ივანე ჯავახიშვილის სახელობის თბილისის სახელმწიფო

უნივერსიტეტის იურიდიული ფაკულტეტი

ადამიანის ძირითადი უფლებები და თავისუფლებები 2

ტრენერები: ემა ხუჯაძე და ნანა თურმანიძე

მონაწილეთა ოდენობა: X

1
ტრენინგის მიზანი: .................................................................................................................................... 3

მეთოდი: ...................................................................................................................................................... 3

შედეგი: ........................................................................................................................................................ 3

გეგმა: ........................................................................................................................................................... 4

დანართი 1: ................................................................................................................................................. 5

დანართი 2: ................................................................................................................................................. 6

დანართი3: .................................................................................................................................................. 8

გზამკვლევი: .............................................................................................................................................. 9

2020 წელი

2
ტრენინგის მიზანი:

ტრენინგი მიზნად ისახავს მონაწილეების ინფორმირებულობას ადამიანის კონკრეტული

უფლებებისა და თავისუფლებების და მათი დაცვის ეროვნული და საერთაშორისო სტანდარტის
თაობაზე, კერძოდ:
 მონაწილეებმა უნდა გაიაზრონ თანასწორობის უფლების მნიშვნელობა
 ფლობდნენ მინიმალურ ინფორმაციას პირადი ცხოვრების ხელშეუხებლობის უფლებით
დაცულ სფეროზე.
 მონაწილეებმა უნდა გააცნობიერონ გამოხატვის და შეკრების თავისუფლების არსი და
მნიშვნელობა თანამედროვე სახელმწიფოების განვითარებაში.
 უნდა შეძლონ გამიჯვნა ადამიანის უფლებების ეროვნული და საერთაშორისო დაცვის
სტანდარტების, ამასთან არსებული სამართლებრივი მექანიზმების სავალდებულო ან/და
სარეკომენდაციო ხასიათის იდენტიფიცირება.

მეთოდი:

 ინდივიდუალური მუშაობა
 წყვილში და ჯგუფურად მუშაობა
 სწავლება თვალსაჩინოებით
 პრაქტიკული მაგალითი
 წმინდა ლექციური მეთოდი+ ინტერაქცია
 სოკრატეს მეთოდი.

შედეგი:

 მონაწილეები ფლობენ ინფორმაციას ადამიანის კონკრეტული უფლებებისა და

თავისუფლებების შესახებ, როგორიც არის თანასწორობა, პირადი ცხოვრების
ხელშეუხებლობა, გამოატვის და შეკრების თავისუფლება.
 აქვთ მინიმალური წარმოდგენა ზემოხსენებული უფლებით დაცულ სფეროზე.
 აქვთ ცოდნა ადამიანის უფლებათა ეროვნული და საერთაშორისო დაცვის
სტანდარტებზე, თუ როგორ შეიძლება დაიცვან სხვისი ან საკუთარი დარღვეული
უფლება.

3
 გეგმა
ეტაპები საკითხი მეთოდი დრო ტრენერი
I  თანასწორობის უფლება
- საქართველოს კონსტიტუციის მე-11
მუხლი
- დისკრიმინაციის აკრძალვა
- „დისკრიმინაციის ყველა ფორმის წმინდა ლექციური ნ. თურმანიძე
აღმოფხვრის შესახებ“ საქართველოს მეთოდი + 10 წუთი ე. ხუჯაძე
კანონი ინტერაქცია
 პირადი ცხოვრების ხელშეუხებლობა
- საქართველოს კონსტიტუციის მე-
15 მუხლთან მიმართებით
- პირადი და ოჯახური ცხოვრება
- პირადი სივრცე და კომუნიკაცია
II ე. ხუჯაძე
(1) სავარჯიშო: „ გამოიცანი დისკრიმინაცია“ წყვილში მუშაობა 15 წუთი ნ. თურმანიძე
(იხ. დანართი 1)

III  გამოხატვის თავისუფლება

- საქართველოს კონსტიტუციის მე-17
მუხლთან მიმართებით.
- აზრის გამოხატვის თავისუფლება წმინდა ლექციური ნ.თურმანიძე
10 წუთი
- ინფორმაციის მიღებისა და მეთოდი + ე.ხუჯაძე
გავრცელების უფლება ინტერაქცია
 შეკრებისა თავისუფლება
- საქართველოს კონსტიტუციის 21-ე
მუხლთან მიმართებით.

(2) სავარჯიშო - „დააკვალიფიცირე“ პრაქტიკული

IV (იხ.დანართი 2) მაგალითებით 15 წუთი ე. ხუჯაძე
სწავლება ნ. თურმანიძე

 საერთაშორისო და ეროვნული დაცვის

V სტანდარტი
 ეროვნული
- საკონსტიტუციო სასამართლო ნ. თურმანიძე
- საერთო სასამართლოები სოკრატეს მეთოდი 10 წუთი ე. ხუჯაძე
- სახალხო დამცველის აპარატი
(ომბუდსმენი)
 საერთაშორისო
- ადამიანის უფლებათა ევროპული
სასამართლო

VI (3) სავარჯიშო 3 – „როგორ მოვიქცე?!“ ჯგუფური სამუშაო 15 წუთი ე. ხუჯაძე

(იხ. დანართი 3) ნ. თურმანიძე

4
 დანართი 1
სავარჯიშო 1: „ გამოიცანი დისკრიმინაცია “

ინსტრუქცია: მოცემულია 7 ანიმაციური ვიდეო რგოლი. თითოეულ მათგანში ასახულია

დისკრიმინაციული სახის ( ანუ განსხვავებული მოპყრობა) ქმედება, თუმცა ზოგიერთი არის უკანონო,
ზოგიერთი კი - კანონით დასაშვები. მოსწავლეები ყოველი ვიდეო რგოლის ხილვის შემდეგ
გადაწყვეტენ, თუ რომელია „დასაშვები დისკრიმინაცია“ და რომელი-არა და მათი აზრით - რატომ.
აქტივობის შესასრულებლად მოსწავლეები დაიყოფიან წყვილებად, ან ჯგუფებად.
(სასურველია წყვილში მუშაობა)

დრო: 15 წთ. (10 წთ.- წყვილში მუშაობა, 5 წთ.-ერთობლივი განხილვა)

მიზანი: მოსწავლეები შეძლებენ დისკრიმინაციულ ქმედებათა უკეთ იდენტიფიცირებას უკვე

მიღებულ ცოდნასა და თვალსაჩინო მაგალითებზე დაყრდნობით.

5
 დანართი 2

სავარჯიშო 2 : „ დააკვალიფიცირე “

ინსტრუქცია: წარმოდგენილ სავარჯიშოში სქემა დაყოფილია სამ ნაწილად: ადამიანის უფლებათა

დარღვევის შემთხვევები, ამ უფლებათა დარღვევის ამსახველი ანიმაციური ფოტო-სურათები და
ადამიანის უფლებათა ნუსხა. მოსწავლეებს ევალებათ გამოიცნონ და :

1) ყოველ კონკრეტულ შემთხვევას ( 1,2,3...) მიუსადაგონ შესაბამისი უფლება , რომელიც იქნა

დარღვეული (A,B,C…)
2) ანალოგიურად, თითოეულ შემთხვევას მიუსადაგონ რომელიმე ილუსტრაცია, რომელზეც ასახული
იქნება შესაბამისი უფლების დარღვევა (a,b,c…) .

დასკვნა: უფლების დარღვევის შემთხვევა კონკრეტული უფლება ილუსტრაცია

მაგალითად: 1- A- b ან 1- B-c და ა.შ

აქტივობის შესასრულებლად მოსწავლეები დაიყოფიან 3 / 4 ჯგუფად ან წყვილებად

(მათი რაოდენობის მიხედვით), თუმცა სასურველია ჯგუფური დანაწილება.

დრო: 15 წთ. (10 წთ.- ჯგუფური მუშაობა, 5 წთ.- ერთობლივი განხილვა და პასუხების შედარება).

მიზანი: აქტივობის მიზანია მოსწავლეებმა თავიანთ ზოგად ცოდნაზე დაყრდნობით შეძლონ

საერთაშორისოდ აღიარებული ადამიანის უფლებების იდენტიფიცირება და ერთგვარი
შემზადება სალექციო მასალის უკეთ აღქმისათვის.

6
№ ადამიანის უფლებათა დარღვევის ადამიანის ილუსტრაციები
შემთხვევები უფლებათა
ნუსხა
სოფელ კასტერლში მაცხოვრებელ
ბავშვებს არ აქვთ საშუალება იარონ თანასწორობის
1 დაწყებით სკოლაში, რადგან არ არსებობს A უფლება a
სკოლა, რომელიც ახლოს არის მათ
საცხოვრებელთან
განათლების
სიმფსონების შეკრება, რომელიც უფლება
2 მშვიდობისკენ მოწოდებას B b
ითვალისწინებდა, ხელისუფლებამ ჩაშალა

მონსტრების კორპორაციის თვალთვალის პიროვნების

3 დროს მოპოვებული საიდუმლო C თავისუფალი c
ინფორმაცია საჯაროდ გამოქვეყნდა განვითარების
უფლება

დრაგონსტოუნში განსხვავებული შეკრების

4 რეგლიგიური შეხედულებების მქონე D თავისუფლება d
ადამიანები რესტორანში არ შეუშვეს

რობოტუნებმა მე-3 კლასში წერეს ტესტი,

რომლებშიც ცუდი შედეგები ჰქონდათ და პირადი
5 დამრიგებელი რობოტა ამას ყოველ წელს E ცხოვრების e
ახსენებდა და მათ სწავლის სურვილს ხელშეუხებლო
უკლავდა ბის უფლება

ადგილობრივ საწარმოში მუშებს- საკუთრების

6 გლორიასა და დელპიეროს უწევთ 11 F უფლება f
საათი მუშაობა შესვენების გარეშე

აბუ ნაზირმა ერთ-ერთ გადაცემაში

თავისი შეხედულებები მინისტრის შრომის
7 შესახებ საჯაროდ გამოხატა G თავისუფლება g
შეურაცხყოფის მიყენების გარეშე , რის
გამოც ის გადაცემიდან გააძევეს.

პირადი
8 შრეკი თავის სახლთან ახლოს ტალახის H ცხოვრების h
აბაზანის მიღების დროს დროს გაქურდეს ხელშეუხებლო
ბის უფლება

7
 დანართი 3
სავარჯიშო 3 : „როგორ მოვიქცე?!“

დრო : 15 წუთი

მონაწილეები დაიყოფიან ორ ჯგუფად და 8 /10 წუთის განმავლობაში იმსჯელებენ თუ

1) მათი რა უფლება დაირღვა

3) ვის შეიძლება მიმართონ საკუთარი უფლების დასაცავად, შემდეგი თეზისების

საფუძველზე.

1) მეზობელი ხელს მიშლის საკუთარი სადგომის (მანქანის გასაჩერებელი ადგილი)

სარგებლობაში, რამდენადაც სადგომის წინ დაყარა სამშენებლო მასალები, რაც შეუძლებელს
ხდის სადგომთან ჩემს მიღწევადობას. ბევრჯერ ავუხსენი, რომ ოდნავ მაინც გაეთავისუფლებინა
ტერიტორია მაგრამ უშედეგოდ.

2) ტელეფონში შენახული ჩემი პირადი ცხოვრების ამსახველი ფოტოსურათები და ვიდეოები

ვიპოვე ფეისბუქის სხვადასხვა ჯგუფებში. ვნერვიულობ და არ ვიცი რა ვქნა.

3) სკოლაში საუკეთესო შედეგების მიუხედავად ორგანიზატორმა არ დამრთო ნება

მონაწილეობა მიმეღო საერთაშორისო კონფერენციაში, რადგანაც შშმ პირი ვარ და ფიქრობს,
რომ ვერ წარმოვაჩენ სათანადოდ ჩვენს სკოლას. მე კი ძალიან მინდა კონფერენციაში
მონაწილეობის მიღება

4) თუ არ გადავიხდი ნაგვის გადასახადს გამითიშავენ წყალს და სინათლეს, რაც ვფიქრობ, რომ

მართებული არ არის. წყალი უფრო მნიშვნელოვანია ჩემთვის და სინათლე, ვიდრე
დასუფთავება. (არსებობს კანონი, რომელიც ავალდებულებს მოქალაქეს ერთდროულად
გადაიხადოს ნაგვის, წყლის და სინათლის გადასახადი)

5) წელს მე და ჩემს მეუღლე ეკას 60 წელი შეგვისრულდა, ეკას პენსიის აღება შეუძლია, მე კი არა,
სანამ 65 წელი არ შემისრულდება, რადგან მამაკაცი ვარ. ვფიქრობ, ეს დიდი უსამართლობაა.
(არსებობს კანონი, რომელიც აწესებს განსხვავებულ საპენისო ასაკს ქალისა და მამაკაცისთვის)

6) მარიამს ქმრის ლიკვიდაცია (მოკვლა) სახელმწიფო უწყების მიერ განხორციელდა , რადგან ის

მიჩნეული იქნა ტერორისტად. მარიამი დარწმუნებულია მისი ქმრის უდანაშაულობაში და
სურს სხვებსაც დაუმტკიცოს ეს, მან საქართველოში ყველა ინსტანციას მიმართა, მაგრამ
უშედეგოდ.
სავარჯიშო მიზნად ისახავს მონაწილეების მიერ მიღებული ინფორმაციის პრაქტიკაში
გამოყენებას და სამომავლო წახალისებას თავიანთი უფლებების დაცვაში.

8
 გზამკვლევი
„ ადამიანის ძირითადი უფლებები და თავისუფლებები “

იცოდე

შენი

უფლებები

უთხარი უარი
დისკრიმინაციას!

თანასწორობის უფლება
- ყველა ადამიანი თანასწორია სამართლის წინაშე
- თანასწორობა და დისკრიმინაციის აკრძალვა
სახელმწიფოს დემოკრატიული მმართველობის
საფუძველია
- საქართველოს კონსტიტუციით გარანტირებულია
თანასწორობის უფლების დაცვა

 გამოხატვის თავისუფლება
 კონსტიტუცია იცავს:
პირადი ცხოვრების
ხელშეუხებლობის
უფლებას

პირადი და
პირადი სივრცე
ოჯახური
და კომუნიკაცია
ცხოვრება 9
 აზრის გამოხატვის
უფლება დაცულია ,
დაუშვებელია ადამიანის
დევნა აზრის გამოხატვის
გამო

ყოველ ადამიანს აქვს

უფლება თავისუფლად
მიიღოს და
გაავრცელოს
ინფორმაცია

 შეკრების თავისუფლება

წინასწარი
ნებართვის
გარეშე

ყველას,გარდა
კანონით
გათვალისწინე
უიარაღოდ ბული საჯაროდ
პირიებისა აქვს
შეკრების
უფლება

კანონი
ითვალისწინებს
შეზღუდვებს!

დაიცავი
შენი
უფლებები!

ადამიანის უფლებათა დაცვის

10
სტანდარტები
 საერთაშორისო ეროვნული

 საერთო სასამართლოები
 ადამიანის უფლებათა
 საკონსტიტუციო სასამართლო
ევროპული სასამართლო
 სახალხო დამცველის აპარატი
(ომბუდსმენი)

11