Sjelljet seksuale në kafshë kanë forma të ndryshme edhe midis të njëjtës specie.

Sisteme të zakonshme
riprodhimi perfshijnë monogamine, poligamine, poliandry dhe poligini. Disa sjellje të tjera seksuale
mund të kenë motive riprodhimi ose motive jo riprodhuese. Në disa kafshë sjelljet seksuale mund të
kenë motive konkurimi, dyluftimi, midis meshkujve. Femrat zakonisht zgjedhin meshkuj për tu ciftezuar
vetëm nëse duken të aftë për të mbrojtur veten e tyre. Meshkujt të cilët fitojnë dyluftimin kanë
mundësinë të ciftëzohen me një numër më të madh femrash dhe do jenë të aftë të kalojnë genet e tyre
tek fëmijët. Sjelliet seksuale janë të lidhura ngushtë me formimin dhe mbajtjen e mardhënieve sociale
pertëj popullatës e cila mbështetet edhe në sjellje jo-pjellore. Te dyja sjelljet, me qellimi riprdhimi dhe jo
riproshuese, mund të lidhen me shprehjen e dominancës mbi kafsheve të tjera ose për mbijetesën në
situata stresante.

 Monogamia ndodh kur nje mashkull ciftezohet vetem me nje femer dhe konsiderohen si partner
afat gjate te cilet bashkpunojen pèr rritjen e femijeve. Ky lloj sistema zgjat deri ne jetegjatesine
e kafshes si psh ne pellumba ose pinguini emperor. Ky lloj sistema gjithashtu ka nivele me te ulta
agresioni mashkullor, konkuence dhe dimorfize seksual. Cifti i kafsheve nuk jane
domosdoshmerish monogam persa i perket aspektit seksual, ata munde jene edhe monogam
social.
Monogamia sociale eshte e rralle te bota e kafsheve. Kjo haset shpesh tek shpendet dhe
zakonisht 30 e zogjeve te vegjel ne fole nuk jane te mashkullit.

 Poligamia eshte terme qe perdoret per ciftezimet jo monogame. Ne disa specie kafsha mund te
shfaq sjellje monogame ose poligame ne varesi te kushteve mjdeisore. Kjo lloj sjellje eshte
shume e zakonshme ne boten e kafshve dhe ka tendence te kete shume agresion midis
meshkujve dhe konkurce, bashke me dimorfize seksual.
Poligonia ndodh kur nje mashkull ekskluzivish ciftezohet me shume femra. Kjo strukture lejon e
nje mashkull te ciftezohet me disa femra ndersa Femrat jane zakonishte monogame. Nese nje
mashkull aktiv ne kete system debohet, vritet ose largohet, ne nje numer te madhe species
mashkulli I ri I zgjedhur siguron qe resurset mos te harxhohen ne feimjet e nje mashkulli tjeter.
Mashkulli I ri mund ta arrij kete ne menyra te ndryshme si:
Vetvrasja kompetitive . Mashkulli vret femijet e mashkullit te me parshem duke detyruar femren
te mirepresin avancimet seksuale (luane, hipopotame disa majmune)
Ngacmimi mashkulli do ngacmoi femren deri ne piken e abortit (kuajt, babuina)
Leshimin e nje arome¿ e cila nuk lejone fertilizimin e vezes (minje, brejtes)

 Poliandria kur nje femer e vetme ciftezohet me disa meshkuj. Meshkujt në disa anglerfish të
detit të thellë janë shumë më të vegjël sesa femrat. Kur gjejnë një femër ata kafshojnë në
lëkurën e saj, duke lëshuar një enzimë që ben tretjen e lëkurës së gojës dhe trupit të saj dhe
duke shkrirë deri në nivelin e enëve të gjakut. Mashkulli pastaj atrofizohet ngadalë, duke
humbur fillimisht organet e tij të tretjes, pastaj trurin, zemrën dhe sytë e tij, duke përfunduar si
asgjë më shumë se një palë gonadash, të cilat lëshojnë spermatozoide. Ky dimorfizëm ekstrem
seksual siguron që, kur femra të jetë gati për të pjellë, ajo të ketë një mik menjëherë të
disponueshëm.Një femër e vetme nga angler mund të "çiftëzohet" me shumë meshkuj në këtë
mënyrë.
 Poliginandria ndodh kur shumë meshkuj bashkohen pa dallim me shumë femra. Numri i
meshkujve dhe femrave nuk ka pse të jetë i barabartë, dhe në speciet kurrizore të studiuara deri
 më tani, zakonisht ka më pak meshkuj. Dy shembuj të sistemeve te primatët janë shimpanzetë e
çiftëzimit të harlisur dhe bonobot. Këto specie jetojnë në grupe shoqërore të përbërë nga disa
meshkuj dhe disa femra. Çdo femër kopulon me shumë meshkuj, dhe anasjelltas. Në bonobos,
sasia e prishjes është veçanërisht e habitshme sepse bonobot përdorin seksin për të lehtësuar
konfliktin shoqëror, si dhe për të riprodhuar.

Neurohormone të ndryshme stimulojnë dëshirën seksuale tek kafshët. Në përgjithësi, studimet kanë
sugjeruar që dopamina është e përfshirë në motivimin seksual të stimulimit, oksitocina dhe
melanokortinat në tërheqjen seksuale dhe noradrenalina në zgjimin seksual. Vasopresina është
gjithashtu e përfshirë në sjelljen seksuale të disa kafshëve.

Neurohormonet në sistemet e çiftëzimit të voles

Sistemi i çiftëzimit të voles preri është monogam; pas çiftëzimit, ata formojnë një lidhje të përjetshme.
Në të kundërt, valet malore kanë një sistem çiftëzimi poligamik. Kur valet malore bashkohen, ato nuk
formojnë lidhje të forta dhe ndahen pas bashkimit. Studimet në trurin e këtyre dy specieve kanë zbuluar
se janë dy neurohormone dhe receptorët e tyre përkatës që janë përgjegjës për këto ndryshime në
strategjitë e çiftëzimit. Volet preri mashkullore lëshojnë vazopresinë pas bashkimit me një partner, dhe
më pas zhvillohet një lidhje me partnerin e tyre. Valet e prerave femërore çlirojnë oksitocinë pas
bashkimit me një partner dhe në mënyrë të ngjashme zhvillojnë një lidhje me partnerin e tyre.

Kënaqësi

Shpesh supozohet se kafshët nuk kryejnë marrëdhënie seksuale për kënaqësi, ose ndryshe që njerëzit,
derrat, bonobot (dhe ndoshta delfinët dhe një ose dy lloje të tjera të primatëve) janë speciet e vetme që
bëjnë. Kjo ndonjëherë thuhet si "kafshët bashkohen vetëm për riprodhim".

Llojet e sjelljes seksuale:

 Sjellje seksuale riprodhuese

 Kopulim

Kopulimi është bashkimi i organeve seksuale mashkullore dhe femërore, aktiviteti seksual i organizuar
posaçërisht për të transmetuar spermatozoidet mashkullorë në trupin e femrave.

 Hermafroditizmi ndodh kur një individ i caktuar në një specie posedon organe riprodhuese si të
meshkujve ashtu edhe të femrave, ose mund të alternohet midis posedimit të njërit, dhe pastaj
tjetrit. Hermafroditizmi është i zakonshëm tek jovertebrorët. Zakonisht hermafroditet janë
sekuenciale, që do të thotë se ata mund të kalojnë seksin, zakonisht nga femra në mashkull
(protogyny). Eshtë më pak e zakonshme që një mashkull të kalojë në një femër (protandri).
 Kanibalizmi seksual është një sjellje në të cilën një kafshë femër vret dhe konsumon mashkullin
para, gjatë ose pas bashkimit. Kanibalizmi seksual u jep përparësi fitnesit si mashkullit ashtu
edhe femrës. Kanibalizmi seksual është i zakonshëm midis insekteve, araknideve dhe
amfipodeve.
Partenogjeneza është një formë e riprodhimit aseksual në të cilën rritja dhe zhvillimi i embrioneve
ndodhin pa fekondim. Femrat e hardhucës me bisht të kamxhikut kanë aftësinë të riprodhohen përmes
parthenogjenezës dhe si të tillë meshkujt janë të rrallë dhe shumimi seksual jo standard. Femrat
përfshihen në "pseudokopulim" për të stimuluar ovulimin, me sjelljen e tyre pas cikleve të tyre
hormonale; gjatë niveleve të ulëta të estrogjenit, këto hardhuca (femra) përfshihen në role seksuale
"mashkullore". Ato kafshë me nivele aktualisht të larta të estrogjenit marrin role seksuale “femërore”.
Pra, edhe pse popullatave të hardhucave aseksuale u mungojnë meshkujt, stimujt seksualë akoma rrisin
suksesin riprodhues.

Uniseksualiteti ndodh kur një specie është plotësisht mashkull ose të gjitha femra. Uniseksualiteti
ndodh në disa specie peshqish dhe mund të marrë forma komplekse. Squalius alburnoides, një mino që
gjendet në disa pellgje lumenjsh në Portugali dhe Spanjë, duket se është një specie krejtësisht
mashkullore.

Prostitucioni: Ka raporte që kafshët herë pas here merren me prostitucion. Një numër i vogël i femrave
të lidhura në çift brenda një grupi pinguinësh morën material fole (gurë) pasi u bashkuan me një
mashkull jo-partner.

Kushtëzimi Pavlovian: Seksualizimi i objekteve ose vendndodhjeve njihet në botën e shumimit të

kafshëve. Për shembull, kafshët meshkuj mund të eksitohen seksualisht kur vizitojnë një vend ku u është
lejuar të bëjnë seks më parë, ose kur shohin një stimul të lidhur më parë me aktivitete seksuale siç është
një vaginë artificiale. Preferencat seksuale për shenja të caktuara mund të nxiten artificialisht te minjtë
duke çiftuar aromat ose objektet me përvojat e tyre të hershme seksuale. Motivimi kryesor i kësaj
sjelljeje është kushtëzimi Pavlovian dhe shoqata është për shkak të një përgjigjeje të kushtëzuar (ose
shoqërimi) të formuar me një "shpërblim" dallues.

Plagosje copulator dhe mbarësim traumatik: Lëndimi i traktit gjenital të një partneri gjatë çiftëzimit
ndodh në të paktën 40 taksa, duke filluar nga mizat e frutave te njerëzit. Sidoqoftë, shpesh kalon pa u
vërejtur për shkak të natyrës së saj kriptike dhe për shkak të plagëve të brendshme që nuk duken jashtë.

Sjellja seksuale jo-riprodhuese konsiston në aktivitete seksuale ku marrin pjesë kafshët që nuk çojnë në
riprodhimin e specieve. Kafshët janë vërejtur të merren me seks për ndërveprim shoqëror, demonstrim
të dominimit, lehtësim të agresionit, shkëmbim për materiale të rëndësishme dhe stimulim seksual.

Agresioni

Disa lloje në mbretërinë e kafshëve i drejtohen aktivitetit seksual si një mënyrë për të zgjidhur një
mosmarrëveshje. Bonobos janë një specie që njihet shumë për përdorimin e sjelljes seksuale për të
lehtësuar agresionin e tyre me njëri-tjetrin

Sjelljet e mësuara që janë demonstruar në laboratorë kanë dhënë prova të mira se kafshët kanë instinkt
dhe një sistem shpërblimi. Sjellja e kafshëve laboratorike demonstron një përvojë mendore ku instiktet e
kafshëve i tregojnë nëse kryen një veprim të caktuar, atëherë do të marrë atë që i duhet. [10] Për
shembull, miu i laboratorit do të shtyjë levën sepse e di që ushqimi do të bjerë nga vrima në mur. Nuk ka
nevojë për vetëdije, por duket se funksionon në një sistem shpërblimi. Miu laborator mësoi veprimin e
nevojshëm për t’u ushqyer. Parimet evolucionare kanë parashikuar që sistemi i shpërblimit është pjesë e
mekanizmit të afërt që qëndron në themel të sjelljes. Për shkak se kafshët posedojnë një sistem
shpërblimi të trurit ato janë të motivuara të kryejnë në mënyra të ndryshme nga dëshira dhe të
përforcohen nga kënaqësia. [10] Kafshët vendosin sigurinë e ushqimit, strehimit, kontaktit shoqëror dhe
çiftëzimit sepse mekanizëm i afërt, nëse nuk i kërkojnë këto nevoja nuk do të mbijetojnë.

Llojet e sjelljes

Depërtimi anal me penis (si në dyadat heteroseksuale ashtu edhe në meshkujt homoseksualë meshkuj)
është vërejtur në mesin e disa specieve primate. Depërtimi anal homoseksual mashkullor është
regjistruar në speciet primare të Botës së Vjetër, duke përfshirë gorillat, orangutanët dhe disa anëtarë të
gjinisë Macaca

Autoerotizëm ose masturbim

Duket se shumë kafshë, si meshkuj dhe femra, masturbohen, si kur partnerët janë në dispozicion, ashtu
edhe përndryshe. Për shembull, është vërejtur te macet, qentë, dreri mashkull, rinocerontët, derrat, dhe
majmunët meshkuj.

Autoerotizmi gjithashtu ndodh gjerësisht në mesin e kafshëve, si meshkuj dhe femra. Përdoren një larmi
teknikash krijuese, duke përfshirë stimulimin gjenital duke përdorur dorën ose putrën e përparme
(primatët, luanët), këmbën (shkopat e vampirëve, primatët), këpucën (molusqet) ose bishtin (Savanna
Baboons), ndonjëherë shoqëruar me stimulimin e thithave (Rhesus Macaques, Bonobos); felting
automatik ose shuplaka, thithje dhe / ose ngatërrim nga një mashkull i penisit të tij (Shimpanzetë e
Përbashkët, Savanna Bonobos, Majmunët Vervet, Majmunët e Ketrit, Delet Thinhorn, Bharal, Aovdad,
Xhuxhët e Xhuxhave); stimulimi i penisit duke e rrotulluar ose fërkuar atë me barkun ose në
mbështjellësin e vet (Bishti i Bardhë dhe mushka, Zebras dhe Takhi); derdhje spontane (Dele Mountain,
Warthogs, Hyenas me Njolla); dhe stimulimi i organeve gjenitale duke përdorur objekte të pajetë
(gjenden në disa primatë dhe cetace).

Shumë zogj masturbohen duke montuar dhe duke u bashkuar me tufa bari, gjethe ose tuma toke, dhe
disa gjitarë si delfinët gjithashtu fërkojnë organet gjenitale me tokën ose sipërfaqe të tjera për të
stimuluar veten.

Seksi oral

Kafshët e disa specieve janë dokumentuar si të përfshira në autofellatio dhe seks oral.

Seksi auto-fellatio ose oral në kafshë është i dokumentuar në mizat e frutave, merimangat, arinjtë kafe,
ujqër, dhi, hiena, ketra pelerinash dhe dele.

Homoseksual
Sjellja homoseksuale ekziston në një spektër, dhe mund të përfshijë ose jo depërtim. Përveç aktivitetit
seksual, ai mund t'i referohet lidhjes homoseksuale të çifteve, prindërve homoseksualë dhe veprimeve
homoseksuale të dashurisë. Angazhimi në sjellje homoseksuale mund t'i lejojë speciet të marrin
përfitime të tilla si fitimi i praktikës, lehtësimi i tensionit dhe përjetimi i kënaqësisë

Lidhja dhe prindërimi i çifteve homoseksuale

Lidhja homoseksuale e çifteve mund të vendoset në disa mënyra; dy nga mënyrat kryesore janë lidhja e
çifteve si partnerë ose si shoqërues. Si partnerë, të dy kafshët do të angazhohen në aktivitete seksuale
me njëra-tjetrën. Në lidhjen shoqërore, angazhimi seksual nuk është i nevojshëm në marrëdhënie.
Prindërit homoseksualë ndodhin në një larmi të gjerë të specieve në mbretërinë e kafshëve. Prindërit
homoseksualë mund të ndodhin në mënyra të ndryshme, një nga më të zakonshmet është dy femra që
vijnë së bashku për të ndihmuar njëra-tjetrën të rritë pasardhësit e tyre. Prindërit homoseksualë janë
veçanërisht të pranishëm midis specieve të caktuara të zogjve, një nga shembujt më të famshëm është
Laysan albatross.

Fërkim gjenital-gjenital

midis kafshëve është aktiviteti seksual në të cilin një kafshë fërkon organet gjenitale të tij kundër
organeve gjenitale të një kafshe tjetër. Fërkimi i organeve gjenitale është vërejtur një herë midis
orangutanëve meshkuj.

Seksi ndër-specie

Disa kafshë çiftëzohen në mënyrë oportuniste me individë të një specie tjetër. Kjo vërehet më shpesh në
speciet e zbutura dhe kafshët në robëri, ndoshta sepse robëria shoqërohet me një rënie të agresionit
dhe një rritje të pranueshmërisë seksuale. Sidoqoftë, kafshët në natyrë janë vërejtur të provojnë
aktivitet seksual me specie të tjera.

Seksi që përfshin të miturit

Stoats meshkuj (Mustela erminea) nganjëherë do të çiftëzohen me femra foshnjore të llojeve të tyre. Kjo
është një pjesë e natyrshme e biologjisë së tyre riprodhuese - ato kanë një periudhë të vonuar të
shtatzënisë, kështu që këto femra lindin vitin e ardhshëm kur të rriten plotësisht. Duket se është e
zakonshme në pinguin Adélie.

Nekrofili

Nekrofilia përshkruan kur një kafshë kryen një akt seksual me një kafshë të ngordhur. Eshtë vërejtur tek
gjitarët, zogjtë, zvarranikët dhe bretkosat. Ndonjëherë ndodh në pinguin Adélie.