AKTIVNA IMUNIZACIJA ILI VAKCINACIJA

Aktivna imunizacija je segment preventivne pedijatrije. Vakcine ili cjepiva općenito uzeto su antigeni ili
kombinacija antigena koji u organizmu izazivaju stvaranje specifičnih antitijela koja štite dijete od
infekcije virulentnim sojevima.

Vakcine se prave:

 od živih, oslabljenih uzročnika (morbile, polio, mumps),

 inaktiviranih uzročnika (pertusis, kolera, .hepatitis B) i

 od toksina mikroorganizama (tetanusa i difterije) pa se zovu toksoidi ili anatoksini.

Vakcine se daju parenteralnim i oralnim putem, pojedinačno ili u kombinaciji više uzročnika. Nakon
pravilno provedene vakcinacije u organizmu se stvara imunitet koji povremeno treba pojačavati ili
produžavati docjepljivanjem. Preporuke o načinu, vremenu, dobu, razmaku između pojedinih doza, vrsti
vakcine, donose zdravstvene vlasti prema zakonu o zaštiti od infektivnih bolesti. Preporuke se mijenjaju
zavisno od epidemiološke situacije i iskustva sa određenom vakcinom. Kod nas je vakcinacija protiv
velikih boginja ukinuta kao obavezna vakcina. Pored obaveznih vakcina, postoje neobavezne i
fakultativno obavezne (kod osoba koje putuju u endemska područja). Prije vakcinacije ljekar mora kod
svakog djeteta odvagnuti korist i rizik, pa o tom informisati roditelje. Naglašava se da inaktivirane
vakcine toksoidi nisu kontraindikacija i kod imunodeficijentnih stanja.

Program kontinuirane vakcinacije

Dob Cjepivo

A. Primarno cijepljenje

Od 3 do 5 dana BCG

4 mjesec života DiTePer i Polio

5 mjeseci života DiTePer i Polio

6 mjeseci života DiTePer i Polio

13 mjeseci Morbile, Parotitis, Rubeola, ali iza DiTePer i Polia 3 sedmice

B. Revakcinacija

2 godine života BCG (kod nas nije obavezna kod tuberkulin proba)

4 godine života DiTePer i Polio

I razred osnovne Ospice, DiTe pro adultus i Polio

II razred osnovne BCG

VII razred osnovne BCG

VIII razred osnovne Rubcola (učenice), DiTe pro adultus i Polio

Sa 19 godina života se još daje antitetanusna vakcina.

Za svaku vakcinu postoje specifične kontraindikacije, osim difterije i tetanusa, ali postoje i opšte
kontraindikacije.

Opšte kontraindikacije imunizacije:

 Povišena tjelesna temperatura

 Akutna zarazna bolest

 Teža hematološka oboljenja

 Dekompenzirana srčana mana

 Teško oboljenje bubrega

 Alergija na sastojke planirane vakcine (jaja, antibiotik)

 Djeca pod citostatskom ili kortikosteroidnom terapijom

 Stanje iza transplantacije organa

 Imunološka deficitarna oboljenja

 Trudnoća je uvijek kontraindikacija za žive vakcine, pored ovih opštih kontraindikacija, zbog
mogućeg teratogenog učinka.