Komunikasyon at

Pananaliksik sa Wika at
Kulturang Pilipino
Ikalawang Markahan – Modyul 2:
Ang Wikang Filipino sa Pelikula
at Dulang Pilipino
Komunikasyon at Pananaliksik sa Wika at Kulturang Pilipino
Alternative Delivery Mode
Ikalawang Markahan – Modyul 2: Ang Wikang Filipino sa Pelikula at Dulang Pilipino
Unang Edisyon, 2020

Isinasaad sa Batas Republika 8293, Seksiyon 176 na: Hindi maaaring magkaroon ng karapatang-
sipi sa anomang akda ang Pamahalaan ng Pilipinas. Gayonpaman, kailangan muna ang
pahintulot ng ahensiya o tanggapan ng pamahalaan na naghanda ng akda kung ito ay
pagkakakitaan. Kabilang sa mga maaaring gawin ng nasabing ahensiya o tanggapan ay ang
pagtakda ng kaukulang bayad.

Ang mga akda (kuwento, seleksiyon, tula, awit, larawan, ngalan ng produkto o brand name, tatak
o trademark, palabas sa telebisiyon, pelikula, atbp.) na ginamit sa modyul na ito ay nagtataglay
ng karapatang-ari ng mga iyon. Pinagsumikapang matunton ang mga ito upang makuha ang
pahintulot sa paggamit ng materyales. Hindi inaangkin ng mga tagapaglathala at mga may-akda
ang karapatang-aring iyon. Ang anomang gamit maliban sa modyul na ito ay kinakailangan ng
pahintulot mula sa mga orihinal na may-akda ng mga ito.

Walang anomang parte ng materyales na ito ang maaaring kopyahin o ilimbag sa anomang
paraan nang walang pahintulot sa Kagawaran.

Inilathala ng Kagawaran ng Edukasyon

Nanunuparang Tagapamanihala: Carleen S. Sedilla CESE
Nanunuparang Pangalawang Tagapamanihala/Nanunuparang Hepe: Jay F. Macasieb DEM, CESE

Bumuo sa Pagsusulat ng Modyul

Manunulat: Noly E. Magbalot

Editor: Maria Fe C. Balaba

Tagasuri: Maria Fe C. Balaba

Tagalapat: Anna Liza A. Ataiza

Tagapamahala: Neil Vincent C. Sandoval

Pandibisyong Tagamasid, LRMS

Maria Fe C. Balaba
Pandibisyong Tagamasid, Filipino at MTB

Inilimbag sa Pilipinas ng Pampaaralang Sangay ng Lungsod ng Makati sa tulong ng

Pamahalaang Lokal ng Makati (Local School Board)

Department of Education – Schools Division Office of Makati City

Office Address: Gov. Noble St., Brgy. Guadalupe Nuevo

City of Makati, Metropolitan Manila, Philippines 1212
Telefax: (632) 8882-5861 / 8882-5862
E-mail Address: makati.city@deped.gov.ph
 Alamin

Ang wikang ginagamit sa mga napanonood mo sa mga pelikula gayondin sa mga

dula ay lubhang mahalaga sa pakikipagkomunikasyon at pagpapahayag ng damdamin.
Marahil ay naapektuhan ka sa mga linyang binibitiwan ng mga artista lalo na sa
kanilang mga hugot lines. Sinasabi na ang pelikula at dula ay sumasalamin sa lipunang
ating ginagalawan. Bawat kataga at mga salitang kanilang binibitiwan na may
damdamin ay talaga namang nakapagpapabagabag sa ating damdamin. Tinatalakay
nito ang tema ng pamilya, pag-ibig, kabiguan, pagtataksil, pagbangon, paghihiganti,
pagpapatawad at iba pa. Upang lumawak pa ang iyong kaalaman, halina at alamin mo
pa ang ibayong kaalaman sa mundo ng pelikula at dulang Pilipino at ang kaugnayan
nito sa wikang Filipino.

Sa katapusan ng pag-aaral ng modyul na ito, inaasahang:

• Nasusuri at naisasaalang-alang ang mga lingguwistiko at kultural na
pagkakaiba-iba sa lipunang Pilipino sa mga pelikula at dulang napanood;
(F11PD – IIb – 88)
• Naipaliliwanag nang pasalita ang iba’t ibang dahilan, anyo, at pamaraan ng
paggamit ng wika sa iba’t ibang sitwasyon; at
(F11PS – IIb – 89)
• Naibabahagi ang sariling opinyon hinggil sa mga isyung pangwika.

Subukin

Magandang araw aking mag-aaral! Ngayon ay titignan ko kung handa ka na sa

ating bagong aralin. Tara! Maglakbay na at pumalaot sa dagat ng karunungan. Gawin
mo ang paunang pagsasanay na ito. Bilugan ang sagot kung sa anong pelikula hango
ang mga linyang ito.
1. “Mahal mo ba ako dahil kailangan mo ako, o kailangan mo ako kaya mahal mo
ako?”
A. Milan
B. One More Chance
C. Starting Over Again
D. My Amnesia Girl
2. “Noong nakakakita ka. ‘di mo ako nakita. Nang mabulag ka, doon mo lang ako
nakita. Salamat, kabayan. Salamat my baby dragonfly.”
A. Can’t Help Falling In Love
B. Kita Kita
C. I’m Drunk I love you
D. Love You to the Stars and Back
3. “Am I not enough? Pangit ba ako? Kapalit-palit ba ako?... Then, why?!”
A. She’s The One
B. Just The Way You Are
C. My Ex and Whys
D. Everyday I Love You

1
 4. “Walang himala! Ang himala ay nasa puso ng tao. Nasa puso nating lahat! Tayo
ang gumagawa ng himala! Tayo ang gumagawa ng mga sumpa at ng mga
Diyos. Walang himala!”
A. Bona
B. Atsay
C. Bilangin ang mga Bituin sa Langit
D. Himala
5. “Huwag mo akong mahalin dahil mahal kita. Mahalin mo ako dahil mahal mo
ako because that is what I deserve."
A. Hello, Love, Goodbye
B. Barcelona: A Love Untold
C. The Hows of Us
D. Crazy Beautiful You
6. “Yung sorry ba sa 'yo isang lisensya para paulit-ulit mo na akong
lokohin, ganun ba 'yon?"
A. The Unmarried Wife
B. That Thing Called Tadhana
C. Ang Dalawang Mrs. Reyes
D. One More Try
7. “Bayan o sarili, pumili ka.”
A. Supremo
B. Heneral Luna
C. Rizal sa Dapitan
D. Bonifacio: Ang Unang Pangulo
8. “You're nothing but a second-rate, trying hard copycat!”
A. Bituing Walang Ningning
B. Sana’y Wala Nang Wakas
C. Ngayon at Kailanman
D. Kahit Wala ka na
9. “Ang mundo ay isang malaking Quiapo. Maraming snatcher,
maaagawan ka. Lumaban ka!"
A. The Panti Sisters
B. Working Girls
C. No Other Woman
D. The Mistress
10. “Akala mo lang wala...pero meron! Meron! Meron!"
A. Bata, Bata...Paano Ka Ginawa?
B. Dekada 70
C. Palimos ng Pag-Ibig
D. Pahiram ng Isang Umaga

Aralin Ang Wikang Filipino sa

1 Pelikula at Dulang Pilipino

Balikan

Natatandaan mo ba?
Iba’t ibang sitwasyong pangwika ang ating nakahaharap sa ating buhay. Iba ang
sitwasyong pangwika sa telebisyon, radyo, diyaryo, internet, mga social media platforms
at sa mga Kulturang Popular na nauusong bagong genre ng panitikan gaya ng Flip Top,

2
Hugot Lines at Spoken Poetry. Inaasahan na nakababasa ka ng mga artikulo mula sa
mga binanggit at nasusuri ang mga wikang ginagamit sa mga ito. Makatutulong ang
kasanayang ito sa mga susunod pang pag-aaral.

Punan ang grapiko ng mga paborito mong pelikulang Pinoy at isulat sa kahon
ang linyang tumatak sa iyong damdamin.

Pamagat ng Pelikula Hugot Lines

1.

2.

3.

4.

5.

Tuklasin

Ang kauna- unahang nagawang pelikula sa Pilipinas ay ang Dalagang Bukid sa

direksiyon ni Jose Nepomuceno noong 1919 base sa Zarzuela na isang highly-
acclaimed MeloDrama ni Hermogenes Ilagan at ni Leon Ignacio. Ang mga unang
tagagawa ng pelikula ay gumagaya sa mga sa Hollywood kung hindi man ay sa mga
aklat.

Noong 1929, ang Syncopation, na isang kauna-unahang pelikulang

may tunog ay ipinalabas sa Radio Theater sa Maynila sa Plaza Sta.Cruz
ay gumawa ng Talkie o pelikulang may lapat na tunog sa mga
lokal na produser ng pelikula at noong Disyembre 8, 1932 ay
ginawa ang unang Tagalog na Pelikula na pinamagatang Ang
Aswang, na isang pelikula na may tema ng katatakutan base
sa mga alamat, ngunit sa mga ilang nakatatanda sa pelikulang ito ay hindi
talaga ito purong may tunog, ay ang Punyal na Ginto na ipinalabas noong Marso 9,1933
sa Lyric Theater.

Noong 1930s, ang ilang mga artista at mga prodyuser ay tumutulong sa

pagpapaunlad pa ng industriya ng pelikula. Ang mga tao ay namangha sa mga
magagaling na pagganap at sa pagpili ng tema ng pelikula, karamihan dito ay tungkol
sa mga pinagdaanan ng mga Pilipino sa mga mananakop, tulad ng Patria Amore; Mutya
ng Katipunan ni Julian Manansala na mayroong elemento ng propagandang Anti-
Spanish.

3
 Si Carmen Concha, ang unang babaeng direktor sa Pilipinas ay gumawa din ng
mga ilang pelikula tulad ng Magkaisang Landas at ang Yaman ng Mahirap noong 1939,
sa ilalim ng Parlatone Hispano-Filipino at ang Pangarap noong 1940 sa ilalim ng LVN
Pictures.
Mula sa: https://tl.wikipedia.org/wiki/Pelikulang_Pilipino

Suriin

Mula sa tekstong binasa, ano ang masasabi mo sa lingguwistiko at kultural na ambag

ng pelikula sa lipunang Pilipino?
_____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
Sinasabi na matagal nang patay ang industriya ng pelikula at dula sa Pilipinas. Bilang
isang kabataan, paano ka makatutulong sa muling pagpapasigla at pag-unlad ng
pelikula at dulang Pilipino?
_____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________

Pagyamanin

Basahin ang teksto. Pagkatapos ay punan ang grapiko ayon sa hinihinging

impormasyon.

Ang wikang Filipino ay isang mahusay na instrumento sa pambansang identidad.

Sa pagdaan ng panahon at pagdating ng makabagong panahon, marami sa mga
banyagang pelikula ay isinasalin sa pambansang wika upang higit na maintindihan ng
mga Pilipino.
Ilan sa mga ito ay ang mga koreanovela na talaga namang tumabo ng ratings sa
mga istasyon ng telebisyon. Kasabay nito ay ang pagda-dub ng mga iba pang dulang
banyaga sa wikang Filipino. Ang pelikulang Pilipino ay gumagamit na ngayon ng
wikang Filipino upang higit na maintindihan ng
masang Pilipino. Kadalasan ay wikang Ingles ang
pamagat ng mga pelikula. Hindi naman kasi
mapasusubalian na maraming mga banyaga ang
nakatira sa Pilipinas. Filipino ang itinuturing na lingua
franca ng bansa at dahil dito, ito ang gamit ng pelikula,
dula, telebisyon at mass media upang higit na
mapalawak ang market audience nito. Kapag malaki
nga naman ang market, ibig sabihin ay tatabo rin ng
milyon-milyon ang pelikula.
Dahil sa malawakang impluwensiya ng pelikula
at iba pang mass media, lumalawak na ngayon ang
nakapagsasalita ng pambansang wika. Ito ay isang
magandang hakbangin upang patuloy na lumago ang

4
wika. Bagama’t marami na sa katutubong wika ang tuluyan nang hindi ginagamit at
namamatay, patuloy naman sa pag-unlad ang wikang Filipino. Ayon sa Komisyon sa
Wikang Filipino, ang wikang Filipino ay dapat gamitin at payabungin.
Sa kabilang dako, mapapansin sa mga linya sa pelikula at dula na ang wikang
ginagamit ay madalas na impormal at hindi sumusunod sa mga pamantayan. Madalas
ay may naririnig tayong wikang shokoy o inembentong wika sa pelikula o telebisyon na
sa kalaunan ay nakasanayan nang gamitin at tanggapin ng madla. Marahil sa ganitong
pagkakataon, ang tanging layunin na lamang ng pelikula ay magbigay- aliw.
Sa pag-unlad ng isang bansa ay kasabay na umuunlad ang wika. Ang sabi nga’y
walang isang malaking hamon ngayon sa mundo ng pelikula, dula at mass media na
tumulong sa intelektwalisasyon ng wikang Filipino upang higit na mapahusay at
maiangat ang antas nito bilang isang wikang kinikilala sa mundo.

Pamagat ng Uri ng Wikang Halimbawa ng Kahulugan ng salita

Napanood na Ginagamit sa mga salita na batay sa konteksto
Pelikulang Pelikula bago sa pandinig ng pagkakagamit sa
Pilipino diyalogo
Hal. Unkabogable Gay lingo -Unkabogable -Di matitinag
Pribeyt Benjamin -Keri -kaya
-Sinetch itech -sino ito
1.

2.

3.

4.

5.

Mula sa nabasang teksto hinggil sa sinasabing makatutulong ang pelikula at dula sa

intelektwalisasyong ng wikang Filipino, isulat ang iyong nabuong pangkalahatang
konseptong pangwika sa espasyo sa ibaba.
_____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________

Isaisip Bakit mahalagang masuri ang wika ng mga

pelikula at dulang Pilipino?
Bilang mga mag-aaral, paano ka makapag-
aambag sa pagpapalaganap ng Wikang Filipino?
Dugtungan ang pahayag.
Natutuhan ko na
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________

5
 Isagawa

Gawain 1 Mula sa konseptong iyong nabuo, magsaliksik hinggil sa Indie films at

ang ambag nito sa wikang Filipino na kakikitaan ng
lingguwistiko at kultural na pagtalakay sa lipunang
Pilipino. Ibahagi ito sa iyong kamag-aral.
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________

Gawain 2 WIKA-HAMBING
Paghambingin ang wikang ginagamit sa mga pelikula noon at sa ngayon. Itala ang katangian
ng wika sa Venn Diagram.Ipaliwanag ang dahilan, anyo, pamamaraan ng paggamit ng wika.

Pelikula Noon Pelikula Ngayon

6
Gawain 3 Lights… Camera… Action!
Panuto: Magtala ng limang Pelikula o Dulang Pilipinong napanood na. Isulat ang mga
linyang nagtatak sa mga manonood. Ipaliwanag ang kahulugan batay sa konteksto ng
pagkakagamit.

Dahilan, anyo at
Pamagat ng Mga Linyang Kahulugan batay pamamaraan ng
Pelikula Nagpatanyag sa sa konteksto paggamit ng wika
Pelikula sa iba’tibang
sitwasyon

One More Sana ako pa rin… -Hiniling ni Basha -pagbibigay-

Chance ako na lang… na mahalin siyang katwiran sa
ako na lang ulit. muli ni Popoy nararamdan ng
tauhan

1.

2.

3.

4.

5.

7
 Tayahin

Magtala ng mga Sitwasyong Pangwika sa mga Pelikula at Dulang napanood na.

Mga Isyung Pangwika sa Mga Isyung Pangwika sa Dula

Pelikula

Ano ang nararapat gawin upang maiangat ang antas ng wikang

Filipino sa Pelikula at Dulang Pilipino?