KONTEMPORARYONG

DAGLI
Ang dagli ay isang anyong
pampanitikan na maituturing na
maikling maikling kuwento.
Bagamat walang katiyakan ang
pinagmulan nito sa Pilipinas,
sinasabing lumaganap ito sa
unang dekada ng pananakop ng
mga Amerikano.
Wala ring nakatitiyak sa angkop na haba
para masabing dagli ang isang akdang
pampanitikan. Subalit sinasabing
kinakailangang hindi ito aabot sa haba ng
isang maikling kuwento. Kabilang sa
kilalang mga manunulat ng dagli
sina Iñigo Ed. Regalado na may
talipanpang Tengkeleng, Jose Corazon de
Jesus, Rosauro Almario (Ric. A.
Clarin), Patricio Mariano, Francisco
Laksamana, at Lope K. Santos.
  Lope K. Santos – Perfecto Malaya, Anak-bayan,Hugo
berde,pangarap, Doctor Bejuco

 Inigo ed Regalado – tengkeleng, lakan-luha, panimdim

SAGISAG-
 Jose Corazon de jesus- Horace, pepito
PANULAT
 Rosauro Almario- matanglawin. Ric A.Clarin, Raxa
Matnda, Batang simoun at El Satirico

 Patricio mariano – Pedro Manibat , Juan Masili,

Tagusugat at Di Magmamaliw
 Deogracias Rosario “ Ama ng Maikling Kwento
:- Dario, Ramedes, Rosalino, Dante A. Rosetti,
Delio at Mortimer

 Valeriano Hernandez-peńa “ Ama ng Nobelang

Tagalog” – Isanf Dukha , Baling-Bulak at
kabuteng –bulaklak
 Sa pananaliksik ni Rolando Tolentino, sinabi ni Teodoro
Agoncillo na sumulpot ang dagli noong 1902, kasabay ng
pagkakalathala ng pahayagang Muling Pagsilang na
pinamahalaan ni Lope K. Santos, at nagpatuloy
hanggang 1930.

 Ayon naman kay E. Arsenio Manuel, nag-ugat ang dagli

sa panahon ng pananakop ng mga Kastila. Naging
tampok ang mga ito sa mga pahayagang Espanyol at
tinawag na Instantaneas. Gayunman, hindi malinaw kung
hinango nga ng mga manunulat sa Tagalog ang ganitong
anyo mula sa mga Español dahil hindi pa malinaw noon
kung anong uri ang itatawag sa akdang
anyong prosa ngunit patula ang himig.
.

Nagkaroon lamang ng linaw ang

anyong prosang gaya ng maikling
kuwento at nobelapagsapit ng 1920,
at mula rito’y lalong sumigla ang
pagpapalathala ng dagling nasa
ilalim ng sagisag-panulat
Ayon kay Aristotle Atienza, malaking
bilang ng mga dagli na nakalap nila ni
Tolentino para sa antolohiyang “Ang
Dagling Tagalog: 1903-1936” ang
tumatalakay sa karanasan ng
mga lalaki sa isang patriyarkal na
lipunang kanilang ginagalawan
 Sa obserbasyon ni Tolentino, nagpapalit-palit
ang anyo ng dagli mula sa harap na pahina ng
mga pahayagan hanggang sa maging
nakakahong kuwento sa mga tabloid o tampok
na kuwento (feature story) sa mga kolum,
pangunahing balita (headline) sa pahayagan,
at telebisyon.
 Aniya, “na-transform na ang dagli, hindi na ito
tinawag na dagli at nagkaroon na ng ibang
lehitimong pangalan at katawagan—
anekdota, slice-of-life, day-in-the-life, at iba pa
at lehitimasyon (pagpasok ng ganitong uri ng
kwento sa media).”
 napagkakamalang katumbas
ng flash fiction o sudden fiction sa
Ingles ang dagli. Nguni’t ayon sa
ANG DAGLI SA panayam kay Dr. Reuel Molina
KASALUKUYAN Aguila, naunang nagkaroon ng dagli
sa Pilipinas (1900s) bago pa man
nagkaroon ng katawagang flash
fiction na umusbong noong 1990.
 Noong 2007, lumabas ang antolohiyang “Mga Kwentong
Paspasan” na pinamatnugutan ni Vicente Garcia Groyon.
 Taong 2011 naman nang mailathala ang “Wag Lang Di
Makaraos (100 Dagli Mga Kwentong Pasaway, Paaway at
Pamatay)” ni Eros Atalia kung saan, ayon sa blogger na si
William Rodriguez, tinatalakay ang “samu’t saring pangyayari
sa lipunan sa paraang madaling unawain dahil simple lang ang
paggamit ng wika.”
 Inilathala naman nitong Mayo 2012 ang koleksiyon ng mga
dagli ni Jack Alvarez na may pamagat na “AngAutobiografia ng
Ibang Lady Gaga” na ayon kay Aguila:

 “Naiangat ni Jack Alvarez ang dagli sa isang sining ng paglikha

ng malaking daigdig mula sa maliit
  1. Dagliang Romantiko
Pumapaksa sa pag-ibig
Punto ay romantisismo o sentimentalism

Dagli 2. Dagliang Makabayan

( mga saliksik May himig ng anti-imperyalista

ni Tolentino
3. Dagliang Tumatalakay sa suliranin ng bayan
Atienza ) Nagbibigay kamulatan sa mga isyung panlipunan na
isinilang ng modernisasyon
Kabilang ang kawalang-propesyonalismo, trabaho at
prostitusyon
4. Dagliang nagpapahayag ng bagong
moralidad
Nagtataguyod ng bagong moralidad na
inaasahan sa pag-unlad
Liberal na demokrasya

5. Dagliang tuwirang tumatalakay sa inaasam

na kalayaan
Tuwirang pumapaksa sa independensiya