Download as pdf or txt
Download as pdf or txt
You are on page 1of 45

Επιμέλεια : Χρήστος Χαρμπής

http://xristx.blogspot.gr/
Ιστορία Δ΄- Ενότητα 2η - Μάθημα 6ο :
΄΄ Τα πολιτεύματα στην αρχαϊκή Ελλάδα΄΄
1) Βαζηιεία = αξρεγόο είλαη ν βαζηιηάο

2) Αξηζηνθξαηία = θπβεξλνύλ όζνη έρνπλ θηήκαηα νη άξηζηνη

3) Οιηγαξρία = θπβεξλνύλ νη ιίγνη πνπ έρνπλ πνιιά ιεθηά

4) Τπξαλλία = θπβεξλνύλ απηνί πνπ θάλνπλ ό,ηη ζέινπλ

5) Γεκνθξαηία = θπβεξλάεη όινο ν θόζκνο ν ιαόο

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελ. 1


Δύα γξάςε ηα πνιηηεύκαηα!

Β _ _ _ _ _ _ _

Α _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _

Ο _ _ _ _ _ _ _ _

Τ _ _ _ _ _ _ _

Γ _ _ _ _ _ _ _ _ _

eva-edu
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελ. 2
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6

Τα πολιτεύματα στην αρχαϊκή Ελλάδα

Τον παλιό καιρό…


Αρχηγός του κράτους ήταν ο βασιλιάς.

Είχε μεγάλη δύναμη. Τον σέβονταν όλοι. Τον βοηθούσαν Συγκέντρωνε το λαό
μερικοί ηλικιωμένοι όταν είχε να
άνθρωποι. ανακοινώσει κάτι
σπουδαίο στην αγορά.

Η ζωή όμως άλλαξε…


Οι άριστοι

Είχαν πολλά κτήματα. Παραμέρισαν το βασιλιά. Πήραν την εξουσία. ΑΡΙΣΤΟΚΡΑΤΙΚΟ


ΠΟΛΙΤΕΥΜΑ

Το εμπόριο αναπτύχθηκε…
Κάποιοι πλούτισαν

Ένιωσαν ισχυροί. Πήραν την εξουσία από τους ευγενείς. ΟΛΙΓΑΡΧΙΚΟ ΠΟΛΙΤΕΥΜΑ
(Κυβερνούσαν λίγοι)

Δε συμφωνούσαν μεταξύ τους. Ο λαός είχε παράπονα.



Ταραχές
Την άσχημη κατάσταση εκμεταλλεύτηκαν…

Οι τύραννοι

Είχαν μεγάλες Κέρδισαν την Δεν έδιναν λόγο για Τα προβλήματα


φιλοδοξίες. εμπιστοσύνη του λαού. ό,τι έκαναν. παρέμεναν.

Οι περισσότεροι δεν είχαν Είχαν πολλά χρέη.


χωράφια να καλλιεργήσουν.

Έγιναν επαναστάσεις.

Έδιωξαν τους τυράννους.
Στην Αθήνα…

7
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελ. 3
Στην Αθήνα…
Δημοκρατία


Την εξουσία πήρε ο λαός.

Κατερίνα Καραλή - Κανέλλος Κανελλόπουλος

8
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελ. 4
6ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ

Τα ̟ολιτεύµατα στην αρχαϊκή Ελλάδα

Βασιλεία

αριστοκρατία τυραννία ή ολιγαρχία

δηµοκρατία

∆ηµοκρατία : το ιδανικό πολίτευµα όπου ο


λαός αποφασίζει µε το δικαίωµα να εκλέγει
και να εκλέγεται.
∆ηµοκρατία είναι όταν είσαι ελεύθερος χωρίς
όµως να βλάπτεις τις ελευθερίες των
συνανθρώπων σου.

Ερωτήµατα

1. Ποια ̟ολιτεύµατα λειτούργησαν στην αρχαϊκή ̟ερίοδο;


2. Πώς λειτουργούσε η βασιλεία;
3. Πώς η βασιλεία µετατρά̟ηκε σε αριστοκρατία;
4. Η ολιγαρχία (τυραννία) ̟ώς λειτουργούσε;
5. Τι οδήγησε στο δηµοκρατικό ̟ολίτευµα και τι ξέρεις γι΄ αυτό;

∆ηµιουργός: Πιτσίλκα Ελένη xristx.blogspot.gr Χρήστος Χαρµπής

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελ. 5


Κ Ε Φ Α Λ Α Ι Ο 6 : «Τ α π ολι τεύµα τα στην Α ρχαϊκή Ε λλά δα » (σε
λ. 21 -2 3 )

Ε ρ ω τ ή σ ε ι ς κ α
τ α ν ό η σ η ς

1 . Ποι α ήτα ν τ α π ο λ ι τ ε ύ µ α τ α σ τη ν Α ρχ αί α Ε λλάδα; (ο νοµ αστικά )


Α Π Α Ν Τ Η Σ Η : Τ α πο λιτεύµατ α στη ν Αρχ αί α Ε λ λά δα ήτα ν η β ασιλεί α, η αριστ οκρ
ατ ί α, η ολι γαρχία, η τυ ρα ννίδ α και η δηµοκρ ατί α.

2 . Ποι ο ή τα ν τ ο α ρ χ α ι ό τ ε ρ ο π ο λ ί τ ε υ µ α ; Ποι α είν αι τα χαρακτη ρι στικά


του;
Α Π Α Ν Τ Η Σ Η : σε λ.2 1, § 1: «Τον πα λι ό καιρ ό ...κ αι το ο νόµ ασ αν αγο ρά.»

3 . Πώς έ γινε το πέρ ασµα από τη Βασιλεί α στη ν Α ρ ι σ τ ο κ ρ α τ ί α ;


Α Π Α Ν Τ Η Σ Η : σε λ.2 1, § 2 : «Η ζ ωή όµως άλ λαξ ε . ..έ γι νε αρ ιστοκρ ατικό . »

4 . Πώς έ γινε το πέρ ασµα από τη ν Αριστ ο κρατί α στη ν Ο λ ι γ α ρ χ ί α ;


Α Π Α Ν Τ Η Σ Η : σε λ.2 1-2 2 , § 3 : «Η ανάπτυξ η του ε µπορί ου .. . γί νο νταν τ αρ αχέ ς »

5 . Πώς διαµ ορφώθ ηκ ε η Τ υ ρ α ν ν ί δ α ; Π οια είν αι τ α κύ ρια χαρακτηριστικά της;


Α Π Α Ν Τ Η Σ Η : σε λ.22, §4: «Τον παλ ιό και ρ ό...και τ ο ονόµασαν αγ ορά.»

6 . Πώς γεν νήθ ηκε η Δ η µ ο κ ρ α τ ί α ;


Α Π Α Ν Τ Η Σ Η : σε λ.2 2 , §5 : «Τα προβ λήµ ατ α όµως . . .γι νότ α ν δηµοκ ρ ατικ ό. »

7 . Μαθ αί νω τ ους « ι σ τ ο ρ ι κ ο ύ ς ό ρ ο υ ς » ( γκρι π λαίσια ):


Α Π Α Ν Τ Η Σ Η : «τ ο πολίτευµ α», «ο ευ γε νής », «ο τύρ αννος »

asathens.files.wordpress.com

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελ. 6


ΤΑ ΠΟΛΙΤΕΥΜΑΤΑ ΣΤΗΝ
ΑΡΧΑΪΚΗ ΕΛΛΑΔΑ
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6
ΙΣΤΟΡΙΑ Δ΄ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ

Απόστολος Μαρκάκης

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελ. 7


Τα πολιτεύματα στην αρχαϊκή
Ελλάδα
Τον παλιό καιρό, αρχηγός του κράτους
ήταν ο βασιλιάς

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελ. 8


Τα πολιτεύματα στην αρχαϊκή
Ελλάδα
Είχε μεγάλη δύναμη και τον σέβονταν όλοι
Τον βοηθούσαν στην διακυβέρνηση
ηλικιωμένοι άνθρωποι, σοβαροί και με
πείρα
Όταν είχε να ανακοινώσει κάτι σοβαρό,
καλούσε το λαό σε συγκέντρωση, στην
αγορά

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελ. 9


Τα πολιτεύματα στην αρχαϊκή
Ελλάδα

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελ. 10


Τα πολιτεύματα στην αρχαϊκή
Ελλάδα

Με τη συγκέντρωση των ανθρώπων στις


πόλεις, κάποιοι που είχαν πολλά κτήματα
και τους έλεγαν άριστους, παραμέρισαν το
βασιλιά και πήραν την εξουσία στα χέρια
τους. Το πολίτευμα έγινε αριστοκρατικό

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελ. 11


Τα πολιτεύματα στην αρχαϊκή
Ελλάδα

Η ανάπτυξη του εμπορίου έδωσε την


ευκαιρία σε κάποιους ανθρώπους να
πλουτίσουν
Αυτοί οι άνθρωποι πήραν την εξουσία από
τους ευγενείς και το πολίτευμα έγινε
ολιγαρχικό, γιατί αυτοί που κυβερνούσαν
ήταν λίγοι

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελ. 12


Τα πολιτεύματα στην αρχαϊκή
Ελλάδα

Πολλές φορές οι ολιγαρχικοί δεν


συμφωνούσαν μεταξύ τους
Από την άλλη πλευρά ο λαός είχε πολλά
παράπονα και συχνά γίνονταν ταραχές
Μπορείτε να φανταστείτε το γιατί;

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελ. 13


Τα πολιτεύματα στην αρχαϊκή
Ελλάδα

Αυτές τις ταραχές που γινόταν σε πολλές


πόλεις με την κυβέρνηση της πόλης –
κράτους να την έχουν οι ολιγαρχικοί,
εκμεταλλεύτηκαν κάποιοι άνθρωποι που
είχαν μεγάλες φιλοδοξίες

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελ. 14


Τα πολιτεύματα στην αρχαϊκή
Ελλάδα

Κατάφεραν να κερδίσουν την εμπιστοσύνη


του λαού και έγιναν τύραννοι

Στο τυραννικό πολίτευμα αυτός που


κυβερνούσε δεν έδινε λόγο σε κανέναν για
ό,τι έκανε

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελ. 15


Τα πολιτεύματα στην αρχαϊκή
Ελλάδα

Περίανδρος,
Τύραννος της Κορίνθου

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελ. 16


Τα πολιτεύματα στην αρχαϊκή
Ελλάδα
Με όλα τα παραπάνω πολιτεύματα τα
προβλήματα για το λαό παρέμεναν
Οι περισσότεροι δεν είχαν χωράφια να
καλλιεργήσουν και είχαν πολλά χρέη
Σε πολλές πόλεις έγιναν επαναστάσεις και
έδιωξαν τους τυράννους
Οι αλλαγές συνεχίζονταν και οι άνθρωποι
αγωνίζονταν για να ζήσουν καλύτερα

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελ. 17


Τα πολιτεύματα στην αρχαϊκή
Ελλάδα
Στην Αθήνα σιγά σιγά έπαιρνε την εξουσία
ο λαός
Το πολίτευμα γινόταν δημοκρατικό, την
εξουσία δηλαδή την έχει ο λαός στα χέρια
του, οι άρχοντες ορίζονται με ψήφο του
λαού και δίνουν λόγο για ό,τι κάνουν. Κάθε
απόφασή τους πρέπει να την εγκρίνει ο
λαός

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελ. 18


Τα πολιτεύματα στην αρχαϊκή
Ελλάδα

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελ. 19


Τα πολιτεύματα στην αρχαϊκή
Ελλάδα
Τ. Ε., σελ. 11, εργ. 1
Στην αρχαία Ελλάδα ο τύραννος ήταν αυτός
που κυβερνούσε και δεν έδινε λόγο σε
κανέναν για ό,τι έκανε.
Τι εννοούμε σήμερα, όταν χρησιμοποιούμε
για κάποιον αυτή τη λέξη;

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελ. 20


Τα πολιτεύματα στην αρχαϊκή
Ελλάδα
Απάντηση…

Σήμερα όταν χρησιμοποιούμε τη λέξη


τύραννος, εννοούμε τον αυταρχικό,
δύστροπο, απότομο και καταπιεστικό
τρόπο με τον οποίο συμπεριφέρεται
κάποιος σε άλλους ανθρώπους

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελ. 21


ΤΑ ΠΟΛΙΤΕΥΜΑΤΑ ΣΤΗΝ
ΑΡΧΑΪΚΗ ΕΛΛΑΔΑ
Βασικά σημεία του μαθήματος

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελ. 22


ΠΟΛΙΤΕΥΜΑ

O τρόπος με τον οποίο κυβερνιέται μία χώρα.

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελ. 23


ΒΑΣΙΛΕΙΑ
• Αρχηγός του κράτους
ήταν ο βασιλιάς.
• Τον βοηθούσαν
σοβαροί και έμπειροι
ηλικιωμένοι άνθρωποι.
• Συγκέντρωνε το λαό
σε ένα ευρύχωρο
μέρος (αγορά) για να
του ανακοινώσει τις
αποφάσεις του.

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελ. 24


ΑΡΙΣΤΟΚΡΑΤΙΑ
• Την εξουσία την ανέλαβαν οι άριστοι
(ευγενείς), άνθρωποι που είχαν πολλά
κτήματα.
• Οι άριστοι συνήθιζαν να έχουν στην κατοχή
τους άλογο.

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελ. 25


ΟΛΙΓΑΡΧΙΑ
• Κυβερνούσαν οι ολίγοι πλούσιοι.
• Συγκρούονταν μεταξύ τους.
• Ο λαός αντιδρούσε δημιουργώντας
ταραχές.

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελ. 26


ΤΥΡΑΝΝΙΔΑ
• Οι τύραννοι πήραν την εξουσία με τη βία
και κυβερνούσαν χωρίς να δίνουν λόγο σε
κανένα.

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελ. 27


ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
• Την εξουσία την είχε
στα χέρια του ο λαός.

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελ. 28


Η εξέλιξη των πολιτευμάτων στα
αρχαϊκά χρόνια

Βασιλεία

Αριστοκρατία
Ολιγαρχία
Τυραννίδα
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελ. 29
Δημοκρατία
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελ. 30
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελ. 31
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελ. 32
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελ. 33
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελ. 34
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελ. 35
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελ. 36
ΤΑ ΠΟΛΙΤΕΥΜΑΤΑ ΣΤΗΝ
ΑΡΧΑΪΚΗ ΕΛΛΑΔΑ
Εκπαιδευτικός: thodoris

• Τι σημαίνει «Πολίτευμα»;

• Είναι ο τρόπος με τον οποίο


διοικείται ένα κράτος.

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελ. 37


ΤΑ ΠΟΛΙΤΕΥΜΑΤΑ ΣΤΗΝ
ΑΡΧΑΪΚΗ ΕΛΛΑΔΑ

Αρχηγός ήταν ο βασιλιάς. Όταν ήθελε να μιλήσει


στους υπηκόους του, τους συγκέντρωνε στην
αγορά.

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελ. 38


ΤΑ ΠΟΛΙΤΕΥΜΑΤΑ ΣΤΗΝ
ΑΡΧΑΪΚΗ ΕΛΛΑΔΑ

Κυβερνούσαν οι άριστοι. Ήταν ευγενείς, δηλαδή


άνθρωποι που κατείχαν κτήματα

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελ. 39


ΤΑ ΠΟΛΙΤΕΥΜΑΤΑ ΣΤΗΝ
ΑΡΧΑΪΚΗ ΕΛΛΑΔΑ

Κυβερνούσαν κάποιοι ολίγοι που απέκτησαν


πολλά χρήματα από το εμπόριο.

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελ. 40


ΤΑ ΠΟΛΙΤΕΥΜΑΤΑ ΣΤΗΝ
ΑΡΧΑΪΚΗ ΕΛΛΑΔΑ

Κάποιοι εκμεταλλεύτηκαν την οργή του λαού για


τους ολίγους και για τους ευγενείς και κατέλαβαν
την εξουσία. Κυβερνούσαν χωρίς να δίνουν
λογαριασμό σε κανένα.

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελ. 41


ΤΑ ΠΟΛΙΤΕΥΜΑΤΑ ΣΤΗΝ
ΑΡΧΑΪΚΗ ΕΛΛΑΔΑ

Σε πολλές πόλεις έγιναν επαναστάσεις γιατί ο


λαός δεν περνούσε καλά. Στην Αθήνα σιγά σιγά
έπαιρνε την εξουσία ο λαός. Το πολίτευμα
γινόταν Δημοκρατικό.

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελ. 42


Κεφάλαιο 6: Τα πολιτεύματα στην αρχαϊκή Ελλάδα

Πολίτευμα: Ο τρόπος με τον οποίο κυβερνιέται μια χώρα (λέμε ολιγαρχικό,


δημοκρατικό πολίτευμα).

Δημοκρατία (στην αρχαιότητα): Όταν ο λαός έχει την εξουσία στα χέρια
του, τότε το πολίτευμα έχει το πιο ωραίο όνομα, λέγεται δημοκρατία. Οι
άρχοντες ορίζονται με κλήρο και αυτοί πρέπει να δίνουν λόγο για ό, τι
κάνουν και κάθε απόφασή τους πρέπει να την εγκρίνει ο λαός.
(Ηρόδοτος, Ιστορία, Γ’, 80 διασκευή)

Δημοκρατία (σήμερα): ο λαός κυβερνά με εκλεγμένους αντιπροσώπους του.

Τύραννος: Αυτός που παίρνει την εξουσία με τη βία και κυβερνάει χωρίς να
δίνει λόγο σε κανέναν (σήμερα λέγεται δικτάτορας).

Ολιγαρχία: πολίτευμα κατά το οποίο η εξουσία ασκείται από λίγους.

Α. Βασιλιάς: δύναμη+ σεβασμό,


βοηθοί του οι ευγενείς. Κυβερνάει ο ένας:
Β. Την ασυμφωνία μεταξύ των ολίγων
εκμεταλλεύονται άτομα με δύναμη και Α. Βασιλεία(βασιλιάς)
παίρνουν την εξουσία με τη βία. Β. Τυραννία (τύραννος)

Η μεταφορά στις πόλεις κράτη


φέρνει αλλαγές στην κοινωνία+ Εξουσία οι πλούσιοι:
οικονομία.
Α. Αριστοκρατία
Οι ευγενείς με πολλά κτήματα
παίρνουν την εξουσία.

1.Οικονομική πρόοδος (Β’


αποικισμός)= πλούτος Εξουσία οι λίγοι:
ανθρώπων
2.Κυβερνούν ευγενείς+ Α. Ολιγαρχία
πλούσιοι

Ο λαός επαναστατεί και Εξουσία ο λαός:


παίρνει την εξουσία. Α. Δημοκρατία

ΣΗΜΕΡΑ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ

Κρανίδη Φωτεινή

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελ. 43


ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ: ______________________________

1. Συμπληρώνω τα κενά με τις λέξεις της παρένθεσης.


(άριστους, βασιλιάς, πλουσίων, περιουσία, ολιγαρχία, πολιτεύματα, καταγωγή,
εξουσία, εμπορίου, δημοκρατία)

Η ιστορία της αρχαίας Ελλάδας έχει αποδείξει πως τα


………………………………. στις πόλεις συνεχώς άλλαζαν. Στην αρχή την
εξουσία είχε μόνο ένας, ο ………………………… Με τα χρόνια, όμως,
παραμερίστηκε από τους …………………………………., κατοίκους με
ευγενική …………………………… και μεγάλη ……………………………… . Η
ανάπτυξη του ……………………………. ωστόσο, βοήθησε πάρα πολύ στο
σχηματισμό μια τάξης ………………………………, οι οποίοι ήθελαν να
συμμετέχουν στην ……………………………. . Όταν στην εξουσία βρίσκονται
οι λίγοι, λέμε ότι έχουμε …………………………………. . Το μόνο πολίτευμα
που βασίζεται στη συμμετοχή και θέληση του λαού είναι η
…………………………………. .

2. Σημειώνω Σ για σωστό και Λ για λάθος.

Α. Οι άριστοι και οι ευγενείς έχουν αριστοκρατική καταγωγή. 

Β. Οι τύραννοι δεν έκαναν μόνο άσχημα πράγματα. 

Γ. Στη βασιλεία κυβερνούν οι πλούσιοι. 

Δ. Η συνέλευση που γινόταν από το βασιλιά στην αγορά


αποφάσιζε για κρίσιμα ζητήματα. 

Ε. Ο λαός καταπιέζεται στην τυραννίδα. 

3. Κάνω την αντιστοίχιση.

«Η συνέλευση θα γίνει στην ● ● Αριστοκρατία


αγορά την Κυριακή».
«Την εξουσία έχουν όσοι ● ● Τυραννίδα
κατάγονται από ευγενική
γενιά».
«Με τη βία επιβάλλεται η ● ● Βασιλεία
θέλησή μου».
«Οι κάτοικοι της πόλης θα ● ● Ολιγαρχία
αποφασίσουν».
«Αν έχεις περιουσία, έχεις ● ● Δημοκρατία
και εξουσία».

Παλάνης Αθανάσιος

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής σελ. 44

You might also like