Prawo rodzinne

Dr Krzysztof Gołębiowski
pok. 109A
Kodeks rodzinny i opiekuńczy, Prawo o aktach stanu cywilnego

Zagadnienia na stronie osobistej

1) akty prawne
2) wykład
3) podręcznik- J. Strzebińczyk

Egzamin: 2 lub 3 pytania opisowe

Przedtermin: 22.05.2011r. Godz. 13:00 sala 3D

Rodzina- nie ma definicji legalnej rodziny w KRO

art. 39 KRO- pojęcie dobra rodziny
art. 10 § 1 – rodzina to zawarte małżeństwo, wspólne pożycie, działanie w wierności
Model małej rodziny: rodzina- małżonkowie oraz ich dzieci do czasu wspólnego zamieszkiwania z
rodzicami. Sporne: dziecko jednego z małżonków: raczej tak
art. 23
art. 91 §1
art. 103

Konkubinat ≠ rodzina

nie stosuje się przepisów o małżeństwie, /podział majątku wspólnego/

stosuje się przepisy ogólne KC

co zrobić by zbliżyć sytuację do zbliżonej związku

umowa spółki majątek wspólny

 testament
dotyczy również osób, które żyją tylko w związku wyznaniowym

Więzi prawno-rodzinne:
 małżeństwo
 pokrewieństwo
 powinowactwo
 opieka i kuratela – nie mają charakteru ściśle rodzinnego

Pokrewieństwo
Osoby, z których jedna pochodzi od drugiej pośrednio (linia boczna) lub bezpośrednio (linia prosta)
a także osoby, które mają wspólnego przodka.
Wstępni- dot. krewnych w linii prostej, osoba od której inna osoba pochodzi / rodzic w stosunku do
dziecka/.
Zstępni- dot. krewnych w linii prostej, odwrotnie/ dziecko w stosunku do rodziców/.
Stopnie pokrewieństwa:
Określają bliskość pokrewieństwa dwóch osób. System rzymski- decyduje liczba urodzeń
niezbędnych dla powstania pokrewieństwa przy uwzględnieniu:
 w przypadku urodzeń w linii prostej nie uwzględnia się osoby która w danym przypadku jest
wstępnym /rodzice- dzieci- 1 stopień/
 w przypadku urodzeń w linii bocznej nie uwzględnia się urodzenia osoby, która jest
wspólnym przodkiem /brat-siostra- 2 stopień/ (2 stopień w linii bocznej jest najniższy)

Ustalenie pokrewieństwa:

 na podstawie aktów stanu cywilnego

 możliwe jest sądowe ustalenie pokrewieństwa- 619- 86 KRO

Przysposobienie wywołuje skutki zbieżne z pokrewieństwem

Powinowactwo art. 618
np. między małżonkiem a krewnymi małżonka również są stopnie i linie- w takim samym stopniu
jak jeden z małżonków jest spokrewniony, drugi jest spowinowacony
skutki prawne: art. 114, 144, pc, pkp
 część prawa cywilnego
 do stosunków prawa rodzinnego przepisy te stosuje się wprost:

Stosunki prawnorodzinne- odmiana stosunku cywilnego, więź regulowana przepisami prawa

rodzinnego.
Podmioty są równorzędne- szczególnie zarysowane między małżonkami. Nawet stosunek dziecko
rodzic jest równorzędny, bo wszystko co czyni rodzic jest dla dobra dziecka. Stosunki te kreują
ustawowe zdarzenia:
a) zdarzenia naturalne- urodzenie i śmierć człowieka
b) oświadczenie woli- ma ograniczone znaczenie (ważne- wstąpienie w związek małżeński)
c) orzeczenie sądu- orzeczenia konstytutywne, (ustanie więzi- wyrok rozwodowy, uznanie
ojcostwa, rozwiązanie przysposobienia)

Cechą stosunków rodzinno-prawnych jest ich trwałość, całe życie trwa pokrewieństwo, małżeństwo
ma cel trwać całe życie.

Brak swobody stron przy kształtowaniu treści stosunków np. majątek: umowa majątkowa
małżeńska- intercyza
Znaczna część praw i obowiązków
(zdjęcie 0004 urwany początek)
1.Procedura zawarcia małżeństwa
2. Przesłanki zawarcia małżeństwa – kryterium odróżnienia, skutek naruszenia
3. Zakazy zawarcia małżeństwa -
Ad.1 kroki nupturienta do zawarcia związku małżeńskiego, żadne naruszenie procedury nie ma
wpływu na zawarcie małżeństwa
Ad.2 skutkiem naruszenia jest niezawarcie małżeństwa, w konsekwencji można się domagać
ustalenia nieważności
Ad. 3 Nie powodują nieistnienia małżeństwa, ale jest możliwość jego unieważnienia - oznaczenie
konstytutywne sądu. Skutki są zbliżone do wyroku rozwodowego.
(urwane)
 Nie doszło do zawarcia małżeństwa, gdy są przesłanki unieważniające
 By podnieść rangę
- oświadczenie woli odbiera urzędnik stanu cywilnego/ duchowny
- formy procedury:
 Czynności przygotowawcze art. 3-5
 Składanie oświadczenia przez nupturientów art. 7
 Rejestracja małżeństwa w aktach stanu cywilnego
- przesłanki zawarcia małżeństwa:
 Konstytutywne, które wynikają z art. 1 – tylko to powoduje unieważnienie małżeństwa
(Przesłanki muszą występować łącznie)
Przesłanki wspólne:
- różnica płci nupturientów
- złożenie oświadczenia odpowiedniej treści
- jednoczesna obecność nupturientów, w czasie składania oświadczenia
- udział uprawnionego, zgodnie z art. 6 – celebransa
Tryb wyznaniowy o podwójnym skutku:
- w umowie międzynarodowej musi być możliwość zawarcia małżeństwa o podwójnym skutku, w
danym związku wyznaniowym
- sporządzenie aktu małżeństwa

(zdjęcie 00005 urwany początek)

- zezwolenie sądowe
- pełnomocnictwo sporządzone pisemnie i z podpisem urzędowo potwierdzonym
- pełnomocnictwo ma wskazywać osobę, z którą małżeństwo ma być zawarte
- wniosek składa mocodawca
- nieprawidłowości związane z pełnomocnictwem mogą być podstawą nieważności małżeństwa, ale
nie mogą być podstawą nieistnienia małżeństwa
Umowa międzynarodowa bądź ustawa regulująca małżeństwo o podwójnym skutku
- nie każde wyznanie ma podpisany konkordat
urwane
- przepis z art.2 zostanie zastosowany gdy zostaną naruszone przesłanki z art.1
- został sporządzony akt stanu cywilnego
- jeśli nie sporządzono aktu małżeństwa, zastosowanie będzie miał art. 4
-art.2 – powództwo o ustalenie nieistnienia małżeństwa- przepis szczególny w stosunku do 189 kc,
można wytoczyć powództwo u stwierdzenie nieważności małżeństwa , powództwo to jest zupełnie
czymś innym niż powództwo o unieważnienie małżeństwa
- z powództwem może wystąpić każdy, kto ma w tym interes prawny- małżonkowie, krewni w
stosunku, do których stosuje się przepisy o dziedziczeniu
Zdjęcie 00006 ( chyba urwany początek)
 a) Zakazy zawarcia małżeństwa- uregulowane art. 10-15
b) Wady oświadczenia woli – art. 15¹
c) Uchybienie związane z zawarciem małżeństwa przez pełnomocnika – art. 17
Ad.a|
Niski wiek, monogamia, choroba psychiczna, żeby zakaz miał znaczenie okoliczność musi nastąpić
w chwili zawarcia małżeństwa, celem jest zapobieżenie małżeństwa, które może być nietrwałe
(wadliwe).

Budowa przepisu:
- zakaz
- legitymacja
- konwalidacja

Zakazy dzielimy na:

- bezwzględne – nawet sąd nie może uchylić
- względne – sąd może wydać orzeczenie o uchylenie zakazu
Bezwzględne
- ubezwłasnowolnienie całkowite
- pozostawanie w związku małżeńskim
- pokrewieństwo
- przysposobienie

Względne
- wiek
- choroba psychiczna, niedorozwój umysłowy
- powinowactwo
Art. 10 – wiek 18 lat dla obojga. Sąd może zezwolić na zawarcie małżeństwa kobiecie, kiedy ma lat
16 a nie ukończyła 18. Mężczyźnie takiej decyzji wydać nie może. Powody zezwolenia dla kobiety
„ważne powody”. Unieważnienia może żądać jeden z małżonków.
Konwalidacja- art. 3 i 4 jeżeli kobieta zaszła w ciąże mąż nie może żądać unieważnienia
małżeństwa. Przez zawarcie małżeństwa nieletni uzyskuje pełnoletniość.
(zdjęcie 00007 urwany początek)

choroba psychiczna może chwilowo ustąpić, okres remisji, wtedy też nie wolno zawrzeć
małżeństwa, nie chodzi o świadomość, ale o ochronę rodziny i przyszłych potomków. Sąd może
wydać decyzje, że można zawrzeć małżeństwo – jeżeli choroba nie wpływa na wykonywanie
podstawowych obowiązków małżeńskich, nie zagraża rodzinie i przyszłemu potomstwu. Choroba
nie może utrudniać małżeństwa i wychowania przyszłego potomstwa. Legitymację do
unieważnienia mają tylko małżonkowie. Konwalidacja w razie ustania choroby psychicznej.
art. 13 – zakaz bigamii i także art. 206 kk o okoliczności tej decydują kwestie prawne art. 614 nie
można zawrzeć małżeństwa gdy jest się w separacji. Z powództwem może wystąpić każda osoba,
która ma interes prawny.
Konwalidacja- jeśli poprzednie małżeństwo ustało albo zostało unieważnione
(urwane)
…Interes prawny. Brak możliwości konwalidacji- powinowactwo. Art. 618 §2 – powinowactwo
trwa pomimo ustania małżeństwa- dotyczy powinowatych w linii prostej. Legitymacje-
małżonkowie. Zakaz ten ma charakter względny!! Nie ma możliwości konwalidacji. Art. 15 –
przysposobienia, nie obowiązuje między rodzeństwem naturalnym i adoptowanym. Obowiązuje
między przysposobionym a przysposabiającym.

Ad. b
Wady oświadczenia woli – art. 151 już nie stosuje się przepisów kc dotyczących wad oświadczenia
woli
- złożone przez osobę, która znajdowała się w stanie wyłączającym swobodne złożenie
oświadczenia woli – art. 11 i 12, art. te mogą się zbiegać
(zdjęcie 00008 urwany początek)
- składanie oświadczenia woli
- błąd co do tożsamości partnera
- wąskie rozumienie – imię, nazwisko, dane osobiste
- szerokie rozumienie – stan cywilny, dzieci
- groźba- dotyczy niebezpieczeństwa osobistego a nie majątkowego, nie musi pochodzić od
drugiego, może jej dawać osoba trzecia. Konwalidacja – jeśli upłynie 3 letni termin(termin zawiły)
do złożenia wniosku o unieważnienie
- pozorność
Procedura i skutki unieważnienia małżeństwa
- uchybienie proceduralne nie powoduje unieważnienie
- unieważnienie odbywa się przed sądem
- powództwo może wytoczyć jedynie osoba legitymowana, art. 22 dotyczy tego, że powództwo
może wytoczyć także prokurator
- przyczyny bada się w postępowaniu dowodowym
Skutki prawne wyroku
- do stosunku małżonków do wspólnych dzieci i majątku stosuje się przepisy o rozwodzie- działają
ex nunc
- skutki występujące ex tunc – z mocą wsteczną od chwili zawarcia małżeństwa:
 Utrata uprawnień spadkowych
 Powrót do stanu cywilnego/ dawne nazwisko
 Ustaje powinowactwo między małżonkiem a krewnymi danego małżonka
TREŚĆ STOSUNKU PRAWNEGO MAŁŻEŃSTWA – ART. 23-54 KRO
- dotyczy małżonków i ich relacji z osobami trzecimi
- wyróżniamy 2 grupy skutków:
a) niemajątkowe
b) majątkowe
Ad.b „małżeńskie ustroje majątkowe”
- niezależnie od istniejącego między nimi ustroju majątkowego art. 23-30 , nie mogą być
zmienione, nie jest istotna wola małżonków

Zdjęcie 00009 ( urwany początek)

Skutki niezależne
Art. 23 – obowiązek dla współdziałania dla dobra rodziny, ma charakter ogólny szczególnie art. 27
– obowiązek zespolenia dobra rodziny
- pozytywne świadczenia materialne ( również gdy jest rozdział ?), przepis ma zastosowanie w
życiu codziennym ale także w czasie faktycznej separacji czy rozwodu. Małżonek ma obowiązek
zaspakajania potrzeb wedle swoich możliwości zarobkowych – art. 27 KRO
- małżonkowie muszą pozostawać we wspólnym pożyciu- art.28
- art. 28 nie dotyczy mieszkań, do których prawo jest wspólne na zasadzie wspólności ustawowej i
na podstawie części ……..? w kc
- przedstawicielstwo ustawowe art. 29 – poza tym przepisem nie ma przedstawicielstwa
ustawowego. Małżonek może działać tak podczas przemijającej przeszkody np. obłożna choroba,
nagły wyjazd. Małżonek (URWANE)
Chodzi tu o zarząd majątkiem osobistym drugiego małżonka a nie majątek wspólny – art. 36
Art. 30!!! - solidarna odpowiedzialność za zobowiązania zaciągnięte na zaspokojenie potrzeb
rodziny, przepis ograniczony do „zwykłych potrzeb” – rzadko stosowany przez to, że nie są to
kwoty rażące, nie ma tu przedstawiciela ustawowego!
Ustrój majątkowy
Zespół przepisów prawnych, stosowany między konkretnymi małżonkami

Definicja wykładowcy:
Zespół norm prawnych, który wyznacza zakres majątku małżonków, zasady zarządzania tymi
majątkami oraz korzystania z nich oraz zasady odpowiedzialności za zobowiązania z majątku
wspólnego jeśli taki powstaje. Do tych przepisów zaliczamy też wszelkie dotyczące ustaw oraz
zmiany majątku małżeńskiego
Prawo rodzinne, wykład 16.04.2011
Ustrój majątkowy – nie ma definicji legalniej, można go pojmować jako 1. zespół przepisów
prawnych, 2. stosunki między konkretnymi małżonkami.
Definicja wg wykładowcy:
zespół norm pranych, który wyznacza zakres majątku małżonków, zasady zarządzania tym
majątkiem oraz korzystania z niego a także zasady odpowiedzialności za zobowiązania z majątku
wspólnego, jeśli takie powstaje. Do tych przepisów zaliczamy też wszelkie dotyczące ustalenia
oraz zmiany ustroju majatku małżeńskiego a także to, co dzieje się majątkiem małżonków po
ustaniu ustroju małżeńskiego.

Zasady dotyczące małżeńskich ustrojów majątkowych:

- zasada powszechności ustroju majątkowego – każde małżeństwo jest w jakimiś ustroju, nawet
jeśli małżonkowie ustanowili rozdzielność majątkową – to też jest ustrój.
- zasada swobody wyboru ustroju – przez intercyzę (majątkową umowę małżeńską) małżonkowie
mają swobodę zmiany swojego ustroju, jeśli nie zawarli oni umowy, to powstaje między nimi ustrój
ustawowy czyli wspólność małżeńska.
- zasada zamkniętego katalogu ustrojów małżeńskich – numerus clausu – małżonkowie mogą
wybrać ustrój małżeński z katalogu ustrojów przewidzianego przez ustawodawcą.
- zasada jedności ustroju majątkowego – jeśli małżonkowie wybiorą któryś z ustrojów
majątkowych, to nie mogą mieszać go z elementami innego ustroju.
Przepisy o ustrojach majątkowych małżeńskich mają charakter bezwzględnie obowiązujący ->
dotyczy to przede wszystkim tego, co wnika dla osób trzecich w zakresie zarządu majątkiem
wspólnym oraz odpowiedzialności za zobowiązania.
Ustrój majątkowy małżeński nie wpływa na obowiązki z art. 23 – 30 KRO. Rozdzielność
majątkowa nie wpływa na zasady dziedziczenia po małżonku, ale ma wpływ np. na skład majatku.

Klasyfikacja ustrojów majątkowych:

 Ze względu na źródła powstania ustroju
o Ustawowy – art. 41, 37 KRO, powstaje gdy zostało zawarte małżeństwo.
Małżonkowie nie zawarli umowy majątkowej małżeńskiej, nie zachodzą przesłanki
do powstania ustroju przymusowego. Ustrój ten jest dominujący
o Umowny – powstaje na skutek zawarcia intercyzy. Art. 47 KRO -> umowa ta musi
mieć formę aktu notarialnego, niedochowanie tej formy powoduje nieważność.
Rodzaje:
 Rozdzielność majątkowa – małżonkowie mają oddzielne majątki sprzed
małżeństwa a także oddzielny jest dorobek powstały w trakcie trwania
małżeństwa.
 Rozdzielność majątkowa z wyrównaniem dorobków – art. 51¹ par. 1
małżonkowie mają oddzielne majątku, ale po rozwodzie mogą żądać
wyrównania swoich dorobków.
o Ustrój przymusowy - powstaje na skutek innych zdarzeń niż dwa pozostałe ustroje.
Zniesienie wspólności ustawowej w przepisach szczegółowych należy rozumieć jako
ustrój przymusowy, którym jest zawsze rozdzielność majątkowa.
 Art. 51 par 2 – sąd może ustanowić rozdzielność majątkową małżeńską z
mocą wsteczną – w ten sposób małżonkowie mogą uciec przed
wierzycielami. Powodami ustanowienia rozdzielności mogą być
nieporozumienia na tle majątku wspólnego lub niezamieszkiwanie razem
/faktyczny rozpad małżeństwa/
 Art. 52 par 1a – wierzyciel może zażądać ustanowienia rozdzielności
majątkowej, by mógł egzekwować z części majątku dłużnika, która wchodzi
w skład wspólnego majątku małżeńskiego
 Art. 53 -> w wypadku ubezwłasnowolnienia jednego z małżonków, które to
 ubezwłasnowolnienie powstało w trakcie trwania małżeństwa ustrój
rozdzielności powstaje z mocy prawa
 Art.. 54 par 1 -> orzeczenie separacji
W przypadkach ubezwłasnowolnienia i orzeczenia separacji istnienie
przymusowego ustroju jest niezależne od woli małżonków i trwa do
momentu ustania przyczyny.
 Ze względu na treść stosunku
o Wspólność ogólna – polega na tym, że z chwilą powstania ustroju podlega mu cały
dotychczasowy majątek
o Wspólność dorobku – wspólny majątek nabyty w trakcie trwania małżeństwa.
Masy majątkowe:
- majątek wspólny
- majątek osobisty żony
- majątek osobisty męża
Nowelizacja z 2004r.:
- nie ma majątku odrębnego – jest osobisty
- dorobek dawniej majątek wspólny – obecnie jeden z ustrojów umownych – rozdzielność z
wyrównaniem dorobków
- nie ma znoszenia majątku przez sąd – jest ustanowienie rozdzielności
- wprowadzono ustrój przymusowy
Majątek wspólny – majątek w ustroju (zespole reguł) powstaje bez względu na wolę małżonków.
Wspólność majątkowa trwa co do zasadny do ustania małżeństwa z wyjątkiem:
- zawarcia umowy majątkowej /intercyzy/
- powstania ustroju przymusowego
Zawsze możemy zastosować tylko jedną definicję ‘majątku wspólnego’ na tle wszystkich
przepisów. ma to samo znaczenie. Majątek nie ma podmiotowości prawnej – przysługuje on
małżonkom.

Pojęcie składników majątku wspólnego – prawa małżonków do przedmiotów a nie same

przedmioty (np. prawo do utworu a nie sam utwór). W prawie cywilnym nie ma definicji ogólnej.
Prawo cywilne natomiast definiuje mienie – objęte są tym pojęcie tylko prawa podmiotowe. Mówi
się, że ‘majątek’ należy pojmować jako ‘mienie’. Wyróżniamy:
- wąskie rozumienie majątku małżeńskiego – należą do niego tylko aktywa /prawa podmiotowe/
- szerokie rozumienie majątku małżeńskiego – należą do niego aktywa i pasywa /zobowiązania i
długi/
Toczy się spór czy majątek małżeński należy rozumieć wąski czy szeroko, ale dominujące jest
ujęcie wąskie, argumenty -> art. 44kc – odrębna regulacja odpowiedzialności za zobowiązania, art.
41 KRO, brzmienie przepisów wskazujących składniki majątku wspólnego i osobistych; brzmienie
pozostałych przepisów odnoszących się do majątku wspólnego. Art. 31 KRO -> nabyte przedmioty
majątkowe są co do zasady wspólne, ale długi nie -> art. 41 KRO; art. 31 par. 2 -> w składnikach
majątku wspólnego wymienione są tylko prawa podmiotowe /nie wymieniono zobowiązań/, inne
przepisy np. dotyczące zarządu. Poza tym ustawodawca wskazuje, że prawa się NABYWA a
zobowiązania ZACIĄGA.
W związku z powyższym w doktrynie dominuje opinia, że składnikami majątku wspólnego są
prawa podmiotowe i nie wchodzą w nie zobowiązania.
Wśród składników majątku wspólnego znajdują się prawa podmiotowe względne i bezwzględne ->
do majątku wspólnego wchodzą również wierzytelności. Jest WSPÓLNOŚĆ małżeńska a nie
WSPÓŁWŁASNOŚC (często popełniany błąd terminologiczny), do składników majątku zalicza się
również posiadanie rzeczy.
Charakter prawny wspólności:
-> istnieje przez cały czas trwania ustroju wspólności
1. Powiązanie wspólności ze stosunkiem podstawowym (łączny charakter wspólności) – dla
wspólności łącznej nie ma przepisów ogólnych. Polega na tym, że jest ona uzależniona od istnienia
stosunku podstawowego – pełni wobec niego rolę służebną. Wspólność ma zapewnić trwałość
małżeństwa i realizację jego celów. Istnieje tak długo jak istnieje małżeństwo.
2. Niemożność żądania podziału majątku wspólnego w trakcie trwania wspólności – art. 35 KRO
3. Niemożność rozporządzania udziałem w majątku wspólnym oraz zobowiązania się do takiego
rozporządzania – art. 43 par 1 – dotyczy okresu po ustaniu wspólności. W doktrynie istnieją dwa
poglądy: nie ma udziału / jest udział, ale nie jest on określony -> za tym drugim poglądem
przemawiają argumenty, że uczestnictwo w prawie jest, ale jego udział = wielkość, stopień
uczestnictwa w prawie, siła uprawnień nie jest określona. Wykładowca chyli się ku drugiej opinii.
4. Niemożność żądania przez wierzyciela zaspokojenia udziałem majątku wspólnego
5. Brak określenia wielkości udziału małżonków w majątku wspólnym (patrz pkt. 3)
6. Prawne a nie gospodarcze kryterium wyróżnienia majątku wspólnego – składniki wchodzą do
majątku wspólnego bez względu na to czy są one gospodarczo powiązane. O składnikach decyduje
kryterium prawne a nie faktyczne. Art. 55¹kc -> przedsiębiorstwo składa się ze wszystkich
składników funkcjonalnie i gospodarczo powiązanych, w składnikach majątku małżeńskiego nie ma
czegoś takiego.
Skład poszczególnych majątków – zagadnienie to ma znaczenie praktyczne:
- w trakcie trwania małżeństwa
- zarząd majątkiem
- odpowiedzialność za zobowiązania
- po ustaniu wspólności
- ma znaczenie przy podziale majątku wspólnego oraz w ramach działu spadku po
śmierci jednego z małżonków lub po prawomocnie orzeczonym rozwodzie

W trakcie trwania małżeństwa małżonkowie mogą prawnie ustalić kto jakie prawa posiada
- art. 189 kpc – powództwo o ustalenie istnienia bądź nieistnienia stosunku prawnego lub prawa
- art. 10 ustawy o Księgach Wieczystych i Hipotece – powództwo o ustalenie treści księgi
wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym.

Mechanizm nabycia prawa do majątku wspólnego:

- art. 31 – 34, art. 43 KRO
- art. 31 par 1 KRO zasada ogólna co do składu majątku wspólnego
- art. 31 par 2 KRO przykładowe wymienione składniki majątku wspólnego
- art. 33 KRO – taksatywnie /wyczerpująco/ wymienione składniki majątku osobistego
- art. 34 KRO – modyfikacja zasady z art. 33
Przesłanki:
a) nabycie w trakcie trwania ustroju wspólności – model wspólności dorobku
b) nabycie przez jednego z małżonków lub oboje z nich – nawet jeśli podmiotem zdarzenia był
tylko jeden małżonek, prawo wchodzi w skład majątku wspólnego. Skutek następuje ex lege – z
mocy prawa. Wyjątek -> art. 37 par. 1 pkt 1 – na nabicie nieruchomości drugi małżonek musi
wyrazić zgodę.
Ostatni moment złożonego czasowo zdarzenia prawnego zostaje włączony do majątku wspólnego
-> obrazowo: jeśli ktoś zamieszkiwał nieruchomość przez 29 lat a do zasiedzenia potrzebne jest 30
lat, to jeśli w 29 roku ta osoba wstąpiła w związek małżeński, to nieruchomość wejdzie w skład
majątku małżeńskiego (oczywiście o ile nie zostanie ustanowiona rozdzielność)
Gdy małżonkowie posiadają ustrój wspólności ustawowej jednostronne oświadczenie małżonka, np.
przy zakupie nieruchomości, że nabywa on ją sam, za własne środki jedynie dla siebie jest
nieważne. W KW będzie wpisany jeden małżonek jako właściciel, ale zapis ten jest niezgodny ze
stanem faktycznym. Natomiast, gdy małżonkowie mają ustanowioną rozdzielność a jeden z nich
nabywa nieruchomość i oświadcza, że nabywa ją do majątku wspólnego, to oświadczenie to jest
ważne. Przy darowiznach, darczyńca ma prawo wybrać, czy daruje nieruchomość jednemu z
małżonków czy obu, jeśli oświadczy, że daruje ją jednemu z małżonków, to oświadczenie jest
ważne.
Poszczególne składniki majątku:
- art. 31 par 2 – wynagrodzenie – przepis 33 pkt 7; art. 28 – okoliczności kiedy pracodawca może
małżonkowi wypłacić wynagrodzenie – gdy istnieją przemijające przesłanki, normalnie pracodawca
nie może wypłacać wynagrodzenia małżonkowi (przepis trochę niekatulany, bo obecnie większość
wynagrodzeń wpływa na konto). WAŻNE: wynagrodzenie jest ‘wspólne’ – jest składnikiem
zaspokajania potrzeb rodziny, ale dopiero gdy zostało POBRANE przez pracownika.