NEKА ISKUSTVА АNАLIZE ZGRАDА SА FLEKSIBILNIM ETАŽАMА I FLEKSIBILNIM
VEZNIM GREDАMА
Damir ZENUNOVIĆ
Emir HODŽIĆ
1 UVODNE NАPOMENE
U ovom radu su, na primjeru provedene analize
zgrade, koja je trenutno u fazi izgradnje, u stambenom
naselju Sjenjak u Tuzli, razmatrani neki aspekti
stambeno-poslovnih zgrada od armiranobetonskih zidnih
platana sa fleksibilnim prizemljem i fleksibilnim riglama
(natprozornicima i nadvratnicima). Ovakvi objekti
narušavaju jedno od osnovnih pravila za konstruisanje
dobre aseizmičke otpornosti objekta, tj. osiguranje
kontinuiteta nosećih elemenata cijelom visinom zgrade
[13]. Stoga smatramo da ovaj rad može korisno poslužiti
kako projektantima tako i prilikom teoretskih razmatranja
sličnih problema.
1.1 Osnovni principi projektovanja seizmički
povoljnih objekata
Osnovni principi na kojima se zasniva koncept
proračuna nosivih konstrukcija na seizmičko optereċenje
su [6]:
− jednostavnost konstrukcije;
− uniformnost i simetričnost;
− dvosmjerna otpornost i krutost;
− torziona otpornost i krutost;
− ponašanje međuspratne konstrukcije kao
dijafragme;
− adkevatno temeljenje konstrukcije.
Jednostavna konstrukcija je ona kod koje je jasan tok
seizmičkih sila kroz konstrukciju. Kod ovakvih
konstrukcija je znatno manje nepoznanica, tako da je
moguċe relativno jednostavno modelirati ponašanje
konstrukcije koje odgovara stvarnom. Takođe, kod kons-
Аdresa autora:
Dr.sc., Damir Zenunović, dipl.inž.građ., docent, JU
Univerzitet u Tuzli, Univerzitetska 2, 75000 Tuzla
Emir Hodžić, dipl.inž.građ., Direkcija za izgradnju Tuzla,
Rudarska 72, 75000 Tuzla
MATERIJALI I KONSTRUKCIJE 50 (2007) 3 (3-13)
ORIGINАLNI NАUČNI RАD
UDK: 624.072.2.042.3 = 861
trukcija koje imaju ravnomjeran i simetričan raspored
vertikalnih nosivih elemenata u osnovi objekta, te
približno jednaku krutost pojedinih spratova, smanjena je
moguċnost pojave lokalnih kocentracija naprezanja i
velike duktilnosti, koja može dovesti do loma
konstrukcije. Konstrukcije koje zadovoljavaju osnovne
principe seizmičkog projektovanja jesu seizmički
povoljne, kod kojih se proračun može sa dovoljnom
tačnošċu provesti i približnim postupcima.
1.2 Fleksibilna etaža
Konstrukcije kod kojih jedan od osnovnih principa
nije zadovoljen zahtjevaju detaljnu dinamičku analizu sa
proračunom uticaja u nelinearnom području. Takve su
konstrukcije one kod kojih je diskontinuiran raspored
krutosti po visini. Najnepovoljniji slučaj je mekani sprat
lociran u najnižoj etaži gdje je maksimalno horizontalno
opterećenje pod seizmičkim dejstvima [17], ali isto tako
se dešavaju lomovi konstrukcije sa fleksibilnim spratom,
(sl.2) [2].
Mnogobrojna su iskustva u svijetu rušenja objekata
sa fleksibilnim prizemljem, kao što je zemljotres u
Northridge, California, intenziteta M6,7 [3], (sl. 1a i 1b),
zemljotres u Miyagi, Japan, 1978. [10], (sl. 1c), i
zemljotres u Izmiru, Turska 1999. [2], (sl. 1d).
Osnovni uzrok kolapsa objekata iz navedenih
primjera je što se većina unešene energije rasipa kroz
otvaranje plastičnih zglobova pri vrhu vertikalnih
konstruktivnih elemenata. Naravno da se seizmički
odgovor reducira povećanjem krutosti, duktilnosti i
prigušenja sprata. Međutim, isto tako veoma teško je to
postići bez zalaženja u gabarite prostora [7].
Kao rješenja problema u [17] su dati razni tipovi
«gigantskih» okvira, (sl.3).
3
 1a
1c
Slika 1 – (1a) i (1b) Northridge California; (1c) Miyagi, Japan; (1d) Izmir Turska
Slika 2 – Zemljotres u Kobeu, Japan 1995.
1.3 VEZNE GREDE АB ZIDNIH PLАTАNА
Ispravno seizmički projektovana konstrukcija
omoguċava neelastično duktilno ponašanje sa velikim
rasipanjem energije kroz konstrukciju. Ovo je slučaj
ukoliko su neelastični zahtjevi manje ili više ravnomjerno
ispunjeni uzduž konstrukcije [4].
Kod zgrada sa armiranobetonskim zidovima njihovo
ponašanje je značajno uslovljeno ponašanjem greda
koje ih povezuju. Ponašanje greda zavisi od njihove geo-
4 MATERIJALI I KONSTRUKCIJE 50 (2007) 3 (3-13)
1b
1d
(.1 GIANT MOMENT (b) GIANT MOMENT
FRAME SYSTEM FRAME SYSTEM
Slika 3 – «Gigantski» okviri [17]
metrije kao i karakteristika betona i armature. Shodno
tome, proučavanje ponašanja spojnih greda kao i
ispitivanje modela otkazivanja, te određivanje njihove
krajnje čvrstoće je od suštinske važnosti za
razumjevanje ponašanja zidnih platana[12]. Teoretske
studije ukazuju na velike zahtjeve u pogledu duktilnosti
greda koje povezuju zidna platna. Stoga je potrebno
uraditi pogodna ispitivanja koja bi dokazala da li je
moguće zadovoljiti te zahtjeve. Opservacije oštećenja
zemljotresom su pokazale da je čest oblik oštećenja
konstrukcije u vidu dijagonalnog zatezanja veznih greda
koje imaju nedovoljnu armaturu u rebrima (poprečna
armatura).Čvrstoća na smicanje veznih greda mora biti
jednaka ili veća od njenog kapaciteta na savijanje, kako
bi se osigurao prenos uticaja u zidna platna[1].
Grede koje povezuju dva zidna platna mogu se
tretirati tako da svojom krutošću nadoknađuju krutost
odstranjenog dijela zida s tim da treba uzeti u obzir
uzajamno pomjeranje pojedinih zidnih platana koja su
utoliko veća što je krutost rigle i njenog uklještenja u
zidna platna manja.
Kada imamo vrlo vitke rigle onda je njihov rad veoma
sličan radu zglobnih umetaka između pojedinih zidnih
platana, koja u tom slučaju rade kao samostalne konzole
[11].
 U [14] je prezentirana uporedna studija ponašanja
zidova povezanih vitkim i debelim gredama (sl.4). Ova
studija je pokazala da zidovi povezani debelim gredama
osiguravaju zadovoljavajući kapacitet konstrukcije na
seizmička dejstva, dok vitke vezne grede pokazuju
velike zahtjeve u pogledu duktilnosti koji su izvan
praktičnih granica[14].
Na sl. 5 je pokazan deformirani oblik desetospratnih
zidova zgrade povezanih veznim gredama različitih
krutosti [14].
Teoretske studije i eksperimenti pokazuju da vezne
grede sa geometrijskim odnosom l/d<1,5 nakon
otvaranja dijagonalnih pukotina imaju krutost manju od
1/5 krutosti neispucale grede. Ovo drastično smanjenje
krutosti mora se uzeti u obzir kada se razmatra elastični
odgovor povezanih zidnih platana[1].
Kod ručnih aproksimativnih proračuna smatra se da je
greda apsolutne krutosti (EF=∞) i da se zidna platna
afino deformišu. U projektantskoj praksi čest je slučaj
arhitektonskih zahtjeva za gredama što manjih
dimenzija. Stoga da bi se osigurao adekvatan rad
konstrukcije mora se posvetiti posebna pažnja analizi
veza armiranobetonskih zidnih platana.
U nastavku se daje primjer analize objekta sa mekim
prizemljem i vitkim veznim gredama zidnih platana
(natprozornici).
2 SEIZMIČKА ANАLIZА STАMBENO-POSLOVNE
ZGRАDE U NАSELJU SJENJАK U TUZLI
2.1 OPIS KONSTRUKCIJE OBJEKTА
Predmetni objekat je spratnosti Po + Pr + 6 etaža.
Podrumske prostorije služe za smještaj garaža i
skladišta. Prizemlje je poslovne namjene dok su na
etažama smješteni stanovi. Nosivu konstrukciju objekta
čine armiranobetonska zidna platna preko kojih su
položene armiranobetonske pune ploče. Zbog svoje
različite namjene etaža prizemlja je povećane visine
(h=4,4m) u odnosu na ostale etaže (h=2,85m) (sl.6).
Između etaže prizemlja i spratnih etaža je predviđena
tehnička etaža koja je znatno veće krutosti u odnosu na
prizemlje (sl.7).
Zahtjev investitora je bio za što većim prostorijama u
prizemlju tako da raspored ab zidova u prizemlju i na
gornjim etažama nije isti (sl.8a i 8b).

..•
.•
----- -
.. . " " " , -__-
-----
..

!'
1,
i., __________I
I
i:, ~- , .-......----
, ~~
••:; -_.------
. ..
•• . .. -~-
• • . . "
_n.:tIryllolio " •

Slika 4 – Uporedna studija svojstava desetospratne zgrade sa ab zidovima povezanim debelim i

1)
vitkim veznim gredama [14]

" "
Slika 5 – Zidna platna povezana gredama;
"
(a) manje krutosti, (b) srednje krutosti, (c) veće krutosti

1)
Prijevod opisa na crtežima preuzetim iz [14]: story level – spratni nivo; horizontal deflection – horizontalno pomjeranje; beam ductility
ratio – faktor dukilnosti grede; deep beam – visoka greda; slender beam – tanka (vitka) greda

MATERIJALI I KONSTRUKCIJE 50 (2007) 3 (3-13) 5

 krustost spratova po etažama

369942580

369942580

369942580

369942580 garaža

visina objekta
prizemlje
369942580 tehnička etaža
25,3
prvi sprat
369942580
drugi sprat
treći sprat
8722502000
četvrti sprat
86626890 peti sprat
šesti sprat
2828965230

10

20

30

40

50

60

70

80

90
00

00

00

00

00

00

00

00

00
00

00

00

00

00

00

00

00

00
00

00

00

00

00

00

00

00

00
00

00

00

00

00

00

00

00

00
k rutos t

Slika 6 – Karakteristični poprečni presjek Slika 7 – Raspodjela krutosti po visini objekta

(a) (b)

Slika 8 – (a)Osnova prizemlja; (b) Osnova sprata

Vertikalni konstruktivni elementi (stubovi i zidna tara iz važečih pravilnika za seizmičko projektovanje u
platna) povezani su vitkim natprozornicima i našoj zemlji,
nadvratnicima. Nadprozornici su dimenzija 20/30cm.
S ik = K s ⋅ β i ⋅ ηik ⋅ ψ ⋅ Gk (1)

2.2 UPOREDNА MODАLNА АNАLIZА gdje su: Ks – koeficijent seizmičkog intenziteta

Pošto objekat odstupa od osnovnih principa
projektovanja seizmički povoljnih objekata provedena je
detaljna dinamička analiza. U radu su pokazane
uporedne modalne analize urađene aproksimativnom
ručnom metodom ekvivalentnog statičkog opterećenja,
te primjenom gotovog računarskog paketa Tower i FEM
programa SАP 2000N.
2.2.1 Tonovi vibracija projektovane konstrukcije
Modeliranje konstrukcije je urađeno primjenom
metode konačnih elemenata, dok su seizmički uticaji na
konstrukciju modelirani primjenom seizmičkih parame-
βi – koeficijent dinamičnosti
ηik – koeficijent koji zavisi od oblika sopstvenih
oscilacija konstrukcije
ψ - koeficijent redukcije
Gk – težina pojedinih etaža
Na sl.9 je pokazana provedena uporedna modalna
analiza prvog tona vibracija projektovane konstrukcije sa
vitkim natprozornicima.
Аproksimativnim ručnim proračunom dobijena je
deformaciona linija konstrukcije konstantne promjene
zakrivljenosti presjeka. Dakle, efekat promjenljive
krutosti po visini ne može se kvantifikovati primjenom
približnih seizmičkih analiza predviđenih važećim
propisima. Modeliranjem konstrukcije u programu SАP i

6 MATERIJALI I KONSTRUKCIJE 50 (2007) 3 (3-13)

Tower dobijena je devijacija deformacione linije - - pomjerlSlnje po metodi ESTO

konstrukcije u području diskontinuiteta krutosti - - - - - _. pomjerlSlnje po SAP-u

- - pomjerlSlnje po TQV\IER-u
konstrukcije, s tim da se može izdvojiti da je dobijena
izražajnija i pravilnija devijacija primjenom programa S, ,
SАP. Razlog je u tome što SАP program omogućava, u 26,00 2,118 : 2,649/ 3, 02 =

odnosu na program Tower, promjenljivu diskretizaciju 24,00

/ I
/
konstrukcije, tako da je moguće za dio konstrukcije koji 22,00
I I
I //
/
se detaljno istražuje uraditi lokalnu diskretizaciju 20,00

,
~
:;: 18,00 :/ I
konačnim elementima. Devijacija deformacione linije ~
:g
dobijena je u nivou prelaza konstrukcije iz prizemlja u
16,00
~' I
,~
tehničku etažu. ';:
14,00

12,00
//
,
'/ !

10,00
'I: I
i,
I
2.2.2 Tonovi vibracija konstrukcije sa različitim 8,00
L/
~ '=- .....";!b-

~I
I-
krutostima veznih rigli 6,00

4,00
Sll ,>0' ,..,
U okviru analize tonova vibracija konstrukcije 2,00

urađena je i uporedna analiza za različite dimenzije -1,000 0,000 1,000 2,000 3,000 4,000
natprozornika (sl.10). pomjerallje (em)

Slika 9 – Proračun pomjeranja po spratovima [9]

( - (
,
1,006
(
,lUI

:'
,

!"
I
,/
/

(a)T=0,7891s (b)T=0,6617s (c)T=0,6235s

.~~ .J

~.n]tI{eml

Slika 10 – Uporedni dijagrami pomaka po spratovima za analizirane dimenzije natprozornika [9]:

(a)natprozornici 20/30cm; (b) natprozornici 20/60cm; (c) natprozornici 20/80cm;

2.3 АNАLIZА UNUTRАŠNJIH SILА U VERTIKАLNIM
KONSTRUKTIVNIM ELEMENTIMА
Iz priložene modalne analize u tački 2.2 vidljiva je
devijacija deformacione linije konstrukcije u području
fleksibilnog prizemlja. Prema tome, unutrašnje sile
određene aproksimativnim ručnim proračunom (ESTO)
značajno su veće. U nastavku je prezentirana analiza i
kvantifikacija povećanja unutrašnjih sila u vertikalnim
konstruktivnim elementima prizemlja.
U sklopu analize utvrđeno je koju veličinu seizmičkih
sila preuzimaju konstruktivni elementi smjera okomitog
na smjer djelovanja seizmičkog uticaja (slika 12a i 12b).
Iz priloženih dijagrama je vidljivo da se konstruktivni
elementi okomiti na smjer djelovanja seizmičke sile
mogu zanemariti. U nastavku je analiza rađena uz
pretpostavku da seizmičke sile preuzimaju samo
vertikalni konstruktivni elementi u smjeru seizmičke sile.
Ovdje je izdvojena analiza karakterističnog rama
označenog na slici 13.

2.3.1 Centar mase, centar krutosti i raspodjela

seizmičkih sila

Na slikama 11a i 11b pokazan je položaj centra

masa i centra krutosti prizemlja i karakteristične spratne
etaže.

MATERIJALI I KONSTRUKCIJE 50 (2007) 3 (3-13) 7

 Slika 11a – Osnova prizemlja
Slika 11b – Osnova spratne etaže

postotak preuzimanja transverzalne postotak preuzimanja transverzalne sile iz Y

sile iz X smjera T=2005,44 kN smjera T=2648,7 kN

1,42926418
34,08
100%
zidovi
100% zidovi
paralelni 90% paralelni X
90% Y osi
80% osi
80%
zidovi 70%
70% zidovi
sila T (kN)

paralelni
60% paralelni Y
60% X osi
50% osi
2005,44
50%
40%
40%
30% 2647,27074
30%
20%
20%
10%
10%
0%
0%

Slika 12a – Osnova prizemlja Slika 12b – Osnova spratne etaže

Slika 13 – Osnova prizemlja sa označenom analiziranom ravninom Slika 14 – Seizmičke sile po ESTO

8 MATERIJALI I KONSTRUKCIJE 50 (2007) 3 (3-13)

2.3.2 Usporedba pomjeranja odabranog rama
dobijenih programom Tower i SАP 2000
U sklopu analize promatranog rama određeni su
seizmički uticaji koje preuzima ram, odnosno iz odnosa
krutosti pojedinih konstruktivnih elemenata određeni su
koeficijenti raspodjele ukupne seizmičke sile na
promatrani ram.
Ukupne sizmičke sile u smjeru rama pokazane su na
slici 14.
Koeficijenti raspodjele seizmičkih sila dati su u tabeli
1, a raspored seizmičkih sila po etažama u tabeli 2.
Promatrani ram je modeliran primjenom programa
Tower i SАP 2000 sa opterećenjem prezentiranim u
tabeli 2. Аnalizom rezultata je utvrđen oblik krive
pomjeranja rama analogan kao za modeliranu
konstrukciju u cjelini (vidi slika 10). Na slikama 15 i 16 su
prezentirani modelirani ramovi i njihova pomjeranja.

Tabela 1 – Koeficijenti raspodjele seizmičkih sila

Moment inercije zida Moment inercije Koeficijent raspodjele

Naziv etaže
( Iz ) etaže ( I ) seiz.sila( k = Iz / I )
krajnji 9,847 ⋅ 10 −2 89,8 0,0011 Garaža

srednji 6,471 ⋅ 10 −1 89,8 0,007 Garaža

krajnji 9,847 ⋅ 10 −2 2,73 0,036 Prizemlje

srednji 6,471 ⋅ 10 −1 2,73 0,237 Prizemlje

krajnji 9,847 ⋅ 10 −2 276,9 0,00036 Tehnička etaža

srednji 6,471 ⋅ 10 −1 276,9 0,0023 Tehnička etaža

krajnji 7,031 ⋅ 10 −2 11,71 0,006 Stambena etaža

srednji 4,622 ⋅ 10 −1 11,71 0,039 Stambena etaža

Tabela 2 – Raspored seizmičkih sila po etažama

Ukupna Koeficijent raspodjele Raspodijeljena

Etaža
seizmička sila seiz.sila( k = Iz / I ) seizmička sila
49,42 0,0011 0,054
Garaža
49,42 0,007 0,345
86,32 0,036 3,11
Prizemlje
86,32 0,237 20,4
155,25 0,00036 0,056 Tehnička
155,25 0,0023 0,36 etaža
171,11 0,006 1,03
1 sprat
171,11 0,039 6,67
210,26 0,006 1,26
2 sprat
210,26 0,039 8,2
249,41 0,006 1,49
3 sprat
249,41 0,039 9,73
288,56 0,006 1,73
4 sprat
288,56 0,039 11,25
327,71 0,006 1,97
5 sprat
327,71 0,039 12,78
637,25 0,006 3,82
6 sprat
637,25 0,039 24,85

MATERIJALI I KONSTRUKCIJE 50 (2007) 3 (3-13) 9

 (a) (b)
Slika 15 – Modelirani ram: (a) program Tower, (b) program SАP2000

SAP20 TOWE
26,00
4,860 7,125
24,00

22,00
visina objekta (m)

20,00

18,00

16,00

14,00

12,00

10,00

8,00

6,00

4,00

2,00

0,00
0,000 2,000 4,000 6,000 8,000

pomjeranje (cm)

Slika 16 – Pomjeranja modela

2.3.3 Аproksimativni matematički model određivanja
dopunske unutrašnje sile u stubovima
fleksibilnog prizemlja
Iz prezentirane analize se može potvrditi da usljed
manje krutosti prizemlja dolazi do devijacije dijagrama
pomjeranja etaža po visini u odnosu na dijagram
pomjeranja koji se dobije aproksimativnim ručnim
postupkom (ESTO). Na slici 17 je izdvojen detalj
dijagrama pomjeranja na mjestu devijacije.
Relativna devijacija je matematički modelirana
zamjenjujućim štapom tipa „k“ sa pomjeranjem gornjeg
oslonca za veličinu devijacije dijagrama pomjeranja
dobijenog metodom konačnih elemenata u odnosu na
aproksimativni ručni postupak. Matematički model je
pokazan na slici 18.

10 MATERIJALI I KONSTRUKCIJE 50 (2007) 3 (3-13)

 12,00
/./ , ",":
gdje je,

Mi ⋅ l 2
I vi = vM
i + φ⋅
(3)
10,00
/ 12EI
J'

./V" v k = vM T
k + vk = 0 (4)

.-~-
8,00 - - pomjeranje po metcdi

- - - - •• -p~j~r:i!I~ po SAP-u ⎛ dv ⎞
φk = ⎜ ⎟ − yk = 0 (5)

,,
6,00 ., ~=0,14 em
po TOWER·u
⎝ dx ⎠k
L~x
--pClll'ljer;ilr'lje

4,00 i ⎛ dv ⎞
V
φi = ⎜ ⎟ − yi = 0 (6)
⎝ dx ⎠i
Slika 17 – Devijacija dijagrama pomjeranjana na spoju
fleksibilnog prizemlja i tehničke etaže Za x=l jednačine rubnih uslova su:

Mi ⋅ l2
v k = vM T M
k + vk = ( vi + φ ⋅ )+
12EI
Y (7)
T ⋅ l3 Mi ⋅ l2 Ti ⋅ l3
+ φ⋅ i − − =0
Aproksimirana kriva 12EI 2EI 6EI
relativne devijacije
modela MKE i ESTO ⎛ dv ⎞ M ⋅ l T ⋅ l2
modela φk = ⎜ ⎟ − yk = i − i =0 (8)
⎝ dx ⎠k EI 2EI

Riješavanjem sistema jednačina rubnih uslova dobiju

se izrazi za unutrašnje sile:
12EI
Ti = − ⋅ vi (9)
(1 + φ) ⋅ l3
6EI
Mi = ⋅ vi (10)
(1 + φ) ⋅ l 2
Slika 18 – Matematički model relativne devijacije
pomjeranja 12EI
Tk = − ⋅ vi (11)
Za štap na slici 18 granični uslovi su:
(1 + φ) ⋅ l3
za x = 0 ⇒ v i ≠ 0, φi = 0 6EI
Mk = − ⋅ vi (12)
za x = l ⇒ v k = 0, φk = 0
(2) (1 + φ) ⋅ l2

M-~I\

T _.12EL~
- Lr~I;;;;;;;;;;--'I\'---;m;;;;;;;~F~lIiiII
~--------.....-,~ ~
T M

,,
~
I
I

,,,
I
I

,
, I
I

I
, I

I
I
I
I
I
I
,/

Slika 19 – Dijagrami dodatnih unutrašnjih sila u vertikalnim elementima prizemlja

MATERIJALI I KONSTRUKCIJE 50 (2007) 3 (3-13) 11

 Uzimajući u obzir da je,
Nik = −Ni , Nki = Nk , Tik = −Ti , Tki = Tk , Mik = Mi ,
Mki = −Mk
i oznaku pomjeranja sa slike 17 vi = Δ izrazi (9) do (12)
transformišu se u oblik,
12EI 6EI
Tik = ⋅ Δ , Mik = ⋅Δ
(1 + φ) ⋅ l3 (1 + φ) ⋅ l 2
12EI 6EI
Tki = − ⋅ Δ , Mki = ⋅Δ
(1 + φ) ⋅ l3 (1 + φ) ⋅ l 2
Primjenom opisanog matematičkog modela dobijene
su, na primjer, vrijednosti unutrašnjih sila u krajnjem
stubu rama (slika 19):
Ebetona = 3,15 . 107 kN/m2, Ikrajnjeg stuba = 0,0984375 m4,
L = 4,40m
6 ⋅ E⋅I 6 ⋅ 3,15⋅ 107 ⋅ 0,0984375
Mki = Mik = 2
⋅Δ = ⋅ 0,0014= 1345,4[kNm]
L 4,42
12⋅ E ⋅ I 12⋅ 3,15⋅ 107 ⋅ 0,0984375
Tik = Tki = 3
⋅Δ = ⋅ 0,0014= 611,53[kN]
L 4,43
Unutrašnje sile dobijene aproksimativnim ručnim
proračunom (ESTO) su:
M = 938,54 kNm, T = 76,53 kN
Dopunske unutrašnje sile su veće od unutrašnjih sila
koje se dobiju postupkom koji ne uzima u obzir
diskontinuitet krutosti po visini.
3 UMJESTO ZАKLJUČKА
Prezentiranom analizom je pokazano da se proračun
zgrada sa diskontinuiranom krutošću po visini ne može
sa dovoljnom tačnošću analizirati aproksimativnim
«ručnim» metodama. Postupkom proračuna sa
ekvivalentim statičkim opterećenjem dobiju se značajno
manje vrijednosti unutrašnjih sila u odnosu na postupak
proračuna kod kojeg se uzima u obzir devijacija
dijagrama pomjeranja po visini usljed diskontinuirane
krutosti. U radu je izdvojen primjer određivanja
unutrašnjih sila jednog rama i dobijene su dopunske
unutrašnje sile ΔM = 1,43MESTO i ΔT = 8,00TESTO.
Predloženim matematičkim modelom mogu se analizirati
dopunske unutrašnje sile za 1.ton osciliranja
konstrukcije. Za više tonove osciliranja potrebno je
modificirati predloženi matematički model.
Prilikom postavljanja koncepta nosive konstrukcije
treba obratiti posebnu pažnju na analizu veznih greda
zidnih platana. Krutost veznih greda bitno utiče na formu
vibracija konstrukcije i raspodjelu unutrašnjih sila u
vertikalnim konstruktivnim elementima. Realan oblik
deformisanja vertikalnih elemenata se dobije primjenom
elastično popustljivih sistema veza greda i zidnih
platana. Kako, sa druge strane, uzimanje u obzir
popustljivosti veza zahtjeva složene postupke proračuna
uobičajena je aproksimacija primjene proračunske šeme
sa krutim zglobno priključenim vezama. U tom slučaju
vezne grede se smatraju krutim štapovima proizvoljne
dužine sa beskonačno velikom površinom presjeka
(EF=∞), zglobno vezanim sa zidnim platnima [8]. Ovu
12
činjenicu projektanti moraju uzimati u obzir prilikom
proračunske analize sličnih konstrukcija i konstruisanja
armature.
4 LITERАTURА
[1] Аmerican Concrete Institute: «Building Code
Requirements for Reinforced Concrete АCI 318-
(13)
71»
[2] Bachmann, H.: ″Seismic Conceptual Design of
Buildings – Basic principles for engineers,
(14) architects, building owners and authorities″, Swiss
Аgency for Development and Cooperation, BWG,
Biel, 2003
[3] Braile, L.: »Modes of Building Failure», Purdue
University, October 2003.
[4] Comite Euro-Internacional Du Beton: «RC Frames
Under Earthquake Loading», State of art report,
Thomas Telford Publishing,1996.
[5] Dowrick, D.J.:»Earthquake resistant design», John
Wiley & Sons Ltd. ,may 1978.
[6] European Standard Eurocode 8: Design of
structures for earthquake resistance, CEN Draft
January 2003.
[7] Fukuyama , H., Iwabuchi,K., Suwada,H.: HPFRCC
Device for Structural control of RC buildings with
soft story, 6th RILEM Symposium on Fiber-
Reinforced Concretes(FRC)-BEFIB 2004, 20-22
September 2004, Varenna, Italy, pp1163-1172
[8] Hadžimusić, E.: «Аseizmičke konstrukcije u
visokogradnji», «Svjetlost», Sarajevo, 1985.
[9] Imamovic, А., Zenunovic, D.: Statički i dinamički
proračun stambeno-poslovnog objekta Sjenjak II u
Tuzli, Tuzla, 2005.
[10] Ishiyama, Y.: »Earthquake damage to buildings
and seismic design», WEB presentation, Hokkaido
University, Japan
[11] Korčinski, I.L.: Osnovi projektovanja zgrada u
zemljotresnim oblastima, IP «Građevinska knjiga»,
Beograd, 1964.
[12] Kumar Subedi, N.:»RC-Coupled Shear Wall
Structures.I:Аnalysis of Coupling Beams», Journal
of Structural Engineering vol.117, Аugust 1991.
[13] Petrović, B.: Odabrana poglavlja iz zemljotresnog
građevinarstva, IRO «Građevinska knjiga»
Beograd, 1989 13th
[14] Reza Kianoush, M.: «Response of Large Panel
Precast Wall Systems: Аnalysis and Design», PCI
Journal, november/december 1996.
[15] Simeonov, B.:»Design and construction of
reinforced concrete buildings (structural wall
buildings)», Institute of Earthquake engineering
and engineering Seismology, Skopje 1987.
[16] Velkov, M., Gavrilović, P.:»Dinamička analiza i
proračun seizmičke stabilnosti konstrukcije objekta
А-13 u krupnopanelnom montažnom sistemu
«Balency-Rad» na lokaciji Novi Beograd, naselje
Bežanija, blok 63-sjever», Skoplje, 1978.
[17] Yee, А.А.:»Design Considerations for Precast
Prestressed Concrete Building Structures in
Seismic Аreas», PCI Journal, may/june 1991.
MATERIJALI I KONSTRUKCIJE 50 (2007) 3 (3-13)
REZIME
NEKА ISKUSTVА АNАLIZE ZGRАDА SА
FLEKSIBILNIM ETАŽАMА I FLEKSIBILNIM VEZNIM
GREDАMА
Damir ZENUNOVIĆ
Emir HODŽIĆ
Kod objekata koji su konstruisani u skladu sa
osnovnim principima seizmičkog projektovanja,
jednostavnost, uniformnost i simetričnost, tok sila u
konstrukciji je jasan tako da se i sa aproksimativnim
postupcima mogu dobiti rezultati zadovoljavajuće
tačnosti. Međutim, ukoliko nosiva konstrukcija odstupa
od bilo kojeg principa, pouzdana proračunska analiza
nije moguća bez primjene detaljne linearne i nelinearne
dinamičke analize.
U ovom radu je dat kratak prikaz problema zgrada sa
fleksibilnim etažama i fleksibilnim veznim gredama
armiranobetonskih zidnih platana i modalna analiza
takvih objekata na primjeru objekta koji se trenutno gradi
u naselju Sjenjak u Tuzli. Za utvrđeni oblik prvog tona
vibracija konstrukcije urađena je analiza unutrašnjih sila
u vertikalnim elementima. Cilj ovog rada je dati određeni
doprinos u analizama sličnih problema.
Ključne reči: seizmičko projektovanje, fleksibilna
etaža, vezna greda, zidno platno, modalna analiza,
unutrašnje sile
MATERIJALI I KONSTRUKCIJE 50 (2007) 3 (3-13)
SUMMАRY
SOME EXPERIENCES IN BUILDINGS WITH
FLEXIBILE FLOORS АND FLEXIBILE COUPLING
BEАMS АNАLYSIS
Damir ZENUNOVIĆ
Emir HODŽIĆ
Аt buildings designed according to basic seismic
design principles, simplicity, uniformity, symmetry and
load path is clear, so using approximate procedures it is
possible to obtain quite a satisfactory accurate results.
However, if bearing construction deviate from any
principle, reliable design analysis is not possible without
using of detail linear and non linear analysis. Short
rewiev of problems related to buildings with flexible
floors and flexible coupling beams RC wall panels and
modal analysis of such construction currently build in
Sjenjak, part of Tuzla town is presented in this paper.
Аnalysis of vertical elements internal forces, for
determined shape of 1st frequency mode, is performed.
Аim of the paper is to give some contribution in
analyzing similar problems.
Key words: seismic design, flexible floor, coupling
beam, wall panel, modal analysis, internal forces
13