FILIPINO 102

(EKOKRITISISMO AT
PAGPAPAHALAGA SA
KALIKASAN)
 ANG EKOKRITISISMO
ETIMOLOHIYA, KAHULUGAN AT KALIGIRAN

Ang salitang ekokritisismo ay nanggaling sa

dalawang salitang “ekolohiya” at “kritisismo”.
Ekolohiya ang tawag sa pag-aaral ng ugnayan o
interaksiyon sa pagitan ng hayop, halaman at ng
kalikasan.
Kritisismo naman ang teknikal na katumbas ng mga
salitang “puna,” saloobin, o “persepsyon” na pawang
bunga ng maagham na pagsusuri ng mga bagay-bagay
sa paligid.
• Si Propesor Cheryll Burgess Glotfelty, noong
1996, ang unang nagtambal sa dalawang
salitang ito na nagpapahalaga sa kaugnayan ng
panitikan at kalikasan. Tinutukoy niya ang
maraming mga sanaysay na tumatawag ng
pansin sa sangkatauhan hinggil sa kahalagahan
ng pangangalaga sa kalikasan.
• Dahil dito namuno siya sa pagtatag ng
“samahan para sa pagsusulong ng pag-aaral sa
panitikan at kalikasan.
• Sa taon ding iyon, kasama si Harold Fromm,
inilathala nila ang kauna-unahang “Klasikong
Antolohiya ng mga Piyesang Pampanitikan” na may
kaugnayan sa ekolohiya. Mula rito ay sumibol ang
teorya ng ekokritisismo.
• Ito ang bagong teorya ng panitikan, kultura at
kalikasan. Tinututukan sa teoryang ito ang pandaigdig
na krisis sa kalikasan sa pamamagitan ng panitikan sa
detalyeng naglalantad ng mga di kanais-nais na
kaganapan sa kultura at pisikal na kapaligiran dahil sa
walang humpay na pagpapalalo ng tao sa luntiang
kalikasan.
 MGA BATAYANG KAALAMAN SA
EKOKRITISIMO

Ang relasyon ng tao at ng kalikasan ay mahalagang

ugnayan na hindi dapat ipagkibit-balikat lamang.
Ang katotohanang magkakaugnay ang tao at
kalikasan ay mapapansin sa mga panitikang umiiral,
pasalita man, pasulat o di kaya ay elektroniko. Ang
panitikan ay repleksyon ng kulturang umiiral.
Sa kabilang banda, ang lipunan at kultura ay hinuhulma
naman ng panitikan kung kaya kailangang matuto ang
lipunan mula sa panitikan. Kapag nabigong matuto ang
lipunan mula sa panitikang nagtatanghal sa halaga ng
kalikasan, madudulot ito ng kapahamakan sa tao at
kalikasan mismo.
• Ayon pa rin kay Glotfelty (1996), ang ekokritisismo
(ecocriticism) ay tinawag ding Green Studies na
kapwa nangangahulugang isang kritikal na dulog sa
pagbasa ng panitikan.
• Bilang bagong litaw na kilusan, ang ekokritisismo ay
nagmula sa Estados Unidos noong huling taon ng
1980 at sa United Kingdom naman noong 1990
umusbong ang Green Studies (Barry, 2009). Ang
nakilalang tagapagtatag nito ay si Cheryll Glotfelty
kasama ang isang editor na si Harold Fromm sa
kanilang koleksyon ng mg sanaysay na may pamagat
na “The Ecocriticism Reader: Landmarks in Literary
Ecology”.
• Samantala, ang tagapagtatag naman ng
Ekokritisismo sa United Kingdom ay si
Jonathan Bate na may akda ng “Romantic
Ecology: Wordsworth and Environmental
Tradition” at “The Song of the Earth”.
• Para sa mga ekokritiko, ang kalikasan ay
umiiral bilang isang likha na may sariling
buhay. may epekto sa mga tao ang kalikasan at
sa ganoong kaparaanan ay naapektuhan din ang
mga tao (Barry, 1996).
 BAGONG TEORYANG PAMPANITIKAN
• Ang ekokritisismo ay pinaikling anyo ng Ecological
Literary Criticism na nagtatanghal sa kalikasan hindi
lamang bilang teksto kundi isang indibiduwal na may
sariling entidad at may malaking papel bilang
protagonista ng akda. Ito ay mula sa mga salitang
Greek na oikos at kritos.
• Ayon kay Glotfelty at Fromm, ang oikos ay nature o
kalikasan na siyang pinakamalawak na tahanan, at
ang kritos ang arbiter of taste o tagapaghatol sa
kalidad at integridad o karangalan ang akda na
nagtataguyod sa kanilang diseminasyon (Feen,
2015,p.115).
• Nangunguna sa hanay ng mga ekokritiko
angmga sinaunang manunulat ng Estados
Unidos, na bago pa man maitatag ang teoryang
ekokritisimo, ang maununulat na ito ay tunay
ng nagpapahalaga sa kalikasan.
• Una na sa listahan si Henry David Thoreau sa
mga ekokritiko. Sinabi niyang kapag ang tao
ay nabigong matuto mula sa kanyang
kalikasan, siya ay hindi lubos na nabubuhay
(Shoba & Nagaraj, 2013, p.85).
Ang siniping sinundan ay mula sa akda ni
Thoreu na Walden or Life in the woods. Ito ay
nagpapaliwanag na ang kariwasaan dala ng
makabagong pamumuhay ay hindi sapat upang
masabing lubos na ang buhay dahil ang tunay na
kaligayahan ay nasa kalikasan, pagtulong sa
sarili at ang pagkasiya sa mga simpleng bagay
na nasa kalikasan mismo.
• Isa rin sa mga ekokritiko mula sa US ay si John
Muir. Namumukod-tangi ang kanyang akdang
My First Summer in the Sierra.
• Ang akdang ito ni Muir ay nagsasalaysay sa
kanyang unang pagpunta sa Bundok ng Sierra
Nevada at sa California.
• Ito ay nagsasalaysay sa kanyang nakatutuwang
pakikipagsapalaran bilang isang pastol ng
California.
Kasama nina Thoreu at Muir, na mga itinatanghal ang
kalikasan sa kanilang akda sina, Ralph Waldo Emerson
(1803-1882) sa kanyang aklat na may pamagat na
Nature, at Margarette Fuller (1810-1850) sa kanyang
akdang Summer on the Lakes, During 1843.
Ang kanilang mga akda ay karaniwan nang
nagbubunyi sa kagandahang hatid ng kalikasan kung
kaya’t ang kanilang pangkat ay kinilalang
transcendentalists o ang pangkat na nagtataguyod sa
paniniwalang transcendentalism.
• Nangunguna naman na mga aktibong
tagapagtaguyod ng ekokritisismo kasama ni
Jonathan Bate sa Britain sina Lawrence Coup
ng Manchester Metropolitan University;
Richard Kerridge at Greg Garrard na nagmula
sa Bath Spa ng University; at si Terry Gifford
ng University of Leeds (Barry,1996,p.218).
Isaalang-alang pa rin ang pinagsama-samang prinsipyo
ng Teoryang Narratology nina Aristotle, sa pagtalakay
sa anomang akdang pampanitikan nang sa gayon ay
makita ang ugnayang namamayani sa panitikan at
pisikal na kapaligiran.
Ang Narratology ay isang teoryang panliteratura na
nagsusuri sa estruktura ng salaysay batay sa panahon
na ito ay umiral. Pinag-aralan ng Narratology kung
ano ang nagkakatulad sa mga kwento at kung paano
naman nagkakaiba ang mga ito sa isa’t isa.
Dagdag ni Barry na ang naratolohiya ay pag-aaral
kung paano nakalikha ng kahulugan ang diskurso at
kung ano-anong mga pamantayan at pamamaraan sa
pagsalaysay ng kwento ng akda.
Mga kailangan basahin!

Ano ang ekokritisismo?

• https://www.researchgate.net/publication/318350741_Ecocriticism
_A_Study_of_Environmental_Issues_in_Literature
• http://ejcj.orfaleacenter.ucsb.edu/wp-
content/uploads/2017/06/1999.-Dana-Phillips-Ecocriticism-
Literary-Theory-and-the-Truth-of-Ecology.pdf

• Ano ang mga prinsipyo ng ekokritisismo?

• http://go-dl.eve-files.com/media/0912/Some_Principles.pdf
Inihanda ni:

Prof. Edna M. Alon