Ergonomski dizajn na rabotnoto

mesto

Проф. Д-р Јасмина Чалоска

‘Рбетен столб
 individua

Dizajn na
rabotnoto mesto, Rabotna polo`ba Psihofizi~ko izlez
Mebel, zdravje na
Oprema, individuata
Rabotna sredina
Rabotna aktivnost

Rabotna zada~a

Interakcija pome\u individuata, rabotnata zada~a, dizajnot na

rabotnoto mesto i rezultatite od raboteweto
Мерење на дофати во вообичаена работна средина

!
Табела 6.1 Антопометриски мерки од машки и женски работници (во см)
Мерења Буква Женски Машки
Дофат над главата во стоечка
А 190,2 - 220,4 206,2 - 237,9
положба
Висина во стоечка положба Б 152,9 - 173,7 164,5 - 186,6
Висина на очите во стоечка
В 144,5 - 165,1 155,9 - 177,2
положба
Дофат на раката напред Г 78,2 - 91,6 85,8 - 100,3
Висина во седечка положба Д 79,5 - 90,9 85,3 - 97,2
Висина на очите во седечка Ѓ 108,2 - 123,9 117,6 - 133,6
положба
Висина на колената во седечка
положба Е 50,2 - 58,9 54,3 - 63,5
Длабина на седењето Ж 42,9 - 51,8 44,9 - 53,5

!
 !

Димензии на различни перцентили на луѓе

Вредности од 5 – 95 перцентил од машката и женската популација, во
седечка положба, која се користи при дизајнрање на седечко работно
место
( димензии во см)

Женски Машки Целокупно

Мерења Буква 5 – 95% 5 – 95% рангирање
5 – 95%
Висина во седечка положба A 79,5 - 91 85,3 - 97,2 79,5 - 97,2
Висина на очите во седечка
Б 108,2 - 124 117,6 -133,6 108,2 -133,6
положба
Длабина на половината В 18,5 - 27 19,8 – 29 18,5 - 29
Висина на лумбалната
површина во седечка Г 53,3 - 62,2 58,4 – 68 53,3 - 68
положба
Длабина на седењето Д 54,1 - 64 56,8 - 66,8 54,1 - 66,8
Висина на колената во
Ѓ 50,2 - 59 54,3 - 63,5 50,2 - 63,5
седечка положба
Вкупна должина /длабина на
седењето (до предниот дел Е 43 - 51,8 45 - 53,5 43 - 53,5
од колената !
Висина на задниот дел на
Ж 38 - 46 42,4 - 50,5 38 - 50,5
колената во седчка положба
Не е
Ширина на површината за
прика- 36,8 - 45,7 35,3 - 43,7 36,8 - 43,7
седење
жано

!
 Зони и движења

!
 Dizajnirawe na kompjutersko rabotno mesto
Пrilagoduvawe na visinite mereni vo santimetri od podot

Прва стратегија Втора стратегија Трета стратегија

Висина на...над подот Променлива кај сите Фиксна за тастатурата, Фиксна за површината за
елементи за сите други седење, за сите други
променлива променлива
Површина за
седење на 37-50 50-55 Фиксирано на 50
столчето
Потпорни површини за
тастатурата и за другите 53-70 Фиксирано на 70 65-70
влезни уреди
Центарот на екранот 93-122 106-127 106-122
Потпирач за Не е потребен 0-18 0-13
стапалата
!
Табела 6.4. Опсези на прилагодување на висините на компонентите (во сm)

Површина за седење 37-50

Потпорна површина за тастатура 53-70
Центар на екранот 93- 122
Работна површина 53-70

!
 Спецификации
Мерења BIMFA
Висина на
Висина на површината за
A позадината на 38 cm – 50,5 cm
седење
коленото(со чевли)
Должина на
Не подлабоко од
површината за
Длабина на површината 43 cm (фиксирано)
B седење (до
за седење или 43 cm
позадината на
(прилагодливо)
колената)
Ширина на
Ширина на површината Не помалку од 50
C колковите при
за седење cm
седење
Висина на површината за
D / Најмалку 31 cm
потпирање
Ширина на површината Ширина на
E 36 cm
за потпирање половината
Прилагодлив на
Потпирач на лумбалната лумбалната
F /
површина површина
(аутофит)
Висина за
Висина на потпирачите за 17,5 cm – 27,5 cm
G потпирање на
раце 20 cm – 24,8 cm
лактите
Должина на потпирачите
H / /
за раце
Ширина на
Оддалеченост меѓу
I колковите при 45,7 cm
потпирачите за раце
седење

!
Динамично седење
Синхро меанизам Правилно држење при седење
 Отворен агол на седење

Динамично работење
Минимална висина на
работната маса

!
 !
Максимални и нормални дофати

 
 Kancelarisko osvetlenie

Za in`enerite najva`ni faktori se:

l  Osvetlenosta

l  Sjajnosta

l  Svetlosniot kontrast

l  Nivnata distribucija

 Kancelarisko osvetlenie

l  Od aspekt na ~ove~kiot vid najbiten faktor e

svetlinata {to pa|a vrz retinata na okoto

l  Kontrastot e svojstvo koe na ~ove~koto oko mu

ovozmo`uva da pravi razlika me|u objektite vo
vidnoto pole

l  Osvetlenata povr{ina na ekranot go namaluva

kontrastot pome|u znacite i pozadinata i go
ote`nuva gledaweto.
 Kancelarisko osvetlenie

l  Pri proektirawe na osvetlenieto najgolem problem

zadavaat prozorcite i zastaklenite povr{ini
bidej}i predizvikuvaat direktno refleksivno
bleskotewe.

l  Решение се prozorskite stakla so temna boja,

upotreba na zavesi so horizontalni ili vertikalni
lameli или upotreba na klasi~ni zavesi
Kancelarisko osvetlenie!
(lo{o re{enie)
Kancelarisko osvetlenie
Kancelarisko osvetlenie!
(dobro re{enie)
intervencija
Kaj izvorot
1. prekrivawe na prozorcite
a) so temen film
b) zavesi so lameli
v) obi~ni zavesi
g) trajno pokrivawe na
prozorcite
2. Postavuvawe na rasvetni tela
a) kontrolirawe na lokacijata i
nasokata na zra~ewe na svetlinskite
izvori
b) indirektno osvetlenie
v) rabotno osvetlenie
Prednosti Nedostatoci
Se namaluvaat refleksiite i Ote`nato gledawe niz
gubeweto na kontrastot prozorcite
Ja otstranuva son~evata svetlina, Mora da se podesuvaat vo
ja namaluva refleksijata i zavisnost od polo`bata na
gubeweto na kontrastot
sonceto
Gi namaluva refleksiite i Ote`nato gledawe niz
gubeweto na kontrastot prozorcite
Ja eliminira nadvore[nata Pove]eto vraboteni ne go sakaat
svetlina ovoj na~in
Gi namaluva refleksiite i Nema
gubeweto na kontrastot
Gi namaluva refleksiite, Nema
dozvoluva pogolema gustina
na rabotni stanici
Ja zgolemuva vidlivosta na Nema (pod uslov da e pravilno
izvorniot dokument postaveno)
Pome\u izvorot i rabotnoto mesto
3. Postavuvawe na ekrani i
svetlniski [titovi
Kaj rabotnoto mesto
4. Razmestuvawe na stanicata
5. Nakosuvawe na ekranot
6. Upotreba na filter so
neutralna gustina (siv)
7. Upotreba na filter vo boja
(ista so bojata na znacite)
8. Upotreba na filter so
mikro lameli
9. Upotreba na polaroid
filter
10. Upotreba na ~etvrt-branov
filter
11. Matirawe na povr[inata
na ekranot
12. Upotreba na hauba
Kaj operatorot
14. Nosewe na o~ila za sonce
Gi namaluva reflekciite Mo`e da sozdade vpe~atok na
izoliranost
Gi eliminira site Potreben e pogolem prostor, se
refleksii naru[uva dizajnot
Gi eliminira indirektnite Mo`e da predizvika iskivena
reflksii polo`ba na operatorot
go zgolemuva kontrastot na Ja namaluva sjajnosta na
znacite znacite
go zgolemuva kontrastot na Delumno pomala sjajnost na
znacite znacite
go zgolemuva kontrastot na mora da se gleda direktno vo
znacite ekranot, filterot se valka
go zgolemuva kontrastot na Ja namaluva sjajnosta na
znacite znacite
Gi eliminira refleksiite Skap i te`ok za odr`uvawe
Gi namaluva refleksiite Gi zamatuva rabovite na znacite i go
zgolemuva gubeweto na kontrastot
Gi namaluva refleksiite i Te[ko se izbegnuva senkata na
gubeweto na kontrastot ekranot
Nema Ja namaluva vidlivosta
Kancelarisko osvetlenie
 Upotreba na o~ila za korekcija na vidot
l  Pove}eto od kompjuterskite operatori imaat
problemi so vidot, za {to im se odreduvaat o~ila za
korekcija na vidot

l  Vizuelnite celi se na pogolemo rastojanie od

fokusnoto, zaradi {to:
n  Operatorot ja pridvid`uva glavata nanapred za da go
postigne to~noto rastojanie
n  Se obiduva da gi podotvori o~ite vo obid da ja fokusira
celta
Upotreba na o~ila za korekcija na vidot
Dizajn [to predviduva promeni

l  Pri rabotewe najva`no e da se obezbedat

mo`nosti i uslovi za za~esteno menuvawe na
polo`bata na teloto

l  Dobro e ako promenite na polo`bata se

kombiniraat so kratki periodi na fizi~ka
aktivnost

l  Dizjanot treba da ovozmo`i lesno

prilagoduvawe na komponentite kon varijaciite
na polo`bata na operatorot.
Dizajn [to predviduva promeni
Vlezni uredi
!

!
 Vlezni uredi

l  Mnogu ergonomski

dizajnirani gluv~iwa go
podobruvaat
pozicioniraweto na
zglobot, ako se koristat so
relaksirana podlaktica i
[to poblisku do teloto

l  3 - 5 cm nad tastaturata

!
Ekran
!
!

l  Ekranot treba da prika`uva stabilna slika, bez

pomrdnuvawa i treperewa

l  Sjajnosta i kontrastot treba da se podeslivi po

`elba na korisikot

l  Pravilno postavuvawe – centrirawe so

polo`bata na teloto
 Dr`a~ za dokumenti
l  Me\u tastaturata i monitorot

l  Od strana na monitorot

l  Slobodna polo`ba
 Sodr`ina i organizacija na rabotata

l  Lu\eto pretpo~itaat celosno da izvr[uvaat

pokompleksna rabota otkolku monotoni i rutinski
zada~i

l  Treba da se predvidat pove]e kratki pauzi i

oddale~uvawe od kompjuterot na nekoe vreme
Sodr`ina i organizacija na rabotata

Nevoobi~aenite
polo`bi mo`at da
predizvikaat bolki i
naru[uvawe na
zdravjeto
!
!
Zaklu~ok

l  Zdravo sedewe ne e ispraveno sedewe, tuku

sedewe vo koe se ~uvstvuvame udobno vo podolg
vremenski period

l  Rabotnata stanica treba da se prilagodi spored

antopometriskite karakteristiki na
operatorot

l  Treba da se pravat kratki i ~esti pauzi vo

raboteweto
Pra{awa ????
1.  Objasni ja interakcijata pome\u individuata, rabotnata
zada~a, dizajnot na rabotnoto mesto i rezultatite od
raboteweto?
2.  Koi se osnovnite problemi (faktori) pri osvetluvaweto na
rabotnite prostorii?
3.  Navedi gi i objasni trite strategii za dizajnirawe na
kompjutersko rabotno mesto spored Kroemer!
4.  Koi se trite na~ini za ergonomski pristap vo dizajniraweto
na kompjuterskoto rabotno mesto?
5.  Koi se osnovnite elementi za ergonomsko prilagoduvawe na
stolot pri dolgotrajno sedewe?