Sveučilište u Zagrebu

Fakultet strojarstva i brodogradnje

Katedra za oblikovanje deformiranjem
Postupci oblikovanja PI

PROVLAČENJE
Seminarski rad

Iva Ćavar
0035218293
3-pi-oskval
Prof.dr.sc.ZdenkaKerandipl.ing.

siječanj, 2020.
SADRŽAJ
POPIS SLIKA
Uvod
 1. Općenito o postupku provlačenja

Provlačenje je tehnološki postupak proizvodnje žica, traka, šipki, cijevi, profila

te proizvoda ujednačene geometrije poprečnog presjeka. Danas ono ima važnu
ulogu u proizvodnji profila asimetričnog poprečnog presjeka. Materijal kojeg
treba provući najčešće dolazi u vidu poluproizvoda. To može biti svežanj žice ili
prethodno valjanjem pripremljeni profil za izradu asimetrične vodilice. Iako je
iskustvo kao i kod svake druge tehnologije od presudnog značenja, provlačenje
se detaljno teorijski razmatra. Posljedica ovog postupka obrade metala
deformiranjem je promjena geometrije početnog poprečnog presjeka i
očvršćenje materijala zavisno o stupnju redukcije. Na taj način može se
očvršćavati materijal kojeg zbog njegovog kemijskog sastava nije moguće
toplinski obrađivati. Glačanjem površine povisuje se njena tvrdoća, pa je i na
tom planu moguće izbjeći toplinsku obradu koja bi izazvala krivljenje izradka.
Kvaliteta provlačenjem dobivene površine, nerijetko nadmašuje onu dobivenu
postupcima poliranja, honanja ili lepanja. Specifičnost provlačenja je izrada
cijevi i žica ekstremno malih presjeka, koje se ne mogu proizvoditi niti jednom
drugom tehnologijom.

Slika 1. Princip provlačenja punog i šupljeg profila

 2. Stanje naprezanja i deformacija u materijalu

Provlačenje željeza i obojenih metala provodi se u većini slučajeva u hladnom

stanju, a mazivo se koristi za smanjenje sila trenja.
Hladna deformacija popraćena je stvrdnjavanjem metala - svojstva čvrstoće
znatno se povećavaju, a plastičnost se smanjuje. Mogućnost deformacije po
jednom provlačenju je ograničena plastičnim svojstvima metala i čvrstoćom
vodećeg kraja dobivenog profila koji provlači silu vučenja u zonu deformacije.
Naprezanje treba biti niže od točke loma metala na izlazu iz zone deformacije.
Sljedeće oznake se najviše koriste kao obilježja deformacije metala tijekom
procesa provlačenja:
F 0−F 1
 smanjenje površine poprečnog presjekaε = F ∙ 100 %
0

(F0- neto površina prije deformiranja, F1- neto površina nakon

deformiranja)
F0
 omjer izduženja (smanjenja) λ¿ F
1

d 20
Omjer izduženja (smanjenja) može se izračunati prema ovoj formuli λ= 2 ako
d1
provlačimo profil kružnog poprečnog presjeka s promjerom d1 na kraju i d0 na
početku.
Oznake ɛ i λ su povezane preko sljedeće formule:
λ−1
ε=
λ

i
1
λ=
1−ε

Vrijednost izduženja (smanjenja) po jednom provlačenju ne prelazi vrijednost

od 1.3-1.4. Maksimalna deformacija se može postići u procesima provlačenja
cijevi kod dugih osovina kad postoji mogućnost prolaska sila izvlačenja u zonu
deformacije kroz trn. Deformacija postaje neujednačena pri malim vrijednostima
omjera izduženja po jednom provlačenju i koncentrira se na vanjskim slojevima.
Stoga je minimalna vrijednost deformacije također ograničena. Za okrugli profil
λmin=1.1-1.2 .
Potpuno smanjenje površine poprečnog presjeka po n broju provlačenja
određuje se prema sljedećoj formuli:
F 0−F n
ε ∑=
F0

gdje je Fn neto profilna površina dobivena nakon n-provlačenja.

Maksimalno ukupno smanjenje Ʃɛmax je ograničeno smanjenjem plastičnosti
metala. Vrijednost ukupnih smanjenja obično je jednaka 40-60% i može iznositi
najviše 90-95%. Nadalje, potrebno je provesti termičku obradu za oporavak
plastičnosti metala za mogućnost njegove daljnje deformacije.
????Sukcesija ždrijeba ostvarena je do proizvodnja gotovog proizvoda ili do
intermedijara toplinska obrada naziva se usmjereno provlačenje. Usmjeravanje
provlačenja može biti različito prema broju izvlačenja, tako da . Kao 
smanjena iskorištena jedinica pri istom ukupnom smanjenju Uobičajeno je da se
postupno smanjuje redukcija jedinica, uzimajući u obzir očvršćivanje metala
tijekom formiranja usmjerenim provlačenjem. Viša smanjenja tijekom prvog
prolaza uzrokuju povećanje jednolikosti deformacije duž presjeka dobivenog
profila.??
Rad deformacije i kontaktno trenje za vrijeme procesa provlačenja pretvara se u
toplinu, što rezultira značajnim povećanjem temperature metala, posebno pri
velikim brzinama provlačenja. Temperatura proizvoda ne smije prelaziti 250 ° C
jer se starenje metala odvija pri višim temperaturama. Trenutno se brzina
izvlačenja žice s niskim udjelom ugljika iznosi 2400 m / min. U odnosu na
minimalne sile vučenja smatra se da su optimalne vrijednosti brzine 900-1500 m
/ min.
Ispitajmo karakter strujanja metala u zoni deformacije prema promjenama
rešetke tijekom provlačenja okruglog profila kroz konusnu matricu