Professional Documents
Culture Documents
Çocuk Şarkısı PDF
Çocuk Şarkısı PDF
,
Ph.D. & Maia Szalavitz
KÖPEK GİBİ
BÜYÜTÜLMÜŞ ÇOCUK
okuyantJus
"Bruce Perry kadar parlak zekalı, iyi kalpli ve cömert ruhlu bir
çocuk savunucusuna daha hiç rastlamadım. Bu kitap insanlığın
karanlık yönünü deneyimlemiş çocuklar için attığı adımların
kahramanlığını ve öngörülerinin özünü yakalıyor."
-James Garbarino, Ph.D.,
Kaybolmuş Çocuklar: Neden Çocuklanmız Şiddete
Başvuruyor ve Onlan Nasıl Kurtarabiliriz'in yazan.
Yazann Notu 11
Giriş 13
Ekler 289
Sözlük 295
Yazann Notu
Bugün hayal etmesi zor olsa da, benim tıp fakültesine başladı
ğım 1980'lerin ilk yıllarında araştırmacılar psikolojik travmanın
nelere yol açabileceğine fazla önem vermezlerdi. Daha da az önem
verilen bir konu, travmanın çocuklara nasıl zarar verebileceğiydi.
Çocukların doğal olarak esnek ve dirençli olduğuna inanılır, bir
şekilde kendilerini toparlayacakları düşünülürdü.
Ben çocuk psikiyatristi ve nörolog olduğumda bu yanlış inan
cı reddetmek gibi bir hedefim yoktu. Fakat daha sonra genç bir
araştırmacı olarak stresli deneyimlerin özellikle erken yaşlardaki
genç hayvanların beyinlerini değiştirebileceğini laboratuvarda
gözlemlemeye başladım. Farklı hayvan çalışmaları, küçük çaplı
streslerin bile, beynin mimarisi ve kimyasında dolayısıyla da dav
ranışlarda, kalıcı izler bırakabileceğini gösterdi. Ben de "Neden
aynısı insanlar için de gerçek olmasın?" diye düşünmeye başla
dım.
Problemli çocuklarla çalışmaya başladığımda, bu soru bana
daha da önemli görünmeye başladı. Kısa bir süre sonra hasta
larımın büyük bir çoğunluğunun hayatlarının kaos, yoksunluk
ve/veya şiddetle dolu olduğunu gördüm. Bu çocuklar "bir şekilde
kendilerini toparlayamıyorlardı". Eğer öyle yapabilselerdi, çocuk
psikiyatri kliniklerine getirilmezlerdi. Eğer psikiyatrik problem
leri olan yetişkinler olsaydılar, birçok psikiyatristin post-travma
tik stres bozukluğu (PTSB) tanısını koyacağı (tecavüze uğramak
ve cinayete tanık olmak gibi) farklı travmatik olaylar yaşamış
insanlar olurlardı.
f \' nlmaz," dedi. Hala genç ve büyüklere saygılı biri olarak, gö
ı ı ı�ımü onaylıyormuş gibi kafamı salladım fakat içimden böyle
ı l ı ı·j unüyor olamaz diyordum.
l ;erçek şudur ki, çocuklar yetişkinlerle karşılaştmldığında
ı ı .ıvınadan çok daha fazla etkilenirler. Bu, Seymour Levine ve
, l.ıl ıa birçoklannın çalışması tarafından kanıtlanmıştı. Çocuklar
, ·,ıırk doğmazlar. Esnek yapılırlar. Erken yaşlarda gelişim aşa-
1 1 1. ısındaki bir beyin deneyimlere en açık olduğu dönemdedir.
ı ı l ı ı ınlu veya olumsuz her deneyimden etkilenir. (Bu yüzden
,. , ınıklukta konuşmayı, hareket edip yürümeyi ve onlarca diğer
·_.,·yi bu kadar çabuk öğreniriz.) Bu kitapta çok daha aynntılı bir
·.'ı · k i lde göreceğimiz gibi çocuklar erken yaşta deneyimledikleri
·,ı ı ı·s kalıplan dolayısıyla esnek hale gelirler.
Sonuç olarak, çocukken travma bizi hızla ve kolayca değişti-
1 1 1 1 :tkileri bu konuda eğitimi olmayan kişilerce kolayca görü-
l ııl ıneyen bir doktor ona sara veya farklı başka bir hastalık teşhisi
l,ı ıyabilirdi. Bu gündüz düşleri sırasında çok ağır uyuyordu.
Ayrıca Sandy'nin zaman zaman kızgınlık ve bağırma nöbetleri
ı•rc.;irdiğini öğrendim. Evlatlık verildiği aile bu davranışlara neyin
vııl açtığını kesinlikle bilmiyordu. Fakat farklı bir grup "garip"
Küçük görüşme odasının içinde tek bir metal masa ve iki kü
�·ük sandalye vardı. Yerler yeşil noktalı, kurumsal gri seramikler
le kaplanmış, duvarlar yine aynı tonda bir griye boyanmıştı. Leon
i ki erkek gardiyan tarafından getirildi. Kollarını önünde kavuş
t urmuş, turuncu eşofmanıyla çocuksu ve ufak tefek göıiinüyor
du. Bir katile benzemiyordu fakat kavgacı bir tutumu kesinlikle
vardı. Şimdiden hapishane dövmeleri yaptırmıştı. Kolunda hafif
yamuk bir "X" dövmesi vardı. Fakat bu sertlik, erkek bir kedinin
vücudunu bir ok şekline büıiindüıiip, tüyleri diken diken olmuş
bir vaziyette olduğundan daha büyük göıiinmeye çalışmasına
benziyordu. Şimdi on sekiz yaşında olan bu çocuğun/adamın iki
insanı vahşice öldürdüğüne inanmak neredeyse imkansızdı.
İki kurbanını yaşadığı çok katlı binanın asansöıiinde görmüş
tü. Saat öğleden sonra üç veya dört olduğu halde bira içiyordu.
Bu iki genç kıza kabaca sevişmeyi teklif etmişti. Doğal olarak kız
lar da onu reddedince onları dairelerine kadar izledi ve göıiinüşe
göre fiziksel bir meydan okumadan sonra ekmek bıçağıyla ikisini
de öldüresiye bıçakladı. Cherise on iki, arkadaşı Lucy on üç ya
�ındaydı. İkisi de henüz yeni yeni ergenliğe adım atıyordu. Saldırı
10
Vücud
s Beyin
-�- o 5 10
Yaşlar
ıs 20
\ Motor Düzenleme
"Uyan ima"
iştah/Doyum
Uyku
1
Kan Basıncı
, Beyin Kökü Kalp Abş Hızı
Vücud Isısı
iç Sakin Tetikte
Durvm
Aşk ve h,ıılı•
Rollo May, Çev. Yudil Nııııı,·ı
Kim Bu Çılgın Türklı•rr,
Ali Nahit Hıı/ııııı,� lıı
Dinamik Psikiy,ı lıl.
Edwin R. Wallace, Çev. Hakaıı ı\lııl,ııı
İnsanın Anlam Arayışı,
Viktor E. Frank[, Çev. Selçuk Budak
Şiir Terapi
Nicholas Mazza, Çev: Ersun Çıplak
Maymun Aklı,
Daniel Smith, Çev: Phyllis Ann Soleau
İnsanın 8 Evresi,
Erik H. Erikson, Çev: Gonca Akkaya
Beden Asla Yalan Slly lı•ıııı••
Alice Miller, Çev: Ci/11111 I ,,,11 , ,11&
Tanrılara Neden l 11,1 1 1 1 1 ı, I ,
Dr. J. Anderson Thomson Jr., Çeıı: 1'.1 ° 1 , ·111 l�,A
Varoluşçu-Hümanislik · 1 ı,, ,,,,ı,
Kirk J. Schneider & Orah T. Krug, Çev: Goıırn ı\AA,ııı,ı
Gerçeklik 'H.• r,ıpl•I,
Robert E. Wubbolding, Çev: Elif üııir ı"ıA·,ıı ,
Cinselliğin Ş,ı l ,ıAı,
Christopher Ryan, Cacilda Jethci, Çev: E/ırıı I ı l•,ıı,
Gölgene Sahip (.'ıl-,
Robert A. ]ohnson, Çev: Kemal A t,ıA,ııı
Yaşlanmayan Yaı,ılıl,ıı,
Prof Dr. Özcaıı Ki!A ıı,·I
NaratifTl'rııııt,
Stephen Madigan, Çev: Gonca Akk,ıı·, ı
Kraliçe Arılar ve Taklit,·lln,
Rosalind Wiseman, Çev: Nalan 7i'iııı,ıı·
Psikoterapist ve Mitlere Yolculuk,
Rol/o May, Çev: Kerem lşıA
Psikoterapi Kuramları dizisi
Kişilerarası Psikoterapi
Interpersonal Psychotherapy
Ellen Frank ve Jessica C. Levenson
Birey-Odaklı Psikoterapiler
Person-Centered Psychotherapies
David J. Cain
Sanat Psikodrama
P. Asena Yurtsever
Şiir Terapi
Poetry Therapy
Nicholas Mazza
Varoluşçu-Hümanistik Terapi
Existential-Humanistic Therapy
Kirk J. Schneider ve Orah T. Krug
Bilişsel-Davranışçı Terapi
Cognitive-Behavioral Therapy,
Michelle G. Kraske
Aile Terapisi
Family Therapy
William J. Doherty ve Susan H. McDaniel
Feminist 'll•ıııııı
Feminist '/'/ır·ı rıı•ıı
Laura S. Brı ı w ı ı
Naratif Tl•r,ıııl
Narrative T/ıı•rrıı•ıı
Stephen Mad ig,ıı ı
Akılcı Duygusal Davranış TeraplNI
Rational Emotive Behavior Tlwrıııııı
Albert Ellis ve Debbie Joffc l i l l hı
Gerçeklik TeraplHI
Reality Therıııı_ıı
Robert E. Wubbold ing
İlişkisel-Kültürel Terapi
Relational-Cultural Therıııı_ıı,
Judith V. Jordaıı
Bilişsel Terapi
Cognitive Therapy
Keith S. Dobson, PhD
Kabullenme ve Bağlılık Terapisi
Acceptance and Commitment Therapy
Steven C. Hayes, PhD & Jason Lillis, PhD
okuyantJus.coM.TR
11 /okuyanusyayinevi - @okuyanus