ΙΔΙΩΤΙΚΟ Ι.Ε.Κ.

"DELTA 360 ΧΑΝΙΑ"

ΜΟΥΣΙΚΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ

Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΜΟΥΣΙΚΗΣ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΗ ΚΑΙ Η

ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΗΣ ΜΕ ΤΗ ΒΟΗΘΕΙΑ ΤΗΣ
ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ

ΣΠΟΥΔΑΣΤΗΣ: ΣΤΕΦΑΝΟΣ ΜΩΥΣΑΚΗΣ

ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ: ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΘΕΟΦΙΛΟΠΟΥΛΟΣ

ΧΑΝΙΑ ΜΑΙΟΣ 2020

 ΙΔΙΩΤΙΚΟ Ι.Ε.Κ. "DELTA 360 ΧΑΝΙΑ"

ΜΟΥΣΙΚΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ

Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΜΟΥΣΙΚΗΣ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΗ ΚΑΙ Η

ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΗΣ ΜΕ ΤΗ ΒΟΗΘΕΙΑ ΤΗΣ
ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ

ΣΠΟΥΔΑΣΤΗΣ: ΣΤΕΦΑΝΟΣ ΜΩΥΣΑΚΗΣ

ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ: ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΘΕΟΦΙΛΟΠΟΥΛΟΣ

ΧΑΝΙΑ ΜΑΙΟΣ 2020

2
 ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ

1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ ............................................................................................................... σελ. 05

2. ΑΡΧΑΙΑ ΜΟΥΣΙΚΗ .................................................................................................σελ. 06
2.1. Μουσική Στην Αρχαία Εποχή ………………………………………....... σελ. 06
2.2. Όργανα της αρχαιότητας ……...………………………………………… σελ. 06
3. ΜΟΥΣΙΚΗ ΚΑΤΑ ΤΟΝ ΜΕΣΑΙΩΝΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΝΑΓΓΕΝΗΣΙΑΚΗ ΕΠΟΧΗ...σελ. 08
3.1. Πρώιμη Μεσαιωνική Μουσική ...…...…………………………………… σελ. 08
3.2. Μέση Περίοδος ……………………...……………………………………σελ. 09
3.3. Ύστερη Μεσαιωνική Μουσική ……...……………………………………σελ. 09
3.4. Ιταλική Αναγέννηση.....................................................................................σελ. 10
4. KΛΑΣΣΙΚΗ ΜΟΥΣΙΚΗ …………………………………………………………....σελ. 11
4.1. Τι ονομάζουμε Περίοδο της Κοινής Πρακτικής ......................................... σελ. 11
4.2. Μπαρόκ Μουσική.........................................................................................σελ. 11
4.3. Κλασσική Εποχή...........................................................................................σελ. 12
4.4. Ρομαντική Περίοδος......................................................................................σελ. 13
5. ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΗΣ ΜΟΥΣΙΚΗΣ ΜΕ ΤΗΝ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ….….………………...σελ. 14

3
 ΠΕΡΙΛΗΨΗ
Από το 7000 π.Χ. μέχρι σήμερα, η μουσική είναι ένα αναπόσπαστο κομμάτι της
καθημερινότητας του ανθρώπου. Τα ευρήματα που υπάρχουν έχουν δείξει πως υπήρξε από
πολύ νωρίς το ενδιαφέρον για την δημιουργία του ήχου. Η Αρχαία Ελλάδα, όπως και πολλοί
άλλοι αρχαίοι πολιτισμοί, έδωσαν την βάση όπου όλα ξεκίνησαν. Τα πρώτα μουσικά όργανα,
πολύ διαφορετικά από τα σημερινά, όμως πολύ ιδιαίτερα. Ο Μεσαίωνας, αν και δεν έχουν
σωθεί πολλά ευρήματα από τότε, γνωρίζουμε πως πρόσφερε κυρίως στη δημιουργία της
μουσικής θεωρίας. Τα μεταγενέστερα είδη, αλλοίωσαν το πρότυπο μουσικής που είχε
δημιουργηθεί από την εκκλησία κατά το Μεσαίωνα, φέρνοντας πιο κοντά τον λαό στη
μουσική πράγμα που δημιούργησε περισσότερους μουσικούς και ακροατές. Η μουσική
συνεχίζει να είναι καθημερινότητα, τρόπος έκφρασης, επικοινωνία καθώς και διασκέδαση
όλα αυτά τα χρόνια. Ώσπου, εμφανίζεται η σύγχρονη τεχνολογία. Από το γραμμόφωνο μέχρι
τα streaming platforms, η μουσική εξελίσσεται με πολύ μεγαλύτερη ταχύτητα από ότι πριν,
έχοντας πλέον όλοι πρόσβαση σε αυτή την ανάγκη από το σπίτι μέχρι την βόλτα.

4
1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Η συγκεκριμένη εργασία μελετά την Ιστορία της μουσικής στην Ευρώπη και την ανάπτυξη
της με την βοήθεια της Τεχνολογίας. Η μουσική είναι κάτι που χρησιμοποιεί ο άνθρωπος
καθημερινά, τι συμβαίνει όμως με την ιστορία της; Από που προήλθε; Πως η Τεχνολογία
βοήθησε στην επεξεργασία και την διάδοση της;
Ξεκινώντας, αναφέρονται μερικές πολύ βασικές έννοιες.
Ήχος, στην ψυχολογία ονομάζεται οποιαδήποτε διέγερση του αισθητήριου οργάνου της
ακοής, δηλαδή του αυτιού. Στην ακουστική, ήχος ορίζεται οποιαδήποτε μηχανική διαταραχή
που προκαλείται από μία αρχική ταλάντωση. Επομένως, ο ήχος είναι μία ταλάντωση που
προϋποθέτει την ύπαρξη πηγής, μέσου διάδοσης και δέκτη. Ο ήχος, είναι κάτι που δεν
μπορούμε να δούμε στην καθημερινότητα μας. Στην πραγματικότητα όμως, τον συναντάμε
καθημερινά όλο το εικοσιτετράωρο, ακόμα και όταν κοιμόμαστε. Η λέξη μουσική,
προέρχεται από τις εννέα Μούσες της Αρχαίας Ελληνικής Μυθολογίας. Η μουσική λοιπόν,
κατά πολλούς, είναι η τέχνη στην οποία οργανώνουμε τους ήχους ώστε να πετύχουμε την
τελική σύνθεση. Μετά την εισαγωγή της τεχνολογίας στη μουσική, πλέον σημαντικό ρόλο
παίζει και το τεχνικό κομμάτι. Υπάρχουν πολλοί που εργάζονται καθημερινά στο τεχνικό
κομμάτι της μουσικής, δημιουργώντας ένα τελικό αποτέλεσμα για την αναπαραγωγή της
μουσικής μέσω streaming, μέσω διαφορετικών συσκευών, σε κλειστούς και ανοιχτούς
χώρους. Επίσης, η τεχνολογία, βοήθησε στη διάδοση της μουσικής ώστε σήμερα να
μπορούμε όλοι να ακούμε μουσική μέσω κινητών συσκευών. Άρα, στη μουσική μπορεί
κανείς να πει ότι αυτό που φτάνει στο αυτί μας, είναι ένα αποτέλεσμα σύνθεσης ήχων και
τεχνικής, μουσικής επεξεργασίας. Η μουσική μπορεί σήμερα να καλύψει την ανάγκη
έκφρασης του ανθρώπου, καθώς και τις σκέψεις του. Είναι σίγουρα αναπόσπαστο κομμάτι
της καθημερινότητας των λαών της Ευρώπης, από τη δημιουργία της ως τώρα. Ιστορικά, όλα
άρχισαν από την Αρχαία Εποχή και ακόμη και σήμερα υπάρχουν όργανα, που
δημιουργήθηκαν τότε, σε διαφορετική μορφή. Κατά τον Μεσαίωνα, η μουσική, διαχωρίζεται
σε τρεις περιόδους. Την Πρώιμη Μεσαιωνική Μουσική, την Μέση Περίοδο και την
Ύστερη Μεσαιωνική Μουσική. Από τη Μεσαιωνική εποχή ως την Αναγεννησιακή εποχή
στην Ευρώπη δεν έχουμε διασώσει αρκετά πράγματα. Η Αναγεννησιακή μουσική όμως,
έπαιξε σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη των Τεχνών και του Πνεύματος. Επίσης ένα μεγάλο
κομμάτι της μουσική, είναι η Κλασσική Μουσική η οποία περιλαμβάνει τη Μεσαιωνική και
την Αναγεννησιακή μουσική καθώς εξελίσσεται από το 470 μ.Χ. έως τη σύγχρονη εποχή. Η
Κλασσική Μουσική χωρίζεται στην Πρώιμη Μουσική Περίοδο και στην Περίοδο της
Κοινής Πρακτικής.
5
2. ΑΡΧΑΙΑ ΜΟΥΣΙΚΗ

2.1. ΜΟΥΣΙΚΗ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΕΠΟΧΗ

Στην Αρχαϊκή εποχή της Ελλάδας, με τη λέξη μουσική εννοούσαν τον προκαθορισμένο
στίχο. Τον συγκεκριμένο στίχο, μπορούμε να τον διακρίνουμε στην λυρική ποίηση, η οποία
αναπτύχθηκε στην Αρχαία Ελλάδα και εξέφραζε τα προβλήματα των ανθρώπων της εποχής.
Μετά τον 5ο αιώνα, με τον όρο μουσική εννοούμε το "μέλος". Δηλαδή την σύνθεση, την
μελωδία. Εκεί παρατηρείται ή άνοδος της οργανικής εκτέλεσης. Στην Αρχαία Ελλάδα, ένα
κομμάτι της μουσικής αξιοποιείται στον χώρο του θεάτρου και γι' αυτόν το λόγο ένα μεγάλο
μέρος της Αρχαιοελληνικής Παιδείας αποτελείται από την μουσική, καθώς τα αγόρια
μάθαιναν μουσική από έξι χρονών. Στη μουσική της Αρχαίας Ελλάδας, παρατηρείται η χρήση
της για διασκεδαστικούς και εορταστικούς σκοπούς, η θεωρία της όμως είναι τα θεμέλια της
Δυτικής Θρησκευτικής και Κλασσικής μουσικής. Αργότερα, η Αρχαιοελληνική μουσική
δέχεται επιρροές από την Βυζαντινή Αυτοκρατορία, την Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία και την
Ανατολική Ευρώπη. Η μουσική όμως δεν αναπτύχθηκε μόνο στην Αρχαία Ελλάδα. Αξίζει να
αναφερθούν και σε μερικούς λαούς που η επιρροή τους είναι εμφανέστατη και στην Ευρώπη.
Η Ινδία λοιπόν, από την πλευρά της, αναπτύσσει την Ινδική Κλασσική μουσική. Μία από τις
παλαιότερες παραδόσεις στη μουσική. Η Ινδική Κλασσική μουσική αποτελείται από μία
μελωδική γραμμή και μία φωνή. Η Κίνα, αναπτύσσει την Κινέζικη Κλασσική μουσική, έχει
ιστορία περίπου 3000 χρόνων, ενώ αποτελείται από πεντατονική διατονική και έχει κλίμακες
και φθόγγους.

2.2. Όργανα της αρχαιότητας

Αξίζει να αναφέρουμε πως τα πρώτα μουσικά
όργανα ανακαλύφθηκαν κατά την Προϊστορική
Εποχή. Πολλά από αυτά, χρησιμοποιούνται ακόμη
και σήμερα. Άλλοι αναφέρουν πως
δημιουργήθηκαν στην Κίνα και άλλοι στην
Αφρική. Χρονολογούνται περίπου το 7000 π.Χ.
ενώ το σχήμα τους μοιάζει με φλάουτο καθώς
Εικόνα 1. Τα πρώτα μουσικά όργανα που βρέθηκαν
αποτελούνται από οστά που πάνω τους έχουν
τρύπες. Οι Έλληνες σαν λαός, από την πλευρά τους
βοήθησαν και αυτοί στη δημιουργία των μουσικών οργάνων. Το πρώτο πληκτροφόρο της
ιστορίας ονομάστηκε "Ύδραυλις". Δημιουργήθηκε από τον Κτησίβιο κατά τον 3ο αιώνα π.Χ.
6
στην Ελλάδα. Αποτελούνταν από τα πλήκτρα, δύο αντλίες παροχής αέρα και τον πνιγέα ο
οποίος διατηρούσε την πίεση του αέρα στο εσωτερικό των αντλιών.

Ένα πιο κοντινό στο σήμερα όργανο είναι η Αρχαϊκή κιθάρα. Ήταν ένα
έγχορδο όργανο με ημικυκλική μορφή (πολύ όμοιο με την άρπα) και
Εικόνα 2. Άρχαική Κιθάρα ξύλινους βραχίονες που συνδέονταν με τις
απολήξεις του ηχείου.

Ακόμα ένα πολύ κοντινό με τα όργανα σήμερα και ίσως το σημαντικότερο

όργανο του αρχαιοελληνικού πολιτισμού, είναι ο αυλός. Άμεσα συνδεδεμένος
με την λατρεία του αρχαίου θεού Διονύσου. Αποτελείται από ένα κυλινδρικό
σωλήνα, (συνήθως καλάμι ή κόκαλο) και από ένα βολβοειδές ξύλινο επιστόμιο.
Κάποια από τα όργανα τα οποία δεν επιβίωσαν, ή το σχήμα τους είναι πολύ
διαφορετικό από το σημερινό τους σχήμα είναι αναφορικά τα εξής: Το
μονόχορδο του Πυθαγόρα, ο τετράχορδος ελικών του Πυθαγόρα, ο ελικών του
Πτολεμαίου, το εξάχορδο του Πυθαγόρα, η Λύρα (το σχήμα της έμοιαζε με της
Αρχαϊκής κιθάρας), η κιθάρα του Απόλλωνα, η Αρχαία Σάλπιγγά κλπ.

Εικόνα 3. Αυλός

7
3. ΜΟΥΣΙΚΗ ΚΑΤΑ ΤΟΝ ΜΕΣΑΙΩΝΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΙΑΚΗ ΕΠΟΧΗ

3.1. ΠΡΩΙΜΗ ΜΕΣΑΙΩΝΙΚΗ ΜΟΥΣΙΚΗ

Ο Μεσαίωνας διήρκησε από το 500 ως το 1400 μ.Χ. ενώ η πρώιμη μεσαιωνική περίοδος από
το 500 ως το 1150 μ.Χ. Η μουσική που αναπτύσσεται κατά το Μεσαίωνα έχει άμεση επιρροή
από την Ρωμαϊκή Καθολική εκκλησία, όμως τα χρονικά της όρια είναι δύσκολο να
προσδιοριστούν, ενώ το μόνο ρεπερτόριο που έχουμε διασώσει είναι το Γρηγοριανό Μέλος.
Ταυτόχρονα, υπήρχε μία παράδοση λαϊκών τραγουδιών που δεν είχαν θρησκευτικό
περιεχόμενο από τα οποία δεν έχει διασωθεί κάποιο έργο. Το Γρηγοριανό Μέλος,
ονομάστηκε από τον Γρηγόριο τον Α', έναν επίσκοπο της Ρώμης που έζησε από το 590 μ.Χ.
ως το 604 μ.Χ., και περιελάβανε τη λειτουργική μουσική της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας. Ο
Αμβρόσιος, ενοχλημένος από την έλλειψη οργάνωσης των ύμνων, καθόρισε τους ύμνους που
θα έπρεπε να ψάλλονται καθώς και τη χρήση τεσσάρων τρόπων. Ο Πάπας Γρηγόριος με τη
σειρά του αναθεωρεί ξανά το σύνολο των μελωδιών τον 6ο αιώνα.
Ο Γρηγόριος είχε μελετήσει την Ελληνική μουσική, άρα μετά την εκλογή του επηρέασε έτσι
τους ύμνους. Όσοι από τους ύμνους
θεωρήθηκαν κατάλληλοι για τις λειτουργίες
της Δυτικής Εκκλησίας, επιλέχτηκαν και
ονόμασαν το Γρηγοριανό Μέλος. Το
γρηγοριανό μέλος, τραγουδιέται από
χορωδία, είναι μονοφωνικό και χωρίς
γνώριμο μέτρο. Το μέτρο του ακολουθεί τις
Εικόνα 4. Οργκάνουμ
λέξεις που συχνά είναι από τη Βίβλο. Κατά
την πρώιμη Μεσαιωνική μουσική, διακρίνουμε την έλλειψη οργάνων στην μουσική. Η
Εκκλησία δεν δεχόταν την χρήση οργάνων κατά τις υμνωδίες αλλά προτιμούσε την
ανθρώπινη φωνή. Η πρώτη πολυφωνία διακρίνεται στα τέλη του 9ου αιώνα, με τη χρήση του
Όργκανουμ (αργότερα Organ) , το οποίο συνόδευε το μέλος.

8
3.2. ΜΕΣΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ
Η Μέση Περίοδος του μεσαίωνα διαρκεί από το 1150 ως το 1300 μ.Χ. Ars Antiqua
ονομάζουμε στη σύγχρονη εποχή τη μουσική στην Ευρώπη μεταξύ 1170 και 1310 μ.Χ. Τη
Μέση Περίοδο, εμφανίζεται στη μουσική ένα νέο σύστημα κανόνων, εφαρμοσμένο στις ήδη
υπάρχουσες και λειτουργικές πολυφωνίες. Αυτό το σύστημα δημιουργείτε στην σχολή της
Παναγίας των Παρισίων. Οι βασικοί αντιπρόσωποι της σχολής τότε ήταν ο Λεονέν και ο
Περοτέν. Ο Λεονέν, ήταν ένας οργανίστας ο οποίος χρησιμοποίησε το όργκανουμ
ξεφεύγοντας από τα όρια του Γρηγοριανού Μέλους. Ο Περοτέν, ήταν ένας μαθητής του
Λεονέν που προσπάθησε να τελειοποιήσει τη σημειογραφία με τον καθορισμό των φθόγγων
και της διάρκειας. Οι τροβαδούροι, συχνά ήταν ιππότες, ποιητές και γενικότερα μορφωμένοι
της εποχής. Έζησαν κοντά στον 11ο αιώνα στη Βόρεια Γαλλία. Το όνομα τους, προήλθε από
το ρήμα βρίσκω (trouvar-trobar). Η μουσική τους ήταν λυρική και ασχολήθηκαν κυρίως με τη
θεματολογία του έρωτα. Η μουσική τους κυριαρχεί από το 1000 ως το 1300μΧ όπως και των
τρουβέρων, των αντίστοιχων λυρικών της Νότιας Γαλλίας. Οι Τροβέροι, σε αντίθεση με τους
τροβαδούρους έχουν ως κύρια θεματολογία τον πόλεμο. Αντίστοιχα στη Γερμανία
δημιουργούνται οι Ερωτοτραγουδιστές. Η πρώτη τους εμφάνιση είναι κατά τον 13ο αιώνα
και η θεματολογία τους είναι παρόμοια με τον Τροβαδούρων. Κατά τον 14ο αιώνα, οι
Αρχιτραγουδιστές έρχονται να αντικαταστήσουν τους Ερωτοτραγουδιστές.
Οι Αρχιτραγουδιστές, δημιουργούν μουσικές σχολές.

3.3 ΎΣΤΕΡΗ ΜΕΣΑΙΩΝΙΚΗ ΜΟΥΣΙΚΗ

Η Ύστερη Μεσαιωνική Μουσική, διαρκεί από το 1300 ως το 1500 μ.Χ.. Ars Nova
ονομάζουμε τη μουσική κατά τον 14ο αιώνα. Στην μουσική της Ars Nova, διακρίνεται
περισσότερη ελευθερία σε αντίθεση με την Αrs Αntiqua (Nέα Tέχνη). Εμφανέστατα
επηρεασμένη από την καθημερινή, λαϊκή μουσική, έρχεται πιο ανανεωμένη. Αρχές 14ου
αιώνα, ο Φιλίπ ντε Βιτρύ δημιουργεί ένα εγχειρίδιο τεχνικής, πολύ σημαντικό για τις
επικρατέστερες νέες τάσεις. Όπως ήταν αναμενόμενο, αυτό κλόνισε την κυριαρχία των
κλιμάκων με την χρήση του προσαγωγέα, ο οποίος έφερε στο αυτί την αίσθηση του
ελάσσονος και του μείζονος τρόπου. Επίσης, ενθάρρυνε τη χρήση της 3ης και της 6ης.
Ακόμα, άρχισε να χρησιμοποιεί με μεθοδολογία τα σημεία αλλοίωσης κάτι που σιγά σιγά
έφερε το χρωματικό ύφος. Μετά από όλες αυτές τις αλλαγές, την εφαρμογή τους ήρθε να
φέρει ο Γκυγιώμ ντε Μασώ στον ναό της Ρεμς στη Βόρεια Γαλλία, μαζί με μία τετράφωνη
9
λειτουργία του (Messe Notre Dame). Η Ιταλία με τη σειρά της, υιοθετεί την νέα τέχνη. Ο
Φραντζέσκος Λατίνι, παρά τη δυσκολία της έλλειψης οράσεως του, δίνει σωστές βάσεις
αντίστοιχες από εκείνες της Γαλλίας. Το 1415, οι Άγγλοι κατακτούν την Γαλλία. Αυτό έχει
ως συνέπεια, να επηρεαστεί η εξέλιξη της πολυφωνικής μουσικής. Στο Παρίσι, καταφθάνουν
Άγγλοι μουσικοί και οι Γάλλοι μεταφέρονται κυρίως προς την Φλάνδρα.
Οι μουσικές σπουδές, επιστρέφουν ξανά στις εκκλησιαστικές σχολές. Μερικοί από τους
κορυφαίους συνθέτες της εποχής είναι:
Κατά την Πρώτη Περίοδο: Τζων Ντανστειμπλ (1370-1453), Γκυγιώμ Ντυφάι (1400-1474),
Ζυλ Μπενσουά(1400-1460).
Κατά την Δεύτερη Περίοδο: Γιοχάνες Όκεγχεμ (1430-1495), Γιάκομπ Όμπρεχτ (1430-1495),
Ζοσκέν ντε Πρε (1450-1521).

3.4. ΙΤΑΛΙΚΗ ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗ

Η Αναγεννησιακή μουσική, διαρκεί από το 1400 ως το 1600 μ.Χ. Η σημαντικότερη διαφορά
της είναι το έντονο ανθρωπιστικό περιεχόμενο καθώς και η φιλοσοφικές της τάσεις.
Η μουσική, γίνεται ευκολότερή στην σύνθεση και πιο ελεύθερη. Η τεχνική που ακολουθεί
συχνά είναι η πιτσικάτο. Κατά την Ιταλική Αναγέννηση, παρατηρείται η πιο απλή
πολυφωνία καθώς και οι απλούστεροι ρυθμοί. Αυτό σκοπεύει στην κατανόηση από τον απλό
λαό. Όπως είναι αναμενόμενο, οι μουσικοί αυξάνονται. Η Ιταλία επηρεάζει μουσικά και την
Γερμανία. Το ύφος παραμένει όμοιο με αυτό του Φραντσέσκο Λατίνι. Ο Τζιοβάννι
Πιερλουίτζι παίζει σημαντικό ρόλο στη διατήρηση της πολυφωνικής μουσικής.

Εικόνα 5. Giovanni Pierluigi da Palestrina

10
4. ΚΛΑΣΣΙΚΗ ΜΟΥΣΙΚΗ

4.1. ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΤΗΣ ΚΟΙΝΗΣ ΠΡΑΚΤΙΚΗΣ.

Η περίοδος της κοινής πρακτικής, ξεκινά το 1600 μ.Χ. ενώ διαρκεί ως τις αρχές του 20ου
αιώνα. Είναι η περίοδος όπου, αρχίζει η τυποποίηση των ιδεών της δυτικής μουσικής ενώ
χωρίζεται στις παρακάτω περιόδους:

4.2. ΜΠΑΡΟΚ ΜΟΥΣΙΚΗ

Κατά τον 17ο αιώνα, αναπτύσσεται στην Ιταλία ένα νέο είδος για την μουσική. Η Μπαρόκ
μουσική, μετά την δημιουργία της στην Ιταλία, αρχίζει να εξαπλώνεται στην υπόλοιπη
Ευρώπη μαζί με την άνοδο του απολυταρχισμού. Σε αντίθεση με τη μουσική που
επικρατούσε ως τότε κατά την Αναγέννηση, ο ρυθμός της μπαρόκ είναι πολύ πιο περίπλοκος
αλλά ταυτόχρονα και οργανωμένος. Το μπαρόκ αρχίζει να προσελκύει περισσότερους
ακροατές και εντυπωσιάζει περισσότερο κόσμο. Αυτή τη περίοδο, δημιουργείται η όπερα. Η
ομάδα μουσικών η οποία οφείλεται γι’ αυτή τη δημιουργία, ονομάζεται Φλωρεντιανή
Καμεράτα. Ο κύριος στόχος τους, είναι η αναγέννηση της Αρχαίας Ελληνικής τραγωδίας.
Ταυτόχρονα, αυτή τη περίοδο η μουσική μετατρέπεται από πολυφωνική σε ομοφωνική.
Οι δύο αυτές τεχνικές συνυπάρχουν για αρκετό καιρό καθώς ακόμα και ο Γιόχαν Σεμπάστιαν
Μπαχ συνεχίζει να χρησιμοποιεί με εκπληκτικό αποτέλεσμα την πολυφωνία στα έργα του.
Δεν υπάρχει όμως μόνο μουσική εξέλιξη, ακόμα και οι μετατροπές στα όργανα άρχισαν να
αυξάνονται και να δημιουργούνται μερικά καινούρια.
Μερικοί από τους σπουδαιότερους συνθέτες της εποχής είναι οι παρακάτω:
Αντόνιο Βιβάλντι (1671 - 1750), Τζιοβάνι Μπατίστα (1653-1713), Τομάζο Αλμπινόνι (1671 -
1750), Κλαούντιο Μοντεβέρντι (1678 - 1741), Ντομενίκο Σκαρλάττο (1660 - 1725).

11
 Εικόνα 6. Ορχηστρική διάταξη μπαρόκ μουσικής.

4.3. ΚΛΑΣΣΙΚΗ ΕΠΟΧΗ

Η κλασσική μουσική είναι ίσως η γνωστότερη μουσική του παρελθόντος. Το όνομα της
προέρχεται από την λατινική λέξη classicus που σημαίνει "εξαιρετικό". Εμφανίζεται το 470
μ.Χ. και διατηρείται ακόμη και τώρα. Στην κλασσική μουσική, ανήκουν οι:
Πρώιμη Μουσική Περίοδος και η Περίοδος της Κοινής Πρακτικής άρα υπάρχει διαφορά όταν
μιλάμε για Κλασσική Εποχή γενικότερα και συγκεκριμένα για Κλασσική Μουσική.
Κλασσική Εποχή ονομάζεται η κλασσική περίοδος της Δυτική Μουσικής. Η Κλασσική
Εποχή, διαρκεί από το 1750 ως το 1830 μ.Χ. περίπου. Αυτή η περίοδος έμεινε γνωστή λόγω
των σημαντικών συνθετών της (Μότσαρτ, Μπετόβεν κ.α.). Κατά την διάρκεια της Κλασσικής
Εποχής υπήρξε μια φανερή πνευματική επανάσταση. Όχι μόνο στη μουσική αλλά και στις
τέχνες γενικότερα, ακόμα και στην τεχνολογία. Γενικά στην Κλασσική Μουσική επικράτησε
η ομοφωνία, ενώ τα γνωστότερα είδη της είναι η Οργανική Μουσική δηλαδή με συνοδεία
οργάνων και η Όπερα. Τα μουσικά όργανα που επικράτησαν ήταν το πιάνο, το κλαρινέτο, το
βαρύτονο και το κόρνο.
Στην κλασσική μουσική, παρά την ομοφωνικότητα της, υπάρχει έντονο το στοιχείο της
αρμονίας καθώς οι αρμονικές βρίσκονται σε πλήθος και εναλλάσσονται αρκετά αργά. Ακόμη,
στην κλασσική μουσική έντονες εναλλαγές υπάρχουν και στο συναίσθημα κάτι που εισάγει
πρώτη, καθώς στη μπαρόκ δεν υπήρχε.
12
Από την πλευρά της Όπερας, το ύφος της είναι κυρίως κωμικό. Αρχικά, εμφανίζεται στην
Ιταλία, και έπειτα ακολουθούν σε Γαλλία, Αγγλία και Γερμανία. Η κάθε χώρα την αποκαλεί
με διαφορετικό όνομα, αλλά το πρώτο που προήλθε από την Ιταλία, είναι το opera buffa. Η
κωμική όπερα της Γαλλίας (opera comique) είναι ένας συνδυασμός της Ιταλικής με το πιο
λαϊκό είδος, vaudeville, πράγμα που έφερε πιο κοντά στον απλό λαό το είδος.

4.4. ΡΟΜΑΝΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ

Κατά τον 18ο αιώνα, εμφανίζεται ένα ευρύτερο πνευματικό κίνημα με έδρα τη Γερμανία. Το
συγκεκριμένο κίνημα επεκτείνεται στην υπόλοιπη Ευρώπη στις αρχές του 19ου αιώνα. Η
μουσική που ανήκει σε αυτό ονομάζεται Ρομαντική. Η Ρομαντική μουσική, εισάγει την
απελευθέρωση των συναισθημάτων στη μουσική, κάτι που δεν υπήρξε στο παρελθόν σε τόσο
μεγάλο βαθμό. Οι καλλιτέχνες γίνονται περισσότερο εκφραστικοί καθώς δεν νιώθουν πως
πρέπει να κρύψουν τα συναισθήματα τους. Επίσης, υπάρχουν αρκετές αναφορές στην
μόρφωση, την παιδεία και την ελευθερία του ανθρώπου. Όπως ήταν αναμενόμενο αυτό έφερε
αλλαγές στη μουσική που την έκανα πιο συναισθηματική. Εμφανίστηκαν, ενορχηστρώσεις με
περισσότερο ηχόχρωμα, μελωδική έκφραση, διαφοροποιημένες συγχορδίες και αλλαγές στις
τονικότητες και στις κλίμακες. Οι παρτιτούρες της ρομαντικής μουσικής, δεν άφηναν χώρο
για αυτοσχεδιασμούς καθώς ήταν γεμάτες με σημειώσεις για τον τρόπο εκτέλεσης των έργων.
Η προγραμματισμένη μουσική γνωρίζει άνοδο σε αντίθεση με την απόλυτη μουσική που
υπάρχει ελευθερία. Ακόμα, η Ρομαντική Περίοδος, φέρνει αρκετές αλλαγές στην Όπερα.
Μερικές σημαντικές Εθνικές Σχολές (ο τρόπος που ανεβάζετέ κάποιο έργο, επηρεασμένο από
την παράδοση της μουσικής μιας χώρας) είναι οι εξής: Ρωσική, Νορβηγική, Φιλανδική. Ενώ
μερικοί από τους πιο σημαντικούς συνθέτες είναι οι εξής: Φρεντερίκ Σοπέν (1810-1894),
Τζουζέπε Βέρντι (1813-1901), Τζάκομο Πουτσίνι (1858-1924), Λούντβιχ βαν Μπετόβεν
(1770-1827), Μανώλης Καλομοίρης (1883-1962).

13
5. ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΗΣ ΜΟΥΣΙΚΗΣ ΜΕ ΤΗΝ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ
Όπως κάθε μορφή τέχνης, έτσι και η μουσική βοηθήθηκε αρκετά με την τεχνολογία. Έκανε
ευκολότερη την σύνθεση και τη μίξη σταδιακά για τους καλλιτέχνες και τους παραγωγούς
αλλά έφερε και περισσότερους ακροατές και νέα είδη. Αρχικά, για τον ακροατή, στα τέλη του
19ου αιώνα έχουμε την εμφάνιση του γραμμόφωνου. Δημιουργείται στην Αμερική, το 1877
από τον Τόμας Έντισον. Το γραμμόφωνο, μπορεί εκτός από το να αναπαράγει ήχο, να κάνει
και εγγραφή μέσα σε έναν αυλακωτό κύλινδρο τυλιγμένο με αλουμινόχαρτο.

Εικόνα 7. Το γραμμόφωνο

Το 1910, έχουμε την εμφάνιση των πρώτων ακουστικών. Εφευρέθηκαν από τον Ναθάνιελ
Μπάλντγουιν στην Αμερική. Υπήρχε πρόβλημα και στην βολικότητα και στην ασφάλεια
τους. Αφού άλλαξαν λίγο και μπορούσαν πλέον να χρησιμοποιηθούν, τα χρησιμοποιούσε το
ναυτικό.
To 1979, που γίνεται η χρήση της κασέτας τουλάχιστον για εννέα χρόνια, έχουμε το πρώτο
walkman. Ήταν ένα φορητό κασετόφωνο, και ο πρώτος ουσιαστικά τρόπος για να ακούσει
κάποιος μουσική την ώρα που βρίσκεται έξω. Η ιδέα αυτή ήταν του Γερμανού, Ανδρέα
Πάβελ, ενώ η
ανάπτυξη του έγινε
από την Sony.

Εικόνα 8. Μοντέλα Walkman

στο Μουσείο της Sony

14
Το 1982, εμφανίζεται το πρώτο ψηφιακό μέσο εγγραφής. Το CD (Compact Disk), ξεχώρισε
λόγο της δυνατότητας του να αποθηκεύει μεγάλο όγκο δεδομένων. Το CD δημιουργήθηκε
από τη Philips σε συνεργασία με τη Sony. Για δύο χρόνια δεν είχε βγει στην αγορά. Δεν
άργησε πολύ η εμφάνιση των πρώτων φορητών cd player που ήρθαν λίγο αργότερα από το
σταθερά. Στις αρχές του 2000, το CD είχε γίνει το κυρίαρχο μέσο αποθήκευσης καθώς
υπάρχει και σε κάθε ηλεκτρονικό υπολογιστή. Το 1989, δημιουργείται από δύο Σουηδούς,
τον Νίλς Ράιντεμπεκ και τον Γιόχαν Ούλμαν, το Bluetooth. Μία δεκαετία αργότερα, το
Bluetooth, χρησιμοποιείται σε ασύρματα ακουστικά και ηχεία καθώς και στη μεταφορά
δεδομένων. Παρόλα αυτά, άργησε λίγο ακόμα να καταφέρει να μην θυσιάζει ποιότητα ήχου
για την άνεση του ασύρματου. Το 1998, εμφανίζεται το MP3 Player. Ονομαζόταν MPMan
και δημιουργήθηκε από μία εταιρία στην νότιο Κορέα. Η αναπαραγωγή του MP3, έγινε πιο
διαδεδομένη καθώς η συσκευή έκανε περίπου 50.000 πωλήσεις τον πρώτο μόνο χρόνο της
κυκλοφορίας της. Αφού, η μουσική πλέον υπάρχει σε κάθε σπίτι και ακόμα και σε φορητά
μέσα, τρία χρόνια αργότερα το 2001, έχουμε την πρώτη υπηρεσία audio streaming, την
Rhapsody (Napster). Το Rhapsody, προσέφερε on-demand μουσική μέσω server, με μία
μηνιαία συνδρομή. Πλέον, οι συγκεκριμένες υπηρεσίες είναι ο πιο διαδεδομένο τρόπος
ακρόασης μουσικής, με κυριότερες τα Spotify, Apple Music και YouTube Music.
Για τους καλλιτέχνες και μουσικούς παραγωγούς, η τεχνολογία
έφερε πολύ μεγάλες αλλαγές. Μία από τις σημαντικότερες
αλλαγές, ήταν η εξέλιξη της κιθάρας σε ηλεκτρική. Αυτό ήταν
το πάτημα για να δημιουργηθούν πολλά νέα είδη μουσικής. Η
πρώτες ηλεκτρικές κιθάρας, δημιουργήθηκαν το 1931 από την
Rickenbacker. Η κιθάρα, ονομαζόταν frying pan, και διέθετε
κούφιο σώμα, με πολύ διαφορετικό σχεδιασμό από τις
επόμενες γενιές.
Το 1955, εμφανίζεται το πρώτο synthesizer. Οι δημιουργοί του
είναι Αμερικάνοι. Ο Χάρι Όλσον και ο Χέρμπερτ Μπέλαρ
έφεραν ένα από τα χρησιμότερα εργαλεία της ηλεκτρονικής
μουσικής. Αργότερα, τα synths χρησιμοποιήθηκαν και σε άλλα
Εικόνα 9. Η frying pan στο σχέδιο για
μουσικά είδη όχι μόνο ηλεκτρονικά. Το synth, δημιουργεί έναν την κατοχύρωση των δικαιωμάτων της.
ήχο που μετά από επεξεργασία ή προσθήκη φίλτρων καταλήγει
σε ένα εντελώς διαφορετικό αποτέλεσμα που αυτή τη στιγμή είναι χαρακτηριστικό για πολλά
μουσικά είδη. Ένα από τα γνωστότερα synth είναι το Moog που δημιουργήθηκε την δεκαετία
του 1960 και ένα από τα χαρακτηριστικά του είναι η πιο φορητή μορφή του.
15
Το 1978, κατασκευάζεται το πρώτο DAW (Digital Audio Workstation), η εταιρία ονομάζεται
Soundstream. Έχοντας ήδη αρκετή εμπειρία στο χώρο, προσπαθεί αν φέρει ένα τρόπο
εγγραφής και επεξεργασίας ήχου. Αρχικά, ήταν αρκετά δύσχρηστο και καθόλου εύκολο να
αποκτηθεί από τον μέσο χρήστη, καθώς λειτουργούσε με συγκεκριμένο και το πιο πρόσφατο
hardware υπολογιστή. Αυτό όμως άλλαξε με το πέρασμα του χρόνου, και κατέληξε να είναι
εύκολο σε κάθε χρήστη να αποκτήσει ένα DAW και σε χαμηλών δυνατοτήτων υπολογιστή,
ακόμα και σε κινητές συσκευές. Τα πιο διαδεδομένα DAW είναι τα: Cubase, Logic Pro,
Ableton και Pro Tools καθώς έχουν αρχίσει να αναπτύσσονται και μερικά δωρεάν.
To 1981, η αγορά υποδέχεται το MIDI (Musical Instrument Digital Interface). Πρόκειται για
ένα πρωτόκολλο επικοινωνίας που μπορούσε να μεταφέρει πληροφορίες όπως την ένταση
του πατήματος μιας νότας και το ύψος της όχι όμως ηχητικό σήμα. Ήταν μια συνεργασία των
εταιριών που βρισκόντουσαν στο χώρο για την ευκολία χρήσης των προϊόντων τους. Το
MIDI αρχικά είχε ένα δικό του βύσμα το οποίο χρησιμοποιείται ακόμα μαζί με τα USB και τα
Ethernet.

16
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ
Ο ήχος είναι μία ταλάντωση που προϋποθέτει την ύπαρξη πηγής, μέσου διάδοσης και δέκτη.
Ο ορισμός αυτός είναι αποτέλεσμα της φυσικής. Για τον άνθρωπο όμως η μουσική δεν είναι
απλά ο συνδυασμός διάφορων ήχων. Έχει ενταχθεί στην καθημερινότητα του ως ρουτίνα,
συναίσθημα, αναμνήσεις, έκφραση, σκέψεις, διασκέδαση και μόρφωση. Η μουσική δεν
σταμάτησε ποτέ να εξελίσσεται και δεν θα σταματήσει όσο υπάρχει ο άνθρωπος. Γιατί θα
βρίσκει πάντα τρόπο να ακούει μουσική και σε αυτό τον βοηθάει η πρόσβαση στην
τεχνολογία, η οποία, αναμφίβολά έχει βοηθήσει πολύ σε αυτό αλλά και στην εξέλιξη της.
Από το 7000 π.Χ. (ίσως και νωρίτερα καθώς αυτό είναι γνωστό από τα ευρήματα που
υπάρχουν) έως σήμερα, η μουσική υπάρχει, διαφοροποιείται και εξελίσσεται για να
εξυπηρετεί τις ανάγκες τις εποχής.

17
Η Αρχαική Κιθάρα. (2020, Μάιος).
Ανακτήθηκε από http://kotsanas.com/exh.php?exhibit=2102011

Ο Αυλός. (2020, Μάιος).

Ανακτήθηκε από http://kotsanas.com/exh.php?exhibit=2103001

Η Μπαρόκ εποχή στη μουσική και τα βασικά χαρακτηριστικά της. (2020, Μάιος).

Ανακτήθηκε από https://arsmusicalisodeio.com/2016/10/30/η-μπαρόκ-εποχή-στη-μουσική-
και-τα-βασικ/

Water Organ, (2013, Μάρτιος 17),

Ανακτήθηκε από http://historicalfictionresearch.blogspot.com/2013/03/medieval-organs.html

Giovanni Pierluigi da Palestrina

Ανακτήθηκε από https://www.discogs.com/artist/822410-Giovanni-Pierluigi-da-Palestrina

Λαογραφικό Μουσείο Τζουμέρκων (2014, Μάιος 13)

Ανακτήθηκε από https://www.archaiologia.gr/blog/photo/γραμμόφωνο-λαογραφικό-μουσείο-
τζουμ/

"Frying Pan" Electro Hawaiian Guitar

Ανακτήθηκε από https://www.metmuseum.org/art/collection/search/729575

Music Synthesizer (2016, Ιανουάριος 27)

Ανακτήθηκε από https://www.britannica.com/art/music-synthesizer

18