Download as docx, pdf, or txt
Download as docx, pdf, or txt
You are on page 1of 39

vfyckx ;sfFky es- fnok.

kh
U;k;kf/k'k ojh"B Lrj lks- ;kaP;k
dksVkZr-

,p ,e ih isVh'ku ua- @2016

lkS- lqjs[kk mQZ laink lat; lksrzs


-----------------------vtZnkj@ihVh”kuj
fo#n/k
lat; nRrkrz; lksrzs -
----------------------lkeusokyk

lhihlh vkW- 6 #y 17 izek.ks


vtZ

lnj dkekr ihVh'kuj vkf.k lkeusokyk ;kaP;k nks?


kkarQsZ fouarh vtZ vlk dh] %&

1- lnj dkekr ihVh”kuj ghus ghanw fookg dk;nk 1955


P;k dye 13 [1] [i-b],vkf.k 1A [i] P;k izek.ks
lkeusokyk iklwu ?kVLQksV feG.ksdjhrk ihVh”ku
nk[ky dsys gksrs-

2- ijarq ihVh”kuj o lkeusokyk ;k nks?kkaukgh


,desdkaiklwu ?kVLQksV gok vkgs-
3- R;keqGs ,desdkaoj vkjksi izR;kjksi dj.;k,soth vkf.k
lnj dsl pkyfo.;k,soth nks?kkauhgh ijLij laerhus ?
kVLQksV ?ks.;kpk fu.kZ; ?ksryk vkgs- R;keqGs ;k
ihVh”ku e/;s nq#Lrh dj.ks vkrk vko”;d cuys vkgs-
lnj ihVh”ku gs vkrk ghanw fookg dk;nk 1955 P;k
dye 13 b izek.ks vtZ d#u nq#Lrh dj.ks xjtsps cuys
vkgs-

4- rjh lnjps ihVh”ku e/;s [kkyhyizek.ks nq#Lrh dj.ks


vko”;d cuys vkgs-
1- Vk;Vy e/khy ihVh”kuj vkf.k lkeusokyk
;kaP;k,soth vtZnkj dz- 1 vkf.k 2 v”kh ukos
Vkdwu nq#Lrh dj.;kl ehGkoh- rlsp fo#n/k ,soth
vkf.k vls Vkdwu nq#Lrh dj.;kl feGkoh-
2- Vk;Vy [kkyhy ihVh”ku T;k dyekizek.ks nk[ky
djko;kps vkgs rks lcVk;Vy ,soth etdqjk,soth
ghanw fookg dk;nk 1955 P;k dye 13 b izek.ks
vtZ vls Vkdwu nq#Lrh d#u feGkoh-
3- dye 1 e/;s nql&;k vksGhr in/krhus ;k “kCnkuarj
is.k ;sFks laiUu v”kh nq#Lrh dj.;kph ijokuxh
feGkoh
4- dye 2 rs 12 e/khy lxGk etdwj dk<wu Vkdwu
R;k,soth [kkyhyizek.ks etdwj Vkdwu nq#Lrh
dj.;kph ijokuxh feGkoh-
1- vtZnkj gh yXukuarj lkeusokyk dMs
ck”khZ ;sFks ukanko;kl vkyh- nksUgh
vtZnkj yXukuarj ,deasdkatoG jkgw
ykxY;kuarj nks?kkapsgh ,desdka”kh iVys
ukgh o nks?kkapsgh dqVaqch;kaps ohpkj
,desdka”kh tqGys ukghr- nhukad
18@7@2003 iklwu vtZnkj dz- 1 gh rhP;k
ekgsjh rhP;k eqykalg jkgr vkgs-
2- oj ueqn dsysizek.ks forq’V o okn ;keqGs
vkrk nks?kkauk irhiRuh Eg.kwu ,d= jkg.ks
“kD¸k gks.kkjs ukgh vls nks?kkaps er >kys
vkgs- R;keqGs vkilkar laerhus o lgerhus
fookg foPNsnu d#u ?ks.ks nks?kkaps
Hkfo’;kps n`’Vhus ;ksX; vkgs- Eg.kwu
izLrqrpk vtZ nk[ky dsyk vkgs-
3- vtZnkj dz- 1 ghph nksUgh eqys rhP;k dMsp
jkgr vkgsr vkf.k rhp R;kapk lkaHkkG djhr
vkgs- ;kckcr vtZnkj dz- 2 ;kph dks.krhgh
gjdr ukgh- lnj eqykadjhrk vtZnkj ghus
iksVxh ok<owu feG.ksdkeh is.k ;sFkhy es-
izFke oXkZ U;k;naMkf/kdkjh lks- ;kaP;k
dksVkZr QkS- pkS- vtZ dz- 418@15 nk[ky
dsyk vkgs- eksBk eqyxk vkrk lKku >kyk
vkgs- ijarq ygku eqyklkBh lnj vtZ gk is.k
dksVkZr pkyw jkg.kkj vkgs- R;kckcrph th
dkgh Hkfo’;kr rMtksM >kY;kl rh is.k
dksVkZr gks.kkj vkgs-
4- nksUgh vtZnkjkaps ,desdkadMs dks.kR;kgh
oLrw ns.;k?ks.;kP;k jkghysY;k ukghr-
5- nksUgh vtZnkjkauh ,desdkal ?kVLQksV
ns.;kps o fookg foPNsnu dj.;kps Bjfoys vkgs
o R;klkBh gk vtZ nk[ky dsyk vkgs-
6- vtkZl ;ksX; rh dksVZ Qh LVWEi #- 100
ykoyh vkgs-
7- nksUgh vtZnkj ;kapk fookg gk is.k ;sFks
>kY;kus vkf.k vtZnkj dz- 1 gh is.k ;sFksp
jkgr vlY;kus;k es- dksVkZl lnjpk vtZ
pkyfo.ksps vf/kdkj{ks= vkgs-
8- rjh vtZnkj ;kaph fouarh dh]
v½ vtZnkj ua- 1 o 2 ;kaps nhukad
4@5@1998 jksth >kysY;k fookgkps
foPNsnu >kys vkgs vlk vkns”k Ogkok
c½ brj ;ksX; o U;k;kps vkns”k Ogkosr

5- vtZnkj dz- 1 o 2 ;kaP;k Lkg;k vkf.k ,d=hr


lR;izrhKkys[k pk etdwj Vkd.;kph ijokuxh
feGkoh-

6- v”kk izdkjs dye 1 rs 4 e/;s ueqn nq#Lrh dj.ks gs


vko”;d vkgs
rjh es- dksVkZl uez ohuarh v”kh dh
1- lnjph nq#Lrh dj.;kph ijokuxh feGkoh
2- brj ;ksX; o U;k;kps vkns”k Ogkosr-
is.k
fnukad vtZnkj

lkeusokyk
vfyckx ;sfFky es- fnok.kh
U;k;kf/k'k ojh"B Lrj lks- ;kaP;k
dksVkZr-

,p ,e ih isVh'ku ua- @2016

lkS- lqjs[kk mQZ laink lat; lksrzs


-----------------------vtZnkj@ihVh”kuj
fo#n/k
lat; nRrkrz; lksrzs -
----------------------lkeusokyk

vWQhMsOghV

eh lkS- lqjs[kk mQZ laink lat; lksrzs o; 33] /kank


% x`gh.kh jkg.kkj ukjk;.k lnu] 'kgk.ks xYyh] ch foax]
CyWkd u- 9] dkascMikMk]is.k] rk-is.k] ft- jk;xM
lR;izrhKsoj dFku djrs dh] %&

1- lnj dkekr ihVh”kuj ghus ghanw fookg dk;nk 1955


P;k dye 13 [1] [i-b],vkf.k 1A [i] P;k izek.ks
lkeusokyk iklwu ?kVLQksV feG.ksdjhrk
ihVh”ku nk[ky dsys gksrs-

2- ijarq ihVh”kuj o lkeusokyk ;k nks?kkaukgh


,desdkaiklwu ?kVLQksV gok vkgs-
3- R;keqGs ,desdkaoj vkjksi izR;kjksi dj.;k,soth vkf.k
lnj dsl pkyfo.;k,soth nks?kkauhgh ijLij laerhus ?
kVLQksV ?ks.;kpk fu.kZ; ?ksryk vkgs- R;keqGs ;k
ihVh”ku e/;s nq#Lrh dj.ks vkrk vko”;d cuys vkgs-
lnj ihVh”ku gs vkrk ghanw fookg dk;nk 1955 P;k
dye 13 b izek.ks vtZ d#u nq#Lrh dj.ks xjtsps cuys
vkgs-

4- rjh lnjps ihVh”ku e/;s [kkyhyizek.ks nq#Lrh dj.ks


vko”;d cuys vkgs-
1- Vk;Vy e/khy ihVh”kuj vkf.k lkeusokyk
;kaP;k,soth vtZnkj dz- 1 vkf.k 2 v”kh ukos
Vkdwu nq#Lrh dj.;kl ehGkoh- rlsp fo#n/k ,soth
vkf.k vls Vkdwu nq#Lrh dj.;kl feGkoh-
2- Vk;Vy [kkyhy ihVh”ku T;k dyekizek.ks nk[ky
djko;kps vkgs rks lcVk;Vy ,soth etdqjk,soth
ghanw fookg dk;nk 1955 P;k dye 13 b izek.ks
vtZ vls Vkdwu nq#Lrh d#u feGkoh-
3- dye 1 e/;s nql&;k vksGhr in/krhus ;k “kCnkuarj
is.k ;sFks laiUu v”kh nq#Lrh dj.;kph ijokuxh
feGkoh
4- dye 2 rs 12 e/khy lxGk etdwj dk<wu Vkdwu
R;k,soth [kkyhyizek.ks etdwj Vkdwu nq#Lrh
dj.;kph ijokuxh feGkoh-
1- vtZnkj gh yXukuarj lkeusokyk dMs
ck”khZ ;sFks ukanko;kl vkyh- nksUgh
vtZnkj yXukuarj ,deasdkatoG jkgw
ykxY;kuarj nks?kkapsgh ,desdka”kh iVys
ukgh o nks?kkapsgh dqVaqch;kaps
ohpkj ,desdka”kh tqGys ukghr- nhukad
18@7@2003 iklwu vtZnkj dz- 1 gh rhP;k
ekgsjh rhP;k eqykalg jkgr vkgs-
2- oj ueqn dsysizek.ks forq’V o okn ;keqGs
vkrk nks?kkauk irhiRuh Eg.kwu ,d= jkg.ks
“kD¸k gks.kkjs ukgh vls nks?kkaps er >kys
vkgs- R;keqGs vkilkar laerhus o lgerhus
fookg foPNsnu d#u ?ks.ks nks?kkaps
Hkfo’;kps n`’Vhus ;ksX; vkgs- Eg.kwu
izLrqrpk vtZ nk[ky dsyk vkgs-
3- vtZnkj dz- 1 ghph nksUgh eqys rhP;k dMsp
jkgr vkgsr vkf.k rhp R;kapk lkaHkkG djhr
vkgs- ;kckcr vtZnkj dz- 2 ;kph dks.krhgh
gjdr ukgh- lnj eqykadjhrk vtZnkj ghus
iksVxh ok<owu feG.ksdkeh is.k ;sFkhy es-
izFke oXkZ U;k;naMkf/kdkjh lks- ;kaP;k
dksVkZr QkS- pkS- vtZ dz- 418@15 nk[ky
dsyk vkgs- eksBk eqyxk vkrk lKku >kyk
vkgs- ijarq ygku eqyklkBh lnj vtZ gk is.k
dksVkZr pkyw jkg.kkj vkgs- R;kckcrph th
dkgh Hkfo’;kr rMtksM >kY;kl rh is.k
dksVkZr gks.kkj vkgs-
4- nksUgh vtZnkjkaps ,desdkadMs dks.kR;kgh
oLrw ns.;k?ks.;kP;k jkghysY;k ukghr-
5- nksUgh vtZnkjkauh ,desdkal ?kVLQksV
ns.;kps o fookg foPNsnu dj.;kps Bjfoys vkgs
o R;klkBh gk vtZ nk[ky dsyk vkgs-
6- vtkZl ;ksX; rh dksVZ Qh LVWEi #- 100
ykoyh vkgs-
7- nksUgh vtZnkj ;kapk fookg gk is.k ;sFks
>kY;kus vkf.k vtZnkj dz- 1 gh is.k ;sFksp
jkgr vlY;kus;k es- dksVkZl lnjpk vtZ
pkyfo.ksps vf/kdkj{ks= vkgs-
8- rjh vtZnkj ;kaph fouarh dh]
v½ vtZnkj ua- 1 o 2 ;kaps nhukad
4@5@1998 jksth >kysY;k fookgkps
foPNsnu >kys vkgs vlk vkns”k Ogkok
c½ brj ;ksX; o U;k;kps vkns”k Ogkosr

5- vtZnkj dz- 1 o 2 ;kaP;k Lkg;k vkf.k ,d=hr


lR;izrhKkys[k pk etdwj Vkd.;kph ijokuxh
feGkoh-
;kizek.ks ojhy vWQhMsOghV e/khy etdwj
[kjk o cjkscj vlwu R;koj eh vkt jksth lgh
dsyh vkgs-

is.k
fnukad vtZnkj

lR;izrhKkys[k
eh lkS- lqjs[kk mQZ laink lat; lksrzs o; 33] /kank
% x`gh.kh jkg.kkj ukjk;.k lnu] 'kgk.ks xYyh] ch foax]
CyWkd u- 9] dkascMikMk]is.k] rk-is.k] ft- jk;xM
lR;izrhKsoj dFku djrs dh] ojhy vtkZe/khy dye 1 rs 11
e/khy etdwj [kjk o cjkscj vlqu eh vkt jksth R;koj is.k
eqDdkeh lgh dsyh vkgs-

is.k
fnukad lR;izrhKkys[k dj.kkj
gqdweukek

vfyckx ;sfFky es- fnok.kh U;k;kf/k'k


ojh"B Lrj lks- ;kaP;k dksVkZr-

,p ,e ih isVh'ku ua- @2016

lkS- lqjs[kk mQZ laink lat; lksrzs


o;% 34] /kank% uksdjh]
jk- ukjk;.k lnu]
'kgk.ks xYyh] ch foax] vtZnkj
dz- 1
CyWkd u- 9] dkascMikMk] is.k]
rk-is.k] ft- jk;xM

vkf.k

lat; nRrkrz; lksrzs -


o;% 38 ] /kank% uksdjh vtZnkj dz- 2
jk-ck'khZ] eyIik /ku'ksVVh jksM]
rsyfxj.kh pkSd] rk-ck'khZ] ft-lksykiqj-

ghanw fookg dk;nk 1955 P;k dye


13 b izek.ks ihVh'ku
lnj ihVh'kuj es+++- dksVZkl dGfors rs [kkfyyizek.ks
%&

1- ihVh'kuj lkS- lqjs[kk mQZ laink lat; lksrzs


ghP;k'kh lkeusokyk ;kapk fookg fnukad
05@05@1998 jksth ghanw /keZ in/krhus is.k
;sFks laiUu >kyk- lnj yXukiklwu ihVh'kuj o
lkeusokyk ;kauk ;'knhi o; o"ksZ 15 vkf.k vkse o;
o"ksZ 12 v'kh nksu eqys vkgsr-

2- vtZnkj gh yXukuarj lkeusokyk dMs ck”khZ ;sFks


ukanko;kl vkyh- nksUgh vtZnkj yXukuarj
,deasdkatoG jkgw ykxY;kuarj nks?kkapsgh
,desdka”kh iVys ukgh o nks?kkapsgh
dqVaqch;kaps ohpkj ,desdka”kh tqGys ukghr-
nhukad 18@7@2003 iklwu vtZnkj dz- 1 gh rhP;k
ekgsjh rhP;k eqykalg jkgr vkgs-

3- oj ueqn dsysizek.ks forq’V o okn ;keqGs vkrk


nks?kkauk irhiRuh Eg.kwu ,d= jkg.ks “kD¸k
gks.kkjs ukgh vls nks?kkaps er >kys vkgs-
R;keqGs vkilkar laerhus o lgerhus fookg foPNsnu
d#u ?ks.ks nks?kkaps Hkfo’;kps n`’Vhus ;ksX;
vkgs- Eg.kwu izLrqrpk vtZ nk[ky dsyk vkgs-

4- vtZnkj dz- 1 ghph nksUgh eqys rhP;k dMsp jkgr


vkgsr vkf.k rhp R;kapk lkaHkkG djhr vkgs-
;kckcr vtZnkj dz- 2 ;kph dks.krhgh gjdr ukgh- lnj
eqykadjhrk vtZnkj ghus iksVxh ok<owu
feG.ksdkeh is.k ;sFkhy es- izFke oXkZ
U;k;naMkf/kdkjh lks- ;kaP;k dksVkZr QkS- pkS-
vtZ dz- 418@15 nk[ky dsyk vkgs- eksBk eqyxk
vkrk lKku >kyk vkgs- ijarq ygku eqyklkBh lnj
vtZ gk is.k dksVkZr pkyw jkg.kkj vkgs-
R;kckcrph th dkgh Hkfo’;kr rMtksM >kY;kl rh
is.k dksVkZr gks.kkj vkgs-

5- nksUgh vtZnkjkaps ,desdkadMs dks.kR;kgh


oLrw ns.;k?ks.;kP;k jkghysY;k ukghr-

6- nksUgh vtZnkjkauh ,desdkal ?kVLQksV ns.;kps


o fookg foPNsnu dj.;kps Bjfoys vkgs o R;klkBh
gk vtZ nk[ky dsyk vkgs-

7- vtkZl ;ksX; rh dksVZ Qh LVWEi #- 100 ykoyh


vkgs-

8- nksUgh vtZnkj ;kapk fookg gk is.k ;sFks >kY;kus


vkf.k vtZnkj dz- 1 gh is.k ;sFksp jkgr vlY;kus ;k
es- dksVkZl lnjpk vtZ pkyfo.ksps vf/kdkj{ks=
vkgs-

9- rjh vtZnkj ;kaph fouarh dh]


v½ vtZnkj ua- 1 o 2 ;kaps nhukad 4@5@1998 jksth
>kysY;k fookgkps foPNsnu >kys vkgs vlk vkns”k
Ogkok
c½ brj ;ksX; o U;k;kps vkns”k Ogkosr

is.k-
fnukad vtZnkj dz- 1

vtZnkj dz- 2

lR;izrhKkys[k

vkEgh lkS- lqjs[kk mQZ laink lat; lksrzs o;


33] /kank % x`gh.kh jkg.kkj ukjk;.k lnu] 'kgk.ks
xYyh] ch foax] CyWkd u- 9] dkascMikMk] is.k] rk-
is.k] ft- jk;xM vkf.k lat; nRrk=; lks=s o;% 38 /kank
uksdjh jk- ck”khZ eyIik /ku”ksVVh jksM rsyxhj.kh
pkSd ck”khZ ft- lksykiwj lR;izrhKsoj dFku djrks dh]
ojhy vtkZe/khy dye 1 rs 8 e/khy etdwj [kjk o cjkscj
vlqu eh vkt jksth R;koj is.k eqDdkeh lgh dsyh vkgs-
is.k
fnukad vtZnkj dz- 1

vtZnkj dz- 2
vfyckx ;sfFky es- fnok.kh U;k;kf/k'k
ojh"B Lrj lks- ;kaP;k dksVkZr-

,p ,e ih isVh'ku ua- @2016


lkS- lqjs[kk mQZ laink lat; lksrzs ---------------------
vtZnkj@ihVh”kuj
fo#n/k
lat; nRrkrz; lksrzs -
----------------------lkeusokyk

lhOghy izks- dksM dye 153 uqlkj vtZ

lnj dkekr ihVh'kuj vkf.k lkeusokyk ;kaP;k nks?


kkarQsZ fouarh vtZ vlk dh] %&

1- lnj dkekr ihVh”kuj ghus ghanw fookg dk;nk 1955


P;k dye 13 [1] [i-b],vkf.k 1A [i] P;k izek.ks
lkeusokyk iklwu ?kVLQksV feG.ksdjhrk
ihVh”ku nk[ky dsys gksrs-

2- ijarq ihVh”kuj o lkeusokyk ;k nks?kkaukgh


,desdkaiklwu ?kVLQksV gok vkgs-

3- R;keqGs ,desdkaoj vkjksi izR;kjksi dj.;k,soth


vkf.k lnj dsl pkyfo.;k,soth nks?kkauhgh ijLij
laerhus ?kVLQksV ?ks.;kpk fu.kZ; ?ksryk vkgs-
R;keqGs ;k ihVh”ku e/;s nq#Lrh dj.ks vkrk
vko”;d cuys vkgs- lnj ihVh”ku gs vkrk ghanw
fookg dk;nk 1955 P;k dye 13 b izek.ks vtZ d#u
nq#Lrh dj.ks xjtsps cuys vkgs-

4- rjh es- dksVkZl uez ohuarh v”kh dh]


1- lnj vtZnkj ghps ihVh”ku laiq.kZr% cnywu
R;k ,soth 13 c izek.ks ijLij laerhpk vtZ d#u
nq#Lrhph ijokuxh feGkoh
2- brj ;ksX; o U;k;kps vkns”k Ogkosr
is.k-
fnukad vtZnkj dz- 1

vtZnkj dz- 2
vfyckx ;sfFky es- fnok.kh U;k;kf/k'k
ojh"B Lrj lks- ;kaP;k dksVkZr-

,p ,e ih isVh'ku ua- @2016

lkS- lqjs[kk mQZ laink lat; lksrzs ---------------------


vtZnkj@ihVh”kuj
fo#n/k
lat; nRrkrz; lksrzs -
----------------------lkeusokyk

vWQhMsOghV

eh lkS- lqjs[kk mQZ laink lat; lksrzs o;


33] /kank % x`gh.kh jkg.kkj ukjk;.k lnu] 'kgk.ks
xYyh] ch foax] CyWkd u- 9] dkascMikMk] is.k]
rk-is.k] ft- jk;xM lR;izrhKsoj dFku djrs dh] %&

1- ihVh'kuj lkS- lqjs[kk mQZ laink lat; lksrzs


ghP;k'kh lkeusokyk ;kapk fookg fnukad
05@05@1998 jksth ghanw /keZ in/krhus is.k
;sFks laiUu >kyk- lnj yXukiklwu ihVh'kuj o
lkeusokyk ;kauk ;'knhi o; o"ksZ 15 vkf.k vkse o;
o"ksZ 12 v'kh nksu eqys vkgsr-

2- vtZnkj gh yXukuarj lkeusokyk dMs ck”khZ ;sFks


ukanko;kl vkyh- nksUgh vtZnkj yXukuarj
,deasdkatoG jkgw ykxY;kuarj nks?kkapsgh
,desdka”kh iVys ukgh o nks?kkapsgh
dqVaqch;kaps ohpkj ,desdka”kh tqGys ukghr-
nhukad 18@7@2003 iklwu vtZnkj dz- 1 gh rhP;k
ekgsjh rhP;k eqykalg jkgr vkgs-

3- oj ueqn dsysizek.ks forq’V o okn ;keqGs vkrk


nks?kkauk irhiRuh Eg.kwu ,d= jkg.ks “kD¸k
gks.kkjs ukgh vls nks?kkaps er >kys vkgs-
R;keqGs vkilkar laerhus o lgerhus fookg foPNsnu
d#u ?ks.ks nks?kkaps Hkfo’;kps n`’Vhus ;ksX;
vkgs- Eg.kwu izLrqrpk vtZ nk[ky dsyk vkgs-

4- vtZnkj dz- 1 ghph nksUgh eqys rhP;k dMsp jkgr


vkgsr vkf.k rhp R;kapk lkaHkkG djhr vkgs-
;kckcr vtZnkj dz- 2 ;kph dks.krhgh gjdr ukgh- lnj
eqykadjhrk vtZnkj ghus iksVxh ok<owu
feG.ksdkeh is.k ;sFkhy es- izFke oXkZ
U;k;naMkf/kdkjh lks- ;kaP;k dksVkZr QkS- pkS-
vtZ dz- 418@15 nk[ky dsyk vkgs- eksBk eqyxk
vkrk lKku >kyk vkgs- ijarq ygku eqyklkBh lnj
vtZ gk is.k dksVkZr pkyw jkg.kkj vkgs-
R;kckcrph th dkgh Hkfo’;kr rMtksM >kY;kl rh
is.k dksVkZr gks.kkj vkgs-

5- nksUgh vtZnkjkaps ,desdkadMs dks.kR;kgh


oLrw ns.;k?ks.;kP;k jkghysY;k ukghr-

6- nksUgh vtZnkjkauh ,desdkal ?kVLQksV ns.;kps


o fookg foPNsnu dj.;kps Bjfoys vkgs o R;klkBh
gk vtZ nk[ky dsyk vkgs-

7- vtkZl ;ksX; rh dksVZ Qh LVWEi #- 100 ykoyh


vkgs-

8- nksUgh vtZnkj ;kapk fookg gk is.k ;sFks >kY;kus


vkf.k vtZnkj dz- 1 gh is.k ;sFksp jkgr vlY;kus ;k
es- dksVkZl lnjpk vtZ pkyfo.ksps vf/kdkj{ks=
vkgs-

;kizek.ks ojhy vWQhMsOghV e/khy etdwj [kjk o


cjkscj vlwu vktjksth R;koj vyhckx eqDdkeh lgh dsyh
vkgs-

is.k-
fnukad vtZnkj dz- 1

vtZnkj dz- 2
lR;izrhKkys[k

eh lkS- lqjs[kk mQZ laink lat; lksrzs o;


33] /kank % x`gh.kh jkg.kkj ukjk;.k lnu] 'kgk.ks
xYyh] ch foax] CyWkd u- 9] dkascMikMk] is.k] rk-
is.k] ft- jk;xM lR;izrhKsoj dFku djrs dh] ojhy
vtkZe/khy dye 1 rs 8 e/khy etdwj [kjk o cjkscj vlqu eh
vkt jksth R;koj is.k eqDdkeh lgh dsyh vkgs-
is.k
fnukad vtZnkj dz- 1

vtZnkj dz- 2
vfyckx ;sfFky es- fnok.kh U;k;kf/k'k
ojh"B Lrj lks- ;kaP;k dksVkZr-

,p ,e ih isVh'ku ua- @2016

lkS- lqjs[kk mQZ laink lat; lksrzs ---------------------


vtZnkj@ihVh”kuj
fo#n/k
lat; nRrkrz; lksrzs -
----------------------lkeusokyk

vWQhMsOghV

eh lat; nRrk=; lks=s o;% 38 /kank uksdjh jk-


ck”khZ eyIik /ku”ksVVh jksM rsyxhj.kh pkSd
ck”khZ ft- lksykiwj lR;izrhKsoj dFku djrks dh]]
%&

1- ihVh'kuj lkS- lqjs[kk mQZ laink lat; lksrzs


ghP;k'kh lkeusokyk ;kapk fookg fnukad
05@05@1998 jksth ghanw /keZ in/krhus is.k
;sFks laiUu >kyk- lnj yXukiklwu ihVh'kuj o
lkeusokyk ;kauk ;'knhi o; o"ksZ 15 vkf.k vkse o;
o"ksZ 12 v'kh nksu eqys vkgsr-
2- vtZnkj gh yXukuarj lkeusokyk dMs ck”khZ ;sFks
ukanko;kl vkyh- nksUgh vtZnkj yXukuarj
,deasdkatoG jkgw ykxY;kuarj nks?kkapsgh
,desdka”kh iVys ukgh o nks?kkapsgh
dqVaqch;kaps ohpkj ,desdka”kh tqGys ukghr-
nhukad 18@7@2003 iklwu vtZnkj dz- 1 gh rhP;k
ekgsjh rhP;k eqykalg jkgr vkgs-

3- oj ueqn dsysizek.ks forq’V o okn ;keqGs vkrk


nks?kkauk irhiRuh Eg.kwu ,d= jkg.ks “kD¸k
gks.kkjs ukgh vls nks?kkaps er >kys vkgs-
R;keqGs vkilkar laerhus o lgerhus fookg foPNsnu
d#u ?ks.ks nks?kkaps Hkfo’;kps n`’Vhus ;ksX;
vkgs- Eg.kwu izLrqrpk vtZ nk[ky dsyk vkgs-

4- vtZnkj dz- 1 ghph nksUgh eqys rhP;k dMsp jkgr


vkgsr vkf.k rhp R;kapk lkaHkkG djhr vkgs-
;kckcr vtZnkj dz- 2 ;kph dks.krhgh gjdr ukgh- lnj
eqykadjhrk vtZnkj ghus iksVxh ok<owu
feG.ksdkeh is.k ;sFkhy es- izFke oXkZ
U;k;naMkf/kdkjh lks- ;kaP;k dksVkZr QkS- pkS-
vtZ dz- 418@15 nk[ky dsyk vkgs- eksBk eqyxk
vkrk lKku >kyk vkgs- ijarq ygku eqyklkBh lnj
vtZ gk is.k dksVkZr pkyw jkg.kkj vkgs-
R;kckcrph th dkgh Hkfo’;kr rMtksM >kY;kl rh
is.k dksVkZr gks.kkj vkgs-

5- nksUgh vtZnkjkaps ,desdkadMs dks.kR;kgh


oLrw ns.;k?ks.;kP;k jkghysY;k ukghr-
6- nksUgh vtZnkjkauh ,desdkal ?kVLQksV ns.;kps
o fookg foPNsnu dj.;kps Bjfoys vkgs o R;klkBh
gk vtZ nk[ky dsyk vkgs-

7- vtkZl ;ksX; rh dksVZ Qh LVWEi #- 100 ykoyh


vkgs-

8- nksUgh vtZnkj ;kapk fookg gk is.k ;sFks >kY;kus


vkf.k vtZnkj dz- 1 gh is.k ;sFksp jkgr vlY;kus ;k
es- dksVkZl lnjpk vtZ pkyfo.ksps vf/kdkj{ks=
vkgs-

;kizek.ks ojhy vWQhMsOghV e/khy etdwj [kjk o


cjkscj vlwu vktjksth R;koj vyhckx eqDdkeh lgh dsyh
vkgs-

is.k-
fnukad
vWQhMsOghV dj.kkj

lR;izrhKkys[k

eh lat; nRrk=; lks=s o;% 38 /kank uksdjh jk-


ck”khZ eyIik /ku”ksVVh jksM rsyxhj.kh pkSd ck”khZ
ft- lksykiwj lR;izrhKsoj dFku djrks dh] ojhy vtkZe/khy
dye 1 rs 8 e/khy etdwj [kjk o cjkscj vlqu eh vkt jksth
R;koj is.k eqDdkeh lgh dsyh vkgs-
is.k
fnukad lR;izrhKkys[k
dj.kkj

vfyckx ;sfFky es- fnok.kh U;k;kf/k'k ojh"B


Lrj lks- ;kaP;k dksVkZr-

,p ,e ih isVh'ku ua- @2016


lkS- lqjs[kk mQZ laink lat; lksrzs
o;% 34] /kank% uksdjh]
jk- ukjk;.k lnu]
'kgk.ks xYyh] ch foax]
ihVh'kuj
CyWkd u- 9] dkascMikMk] is.k]
rk-is.k] ft- jk;xM

fo#n/k

lat; nRrkrz; lksrzs -


o;% 38 ] /kank% uksdjh
lkeusokyk
jk-ck'khZ] eyIik /ku'ksVVh jksM]
rsyfxj.kh pkSd] rk-ck'khZ] ft-lksykiqj-

ghanw fookg dk;nk 1955 P;k dye


13 [1] [i-b],vkf.k 1A [i] P;k izek.ks ihVh'ku

lnj ihVh'kuj es+++- dksVZkl dGfors rs [kkfyyizek.ks


%&

1À ihVh'kuj lkS- lqjs[kk mQZ laink lat; lksrzs


ghP;k'kh lkeusokyk ;kapk fookg fnukad
05@05@1998 jksth ghanw /keZ in/krhus >kyk- lnj
yXukiklwu ihVh'kuj o lkeusokyk ;kauk ;'knhi o; o"ksZ
15 vkf.k vkse o; o"ksZ 12 v'kh nksu eqys vkgsr-
2À yXukuarj ihVh'kuj lkeusokykP;k ?kjh Eg.ktsp
ck'khZ] eyIik /ku'ksVVh jksM] rsyfxj.kh pkSd] rk-
ck'khZ] ft-lksykiqj ;sFks ukanko;kl xsyh- ijarq usgeh
lkeusokyk gs ihVh'kuj o rhP;k eqykapk NG djhr] ekjr
vls- fn 20@10@2002 jksth lkeusokyk ;kauh ihVh'kuj
o R;kaP;k nksUgh eqykauk ?kjkrqu gkdywu fnys-
R;keqGs ukbZyktkus ihVh'kuj gh eqykauk ?ksmu
frP;k ekgsjh is.k ;sFks jkg.;kl vkyh-

3À ihVh'kuj ghus Lor%] rhP;k vkbZoMhykadMwu]


lkeusokY;kdMs ukanko;kl us.kslaca/kh iz;Ru dsys-
rlsp ukrsokbZd jktdqekj 'kadjjko rkdeks?ks o ehuk
jktdqekj rkdeks?ks ;kaP;kekQZr fnukad 27@10@2002
o fnukad 3@11@2002 jksth Lor%l o eqykal
lkeusokY;kdMs ukanko;kl us.kslaca/kh iz;Ru dsys-
rlsp eqykadMs nsf[ky lkeusokY;kus y{k
Vkd.kslanHkkZr iz;Ru dsys- ijarq lkeusokyk ;kus
ihVh'kuj o eqykauk R;kP;k ?kjh usys ukgh- rhyk
ukanko;kl udkj nhyk o ihVh'kuj o eqykadMs nqyZ{k
dsys-

4À 'ksoVh ihVh'kuj ghus 11@11@02 jksth


ukanko;kl us.kslaca/kh lkeusokY;kl odhykaekQZr
jftLVMZ uksVhl ikBfoyh ijarq lkeusokyk ;kauh R;kl
[kksVs mRrj fnys- R;kuarj ihVh'kuj ghus LoRk%lkBh
o nksUgh vtZnkjkaP;k iksVxhlkBh dzh- izks- dksM
dye 125 izek.ks is.k ;sfFky es- izFke oxZ
U;k;naMkf/kdkjh lkgsc ;kaP;k dksVkZr pkSd'kh vtZ
dz- 103@02 nk[ky dsyk-

5À lnj pkSd'kh vtZ izyachr vlrkuk ihVh'kuj o


lkeusokyk ;kaP;kr eqykaP;k Hkfo";klkBh rMtksM
>kyh- lnj rMtksMhuqlkj fnukad 23@4@2003 jksth
ihVh'kuj gh nksUgh eqykauk lkscr ?ksmu
lkeusokyk ;katdMs ukanko;kl xsyh vlrk
lkeusokY;kdMwu iqUgk ekjgk.k] f'kohxkG ;kpk =kl
lq# >kyk- fnukad 18@07@2003 jksth iqUgk ihVh'kuj
ghl lkeusokY;kus R;kP;k ?kjkrwu gkdywu fnys-
rsaOgkiklwu ihVh'kuj gh rhP;k eqykalg rhP;k ekgsjh
is.k ;sFks jkgr vkgsr-

6À R;keqGs ihVh'kuj ghus is.k dksVkZr izyachr


vlysyk pkSd'kh vtZ iqUgk lquko.khl ?;kok vlk is.k
dksVkZl fouarh vtZ dsyk vlrk es- is.k dksVkZus lnj
vtZ QsVkGyk o lnj pkSd'kh vtZ dz- 103@02 fudkyh
dk<yk-

7À R;kuarj lkeusokyk ;kus ck'khZ ;sFkhy es- fnok.kh


U;k;kf/k'k ojh"B Lrj lks- ;kaP;k dksVkZr fganw eWjst
vWDV dye 13 izek.ks eWjst ihVh'ku ua- 62@08
nk[ky d#u ihVh'kuj iklwu ?kVLQksV feG.;kph ekx.kh
dsyh- es- ck'khZ dksVkZus lnj ihVh'ku va'kr% eatwj
dsyk vlwu ihVh'kuj o lkeusokyk ;kauk U;k;hdjhR;k
foHkDr jkg.;kph fouarh eatwj dj.;kr vkyh vkgs- ijarq ?
kVLQksV eatwj dsysyk ukgh-
8À fnukad 18@07@2003 iklwu ihVh'kuj gh rhP;k
ekgsjh is.k ;sFks jkgr vkgs- lkeusokY;kus ihVh'kuj o
rhph nksUgh eqys ;kaP;k iksVkik.;kpk] HkforO;kpk
fdaok mnjfuokZgkpk dks.krkgh fopkj dsyk ukgh-
R;kaP;k nSuanhuh xjtslkBh dks.krhgh jDde nhyh
ukgh- Eg.kwu ihVh'kuj ghus nksUgh eqykaP;k orhus
v-ik-d- vkbZ Eg.kwu dzh- izks- dksM dye 125 izek.ks
iksVxh feG.ksdjhrkpk vtZ dsyk gksrk R;kpk QkS-pkS-
vtZ uacj 77@10 vlk gksrk- lnj vtkZr fn- 30@1@2011
jksth vtZnkj vkf.k lkeusokyk ;kaP;kr rMtksM >kyh o
r'kh fu- 12 oj rMtksM iqjf'kl nk[ky dj.;kr vkyh- lnj
rMtksMhus lnj vtZ gk fudkyh dk<.;kr vkyk- lnj
rMtksMhizek.ks lkeusokyk gk cWad vkWQ baMh;k
'kk[kk is.k [kkrs dz- 13450 ;ke/;s nj eghU;kl izR;sd
vtZnkjkl 1500 #i;s ;kizek.ks ,dq.k 3000 #i;s tek djhr
vkgs-

9À ihVh'kuj gh vkrk uksdjh djrs R;keqGs rhus


iksVxhdjhrk vtZ dsysyk ukgh- eqykaps f'k{k.k[kpZ]
oSn;dh; [kpZ] mnjfuokZg R;kaP;k vkbZP;k
dekbZe/;ss Hkkxw 'kdr ukgh- ihVh'kujoj rhP;k
ikydkaP;k ikyuiks"k.kkph nsf[ky tckcnkjh vkgs-
ihVh'kuj ghpk eksBk eqyxk ;'knhi gk vkrk esdWuhdy
MhIyksek djhr vlwu nqljk eqyxk 2 vkse gk vkrk
vkBoh b;Rrsr f'kdr vkgs- ;keqGs eqykaP;k 'kS{kf.kd
[kpkZr ok< >kyh vkgs- egkxkbZ ok<Y;kus nksUgh
eqys dsoG rhu gtkj #i;kar vkiY;k xjtk Hkkxow 'kdr
ukghr- ihVh'kuj ghus ;kckcr lkeusokyk ;kauk dGohys
vkf.k iksVxh jdesr ok< d#u ns.;kph fouarh dsyh- ijarq
lkeusokyk ;kus iksVxh jdesr ok< dsyh ukgh myV
eqykadMs nqyZ{k dsys- rMtksM iqjf'kr BjY;kizek.ks
lkeusokyk gk vkti;Zar df/kgh ;k vtZnkjkal HksVko;kl
vkyk ukgh dhaok d/khgh R;kus Qksu d#u nsf[ky
fopkj.kk dsysyh ukgh- Eg.kwu iksVxh ok<hdjhrk ;k
ihVh'kujus vkrk nksUgh eqykarQsZ R;kaph v-ik-d-
vkbZ Eg.kwu dzh- izks- dksM dye 127 izek.ks iksVxh
ok<fo.;kpk vtZ dsyk vkgs- R;kpk dz- --------------@16
vlk vkgs-

10À lnj lkeusokyk ;kus fn- 18@7@2003 iklwu


vkti;Zar Eg.ktsp nksu o"kkZagwugh vf/kd dkG lnj
ihVh'kuj ghP;kdMs tk.kqucqtwu nqyZ{k dsys vkgs
vkf.k lnj ihVh'kuj o lkeusokyk ;kaP;kr fn-
------------------ jksth T;qMh'khvy Lksijs'kupk vkns'k
>kY;kiklwu vkti;Zar Eg.ktsp 1 o"kkZagwugh vf/kd
dkG ihVh'kuj o lkeusokyk ;kaP;kr dks.krsgh oSokghd
laca/k ukghr-

11À ihVh'kuj gh es- dksVkZP;k LFkGflesr jgkr


vlY;kus lnjPkk vtZ pkyfo.;kpk es- dksVkZl vf/kdkj
vkgs-
12À ihVh'kuj gh eghyk vlY;kus lnj vtkZl dksVZ Qh
LVWai Ykkoyk ukgh-

13À rjh es- dksVkZl fouarh dh]

vÀ ihVh'kuj ghyk lkeusokyk iklwu ?kVLQksV

feGkok vkf.k rlk gqdqeukek Ogkok

cÀ ;k vtkZpk [kpZ lkeusokY;kdMwu ihVh'kuj ghl

ns.;kpk vkns'k Ogkok-

dÀ brj ;ksX; o U;k;kps vkns'k ihVh'kuj ghP;k cktwus

Ogkosr-

is.k-
fnukad
lkS-
lqjs[kk lat; lksrzs

lR;izrhKkys[k

eh lkS- lqjs[kk mQZ laink lat; lksrzs o; 33] /kank


% x`gh.kh jkg.kkj ukjk;.k lnu] 'kgk.ks xYyh] ch foax]
CyWkd u- 9] dkascMikMk] is.k]
rk-is.k] ft- jk;xM lR;izrhKsoj dFku djrs dh] ojhy
vtkZe/khy dye 1 rs 13 e/khy etdwj [kjk o cjkscj vlqu
eh vkt jksth R;koj is.k eqDdkeh lgh dsyh vkgs-
is.k
fnukad lR;izrhKkys[k
dj.kkj

dksVkZr nk[ky

vWM- oS'kkyh tksxsanz dokMs


vtZnkj rQsZ odhy

is.k ;sfFky es- izFke oxZ U;k;naMkf/kdkjh


lks- ;kaP;k dksVkZr-

QkS- pkS- vtZ ua- @2010

;'kfni lat; lksrzs ----- vtZnkj


oxSjs 1
fo#n/k

lat; nRrkrz; lksrzs - lkeusokyk

iRrk iqjlhl
] 1À ;'kfni lat; lksrzs
o;%12 o"ksZ]
2À vkse lat; lksrzs
o;% 8 o"ksZ]
nks?ksfg jkg.kkj ukjk;.k lnu]
'kgk.ks xYyh] ch foax] CyWkd u- 9]
dkascMikMk] is.k rk-is.k]ft-jk;xM
nks?kakrQZs v-ik-d- vkbZ
lkS- lqjs[kk lat; lksrzs
jk- ukjk;.k lnu]
'kgk.ks xYyh] ch foax]
CyWkd u- 9] dkascMikMk] is.k]
rk-is.k]ft-jk;xM

is.k-
fnukad vtZnkjkarQZs v-
ik-d- vkbZ lkS-
lqjs[kk lat; lksrzs

is.k ;sfFky es- izFke oxZ U;k;naMkf/kdkjh


lks- ;kaP;k dksVkZr-

QkS- pkS- vtZ ua- @2010

1À ;'kfni lat; lksrzs vtZnkj


oxSjs 1

fo#n/k
lat; nRrkrz; lksrzs - lkeusokyk

lnj dkekr vtZnkjka rQsZ nk[ky dkxni=kaph ;knh


iq<hy izek.ks %&
1- is.k ;sfFky es- izFke oxZ U;k;naMkf/kdkjh lkgsc ;kaP;k
dksVkZr pkSd'kh vtZ dz- 103@02 ef/ky fu- dz- 1 ph
lfVZQkbM izr-
2- is.k ;sfFky es- izFke oxZ U;k;naMkf/kdkjh lkgsc ;kaP;k
dksVkZr pkSd'kh vtZ dz- 103@02 ef/ky fu- dz- 43 ph
lfVZQkbM izr-
3- es- fnok.kh U;k;kf/k'k ojh"B Lrj lks-] ck'khZ ;kaP;k
dksVkZfry nk[ky
ihVh'ku ua- 62@08 P;k gqdqeukE;kph lfVZQkbM izr-

is.k-
fnukad vtZnkjkarQZs v-
ik-d- vkbZ lkS-
lqjs[kk lat; lksrzs
is.k ;sfFky es- izFke oxZ U;k;naMkf/kdkjh
lks- ;kaP;k dksVkZr-
QkS- pkS- vtZ ua- @2010

1À ;'kfni lat; lksrzs vtZnkj


oxSjs 1
fo#n/k
lat; nRrkrz; lksrzs - lkeusokyk

lnj dkekr vtZnkjka rQsZ nk[ky dkxni=kph 1%&


1- is.k ;sfFky es- izFke oxZ U;k;naMkf/kdkjh lkgsc ;kaP;k
dksVkZr pkSd'kh vtZ dz- 103@02 ef/ky fu- dz- 1 ph
lfVZQkbM izr-
is.k-
fnukad vtZnkjkarQZs v-
ik-d- vkbZ lkS-
lqjs[kk lat; lksrzs

is.k ;sfFky es- izFke oxZ U;k;naMkf/kdkjh


lks- ;kaP;k dksVkZr-
QkS- pkS- vtZ ua- @2010

1À ;'kfni lat; lksrzs vtZnkj


oxSjs 1
fo#n/k
lat; nRrkrz; lksrzs - lkeusokyk

lnj dkekr vtZnkjka rQsZ nk[ky dkxni=kph 1%&


2- is.k ;sfFky es- izFke oxZ U;k;naMkf/kdkjh lkgsc ;kaP;k
dksVkZr pkSd'kh vtZ dz- 103@02 ef/ky fu- dz- 43 ph
lfVZQkbM izr-

is.k-
fnukad vtZnkjkarQZs v-
ik-d- vkbZ lkS-
lqjs[kk lat; lksrzs

is.k ;sfFky es- izFke oxZ U;k;naMkf/kdkjh


lks- ;kaP;k dksVkZr-
QkS- pkS- vtZ ua- @2010

1À ;'kfni lat; lksrzs vtZnkj


oxSjs 1
fo#n/k
lat; nRrkrz; lksrzs - lkeusokyk

lnj dkekr vtZnkjka rQsZ nk[ky dkxni=kph 1%&


3- es- fnok.kh U;k;kf/k'k ojh"B Lrj lks-] ck'khZ ;kaP;k
dksVkZfry nk[ky
ihVh'ku ua- 62@08 P;k gqdqeukE;kph lfVZQkbM izr-

is.k-
fnukad vtZnkjkarQZs v-
ik-d- vkbZ lkS-
lqjs[kk lat; lksrzs
is.k ;sfFky es- izFke oxZ U;k;naMkf/kdkjh
lks- ;kaP;k dksVkZr-
QkS- pkS- vtZ ua- @2010

1À ;'kfni lat; lksrzs vtZnkj


oxSjs 1
fo#n/k
lat; nRrkrz; lksrzs - lkeusokyk

lnj dkekr vtZnkjakaa rQsZ nk[ky dkxni=s ,dw.k


3 ;kizek.ks

is.k-
fnukad vtZnkjkarQZs v-
ik-d- vkbZ lkS-
lqjs[kk lat; lksrzs

is.k ;sfFky es- izFke oxZ U;k;naMkf/kdkjh


lks- ;kaP;k dksVkZr-

QkS- pkS- vtZ ua- @2010

1À ;'kfni lat; lksrzs


o;%12 o"ksZ] /kank % f'k{k.k
2À vkse lat; lksrzs
o;% 8 o"ksZ] /kank % f'k{k.k
nks?ksfg jkg.kkj ukjk;.k lnu]
'kgk.ks xYyh] ch foax] CyWkd u- 9]
dkascMikMk] is.k rk-is.k]ft-jk;xM
vtZnkj nks?kakrQZs v-ik-d- vkbZ

lkS- lqjs[kk lat; lksrzs


o;% 34] /kank% uksdjh]
jk- ukjk;.k lnu]
'kgk.ks xYyh] ch foax]
CyWkd u- 9] dkascMikMk] is.k]
rk-is.k]ft-jk;xM

fo#n/k

lat; nRrkrz; lksrzs -


o;% 38 ] /kank% uksdjh
lkeusokyk
jk-ck'khZ] eyIik /ku'ksVVh jksM]
rsyfxj.kh pkSd] rk-ck'khZ] ft-lksykiqj-

lnj dkekr vtZnkj rQsZ ohuarh vtZ vlk dh]

1- ojhy vtZnkjakrQsZ v-ik-d- vkbZ lkS- lqjs[kk lat; lksrzs


ghus lkeusokY;akdMqu nj efguk izR;sfd 1500 #-

You might also like