MGA PAGABABGO SA KLONYA AT PAG -USBONG NG PAKIKIBAKA NG

BAYAN (IKA- 18 SIGLO HANGGANG 1815)

Aralin 16 Mga Lokal na Pangyayari Tungo sa Pag-usbong ng

Pakikibaka ng Bayan

Sa Araling ito ay mararanansan mong sumulat ng isang liham sa editor ng

isang pahayagang lokal sa inyong pamayanan upang maipaabot mo ang
inyong naiisip at nadarama tungkol sa mga bagay na mmaring gawin upang
maihatid ang pagtututo o hinaing sa pnagyayari sa pamayanan sa maayos na
paraan. Malaya kang pumili ng isyung malapit sa iyong pusong alam mong
hadlang o hindi makabubuti sa kagaya mong kabataan.

Mga Layunin
 Natatalakay ang mga lokal na pangyayari tungo sa pagusbong ng
pakikibaka ng bayan (AP5PKB-IVa-b-1)

 Reporma sa ekonomiya at pagtatatag ng monopolyo ng tabako

(APK5PKB-IVa-b-1)
 Mga Pag-aalsa sa Estadong kolonyal (AP5PKB -IVa-b-1)
 Kilusang Agraryo ng 1745 (AP5PKB-IVa-b-1)
 nnPag-aalsa
ng kapatiran ng San Jose (AP%PKB-IVa-b-1)
 Okupasyon ng Ingles sa mAynila (AP5PKB-IV a-b-1)

 Nasusuri ang kawastuhan ng mga pahayag tungkol sa mga pangyayaring

lokal na nagbigay daan sa pagusbong ng pakikibaka ng bayan.
 Natutukoy ang mga tiyak na detalye tungkol sa mga pag-aalsa sa loob ng
estadong kolonyal

Reporma sa Ekonomiya at Pagtatatag ng Monopolyo ng Tabako

 Isa sa mga pangunahing epekto ng pananakop ng mga Espanyol sa

Pilipinas ay ang paglulunsad ng mga reporma o pag-babago sa
ekonomiya ng bansa.
 Ang mga repormang ito sa ekonomiya ay nagdulot ng negatibong epekto
sa pamumuhay ng mga sinaunang Pilipino.
 Naging maahirap ang pamumuhay ng ating mga ninuno sapagkat lahat
ng mga pagbabagong ipinatupad ng mga epanyol sa bansa ay pawang
para sa kabutihan lamang ng mga mananakop.

 Mga Dahilan ng Pagsisimula ng Pakikibaka ng mga Pilipino Laban sa mga

Mananakop:
 Sistemang Encomienda - Ang mga Lupain sa bansa ay hinati sa
maliliit na yunit na tinawag na eencomienda.
  Sistemang Kasama - Ang mga Pilipinong may-ari ng luapin ay
naging kasama o nangungupahan na lang sa kanilang lupang sakahan.
 Polo Y Servicios o Sapilitang Paggawa
 Sistemang Bandala - sapilitang binibili ng pamahalaang Espanyol
ang mga Produkto ng mga magssakang Piipino sa murang halaga.

Pagtatatag ng Monopolyo ng Tabako

 Sa panahong ng mga Espanyol Naging sapilitan ang pagtatanim ng
tabako sa Pilipinas at ipinagbawal ang pagatatanim g ibang produktong
pagkain tulad ng mais at palay.
 Bilang isang monopolyo, sa pamahalaan lamang maaring ibenta ang mga
taning tabako sa presyong itinakda nito.
 Mga Probemang Idinulot ng Monopolyo ng Tabako:
 Nag mistulang bandala ang nasabing monopolyo sapgakat ang
pamahalaan nag nagtatakda ng dami at kalidad ng produktong
ititinda sa kanila;
 Ang lahat ng matataas na uri ng tabako ay nasa mga Espanyol;
 Ang mga nag nanais ng gumamit ng tabako ay kinakailangan pang
bumili sa mga pamilihang pagmamay-ari ng pamahalaan;
 Ang pagiimbak ng tabako sa kamalig ay bawal;
 Marami ang nagutom; pinagsamantalahan ang mga pilipino at ginamit
ang relihiyon upang mapasunod sila sa kautusan ng pamahalaan.

 1881 - itinigil ang monopolyo ng tabako sa Pilipinas.

MGA PAG-AALSA SA LOOB NG ESTADONG KOLONYAL

1. Pag - aalsa ni Sumuroy

 Pinamunuan ni Sumuroy, anak ng isang babaylan, ang pag-aalsang
ito sa Samar na may kinalaman sa katutubong relihiyon, sa sapilitang
paggawa at sa pagnanais na maibalik sa Samar and dati nitong kaayusan
at relihiyon.

2. Paghihimagsik ni Dagohoy
 Isang pagaalsang pinamunuan ni Francisco Dagohoy sa lalawigan ng
Bohol. Si Dagohoy ay kinilala bilang isang mandirigmang pilipino na hindi
sumuko sa mga mananakop.

3. Rebelyon nina Diego at Grabiela Silang

 Rebelyong pinamunuan ng magasawang Silang sa lalawigan ng
Ilocos.
 Layunin ng rebelyong ito na alisin ang indulto de comercio o ang
karapatan ng mga nasa gobyerno na magnegosyo, gayundin ang
mapatalsik sa puwesto ang mga abusadong opisyal, palayasin ang
mga Espanyol at mestzo at mapababa ang buwis.

4. Ang Kilusang Agraryo ng 1745

  Ito ang mga pag-aalsang naganap sa mga bayan at lalawigan ng mga
katagalugan (Cavite, Taguig, ParaÑaque, Hagonoy, Bacoor, San
Mateo at Rizal).
 Ang dahilan ng mga pag-aalsang ito ay ang hindi makatarungang
pangangamkam ng mga prayle o paring misyonero sa lupa ng mga
katutubo.

5. Pag-aalsa ng Kapatiran ng San Jose

 Pag-aalsang may kinalaman sa reliyhiyon na pinumunuan ni
Apolinario de la Cruz o mas kilala sa pangalang Hermano Pule ng
Tayabas (Quezon).
 Siya ang nagtatag ng Confradia de San Jose, isang kapisanang
panrelihiyon.

OKUPASYON NG MGA INGLES SA MAYNILA

 Sa Europa ay nagkaroong ng pitong taong digmaan sa pagitan ng Pransya
at Britanya.
 Dahil sa pagkampi ng mga Espanyol sa mga Pranses, nagpahayag ng
pakikidigma ang Britansay sa Espanya.
 Sa pamumuno ni Sir William Draper ay nilusob ng Britanya ang Maynila,
Cavite, Cainta at Taytay.
 Ang pananakop na ito ng mga Ingles ay naganap noong taong 1762
hanggang 1764. Dahil sa kasunduang pankapayapaan sa Paris ay ibinalik
sa ang pamamahala sa bansa sa kamay ng mga Epsanyol noong Pebrero
10, 1763.
 Ang pangyayaring ito ay nagbigay-daan upang makita ng maraming
Pilipino ang kahinaan ng mga Espanyol at maari din pala silang matalo sa
labanan.

Buod
 Isa sa pangunahing dahilan ng pag-usbong ng pakikibaka ng mga Pilipino
laban sa mga Espanyol ay paglulunsad ng mga reporma sa ekonomiya ng
sadyang nagpahirap sa buhay ng mga Pilipino.

 Isa sa mga repormang isinagawa ng mga Espanyol ay ang pagtatatag ng

Monopolyo ng Tabako.

 Ang mga lokal ng pangayaring na naging daan ng pag-usbong ng

pakikibaka ng bayan ay ang mga sumusunod:
A. Mga Pag-aalsa sa loob ng Estadong Kolonyal
 Pag-aalsa ni Sumuroy
 Paghihimgasik ni Dagohoy
 Rebelyon nina Diego at Gabriela Silang
B. Kilusang Agraryo ng 1745
C. Pag-aalsa ng Kapatiran ng San Jose
D. Okupasyon ng mga Ingles sa Maynila
Basahin ang

Sagutin natin