfrsm;udk
vnf;aumif;? tzJUG csKyf\pnf; ;kH a&;ESiYf nDnw G af &;udv
k nf;aumif;? xdcu kd yf sufjym;
aprnfY taMumif;udp rsm;udk rnfonfeY nf;ESirYf Q tm;xkwv f yk af qmifjcif;rjyK&/
(Z) tzJGUcsKyfESifYpyfvsOf;onfY tvH? wHqdyf? "gwfyHk? jyu©'def? rSwfwrf;pmtkyf?tuFs?D
wD Syf? txdrf;trSwfyp nf;rsm;? yHk&dyfrsm; ponfwdkUudk tzJGUcsKyf(A[dk)updppfNyD;
wm0efay;xm;onft Y zJUG rsm;? vkyif ef;Xmersm;rSvGJ rnfonft Y zJUG 0ifurQ xkwv f yk jf cif;?
jzefjY zL;jcif;? a&mif;csjcif;? ay;urf;jcif;wdUk rjyKvky&f /
(ps) tzJGUcsKyf\ pnf;urf;csufrsm;udk rvdkufemjcif;? azmufzsufjcif;rsm; SdvQif tvkyf
trIaqmiftzJGU tqifYqifYwGif pHkprf;ppfaq; ta&;,lEkdifonf/ ta&;,ljcif;cH&
olonf Edik if v H ;kH qdik &f mnDvmcHtxd tqifq Y ifY t,lcEH ikd cf iG Yf adS p&rnf/
(n) tzJGU0ifrsm; vdkufem&rnfY pnf;rsOf;rsm;udk EdkifiHvHk;qdkif&mnDvmcH? A[dkaumfrwDESifY
A[dt k vkyt f rIaqmiftzJUG u tcgtm;avsmfpmG owfrw S jf yXmef;Ekid o f nf/
trsdK;om;'Drdkua&pDtzJGUcsKyf\
EdkifiHa&;0g'oabmw&m; ESifY vkyfief;pOfrsm;

ed 'gef;

trsKd ;om;'Dru dk a&pDtzJUG csKyfu usio Yf ;kH oGm;rnfY Edik if aH &;0g'oabmw&m;ESiYf vkyif ef;pOfrsm;rSm
atmufygtwdik ;f jzpfonf/
- uREkyf w f Ukd onf urÇmu Y vk or*¾y#dnmOfpmwrf;wGif yg adS om vlUtcGit Yf a&;qdik &f mpnf;rsO;f ESiYf
'Dru dk a&pDvyk x f ;kH vkyef nf;wdUk udk tpGr;f ukef vdu k ef musifo Y ;kH rnf/
- uREkyf w f Ukd omru aemifvmrnfY rsdK;qufwUkd onf rnfonft Y cgrQ vlUtcGit Yf a&;rsm; rqHk; IH;
ap&[laomrljzifY cdik rf maom 'Dru dk a&pDtw k jf rpf csxm;rnf/
- Ekid if aH &;? pD;yGm;a&;? vlraI &; u@wdUk udk jynfaxmifpo k m;tm;vH;k wdUk \ pnf;vH;k nDnw G af om
qE´wlnrD t I iftm;ay:wGif tajccHum zHUG NzKd ;wd;k wufatmif wnfaqmufrnf/

Ekdif iH jcm; a&; u@


1/ EdkifiHwumESifY qufqHa&;wGif trSefwu,f wuf<uvGwfvyfaom EkdifiHjcm;a&;0g'udk
usifYoHk; EdkifiHa&;t& cspfMunf&if;ESD;rI& Sdatmif aqmif Gufrnf/urÇmYEkdifiHrsm;ESifY qufqH
&mü ay:aygufvmaom ta&;udp &yfrsm;wGif ppfrSefaom 'Drkdua&pDtajccHrsm;bufu
cdik rf mpGm&yfwnfrnf/
2/ Ekid if t
H csif;csif;tMum; tusdK;wlp;D yGm;a&;vkyif ef;rsm; azmfxwk f yl;aygif;aqmif u
G Mf urnf/
txl;ojzifY a'oqdik &f mtzJUG tpnf;rsm;? pDru H ed ;f rsm;wGif a'o\tusdK;udk OD;wnf vufwGJ
aqmif Gufrnf/
3/ urÇmYukvor*¾? urÇmYbPf? EkdifiHwumaiGaMu;&HyHkaiGtzJGU ponfwdkUESifY &if;ESD;cdkifrmpGm
qufqrH nf/
4/ EdkifiHwumESifYqufoG,f&mwGif vlxktajcjyKtzJGUtpnf;rsm;\ u@udk txl;tav;ay;
aqmif GufoGm;rnf/

wdkif; &if; om; vl rsdK; rsm; u@


jynfaxmifpjk refrmEkid if aH wmfonf wdik ;f &if;om;vlrsdK;tm;vH;k wdUk \ nDnw G pf nf;vH;k rI? qE´wlnrD w I Ukd
tay:wGiftajccH wnfaxmifcJYaom EkdifiHwpfckjzpfonf/ trsdK;om;'Drkdua&pDtzJGUcsKyfu jynfaxmifpk
jrefrmEkid if aH wmftwGi;f vH;k 0Nidr;f csrf;a&;twGuf wwfprG ;f orQ aqmif u G o
f mG ;rnf/ wkid &f if;om;vlrsdK;rsm;\
rauseyfrrI sm;udk vspfvsL x I m;rnfr[kwyf g/
wdik ;f &if;om;vlrsdK;tm;vH;k \ wef;wl&nfwl tcGit Yf a&;rsm;udk todtrSwjf yKjcif;? pdwx f m;apwem
jzLpifjcif;? cspMf unf&if;ES;D jcif;? wpfO;D \t,ltq wpfO;D av;pm;jcif;? tajccHvUl tcGit Yf a&; av;pm; ,HMk unfjcif;?
-2-

wdik ;f &if;om;vlrsdK;rsm;\ pmay,Ofaus;rIEiS Yf "avYx;kH wrf;pOfvm zHUG NzdK;wnfxeG ;f apa&;twGuf vkyaf qmif
BudK;yrf;rnf/ þtcsufrsm;udk txl;tav;teufxm; yl;aygif;ajz iS ;f MuvQif? jynfaxmifpBk uD; Nidr;f csrf;
a&;ESiYf jynfaxmifpo k m;tcsi;f csi;f o[Zmwjzpfa&;wdUk onf rkcsatmifyef;qifEidk rf nfY &nfreS ;f csurf sm;jzpfonf[k
,HMk unfonf/
zGUH NzdK;wd;k wufaom jynfaxmifpBk uD;tjzpf pD;yGm;a&;tiftm; cdik rf mawmifw Y if;pGm &yfwnfEidk af &;udk
vdv k m;onft Y avsmuf wkid ;f &if;om;e,fajrtoD;oD;wGif pD;yGm;a&;zHUG NzdK;rIvyk if ef;rsm;udk vGwv f yfpmG aqmif u G f
Edik af &;twGuf OD;wnfrnf/ wdik ;f &if;om;vlrsKd ;rsm;\ arG;&mygtcGit Yf a&;rsm; cHpm;jynf0Y a&;ESiYf jynfaxmifpBk uD;
wpfcv k ;kH om,m0ajyma&;wdUk o[ZmwjzpfaprnfrY u l kd vufuikd u f sifo
Y ;kH wdik ;f &if;om; vlrsdK;rsm;\ ud, k yf idk f
jyXmef;cGiu Yf kd azmfxw k rf nf/ wkid ;f &if;om;rsm;\&nfreS ;f csufrsm;udk taumiftxnf azmf&ef Edik if aH &;ajz iS ;f rI
vdt k yfonf[k ,HMk unfonf/

pD; yGm; a&; u@


pD;yGm;a&;rl0g'\ tESpo f m&onf vGwv f yfr?I wnfNidrrf I ESiYf vlraI &;w&m;rQwrIwYkd [efcsufnD
Oya'pd;k rd;k rIukd tajccHaom aps;uGupf ;D yGm;a&;pepfoYkd ajymif;vJa&;jzpfNyD; wk;fd wufrEI iS Yf obm0ywf0ef;usif?
a&wdt k usdK;tjrwfEiS Yf a& n S t
f ajrmftjrif? wpfO;D csif;vlaerItqift Y wef; jrifrY m;jcif;ESiYf vlrb I 0odum©
tp o dS nfwYkd o[Zmwjzpfapjcif;rSwpfqifY vlrsdK;tm;vH;k cGiw Yf n
l rD Q tvkyvf yk Ef idk rf EI iS Yf tcGit Yf vrf;rsm;
& adS pNyD;? qif;&JErG ;f yg;rIyaysmufa&;ESiYf a'otvdu k v
f rl sdK;rsm;tMum;wnf adS eonfY vlrpI ;D yGm;a&;rnDrQrIrsm;
avsmYenf;apa&;wdYk OD;wnfrnf/ jynfaxmifpt k pd;k &\ pD;yGm;a&;tmPmrsm;udk jynfe,fEiS w Yf idk ;f a'oBuD;rsm;odYk
jzefUa0ay;jcif; (decentralization)? csKyfuikd rf aI vsmcY sjcif; (liberalization)? yk*v ¾ u d u@udk tm;ay;jcif;?
vlom;&if;jrpfw;kd wufapjcif;wdo Yk nf r[mAsL[mjzpfonf/
vkyfief;pOf
- EdkifiHawmf\toHk;p&dwfrsm;wGif usef;rma&; ESifY ynma&; tpOfydkrdkuscHoHk;pJG&if;ESD;jcif;jzifY
vlom;&if;jrpfzUGH NzdK;rIukd axmufujl yKrnf/
- Edik if aH wmf\ pDru H ed ;f vkyif ef;rsm; a&;qJ&G mwGif umv n
S w
f iG f jzpfay:vmrnfY aemufqufwGJ
&v'frsm;udk tav;ay;xnfYoGif;pOf;pm;&rnf/ xdkYjyif pDrHudef;rsm;wnfaqmufjcif;aMumifY
xdcu kd af e&olrsm;twGuf vHak vmufaom oufomcGirYf sm;& adS p&ef pDpOfrnf/
- bwf*sufvdkaiGjzpfay:rIrsm;udk aiGpu Lopfrsm; dkufESdyf ajz Sif;jcif;rjyKvkyfbJ tjcm;aom
enf;vrf;rsm;jzifY ajz Sif;rnf/
- wm0efoad om? enf;ynmjrifrY m;aom Edik if jH cm;&if;ES;D jrKyfErHS rI sm;udk zdwaf c:rnf/
- jynfwiG ;f ESiYf jynfyyk*v ¾ u
d u@rS ynma&;ESiYf usef;rma&;vkyif ef;rsm;wGif 0ifa&muf&if;ES;D
ap&ef qJaG qmifweG ;f tm;ay;rnf/
- tjrwftpGe;f t"durxm;aom vlrpI ;D yGm;a&;vkyif ef;rsm;? okawoeESiYf zHUG NzdK;a&;vkyif ef;rsm;
twGuf tcGeo f ufomcGiaYf y;rnf/
-3-

- Edik if yH ikd Ef iS Yf yk*v


¾ u
d pD;yGm;a&;vkyif ef;rsm;tm;vH;k zHUG NzdK;a&;twGuf Edik if w H umaiGaMu;&HyakH iGtzJUG
Edik if w H umb@ma&;aumfr iS ?f urÇmb Y PfwEYkd iS Yf &if;ES;D pGm yl;aygif;aqmif u
G o
f mG ;rnf/

y nm a&; u@
- Edik if o
H m;wdik ;f t&nftaoG;jynf0Y aom ynmoif,cl iG Yf &dS rnf/ roifrae& rlvwef;
ynma&;udk uav;wdik ;f tcrJo Y if,cl iG Yf adS &;udk OD;wnfrnf/ tv,fwef;? txufwef;qifY
toufarG;0rf;ausmif; ynm&yfqikd &f mausmif;rsm;udk wkid ;f a'oBu;D ESiYf jynfe,frsm;wGif zGiv Yf pS af &;
OD;wnfrnf/
- jrefrmbmompum; tcuftcJ adS om wkid ;f &if;om;rsdK;EG,f uav;rsm;twGuf taxmuftul
jzpfaprnfY ynma&;vkyif ef; tpDtpOfrsm;udk xnfo Y iG ;f a&;qJrG nf/ yHrk eS (f formal educa-
tion )ausmif; ynmoif,l&ef tcuftcJ SdonfY t G,fa&mufNyD; uav;vli,frsm;twGuf
ausmif;jyifyynma&; (non formal education or alternative education ) txl;tpD
tpOfrsm; aqmif Gufrnf/
- tqifjY rifyY nma&;(tertiary education)wGif ody EH iS eYf nf;ynm? vlraI &;ody yH nm? tEkock rk
ynm tp o dS nfY ynm&yfrsm;udk acwfEiS aYf vsmfno D nfY oif ;kd rsm;a&;qJjG yXmef;rnf/
tqifYjrifYynmoif,lcGifY Sdolwdkif; ynmqufvuf oif,lEdkifa&;twGuf tcGifYtvrf;rsm;
zefw;D ay;rnf/ q&m? q&mrrsm;ESiYf tjcm;ynma&;0efxrf; t&nftaoG;jynfrY D wd;k wufaeap&ef
ynma&;okawoevkyif ef;rsm;udk tm;ay;rnf/ ,if;wdYk qufvufynmqnf;yl;Ekid rf nfY tcGiYf
tvrf;rsm;udk zefw;D oGm;rnf/
- yk*¾vdu(private schools) ynma&;0efaqmifrv I yk if ef;rsm; tygt0if xuf? v,f? rl
ynma&; vkyfief;tpDtpOfrsm;udk acwfESifYtnD? t&nftaoG;jynfYrDatmif BuD;MuyfonfY
vkyif ef;rsm;udk pepfwus csrSwo f mG ;rnf/
- rlBudK(a ;S OD;uav;oli,fjyKpkapmifaY mS ufa&;) ynma&;udk rnfonfXY mewGif wm0ef o dS nfukd
owfrw S Nf yD;? vdtk yfovdk aqmif u G &f rnf/
- ynma&;tqifq Y ifq
Y ikd &f m pm&if;Z,m;? owif;tcsut f vuf pkaqmif;jyKpka&;ESiYf ,if;tcsuf
tvufrsm;tay: tajccHonfY pDrcH efcY rGJ pI epf ay:aygufap&ef aqmif&u G rf nf/
( Education Management and Information System )

usef; rm a&; u@
- jynfov l x
l t
k wGuf t"duvdt k yfaom tajccHusef;rma&;apmifaY mS ufrEI iS u Yf ;l pufa&m*g
umuG,af &; vkyif ef;rsm;udk OD;pm;ay;aqmif u
G rf nf/ ckct
H m;usqif;rIa&m*g HIV/ AIDS
? iSuzf sm;a&m*g Malaria ESiYf tqkwaf &m*g TB wd\ Yk jzpfEeI ;f rsm;udk avQmcY s&ef ESiYf
-4-

vdt k yfaom aq;0g;rsm; rjywfvwfap&ef aqmif u G o f mG ;rnf/ axmifpEk pS f &nfreS ;f csufEiS Yf


udu k n f aD p&ef aqmif u G rf nf/
- Edik if oH m;wdik ;f vufvrS ;f rDEidk o f nfY ckid rf mNyD; t&nftaoG;&Sad om usef;rma&;0efaqmifrpI epf
jzpfap&ef OD;wnfaqmif&u G rf nf/ axmifpEk pS f zHUG NzKd ;a&; &nfreS ;f csurf sm; ( Millennium
Development Goals )wGiyf g&So d nfY use;f rma&;qkid &f m OD;wnfcsurf sm;ESit Yf nD aqmif&u G f
oGm;rnfjzpfonf/ aus;vufusef;rma&;Xme? a'oEÅ&usef;rma&;Xmersm;rStp tpd;k &aq;&H?k
aq;ay;cef;rsm;wGif t&nftaoG;&Sad om aq;ukorIEiS Yf tjcm;usef;rm;a&;0efaqmifrI
vkyif ef;rsm;udk wm0ef&ydS *k K¾d vfrsm;rS usef;rma&;0efxrf;usif0Y wf (Medical Ethnic )ESit Yf nD
aqmif&u G af p&ef vdt k yfonfY BuD;Muyfrt I pDtpOfrsm;udk csrSwaf qmif&u G rf nf/ qufo, G af &;
cufcaJ om wkid ;f &if;om;a'orsm; usef;rma&;apmifaY &SmufrI txl;tpDtpOfrsm;udk taumif
txnfazmf aqmif&u G o f mG ;rnf/
- aq;ynm&yfrsm;? aq;ukoenf;rsm;? aq;0g;xkwfvkyfenf;rsm;? wdkif;&if;aq;ynmzHGUNzdK;
wd;k wufa&;wdu Yk kd ydrk wkd ;kd wufacwfrv D map&ef Edik if w H umrSynm iS rf sm;ESiYf yl;aygif; okawoe
vkyif ef;rsm; us,fus,fjyefjY yefY aqmif u G Ef ikd &f ef tm;ay;oGm;rnf/
- trsm;jynfo?l txl;ojzifY csdKUwJaY om Edik if o H m;rsm;twGuf usef;rma&;tmrcH pDru H ed ;f rsm;udk
vuf SdvlrIzlvHka&;ESifY yl;aygif; vnf;aumif;? oD;oefYtm;jzifYvnf;aumif; xlaxmif&ef
tm;ay;rnf/
- use;f rma&;qkid &f m pm&if;Z,m;? owif;tcsut f vuf pkaqmif;jyKpka&;ESiYf ,if;tcsut f vufrsm;
tay:tajccHonfY usef;rm;a&;pDrcH efcY rGJ pI epf (Health Management Information
System / HMIS ) ay:aygufap&ef aqmif&u G rf nf/
- yk*v ¾ u d aq; akH q;cef;rsm;udk Oya'ESit Yf nD zGiv Yf pS cf iG jYf yKoGm;rnf/
- aq;ynmoifMum;a&;pepfukd Edik if w H umESiYf &ifabmifwef;Ekid af p&ef aqmif u G rf nf/

vl xk b 0 ouf om acsmif csd a&; u@


trsm;jynfolwdkU\ oufomacsmifcsda&;? vlrIb0vHkNcHKa&;? b0t&nftaoG; ydkrdkaumif;rGefa&;?
usef;rma&;? ynma&;? pmaytEkynm ,Ofaus;rIu@ ponfwUkd zHUG NzdK;wd;k wufa&;twGuf pGr;f tm; o dS rQ
us,fjyefUpGm jrSiw
Yf ifaqmif Gufrnf/
tpd;k &uOD;aqmif vlxb k 0oufomacsmifcsda&; vkyif ef;rsm;udk aqmif&u G rf nfjzpfapumrl yk*v
¾ u d
apwem iS rf sm;? t&yfbuftzJUG tpnf;rsm;ESiYf vkyif ef; iS rf sm;\ aqmif u
G rf w
I Ukd udv
k nf; vdv
k m;pGm tm;ay;rnf/
- roefprG ;f olrsm;tm; tBuHay;jcif;? tvkyftudkif SmazGay;jcif;? &if;ESD;pGmxdawGU aqG;aEG;
tm;ay; jcif;wdkUudk a SU Iaqmif Gufrnf/
- a&ab;? avab; rD;ab; ponfo Y bm0 ab;tE &m,f'Pfc&H aom 'kuo © nfrsm;twGuf
-5-

xd a &muf v sif j ref a om u,f q ,f a &;vk y f i ef ; jyef v nf x l a xmif a &;vk y f i ef ; wd k U ud k


aqmif Gufrnf/
- obm0ab;tE &m,faMumifY jzpfvmrnfY qd;k usKd ;rsm;udk avQmcY sa&;ESiYf BudKwifjyifqifEidk af &;
ynmay;pDrHudef;rsm; us,fus,fjyefUjyefY vkyfaqmifrnf/ (Disaster preparedness,
Disaster risk reduction )
- t, G rf a&mufao;aom rw&m;zdEydS cf ?H pGeyYf ,fcH uav;oli,frsm;tm; ulnaD pmifaY mS ufa&;?
- vlukeful;rIwkdufzsufa&;? rl;,pfaq;0g;ul;oef;a&mif; 0,fa&;ponfY EdkifiHYtusdK;udk qd;k qd;k
0g;0g; xdcukd af ponfrsm; yaysmufa&;udk txl;wvnf tav;xm;aqmif u G rf nf/

v,f ,m vkyf ief; u@


v,f,mvkyif ef; zHUG NzdK;wd;k wufap&ef atmufygtwdik ;f aqmif u
G rf nf/
- awmifolv,form;? v,f,mvkyfief;u@ESifY pdkufysdK;a&;vkyfief;udk xdcdkufysufpD;aprnfY
vkyfief;udp &yfrsm;? &moDOwkazmufjyefEdkifaom vkyfief;udp &yfrsm;? obm0ywf0ef;usif
ysupf ;D apEkid af om udp &yfrsm; avYvmpdppf pepfwus umuG,x f ed ;f odr;f apmifaY mS ufomG ;rnf/
- qefpyg; tygt0if v,f,mxGuo f ;D ESrH sm; aps;EI;H udk aps;uGupf ;D yGm;a&;ESit Yf nD vGwv f yfpmG
pdu
k yf sdK;Budwcf GJ a&mif;0,fciG jYf yKrnf/
- Oya'ESit Yf nD v,f,majrydik q f ikd cf iG EYf iS Yf vJaT jymif;ydik cf iG ?Yf qufcyH ikd cf iG Yf adS p&rnf/
- ajrvTwaf jr ikd ;f rsm; azmfxw k f vnf;aumif;? rpdu k yf sdK;Ekid af om pdu k yf sdK;ajrrsm;udv
k nf;aumif;?
ajrrJY ,mrJY v,f,mvkyo f m;rsm;ESiYf rlvajr,mvkyu f ikd cf iG &Yf awmifov l ,form;rsm;tm;
w&m;0if vkyu f ikd cf iG Yf csrSwaf qmif u G af y;rnf/
- vuf Sd rd dk;zvmpdkufysdK;a&;rS tao;pm;pufrIv,f,mpepfodkYvnf;aumif; tao;pm;
pufrv I ,f,mpepfrS acwfrw D ;kd wufaom pufrv I ,f,mpepfov Ykd nf;aumif; qifuaYJ jymif;vJ
aqmif GufoGm;rnf/
- jrefrmYpu kd yf sdK;ajr{&d,mwGif pdu k yf sdK;a&& adS &;? a&vTr;f rd;k zsufp;D rIumuG,af &;? a&udk tusdK; dS dS
pepfwus toH;k csprD cH efcY aGJ &; (Water Management)ESiYf acwfrpD epfusaom v,f^,majr
wdk;wufzHGUNzdK;a&;ESifY jyKjyifajymif;vJxdef;odrf;a&; (Land Development & Land
Improvement) vkyif ef;rsm;udk t"du aqmif u G rf nf/
- pdkufysdK;a&;okawoevkyfief;rsm;? rsdK;aumif;rsdK;oefYxkwfvkyfa&;ESifY t&nftaoG;aumif;
v,f,mxGuf ukeyf p nf; xkwv f yk af &;vkyif ef;rsm;udk Ekid if jH cm;ukr PDrsm;jzifv Y nf;aumif;?
yk*v¾ ud ydik f pdu k yf sKd ;a&;vkyif ef; iS rf sm;jzifY vnf;aumif;? awmifov l ,form;xkjzifv Y nf;aumif;
OD;pm;ay; aqmif GufoGm;rnf/
- awmifolv,form;rsm;\ epfemqHk; IH;rIrsm;? &ydkifcGifYrsm; jy emta&;udp &yfrsm;tm;
-6-

awmifov l ,form;tusKd ;twGuf vGwv


f yfpmG aqmif u
G Ef ikd &f ef trsKd ;om;ta&;udk umuG,f
apmifaY mS ufaom? nDnw
G af om awmifov l ,l of rm;tzJUG rsm;? zJUG pnf;cGitYf m;ay;rnf/

t vkyf o rm; u@
- tvkyo f rm;wdik ;f onf w&m;rQw vkyaf ysmfaom tvkycf iG t f ajctae? vkycf vpm& cdS iG EYf iS Yf
tvkyv f ufrjYJ zpfjcif;rS tumtuG,&f cdS iG Yf & adS p&rnf/
- tvkyo f rm;wdik ;f onf cJjG cm;jcif;rcH&apbJ wlnaD om tvkyt f wGuf wlnaD om tcaMu;aiG
&cGifY Sdap&rnf/
- tvkyo f rm;wdik ;f onf rdrt d usKd ;cHpm;cGiu
Yf kd umuG,&f ef tvkyof rm;tpnf;t ;kH rsm; zJUG pnf;cGi?Yf
yg0ifaqmif GufcGifY Sdap&rnf/
- t"r®tvkyaf pckid ;f jcif;udk wm;qD;ydwyf ifrnf/
- tjynfjynfqidk &f mtvkyo f rm;tzJUG csKyf( I L O )\ jyXmef;csufrsm;ESiYf nDnwG af p&eftwGuf
BudK;yrf;tm;xkwo f mG ;rnf/

ausmif; om; vl i,f u@


- vli,frsm;rsm;onf rnfonfYEkdifiHwGifrqdk wdkif;jynf\ tzdk;wefqHk; tiftm;wpf&yftjzpf
wnf SdMuonf/
- Edik if \
H tem*wfjzpfaom vli,frsm;\ pGr;f &nfazmfxw k af &;udk OD;pm;ay;rnf/
- ordik ;f wGif ausmif;om;rsm;\u@udk todtrSwjf yKvsuf ausmif;om;or*¾rsm;udk Oya'ESit
Yf nD
zJUG pnf;cGijYf yKrnf/
- tvkyftudkifopfrsm; zefwD;ay;jcif;jzifY vli,frsm; tvkyfvufrJYjy emudk ajz Sif;&ef
BudK;yrf;rnf/

w &m; a&; u@
- jypfrrI sm;ESipYf yfvsO;f jynfaxmifpwk &m;vTwaf wmfonf t,lcrH jI yifqifrw I ifoiG ;f &m aemufq;kH ;kH
jzpfonf/
- w&m;pD&ifa&;r@dKifonf 'Dru dk a&pDoabmw&m;ESiYf udu k nf D Oya'jyKr@dKif? tkycf sKyfa&;r@dKif
wdUk ESiYf wlnaD om tqift Y wef;jzifY vGwv
f yfpmG &yfwnfap&rnf/
- jynfaxmifpw k &m;vTwaf wmfonf rdr\ d vufatmuf dS w&m; ;kH rsm;tm; vGwvf yfpmG uGyu f yJ ikd cf iG Yf
& Sdaprnf/
- w&m;olBuD;rsm;onf Oya'jyXmef;csufrsm;udo k m vdu k ef musifo Y ;kH vGwvf yfpmG w&m;pD&if
ydkifcGifY Sdaprnf/
-7-

- tkycf sKyfa&;r@dKifonf rnfonft Y xl;w&m;cHk ;kH udrk Q zJUG pnf;jcif;rjyK&/ tkycf sKyfa&;r@dKifEiS Yf
qufE, G af om rnfonft Y zJUG tpnf;udrk Q w&m;pD&ifciG Yf tmPmrtyfEiS ;f &/
- Oya't& uefo Y wfcsurf sm;rSty w&m;pD&ifppfaq;jcif;ESiw Yf uG qH;k jzwfjcif;rsm;udk trsm;jynfol
wdkU\ a SUarSmufwGif aqmif Guf&rnf/
- jypfrrI sm;wGif pGypf cGJ &H olrsm;tm; Oya'ESit Yf nD ckcaH csycGiYf tjynft Y 0ay;&rnf/ t,lcyH ikd cf iG Yfd &dS rnf/
rnfonfY jypfrq I idk &f m Oya'rQ aemufaMumif;jyef tmPmoufa&mufrI r adS p&/
- Oya't& jypfrx I if mS ; pD&ifjcif; r adS o;orQ rnfoUl udrk qdk tjypfuif;onf[k rSw, f &l rnf/
- vlU*kPo f ud m© nI;d EGr;f aprnfY ppfaq;rI? tjypfay;rI? jypf'PfcpH m;&rIrsm; rjyKvkyaf p&/
tusiYf pm&dw jyKjyifru I kd OD;wnf&rnf/

o bm 0 ywf 0ef; usif xdef; odrf; a&; ESifY opf awm u@


EkdifiHtwGif; obm0ywf0ef;usifxdef;odrf;a&;ESifY opfawmvkyfief; zHGUNzdK;wdk;wufrI & Sdap&ef
atmufygrl0g'rsm;ESitYf nD aqmif u G o f mG ;rnf/
- a& Snfxdef;EdkifrnfY opfxkwfvkyfa&;? obm0ywf0ef;usifESifY a*[pepfapmifYa Smufa&;?
w&m;r0ifopfckwfjcif;ESifY rD;aoG;zkwfjcif;udk wm;qD;a&;? opfawmrsm;jyKef;wD;rI &yfwefY
apa&;ESifY opfawmrsm; jyefvnfpdkufysdK;a&;wdkYudk EdkifiHawmfu jynfe,fESifY wkdif;a'oBuD;
rsm;ESiYf nSEd idI ;f pDrcH efcY rGJ nf/
- ajrqDvTmxdef;odrf;a&;? jrpfacsmif;tif;tdkifrsm; wdrfaumcrf;ajcmufjcif;rS umuG,fa&;?
oJuE m&jzpfvmjcif;rS&yfwefaY &;? qm;ajr? tufppfajrjzpfjcif;rS wm;qD;a&;wdt Yk wGuf A[drk S
atmufajctxd tqifq Y ifrY S yg0ifaqmif u G af p&ef vIUH aqmfBudK;yrf;oGm;rnf/
- urÇmo Y bm0ywf0ef;usifajymif;vJrEI iS Yf vlO;D a&xlxyfraI MumifY jzpfay:vmrnfY aomufo;kH a&?
pdkufysdK;a& Sm;yg;rI jy emtwGuf BudKwifjyifqifoGm;rnf/
- jrefrmEkid if w
H ikd ;f &if;om;rsm;\ obm0ywf0ef;usiu f kd tav;tjrwfxm; jrwfE;kd aom ;kd &m"avY
xH;k wrf;,Ofaus;rIrsm;udk azmfxw k jf rSiw
Yf ifrnf/
- rsdK;wHk;aysmufuG,f&ef tE &m,f SdaeonfY ZD0rsdK;pdwfrsm;ESifYpyfvsOf; EdkifiHwumuRrf;usif
tzJGUtpnf;rsm;ESifY yl;aygif;aqmif Gufrnf/ awm dkif;wd&dpämefrsm; w&m;r0ifwifydkYa&mif;cs
aejcif;rsm;udk xda&mufpmG wm;qD;aqmif u G of mG ;rnf/
- opfEiS Yf tjcm;opfawmxGuyf p nf;rsm;udk Edik if jH cm;odw Yk ifyaYkd &mif;cs&mwGif wefb;kd jrifY ukeaf csm
tjzpf wifyEYkd idk &f ef tm;ay;oGm;rnf/

ydkU aqmif quf oG,f a&; u@


(u) ukefaps;EIH;rsm; usqif;a&;udk a SU I ukefpnfpD;qif;rI vsifjrefacsmarGUap&ef?ydkUaqmifa&;
u@udk twwfEikd q f ;kH jyKjyifw;kd csJUoGm;rnf/
-8-

(c) EkdifiHa&;? pD;yGm;a&;? vlrIa&; wdk;wufrIaemufusaeaom a'orsm; zHGUNzdK;atmif vrf;yef;


qufo, G af &;vkyif ef;rsm;udk jyKjyifw;kd csJUoGm;rnf/
(*) qufo, G af &;vkyif ef;rsm; vsijf refacsmarGUap&ef vdt k yfovdk jyKjyifw;kd csUJ oGm;rnf/ wkid ;f &if;om;
e,fajrrsm;udk txl;tav;xm;&rnf/

tkyf csKyf a&; u@


- tkyfcsKyfa&;ESifYpyfvsOf; zHUG NzdK;wd;k wufrt
I wGuf w&m;Oya'pd;k rd;k aom? yGiv
Yf if;jrifomaom?
wm0efcaH om? tusifyY sufru I if;aom? xufjrufxad &mufaom? rQw wpfrsdK;om;vH;k yg0if
Ekid af om tkycf sKyfr,
I E &m;wpf&yfjzpfay:&ef wnfaqmufrnf/

um uG,f a&; ESifY vHk NcHK a&; u@


- wyfrawmfonf Edik if w H iG f r rdS jzpfvt kd yfaom tzJUG tpnf;jzpfonf/ wyfrawmfonf 'Dru kd a&pD
usifpY Ofrsm;udk umuG,jf znfq Y nf;ay;onf?Y *kPo f u
d m© adS om tiftm;pkjzpf&rnf/
- Ekid if aH wmfumuG,af &;wm0efukd yx0Doabmobm0 tajctaersm;ESiu Yf u
kd n
f aD om r[mAsL[m
t& ppfa&;pGr;f &nfxufjruf enf;ynmydik ;f qdik &f mwd;k wufaom wyfrawmftjzpf acwfrD
tqift Y wef; jrifrY m;atmif wnfaqmufomG ;rnf/
- wyfrawmfEiS Yf Edik if aH wmfumuG,af &; ,E ,m;wpf&yfv;kH onf tkycf sKyfa&;r@dKifxüJ om wnf dS
ae&rnf/
- jynfow l \
Y k d ,HMk unfu;k d pm;rIuck d &H Ny;D ? jynfocl spaf om wyfrawmfBu;D toGiaf qmifum &yfwnf&rnf/
- w&m;Oya'pd;k rd;k a&; aqmif u G &f mwGif &JwyfzUGJ onf Oya'rsm;ESit Yf nD aqmif u G &f rnf/
- rdrw d \ Ykd wm0efrsm;udk ausyGepf mG xrf;aqmifEikd af p&eftwGuf Edik if w H umt&nftaoG;rDonfY
&JwyfzUGJ jzpfap&ef OD;wnfrnf/

Ekdif iH a&; 0g ' o abm w &m; ESifY vkyf ief; pOf rsm; udk jyif qif jcif;
- Ekid if v
H ;kH qdik &f mnDvmcHwiG f A[dak umfrwD\ oHyk EkH pS yf q
kH E´rJjzifY Edik if aH &;0g'oabmw&m;ESiYf
vkyif ef;pOfrsm;udk jyifqifEidk o f nf/
- Ekid if vH ;kH qdik &f mnDvmcH usif;yjcif;rjyKEdik of nfY umvrsm;wGif Edik if aH &;0g'oabmw&m;ESiYf
vkyif ef;pOfrsm;udk vdt k yfygu A[dt k vkyt f rIaqmiftzJUG u jyifqifEidk cf iG &Yf o
dS nf/ jyifqifjznfpY u
G f
csufrsm;udk teD;uyfq;kH nDvmcHwiG f wifjytwnfjyK&rnf/

You might also like