RINGKASAN BAB 6: PERMUAFAKATAN POLITIK DALAM KONTEKS HUBUNGAN ETNIK

DI MALAYSIA

1. PEMBAGUNAN POLITIK
a) LATAR BELAKANG POLITIK MALAYSIA SEBELUM KEMERDEKAAN
 Kewujudan Kesultanan Melayu Melaka
 Sultan ada kuasa mutlak dan rak yat menjunjung kedaulatan raja
 Kemasukan penjajah telah ubah kuasa institusi kesultanan Melayu
 Malayan Union kemuncak kuasa penjajahan yg ditentang oleh orang2 Melayu
b) SISTEM POLITIK TRADISIONAL
 Tidak benarkan persaingan kuasa yang bebas, Sultan mempunyai kuasa mutlak
 Kesetiaan rakyat & kedaulatan raja dijunjung, Derhaka kepada raja atau sultan satu kesalahan
besar
c) IMPLIKASI PENJAJAHAN
 Perjanjian pangkor 1874
- Campur tangan colonial melalui pengenalan Sistem Residen
- Kedudukan sultan lemah dalam pungutan cukai dan kuasa terhad kepada agama islam &
adat istiadat Melayu shj.
 Penguasaan negeri-negeri melayu oleh Inggeris
- Negeri-negeri Melayu Bersekutu 1896 ( gabung Perak, Selangor, N9, & Pahang dalam
satu unit pentadbiran)
- Negeri-negeri Melatu tak Bersekutu ( British dpt Kedah, Perlis, Kelantan & Terengganu
melalui Perjanjian Bangkok 1909)(Pentadbiran diletak bersama dgn Johor)
d) KESEDARAN POLITIK
 Penguasaan British melalui Malayan Union yang diperkenalkan pada 1 april 1946 dan
menjadikan Tanah Melayu sebagai sebuah negeri jajahan. Ia mendapat tentangan drpd orang
Melayu kerana kuasa Sultan dilenyapkan. Kemudian, UMNO ditubuhkan untuk menentang
Malayan Union terus menyebabkan ia digantikan dengan Persekutuan Tanah Melayu.
e) PEMBAGUNAN POLITIK DI MALAYSIA
 Elemen utama yang mempengaruhi penuguhan parti politik ialah factor etnik. Kerjasama parti
politi membawa kepasa permuafakatan hingga membentuk gabungan politik. Permuafakatan
itu berteraskan konsep tolak ansur, tawar menawar, akomodasi dan consensus dalam pelbagai
parti yang sertai gabungan dan membolehkan mereka membentuk kerajaan dan kekalkan
 kuasa. Part politik kongsi kuasa kerana sedar tidak mungkin satu-satu kaum mendominasi
kuasa dan memerintah Negara.
f) PEMBAGUNAN POLITIK
 Matlamat adalah untuk pembinaan Negara bangsa. Wilayah yg ada sempadan, pemerintahan
atau kerajaan, warganegara dan bangsa. Ia dicapai melalui penerapan dasar awam, pemupukan
semangat nasionalise. Usaha mewujudkan Negara bangsa mengambil kira faktor: kesan
penjajahan, kepelbagaian etnik, gabungan wilayah dan kerajaan
2. DEMOGRAFI DAN POLITIK
a) DEMOGRAFI & POLITIK
 Jumlah ahli dalam parti politik dan jumlah pengundi di satu kawasan mempengaruhi
kemenangan sesebuah parti meneyebabkan aspek demografi menjadi pengaruh kuat dalam
demografi politik khususnya dalam pilihan raya
 Komposisi dan pola taburan penduduk menentukan parti yang akan mewakili kawasan itu.
b) PARTI POLITIK SEBELUM KEMERDEKAAN
 Melayu

PKMM Hizbul muslimin UMNO PAS

- Parti Kebagsaan - Pertubuhan Kaum - Pertubuhan Kebangsaan -Parti Islam Se-
Melayu Malaya atau Muslimin Melayu Bersatu (Baru) Malaysia
Parti Nasionalis - Politik islam terawal dri - MU ditentang dibwh -Ditubuhkan 1951
Melayu tahun1948-1950 an pimpinan Dato’ Onn -Tujuan: tubuhkan
- Ditubuhkan 17/10/1945 - Matlamat: tubuhkan Jaafar sebuah Negara Islam
- Yang pertama slps sebuah kerajaan islam di - Ditubuhkan 11/5/1946 di TM
pendudukan Jepun TM yang merdeka - Gabungan pelbagai
- Matlamat: tuntut - Diharamkan oleh British persatuan & pertubuhan
kemerdekaan penuh Melayu
- Berusaha atasi masalah - Tujuan: pelihara
org Melayu dalam kepentingan & kukuh
pelbagai aspek kuasa politik Melayu
 Cina

AMCJA
- All Malayan Council of Joint Action
- Ditubuhkan pada Sept 1946 oleh beberapa
persatuan bukan Melayu diketuai Tan Cheng Lock
- Matlamat: tentang Perlembagaan Persekutuan TM,
satukan Singaoura & TM, tuntut kewarganegaraan
yang sama
 India
MCA
- Persatuan Cina Se- Malaysia
- Ditubuhkan pada 1949 dan presiden pertama ialah
Tan Cheng Lok
- Tujuan: jalin & pelihara kebajikan & keharmonian
etnik, menjaga kepentingan & kebajikan orang
cina, majukan & bantu kekalkan suasana aman
damai

MIC
- Kongres India Se-Malaysia
- Presiden pertama: John Thivy
- Matlamat: kebajikan masyarakat india yang datang berhijrah ke TM, Perbaiki
 taraf hidup kaum india melalui usaha mengurangkan kadar kemiskinan,
pekerjaan, perumahan dan hak milik saham serta latihan kemahiran

 Umum

Parti Buruh Se-TM IMP Parti Negara PKMS

- Ditubuhkan 1952 - Parti Kemerdekaan - Diasaskan olek Dato’ - Parti Kebangsaan
- Presiden pertama: Malaya (Gagal) Onn Jaafar pada 1954 Melayu Sarawak
Mohd Sopiee Ibrahim - Diasaskan oleh Dato’ - Matlamat: dapat - 10/10/1939
- Matlamat: tentang Onn Jaafar tapi UMNO kemerdekaan TM dlm - Pengasas utama adalah
keganasan komunis, tolak masa 5 tahun, tekankan beberapa oranag anak
rancang kemerdekaan - Parti multi-etnik yg kepentingan orang Melayu Terpelajar
TM amalkan dasar Melayu untuk dapatkan - Penaung dan YDP
kerjasama dan sokonagn kaum pertama: Datuk
penyatuan etnik melalui Melayu Patinggi Hj. Abdillah
politik bin Datuk Bandar
Kassim

c) PARTI POLITIK SELEPAS KEMERDEKAAN

 Semenanjung

Semangat 46 DAP PGRM PPP

-Parti Melayu Semangat - Parti Tindakan -Parti Gerakan Rakyat -Parti Progresif
46 Demokratik Malaysia Penduduk
-Parti serpihan UMNO - Serpihan PETIR Sg -Serpiha MCA yg diasas -Ditubuhkan 1953 oleh
-Ketua: Tengku - Lulus daftar 19/3/1966 pada 24/3/1968 oleh adik-beradik
Razaleigh Hamzah - Fungsi: berpegang kps Tun Dr, Lim Chong Eu Seenivasagam
-Tujuan: kembalikan ideology Negara -GERAKAN merupakan -Popular kerana Berjuang
semangat melayu 1946 Malaysia yg bebas, sebahagian drpd parti tentang keadilan &
-Dibubarkan slps gagal berpaksi keadilan kaum campuran BN semenjak kesamaan, serta untuk
dlm pilihanraya & kesaksamaan sosial 1974 org2 biasa
Parlimen 1994 & ekonomi
PRM PKR PAN
-Parti rakyat Malaysia - Parti KeADILan Rakyat - Parti amanah Negara
-Parti politik tertua - Ditubuhkan 2/9/1998 -Serpihan PAS
-Diasaskan oleh Ahmad - Sekumpulan NGO & -Diasaskan oleh aktivis
Boestamam & pejuang2 parti pembangkang serta bekas pro PAS yg
kemerdekaan lain pada tubuhkan GERAK & berhaluan progressif di
11/11/1955 ADIL utk memberi Malaysia
-Matlamat: desak utk platform kpd -Ambil alih Parti
mendapat kemerdekaan perjuangan mereka Pekerja2 Malaysia yg
sepenuhnya - PKR ambil alih & ditubuhkan pada 1978
dilancarkan pada 4/4/99 -Pelancaran pda 16/9/15

3. PAKATAN POLITIK DI SABAH DAN SARAWAK

 Pelbagai etnik terpisah berasaskan etnik & agama dan parti politik cuba mendapatkan sokongan
daripada etnik tertentu. Pakatan antara pelbagai etnik telah diwujudkan.
 Parti politik di sabah & Sarawak
 - Dipengaruhi struktur masyarakat majmuk, lebih kompleks
- gabungan politik
a) PERKEMBANGAN POLITIK DI SARAWAK
 Komposisi penduduk lebih kompleks. Sekitar 30 etnik (Dayak, Melayu, melanau, Cina, India)
 Pelbagai parti politik ditubuhkan menjelang penubuhan Persekutuan Malaysia pada tahun 1963
 Peringkat awal- keanggotaan parti bersifat bebilang kau, kemudian, lebih kepada perkauman
b) PARTI POLITIK SARAWAK

SNAP PBDS PANAS SCA

-Parti Kebangsaan Sarawak
-Ditubuhkan dikalangan
etnik Dayak, dri kwsn
Skrang- Saribas
-Dipimpin: Stephan Kalong
Ningkan
BERJAS
-Parti Rakyat Jati Sarawak
-Mewakili Melayu &
Melanau dri Lembah
Rejang. Dipimpin, Tuanku
Haji Bujang
-Gabung dgn PANAS
bentuk Parti Bumiputera
-Parti Bansa Dayak Srwk - Parti Negara Srwk -Srwk Chinese
-Ditubuhkan 1983 oleh Leo - Pimpinan Abang Haji Association
Moggie iaitu org Iban Mustapha wakil etnik -Tubuh pada 1962 oleh
-Pulihkan penguasaan org Melayu & Melanau sekumpulan ahli
Iban dlm politik serta perniagaan cina yg
kembalikan ketua menteri kaya
Srwk kpd org Iban
PESAKA PBB SUPP
-Parti Pesaka Anak Sarawak - Parti Pesakan Bumiputera -Srwk United People’s
-Ditubuhkan oleh Bersatu Party
Temenggung Jugah - Hasil gabunagn parti -Parti multi-etnik yg
-Wakili etnik Dayak dri Bumiputera & PESAKA terawal di Srwk
Renjang pada tahun 1973 -Dimonopoli Cina
- Dapat sokongan -Dapat galakkan drpd
bumiputera pentadbiran colonial
- Parti komponene BN sebagai langkah awal
pentadbiran sendiri

c) PERKEMBANGAN POLITIK DI SABAH

 Tiada kelompok dominan dri segi penduduk. 4 Kelompok Bumiputera ( Kadazan Dusun,
Peribumi lain, Bajau, Melayu)
 Wujud 2 sistem kepercayaan: bumiputera bukan islam dan bumiputera islam
d) PARTI POLITIK SABAH

UNKO UNSO SCA

-United Kadazan National Org
-Ketua:Donald Stephens (Tun Fuad
Stephens)
-1964, 2 etnik setuju pertahankan
kepentingan bumiputera bukan
islam di Sabah dgn membentuk
UPKO
BERJAY
- Parti Bersatu rakyat jelata Sabah
-Peneraju: Haris Salleh (1976-1985)
-Berbilang etnik dan agama
- United Sabah National Org - Sabah Chinese Assosiaciation
- Utk kepentingan etnik Bajau, Suluk - Pelihara kepentingan org2 cina
dll - UMNO-MCA-MIC, UNKO,
- Ketua: Tun Dato’ Mustapha Dato’ UNSO, SCA gabung bagi bentuk
Harun Parti Perikatan
- Jalin kerjasama dgn SCA - Berjaya menang pilihanraya &
bentuk kerajaan negeri Sabah yg
pertama
PBS
-Parti Bersatu Sabah (Jatuh 17/3/1994 – sbb perubahan besar politik)
-Ditubuh oleh Joseph Pairin Kitingan sbb tentangan terhadap pimpinan Haris
Salleh dri parti BERJAYA (parti multi-etnik, jelas dominasi oleh bukan
 -Tak dpt sokongan kerajaan pusat islam)
-Diganti UMNO, beberapa pati baru tertubuh: PBRS, PDS, PPS
e) KONFLIK POLITIK SABAH 1994
 Pemerintahan PBS
o Berlaku krisis di antara kerajaan negeri dan pusat
o Beberapa hari slps DUN bubar kerana beri lalun utk pilihanraya 1994, Timbalan Presiden
PBS telah keluar parti dan tubuhkan Parti Maju Sabah
o SAPP diterima masuk ke BN
 Pilihanraya 1994
- PBS menang tipis ( 25 kerusi drpd 48 kerusi) ( BN 25 kerusis)
- Slps itu, 12 org ADUN PBS keluar parti & tubuh parti baru utk sertai BN MENYEBABKAN
Joseph Pairin Kitingan yg ketuai Sabahterpaksa bubarkan kerajaan & beri lalun kpd BN
untuk terajui Sabah
 Kejatuhan PBS bawa perubahan besar dlm politik Sabah, UMNO janji jika parti itu berjaya
rampas pemerintahan negeri, jawatan ketua menteri akan mengikut giliran antara bumiputera
islam, bukan islam & cina supaya semua dpt peluang memerintah. UMNO Berjaya satukan
pelbagai etnik dan agama. Kelahiran beberapa parti baru, PRBS, PDS
4. TSUNAMI POLITIK: POLITIK PERKAUMAN SEMAKIN MENGENDUR
 Pilihanraya 208 disertai 20 parti politik menyaksikan BN gagal kekalkan majority 2/3 di Dewan
Rakyat. BN sebelum ini yakin akan menang (kejayaan 2004 akan berulang). Persaingan sengit BN
dgn pembangkang, masing2 calonkan manifesto yg gambarkan sensitivity & keperihatinan
terhadap isu yg sedang berlaku.
5. PERUBAHAN TREND DAN CORAK PENGUNDIAN
Keputusan pilihanraya 208 perlihatkan trend dan corak pengunduian yg berbeza drpd pihanraya
sebelumnya. Terdapat pemimpin dan parti yg manipulasikan isu perkauman utk raih undi.
a) TREND POLITIK BAHARU PADA PILIHAN RAYA KE-12
 Tidak lagi utamakan parti yg diwakili calon sama ada BN atau pembangkang
 Pengundi pilih parti atau calon merentasi garis perjuangan perkauman. Mereka lebih minat
dgn isu lebih besar & utama yg babitkan tadbir urus yg baik, ketelusan, akauntabiliti, dll
 Gambaran perubahan dri segi kematangan demokrasi dan berpolitik dlm kalangan rakyat
 Usaha buka keahlian kpd semua individu drpd latr belakang etnik yg berbeza
b) TREND POLITIK DI SABAH & SARAWAK
 Menjadi kubu kuat BN. Hanya kalah 1 kerusi dan menyumbang 54 kerusi. Pemimpin Sabah
& Sarawak diberi peranan dominan iaitu sbgai speaker & Timbalan Speaker Dewan Rakyat
& jawatan2 lain
 c) PERKEMBANAN POLITIK BARISAN NASIONAL
 Dlm pilihanraya 2008, rakyat lebih memihak kpd pembangkang dan tolak BN. Pertama kali
BN hilang sokongan masyarakat pelbagai kaum. Persaingan sengit sgt ketara bagi kwsn
bercampur. Semakin ramai orang Cina & India, semakin rendah sokongan mereka terhadap
BN. Sokongan org Melayu terhadap parti lain kian meningkat. Kegagalan BN mengekalkan
majoriti 2/3 di dalam parlimen.
6. PENDEKATAN ISLAM DALAM PEMBAGUNAN POLITIK
a) DEFINASI
 Arab: Siyasah, Kamus Dewan: Ilmu pengetahuan tntg cara pemerintahan, ilmu siasa, ilmu
kenegaraan. Politik islam : pengurusan ats segala urusan seluruh umat islam.
 Pemikiran politik berkisar: etika politik, falsafah poltik, agama, hukum & tatacara kenegaraan
 Rasulullah adalah peneroka awal system politik moden bagi manusia
b) ISLAM DAN POLITIK
 Imam al-Ghazali: Politik ialah suatu kehidupan manusia
 Imam Hasan al-Banna: Politik islam bukan sekadar parti tetapi aktiviti dakwah urus nasib
umat sebagaimana diperintah dalam al-quran.
 Dr.V.Fitzgerald: Islam bukan semata agama, ia juga system politik
 Dr.Schacht: Islam lebih sekadar agama, ia mencerminkan teori perundangan& politik dan
system peradaban yang lengkap, mencakupi agama dan negara
c) MATLAMAT PEMBAGUNAN POLITIK DALAM ISLAM
 Mendidik manusia mengenal Allah, mwngajar manusia laksan Ibadah dgn tepat, Menunaika
amanah dgn tegakkan syariat, membangun kebenaran dan cegah kemungkaran, Tempat
melaksanakan ajaran islam secara menyeluruh,tempat menyerlahkan keistimewaan dan
keunggulan islam.
d) UNSUR UATAMA PEMBAGUNAN POLITIK DALAM ISLAM

Prinsip Politik dlm Islam Sumber Politik Islam Asas Politik dlm Islam
 Al-Syura  Al-Quran  Tauhid
 Al-Hurriyyah  Sunnah  Risalah
 Al-Adalah  Ijma’  Khalifah
 Al-Masiluyyah  Qias
 Al-Musawwah