28.

PITANJE

10. FINANSIJSKE USLUGE U POŠTI

Finansijske usluge u poštama javljaju se uvođenjem redovne službe poštanskih uputnica (1838.
godine) za transfer novčanih sredstava. Prenos novčanih sredstava vršen je i ranije ali ne kao redovna javna
služba već u pojedinačnim slučajevima na bazi dogovora poštanskih kurira i privatnih lica.
Kasnije se razvijaju i drugi oblici finansijskih usluga u pošti kao što su poštansko- štedna služba – 1861.
godine, poštansko – čekovna služba 1863., itd.
Dalji razvoj finansijskih usluga u poštama kretao se različito kod poštanskih uprava, tako da neke
poštanske uprave imaju zanemarljivo učešće ovih usluga u svom ukupnom poslovanju a drugu poštanske uprave
među kojima i Crna Gora obavljaju značajan broj finansijskih usluga u pošti.
U Crnoj Gori, poslednjih godina, učešće finansijskih usluga u pošti kreće se od 30% do 50% od ukupnih
usluga poštanskog saobraćaja. Ovako veliko učešće finansijskih usluga u pošti ostvaruju se zahvaljujući
dostupnosti poštanske mreže i poverenju koje pošta kao javna služba uživa kod korisnika.
Ukupno finansijsko polovanje u poštama U Crnoj Gori regulisano je Uputvom za rad pošte i banke na
poslovima platnog prometa a u skladu sa Zakonom o platnom prometu u zemlji („Sl.list CG“ br.61/08 od
13.10.2008. godine) i odgovarajućih Odluka koje su proistekle iz navedenog Zakona.
Navedeni Zakon o platnom prometu uređuje obavljanje platnog prometa u zemlji, i to: transferi sredstava,
poravnanja međubankarskih transfera, instrumenti elektronskog plaćanja, platni sistemi i vansudsko rešavanje
sporova u platnom prometu.

Pojedini izrazi upotrijebljeni u ovom zakonu imaju sljedeće značenje:

1) agent za poravnanje je institucija koja upravlja procesom poravnanja za sistem transfera;
2) bankarski dan je dio dana u kome je izvršna institucija otvorena za prijem, obradu i prenos naloga za
izvršavanje transfera i drugih obavještenja koja se odnose na transfere;
3) datum valute je bankarski dan na koji se, prema instrukcijama inicijatora, izvršava transfer;
4) instrument elektronskog plaćanja je platni instrument koji omogućava njegovom imaocu da
raspolaže elektronski registrovanim sredstvima i izvršava transfer putem elektronskih ili drugih tehničkih
sredstava;
5) inicijator transfera (u daljem tekstu: inicijator) je lice koje izdaje nalog izvršnoj instituciji za izvršavanje
transfera;
6) klijent je lice, uključujući banku, koje ima račun u banci ili lice koje nema račun, za kojeg banka
obezbjeđuje usluge izvršavanja transfera;
7) kolateral su sredstva koja učesnik u platnom sistemu (u daljem tekstu:učesnik) zalaže radi
obezbjeđenja kredita koji uzima za potrebe svoje likvidnosti, odnosno za potrebe ispunjenja obaveza koje
proizilaze iz njegovog učešća u platnom sistemu;
8) korisnik je lice koje je konačni primalac sredstava u transferu;
9) kontrola platnih sistema je aktivnost Centralne banke usmjerena na sam sistem transfera, a ne na
individualne učesnike, primarno namijenjena promovisanju sigurnog i efikasnog funkcionisanja platnog
sistema;
10) operater platnog sistema je pravno lice koje je odgovorno za izvršavanje operacija platnog sistema,
u skladu sa pravilima platnog sistema;
11) pokriće na računu za poravnanje su raspoloživa sredstva na računu za poravnanje učesnika kod
Centralne banke;
12) pokriće na računu su raspoloživa sredstva za izvršavanje transfera na računu klijenta kod banke;
13) poravnanje međubankarskih transfera je oslobađanje učesnika njihovih među-sobnih obaveza,
vezanih za transfere koji se izvršavaju između dva ili više učesnika;
14) primalac instrumenta elektronskog plaćanja (u daljem tekstu: primalac) je lice koje, shodno
ugovoru koji je zaključilo sa izdavaocem instrumenta elektronskog plaćanja, prihvata plaćanje
instrumentom elektronskog plaćanja;

Transfer sredstava (u daljem tekstu: transfer) je prenos novčanih sredstava koji izvršava, po nalogu
inicijatora, izvršna institucija.
Izvršne institucije, u smislu ovog zakona, su:
1) Centralna banka;
2) banka, filijala strane banke i drugo pravno lice koje od Centralne banke dobije dozvolu ili odobrenje za
izvršavanje transfera.
Uputnički transfer izvršen preko preduzeća poštanskog saobraćaja ne smatra se
transferom u smislu ovog zakona.

Imajući u vidu da Pošta Crne Gore prema ovom Zakonu nije izvršna institucija tj. nije nosilac platnog
prometa, ona svoje celokupno finansijko poslovanje obavlja kao Agent Crnogorske komercijalne
banke A.D.- Podgorica. Ova banka je izvršna institucija i na osnovu ugovora, može pojedine poslove u
izvršavanju transfera poveriti agentu. Poslove agent obavlja u ime i za račun izvršne institucije, koja
je odgovorna za sve postupke agenta i za svaki njegov propust u obavljanju tih poslova. Centralna
banka bliže propisuje poslove, uslove i način obavljanja agentskih poslova.
U smislu navedenih zakonskih odredbi Pošta Crne Gore I Crnogorska komercijalna banka iz
Podgorice donele su :

U P U T S T V O ZA RAD POŠTE I BANKE NA POSLOVIMA PLATNOG PROMETA

Uputstvo u opštim odredbama uređuje uslove, način i tehnološki postupak obavljanja poslova
platnog prometa koje Pošta Crne Gore (u daljem tekstu: Pošta) obavlja kao ovlašćeni agent Banke, kao
nosioca platnog prometa preko jedinica poštanske mreže (u daljem tekstu: JPM).
Pod poslovima platnog prometa (u daljem tekstu: PPP) u skladu sa pozitivnim propisima
Centralne banke Crne Gore ( u daljem tekstu: CBCG) smatraju se:
- poslovi prijema gotovinskih uplata ;
- poslovi gotovinskih isplata fizičkim licima koja ne obavljaju registrovanu delatnost.
Usluge , po pravilu, vrše sve JPM na teritoriji Republike Crne Gore. Koje će jedinice poštanske
mreže, u kom obimu i radnom vremenu obavljati poslove platnog prometa određuje Pošta.

Poštarina za izvršene usluge uplata i isplata po platnom prometu plaća se po pravilu unaprijed. Za
posebne usluge u platnom prometu kada se uz usluge platnog prometa koriste i druge poštanske usluge,
JPM naplaćuje od primaoca poštarinu propisanu Cenovnikom usluga, kao za poštanske usluge iste vrste.

Instrumenti platnog prometa

U platnom prometu koriste se slijedeći obrasci:
- nalog za uplatu CBCG
- nalog za isplatu CBCG

U internoj komunikaciji Pošte i Banke, koriste se interni obrasci:

- sprovodno pismo za novčanu dotaciju
- sprovodno pismo za novčani suvišak
- trebovanje novčane dotacije

Nalog za uplatu je obrazac platnog prometa i služi korisnicima usluga za uplatu gotovine u korist
određenog računa.
Nalog za isplatu, odnosno uputnica banke je gotovinski instrument na osnovu koga se vrši isplata
određenog iznosa označenom licu posredstvom Pošte.

Mesto vršenja uplata i isplata

Poslovi platnog prometa u pravilu se obavljaju na šalteru Pošte.
Pod šalterom Pošte podrazumijeva se mesto na kojem korisnici usluga imaju neposredan pristup radi
ispostavljanja naloga za uplatu i prijema gotovinskih isplata.

Pod šalterom Pošte u smislu, podrazumijeva se i reon poštonoše.

Pod šalterom Pošte podrazumijevaju se i druga mjesta na kojima radnici Pošte u skladu sa poštanskim
propisima obavljaju delatnost.

Čuvanje poslovne tajne

Radnicima Pošte i Banke zabranjeno je da saopštavaju neovlašćenim licima ili da istim omoguće da
saznaju bilo kakve podatke o poslovima platnog prometa, organizaciji rada, vrsti i količini sredstava u
blagajnama, otpremi suvišaka i prijemu dotacija, podatke o uplatama i isplatama koje JPM obavlja.

Upotreba žigova na poslovima platnog prometa

Uplatna i isplatna dokumenta, kao i sve manipulativne isprave za vršenje poslova platnog prometa
moraju se žigosati jasnim i čitljivim otiskom poštanskog žiga, koji odgovara datumu prijema naloga za
uplatu, odnosno datumu kada je isplata izvršena po nalogu za isplatu, s tim što se žigoše samo prvi
primerak uplatnog odnosno isplatnog dokumenta.
Kod automatizovanih JPM nalozi se, u pravilu, žigošu mašinskim putem .

OBRAČUN BLAGAJNIČKIH SREDSTAVA

Prijava uplata i isplata

Prijava uplata i prijava isplata su instrumenti platnog prometa pomoću kojih JPM vrši dnevni obračun
uplata odnosno isplata sa Bankom. Kao prijava uplata koristi se obrazac platnog prometa ''nalog za
uplatu'', a kao prijava isplata obrazac platnog prometa ''nalog za isplatu''.

Stanje kase
Stanje kase je dokumenat u kojem JPM vrši dnevni obračun i iskazuju sva dnevna primanja i izdavanja
u blagajničkoj službi/uplate i isplate/.
Neautomatizovane JPM Stanje kase izrađuju ručno. Stanja kase se sačinjava svakog dana, po
završetku dnevnog rada u duplikatu, hemijskom olovkom i pomoću indigo papira. U zaglavlju Stanja
kase u desnom uglu stavlja se otisak poštanskog žiga i ispisuje datum. Ako je neki list bio pogrešno
popunjen uništava se čitav obrazac.
U JPM koje koriste PIS Stanje kase se štampa putem sistema sa neophodnim podacima.

Stanje kase na prednjoj strani, pored zaglavlja sadrži dve rubrike i to: ''duguje'', u koji se upisuju sva
primanja /uplata/ i deo ''potražuje'' u koji se upisuju sva izdavanja /isplata/ . Na poleđini Stanja kase
nalazi se prostor za specifikaciju novca i pravdanje prekoračenja blagajničkog maksimuma. Svi podaci u
Stanju kase moraju se pisati jasno i čitko, bez brisanja i prepravljanja.
U kolonu 4. Stanja kase upisuje se stanje gotovine od prethodnog radnog dana, pri čemu se u
određenu stavku upisuje i datum od prethodnog dana.
Zaduženi odgovorni radnik dužan je svakodnevno da vrši kontrolu Stanja kase. Kao dokaz da je kontrola
Stanja kase izvršena, radnik koji je izvršio kontrolu stavlja svoj potpis desno od potpisa radnika koji
sačinjava Stanje kase.
Specifikacija novca popisuje se na propisanom mjestu Stanja kase. Ukupan iznos gotovine pokazuje
stvarno stanje u kasi. Ovo stanje mora odgovarati računskom stanju gotovine po obračunu koje je
upisano u Stanju kase.

Po dnevnom zaključenju Stanja kase, original se odvaja od kopije, pa se sa svim prilozima šalje
određenom organizacionom delu Pošte u vrednosnoj pošiljci istog dana, a najkasnije prvom narednom
kartovnom vezom. Prilozi originalu Stanja kase su: dnevnici za uplatu sa prilozima, dnevnici isplata sa
prilozima, priznanice za primljene dotacije, kao i sva ostala dokumenta za koje je ovim Uputstvom
određeno da se prilažu pošiljci.
Kopije Stanja kase ostaje u JPM i čuvaju se na sigurnom mjestu, sređeni po datumima, a na kraju
mjeseca se spajaju ili prošivaju.

Manjak i višak
Ako se pri dnevnom zaključku odnosno pri pregledu poslovanja, glavne ili pomoćne blagajne po
blagajničkoj službi utvrdi da je računsko stanje blagajničkih sredstava manje od stanja po obračunu
(stanje kase, dnevnicima itd.) u blagajni postoji manjak. Ako je stvarno stanje blagajničkih sredstava
veće od računskog stanja po obračunu, u blagajni postoji višak.
Manjak, odnosno višak, može da bude stvaran ili računski. Stvaran je onaj manjak ili višak koji je
posledica neispravnog rukovanja blagajničkim sredstvima, usljed čega je izdato ili primljeno manje
odnosno više sredstava nego što je trebalo. Računski je onaj manjak ili višak koji nije posledica
neispravnog rukovanja blagajničkim sredstvima već je nastao usled neke računske greške prilikom
knjiženja ili zaključivanja dokumentacije.

Višak u iznosu preko 10 EUR uplaćuje se nalogom za uplatu u korist računa višak Pošte CG. Na nalogu
za uplatu ispisuju se podaci o višku: naziv blagajne kod koje je višak utvrđen, kao i ime i prezime
odgovornog računopolagača, o čemu se vodi evidencija.
O svakom višku preko 20 EUR odgovorni računopolagač dužan je dati pismenu izjavu u kojoj navodi sve
okolnosti pod kojima je višak nastao. Izjava sa dopisom se dostavlja nadležnoj Glavnoj pošti, referentu
koji kontroliše obračun prihoda.
Svaka glavna blagajna, a ako nema glavne blagajne, svaki upravnik JPM vodi knjigu manjkova i viškova.
U Knjigu manjkova i viškova se upisuje svaki višak, odnosno svaki manjak veći od 10 EUR.

Odgovorni računopolagač dužan je, po pravilu, odmah na licu mjesta popuniti svaki utvrđeni manjak.
Popunjeni manjak preko 10 EUR pošta evidentira u knjigu manjkova i viškova. Ako iznos popunjenog
manjka prelazi 20 EUR, od računopolagača će se uzeti pismena izjava. Pismena izjava se uzima i u
slučaju svakog nepopunjenog manjka. U pismenoj izjavi, računopolagač treba opisati kako je manjak
nastao i kako ga namjerava popuniti. Izjava se sa dopisom dostavlja nadležnoj Glavnoj pošti, referentu
obračuna prihoda.
Ako računopolagač ne može odmah u celosti popuniti manjak, JPM će iznos utvrđenog manjka upisati u
Stanje kase, u stubac 3. ''Otpremljeni suvišak'', a u koloni ''Napomena'' odgovarajuće stavke upisati riječi:
''Nepopunjeni manjak''. Pošta može i na drugi način regulisati prijavljivanje i evidentiranje manjkova i
viškova.
Nepopunjeni manjak mora se nadoknaditi Pošti u roku od 3 dana o čemu Glavna pošta postiže dogovor
sa računopolagačem.
U slučaju da se manjak ne nadoknadi u roku od 3 dana, Banka za iznos utvrđenog manjka zadužuje
račun Pošte, o čemu je obaveštava.

SREDSTVA GOTOVINE I RAD SA GOTOVINOM

Blagajnički maksimum
Blagajnički maksimum je ona količina novca koju JPM može bez pravdanja da zadrži u svojoj glavnoj
blagajni kao potrebnu za vršenje isplata, odnosno rad na poslovima platnog prometa.
Blagajnički maksimum, određuje CKB u dogovoru sa Poštom i u skladu sa svojom poslovnom politikom.
Količina novca koja prelazi visinu blagajničkog maksimuma a nije potrebna za isplatu mora se
svakodnevno slati trezoru Banke kao suvišak.
Ako Pošta ima odnosno očekuje isplatna dokumenta po kojima treba da izvrši isplate za naredne dane, a
nema izgleda da će za te isplate biti dovoljno uplata, može zadržati u blagajni potrebnu količinu novca
preko blagajničkog maksimuma, s tim da to opravda na obrascu Stanja kase (na primer: za isplate
penzija i sl.) ali ne duže od dva dana.

Kontrolu prekoračenja blagajničkog maksimuma vrši Banka prilikom pregleda Stanja kase i priloženih
dokumenata/ sprovodno pismo za suvišak i za dotaciju/ odnosno JPM.
Ako Banka kontrolom ustanovi da je JPM zadržala gotovinu preko određenog blagajničkog maksimuma,
a nije imala isplate narednih dana ili se ustanovi da se kod JPM saldo gotovine povećava, odnosno da
JPM neopravdano prekoračuje odgovarajući maksimum, dužna je da slučaj pismeno prijavi Glavnoj pošti
nadležnoj za JPM.
Glavna pošta o problemima koje ne može sama da reši, obaveštava nadležnu Službu Pošte Crne Gore.

Novčani suvišak
Ako se pri zaključenju dnevnog rada u glavnoj blagajni utvrdi da količina gotovine prelazi određeni
blagajnički maksimum, a ne postoji opravdani razlog za prekoračenje maksimuma, mora se sav novac
preko maksimuma otpremiti nadležnom trezoru Banke, kao novčani suvišak . Pošta može otpremiti
suvišak i pre zaključenja dnevnog rada, ako u blagajni ima dovoljno gotovog novca, ravnajući se prema
otpremi zaključka, odnosno kartovnoj vezi.
Suvišak treba tako pripremiti da je sadržani iznos zaokružen na 10 EUR.
Novčani suvišak se otprema po pravilu u vrećicama bez šavova, odnosno u zavoju vrednosnog pisma,
zavisno od količine i težine. Ako je potrebno, za suvišak se može upotrebiti više zavoja odnosno vrećica
bez šavova. Vrednosno pismo koje sadrži novčani suvišak mora biti opremljeno prema odredbama
Pravilnika o vršenju usluga u poštanskom saobraćaju. Pošiljka sa novčanim suviškom mora se komisijski
upakovati.

Ako Pošta nema otpremu (kartovnu vezu) u vremenu od zaključenja rada jednog radnog dana do početka
rada narednog dana, ona ne sačinjava pošiljku sa suviškom, već novac zadržava u kasi i ispisuje na
poleđini Stanja kase odgovarajuće pravdanje prekoračenja blagajničkog maksimuma. U ovim slučajevima
Pošta je dužna da narednog dana sačini pošiljku sa suviškom u toku radnog vremena, pre otpreme
propisanog zaključka, ako u međuvremenu nisu prispela neka isplatna dokumenta.
Za svaki novčani suvišak sačinjava se Sprovodno pismo za novčani suvišak. Sprovodno pismo za
novčani suvišak sačinjava se u tri primerka: prva dva primerka imaju naziv ''Sprovodno pismo za novčani
suvišak'' a treći primerak ima naziv ''Priznanica''. Sprovodno pismo se popunjava prema štampanom
tekstu. Sprovodno pismo potpisuje komisija koja pakuje suvišak, odnosno radnik ako je sam u Pošti. Prvi
primerak Sprovodnog pisma i Priznanica stavljaju se u pošiljku sa suviškom a drugi primerak prilaže se
kopiji Stanja kase, u koji je suvišak upisan kao izdavanje.

Novčanice se moraju uredno poravnati, složiti po apoenima u svežnjeve po 100 komada, a zatim staviti
pod pasice. Kovani novac mora se odvojiti po apoenima i složiti u zavijutke od 50 komada ili vrećice po
100 komada. Na pasici odnosno zavijutku ispisuje se broj komada, jedinična vrednost i ukupan iznos i to
komisijski overavaju radnici koji su novac brojali i pakovali, uz otisak poštanskog žiga. U JPM koje imaju
samo jednog radnika u komisiju ulazi pored radnika Pošte još neko drugo pouzdano lice, o čemu odlučuju
Pošta i Banka.
Pošiljku sa suviškom glavna blagajna predaje radniku Pošte koji prima vrednosna pisma, odnosno
pakete. Za pošiljku se izdaje potvrda o prijemu vrednosnog pisma, kao i za svako drugo vrednosno
pismo, odnosno potvrda prijema paketa. Potvrda o prijemu prilaže se drugoj kopiji Sprovodnog pisma.
Pošta se može sporazumeti sa Bankom o drugom načinu otpreme suviška u slučajevima kada se JPM i
Banka nalaze u istom mjestu.

Trezor Banke preuzima pošiljku sa novčanim suviškom od JPM, sređene po apoenima, prebrojava novac
i sravnjuje sa upisom u Sprovodnom pismu. Priznanicu potpisanu od dva radnika Trezora, uz otisak žiga
Trezora, Banka odmah vraća JPM od koje suvišak potiče, a najkasnije u roku od tri dana, računajući od
dana prijema suviška. Suvišci se moraju uvek otvarati komisijski. Komisiju sačinjavaju najmanje dva
radnika Banke. JPM primljenu Priznanicu prilaže drugoj kopiji Sprovodnog pisma. U slučaju da ne dobije
Priznanicu za otpremljeni suvišak, u roku koji je utvrđen ovim stavom, JPM je dužna da reklamira
neprispeće priznanice Banci.
Banka prima novčane suviške od JPM u redovnom radnom vremenu svaki radni dan osim nedelje, i
državnih praznika. Primanje suvišaka uoči nedelje i praznika vrši se sporazumno između Pošte i Banke.

Ako trezor Banke nađe u suvišku više novca nego što je u Sprovodnom pismu označeno, obračunava
stvarno primljeni iznos, ispravlja Sprovodno pismo i Priznanicu, vraća Priznanicu i izdaje odgovarajući
nalog za dalji postupak.
Ako trezor Banke nađe u suvišku manje novca nego što je u Sprovodnom pismu označeno, upisuje
stvarno primljeni iznos i ispravlja Sprovodno pismo i Priznanicu. U oba slučaja sačinjava se zapisnik u
duplikatu koji moraju potpisati svi članovi komisije. Jedan primerak zapisnika dostavlja se JPM, zajedno
sa priznanicom uz odgovarajući nalog za dalji postupak, a drugi primerak Banka zadržava za svoje
potrebe. U slučaju da manjak ili višak u suvišku iznosi preko 50 EUR organizacioni deo Banka telegrafski,
odnosno telefonski obaveštava JPM o tome.
U slučaju manjka, odnosno viška većeg od 100 EUR u suvišku Banka o tome odmah telefonskim putem
odnosno telegrafski obaveštava nadležnu Glavnu poštu.
Dok se pitanje nalaznog stanja konačno ne rieši, Banka čuva sav materijal koji je služio za pakovanje
suviška, (vrećicu, zavoj, pasicu, vrećnu nazivnicu, povezni kanap, pečatni vosak, papir koji je služio za
unutrašnje pakovanje novčanica itd.).

Ako JPM ne prizna nalaz trezora Banke, dužna je da odmah a najkasnije u roku od 24 h podnese
nadležnom trezoru Banke pismeni prigovor i o tome pismeno obavijesti nadležnu Glavnu poštu.
U slučaju nepriznavanja prigovora, Banka je obavezna da dostavi Pošti pismeni izveštaj na osnovu koga
će Pošta odrediti dalji postupak.
Za propisno utvrđeni manjak ili višak u novčanom suvišku odgovara pošiljalac novčanog suviška dok se
suprotno ne dokaže.

Novčana dotacija
Ako Pošta nema u blagajni dovoljno gotovine za isplatu po isplatnim dokumentima koja su već prispjela ili
se očekuju, a nema izgleda da će za isplatu dokumenata imati dovoljno novca od uplata, zatražiće
novčanu dotaciju od nadležnog trezora Banke.
Dotaciju Pošta trebuje pomoću obrasca ''Trebovanje novčane dotacije'' koji se popunjava u duplikatu
prema štampanom tekstu. Kopija trebovanja, odnosno naloga, ostaje u pošti a original se šalje Trezoru u
posebnom kovertu na kome stoji uočljiva napomena: ''Trebovanje dotacije''. Trebovanje novčane dotacije
mora se sačiniti tako da se iznos koji se traži zaokruži na 10 EUR.

Banka, odnosno nadležni Trezor, je obavezan da odmah izvrši trebovanje i to po mogućnosti prema
naručenim apoenima koje je tražila Pošta. Novac koji Banka šalje upisuje se u obrazac ''Sprovodno
pismo za novčanu dotaciju''. Sprovodno pismo za novčanu dotaciju popunjava se u tri primjerka prema
štampanom tekstu obrasca: prva dva primjerka imaju naziv ''Sprovodno pismo za novčanu dotaciju'', a
treći primjerak ima naziv ''Priznanica'' i ista služi za potvrdu prijema dotacije. Za pakovanje i otpremu
dotacije važe propisi koji važe za pakovanje i otpremu suviška, shodno ovom Uputstvu.
Prilikom pripreme novčane dotacije radnici Banke su dužni da novac srede prema apoenima na način koji
je predviđen ovim Uputstvom za novčane suviške.
Pošta se može sporazumjeti sa Bankom i o drugom načinu preuzimanja dotacije kada se Pošta i Banka
nalaze u istom mjestu. Ako se preuzimanje dotacije vrši u prostorijama Banke poštanski radnik koji
preuzima dotaciju ima prednosti pred ostalim korisnicima i u pravilu dotaciju preuzima u posebnoj
prostoriji u kojoj niesu prisutne stranke. U svim drugim slučajevima Banka šalje Pošti novčane dotacije u
vriednosnim pošiljkama.

Pre otvaranja pošiljke sa dotacijom mora se utvrditi ispravnost pošiljke i to po propisima koji važe za
odnosne poštanske pošiljke. Ako se utvrdi kakva neispravnost, postupiće se po odredbama Pravilnika o
vršenju usluga u poštanskom saobraćaju. Pošiljka sa dotacijom mora se uvek komisijski otvoriti.
Komisijski se mora preuzeti novac, prebrojati i sravniti sa upisom iz Sprovodnog pisma i priznanice.
Komisija za otvaranje pošiljke sa dotacijom i prebrojavanje novca sastoji se od tri ili dva radnika pošte. U
poštama koje imaju samo jednog radnika u komisiju pored radnika Pošte ulazi i još neko drugo pouzdano
lice, o čemu odlučuju Pošta i Banka.
Primljena dotacija upisuje se u Stanje kase kao primanje. Sprovodno pismo se prilaže duplikatu Stanja
kase u kojem je upisana dotacija. Priznanica uredno potpisana i overena otiskom poštanskog žiga
dostavlja se Trezoru banke preporučenom pošiljkom.

Ako Banka ne prizna nađeno stanje dužna je da odmah podnese pismeni prigovor JPM, najkasnije u roku
od 24 časa i da o tome istovremeno obavijesti i nadležnu Glavnu poštu.
U slučaju nepriznavanja prigovora JPM je dužna da podnese pismeni izveštaj Glavna pošta. Izveštaju će
priložiti overen prepis zapisnika i omot s prilozima u kojem je bila upakovana dotacija.
Za propisno utvrđeni višak ili manjak u novčanoj dotaciji odgovara pošiljalac novčane dotacije, dok se
suprotno ne dokaže.

Oštećene i falsifikovane novčanice

Prilikom prerade gotovog novca, otpreme suviška ili dostavljanja dotacije, odvaja se pohabani i oštećeni
novac i utvrđuje autentičnost novčanica i kovanog novca.
Pohabavnim novčanicama smatraju se novčanice koje su dotrajale usljed upotrebe ili njihov izgled više
ne odgovara zahtjevima i potrebama redovnog opticaja.
Pohaban, oštećen novac kao i novac za koji se sumnja da je falsifikat, Pošta dostavlja Trezoru.

Zavisno od ukazane potrebe, opremljenosti i pojave falsifikata u većem obimu, JPM mogu na šalteru
uvesti evidenciju primljenih novčanica od korisnika u većim apoenima.

Ukoliko se u novčanom suvišku, odnosno novčanoj dotaciji utvrdi da je pojedina ili više novčanica
falsifikat, postupa se, shodno ovom Uputstvu, kao da je u novčanom suvišku odnosno novčanoj dotaciji
utvrđen manjak.
Prije slanja novčanice za koju se sumnja da je falsifikat na ekspertizu, Pošta odnosno Banka, dužni su
fotokopirati novčanicu sa vidljivim brojem novčanice, odnosno istu dati na uvid, ako je to moguće.