WIN TINT TUN (Chout Tite Hmar) PDF

You might also like

Download as pdf or txt
Download as pdf or txt
You are on page 1of 116

(6)

(6) wkwkdu
dufrfrSmSm
avmuf
avmufuukdu
kdufw
fwmm cHcHzzl;l;ovm;
ovm;
ESifh

tjcm; axmif 0WKwdkrsm;

0if;wifhxGef;
ESifh

0if;wifhxGef; 1
(6)wdkufrSm avmufudkufwm cH&zl;ovm; ESifh tjcm;axmif0wˆKwdkrsm;

pmtkyfrSwfwrf;

pmtkyftrnf

(6)wdkufrSmavmufudkufwmcHzl;ovm;
eSifh
tjcm;axmif0WKwdkrsm;

a7;ol - 0if;wifhxGef;

yef;csD
rsufeSmzkH;- wifudkudkOD;
twGif;- wifudkudkOD;? ^mEfp;dk
'DZdkif; - KT
pmtkyfrGrf;rH - opfcufoHvGif

ykHESdyfjcif;
yxrtjudrf

xkwaf 0onfu
h mv
2005?atmufwdkbm

tkya
f 7 - 1000
wefz;kd - ( )

xkwfa0=jzefŒcsda&;
oPmawmf v S e f a 7;pmay
503 Ichida Building
2-11-3 Kita Otsuk Toshimaku
T 170-0004
Tokyo,Japan
Tel:090-6119-1975
E-mail: bhamokyaw@koko-attraction.com

2 0if;wifhxGef;
(6) wdu
k rf mS avmufuu
kd w
f m cHz;l ovm;
ESifh
tjcm; axmif 0wˆKwdrk sm;
0if;wifhxGef;

rmwdum

pmrsufESm
opPmtiftm;pktrSm æ 4
0if;wifx
h eG ;f trSm æ 6

0wˆKwdkrsm;
1? wdkufwef;pD; 9
2? a&$aq;vdyf aiGaq;vdyf 16
3? cspfvGef;vdk@ a&mufvmolyg 24
4? aus;Zl;wHk@wif &Sdygv#ifvnf; 32
5? t opPm 41
6? ajcusif; 49
7? 5 wdkuf/ 22 59
8? ppfa=uma&; 70
9? t&l;wdkuf 81
10? (6)wdkufrSm avmufudkufwm cHzl;ovm; 92
11? (10)bkwf/ (14)a,muf 103

0if;wifhxGef; 3
(6)wdkufrSm avmufudkufwm cH&zl;ovm; ESifh tjcm;axmif0wˆKwdkrsm;

xkwaf 0ol opPmawmfveS af &;pmaytiftm;pk.trSm æ


wae@?opPmawmfveS af &;pmayr*~Zif;t,f'w D mrsm;jzpf=uonfh q&marmifp;dk csed f
ESihf q&mrZifZifw@kd xrH S tD;ar;vfwyk'f 0ifvmonf? q&m0if;wifx h eG ;f .0wˆKwdak wGukd
opPmtzG@J uxkwaf 0zd@k twGuf óudwifjyifqifxm;=u&efEiS hf 0wˆKwdak wGukd r=umrDy@kd ay;
vduk rf nf/ zwf±x _ m;=uzd@k Ed;k aqmfonft h ;D ar;vf? 0wˆKwdak wGu Armjynfzufqpfaxmif
tarSmifwu kd xf uJ axmiftawG@tñuH0wˆKawG[k q&mrZifZifu zke;f ESiafh jymonfukd
xyf=um;&jyefonf? b,fvdk0wˆKwdkawGygvdrfh? 0wˆKwdkawGvufxJa&mufvmvdk@zwf&
awmhro S &d awmhrnf? b,fv0kd wˆKwdu k kd zefw;D xm;ygvrd ?hf usaemfw@dk opPmawmfveS af &;
pmaytzG@J u q&m*gr%d. “,rrif;O,smOfo@kd tvnfa&mufjcif;” acgi;f pOfjzihf a&;om;
wifjyxm;onfh axmiftawG@tóuHaqmif;yg;rsm;udk xkwfa0cJhonfrSmr=umvSao;?
zufqpfppftm%m&Sipf epf. zdEydS af &;,E &W m; acG;oGm;pdwrf sm;jzpf=uonfh ppfwyf/ ykvyd /f
w&m;ol}uD;/ w&m;±kH;/ axmif/ axmufvSrf;a&;ESifh óud;wdkuftarSmifwkduf/ azmufjyef
,kwu f ef;onfh ppfOya'wk@d EiS t hf rsK;d om;jynfov l x l ak wGukd zdEydS af csre_ ;f aeus? zufqpf
u ol@vufxJutm%mjrJjrJwnfwef@a&;twGuf oabmxm;uGJvGJol'Drdkua&pDtif
tm;pk rSeo f r#v;Hk 0&Sio f efciG rhf &S?d acgi;f axmifciG rhf &S?d r&S&d atmif xkzd Ed ydS af &; acG;oGm;pdwf
rsm;jzifh acsr_ef;ypfonf? q&m*gr%du ol.axmiftawG@tñuH (odk@r[kwf) ,rrif;
O,smOftawG@tñuHukd aqmif;yg;pmayykpH jH zifh azmfxw k o f nf? q&m0if;wifx h eG ;f u 0wˆK
pmayykHpHjzihf azmfxkwfonf? 0wˆKjzpfojzihf tEkynmzGJ@oDr_.tajccHtusqkH;cHpm;r_xk
xnftwdkif;tqu ygvm+yD?
q&m0if;wifx h eG ;f 0wˆKwkad wGukd vufxaJ &mufvmIzwf±&_ aomtcg 0wˆKwyk'pf D
wGiyf g&o dS nft h a=umif;t&mESichf pH m;r_rsm;rSm ,HEk ikd pf &myifr&S?d ,rrif;O,smOfo@kd usaemf
wk@d tvnfa&mufco hJ uJo h @dk q&mh0wˆKawGuzkd wf&if; zufqpfi&Jcef;udk usaemfw@kd a&muf
oGm;cJ=h uonf? a=uuG&J / u±k%mjzpf&/ a'gojzpf&/ r[kww f mrw&m;wmrSeo f r#/ tm
%mwnfjrJa&;twGuv f yk af qmifaeonfh zufqpfae0if;ESihf ae0if;acG;oGm;pdwrf sm;udk
pufqkyf&G@Hrkef;&/ atmhESvkH;em&/ axmiftwGif;u jynfol@ol&Jaumif;wkd@.aoG;ESifh pdwf
"mwfrsm;udk av;pm;pdwf/ trSefw&m;udkjrwfEdk;wefzdk;xm;jcif;ESifhtwl &ifxJrSm&J&J
awmufvmcJ&h æ ponfh cHpm;r_w@dk ukd weifw h yd;k &&Scd pH m;=u&onf? zufqpfaxmifawG
vl@ordkif;rSm &SdcJh+yD;om;? ArmzufqpfawGtwGuf vrf;jycJhwJh [pfwvm&J@ atmhZf0pf
tusOf;axmifudkyJ=unfh? zufqpf*syef&J@i&Jcef;awGudk =unfh? AD,uferfrvGwfajrmuf
rDu AD,ufaumif;awGukd t&Siv f wfvwfi&Jcef;yk@d cw hJ hJ tar &dueftusO;f axmifawGukd
=unfh? ArmzufqpfuvJ tJ'Dhi&Jcef;awGtwkdif;aygh?

4 0if;wifhxGef;
ae0if;zufqpftyk pf t k qufquf&@J zufqpftusO;f axmifqw kd m ,k=H unfcsuo f rm;
awGudk acsr_ef;ypfwJhae&mjzpfovdk tawG;tac:eJ@pdwf"mwfawGudkvnf; acsr_ef;ypfaewJh
ocsKõif;t&yfa'ojzpfonf? cufwmu tawG;tac:eJ@pdwf"mwf,kH=unfr_awGudk tJ'Dvdk
acsre_ ;f ypfv@kd &w,f[k xifaeonf? rxifvu kd yf ge@J zufqpfv@kd 'DtrSmxJuae+y;D usaemfw@kd
ajymvdu k yf g&ap? rxifyge@J ? vl[marG;uwnf;u vGwv f yfpmG awG;ac:cGi/hf ,k=H unfciG &hf +dS yD;
om;? ,kH=unfcsuform;[m b,faomtcgrStvHrvSJyg? ordkif;t&yf&yfuvnf; xkd
tcsuu f kd jyoaevsuyf g? q&m0if;wifx h eG ;f uAsmxJutwkid ;f ygy?J “'gayr,fh 'Dae&mrSmyJ
tmZmenfrsm;pGmudzk mG ;opf/ oHr%dppfppfaywifc/H rD;v#aH wGwiG ;f rSmjzwfausm&f if; tvif;
cspo f al wGvJ arG;vmw,fæ”? [kwo f nf? xdzk ufqpfw@dk .i&Jcef;ocsKiõ ;f rD;v#x H rJ mS tvif;
cspo f al wGarG;vmcJw h mygy?J wenf;ajym&&if tzdEydS cf jH ynfoal wGxu J jynfo@l awG&ŒJ ud, k f
pm; tefwkawmfvSefcJh=uonfh tvif;cspfol ol&Jaumif;awG?
'Dvikd &Jcef;uae touf&iS v f sux f u G v f mcJoh nfh pma&;q&m uAsmq&m awmfveS f
a&;orm;/ odumQ }u;D rm;onfh ,k=H unfcsuo f rm;.zufqpfaxmiftawG@tñuH 0wˆKwdrk sm;
udk bma=umifh usaemfwkd@opPmpmaytzGJ@u rxkwfa0bJae&rnfenf;? 'D0wˆKwdkawGudk
xkwaf 0cGi&hf cJo h nfth wGuf q&m0if;wifx h eG ;f udk usaemfw@dk wvdu _ w f vJS aus;Zl;wifonf?
usaemfwkd@u wyg;ol&J@taESmiftzGJ@/ axmufyHha=u;ESifhuif;onfxufuif;+yD; usaemfwkd@
ajcaxmufay:usaemfw@kd &yf+yD; usaemfw@dk vyk t f m;cac|;eJpmeJ@ pmtkyx f w
k af 0jcif;jzpfonf?
usaemfw@dk ac|;eJpmrsm;onf Armjynfov l @l tzG@J tpnf;twGuf tusK;d &Sad ponfh pmayESihf
omxdkufwefojzifh usaemfwdk@awmfvSefa&;pmayudk a&G;cs,fjcif;vnf; jzpfonf?
aemufxyfaus;Zl;wifpum;qkd&rnfholrsm;rSm opfcufoHvGiftzGJ@udkyg? owfrSwf
xm;onfh &ufvxufapm+yD; pmtkyu f x kd w k af 0jzpfatmif ñud;yrf;ay;onht f wGuf q&m
wkd@udk aus;Zl;wifygonf? txl;ojzihf tpmtdrfa&m*gcHpm;ae&vsufu usef;rma&;udk
riJuh u G b f J pmtkyxf w k af 0a&;twGuv f ;Hk yef;ay;onfh q&mudck ifveG ;f udk aus;Zl;wifonf?
usaemfwkd@&ifawGxJrSm rSwfwrf;awGa&;xdk;+yD;om;yg?

awmfvSefa&;opPmjzifh æ
opPmawmfveS af &;pmaytiftm;pk
atmufwdkbm 5/ 2005?

0if;wifhxGef; 5
(6)wdkufrSm avmufudkufwm cH&zl;ovm; ESifh tjcm;axmif0wˆKwdkrsm;

ed'gef;pum;OD; aus;Zl;trSm

eH&aH v;buf tkw±f ;dk tkww f w


H ikd ;f jcm;vdu
k ±f eHk @J urBmwck avmuwck jzpfomG ;
&wJhae&m[m axmifygyJ// ykHrSefavmu ykHrSefvl@tzGJ@tpnf;eJ@ b,fvdkrS rwlr#Edkif
awmhavmufatmif tHh=op&m ajymif;vJoGm;&ygw,f// urBmwck avmuwck jzpf
oGm;&ygw,f// b,fvdkurBm b,fvdkavmu jzpfoGm;&ygovJ// wcGef;wnf;eJ@
csKyf+yD;ajym&&if æ i&JurBm i&Javmu/ avmui&JygyJ//
jyifyurBm jyifyavmueJ@rwljcm;em;wJh urBmtnpf avmutnpfwck jzpf
oGm;&wJhtavsmuf/ rwljcm;em;wJha0g[m&awG tokH;tE_ef;awGvJ woD;woef@/
wuef@wpkH/ wzkHwbmom uGmjym;jcm;em; vSpGm &Sdvmygw,f// =unfhygh æ
ykHpH/ vufaumuf/ tr_wGJ/ tdk;pm;/ bl;0/ rdef;a*s;vf/ bkwfudkif/ bkwfwdkuf/
bm,m/ wef;pD; / *ef zvm;/ wvmpD/ zdk}uD;/ tvkyf}uD;/ ygq,f/ axmif0ifpm/
vdik ;f 0if/ vdik ;f oGi;f / t=uHtzef æ pwJph wJh a0g[m&awG[m axmifa0g[m&awGyg?
'Davmu[m i&Javmu æ avmui&JjzpfwJhtwGuf tifrwef ylavmifyg
w,f// tvGefw&m ,kwfrm±kdif;pdkif;ygw,f// awmfawmfudk cg;onf;emusnf;p&m
aumif;ygw,f? pufqkyfp&m tedÏm±kHawGeJ@ jynfhESufvGrf;ðcH ykyfa[mif eHapmfae&m
t&yf jzpfygw,f? 'ga=umifh 'Dt&yfukd rpnfum;tyf&mt&yftjzpf xk;H wrf;pOfvm
ajym=uqd=k u owfrw S cf =hJ uygw,f? vlaojr‡KyfE&HS m ocsKiõ ;f ok\ef vkyw f ikd ;f uke;f eJ@
xyfwlxyfr# rpnfum;tyf&mt&yftjzpf wwef;wnf; oabmxm;cJh=uygw,f?
'gjzifh 'Dvdkrpnfum;tyf&mt&yfrSm bma=umifhvlawG jynfhESuf=uyfnyfae
atmif pnfum;ae&ygovJ// ya'o&mZfacwf/ e,fcs@J acwf/ vGwv f yfaa&;&+yD; acwf
uae/ uae@txd acwfwdkif;acwfwdkif; wacwfxuf wacwfwdk;wdk;+yD;om rpnf
um;tyf&mt&yfrSm pnfum;ae=u&wm bma=umifhvJ//
rwljcm;em;wJh acwfumvawGtavsmuf/ aESmiftdrf/ a=u;wdkuf/ tcsKyf/
a*s;vf/ pHjyaxmif/ ykHpHaxmif/ tusOf;axmif/ axmif æ pojzifhpojzifh trnfawG
b,favmuf uGJjym;uGJjym;/ tESpfom& t&uawmh/ oufqdkif&mtkyfpdk;olawG&J@
tm%mwnfjrJa&;/ qufvuftkyfpdk;rif;rlaeEdkifa&;awGtwGuf r&Sdrjzpf zGJ@pnf;
xlaxmifwyfqifxm;&wJh n‡O;f yef;ESyd pf ufa&;u&d,mawGxrJ mS ta&;}uD;u&d,m
wefqmyvmwck[m axmifjzpfaevdk@ygyJ//

6 0if;wifhxGef;
axmifqw kd m tkypf ;kd olw@kd &@J zEd ydS t
f yk cf sKyf n‡O;f yef;ESyd pf ufa&; u&d,mwck jzpfwhJ
twGuf/ &mZ0wfr_jypfr_usL;vGefol 'kp±kduform;awGrS a&muf&SdñuHawG@ xnfhoGif;
cH&wmr[kwf/ rw&m;wJhtkyfpdk;r_udk wkH@jyefqef@usiftefwkwdkufyGJ0if=uol/ trSef
w&m;bufr&S yfwnfc=hJ uol vlaumif;olaumif; ol&aJ umif;awGvJ a&muf&ñdS uHawG@
&ifqdkifpHjref; xnfhoGif;cH&&m ae&mwckjzpfcJh&ygw,f//
axmifqdkwm vl@*k%fyk'frSeftr#eJ@vl@tcGifhta&;tm;vkH;udk csKd;ESdrfzsufodrf;
ypfvu kd wf ahJ e&mjzpf±rHk u rw&m;ojzifEh ydS pf ufapmfum;&m/ ,kw, f w k u f ef;uef; ðyrl
&m/ tusnf;wefqkH; vlrqefqkH; t&yfvJyJjzpfovdk ykefuefol awmfvSefol trSef
w&m;qkyfudkifolrsm; umvra&G; ñuHawG@a&muf&Sd oGm;EdkifzG,f&m&SdwJh teD;pyfqkH;
ae&m 'grrS [kwf oHcw J iftprf;oyfc&H m aywifcw Hk ck/ prf;oyfuiG ;f wckvyJ J jzpfw,f
vd@k qdck siyf gw,f// 'ga=umifh æaxmifxrJ mS wcgu usaemfu, kd wf ikd f Edik if aH &; tusO;f
om;wOD;jzpf&pOfu æ
axmif æ wJh
aESmiftdrfr#om r[kwf
vl@*k%fyk'frSefor#udk acseif;
cg;onf;jcif;aygif;pkHwdk@&J@ A[dkcsuf
&ufpufr_aygif;pkHwdk@&J@ &yf0ef;
aoG;&dyfpGef;aewJh tarSmifajr æ vdk@ uAsmzGJ@qdkjzpfcJhzl;ygw,f// +yD;rS æ
'gayrJh æ 'Dae&mrSmyJ
tmZmenfrsm;pGmudk zGm;opf
oHr%d ppfrppf aywifcH
rD;v#HawGwGif;rSm jzwfausmf&if;
tvif;cspo f al wGvJ arG;vmw,f æ vdk ah zmfusL;cJzh ;l ygw,f// axmifxw J ek ;f u
axmifcHpm;r_ uAsmawG awmfwmfrsm;rsm; pyfqdka&;oDjzpfcJhovdk/ axmifujyefvm
awmhvJ axmifv;Hk csi;f 0wWK&Sn}f uD;ESpyf 'k f a&;jzpfcyhJ gw,f// ESpyf 'k v f ;Hk udk q&m armif
pGr;f &nf/ wifoed ;f armif (axmifxrJ mS yJ usq;Hk oGm;&&SmwJh tJet f ,fv'f D udo k ed ;f wif)/
udak X;atmif(Zifvif;)/ emrnf}u;D pma&;q&mrwOD;eJ@ &Jabmfa&;abmfwcsK@d ukd ay;+y;D

0if;wifhxGef; 7
(6)wdkufrSm avmufudkufwm cH&zl;ovm; ESifh tjcm;axmif0wˆKwdkrsm;

zwfapcJhzl;ygw,f//
tckaxmif0wWKwdak v;awGxu J wcsK@d ukd yxrqk;H p+yD;a&;jzpfcwhJ m udZk ifvif;
tdrfrSmjzpf+yD;/ udkZifvif;udk tOD;qkH;ay;+yD; zwfcJhzl;wmawG &Sdygw,f// &Spfav;vkH;
ta&;awmfy}Hk uD; rwdik rf u D mvuyg// ta=umif;a=umif;a=umifh b,frmS rS azmfjyEdik f
cGifh pmtkyftjzpfxGufay:vmcGifh pufwifykHESdyfEdkifcGifhr&cJhyg? [dkrSm'DrSm odkxm;
0Sufxm; tyfESHxm;cJh&ygw,f//
jynfyudx k uG v f mcJ&h +yD;aemufyikd ;f ta=umif;tm;avsmpf mG axmifwiG ;f cHpm;cJh
&r_av;rsm;udk (t&ifua&;zGJ@cJhzl;+yD;om;a&m ra&;om;jzpfao;wmyg) jyefvnf
psmef0ifwl;azmfa&;zGJ@jzpfcJh+yD; rdk;óud;/ a'gif;tdk;a0/ O'gef;wdk@rSm oifhavsmfovdk ay;ydk@
tok;H ðycGi&hf cJah yrJ/h xk@H yikd ;f xk@yH ikd ;f eJ@jynfjh ynf0h 0 ausaus eyfeyfcpH m;&r_rsK;d rjzpfcyhJ g?
pkpkpnf;pnf; odrf;odrf;xkyfxkyfaygif;±kH;wifqufcsifayrJh vkyfcGifhqEN rjynfh0cJhyg?
tckrS æ tckvkd axmif0wWKwdak ygi;f csKyftjzpf pkppk nf;pnf; aygi;f ±k;H wifqufay;tyf
cGifh&wJhtwGuf opPmpmay&Jabmfa&;abmftm;vkH;udk av;av;eufeuf aus;Zl;
pum; qdv k ukd yf gw,f// &ifwiG ;f rSww f rf; 0rf;yef;wom rSwo f m;xm;vdu k yf gw,f?
tckwifqufvdkufwJh axmif0wWKwdkav;rsm;[m rqvppftpdk;&acwfrSm
tif;pdefaxmif/ om,m0wDaxmifwdk@rSm wu,fjzpfysufcJhwJh jzpf&yfrSefb0ykH&dyf
wpGef;wpaumufa=umif; cJjcpfav;rsm;jzpfovdk/ usaemfhudk,fawG@cHpm;&csuf
wpdwfwydkif; ryDro ±kyfykHv$m tppftrSefrsm;vJ jzpfygw,f//
rqvacwf aemufq;Hk ae0ifcge;D / rqvtusO;f axmifzEd ydS af &;,E &W m;}uD;&J@
wu,fo h ±kyo f uefukd jyefvnfiahJ pmif; ajc&maumuf=unfEh ikd =f u&if;/ ppftm%m
&Sipf epf acwfwavsmufu azmufjyefq;kd 0g;vSwhJ tusO;f axmif,E &W m;}u;D wckv;Hk
&J@ uGif;quftpdwftydkif; wqpfwuef@wauG@wcsKd@udk rD;armif;xdk;jyvdkufEdkifwm
tjzpf od@k r[kwf vdt k yfcsuw f ckukd jznfq h nf;ay;vduk Ef ikd w
f mtjzpf/ wpkw H &m &&Scd H
pm;Edkif=uw,fqdk&ifjzifh/ usaemf =unf=unfEl;El; 0rf;om*k%f,lvdkufygr,f//

av;pm;pGmjzifh
0if;wifhxGef;
8 / 8 / 2005

8 0if;wifhxGef;
axmif0wˆKwdkrsm; (1)

0if;wifhxGef;

0if;wifhxGef; 9
(6)wdkufrSm avmufudkufwm cH&zl;ovm; ESifh tjcm;axmif0wˆKwdkrsm;

wdu
k w
f ef;pD;
0if;wifhxGef;

(1)

“tckæ rif;wdk‹a&mufvmwm axmif? axmifrSæ wdkufvdk‹ac:wJhae&m a&mufvmwm? tdrf


rSmaeæ tdrpf nf;urf;/ ausmif;rSmae ausmif;pnf;urf;/ wdu k rf mS ae wdu
k pf nf;urf; æ axmifpnf;urf;
qdkwm yHkpH/ wdkufpnf;urf;qdkwm yHkpH? yHkpHudk pHkuefvdk‹uawmh tara&æ u|JrawG‹bl; jzpfoGm;r,f?
rif;wd‹k [mrif;wd‹k tjyifrmS bmaumif}uD;yJjzpfcjhJ zpfchJ bmyk*Kd~ vf}uD;yJjzpfcjhJ zpfchJ rif;wd‹k &‹J *% k af wG odumQ
awG bm}uD;awG nm}uD;awGqdkwmudk axmifAl;0rSmc|wfxm;cJhæ ”
axmiftr_xrf;waumif&J@axmifwGif;urR0g&GwfoHu cyfxefxef ysH‹vGifhvmw,f? tif;pdef
e&odeu f rBm&J‹aEGu yljyif;avmifòrdu&f wJt h xJ em;xJo&H nfyel ‹J avmif;csvu kd o f vdyk gy?J usaemf+idr+f yD;
em;axmifaerdw,f? usaemfhudk ydwfavSmifxm;&m (5)wdkufeHygwf(1)tcef;xJuae tjyifbufqD
twwfEdkifqHk;em;pGifh+yD; qufem;axmifaerdw,f?
“uJæ rsKd;odef; æ xHk;pHtwdkif; yHkpHjyay;vdkufygOD; æ”
pum;oH tqHk;rSmawmh æ
“yHkpHjyr,fæ aocsm=unfh/ aocsmem;axmifæ”
jymvtJt h hJ oHjympl;pl; rsK;d ode;f &J‹toHu trde‹f csrw S cf ge;D w&m;ol}uD;&J‹avrsK;d eJ‹ cyfaqmifh aqmifh
xGufay:vmw,f?
“æ a[m'g xdkifyHkpH/ wifyv†ifacGxdkifxm;/ vufESpfzufu 'l;ay:wifxm;/ vufrudk vuf xJrSm
xnfhqkyfxm;/ cg;udk rwfrwfxm;/ rsufaphu awmif=unfhajrmuf=unfhrvkyfeJ‹? wef;pD æqdkwJh
toH=um;&ifæ 'Dvdkxdkifae&r,f æa[m'gu &yfyHkpH? vufESpfzufudk a&S‹rSma[m'Dvdktkyf+yD; csxm;&
r,fæaxmifr;ª axmifyikd af wGe‹J pum;ajym&if wifjyp&m&S&d if 'Dvykd pkH &H yf+yD; pum;ajym&r,f/ q&mawG
qdkwmu 'Dutr_xrf;awGtm;vHk;udkajymwmæ ”
rsK;d ode;f &J‹ oHjympl;pl; jymvtJt h o hJ [
H m atmify&JG ppfo}l uD; avrsK;d xGuv f u kd /f zefw&m awatmif
t}udr}f udrt f cgcg &Gwzf wfyal ZmfyocJ+h yD;om;jzpfwt hJ wGu/f wa&;Ed;k tdycf sirf ;l wl; x&Gw&f wmawmif
txpf t aigh r &S d a wmh w J h bk & m;ud k ; ql q &mavrsKd ; xG u f v d k u f e J ‹ ed r f h c sD j rif h c sD ay:vm aew,f ?
tyfa=umif;xyfatmif =um;zl;ae&+yD;om;jzpfwJh usaemfwdk‹tzdk‹rSmawmh/ "mwfjym;uGJ r_dwuf }uD;udk
tyfoGm;wHk;wHk;eJ‹zGifhjyaeovdkygyJ? 'gayrJh 'Dxl;rjcm;em;"mwfjym;uGJoH}uD;udk =um;&wdkif; =um;& wdkif;
&if x J u sif c eJ usif c eJ jzpf o G m ;&wmawmh t rS e f ? emusif c H c uf jzpf & wmvJ t rS e f ? rsuf p d x J
ajy;ajy;jrifaerdwwfwmu arG;xm;au|;xm;wJh ociftóuduf rJrjJ rif&majy;v$m;xd;k a[mif v_y&f mS ;jy
ae&wJh tifrwefzswfzswfvwfvwf&SdvSwJh acG;euf*kwfusm; acG;+rD;wdk}uD;waumif?
“udkif; æ yHkpHpr,fæ” rsKd;odef;&J‹toH?
usaemfeJ‹wcef;wnf;twlae&wJh atmifoef;jrifhu usaemfhvdk tjyifbufutoHawGqD
10 0if;wifhxGef;
wdkufwef;pD;
tm;pdu k ef m;pGiehf m;axmifae&mu usaemfrh suEf mS qD vSr;f =unfw h ,f? usaemfu [l;ceJ oufjyif;wcsuf
r_wfxkwfvdkufrdw,f?
usaemfhtm±HkodawGu vSrf;jrifaew,f? udk,f udk,fwdkifcHcJh&zl;+yD;om;jzpfwJhtjyif ae‹pOfvdkvdk
=um;odae&wJh trSwo f nmtpkpak wG&‹J azmfjyr_a=umif/h usaemfw‹kd pjH ref;ae&&m (5)wdu k (f 1)cef; eH&}H u;D eJ‹
uyf&uf tkww f w H ikd ;f wxyfjcm;&J‹ [drk mS bufujzpfay:aer,fh jrifuiG ;f awGukd vSr;f jrifaew,f? 'Dtw k f
wHwdkif;wdk@&J@wzufrSm Am'Hyifvwf wyif&Sdvdrfhr,f? tJ'DAm'Hyif&dyfab;rSm wdkuf±Hk;cef;qdkwJh rD;uif;wJ
vdv k kd uifaywdik , f m,D tcsKyfpcef;axmufwv J vkd kd pcef;±H;k av;&Syd gw,f? tJ'D wdu k ±f ;kH cef;ajruGuv f yf
rSm jrefrmuifaywdik v f ufopfrsm;&J‹zrf;qD;jcif;cHxm;&wJh topfpufpuf tusO;f om;rsm;[m aeylxrJ mS
aqmifha=umifhxdkifae&ygvdrfhr,f? 'grSr[kwf blrdurŠvm ajrausmufrmay: y,fy,fe,fe,fzifcs+yD;
wifyv†ifacGxdkif xdkifae&ygvdrfhr,f?
toHwif jymvtJhtJhr[kwf/ tom;ta&mifyg rJusKwfusKwf jymESrf;ESrf;jzpfaewJh ‘rsKd;odef;’ u/
*k%fðycHwyfzGJ‹udk avhusifhoifwef;ay;ae&wJh oifwef;enf;jyrª; *dkufrsKd;w0uf/ tm%myg;uGufom;
*dkufrsKd;w0ufeJ‹ rsufESmudkwif;wif;xm;+yD; a&S‹wdk;aemufiif vrf;ovm;aeygvdrfhr,f?
uifaywdkif wdkuf±Hk;cef;wJwGif;u˜pm;yGJa&S‹rSm/ ppfwyfu wdkuf±dkufcef‹xm;wJh qm*sifodef;òrdif
qdok ul , kd w
f ikd f 'grrS [kwf wm0efus axmifwyf=uyf}uD;oH;k &pfu, kd wf ikd f t+rde‹f om;xdik ±f p_ m;ae+yD; usef
w&pf ESpf&pfeJ‹ t&pfr&Sd0g'grsm;u 0dkif;0ef;=unfh±_ae=uygvdrfhr,f?
“pr,fæ” rsKd;odef;&J‹ jymvtJhtJhtoH&J‹aemufydkif; r=umrDvmawmhr,fhtoHu vlaAsmoH
e&odefaAsmoHqdkwmudkvJ usaemfóudwifod&Sdaeygw,f?
“yHkpHæ”
“xdik rf ,f æ
“xr,f æ”
“bkef; *Grf; azsmif; æ bkwfæ tGef‹”
rsKd;odef;&J@yHkpHwdkifoH ac:oHawGeJ‹twl wqufwnf; xGufay:vmwJh bkef; *Grf; azsmif; æ bkwfæ
tGef‹awGuawmh vufpGrf;jy xkoH ESufoH ±dkufoHawGeJ‹ cH&olbufu xGufay:vmwJh toHawGæ
“'Dcg;}uD;u bmvdk‹ukef;ae&wmvJ æ bkef;”
“'Dvufu tElvufoD;qkyfxm;ovdk}uD; æ bkwf”
“'Dausm,m;}uD;u avmufav;udkif;vdk aumhraeeJ‹/ rwfrwfxm; æ udk;q,f'D*&D rwf rwf
æ*Gwf æ tGef‹ æ”
rsKd;odef;&J‹ oHjym;pl;a[mufoHaigufoH/ tjypfr&Sdtjypf&Sm ±dkufESufxkaxmif;jy&oHawG
tqufrjywf nHpnfpifxGufvmw,f?
topfpufpuf tusOf;om;rsm;crsm ajrjyifay: zHktvdrf;vdrf; ac|;t&$J&$JeJ‹ tvJvJtvl;vl;
cHae=u&ygvdrfhr,f? u|Jaygufwaumifvdk ajy;v$m;xkESuf atmf[pfjyae&wJh rsKd;odef;&J‹udk,fay:rSmvJ
ac|;awGpdk‹aeygvdrfhr,f?
wdkufwef;pD;rsKd;odef;&J‹ 'DvdkwdkufyHkpHjyoHawG ae‹pOf&ufquf =um;vm&+yDqdk&ifawmh wdkufxJrSm
tr_wo JG pfawG Edik if aH &;tusO;f om;opfawG pkòyHa&muf&v dS mae&+yD? tjyifrmS wjynfv;kH tzrf;tqD;awG
0if;wifhxGef; 11
(6)wdkufrSm avmufudkufwm cH&zl;ovm; ESifh tjcm;axmif0wˆKwdkrsm;
rsm;ae+yDqdkwJh oauFwygyJ?
aemufxyf b,folawGrsm; tqGJcH&jyef+yDvJ? udk,feJ‹wqufwnf; tr_wGJwlawGrsm;vm;?
v_y&f mS ;r_topfawGrsm; xyfay:vmwmvm;? ævm;/ ævm;qdw k hJ rqH;k Edik w
f hJ awG;awmxifjrif rSe;f q
=unfhr_awGeJ‹twl &ifxJrSm v_dif;abmifbifcwfcJh& a=uuGJcJh& qdk‹eifhcJh&wmcsnf; jzpfygw,f?
yHkpHjyoH ±dkufoHESufoHawG+idrfoufoGm;+yD; q,frdepfavmuf=umcsdefrSmawmh xHk;pHtwdkif;æ
“zsmaxmif aemufvSnfh wef;pDxm; æ”
rsKd;odef;&J‹ oHjymvtJh pll;&S&S[m aEGav±l;eJ‹twl cyfoJhoJhyJ vdrfh0ifvmw,f? 'DwdkufrSmr[kwfyJ
(4)wdu k vf m; (2)wdu k vf m;qD ae&mcsxm;vdu k yf &kH w,f? 'ga=umifh (5)wdu k x f q J t
D xdawmh pl;pl;&if&h ifh
a&mufrvm? 'gayrJh eifeh ifph ;l pl; cHpm;ae&qJ&ifcek o
f uH awmh wqwfqwf wkecf gaewke;f av? &yfroGm;/
+idrfroGm;?
“tif; æ aemufxyf b,fESpfa,mufavmufrsm;jzpfrvJ uAsmq&ma&æ” atmifoef;jrifh u
usaemfhrsufESmudk=unfh&if; oufjyif;wzGzGeJ‹ajymw,f?
“rsKd;odef; 'Dbufa&mufvmwJhtcg acsmhar;=unfhaygh? armif&ifeJ‹ &if;ESD;om;yJ[m”
usaemfuajymawmh atmifoef;jrifhu acgif;ndwfjyw,f?
t&ifu 'Dtcef;(1)xJ usaemfa&mufrvmcif/ atmifoef;jrifhyJae&wkef;/ nbuf wdkufwef;
ydwfcsdefrSm rsKd;odef;udkvJ 'Dtcef;(1)rSmyJ ae&mcsxm;ay;awmh atmifoef;jrifh[m rsKd;odef;eJ‹ E_dif;,SOf
csuftm;jzifh &if;ESD;ae+yD;om;?
“rsKd;odef;u usaemfhudkawmh rsufESmemaeovdkjzpfvdk‹ a&csKd; *efzvm;csawGrSm bmjy\emrS
r&Smzl;bl;? 'gayrJh 'Daumifu bmowif;rS odyfrajymbl;? ol‹tb qm*sifodef;òrdifwdk‹ rsufESm!dkrSm
odyfa=umufwmæ”
atmifoef;jrifhu usaemfhudk&Sif;jyawmh usaemfòyH;vdkufrdw,f?

(2)

rsKd;odef;[m wdkufwef;pD;?
‘wef;pD;’qdkwJh&mxl;[m e&odefxJrSm eJeJaemaem &mxl;r[kwf? tusOf;om;uaejzpfEdkifwJh
&mxl;awGxJrSm tjrifhqHk;? tjyifuae axmifrª; axmifydkifawGudk aiGxdk;vdkif;0ifrS&EdkifwJh &mxl;ae&m
jzpf±rkH u ud, k wf ikd u
f vJ ±du
k &f J ESu&f J xk&J axmif;&JwhJ vufpvufe&SOd ;D rS? trsm;tm;jzifh ESp}f uD;orm;
vlowform;eJ‹ "m;jy}uD;awG 'Dvdk&mxl;rsKd;&avh&Sdw,f? txl;ojzifh ‘wdkufwef;pD;’vdk ae&mrsKd;us/
txufyg t&nftcsif;awGtjyif axmufvSrf;a&;óuduf qm*sifodef;òrdifwdk‹vdk aumifawGtóudufyg
jynfhpHkvHkavmufzdk‹vdkao;w,f? ‘wdkuf’qdkwm axmufvSrf;a&;uzrf;qD;xm;wJh tusOf;om;awG/
trsm;tm;jzifh EdkifiHa&;tusOf;om;awG xm;wJhae&mav?
rsKd;odef;[m owfrSwft&nftcsif;awG jynfhpHkol? t&ifu “ppfom;”qdkwJh[muvJ axmuf
vSrf;a&;óuduf? vlvHk;vlzefu u|Jaygufwaumifvdk? xka&; ESufa&; vufraES;wwfwm ol‹tr_uae
oufaocH+yD;om;? ol‹txuft&m&Sd Adkvfrª;wOD;tygt0if vlESpfa,mufudk owfvmcJhwJhvlowfr_eJ‹
12 0if;wifhxGef;
wdkufwef;pD;
woufwu|e;f jypf'%fcsrw S jf cif;cHxm;&ol? ppfc±kH ;kH uae jypf'%fcsrw S cf +hJ yD; t&yfbufaxmif v$aJ jymif;
ay;tyfvdkufvdk‹ tif;pdefaxmifxJa&mufvm&ol? Adkvfae0if;[m ol‹ppfwyfxJu ol‹cGm&m wdkif;vm
EdkifzG,f &SdolrSefor# b,fhavmufyJðzwfxkwfy,f ay:vpDusifhoHk;+yD; &uf&ufpufpuf ta&;,lcJh,lcJh/
tjyifu omrefvlawGeJ‹,SOf=unfh&if wyfuvmol[m olrsm;xuf acgif;wvHk;ydkaeEdkifapa&;twGuf
t±dk;t&if;av;awG jyefcsau|;wJh pHerl&SdcJhovdk/ ppfwyfu ppfom;tjzpfu vlowfr_usL;vGefvmcJhwJh
rsK;d ode;f [mvJ tif;pdeaf xmifxrJ mS wdu k wf ef;pD;tjzpf axmufvrS ;f a&;óuduf ae&m&vmwm bmrSawmh
rqef;?
axmifxJrSm ppffa=uma&;awmfawmfeJ‹ rjywfEdkifbJ axmufvSrf;a&;u r=umc% wdkufxJu
qGJqGJxkwf+yD; !‡Of;yef;ESdyfpuf tòid;taw;cH&olawGtxJ usaemf[m wa,muftygt0if? tJ'Dawmh
wdkufwef;pD;rsKd;odef;[m usaemfhudkvJ awmfawmfrsufrSef;wef;rdaecJh+yD?
wdkufwum 0ifcGifhxGufcGifh&SdaewJh wdkufwef;pD;rsKd;odef;[m usaemfwdk‹udkxm;&m (5)wdkufxJudk
vJ r=umc%a&mufa&mufvmwwfw,f? &Hzef&Hcg usaemfeJ‹atmifoef;jrifhwdk‹pHjref;&&m (5)wdkuf
tcef;(1) a&S‹ oHwdkifem;txd 0if0ifvmwwfw,f?
“udkrsKd;odef; æ aq;vdyfrD;av;bmav; vkyfygOD;As”vdk‹ atmifoef;jrifhuawmif;&if/ tjyifrSm
&moDOwkom,mae&if rsKd;odef;u ayghayghyg;yg; vmay;wwfw,f? wcgw&H [dkajym'Dajym &,farm
ðyH;&$i+f yD;awmif pum;vufqkH usjyae+yDq&kd ifawmh tjyifrmS &moDOwk awmfawmfaumif;aewJo h abm
rSw, f El ikd w
f ,f? wku d ±f ;kH cef;wJrmS qm*sio f ed ;f òrdirf &Sb
d J E_id ;f ,SOcf sut
f m;jzifh oabmxm;odyrf qd;k vSwhJ
0g'gt=uyftdk}uD;wa,mufavmufyJ wm0efusaewmrsKd;jzpfEdkifw,f? usefwJh0g'gi,fav;awG wjcm;
wdu k wf wdu k w
f u
kd rf mS pm;usuu f s+yD;/ 'DbufrmS tajctaeaumif;aewmrsK;d vJ jzpfaumif;jzpfEikd w f ,f?
“udrk sK;d ode;f æ aq;vdyrf ;D av; æ”qdw k mudk pum;rjyefbJ ESmacgi;f ±_‹H +yD; oGuo f u
G o
f u
G o
f uG f xGuo f mG ;
&ifawmh tjyifrmS &moDOwk odyrf om,m? 'DbufrmS wcef;eJ‹wcef; pum;vSr;f qufo, G af jymqdw k m
owdxm;vkyf&ygvdrfhr,f? 'D(5)wdkuf(1)cef;[m wdkufpcef;±Hk;wJeJ‹ teD;qHk;ae&m?
&moDOwkom,maew,fvdk‹rSwf,l&r,fh wnaecif; rsKd;odef; usaemfwdk‹wdkufcef;a&S‹ a&muf
vmw,f?
pdwfóudufzGyfav#mf a&csKd;cGifh tcGifhta&;tjynfht0&&Sdxm;wJh rsKd;odef;[m a&rdk;csKd;+yD; qHyifudk
qD&$J&$Jvdrf;xm;±Hkru/ ol‹udk,fay:u pGyfus,f*sKdif;jywfuvJ jzLazG;oef‹pifvdk‹? rJeufaewJh tom;
ta&mifa=umifh pdwfóudufav#mfzGyf0wfqifxm;wJh pGyfus,ftusôta&mif[m ydkvdk‹awmif azG;Oae
oa,mif&Sdw,f? ykqdk;jymudk wdkwdkygatmif0wfxm;awmh ol‹ajcovHk;tpHk[m u|Jaygufwaumif&J‹
ajctpHkvdk tar$;tr#ifawG tòydif;t±dkif;eJ‹?
“cifAsm;u uAsmq&mvm;”
qdkif;rqifh AHkrqifh rsKd;odef;u OD;OD;zsm;zsm; usaemfhrsufESmudk vSrf;=unfh&if; ar;vmw,f?
cgwdkif;qdk&if atmifoef;jrifheJ‹yJ OD;wnfajymqdkwwfwJh rsKd;odef;u usaemfhudk OD;wnfajymqdkvmwm
jzpfwt hJ jyif/ 0g'gawGa&S‹rmS tusO;f om;rSeo f r#tay: armufarmufrmrmavoHe‹J om t+rJwef;ajymqdk
wwfwJholu “cifAsm;uæ”qdkwJh emrfpm;a0g[m&udk oHk;pGJajymqdkvmwma=umifh c%awmh usaemf
tHh=oovdkjzpfoGm;rdw,f? +yD;awmh ðyH;vdkufrdw,f?
0if;wifhxGef; 13
(6)wdkufrSm avmufudkufwm cH&zl;ovm; ESifh tjcm;axmif0wˆKwdkrsm;
“[kwfw,fæ bmjzpfvdk‹vJ”
“a=omfæ bmrSr[kwfygbl;? usaemfu odcsifvdk‹yg? usaemfvJcifAsm;vdkyJ r[kwfrcH vl
wa,mufygAsm²²²”
usaemf 'kwd,r`dðyH;vdkufjyefw,f?
“cifAsm;udk ppfa=uma&; c%c%xkwf+yD; r=umr=umwD;ae=uw,fqdkwm usaemfvJ jrifod
=um;ae&wmyJAsm? usaemfawmhr[kwzf ;l aemf/ cifAsm;udk wD;wm ppfa=uma&;rSm/ usaemfw‹kd e‹J rqdik b f ;l ?
cifAsm;udk (6)wdkufxJ tqdk;qHk;xnfhxm;wma&mæ cifAsm;udk acgif;rmw,fajymae=uoHawGa&m
usaemf=um;=um;aeygw,f? cifAsm;vdk usaemfvJ acgif;rmcJhzl;olyg/ r[kwf&if eJeJav;rSrcHcsifbl;/
r[kwfrcH pdwf}uD;cJholyg? 'ga=umifh usnfwuyfvHk;ukefatmif qGJypfcJhwmaygh?”
“tJ'w D ek ;f u b,fvjkd zpfcw
hJ mwke;f cifAsm;tr_uæ”atmifoef;jrifu h rsK;d ode;f udqk ufajym atmif
vrf;a=umif;ay;vdkufw,f?
“a&S@wef;u jyefvm=u+yD? veJ‹csD+yD; a&S@wef;rSmaecJh&wdkufcJh&&if; wm0ef+yD;cJh=u+yD? usaemfu
iSufzsm;t}uD;tus,fwufaew,f? tE W&m,fr&SdawmhwJh udk,fh*GifxJa&mufvm=u+yD? aemufw&uf
ausmaf usmq f ækd òrd‹ay:a&mufawmhr,f/ usKyfw‹kd 'k&if;rª;Adv k rf ;ª u awmxJrmS yJ aysmyf v JG yk w
f ,fAs? ypf&wJh
*sDom; qwfom; awm0ufom;awGa&m/ tmrD&rfawG azmcsif;aomcsif;a&meJ‹ pdwfóudufaomuf=u
pm;=u aysm=f uprf;ayg?h oDcsi;f qd=k u u=ucke=f u aomuf=upm;=ueJ‹ wnvH;k rD;yHyk }JG uD;Asæ iSuzf sm;wuf
aewJu h saemfu olw‹kd u=kd unf&h if; pdwaf wGwv kd ‹kd æ? pm;Edik af omufEikd zf ‹kd aeaeomom olw‹kd qn l H uckef
ae=uwmudk/ vlurcHr&yfEdkifatmif em;rcHEdkifatmifjzpfaew,fæusaemfu odyfrql=uygeJ‹vdk‹ajym
awmh waumifu usaemfu h [
kd m;w,f? Adv k rf ;ª uvJ a[haumifrsK;d ode;f æ rif;zsm;aewmeJ‹yJ usew f o hJ l
awG rif;vdkaeapcsifvdk‹ b,f&rvJuGvdk‹a[mufw,f? usaemf axmif;ceJa'goawG ydkydkaygufuGJxGuf
vmw,f? olw‹kd uquf+yD; pm;=uaomuf=u u=ucke=f ueJ‹ usaemfu h &kd efpaeovdyk /J em;uvJ b,fvrkd S
rcHEdkifatmifjzpfvmawmhæ”
rsKd;odef;u pum;pudkjzwfvdkuf&if; usaemfwdk‹rsufESmvSrf;=unfhw,f?
“'gavmufawmif&SdwJhvlawGæ 'gavmufawmif awmif;yefwm em;rvnfwJhaumifawG qdk+yD;/
vSJ+yD;rSdef;ae&mux+yD;/ tem;u udk,fhaoewfudk,fqGJ+yD; tJ'Drl;+yD;uaewJh 'k&if;rª;uae &,farm
uckefae=uwJh vlawGtm;vHk;udk usnfwabmufvHk;ukefatmif qGJypfcsvdkufw,f? Akdvfrª;vJ yGJcsif;+yD;
æ ESpfa,mufoHk;a,mufvJ twHk;t±kef; æ usefwJholawGvJ 0±kef;okef;um;jzpf+yD; yGJjywfoGm;wmyJ?
usaemfvJ0dkif;tcsKyfcHvdkuf&+yD; owdvpfoGm;w,f/ Adkvfrª;vJao &JabmfESpfa,mufvJao/ wa,muf
'%f&m&æ aemufqHk;ppfcHk±Hk;rSm? a&S‹wef;jyefqdkwm&,f iSufzsm;t}uD;tus,fwufae qdkwm&,fudk
axmuf+yD; (10)ESpfavmufyJ oufoufn‡mn‡mcsrvdk‹wJhAsæ'gayrJhæ”
rsKd;odef;u ol‹&J‹jymvtJhtJh pl;&S&StoHeJ‹ qufwdkuf}uD; pdwfygvufygajymae&mu wHawG;udk rsKd
cs&if; c%em;vdkufjyefw,f?
“æ pD&ifcsufcscgeD;rSm aooGm;wJhAdkvfrª;uawmfu b,fvdkxidkvdkufovJqdkawmh/“trav;
uduk &kd ‹J / &efoel ‹J wukd &f wmawmif usnw f p&Syrf xdc&hJ yJæ ud, k ahf tmufuvlu ypfowfwmusrS tjzpf
qdk;&yavw,fæ”vdk‹ atmfæatmfidkvdkufa&mæ'dkif;ceJ woufwu|ef;jzpfoGm;wmygyJ? usaemfu
14 0if;wifhxGef;
wdkufwef;pD;
tJ'vD æ kd ”
aumif;cef;a&mufcge;D y&dowf}u;D rSiw f ufrad ewmvSr;f =unfv h u kd w f hJ jyZmwfrif;om; wa,muf&@J
[efrsKd;eJ‹ usaemfwdk‹qDvSrf;=unfhjyefw,f? usaemfwdk‹+idrfem;axmifaewmudk tm;&oGm;+yD;æ
“usaemfu tJ'v D akd umifrsK;d As/ usaemfph w d "f mwfu b,fawmhriS ‹kH rcHwwfb;l ? 'ga=umifh usaemfvJ
cifAsm;vdk r[kwfrcH/ r[kwfrcH/ trSefw&m;udkóudufwJhvlygvdk‹ajymwmæ”
rsKd;odef;u wu,fhatmifyGJcH ppfol}uD;wa,muf&J‹[ef/ *k%fa&mifajymifcJhol}uD; wa,muf&J‹
rmefrsKd;eJ‹ tqHk;owfvdkufw,f? ol‹&J‹oHjympl;pl;[m ydk+yD;oHpOfjrifhaecJhw,f?
usaemfu ol‹rsufESmudk=unfh+yD; wwd,r`d ðyH;vdkufrdw,f?
“b,fhES,fwkef;Asæ cifAsm;u uAsmq&m pma&;q&mqdkawmhæ”
“ 'Dr,fudkrsKd;odef;/ cifAsm;eJ‹usaemfeJ‹ rwlbl;avæ”
“Asmæ” olu usaemfhudk em;rvnfovdk vSrf;=unfhw,f?
“usaemfu *±krpdkuf yrmrxm;vkyfwmrcHEdkifvGef;vdk‹ vlawmifowfvmcJhwJhaumif/ zdESdyfwm
udk qef‹usifjyvmwJhaumif/ cifAsm;wdk‹vdkyJ zdESyfr_udkvufawG‹eJ‹ jyefwHk‹jyefjyvmcJhwJhaumifyJæ”
em;rvnfovdk vSrf;=unfhae&mu apm'upum;udkqdkvmw,f?
“'Dr,fudkrsKd;odef;/ cifAsm;u trSefw&m;udk óudufwmvJr[kwfbl;? r[kwfrcHqdkwmvJr[kwf
bl;? wu,fu olrsm;u cifAsm;tay:vkyfwmudkom rcHEdkifwJhol/ cifAsm;tay: r[kwfwmvkyfwmudk
om rcHEdkifwJhol? udk,fcH&wmudk jyefwHk‹jyef0Hh±HkeJ‹ trSefw&m;bufuvlvdk‹ tvdkavsmuf t"dy`m,f
rxGufbl; æ”
rsKd;odef;u usaemfhudk em;rvnfEdkifovdk xyf=unfhaew,f?
“æ zdEydS rf u
_ kd wu,frek ;f wJv h [
l m/ zdEydS w
f mudk wu,fróuu d w f v hJ [l m olu, kd w
f ikd v
f J b,fawmhrS
rzdESdyfbl;? zdEdSyfwJhae&mvJ b,fawmhrSraebl;? bmta=umif;a=umifhrS raebl;”
rsK;d ode;f u oHwikd u
f v kd ufwzufe‹J uikd +f yD; pum;ajymoHuekd m;axmifae&muae rsuEf mS udk wjznf;
jznf;eJ‹v$Jvdkufw,f? +yD;awmh ol‹ajcaxmufqDol=unfh&if; +idrfoufaew,f?
“udrk sK;d ode;f æ bmudp&P v dS rJ odb;l / cifAsm;udk q&m}u;D ar;aew,fæ” xrif;xd;k xGe;f qdik 0f ifvm+y;D
ta=umif;=um;vdkufcsdefrSmawmh rsKd;odef;[mcsmceJ vSnfhxGufoGm;w,f?
usaemfajymwmudk olem;vnfovm;/ em;rvnfb;l vm;qdw k m usaemfrod? olb,fvkd oabm
ayguf cH,loGm;r,fqdkwmvJ usaemfrod?
q,fih g;rdepfavmuf t=umrSmawmh “yHpk x H ikd x
f m; æ”qdw
k hJ rsK;d ode;f &J‹ oHjympl;pl;udk (4)wduk b
f uf
qDuaexGuaf y:vmwm oJo h =hJ um;vduk &f ygawmhw,f? eJeaJ 0;vd‹k vSr;f vd‹k yv J m; bmvm;awmh rajym
wwfyg? ol‹toH[m cgwikd ;f cgavmuf rpl;&Svv S ‹kd awmh pdwu
f xifaerdygw,f? [kwrf [kwaf wmh tcdik f
trmrajymEdkif? wdkufxJqD aEGav±l;wcsuf ajy;0ifvmw,f? tyl&Sdef tylaiG‹awGeJ@ wvSyfvSyf?Ò
0if;wifx
h eG ;f
12/ 5/ 2003

0if;wifhxGef; 15
(6)wdkufrSm avmufudkufwm cH&zl;ovm; ESifh tjcm;axmif0wˆKwdkrsm;

axmif0wˆKwdkrsm; (2)

0if;wifhxGef;

16 0if;wifhxGef;
a&$aq;vdyf aiGaq;vdyf

a&$ aq;vdyf aiG aq;vdyf


0if;wifx
h eG ;f

(1)

urBmhaiGa=u;e,fy,frSmawmh aygifpwmvifudk tajccHwJhe,fy,f/ a':vmudk tajccHxm;wJh


e,fy,fqdk+yD; trsKd;rsKd;tzHkzHk &Sdygvdrfhr,f? usaemfwkd@Armjynfawmif aygifpwmvife,fxJygae&mu
Adkvfae0if;vufxuf Adkvfae0if;pdwfqdk;rmefqdk;eJ‹xGufcJhrS aygifpwmvife,feJ‹ a0;oGm;cJh&awmhw,f
qdyk ?J aiGa=u;qdw k m toH;k cH,el pfwcktjzpfe‹J ukeyf pPn;f zvS,rf q _ ikd &f m =um;cHwefz;kd ypPn;f wcktjzpfe‹J
ay:vmcJw h myg? aiGa=u;qdw k m ay:vm+yD;wJah emuf a&$uakd usmaxmufaemufcðH yxm;wJph epfw‹kd / aygif
pwmvif 'grSr[kwf a':vmudk ausmaxmufaemufcHðyxm;wJhpepfwdk@qdkwmawGvJ &Sdygao;w,f?
e&odeu f rBmrSmawmh aiGa=u;pepf[maq;vdy?f aq;vdy[ f maiG/ aq;vdy[ f m a&$? 'gayrJh waxmif
eJ‹ waxmif tajccHaiGa=u;pH aq;vdyfcsif;uawmh rwljyef?
tif;pdeaf xmif}uD;rSmu oeyfyifrusiv f &S @J EGm;aq;vdyef ‹J usm;roef;aX;&J‹ usm;tao;aq;vdyf
u tajccHaiGa=u;? 'l;,m;pD;u&ufuawmh a&$aygh? om,m0wDaxmifusawmh =u,fig;yGifhrcifndK
aq;vdyf[m trsm;oHk;aiG? jynfaxmifrSmus ‘usm;ysH’eJ‹ ‘e0if;a':odef;wif’aq;vdyfwdk‹[m trsm;
óudufaiG?
axmifxrJ mS aiGuw kd &m;0ifuikd +f yD;oH;k pGcJ iG rhf &Sw
d t hJ wGuf tusO;f om;awG[m aq;vdyu f akd iGtjzpf
oabmxm;+yD; oHk;pGJae=u&wmyg? 'ga=umifh axmifxJrSmaq;vdyf&Sd&if aiGa=u;&SdaebdouJhodk‹ygyJ?
tif;pdeaf xmifaiGa=u;aps;uGu&f @J w&m;0ifaiGa=u;vJv, S Ef e_ ;f uawmh EGm;wvdyf usm;av;ESpv f yd ?f
'ga=umifh axmif0ifpmvufc&H &So d wl ikd ;f / ±H;k xGut f jzpf w&m;±H;k oGm;+yD; tr_&ifqikd &f ol tusO;f om;
wdkif;[m aq;vdyfxkyfudkrygygatmif rSm=u ,lcJh=uavh&Sdw,f? tif;pdef e&odefurBma&muf tusOf;
om;rsm;uawmh xH;k pHtwdik ;f EGm;eJ‹usm;ayg?h wjcm;wHqyd af q;vdyo f ,fvmrdv‹kd uawmh aiGa=u;aps;
uGufrSm vJvS,f&wm wefzdk;owfrSwf&wmtcuf? ArmjynfxJ usL;bm;aiGpuULudkifxm;rdovdk jzpf
oGm;Edik wf ,f? 'l;,m;bl;pdr;f av;rsm; rygygatmifqv JG mEdik cf v hJ ‹dk uawmh tif;pdeef &odeu f rBmrSm‘a&$’ayg?h
wm0ef&dS q&m}uD;q&mav;qdo k al wGukd a&$ay;xm;vku d &f if rsuEf mS aumif;udk &vd‹k w?hJ taqmifa&muf
tusO;f om;qdv k #if æ “cyf æ wcGu”f “cyf æ wcGu”f eJ‹ b,fawmhr(S 9)cGuaf vmufxuf ydrk csK;d &Edik w f hJ
a&csK;d csjcif;tr_rmS / ‘a&uefbm,m’qdo k ul kd wva&$EpS b f ;l avmuf 'grrS [kwf rusiv f ES mG ;(50)avmuf
ay;xm; vdik ;f 0ifxm;Edik v f ‹kd uawmh pdwóf uduo f abm&Sd a&csK;d cGi&hf owJ?h +yD;awmh ae‹vnfae‹cif; acs;yg
ao;ayguðf yrvm;/ *keef t D wd pf w k af v; jzpfuwwfqef;umay;xm;wJh bk&m;pl;rd;k óud;ypf tdro f mqdw k m
rSm rdvm† bkwu f ikd q
f o
kd u
l kd usm;av;roef;aX; (2)vdyrf ay;vd‹k uawmh tdro f mwufcray;vd‹k uawmh
0if;wifhxGef; 17
(6)wdkufrSm avmufudkufwm cH&zl;ovm; ESifh tjcm;axmif0wˆKwdkrsm;
'kuQvSvS awG‹oGm;Edkifw,f? “a[h æ ray;Edkifbl;”qdk&if/ “&w,f æ udk,fhacs; udk,fusKH;oGm;”vdk‹
bkwu f ikd u
f t=uyfuikd yf nmjyygvrd rhf ,f? axmifxrJ mS qdik &f mydik &f m e,fpm;y,fpm;awGu trsm;om;?
taqmifa&mufv‹kd “csu[ f if;”av;rsm; pm;csiaf o;ovm;? yHpk xH rif;[if;eJ‹ pm;r0if rsKrd usjzpfv#iæ f /
zd}k uD;xJuwm0ef&o dS u l v kd ikd ;f 0ifxm;+y;D wvEGm;aq;vdyw
f &may;xm;&if/ naewdik ;f wa,mufpm[if;
wcGuw f cGuf ‘csKid q hf ’JG vpm;oabm vmyd‹k ay;ygvrd rhf ,f? EGm;w&mu 'Davmuftxd t&Sed =f oZm}uD;
owJ?h wywfrmS wcg/ wcgrw S eyfwnf;pm;&wJh “tom;pm;ae‹” yHpk [ H if;wwH;k pm;csiyf gvsuf }udwrf w
dS f
tiwfcH+yD;jyefa&mif;&if bmtom;[if;yHkpHwHk;jzpfjzpf wwHk;EGm;(5)vdyfyJ &Edkifw,f?

(2)

usaemfwdk‹wawG EdkifiHa&;tusOf;om;awGtjzpf ‘wdkuf’xJa&muf&awmh b,folrS axmif0ifpm


ygq,fr&ao;? b,fol‹udkrSvJ ±Hk;wifw&m;pGJqdkjcif;rðyao;csdef æ
(5)wkdufxJxm;olwcsKd‹udk (2)wdkufxJa&$‹vdkuf=ujyefw,f? usaemf(2)wdkufxJa&mufoGm;w,f?
(2)wkduf[m óud;wdkuf?
(5)wdu k [ f m wzuf&yfwu kd jf zpf+yD; (2)wdu k u f sawmh/ taqmuftOD;}uD;wckwnf;twGi;f rSm rsuf
ESmcsi;f qdik f wdu k cf ef;av;awG wnf&adS ewJw h u kd ?f tv,frmS u vlomG ;orHwvif; uGuv f yfjyifu us,f
us,f? wjcm;wdkufawGvdk wzuf&yfr[kwfwJhtwGuf (2)wdkufudk ‘&ifuGJwdkuf’vdk‹vJac:=uw,f?
ud,k w
hf u kd cf ef;uae a&S‹wnfw h nfu h wku d cf ef;udv k rS ;f jrifae&ayrJh ESpcf ef;xufawmh ydrk jrif? [dbk uf
eJ‹ onfbuf oHwdkifwHcg;r}uD;azmufwyfxm;yHku ZpfZufyHko¿mef?
tJ'Dwkef;u(2)wdkuf[m óud;'%fuscHxm;&olóud;orm;awGvJ&SdwJh wu,fhóud;wdkuf? ao'%fcs
rSwfjcif;cHxm;&ol óud;orm;awGvJ&SdwJh wu,fh óud;wdkuf? ao'%fcsrSwfjcif;cHxm;&ol óud;orm;u
awmh ESpfOD;yJ&Sdygao;w,f? wOD;uvlowfr_/ wOD;uawmh "m;jyvlowfr_?
usaemfjrif&wJh usaemfah &SŒwnfw h nft h cef;(2)ckuawmh udak &$ref;wd‹k tcef;eJ‹ a0guw kd ifa&$w‹kd tcef;/
udka&$ref;tcef;u udka&$ref;eJ‹tjcm;olwOD;&Sdovdk/ a0gudkwifa&$}uD;tcef;uvJ udkwifa&$}uD;eJ‹ udkcspf
aqmifOD;wdk‹ESpfOD;? (udkwifa&$}uD;um; &Spfav;vHk;ta&;awmfyHkaemufydkif; NLD (teft,fvf'D) a0g
v$waf wmfu, kd pf m;vS,/f usaemfw‹kd e‹J ae&pOf 1982 umvwke;f uawmh/ 10(u) Edik if aH &;tusO;f orm;)?
usaemfu h akd wmh pD;yGm;a&;r_e‹J axmufvrS ;f a&;uzrf;xm;wJh yk*Kd~ vfEpS Of ;D eJ‹twlxm;w,f? wOD;u
OD;=uifarmif/ wOD;u OD;pd;k jrifw h ?hJ tr_u u|e;f opftr_? ESpOf ;D pvH;k [m w&Gmwnf;om;? OD;=uifarmife‹J
OD;pd;k jrifu
h olw‹kd tr_[m bmrSr[kw/f usaemfv h Ekd ikd if aH &;r_r[kww f t
hJ wGuf r=umcifjyefvw $ rf mS aocsm
w,fvdk‹ r=umr=um ajymavh&Sdw,f?
olw‹kd EpS af ,mufpvH;k u aq;vdyu f kd taoóudu?f cufwmu axmif0ifpmuvJ wa,mufrrS &S?d
aq;vdyf[m 'DxJrSm wu,fhaiG wu,fha&$? tjyifrSmwkef;u aq;vdyfudkeJeJyg;yg; aomufcJhao;ayrJh
'DxJvdkae&ma&mufawmh usaemfuaq;vdyfudkraomufbJaevdk‹ vG,fvG,fulul&Edkifw,f? olwdk‹rSm
uawmh wu,fhudk'kuQ? aq;vdyfraomuf&&if raeEdkif?
(5)wdkufxJwkef;uvJ aq;vdyf óudufolawG&J‹'kuQudk usaemf}udrfzefrsm;pGm awG‹zl; ñuHzl; =um;zl;
18 0if;wifhxGef;
a&$aq;vdyf aiGaq;vdyf
rsm;vS+yD?
(5)wdkuf&J‹ae‹vnfae‹cif;awGrSmæ
“armfxl; tdk[m”
“wtdk;ygæ”qdkwJh apmabme,feJ‹apmfap;xl;wdk‹&J‹ tjyeftvSefvSrf;qufoG,fajymqdkoHawG
r=umr=um=um;&w,f? apmabme,feJ‹apmap;xl;wdk‹u autJif,lu u&if&Jabmfav;ESpfa,muf?
tpuawmh 'Du&if&Jabmfav;ESpfa,muf u&ifpum;eJ‹bmawGajymqdkae=uovJqdkwm usaemfem;
rvnf? aemufydkif; rdwfaqGwOD;uajymjyrS “armfxl; tdk[mæ”qdkwm aq;vdyf&Sdvm;vdk‹ vSrf;ar;oH
jzpf+yD; “wtdk;ygæ”qdkwm “r&Sdbl;”vdk‹vSrf;ajzoHrSef; usaemfodvm&ygawmhw,f? armfxl;tdk[meJ‹
wtdk;ygæ (5)wdkufxJrSm r=umr=um=um;cJh&wJh toHESpfckjzpfcJhw,f?
usaemf&h ‹J csprf w d af qG ud'k goausmx f ;l }uD;uawmh wae‹/ xwJ+h yD; “&Jabmfw‹dk &Jabmfw‹kd æ wqdwf
em;qifygcifAsm”wJh? bmrsm;ygvdrfhr,fvdk‹ aoaocsmcsm em;pGifhvdkuf=ucsdefrSmæ“usaemfhrSm tr
wa,muf&ydS gw,f/ ±ky&f nfvnf; rqd;k ygb;l / pdwaf epdwx f m;vJ oifyh gw,f/ tJ'gæ a,mufzawmfcsiw f hJ
olrsm;&Sd&if æ usaemfhtrudk aq;vdyfESpfq,feJ‹a&mif;r,f/ aq;vdyfay;=uygAsKd‹ æ” wJh?
tm;vHk; ðyH;rdcJh=uygw,f? pdwfraumif;pGmeJ‹ ðyH;rdcJhwmyg?
olu tJ'Dvdktwnfayguf[movkyf avvHwif±Hkru/ oleJ‹&if;ESD;wJh usaemfhudkvJ ol‹&J‹aq;vdyf
aomuf&a&;pDrcH su}f u;D xJrmS =uzH efacsmufcs toH;k csomG ;cJyh gao;w,f? wnæ tdycf sed v f J ra&mufao;
tdyv f rJ tdyEf ikd af o;wJh nwnrSm/ oHwikd af &S‹rsuEf mS tyf+yD; aumif;uifwcdq k D vSr;f ar#maf i;ilaerdwek ;f
napmif0h g'gtopfwOD; usaemft h cef;a&S‹a&mufvmw,f? 0g'gtopfuav;u toufawmif ESpq f ,f
ausmaf o;[efrwlyg/ 0g'gyg;vJ 0ao;[efrwlyg? olu usaemft h cef;a&S‹a&muf+yD;rS ajcoH;k av;vSr;f qkwf
+y;D wduk ±f ;kH cef;bufuvmEdik w f hJ wckwnf;aomt0ifwcH g;aygu0f qD vSr;f =unfv h u kd yf gao;w,f? aocsm
oGm;yH&k rS b,forl S 'DbufvmEdik zf , G &f mr&Sad wmhv‹kd pdwcf somG ;[ef&rdS S ol‹abmif;bDtw d xf u J ae wpHk
wckudk qGJxkwfvdkufygw,f? aq;vdyfav; av;ig;ajcmufvdyf?
usaemfu tHh=oaerdw,f?
“cifAsm;u aA'ifvuQ%mynm awmfawmf wwfw,fv‹kd [d;k æ bufu udak usmx f ;l u ajymvdu k f
w,f? tJ'g usaemfh=unfhay;prf;ygAsmæ”wJh?
tif; æ ud'k gouawmh vkyv f u kd jf yef+yD? ol‹t}uHtzefZmwfvrf;xJ igu h rkd ygygatmif qGo J iG ;f vdu
k f
+yDvdk‹ 'ufceJodvdkuf&if;/ ol‹&J‹aq;vdyfaomufcsifvGef;r_}uD;udk pmemem;vnfrd&if;/ aygufwJhezl; rxl;
awmhygb;l qdw k phJ Of;pm;r_rsK;d eJ‹ usaemfrh mS cyfwnfwnfaA'ifvuQ%mq&m vky&f ygawmhw,f? awmfyg
ao;&JŒ/ r[mbkwfA[kokwav;eJ‹ udkif±dk A[kokwav; &Sdxm;ayvdk‹om? Edk‹r[kwf rvG,f? em&D0uf
avmuf =uHzefa[mvdkuf&w,f?
aemufae‹reuf 0g'gawG reufqikd ;f nqdik ;f vJomG ;+yD;csed af vmufrmS awmh “uAsmq&ma&æ uAsm
q&m&J‹/ rae‹nu usKyfzefvu kd wf thJ uGu0f if&‹J vm;”vd‹k atmfar;w,f? “cifAsm; awmfawmf jy\em
&SmwJhvl”vdk‹ atmfajzawmh olu w[m;[m;&,faew,f? +yD;awmh “aqm&D;yJ uAsmq&ma&æ
rwwfEikd b f ;l / cifAsm; t&nftcsi;f udk ,H+k yD;om;/ tJ'g aq;vdy&f &if *efzvm;csrmS usaemfu h akd y; æ”wJ?h
tck 'D&ifuGJwdkufxJa&mufvmawmh udk'goxufqdk;wJh vl}uD;ESpfa,mufeJ‹ vmawG‹ae&jyef+yD?
0if;wifhxGef; 19
(6)wdkufrSm avmufudkufwm cH&zl;ovm; ESifh tjcm;axmif0wˆKwdkrsm;
“udk=uifarmifæ cifAsm; &Sefapmifav;a&mif;Asm”
w&uf æOD;pd;k jrifu h rsuaf rSmif}uD;udw k eG ‹f xm;&mu tqdðk ycsuw f ifoH av;av;eufeuf xGuv f m
w,f?
oHwdkifem;rsufESmuyf+yD; awmifawmiftDtDvSrf;=unfhaewJh OD;=uifarmif&J‹cE<mudk,f}uD; wGef‹ceJ
jzpfoGm;w,f?
“udkpdk;jrifh&m 'gav;awmh ra&mif;yg&apeJ‹Asm/ rdef;rudk,fwdkif aoaocsmcsm&uf+yD; trSwfw&
xm;wmav;rdk‹ygæ”wJh?
“trav; æ cifAsm;uvJ bmta&;}uD;vJ/ tdrfaxmifoufawmif ESpftpdwfausmf+yDyJ[mæ”
“r[kwfbl; udkpdk;jrifh&J‹/ 'Dapmifav;u tdrfaxmifOD;ypPnf;As/ tdrfrSm {nfhonfapmifonfvm&if
awmif 'Dapmifawmh xkwfray;cJhbl;As/ 'ga=umifhvJ ckxdtopftwdkif;yJ ta&mifawmifrnd‡K;bl;? ckrSæ
axmufvSrf;a&;awGvmqGJrS 'Dapmifav;udk rdef;ru wrifrSwfrSwfom;om;xnfhay;vdkufwm æ”
“cifAsm;Asmæ=uHzef ESarsmaew,f/ usKyfrmS ygvmwJh wufx&Guw f u dk yf akH wmif xkwvf +J yD;+yD? tJ'g
yGaJ eyGx
J ikd 0f wfz‹kd usKyfred ;f ru aocsmwdik ;f csKyfay;xm;wm? tJ'gvJ 'DxrJ mS EGm;w&myJ&w,f? 'gawmif
tjynfhr&ygbl;/ xrif;xdk;"m;jyu a&mif;ay;c yGJcq,fvdyfjzwfoGm;w,f/ tJ'gvJ cifAsm;todyJæ
usKyfwdk‹ESpfa,muf twlwlaomufcJh =uwmyJ? 'Dwcgawmh cifAsm;a&mif;zdk‹oifhwmaygh”
OD;=uifarmifrsufESm}uD;rSm òydawmhr,fhrdk;ES,f jzpfvmw,f? usaemfu zsmpkwfav;ay:rSmvSJ&if;
olwdk‹ESpfa,mufrsufESmawGudk ai;arm=unfhaerdw,f? c%=umawmhæ
“usaemfh ykqdk;av;a&mif;vdkufr,fAsm/ apmifav;awmh rvkyfygeJ‹/ ykqdk;uvJ rSwfrSwf&& oHk;cgyJ
0wfzl;ao;wmyg/ 'DxJrSm wcgrSawmifr0wfzl;bl; æ”
OD;=uifarmifu avajyxd;k &Smw,f? rsuEf mS ay:rSmawmh t}uD;tus,f pdwrf aumif;jzpfae[ef[m
rzHk;EdkifrzdEdkif txif;om;ay:vdk‹? +yD;cJhwJhESpf&ufuvJ tckvdkt}uD;tus,f rsufESm}uD;tdkpmoGm;+yD;
wae‹v;kH oufjyif;awG wzGzjG zpfaewm usaemfjyefowd&rdw,f? tJ'aD e‹u rsuEf mS xm;twnfayguef ‹J
cyfaemufaemuf cyfajcmufajcmufajymwwfwJh ESpf&pf0g'gt=uyfwa,muf usaemfwdk‹tcef;a&S‹
&yfvmw,f?
OD;=uifarmif}uD;u rsuEf mS csi;f qdik tf cef;u udjk rifv h rS ;f ypfay;vmvd‹k &vmwJh aq;vdyw f akd v; vuf
uudkif+yD; rD;av;wwdk‹avmuf&Edkifzdk‹ pum;p&Smajym&if; aq;vdyfrD;awmif;w,f?
“usaemfw‹kd EpS af ,mufu opfry_ g/ ol‹vkd Edik if aH &;r[kwyf gb;l / Edik if aH &;orm;vJ r[kwyf gb;l / tr_u
vJ }uD;}uD;us,fus,fr[kwfyg q&m&,f æ” usaemfhudkvuf!d‡K;xdk;jy&if; avat;at;av;eJ‹ tzGifh
pum;csDawmhæ
“cifAsm;wdk‹u u|ef;r_r[kwfvm;”vdk‹ 0g'gt=uyfujyefar;w,f? OD;=uifarmifuðyH;vdkuf+yD; æ
“[kwfygw,f/ u|ef;qdkayrJh a&arsmurf;wifu|ef;yg?”
“trav; a&arsmurf;wifjzpfjzpf bmjzpfjzpf u|e;f [m u|e;f ayg?h Edik if aH &;r_urS vGw+f idr;f csr;f om
cGifhtrdef‹awGbmawG xGufvm&if 'dkif;ceJt&ifvGwfoGm;Edkifw,f/ u|ef;uawmhæ”
OD;=uifarmif}uD;rSm rsufvHk;av;ayuvyfayuvyf jzpfvmw,f?

20 0if;wifhxGef;
a&$aq;vdyf aiGaq;vdyf
“æu|ef;qdkwmæ t*Fvdyfacwfuqdk&ifæ oGm;=um;xdk; em;yef;yefawmifr&bl; ao'%fyJ/ tif
rweftr_}uD;wmæ”vd‹k jzJajcmufomG ;&if; rD;jcpfav;wjcpfjcpf+yD; rD;n‡ad y;oGm;cJw
h ,f? OD;=uifarmif}uD;
aq;vdyw
f akd v;awmif aumif;aumif;raomufEikd &f mS cJ?h wae‹v;kH rsuEf mS }uD;ndKaecJyh rkH mS ckvykd t
kH wdik ;f
wax&mwnf;? usaemfhrSm ðyH;& tcuf &D&tcuf/ &DvJ r&D&ufjyef?

(3)

uae‹awmh reuftapm}uD;uwnf;u/ aq;vdyfppfqifa&;}uD;udk tjyif;xefqHk;qifE$Jzdk‹ tpp


t&m&m jyifqifnd‡E_dif;a&;qGJxm;=u+yD;+yD?
'Daq;vdyfppfqifa&;rsKd;u cgwdkif;vJ yHkrSefvdkvdkqifE$Jae=u? t&ifwkef;uawmh or±dk;ustqifheJ‹
qifE$J+yD; uae‹awmh jyif;jyif;xefxefqifE$Jzdk‹txd &nfpl;jyifqifxm;wmjzpfygw,f?
reuf*efzvm;csrmS usaemfwa,mufwnf;u aomufa&td;k a&jznfah &;a&m ao;*efzvm;csa&;
udkyg wm0ef,l&r,f? OD;pdk;jrifhu acs;*Hzvm;udkcs+yD; tcsdefudkwwfEdkifor#qGJ&if; tqltaiguf cHwef
cH&ygr,f? t&yftarmif;axmifaxmife‹J tajy;tv$m;vJjrefvw S hJ OD;=uifarmif}uD;u óud;orm;ESpOf ;D &J‹
ae&mw0dkufu óud;orm;eJ‹óud;apmifh0g'gawGypfcsxm;wJhaq;vdyfwdkawGudk wwfEdkifor# rsufpd&Sif&Sif
vsifvsifoGufoGufeJ‹ r&&atmifaumuf,l&r,f? udk,fht&if*efzvm;csoGm;wJholawGxJuvJ Áa¹EN
rysuaf umuf,o l mG ;=uOD;rSmjzpfwt hJ wGuf rsm;rsm;awmhr&Edik rf mS aocsmw,f? r&&if óud;orm;qDu
jzpfjzpf wwdk&& awmif;jzpfatmif awmif;vmzdk‹?
wcef;+yD;wcef; *Hzvm;csziG ahf e+yD? wcgziG hf a&S‹bufwcef;/ aemufbuf wcef;E_e;f ? OD;=uifarmif}uD;
u vnfyif;w&Snf&Snf? usaemfwdk‹oHk;OD;om; ykqdk;udkwdkwdk0wfxm;=u±Hkru ao;*efzvm;eJ‹ acs;*ef
zvm;udkvJ toifhjyifxm;+yD;+yD?
“xGu”f qdw k hJ toHe‹J twl oHwcH g;r˜*vef‹w}H uD;qGzJ iG v hf u
kd w f meJ‹ usaemfuaomufa&td;k udq k +JG yD;
ajy;&w,f? wdu k }f uD;&J‹tjyifbufrmS ao;twGuo f eG zf ‹kd pnfyikd ;f jywfwvH;k / acs;twGuu f wvH;k / teD;
rSmaq;zd‹k a&pOft h ;kd }u;D wvH;k ? cyfvrS ;f vSr;f uae&mrSm aomufa&ajy;jznfah ewke;f OD;pd;k jrif}h u;D u wkew f ek f
wkefwkefeJ‹ acs;*efzvm;udk jznf;jznf;csif; oGefaew,f?
OD;=uifarmif}u;D uawmh av&J‹t[kerf sK;d eJ‹ óu;d orm;tcef;a&S‹u óu;d apmif0h g'gawG vJavsmif;apmifh
vif&h m oHcw k ifav;ESpv f ;kH ab; tajy;tv$m;vSnyhf wf+yD; aq;vdyw f akd wG&mS azGaew,f? usaemf ao;
*efzvm;}u;D o,fvmcsed rf mS awmh OD;=uifarmif}u;D [m av;buf}u;D axmuf+y;D oHcw k ifatmuf tv,f
avmufqDu aq;vdyfwdkwwdkudk t&JpGef‹aumufaeyHk&w,f? *efzvm;cs wm0efus}uD;=uyfol 0g'gu
om;a&cg;ywfw&rf;&rf;eJ‹ OD;pdk;jrifh}uD;udk *efzvm;jrefjrefaq;zdk‹ ajymaew,f? toHu cyfxefxef?
0g'gwa,mufuawmh wdkufwGif;qDvSrf;=unfh&if; “[dk tbdk;}uD;u bmvkyfaewmwkef;”vdk‹ OD;=uif
armifudkvSrf;aigufw,f? oHk;a,mufvHk; tcef;jyefa&muf=u+yD; usaemfwdk‹wHcg;}uD;udk *sKdif;ceJ ydwf+yD;
csed rf mS awmh zsmpkwaf v;udu k ref;uwef;umay;vdu k &f w,f? wcef;csi;f *efzvm;cscsed rf mS “zsm axmif/
aemufvSnfh wef;pDxm;” qdkwm[m axmifwGif;wdkufOya'owck jzpfygw,f? OD;=uifarmifu

0if;wifhxGef; 21
(6)wdkufrSm avmufudkufwm cH&zl;ovm; ESifh tjcm;axmif0wˆKwdkrsm;
armarmeJ‹xdkifcsvdkuf+yD; ol‹ykqdk;cg;ydkufaxmifav;udk *±kwpdkufjznfcsvdkufygw,f?
oHk;vufravmuf&Snfr,fh xdyfzsm;rD;wydkif;u|rf; aq;vdyfwdkav;u wvdyf/ ESpfvufravmuf&Sd
r,fh aq;vdyfwdkav;u oHk;vdyf? 'gav;awGtm;vHk;[m uae‹ppfqifa&;}uD;wckvHk;&J‹ &v'f?
“'gyJ &w,fAsm²²² 'Dt&Snaf v;u zifusyaf evd‹k aomufraumif;vd‹k ypfxm;wmyJvm;/ rD;ul;rnD
vdk‹ ypfxm;wmyJvm; rodbl;/ ckwifatmuftxd av;bufaxmufaumuf,l&w,f? armifrif;}uD;
om;wdk‹uawmh óud;apmifh0g'gawGqdkawmh aomufraumif; v$ifhypfvdkufrSmyJ/ tvSnfhus wnvHk;
óud;orm;udk xdkifapmifh=unfhae&wmqdkawmh ukwifav;ay:vSJ&if; wvdyf+yD;wvdyfaerSmaygh/ olwdk‹
aomufraumif;vd‹k rsm;rsm;v$iyhf pfav²²² &Sn&f n S &f avayg”h OD;=uifarmif}uD;uajym&if; ezl;jyifay:u
ac|;pawGudk ykqdk;eJ‹okwfypfae&Smw,f?
*efzvm;cscsed +f yD;oGm;wJah emufrmS awmh ol‹&ŒJ tjrwfE;kd qH;k &Seaf pmifav;udk acgi;f tH;k vkyx f m;&mu
ae pepfwus acgucf sK;d jzef‹cif;vdu k wf ,f? aq;vdyw f akd v;oH;k ckukd apmifay:wif/ wckcsi;f wHqyd yf wfcmG /
+yD;awmh oeyfzufwakd v;yg rusK;d ryJ&h atmif ,k,, k ,cGmcsvu kd w f thJ cg rD;wydik ;f u|r;f aq;±d;k aq;pyf
r_efav;awG xGufusvmw,f? twdkqHk;aq;vdyfwdkav; oHk;ckaygif;ygrS aq;±dk;aq;pyfr_efav;awGu
qD;jzLoD;}uD;}uD;wpfvHk;pmxuf rydkEdkif?
OD;pd;k jrifu
h oeyfzufpav;aumuf,+l yD; aomufa&cGuef ‹J a&pdrEf LS ;wmvkyw f ,f? aemufæ apmif
ay:u rD;oifhaq;pyfr_efav;awGeJeJcsif;,l+yD; oeyfzufpav;eJ‹ AD'Daq;vdyfao;ao;av;jzpfatmif
vdyfw,f? AD'Dvdyfav;awmif &wmrSESpfvdyfxJ? wa,mufwvdyfpD?
eJe&J n S wf ahJ q;vdywf akd v;udak wmh 'Dtwdik ;f yJ ESpOf ;D cGaJ omufz‹kd jyifqif=u+y;D / rD;av;wwd‹k &zd‹k ar#m=f u
jyefw,f? 0g'gwa,muf zdeyfcmG oHwazsmufazsmufjzwftvm OD;=uifarmifu ar#mv f ifjh cif; rsupf ad wGe‹J
vSr;f =unfw h ,f? ac:vdu k rf ,f[efjyif+yD;rS ol‹yg;pyfukd uref;uwef; ydwv f ukd w
f ,f? usaemfygapmif;+yD;
olwdk‹eJ‹twl=unfhvdkufawmh 0g'gatmifoef;?
t&ifwcg “rD;av;wwdk‹avmufq&m”vdk‹ OD;=uifarmifuajymrdawmh “rD;awmhr&Sdbl;/ -D; yJ &Sd
w,f” vd‹k ajymwJt h aumif? awmfawmfq;kd wJt h aumif? 'ga=umifh rawmif;&J? tajctaeaumif;Edik rf ,fh
0g'gudk pdwf&Snf&Snf qufapmihfae&Smw,f?
em&D0ufavmuft=um 0g'gt}kd uD;wa,mufvmrS rD;udpP atmifjrifpmG ndc‡ iG &hf awmhw,f? OD;pd;k jrifh
rsufESm}uD;0if;xdefoGm;vdkufyHkrsm; r_dusif;}uD;udkcvkwfwdkufrdvdkufwJh r_d&SmolvdkrsKd;?
“udk=uifarmifæwa,mufwvSJ‹æ ESpfzGmpDyJzGma=u;aemfæ”
acgif;ndwfjy+yD; OD;pdk;jrifhudk t&ifurf;ay;w,f? bmvdk‹vJqdkawmh 0g'gtdk}uD;qDu aq;vdyfrD;eJ‹
ol‹aq;vdyfwdkrD;!d‡wkef;u rD;awmfawmfeJ‹rpGJEdkifwJh ol‹aq;vdyfwdkudk wcsufESpfcsufzGmvdkuf/ 0g'g}uD;
aq;vdyf&Snfbufuae+yD; av;ig;csuftm;&yg;&zGmvdkufeJ‹ rD;!d‡jcif;udpPatmifjrifcsdefrSm OD;=uifarmif
}uD;[m 0g'g}uD;&J‹ aq;vdyftaumif;pm;udk awmfawmfzGmvdkuf+yD;om; jzpfae+yD?
OD;pdk;jrifhu aq;vdyfwdkudk jznf;jznf;csif; ESpfaxmif;tm;&zGmvdkufw,f? ESpfzGmwdwdzGm+yD; OD;=uif
armifqD opPm&Sd&Sdurf;ay;vdkufw,f? OD;=uifarmifu vufuav;eJ‹tkyf+yD; pwifzGm±_dufvdkufcsdefrSm
awmhæ

22 0if;wifhxGef;
a&$aq;vdyf aiGaq;vdyf
“ud=k uifarmifæ cifAsm;[m ±d;k ±d;k zGmAsm/ b,fEh , S æf bde;f pm;ajymif;qGw J mvdk wtm;}uD;t&Sn}f uD;
±d_ufzGmvdk‹uawmh b,fcHEdkifrvJAsæ” OD;pdk;jrifhu uAsmu&muef‹uGufw,f? usaemfhrSm olwdk‹ESpfOD;udk
=unfh&if; a=ua=uuGJuGJyifhoufawGom jzmaerdawmhw,f?
a=omæ'Dae&m[m axmifqdkwmyguvm;?
'DaxmifxJrSmjzifh aq;vdyf[ma&$/ aq;vdyf[maiGyguvm;?
OD;=uifarmif}uD;jrwfE;kd vSw/hJ ol‹red ;f rud,
k wf ikd ,f ufay;xm;w,fqw kd hJ &Seaf pmifeaD v;[m OD;=uif
armif}uD;wa,muf 'Daxmifxu J ae xGu&f csed t f xd/ ud, k ef ‹J ruGm opPm&S&d dS jyefvnfvu kd yf gomG ;Edik pf rG ;f
&SdrS &Sdyghavrvm;?
usaemf oufjyif;zGzGudkom csaerdygw,f? ?Ò

0if;wifx
h eG ;f

0if;wifhxGef; 23
(6)wdkufrSm avmufudkufwm cH&zl;ovm; ESifh tjcm;axmif0wˆKwdkrsm;

axmif0wˆKwdkrsm; (3)

24 0if;wifhxGef;
cspfvGef;vdk@ a&mufvm&olyg

cspv
f eG ;f vd‹k a&mufvm&olyg
0if;wifx
h eG ;f
(1)

avmu}uD;rSm a'go avmb tmCmw trke;f w&m;wd‹k a=umifrh o S m axmifw‹kd wef;wd‹k xJ a&muf
vm=u&wmr[kwf?
opPmw&m;udjk rwfE;kd r_a=umif/h ,H=k unfru _ kd qkyu f ikd rf a_ =umif/h ud, k w hf ikd ;f jynf ud, k vhf rl sK;d udk aumif;
apcsifvGef;r_a=umifh axmifxJwef;xJ a&mufvm=u&olawGvJ trsm;}uD;?
'D=um;xJ tifrwefcspcf ifveG ;f vd‹k oHa,mZOf}uD;vSveG ;f vd‹k arwWmw&m;a=umifh axmifxJ a&muf
vm&olrsKd;vJ &Sdygao;w,fqdkvsif æ
bmwke;f / tcspt f wGuf arwWmtwGuf wpHw k ckvyk u f ikd af qmif&u G &f if; Oya'a=umif;t& axmif
wef;usvmwmrsKd;rsm;vm;vdk‹ awG;rdaumif;awG;rd=uygvdrfhr,f? r[kwfyg?
cspfvGef;vdk‹ axmifxJqGJtoGif;cHvdkuf&wJh usaemfwdk‹rdwfaqG}uD; udkpdk;xGwf&J‹tjzpfrsKd;uawmh
awmfawmhudk&Sm;yg;r,fh Zmwfvrf;wyk'fyg?
udkpdk;xGwf[m EdkifiHa&;orm;wOD;? a0ge,f u0e,fom;/ 0ef}uD;csKyfa[mif;OD;Ek&J‹ jynfcspfygwD
Edik if aH &;v_y&f mS ;r_awG xdik ;f e,fpyfrmS tajccH+y;D ay:vmawmh udpk ;kd xGw[ f mtJ'ED ikd if aH &;v_y&f mS ;r_p;D a=umif;
}uD;xJrSm tzGJ‹0ifwOD;?
b,fwek ;f urS vufeufuikd af wmfveS af &;udk vufrcHcw hJ hJ vufeufuikd o f yl ek xf a&;vrf;pOfqw kd m
tzsuv f rf;pOfv‹kd wav#mufv;kH aºuG;a=umfcw hJ /hJ vufeufuikd v f rf;pOfukd pGe‹f vw $ af =umif; a=unm&r,f
vd‹k wav#mufv;kH awmif;qdak [majym 0g'jzef‹cscD w hJ hJ OD;Ek}uD;ud, k w
f ikd /f rqvppftm%m&Siw f ‹kd &‹J tkypf ;kd r_
atmufrSm rv$Jomra&Smifom vufeufudkifawmfvSefa&;qdkwmudk taumiftxnfazmfvm&awmh
bk&m;wumawGawmfawmfrsm;rsm;awmif vufeufuikd o f yl ek f trnfcv H m&ygw,f? ordik ;f &JŒoa&mfcsuf
jyif;jyif;vd‹k yJ ac:ac:/ avmu}uD;&J‹ avSmifcsuv f ‹kd yJ uifyeG ;f wyfwyf/ ppftm%m&Sif wzufowftyk pf ;kd
,kwrf mr_atmufrmS vufeufuikd v f rf;pOf[m wdik ;f cspjf ynfcspf Edik if aH &;vkyaf qmifcsio f al wG&‹J b0ay;
a&G;vrf;wckjzpfcJh&ygw,f? tJ'D a&G;vrf;ay:rSm/ OD;Ek}uD;udk,fwdkifyg0ifvmcJh&wJh tJ'Da&G;vrf;ay:rSm
udkpdk;xGwf[mvJ yg0ifav#mufvSrf;cJh&ol wa,muf æ?
1980jynfh arvrSm “*dk%f;aygif;pHkoHCmhtzGJ‹}uD; atmifjrifpGmzGJ‹pnf;Edkifjcif;” txdrf;trSwf
qdw k mudk }uHzefacgi;f pOfwyf+yD; Adv k af e0if;u 2§ 80 taxGaxGvw G +f ird ;f csr;f omcGit hf rde‹f qw kd m xkwjf yef
ygw,f? vufeufudkif awmcdkae=uolawGudkvJ tdrfuae pdwfqdk;+yD;xGufoGm;=uwJh nDtudkarmifESr
t&if;awG ud, k thf rd u
f ,kd jf yefvm=uovdk oabmxm;ygw,fv‹kd ±SLaq;csLaq;av;ay;+yD; ewfoaH ESm
vdkufygao;w,f?
2§ 80 udk udkif+yD;jyefoGm;=uolawG wzGJzGJaygh?
0if;wifhxGef; 25
(6)wdkufrSm avmufudkufwm cH&zl;ovm; ESifh tjcm;axmif0wˆKwdkrsm;
AdkvfoufxGef;wdk‹wawG jyefoGm;=uygw,f? OD;Ek}uD;vJ jyefoGm;ygw,f? Adkvfrª;atmifwdk‹ &efukef
baqGwdk‹wawGvJ jyefoGm;=uygw,f?
udkpdk;xGwf}uD;vJ jyefr,faygh?
'gayr,fh jyefyHkjyefenf;awGu rwl=u?
2§ 80 udkudkif+yD; jyefwJholawG jyef=ucsdefrSm udkpdk;xGwfu 2§ 80 udktoHk;cs+yD; jyefzdk‹jyifw,f?
udk,fh&yfukd,fh&Gmudk ajcrcs&wmumv=um+yD? nDtudk armifESr rdbaqGrsKd;om;csif;awGeJ‹ cGJcGm
cJ&h wm ESpaf ygi;f rsm;pGm=um+yD? 'Dvt kd ajctaeaumif;rSm ud, k &hf yfu,
kd &hf mG nDtudak rmifErS aqGrsK;d om;
csi;f awGqD ta&mufomG ;+yD; rsuEf mS jycsif E_wq f ufprf;csirf w d ,f? Zmwdajr&J‹&eH‹awGukd w0}uD;±SL±_u d +f yD;
tm;yg;w& tvGr;f ajzcsirf w d ,f? vufawG‹b0&J‹tajctaeuvJ 'Dvt kd cGit hf a&;rsK;d udt
k &,lEikd zf ‹kd vkd
tyfaew,fav?
xdik ;f Edik if eH ,fajrxJrmS umvaygi;f rsm;pGm &Sio f efusupf m;aecJ&h pOftwGi;f ol‹rmS cspo f =l uifob l 0
tazmfrGefuvJ &SdaecJh+yDav? ol‹&JŒuE Wm&ae‹aygif;rsm;pGm naygif;rsm;pGmtwGif; ol‹b0&JŒt&dyfyrm
vyrmtjzpf/ prf;a&yrm yef;yrmtjzpf at;apar$;ap =unfE;l csr;f ajrhapcJw h hJ xm0&vufwaJG zmf arwWm
&Sif u±k%m&Sifu &SdaecJhrd+yDav? tJ'D arwWm&Sifu xdkif;rav;wOD;jzpfwJh wjynfol ra&$xm;?
a[m'DurBmajr}uD;&J‹ yx0D0ife,ferd w d af wGtay:rSmawmh tcsKyftjcmtm%me,fajrawG wdwd
usus cdik cf ikd cf ef‹cef‹ owfowfrw S rf w S wf nf&=dS u+yD; tcsKyftjcmtm%mydik pf ;kd r_qw kd m tESpo f m&t&udk
av;av;eufeuf&Sd&rSm,Hk=unfcJhayrJh tcspfarwWm vl‹u±k%me,fajrawGtay:rSmawmh pnf;±dk;e,f
edrw d ef ‹J rsO;f om;xm;Edik rf a_ wGr&Scd w
hJ m&Sv d ‹kd r&Edik cf w
hJ m ol‹b0rSm vufawG‹t& odjrifcpH m;em;vnfaecJh
&+yD? ol‹b0rSm ol‹b0&J‹prf;a&eJ‹urf;ajcjzpfwhJ wjynforl a&$xm;r#omru ol‹&‹J &ifaoG; a&$pifvjJ zpfwhJ
orDi,fav;awmif &SdaecJh+yD? orD;av;[m wDwDwmwmawmif ajymwwfqdkwwf &,farmwwf&if;
ol‹tonf;ESvHk;udk odrf;óuH;qGJiif oHa,mZOffóud;awG w&pf+yD;w&pf qifwwfaecJh+yD?
'DtcsdefrSm olol‹arG;&yfajrqD 2§ 80 udktoHk;cs+yD; vSpfceJwacgufwusif; jyefzdk‹jyifawmh =uifol
oufxm; ra&$xm;rsuEf mS ay:rSm rsu&f nfawG0v J ‹kd ? “r=umygb;l / jyefvmrSmyg/ pdwcf syg” vd‹k ajymwm
r,Hkcsifr,Hk&J? b,frSm ,Hk&J&SmyghrvJ? r,Hk&J&Smwmudku u±k%moufp&m jzpf&jyef+yD? “rjyefvdk‹r&
bl;vm;uG,f”vdk‹ rsuf&nf0J0JeJ‹ajymwmudku arwWm&J‹twdrfteuf jy'g;wdkifav;jzpf&jyef+yD? ol‹&J‹
jyefcsipf w d ef ‹J jyefcsiwf mudk ra&$xm;u em;vnfpmG oabmxm;}uD;pGmeJ‹ wif;wif;usyu f syaf wmh rwm;
&Sm? uoduatmufjzpfatmif pdwt f aESmift h ,Suf jzpfatmifvJ bmwckav;rSrvky&f mS ? tJ'v D kd rvkyf
wmudu k oem;p&mwrsK;d jzpfaejyefw,f? ESv;kH om;udk wif;wif;csnv f u kd w f hJ óu;d wacsmif;jzpfaecJw h ,f?
bmyJjzpfjzpf jyefudkjyefr,f/ arG;&yfajrudk a&mufatmifudkoGm;r,fqdkwJh qHk;jzwfcsufeJ‹ oljyefvm
cJhw,f? =uifolu rsuf&nfawGw0J0JeJ‹ orD;av;vufudkqGJ+yD; ol‹&J‹arG;&yfajrodk‹ tjyefc&D;udk wzuf
aom e,fpyfrsO;f a=umif;uae vdu k yf ‹kd &mS w,f? “rif; æ vdrw f maerSmyg/ rif; æ jyefvmawmhrmS r[kwf
awmhbl;xifygw,f æ”vdk‹vJ ±_dufoHawG a0ha0h=um;uae r,Hkr&JpdwfeJ‹ wwGwfwGwf ajym&Smw,f?
“pdwcf syg æ igjyefvmrSmyg/ igrvdryf gb;l ”vd‹k txyfxyfajymwmawmif jynfjh ynf0h 0 ,H0k &hH mS [ef rwlyg?
tjypfuif;pif&SmwJh orDd;av;uawmh ol‹rsufESmudk rsufvHk;}uD;t0dkif;om;eJ‹=unfh+yD; “azaz&,f æ

26 0if;wifhxGef;
cspfvGef;vdk@ a&mufvm&olyg
jrefjrefjyefvmcJhaemf æ”vdk‹ oHa,mZOfzGJ‹aESmifr_udk toHwdwfbmompum;awGeJ‹ ajymaecJhw,f?
vrf;wav#mufvHk; onfjrifuGif; onftoH onfrsufvHk;awGudk }udrfzefrsm;pGm jrifjrifae&if;u
ol‹Zmwd&Gmajrjyefa&mufawmh ol‹nDtudkarmifESr aqGrsKd;om;csif;awGu 0dkif;0dkif;vnfatmif óud=u
w,f? ESpfaygif;rsm;pGm uGJuGmaecJ&wJh ol‹tay: aEG;aEG;axG;axG; ðyrl=uw,f? oHa,mZOf&J‹ trSwf
tom;awGukd olw‹kd azmfjywwfovdk a'giahf ygi;f pHu k ae azmfjycJ=h uw,f? olvt J wd;k cs+yD; auseyf=unfE;l
&wm trSef yg?
'gayrJh =unfE;l &r_uawmh odyrf =umyg? cGcJ mG cJ&h wm umv=um+yDjzpfwhJ arG;&yfajreJ‹aqGrsK;d om;csi;f
nDtudak rmifErS awGukd vma&mufEw _ qf ufwmomjzpf+yD;/ tpuwnf;u jyefz‹kd q;kH jzwfcsuyf g+yD;om;
jzpfwJhtwGuf jyefzdk‹jyifygw,f? ZeD;eJ‹orD;av;qD jyefzdk‹jyifygw,f?
olu ol‹&J‹ nDtudkarmifESr t&if;tcsmawGudk ol‹&J‹ta=umif;xky`wf b0rSefudk vdktyfovdk
&Sif;vif;ajymjywm vkyfcJhygw,f? ol‹rSm xdkif;EdkifiHol xdkif;trsKd;orD;ZeD;onfeJ‹ orD;av;vJ&Sdae+yD
jzpfwt hJ a=umif;/ 2§ 80 a=unmcsuu f tkd oH;k cs+yD; ESpaf ygi;f rsm;pGmuGu
J mG aecJ&h wJh ZmwdajreJ‹ nDtudk
armifESr aqGrsKd;om;csif;awGudk awG‹csifjrifcsifvGef;vdk‹ ra&mufa&mufatmifvmcJhwmjzpfwJhtwGuf
ol‹tay: em;vnfauseyfay;=uygawmhqdkwJhta=umif;awG ajymqdk&Sif;vif; azsmif;zscJhygw,f?
ol‹&‹J nt D udak rmifErS aqGrsK;d om;csi;f awGuvJ oHa,mZOf}uD;vGe;f vSwo hJ ‹l tay: oHa,mZOfpw d f
arwWmpdwfawGeJ‹yJ rjyefawmhzdk‹ta=umif;/ onfrSmyJaeawmhzdk‹ta=umif; rsuf&nfvnf&$JeJ‹ jyefvnf
wHk‹jyefawmif;cH azsmif;zs=uygw,f? olu &ifeifhpGmeJ‹acgif;cgjycJhygw,f? aemufqHk;rSmawmh æ
ol‹tay:oHa,mZOf}uD;rm;vSwJh ol‹&J‹nDtudkarmifESrwpk&J‹pOf;pm;a&G;cs,fyHku æ
xdik ;f Edik if u
H jkd yefomG ;&if aemifb,fawmhraS wG‹&ygawmhrvJ/ awG‹csirf aS wmifawG‹Eikd rf mS r[kwaf wmh
wJh tajctaersKd;txdvJ jzpfoGm;Edkifw,f? wEkdifiHpDjzpffoGm;&+yD r[kwfvm;? 'DrSmqdkv#if aemufqHk;
axmifxJa&mufoGm;&+yD qdk&ifawmif axmifuvGwf&if jyefawG‹&rSmyJ? b,frSmrS oGm;vdk‹r&awmhyJ
jyefawG‹EdkifrSmyJvdk‹ olwdk‹rDor# Om%fav;avmufeJ‹pOf;pm;=u+yD;/ pdwfqdk;csifqdk;/ pdwfemcsifem 'Dvrf;
uyJaumif;ao;w,fv‹kd oabmxm;+yD;/ xdik ;f Edik if q H D jyefv‹kd r&awmhatmifqw kd hJ awG;vH;k wdrw
f rd af v;
awGeJ‹yJ tHudkwif;+yD; axmufvSrf;a&;qdkwmudkoGm;+yD; vufwdk‹vdkuf=uygw,f?
&v'ftjzpf udkpdk;xGwf tzrf;cHvdkuf&ygw,f?
“oufqdkif&m”qdkwJh taumifrsm;u udkpdk;xGwfudk vufxdyfcwfay;vdkuf=uygw,f? 'DvdkeJ‹ yk'fr
17(1)(2)qdkwJh bGJ‹xl;eJ‹ udkpdk;xGwfwa,muf EdkifiHa&;tusOf;om;wOD; jzpfvmcJh&ygawmhw,f?

(2)

yk'fr 5/n qdkwJh bGJ‹xl;eJ‹ EdkifiHa&;tusOf;om;wOD;jzpfwJh usaemf[m wdkufwumpHkatmifaecJh&


zl;ayrJh udpk ;kd xGw}f uD;eJ‹wu
kd x
f rJ mS twlrqHck &hJ bl;yg? 'gayrJh udpk ;kd xGw&f ‹J emrnfe‹J udpk ;kd xGw&f ‹J Zmwfvrf;
wpdwfwydkif;udk ukdpdk;xGwfeJ‹twlaecJh&zl;olawGqDuaewqifh usaemf=um;od&if;ESD;aecJhygw,f?
usaemfudk,fwdkif yk'fr 5/n ESpfckxyfeJ‹ ESpfr_pvHk; axmifcscH&+yD;wJhaemuf wdkufuae axmifus

0if;wifhxGef; 27
(6)wdkufrSm avmufudkufwm cH&zl;ovm; ESifh tjcm;axmif0wˆKwdkrsm;
aqmifukd a&mufvm&wJt h cg/ (1)aqmifrmS udpk ;kd xGwef ‹J waqmifwnf; jzpfvm&±Hrk u/ tvky}f uD;xJrmS
vJ tvkyfwlawGjzpfvm&ygawmhw,f? usaemfhudk tvkyfcsxm;ay;jcif;cH&wmu zdeyfcsKyfbkwf/ udkpdk;
xGwfvJ zdeyfcsKyfbkwf?
usaemfwdk‹EdkifiHa&;orm;awGudk tvkyf}uD;bkwfwckwnf;rSmtwlcsxm;ray;bJ/ axmiftm%m
ydik af wGu bkwrf wlwmawG jzef‹ccJG sxm;ay;ygw,f? zdeyfcsKyf/ ,ufuef;. vuform;pwJh bkwaf wGrmS
usaemfwdk‹&J‹&JabmfawG usaemfwdk‹EdkifiHa&;orm;awG csxm;jcif;cH&ygw,f?
usaemfwdk‹ zdeyfcsKyfbkwfrSmudk 5/nawGtjzpf usaemf/ AdkvfZifaumh/ pdk;0if;/ udkarmifarmifwdwf/
OD;xGef;jrifh/ OD;jrpdef/ OD;atmif=unf/ udkaX;atmif(Zifvif;) pwJholawG&Sd+yD;/ 17(1)(2)awGtjzpfu
udkpdk;xGwf/ apm&Sufz/ csmvD pwJholawG&Sdygw,f?
udpk ;kd xGw/f apm&Suzf / csmvDw‹kd e‹J Advk Zf ifaumh/ pd;k 0if;/ usaemfw‹kd u zdeyfcsKyfrmS rS ±Hv k nf; w±Hw k nf;?
usaemf/ Adv k Zf ifaumh/ pd;k 0if;wd‹k u zdeyfcmG ±du k /f udpk ;kd xGwef ‹J apm&Suzf }uD;uawmh zdeyfcsKyf pufuikd ?f
rsufESmay:rSm rkwfqdwfar$;/ yg;odkif;ar$;ikwfwkdawG tòydif;t±dkif;eJ‹udkpdk;xGwf}uD;u tjrJwef;
ðyH;ðyH;ðyH;ðyH;eJ‹ aewwfw,f? &ifxrJ mS vG,x f m;&wJh a0'emawGtwdik ;f omae&r,fq&kd if ol‹rsuEf mS ay:
tðy;H av;wpawmif xifEikd zf , G &f mr&S?d 'gayrJh Edifk if aH &;orm;tjzpfu vmcJw h o
hJ [l m 'Dvkd tusO;f axmif
twGif;rSm tHwif;&if;u òyH;+yD;aeEdkifcJhw,f?
“usaemfu æusaemfh nDtudkarmifESrawGu usaemfhudkcspfvGef;vdk‹ axmifuscJh&wmygAsm”vdk‹
a=uuGpJ mG &,farmwwfw,f? tvky}f uD; zdeyfcsKyf±x kH rJ mS vufr&Sad wmhwt hJ us}ô uD;udk 0wfxm;wwf+yD;/
ykq;kd udv k J wdw k ydk gatmif0wfxm;wwfwhJ ol‹y[ kH m wcgw&Hus ±d;k wHawGòydi;f òydi;f xaewJh uE mW &opfyif
tdk}uD; wyifvdkvJjzpfaewwfw,f? ±dk;wHawG tòydif;òydif;x+yD;jrif&wm txD;usefqefvGef;oa,mif
&Sad yrJh a&aomufjrpf&+dS yD;om; &Sio f efaeqJ 'Dopfyif}uD;[m wae‹ &Guo f pfz;l EkawGwa0a0eJ‹ jyefvnf
EkysKdvef;jr pdrf;pdkvmOD;rSmudkawmh vlwdkif;jrifEdkif=uvdrfhr,fr[kwfyg?
“vm=uAsKd‹ æ a&aEG;=urf;&+yD”
wae‹vnfcif; tm;vyfcsed rf mS usaemfw‹kd &‹J apm=uufz}uD;u usaemfw‹kd ukd wd;k wd;k vSr;f ac:w,f?
ol‹cjrm us,u f s,af c:vd‹k awmh rjzpf? 'Dupd u P odomodaprjrifapeJ‹ vky&f wJu h pd ?P axmifxrJ mS w&m;
0iftm;jzifh a&aEG;=urf;wnfaomufz‹kd aeaeomom rD;jcpfawmifuikd cf iG &hf w dS mr[kw?f 'D=um;xJu wm
0efusaxmiftm%mydik f yg;uGuo f m;awGrodatmif t=uHtzeftrsK;d rsK;d eJ‹ a&aEG;=urf;aomuf&atmif
wnf&wmrsK;d jzpfygw,f? rsm;rsm;pm;pm;vJ wnfEikd w f mr[kw?f 'ga=umifh aemufwcsuu f vltm;vH;k
udkvJ vmaomufzdk‹ zdwfrE WurðyEdkif? &if;&m&if;&m/ eD;&meD;&mtvdkufyJ 0dkif;zGJ‹&wJhoabm?
udkpdk;xGwfudkif&&m zdeyfcsKyfpuf}uD;&J‹ab;u usOf;usOf;usyfusyfae&mrSm usaemf/ AdkvfZifaumh/
udkpdk;xGwfeJ‹ apm=uufz}uD;wdk‹ acgif;csif;qdkif xdkifjzpf=uw,f?
usaemfwdk‹oGm;av&m o,foGm;&wJh vufpGJawmf ºuGyfºuGyftdwfav;awGxJu yHkpH'efyef;uefvHk;
av;awGxkwf+yD; apm=uufz}uD;a&S‹csay;vdkuf&w,f?
apm&Sufz}uD;u u&iftrsKd;om;? t&yfuykjywfjywfav;om jzpfayrJh ar;±dk;um;um; rsufESm
jym;jym;}uD;eJ‹ qHyifawGu tarmufvdkaxmifaeawmh/ ‘apm&Sufz’qdkwJh ol‹eHrnfeJ‹ toHxGufrwdrf;

28 0if;wifhxGef;
cspfvGef;vdk@ a&mufvm&olyg
r,drf;vJjzpf/ ol‹udk cspfpEdk;ac:wmvJjzpfatmif ‘apm=uufz}uD;’vdk‹ usaemfwdk‹wawGu ac:=uw,f?
usaemfwdk‹awG&J‹ 'efyef;uefav;awGxJa&m ol‹yef;uefav;xJyg a&aEG;=urf;awGudk r#a0xnfh
ay;±Hrk u/ apm=uufz}uD;u wavmav;urS ol‹trd u f axmif0ifpmvmxm;vd‹k &xm;wJh axmif0ifpm
xkyfao;ao;xJu xef;vsufcJxkyfav;udkvJjznf+yD; wa,mufwvHk;pD a0ay;ao;w,f?
apm=uufz}uD;u xef;vsucf aJ v;udk ewfo'k g< r0DS o J vdk rS0D &J if; a&aEG;=urf;yef;uef 'efyef;uefv;Hk
rGJnpfnpfudk vufESpfzufeJ‹ *±kwpdkufpHkudkfif&if; wzl;zl;r_wfaewmjrif&awmh/
“udk=uufz}uD; æ cifAsm;a&aEG;=urf;aomufzdk‹ wzl;zl;r_wfaewmuvJ uvJ&Deuf(Clarinet)
r_wfwmrsm; owd&aeovm;”vdk‹ usaemfu prdw,f?
ud=k uufz}uD;u [ufceJwcsu&f +D yD; “'DrmS avawmif rc|et f m;ygb;l Asm”vd‹k ajym&Smw,f? 'DxrJ mS
jzpfovdk aexdik af e&&SmwJh udak pm=uufz}uD;[m wu,fu wu,f*h w D ynm&Sif qdAk , D ufu tEkynm
wuUov kd w f ckuae avr_ww f &l ,d meJ‹b‹JG awmif&vmcJwh o hJ ?l tckawmh avawmifrc|eEf ikd b f J zdeyfcsKyf
pufuikd af e&wJb h 0? autJi, f el ‹J ywfouf+yD; rw&m;oif;tufOya' yk'rf 17(1)(2)eJ‹ axmif '%f(3)
ESpf csrSwfcHxm;&ol?
“udkpdk;xGwf}uD;uawmh wajz;ajz;eJ‹vGwfzdk‹eD;vm+yDayghaemf æ”vdk‹ AdkvfZifaumhu udkpdk;xGwf
}uD;udkar;w,f?
“tif; æeD;vm+yD/ vGwf&ifawmh rjzpfjzpfatmif orD;eJ‹ZeD;qD ajy;Edkifatmifóud;pm;&rSmyJ? 'Du
aqGrsK;d om;csi;f awGuawmh woufrarhEikd af tmifukd E_wq f ufvu kd =f u+yD;+yDyAJ sm? usaemfuvJ awG‹qkH
E_wfqufcJh+yD;+yDyJ”
“at;Asm æ cifAsm;tjzpfuvJ æ”
“'ga=umifh usaemf c%c%ajymaejzpfwmaygh/ usaemfu usaemfhaqGrsKd;om;csif;awGu cspfvGef;
vd‹k axmifusvmcJ&h wmygv‹kd ? olw‹kd uawmh usaemf'v D kd axmifuswmoGm;&&if axmifuvGwv f m&if
b,frSoGm;vdk‹&rSm r[kwfawmhbl;vdk‹rsm; wGuf&w,fvdk‹Asm? at;av æ olwdk‹awGcrsmvJ æ”
udkpdk;xGwf}uD;u oufjyif;zGzGeJ‹ajym&Smw,f?
“cifAsm;ZeD;eJ‹ orD;av;uawmh b,fvdkrsm;xifrvJ rodbl;aemf æ” usaemfu pmempdwfouf
oufeJ‹yJ awG;awG;qqajymrdw,f?
“usaemf pdwfraumif;bl;Asm/ usaemf ArmjynfbufxGufvmr,fhtcsdef æ olwdk‹om;trd
usaemfu h v kd ukd yf ‹kd &if;eJ‹ rif;vdrwf maerSmyg æ rif;jyefvmrSmr[kwaf wmhb;l xifygw,f æ vd‹k rsu&f nf
av;w0J0JeJ‹ ajymaewJhyHkudkyJ c%c% owd&aew,fAsm? tckawmh æ olwdk‹qD jyefra&mufvmEdkifyJ
'gavmufawmifumvawG ESpfawGvawG=umae+yDqdkawmh ²²² olwdk‹pdwfxJ usaemfvdrfoGm;wmvdk‹
wxpfcspGJoGm;EdkifwmayghAsm/ usaemfrvdrfygbl;Asm æ jyefudkjyefrSmyg/ olwdk‹om;trdqDa&mufatmif
jyefrSmyg/ olwdk‹cjrm usaemfaxmifxJ 'Dvdkb0a&mufaewm b,fvdkvkyfodEdkifyghrvJ æ”
udkpdk;xGwftoHay:rSm wu,fhudka=uuGJ&dyfawG pGef;xifqdkif;wGJ‹aecJhw,f?
“AdkvfrSL;atmifuawmh usaemfhudk vGwfapcsifwJhapwemeJ‹ w&m;±Hk;rSmusaemfhbufuae ouf
aotjzpf xGufay;&Smygw,f? 'gayrJh r&ygbl;Asm? 17(1)(2)u yk'frwyf+yD;&if teJqHk;=urf;cif;aps;

0if;wifhxGef; 29
(6)wdkufrSm avmufudkufwm cH&zl;ovm; ESifh tjcm;axmif0wˆKwdkrsm;
&Sd+yD;om;yJ?”
usaemfwdk‹tm;vHk; oufjyif;ukd,fpD ±_dufrd=uygw,f?
“usaemf jyefjzpfatmifujkd yefrmS / rjzpfjzpfwehJ nf;eJ‹ óud;pm;+yD;jyefrmS / usaemfrvdrcf zhJ ;l qdw k m jyudk
jy&r,f? +yD;awmh æ 'Dvdkppftm%m&SifawG&J‹ tkyfpdk;r_atmufrSmvJ usaemfraecsifygbl;Asm? usaemf
æ [du k kd jyefa&muf&if/ yef;yJqufxrk ,f æud, k yhf ef;yJzrkd mS yef;yJx+k yD; toufarG;&if; wdik ;f jynf&‹J tajc
taeudk vSrf;=unfhaer,fAsm æ”
cHpm;r_tjynfheJ‹ ajymjyaewJh ol‹pum;oHudk qufvufem;pGifhaerdcJh=uw,f?
“cifAsm;wdk‹vJ aemif æ ta=umif;a=umif;eJ‹ xdkif;e,fpyfzufrsm; a&mufvmcJhvdk‹&Sd&if tcsdef
ra&G; usaemfu h v
kd mawG‹=uyg? yef;yJxw k AhJ rm}uD;vd‹k ajym&if usaemfeh mrnfukd ajymvdu k &f if tJ'b
D ufrmS
od=uygw,fAsm? vlqw kd m ajymvd‹k &wmr[kwb f ;l ? wa=umif;r[kww f a=umif;eJ‹ a&mufjzpfcsiaf &muf
jzpfwm æ ? EdkifiHa&;orm;qdkwm ydkawmif tJ'DvdkñuHEdkifao;w,f æ?
udkpdk;xGwf}uD;u olawmifaxmifu rxGuf&ao;cifuwnf;u usaemfwdk‹udk óudwifzdwfrE Wu
ðyaecJhw,f? ol‹pum;awGu olrkcsjyefudkjyefr,fqdkwm tcdkiftrm azmf!$ef;ae±Hkru/ ol‹=uifol[m
ol‹ukd olw‹kd EpS af ,muf 'd;k wlabmifzuf vkyu f ikd pf m;aomuf aexdik cf =hJ uwJh yef;yJzakd v;uae/ oljyefvm
r,fhtcsdefudk rrSdwfrokefapmifhvifhóudqdkaerSmudk oHo,uif;pGm tcdkiftrm,Hk=unfaewmudkvJ xif
[yfay:vGiaf ecJw h ,f? a=omf æ ol‹cspo f &l ‹J opPmtonf;ESv;kH udk pd;k pOf;rSoo H ,r0if ,H=k unf av;euf
vGef;vdkufwmvdk‹cHpm;rd&if;/ usaemfrSma=uuGJr_awG=um;uae =unfEl;qGwfysH‹ovdkvdkawmif jzpfvdkuf
ao;w,f? usaemfu qGwyf s‹H vrG ;f armzG,af wGukd &ifcek w f wfoq l akd wmh wcgrrS jrifz;l bl;wJh ol‹&‹J =uifol
oufv,f wjynfolra&$xm;eJ‹ ol‹&J‹tjyefudkwdk;wdwfpGm apmifhvifhai;ar#mfae&Smr,fh rsufvHk;av;
t0dik ;f om;eJ‹ orD;i,fav;&J‹ rsuEf mS awGuykd g tm±Hx k rJ mS yHak zmf=unf&h if; jrifrjd rifa,mif jzpfvmcJw h ,f?
wae!dw k ikd ;f yef;yJzt
kd 0ifvrf;qD ai;&Dar#m±f a_ e&Smr,fh xdik ;f trsK;d orD;av; wa,muf[m ol‹orD;av;
udk vufqGJvdk‹aygh? +yD;awmh Armjynfbufudk rsuf&nf0J0JeJ‹warharm}uD; vSrf;=unfhvdk‹aygh?

(3)

aemufydkif;rSm udkpdk;xGwfta=umif; usaemfr=um;&awmh?


usaemfwdk‹ 5/n tkyfpkudk ppftpdk;&u axmifawGcGJ+yD; ajymif;a&$‹ypfvdkufawmh usaemfu
om,m0wDaxmif a&mufoGm;w,f? AdkvfZifaumhwdk‹ udkpdk;0if;wdk‹awGuawmh awmifilaxmifvdkvdk
=um;&w,f?
usaemfe‹J twl om,m0wDaxmifygvmcJw h hJ OD;xGe;f &Sed }f uD;eJ‹pum;pyfr=d u&if; 'Dtcsed q
f kd udpk ;kd xGwf
}uD;wa,mufawmh xdik ;f e,fajrudjk yefa&muf+yD; ol‹ZeD; ol‹orD;awGe‹J rsm; aysm&f i$ pf mG jyefvnf qHak wG‹ae
avmuf+yDvm;vdk‹awmh ajymrdqdkrd awG;=unfhjzpfrdao;w,f?
usaemfu, kd w
f ikd f axmifusEpS jf ynfv
h ‹kd vw
G af jrmufvm&+yD;wJah emufyikd ;f ±ke;f &if;uef&if; ajy;v$m;
&&if;u &moDpuf0ef;awG t}urd }f urd af usmv f mcJw h ,f? Edik if aH &;owW0gwOD;jzpfc&hJ wJh usaemf[m Edik if aH &;

30 0if;wifhxGef;
cspfvGef;vdk@ a&mufvm&olyg
0J=oC}uD;xJrSmyJ t}udrf}udrf0&rf;ajy;vJ jzpfaecJh&w,f?
&Spfav;vHk; ta&;awmfyHk}uD;udk ppftkyfpku t=urf;zufòzdcGJESdyfuGyfr_&J‹ tusKd;qufwcktjzpf ppf
tm%m&Sipf epfukd qef‹usi=f uwJh ausmif;om;vli,fawG Edik if aH &;pdw"f mwfjyif;jyolawG 'Dru kd a&pDa&;
v_y&f mS ;olawG axmifaygi;f rsm;pGm xdik ;f e,fpyfwav#muf xkid ;f e,fajrwav#muf a&mufomG ;=u&csed rf mS /
rSwrf wS x f ifxif udpk ;kd xGw}f u;D udo
k wd&aerdovdk udpk ;kd xGw}f u;D aum bmawGrsm; vkyu f ikd af eovJv‹kd vJ
tawG;wcsuf0ifcJhrdao;w,f?
usaemfvJ xdik ;f e,fajrbufqo D m ajy;cJ&h r,fq&kd ifawmh tif;pdeaf xmif zdeyfcsKyftvky}f uD;buf
rSm wbkww f nf;om;csi;f awGjzpfczhJ ;l wJh Edik if aH &;tusO;f om; b0wlcsi;f jzpfczhJ ;l wJh udpk ;kd xGw}f uD;udk rawG‹
awG‹atmif &Smjzpf awG‹jzpf cJhOD;rSmyg? 'gayrJh usaemfu tJ'DbufqDra&mufjzpf? jynfyqD xGufajy;cJh
&wmcsif;wlayrJh xdkif;e,fajrqD ajcrcsjzpf?
umvwckt=umrSmawmh udkpdk;xGwf}uD;emrnfudk usaemfjyef+yD; =um;vm&jyefygw,f? usaemf
wdk‹ udkpdk;xGwfyJvm; eHrnfwludkpdk;xGwfyJvm;qdk+yD; a0a00g;0g;roJruGJ jzpfaerdjyefygw,f?
usaemfu usaemfwdk‹bufqD a&mufa&mufvmwJh rdwfaqGwOD;udk “ol‹trsKd;orD;u xdkif;trsKd;
orD;av æ yef;ykxkwJh udkpdk;xGwfvm;”vdk‹ aocsmatmif ar;jref;=unfhrdaeao;w,f? tJ'DusawmhrS
rvGJEdkifawmh/ usaemfwdk‹rdwfaqG}uD; udkpdk;xGwf?
wavmuawmh usaemfeJ‹tifrwef&if;ESD;wJh ausmif;om;acgif;aqmifav;wa,mufa&mufvm
w,f? ole‹J pum;pjrnf axG&mav;yg;ajymjzpf=u&if; “rif; æ yef;ykxw k hJ udpk ;kd xGwqf w kd m odvm;”vd‹k
ar;=unfrh jd yefw,f? bm&,fr[kw/f wcsed u f tif;pdeaf xmiftwGi;f tvky}f uD;bkww f cktwGi;f twlwl
aejzpfcJh=uwJh oHa,mZOfpdwfeJ‹yg?
“[m æ odwmaygh OD;&,f æ usaemfwdk‹&JabmfawGu tb tbeJ‹ ac:ae=uwmAs æ”
“a[æ”ceJ jzpfoGm;rdw,f? usaemfu udk,fhudk,fudk b,fwkef;urS }uD;w,fxifrxm;rdawmh
udkpdk;xGwfwa,muf ‘tb’jzpfoGm;wmudk tHh=oovdk jzpfoGm;rdw,f?
“usaemfwdk‹&J‹ &JabmfawGætJ'DbufrSmae&wJh &JabmfawG[m tb&J‹ZeD;udk awmfawmfcspf=u
w,fAs/ 0,fp&m csrf;p&mudpPjzpfjzpfæbmudpPjzpfjzpf xdkif;bmompum;eJ‹ ywfouf+yD; tbZeD;udkyJ
tm;udk;&w,f? bmjzpfjzpf wyifwyef;vdkufvHulnD&Smygw,f æ”
ol‹pum;udk=um;&&if; usaemfhrSm =unfEl;oGm;&jyefw,f?
“OD;pdk;xGwf}uD;uawmh wacgif;vHk; azG;azG;jzLae+yDAs”
usaemfhrSm tHh=ord&if;ðyH;rd&jyefw,f?
udkpdk;xGwf rsufESmudkvJ usaemfjyefvnf yHkazmf=unfhaerdw,f? acgif;ar$;awG azG;azG;jzLaewJh
udkpdk;xGwf}uD;[m ðyH;vdk‹ygvm;?
usaemfjyefrSm æolwdk‹om;trdqD ra&mufa&mufatmifudk jyefrSm æ ckavmufqdk æ usaemf ol@
udk vdro f mG ;wmvd‹k yJ pGrJ sm;oGm;+yDvm; rodygb;l Asm æ”qdw k hJ udpk ;kd xGw}f uD;&JŒ wcsed u f toHawGuv kd /J
vef;qwfpGm jyefvnf=um;a,mifaerdygw,f? ? Ò
0if;wifx
h eG ;f
0if;wifhxGef; 31
(6)wdkufrSm avmufudkufwm cH&zl;ovm; ESifh tjcm;axmif0wˆKwdkrsm;

axmif0wˆKwdkrsm; (4)

32 0if;wifhxGef;
aus;Zl;wkH@wif&Sdygv#ifvJ æ

aus;Zl;wH‹k wif &Syd gv#ifvJ æ


0if;wifx
h eG ;f

(1)

uw!kw/ uwa'0D æ aus;Zl;&Sdoludk aus;Zl;qyf&r,f? aus;Zl;qyfwm[m aus;Zl;odwwf


wm[m r*Fvm æ wJh?
ol.aus;Zl;/ rxdefjrL;ESifh/ aus;Zl;odtyf/ aus;Zl;qyfoifh æ wJh? wvkwfpm;zl; ol‹aus;Zl; æwJh?
aus;Zl;w&m;eJ‹ywfouf+yD; bmoma&;tqH;k trawGrmS a&m/ vlra_ &;tqH;k trawGrmS yg tav;
xm;azmfjycJ=h uygw,f? aus;Zl;w&m;eJ‹ywfouf+yD; Zmwfeyd gwyf jkH yifaygi;f ajrmufjrm;pGm&So d vdk oGeof if
csuaf wG =o0g'awG pum;yHak wG qdq k ;kH rcsuaf wGvJ ra&wGuEf ikd af tmif&cdS yhJ gw,f? b,fEikd if H b,fvrl sK;d
b,fbmomrSmrqdk aus;Zl;w&m;eJ‹ aus;Zl;odwwfrt _ ay: tav;wif; wefz;kd xm;cJ=h uygw,f? aus;Zl;
uef;jcif;&J‹tjypfe‹J aus;Zl;odwwfjcif;&J‹tusK;d udk trsK;d rsK;d tzHzk kH zGiq hf &kd iS ;f jy oGeo f ifq;kH rcJ=h uygw,f?
aus;Zl;udk odwwfatmif aus;Zl;udk tav;xm;wwfatmif ±_axmift h zHzk kH e,fy,ftoD;oD;uae
vrf;a=umif;ay;cJh=u+yD;/ aus;Zl;udkodwwfwm aus;Zl;tay: wkHjhyefaus;Zl;qyfwwfwmudkvJ tav;
tjrwfðyp&mtjzpf/ tEkarm'emðyp&mtjzpf/ 0rf;om=unfE;l p&mtjzpf av;av;eufeuf oabmxm;
cJh=uygw,f? usaemfwdk‹ Ak'<bmome,frSmqdk&if ‘r*Fvm’wyg;tjzpf/ aumif;jrwfwifhw,f rSefuef
usuo f a&&Srd }_ uD;wcktjzpf wdwv d if;vif; pm&if;oGi;f xm;cJyh gw,f? r*Fvmw&m;(38)yg;xJrmS aus;Zl;
odwwfaus;Zl;qyfjcif;[m {&mrr*Fvmw&m;}uD; wckyg?
aus;Zl;odwwfol aus;Zl;qyfob l ufuvJ ESv;kH pdw0f rf; &$iv f ef;p&mjzpfovd/k aus;Zl;tqyfc&H ol
aus;Zl;&Sdol aus;Zl;&SifbufuvJ aus;Zl;qyfjcif;udk awG‹&óuH& jyefvnfvufcH&&dS&wm[m tifrwef
=unfEl;p&m ESpfaxmif;tm;&p&maumif;wJhudpPygyJ? =um;& od& jrif&olrsm;tzdk‹awmif 0rf;ajrmuf
0rf;om =unfE;l p&mwckayg?h r*Fvm&Sw d u hJ pd q
P akd wmh r*Fvm&Sw
d jhJ rifuiG ;f / r*Fvm&Sw d t
hJ jzpfe‹J r*Fvm&S&d dS
ESpfòrd‹p&m =unfEl;p&m om"kac:p&mayyJ?
‘r*Fvm’qdw k m aumif;jrwf wifw h ,f rSeu f ef usuo
f a&&Srd a_ vmufom t"dym` ,fazmfaqmifwm
r[kwf?
“raumif;r_rS y,fazsmufwwfaoma=umifh r*FvH æ r*Fvmrnf.” qdkwJh teufudkawmif xyf
qifh ay;tyfvdkufygao;w,f?
tJ'Dawmh æ aus;Zl;w&m;udk odwwfwm/ wkH@jyefaus;Zl; qyfwwfwm[m r*Fvm? r*Fvmqdk
wmu aumif;jrwfwifhw,f rSefuefjcif;? raumif;r_wdk‹rS y,fazsmufwwfjcif;?

0if;wifhxGef; 33
(6)wdkufrSm avmufudkufwm cH&zl;ovm; ESifh tjcm;axmif0wˆKwdkrsm;
'gayrJh æ aus;Zl;odwwfol wynfhwa,muf&J‹aus;Zl;qyfjcif;udk cH,l&&Sdvdkuf&wJh ‘OD;cspf[ef’
qdkol 'kp±dkuform;a[mif;}uD;wOD;&J‹wu,fhtjzpftysufuawm æ

(2)

om,m0wDaxmifu t*FvdyfudkvdkeDorm;rsm; vufxufuwnf;u emrnf}uD;axmif?


OD;csp[
f efwa,muf om,m0wDaxmifa&mufvm&awmh toufig;q,fausmf ajcmufq,fwiG ;f
jzpfae+yD? i,fpOfwkef;u tdrfeJ‹axmif ul;csnfoef;csnf }udrfzefrsm;pGma&mufcJh0ifcJh xGufcJhzl;ayrJh
'Dwcga&muf&wmuawmh rwefqHk;? bmwckrS rusL;vGefcJh&ygyJeJ‹ a&mufcJh&jcif; æ wJh? bmyJjzpfjzpf
axmife‹J &if;ES;D u|r;f 0ifaecJ+h y;D om; oltzd‹k 'x D rJ mS b,fvakd e b,fvx kd ikd f b,fvq
kd ufq&H r,fqw kd mawG
awmh aema=uae+yD;om;?
“OD;csp[ f ef}u;D æ bmr_wek ;f ”vd‹k tusO;f om;tcsi;f csi;f ar;=ujref;=uawmh “aus;Zl; tqyfc&H r_”
vdk‹ olujyefajzw,f?
“[m æ vkyfprf;ygOD;As æ cifAsm;tr_a=umif;av; æ”vdk‹ pdwf0ifpm;olawGu qufvufar;jref;
pl;prf;=uawmh olu zGzGav;òyH;w,f?
t&yf&Snf&Snf axmifaxmifarmif;armif;eJ‹ OD;cspf[ef}uD;[m toufajcmufq,fwGif; 0ifcJh+yD
jzpfayrJh usef;rma&;uawmh a'gifa'gifjrnfaeqJ? olu óud‹yifaumufom;? om,m0wD/ oHk;q,f
tkwfzdk/ óud‹yifaumuf/ vufyHwef;/ ZD;ukef;/ ewfwvif;e,fw0dkufu axmifusvmcJh&olawG[m rsm;
aomtm;jzifh om,m0wDaxmifudkyJ ydk‹wwfwmjzpfawmh olvJol,m0wDaxmifudkyJ a&mufvmcJh
&wmjzpfw,f? om,m0wDaxmifxJ a&mufvm=uol trsm;pk[m vlowf"m;jyr_awGjzpfayrJh olu
awmh b,fwek ;f urS vlowfra_ wmhrusL;vGecf b hJ ;l / "m;jyvJrwdu
k cf bhJ ;l ? i,fpOfwek ;f u c%c%usL;vGef
cJzh ;l wmu azmufxiG ;f r_/ vk,ufr/_ trsK;d rsK;d aom avmif;upm;r_? oltu|r;f usiq f ;kH u azmufxiG ;f r_?
“udk,fvJ toufav;q,fhig;ESpfavmufup+yD; 'kp±dkufr_awGudk pGef‹vdkufyg+yD? aumif;a&mif;
aumif;0,fyJ vkypf m;awmhr,fayg/h toufvJ ri,fawmhb;l qdw k hJ tode‹J ayg?h tJ æ wckawmh&w dS mayg/h
udk,feJ‹vJ&if;ESD;+yD; udk,fhta=umif;vJ odzl;+yD;om;jzpfwJhaumifawGu zJ0dkif;}uD;awGaxmif=u/ *sif0dkif;
=uuf0ikd ;f }uD;awG csed ;f 0dik ;f }uD;awGtjzpf vky=f uwJt h cgrmS awmh æ OD;av;&,f tud}k uD;&,fuyl gO;D qd&k if
awmh/ eJeJyg;yg;vdkufvH+yD; 0dkif;xdef;av; yGJxdef;av;vkyfay;wmawmh &Sdygw,f? udk,fhydkufqH wjym;rS
rygygb;l ? xd;k wm avmif;wm xdik w f mvJrvkyyf gb;l ? ab;uae yGt J aetxm; xde;f ay;odr;f ay;/ vdt k yf
&if azsmif;zsay; vl=unfhay;wmrsKd;av;awG vkyfcJhygw,f? tJ'DtwGuf 'dkifvkyfwJhaumifuvJ udk,fhudk
ae‹wu G af y;cJyh gw,f? ±_;H ±_;H Edik Ef ikd f ay;&Smygw,f? Edik &f ifawmh rsm;rsm;ayg?h tJ'gawmif toufig;q,fjynfh
awmh rvkyaf wmhygb;l ? ud, k [ hf mud, k f 0g;av;}udraf v;udik +f yD; jcif;&uf awmif;&uf yvH;k &ufe‹J yJ touf
arG;cJhygw,f æ”
OD;csp[f ef}uD;u ol‹Zmwfa=umif;udk &Snv f sm;pGm yv†icf aH ecsed rf mS ol‹om;&G,f wl&, G f tr_aygi;f pHk
tusOf;om;i,fav;rsm;u pdwf0ifpm;pGm em;axmifae=uygw,f? vlawG&J‹ta=umif;udk tifrwef
pdwf0ifpm;wwfwJh usaemf[mvJ tJ'D em;axmify&dowf}uD;twGif;rSm wa,muftygt0if? 'gayrJh
34 0if;wifhxGef;
aus;Zl;wkH@wif&Sdygv#ifvJ æ
usaemfu 0dkif;tjyifbuf cyfvSrf;vSrf;uae+yD; em;axmifaejcif;?
“tJ'v D kd aumif;aumif;rGerf eG f vkyu f ikd pf m;aomuf aexdik af wmhryS J tr_u tdrx f ad &mufvmawmh
wmygyJ æ”
OD;cspf[efu aemufw}udrfðyH;vdkufjyefygw,f? y&dowfem;qifoltaygif;uawmh a&S‹vmvwHW@
aomZmwfvrf;udk pdw0f ifpm;r_tjynfeh ‹J em;pGix hf m;olu em;pGi/hf OD;csp[ f ef&‹J rsuEf mS qD vSr;f =unfo h u l
vSrf;=unfh?
“wae‹aygh æ udk,fujcif;awmif;av;wvkH;&ufaewkef; æ t&ifu udk,fhwynfhjzpfcJhzl;ol
wa,muf aygucf svmw,f? tHr,f æ ud, k f ˜ vlawmif aumif;aumif; rrSwrf cd sib f ;l ? ud,
k af wmfacsm
u awmufawmufajymifajymif jzpfvdk@? +yD;awmh rawG@=uwmuvJ q,fhav;ig;ESpf&Sd+yDav/ tJ'golu
ud, k u hf kd aus;Zl;qyfcsif uefawmhcsiv f ‹kd [dak r;'Dar; ar;+y;D ra&mufa&mufatmifvmcJw h m æ wJ?h [dw k ek ;f
u ud, k Ef pk Ofb0u azmufxiG ;f orm;b0u ol‹ukd ud, k u f ud, k ahf emufvu kd t f jzpf wyGEJ pS yf JG ac:oH;k zl;
ovdk eJeyJ g;yg;vJ ynmav;bmav; oifay;cJzh ;l wmayg?h tJ'w D ek ;f u 'Daumifu touf(20)avmufyJ
&SOd ;D rSm? ynmqdw k muawmh aumif;wJyh nm&yf b,f[w k rf vJ/ b,fvt kd rd f b,fvakd zmuf&w,fqw kd hJ
ynmrsKd;aygh”
OD;cspf[efu ajym&if;ajym&if; ðyH;aejyefw,f?
“wdw k ykd aJ jym=uygp‹kd / olu q&mocifaus;Zl;&Sijf zpfczhJ ;l ol ud, k uhf kd vHck snt f opfusycf |wf (5)uGi;f /
rdef;rtwGuf rdef;r0wfu (3)uGif;eJ‹ uefawmhoGm;w,f? ydkufqHuawmh rygygbl;? tJ æ tJ'guae
axmifx0J ifc&hJ awmhwm æ wynfah [mif;}uD;&J‹ aus;Zl;odwwf aus;Zl;qyfaumif;r_a=umifh wcgwnf;
udk axmifwJa&mufcJh&awmhwm æ ”
“[if æ b,fvdkjzpfwmvJ”
“'DudpPeJ‹ b,fES,fvkyfaxmifxJ0ifcJh&wmwkef;”
pdwf0ifpm;ol y&dowf}uD;xJu ar;cGef;awG wa,mufwayguf xGufvmw,f? OD;cspf[ef}uD;&J‹
tajymaumif;r_a=umifh pdwf0ifpm;pGmem;qifaerdwJh usaemfawmif aemufqufwGJtcef;quftay:
ar#mfwvifhvifhjzpfoGm;rdw,f?
“tjzpfu 'Dvakd v æ ud, k af wmfacsm wckww f &o,fvm+y;D ud, k u hf v kd maus;Zl;qyf uefawmhcw hJ hJ
æ tJ æ vSLzG,0f wˆK}uD;awGv@kd ajym=uygp@dk ? vkcH snaf wGu jynfaps;xJu txnfqikd w f qdik u f kd azmuf
xGi;f +yD;&vmcJw h mawGwahJ v? tJ'w D ek ;f uawmh ud, k vf bJ ,foyd grh vJ? ud, k v hf muefawmhwyhJ pPn;f oef‹
oef‹&Sif;&Sif;[kwf&J‹vm;/ b,fvdkenf;eJ@ &vmwJhypPnf;vJqdkwmawmh b,fvdkar;vdk@ppfvdk@jzpfyghrvJ?
tJ'aD wmh ok;H av;vt=umrSm ud, k af wmfacsm&J@ azmufxiG ;f r_u ay:ygava&m? ykvyd u f xH;k pHtwdik ;f
ppf+yDaygh? tJ'DazmufxGif;&&Sdxm;wJh vHkcsnfawGb,frvJaygh? olu a&mif;pm;+yD;+yDajzayrJh ykvdyfu
'DvdkvG,fvG,fajzvdk‹&±dk;vm;/ b,frSma&mif;ovJ/ b,faps; b,fqdkif;rSma&mif;ovJvdkufjy æ aygh?
ola&mif;cJhwJh qdkifawGvdkufjy æ ykvdyfu tukefvdkufodrf;/ b,fESpfxnfa&mif;cJhovJ ppf=unfh/
aemufq;kH awmh azmufxiG ;f cH&wJq h ikd u
f wdik cf suyf gta&twGuef ‹J uGmaeao;wJh q,fxnfavmufu
b,frvJayg?h ol‹crsm xde;f awmhxed ;f &Smygao;w,f? rwwfomwJt h qH;k rSm ta&twGuu f u kd af tmif
trSet f wdik ;f ajym&csed rf mS æ óu@d yifaumufu OD;csp[ f efukd oGm;uefawmhcyhJ gw,fayg?h tJ'aD wmh ykvyd u f
0if;wifhxGef; 35
(6)wdkufrSm avmufudkufwm cH&zl;ovm; ESifh tjcm;axmif0wˆKwdkrsm;
udk,fhqDvdkufvma&m/ &or#vHkcsnfav;awG oufaocHypPnf;tjzpf jyefodrf;ygava&m? udk,fuvJ
tvdv k akd e&if; oufaocHypPn;f awGyg tcdik t f rm&&Sx d m;wJh olc;kd vufcH ypPn;f vufcH jzpfomG ;ygava&m/
aemufa=umif;jyefvn S =hf unfvh u
kd af wmh æ ykvyd ±f ;kH u tr_w&JG mZ0if rSww f rf;a[mif;awG jyefveS =f unfh
vdkufawmhvJ æudk,fu t&ifu emrnf}uD;azmufxGif;0dZ…m}uD; wa,mufav æ 'Dawmh b,fvdk
&Si;f &Si;f b,f,rkH vJ/ tr_wrJG mS cd;k r_vufcH azmufxiG ;f ypPn;f vufc/H olc;kd vufc?H 'Dvekd ‹J axmifx0J ifc&hJ
wmav æ? 'ga=umifah jymwmayg?h æ aus;Zl;odwwfwhJ wynfah umif;}uD;u aus;Zl;odwwfpmG q&m
aumif;q&mjrwfukd vma&mufaus;Zl;qyfuefawmhvu kd w
f t
hJ wGuf axmifx0J ifc&hJ wmygv‹kd / aus;Zl;
tqyfcH&vdk‹ axmifxJa&mufcJh&wmygvdk‹ æ ”
OD;cspf[efu &Snfvsm;pGmajymqdk&Sif;vif;&if; ol‹&J‹tr_Zmwfa=umif;udk ed*Hk;csKyfvdkufygw,f?
usaemfuawmh ol‹tr_Zmwfa=umif;&Sif;vif;oHudk em;axmifrd&if; ed*Hk;rcsKyfEdkifao;wJh
tawG;pawGudk qufiifaerdjyefw,f?
aus;Zl;qyfwm aus;Zl;odwwfwm[m r*Fvmw&m;jzpfayrJh b,fou l b,fo‹l ukd b,fvekd nf;eJ‹
aus;Zl;qyfovJ/ aus;Zl;wH‹k wifðyovJqw kd m[mvJ wcgwcg tc&muswt hJ cef;u ygaejyefyga&mhvm;
vd‹k awG;aerdw,f? aus;Zl;w&m;eJ‹aus;Zl;qyfrq _ w kd mxJrmS 'kp±du k o
f m;eJ‹'pk ±du
k rf sm;roufqikd af p&vd‹k yJ
e,fedrdwfxyfrH owfrSwfuef‹owfxm;zdk‹rsm; vdkao;ovm;? 'kp±dkufe,f&J‹'kp±dkufaus;Zl;[m r*Fvm
w&m;awmfeJ‹roufqdkifvdk‹yJ,lq&avrvm;?aus;Zl;qyfjcif;tr_ðywmawmif 'kp±du k of rm;wa,muf&@J
'kp±du k ef ‹J ,u
S Ef ,
G w
f ahJ us;Zl;odwwfjcif;[m tE &W m,fv‹kd awmh teuft"dym` ,fxu G af ejyefygaygv
h m;?

(3)

waqmifwnf;rSm twlaevm&&if; OD;csp[ f ef}uD;eJ‹ ydrk okd ud |r;f &if;ES;D vm&awmhrS OD;csp[
f ef}uD;&J‹
i,fZmwfa=umif;awG[m wpwp ±kyfvHk;yDvmcJhw,f? ol‹&J‹ajym=um;csufawGt& ol[mES,fES,f&&
azmufxGif;orm;r[kwf?
ArmjynfrmS [d;k [d;k ausmcf w hJ hJ azmufxiG ;f r_}uD;wr_rmS ol[mwGb J uf ZmwfaumifZmwf&}H uD;wOD;?
zqyvacwfu EdkifiHawmforw}uD; a'gufwmbOD;&J‹tdrfwuf+yD; azmufxGif;vk,ufr_}uD;rSm
yg0ifcJholwOD;?
tJ'w D ek ;f u Edik if aH wmforw a'guw f mbOD;tdrw f uf+y;D vk,ufc&hJ mrSm azmufxiG ;f 0dZm… armifausmf
eJ‹ olESpfOD;wnf;wJh æ?
azmufxiG ;f 0dZm… armifausmt f a=umif;udak wmh q&mjroef;wifu h ‘armifausm’f udk ‘ausmaf rmif’
vdk‹ emrnfajymif;+yD; vHk;csif;0wˆK&Snf}uD;wyk'f a&;om;oGm;cJhzl;wm wydkfif;wprSwfrdaeao;w,f?
“tarSmif&dyf0,f æ” qdkwJh 0wˆK}uD;yJxifyg&J‹?
q&mjroef;wifu h &oajrmufpmG a&;zG‹J azmfusL;oGm;cJw h hJ tJ'0D wWK}uD;udk aumif;aumif;zwfczhJ ;l
ayrJh axmifxJrSmusaemfu arhawhawhjzpfae+yD? wcsKd@ a0a00g;0g;jzpfae+yD? tJ'D0wˆK}uD;&J‹ t"du
ZmwfaumifjzpfcJhwJh armifausmfeJ‹wGJ+yD;yg0ifcJhw,fqdkwJh OD;cspf[ef}uD;udk om,m0wDaxmifxJrSmyJ
trSwfrxifqHkqnf;rdawmhrS tJ'D EdkifiHawmforwtdrf azmufxGif;vk,ufr_}uD;Zmwfa=umif;udk
36 0if;wifhxGef;
aus;Zl;wkH@wif&Sdygv#ifvJ æ
usaemfu pdwf0ifpm;vGef;pGm r=umc%ar;ar;=unfhrdw,f? r[kwfwm[kwfwm tyxm;/ OD;cspf[ef
}uD;u ol‹&‹J u, kd af wG‹Zmwfa=umif;tjzpf jyefvnfajym=um;&mrSm tifrwefpw d 0f ifpm;p&m aumif;wm
awG trsm;}uD;?
“cifAsm;wd‹k u b,fvpkd w d u f ;l awGe‹J rsm; Edik if aH wmforw a'guw f mbOD;tdru f rkd S wufazmufvu kd f
=uwmvJAsm æ ”vdk‹ w&ufrSm ar;rdw,f?
“trSeaf jym&&if æ tJ'w D ek ;f u armifausmaf &m usaemfa&m jc0H if;xJ0ifc=hJ uwJt h xd orwtdrrf eS ;f
rodbl;As? tvkyfrjzpfwm=umawmh acsmifwJhae&m0ifvkyfr,fqdk+yD; n}uD;tJ'D vlukHwef&yfuGufxJ
0ifvmcJ=h uwm? jcHpnf;±d;k rSm ykÀ&dyyf ifawGwnDwnmeJ‹ jcH}uD;wjcHem;a&mufvmawmh tay:xyfrmS
jywif;waygufzGifhxm;wJh tdrf}uD;wtdrfawG‹w,fAs/ &moDOwkuylawmh wHcg;zGifh+yD;tdyfaewmeJ‹wlyg
w,f? atmufrmS tapmifv h v kd v kd u l vJ tdr}f uD;wywfvn S =hf unf+h yD;wmeJ‹ ol‹tapmifw h q
J D jyef0ifomG ;
csed af vmufrmS tarSmif&yd cf +kd yD; okwcf eJ0ifvmcJ=h uw,f? uHaumif;csiaf wmh jcHpnf;±d;k axmifrh mS tdru f kd
aq;okwzf ‹kd oH;k xm;wJh avSum;&Sn}f uD; wpif;vnf;awG‹a&m tJ'g}uD; ESpaf ,mufom;r ˜ +yD; zGix hf m;wJh
jywif;ayguftxdaxmif+yD; tdrfxJcyfokwfokwf wufvdkuf=uw,f? txJvJa&mufa&m EdkifiHawmf
wHqdyf}uD;u tjyL;om;eJ‹ tJ'DusawmhrS [m æ orwtdrfygvm;qdkwm odawmhwm? a&mufrSawmh
rxl;bl; csomcsuGmqdk+yD; tEk=urf;pD;&awmhwm æ ”
OD;cspf[ef}uD;u ðyH;+yD;ajzw,f? +yD;awmh æ
“orwudt k Ek=urf;pD;cJw h m bmvufeufe‹J pD;cJw h ,fxifv/J tJ't D rd x
f u J yJ awG‹&wJh aygirf ek ‹f v;DS wJh
"m;eJ‹ uav;upm;wJhaoewf æ As”wJh?
usaemf wtHhw=ojzpfoGm;rdw,f? 'Dtbdk;}uD; cyfwnfwnf +zD;aeovm;qdkwJh t=unfhrsKd;eJ‹vJ
ol‹udk=unfhvdkufygw,f?
“aygirf ek ‹f v;DS wJ"h m;udk usKyfuudik /f ol‹ajr;upm;wJh aoewfe‹J wyl gw,f/ tJ'aD oewfukd armifausmf
uudik +f yD; twGi;f cef;qD armifausmu f 0ifomG ;w,f? wHcg;uvJ *surf csxm;bl;/ tdycf ef;xJrmS a'guw f m
bOD;}uD;u rSed ;f +yD;tdyaf ew,f? tJ æ tcef;u ab;csi;f uyfvsut f cef;eJ‹vJ twGi;f rSm wHcg;ayguw f ck
&Sd+yD;qufaew,f? wHcg;uawmh b,fbufuydwfxm;ovJ rodbl;As/ aemufrSod&wmu tJ'Dorw
}uD;tcef;eJ‹wqufwnf;tcef;u ol‹c,frtdyfwJh tcef;wJhAs? [J[Jæ”
OD;cspf[ef}uD;u oabmuspGm &,faejyefw,f?
“a'guw f mbOD;u tJ'w D ek ;f u rde;f rr&Sad wmhb;l As æ qH;k oGm;+yD æ”ajym&if;ajym&if; oluquf&,f
aewJhtwGuf æ
“uJ æ qufygO;D Asm Zmwfvrf;av; æ ”vd‹k usaemfu w&m;axmufvyk o f vdk Zmwfvrf;axmuf
av;vkyf+yD; owday;&w,f?
“armifausmu f uav;upm;wJah oewfe‹J a'guw f mbOD;em;xif awhvu kd wf ,fq&kd ifyJ tbd;k }uD;
uEdk;vmw,f/ armifausmfu rsufpdrSdwfxm;cdkif;awmh orw}uD;u bmajymvJodvm;/ toufawmh
csrf;omay;yg æ wJh? wkefwkef&D&DeJ‹ rsufaph}uD;rSdwf+yD; ajymw,f? ay; æ b,frvJ rD;cHaowWmaomh
æ vd‹k awmif;awmh tomw=unfyJ acgi;f tH;k atmufvufe‹J prf;+yD; qGx J wk af y;w,f? rD;cHaowWm}uD;u
'Dtcef;xJrSmyJqdkawmh qGJzGifhvdkufawmh pdefawGa&m a&$xnfawGa&m ydkufqHawGa&maygh? 'DxJrSm
0if;wifhxGef; 37
(6)wdkufrSm avmufudkufwm cH&zl;ovm; ESifh tjcm;axmif0wˆKwdkrsm;
a&$pvG,}f uD;vd[ k mawmif ygvu kd af o; æ ? tJ'g}uD;u r=umao;cifurS ,l*q kd vyforw}uD;wD;wd;k
Armjynfa&mufvmwkef;/ Armorw}uD;udk csD;jr‡ifhtyfESif;oGm;wJh *k%fxl;aqmif a&$pvG,fwHqdyf}uD;
aygAh sm æ? bmrSajymraeeJ‹ tukeo f rd ;f xnfv h mcJw h ,f? tJ'v D kd odr;f usKH ;xnfah ewke;f æ orw}uD;u
a=umufa=umufeJ‹ bmrsm;ajymw,f xifovJ æ ”
OD;cspf[ef}uD;u ðyH;ðyH;}uD;vkyfaejyefw,f? bmyJajymajym ol‹ajym[efqdk[ef[m pdwf0ifpm;zG,f
twdqdkawmh usaemfuawmh ol‹&J‹qufvmvwWH@aompum;udkyJ em;pGifhaerdw,f?
“igh æ ighajr;av;zdk‹awmh eJeJcsefxm;cJh=uyguGm æwJh”
'Dwcgawmh usaemfyg ðyH;vdkufrdw,f?
“tJ'Dawmh armifausmfu b,fvdkajymw,fxifovJ æ ”
oluxyf+yD; ya[VdzGuf(0Suf)pum;udk qdkjyefw,f?
“armifausmu f 'kp±du k o
f rm; azmufxiG ;f 0dZm… omjzpfwm pmawmhtawmfzwfwv hJ /l v#L@d 0u
S of zJ kd
0wˆK pHkaxmuf0wˆKawGuawmh ol‹tonf;pGJaygh? pmpHkvJ tawmfzwfwJhvl æ A[kokw&SdwJhvlavæ
tJ'Dawmh æ a'gufwmbOD;udkajymvdkufwmu cifAsm;vdk æ v,form;olykef}uD; awmfvSefa&;acgif;
aqmif}uD;q&mpHukd óud;rde‹f ay;owfcw hJ t
hJ xJygcw hJ o hJ u l kd bmvd‹k nm‡ ae&rSmvJ æ” wJ?h a'guw f mbOD;
udk,f}uD; wGef‹ceJjzpfoGm;wmyJ?
OD;cspf[efu pum;pudk acwWjzwf&if; em;aejyefw,f?
“uJ uJ qufygOD;As æ ”vdk‹ usaemfu avmaqmfvdkufrS æ “aemufawmh a'gufwmbOD;udk
tarSmufcikd ;f / yg;pyfxt J 0wfq‹kd / vufuakd emufjyefcsnx f m;cJ+h yD; æ rv_yef ‹J aemf æ v_y&f ifawmh ao+yD
rSwfvdk‹ajcmufxm;cJh+yD;/ rD;cHaowWmxJu&Edkifor#tukefpk odrf;usKH;xnfhvmcJh=uwJhtxkyfeJ‹ cyfokwf
okwjf yefqif;vmcJ=h uw,f? b,forl rS odvu kd =f ubl;? b,ftapmifrh v S J rawG‹vu kd =f u&bl;? wD;wd;k ay;
wJh *k%fxl;aqmifa&$pvG,fvdk[m}uD;awmh tJ'D&yfuGuftausmfu tr_dufyHkwckab; xdk;0Sufjr‡KyfESH
xm;cJ=h u+yD; atmifatmifjrifjrif pcef;odr;f Edik cf =hJ uw,f? aemuf&yfuu G w f ckausmaf vmufa&mufawmh
&Jum;awG &Jum;awG [Gef;oHt&Snf}uD;awGqGJ+yD; a'gufwmbOD; aetdrf&yfuGufqD '&=urf;armif;
oGm;wmawG‹vu kd &f awmhwmygy?J rd;k vif;awmhr,fav æ ukepf rd ;f orm;awG reufapmapmtvkyq f if;&
r,fholawGawmif [dkem;'Dem; awG‹ae&+yDav æ ”
OD;cspf[ef}uD;u ol‹Zmwfvrf;udk tqHk;owfvdkuf+yD; ol‹aq;vdyfwdkudk rD;!‡dygavawmhw,f?
“aemuf æ b,fvdkjzpfwkef;As” usaemfu odcsifaZmeJ‹ xyfar;jyefygw,f?
“ckwifu ajymcJhovdkyJav æ ” cifAsm;vdk v,form;olykef}uD; q&mpHudk óud;rdef‹ay;owfcJhwJh
txJygcw hJ o
hJ ul kd bmvd‹k !m‡ ae&rSmvJAs”qdw k hJ armifausm&f ŒJ }uD;}uD;us,u f s,cf yfwnfwnf ajymcJw h hJ
pum;u awmfawmfu h wkd moGm;cJw h ,f/ w&m;cHtppf azmfxw k af &;udck ufomG ;cJ&h awmhwt hJ xd xda&muf
cJw
h ,f ajym&rSmyJ? bmvd‹k vq J akd wmh tJ'pD um;udu k ikd +f yD; 'Dtr_[m ±d;k ±d;k tr_r[kw/f ±d;k ±d;k w&m;cHr[kw/f
Edik if aH &;EG,w f hJ Ekid if aH &;ygwhJ w&m;cHawGu usL;vGew f t hJ r_/ Edik if aH &;azmufxiG ;f "m;jyr_v‹kd oH;k oyf=unfh
jrifc=hJ uqdyk ?J awmfawmfe‹J tr_razmfxw k Ef ikd b
f J paumhwvef,m'fuakd wmif vSr;f tultnDawmif;&wJh
txdv‹kd ajym=uwmyJ? aemufyikd ;f armifausmv f J ajc&mazsmuf/ usKyfvJ ajc&mazsmuf/ &efuek rf uyf=u
awmhbJ wa,mufwae&mpD e,fajy;+yD; Zmwfjr‡Kyf=uawmhwmaygh æ ”
38 0if;wifhxGef;
aus;Zl;wkH@wif&Sdygv#ifvJ æ
tJ'Dvdkpum;ajymaumif;aewkef;rSmyJ “tvkyf}uD;wef;pD æ” qdkwJh wef;pD;waumif&J‹ owday;
atmf[pfvdkufoHa=umifh usaemfwdk‹vJ ua&maomyg; vlcsif;cGJvdkuf&ygawmhw,f?

(4)

tvky}f uD; em;&ufw&ufrmS awmh æ at;at;aq;aq; xdik jf zpf=u&if;/ wcsed u f Edik if aH wmforw
tdrf azmufxGif;vk,uf tEk=urf;pD;r_}uD;ta=umif;/ OD;cspf[ef}uD;eJ‹ pum;qufrd=ujyefw,f?
“tJ'Dwkef;u tr_ub,fvdk ed*Hk;csKyfoGm;vJAs”
“[m æ wefw,fAsm æ wefw,f æ armifausmrf S ig;ESpx f yJ J xifw,f/ aps;wnfo h mG ;=uwmæ”
“Asm æ b,fvdkaps;wnfhoGm;&wmvJ”
olu usaemfhtar;udk em;axmif&if; òyH;vdkufjyefw,f?
“'DvdkAs æ w&m;±Hk;a&mufawmh usaemfwdk‹w&m;cHrsm;bufu a&S‹aeuvJ aumif;w,fAs/ vm
owif;,l=u em;axmif=uwJh y&dowf}uD;uvJ owif;axmufawGa&m bmawGa&mtpHkAs? [dk; æ
wae‹u usaemfajymwJt h xJygw,frw _ v f m; æ orw}uD;tdyaf ewJt h cef;u æ orw}uD;tcef; c,fr
tcef;eJ‹wqufwnf;qdw k mav? twGi;f rSmwHcg;wcsyyf &J w dS ,fqw kd mav æ ? tJ'aD wmh tr_e‹J qikd q f ikd f
rqdik q
f ikd /f a&S‹ae}uD;u tJ't D cef;zG‹J pnf;xm;wmudyk J rygygatmifxnf+h yD; w&m;cHuakd r;vdu k /f =uHzef+yD;
usL;vGefcJholrsm;[m at;at;nifnifomomeJ‹yJ t=urf;zufwmr&Sd ypPnf;awG&,lcJh=uw,fqdkwm
ay:atmifar;ovdkvkdeJ‹vkyfvdkufqdkawmh æ owif;axmufawG em;qifolawG yGJusp&m}uD;ayghAsmæ?
w&m;vdu k Edik if aH wmforw}uD;qdak wmh bmawGajymcJ=h uw,f b,fv&kd cdS w hJ ,fqwkd mvJ/ w&m;cHa&S‹ae
u y,fy,fe,fe,f w&m;vdu k t kd "duxm;+yD; ar;&jref;& ar;cGe;f xkw&f OD;rSmav æ? w&m;cHarmifausmf
uvJ vlyg;As/ tukeaf jymOD;rSm? tJ'aD wmh orw}uD;tzd‹k r[mt&Suaf wmftcGcJ &H ovdk jzpfrmS awGuvJ
trsm;}uD;qdkawmh æ orw}uD;bufuae armifausmfudk vmnd‡w,fAs? orw}uD;rSmvJ EdkifiHawmf
udp}P uD;awGutrsm;om;rd‹k c%c%±H;k awmfrvmEdik b f ;l / rvmcsib f ;l ? armifausmb f ufuvJ wjcm;[m
awG bmrSajymraeeJ‹awmh? av#mhav#mhayghaygheJ‹ teJqHk;axmif'%fcsay;r,faygh? tJ'Dvdk tcdkiftrm
tmrcH=u+yD; aps;wnfhoGm;cJhwm æ ”
'Dwcg ðyH;vdkufrdoluawmh usaemf?
“'gjzifh æ [kww f ,f/ 'gta&;}uD;w,f æ ” OD;csp[ f efu acgi;f ndw&f if; awG;awG;qqai;aew,f?
+yD;awmhrS æ
“tif; / 'gvJ aus;Zl;qyfrw _ rsK;d vd‹k yaJ jym&rvm; rodygb;l Asm æ [J[”J vd‹k pum;yv†icf H jyefw,f?
“'Dvw kd AhJ s æ Edik if aH wmforw tdraf zmufxiG ;f cH&r_}uD;u [d;k av;wausmjf zpfc+hJ yD; owif;pmawG
tapmifapmifu trsK;d rsK;d a&;=uw,f? tr_u w&m;cHrazmfxw k Ef ikd b
f J vawG=umvmav æ pHak xmuf
tzGJ‹}uD;wdk‹ ykvdyftzGJ‹}uD;wdk‹qdkwmvJ acgif;razmfEdkifatmif emrnfysufavayghAsm? EdkifiHawmf orw
}uD;vJ acgi;f razmfEikd af ygAh sm? armifausmu f awmh aròrd‹bufomG ;cdak e+yD; aumif;aumif;udk ESyaf ewmayg?h
pdetf aumif;pm;av;awGxck +JG y;D olaX;}u;D wa,mufvu kd kd wduk w f vH;k eJ‹paH ewmwJAh s? 'Dvu l awmfawmf
vJ tqifjh rifjh rifh Zdrcf w H wfwo hJ ?l tJ'w D ek ;f u azmufxiG ;f r_ukd b,fvrkd S ajc&mcHr&awmh tpd;k &rif;rsm;
0if;wifhxGef; 39
(6)wdkufrSm avmufudkufwm cH&zl;ovm; ESifh tjcm;axmif0wˆKwdkrsm;
a'golykefx+yD; æ azmufxGif;emrnf&SdolrSefor# &mZ0ifvlqdk;pm&if;&SdolrSefor# ausmfapmyk'frawGeJ‹
tukew f jynfv;kH axmifxx J nfyh gava&m? bmrqdik n f mrqdik f &mZ0ifvq l ;kd rSeo
f r# uyfoif=h uwmayg?h
e,fuvlawGvJ uyfoif/h axmifaygi;f pHt k yd‹k c/H tcsKyfcx H m;=u&w,f? tJ't D csed rf mS usKyfw‹kd armifausmf
}uD;u &efuek q f if;+yD; ole‹J &if;ES;D wJ&h mZ0ifvq l ;kd wa,mufred ;f rqDomG ;+yD; olw‹kd ro d m;pk&‹J 'u k u Q kd ulnD
ay;urf;wmawG vkyyf gava&m? ulnw D mrSyu kd q f &H meJ‹csaD y;wmwJ?h axmif0ifpmav;bmav;vJ oGm;
yd‹k vu kd af yg?h tJ'aD wmh axmif0ifpmawmifroGm;Edik v f ‹kd vifom;ud'k t D wdik ;f ypfxm;&wJrh ed ;f ru axmif0if
pmtxky}f uD;}uD;eJ‹ukd ol‹vif&w dS hJ ykord af xmifvm;bmvm; tJ'u D okd mG ;ygava&m? ,lomG ;wmawGuvJ
yef;oD;wd‹k udww f ‹kd ta=umftvSmw f ‹kd e‹J taumif;pm;awGe‹J csnahf yg?h tJ'w D ek ;f u w&mESp&f mqdw k menf;
wJhaiGrSr[kwfwm? a,mufsm;udk,fwdkif tHh=o,l&wmaygh? tJ'Dawmh 'Davmufaumif;aumif;rsm;rsm;
yd‹k Eidk w f m rde;f rb,fu&ovJayg?h rde;f ruvJ 0rf;ajrmuf0rf;om &Si;f jyw,f/ udak rmifausm}f uD; aumif;
pm;awmufajymifae+yD; rarhravsmhvmðyulnDoGm; ay;urf;oGm;w,faygh? a,mufsm;u csufqdk em;
cGuu f rD;awmufwv hJ rl sK;d / a¹rGa¹rGcsi;f ajcjrifwo hJ rl sK;d qdak wmh txmayguo f mG ;w,f? 'ge‹J ou l pOf;pm;rSm
ayg/h oltygt0if ol‹v&kd mZ0ifemrnf}uD;awG bmrqdik n f mrqdik f qGt J csKyfcaH e&wmvnf; ESpef ‹J cs=D um
ae+yDqakd wmh olvnf;xGucf siaf e+yDav? tJ'rD mS æ wdw k akd jym=uygp‹kd / olaewJeh ,faxmifxJ rif;}uD;ud, k f
wdik 0f iftppfrmS oluaxmifyikd }f uD;udak wG‹+yD; rif;}uD;udak c:ay;ygæ ta&;}uD;qH;k owif;wck olay;r,f?
rwef&ifóuduo f vdk ta&;,layg?h aemufq;kH rif;}uD;eJ‹awG‹=u+yD; ol‹uv kd w$ 0f &rf;xkwaf y;/ tmrcH/ tpd;k &
acgi;f cJae&wJu h pd P olajymr,fayg?h oabmwlncD su&f +yD;wJt h cg “'g b,forl rS jzpfEikd b f ;l / armifausmyf J
jzpfr,fqw kd ‘hJ wpf’udak y;vdu k yf gava&m? tJ'rD mS armifausmb f ,fa&mufaeovJpaHk xmufe@J yv k yd af wG
&Sm=uygava&m? ajc&mcHp&m&oGm;ayrJh awmfawmfeJ‹rrdbl;? rdrJhrdawmh b,fvdkrdw,fxifovJ ”
OD;cspf[efu ol‹&J‹xHk;pHtwdkif; ya[Vdxkwfjyefvmw,f? usaemfu ol‹rsufESmudk armh=unfhaerdw,f?
“armifausmfu &efukefudk ajcanmif;vufqef‹ c&D;xGufawmfrljyefwmcifAs? tJ'Dacwfu
taumif;pm;ouUvwfOD;xkyfeJ‹ taumif;pm;t0wftpm;udk ±d_;usus0wfpm;qif,ifxm;wJhtjyif
aps;}uD;ay;&wJh 'ef[;D aq;wHukd udu k v f ‹kd wchJ ifAs? &efuek b f wl m}uD;ra&mufcif ykZeG af wmifbw l mrSmwif
aumufqif;vdu k +f yD; reuftapm}uD; a0vDa0vif;rSm tapm}uD;zGiahf ewJh vufzuf&nfqikd w f qdik w f iG ;f
0if+yD; taumif;pm;awGrmS +yD; yGaJ wmfwnfawmhwmayg?h tJ't D csed rf mS armifausm&f ‹J yu kH kd aumif;aumif;
usurf +d yD; armifausm&f ‹J teH‹ &vd&k jim;vku d af ewJh ykvyd t f r_xrf;t&m&Sw d a,mufuvnf; tJ'q D ikd x
f J
a&mufaewmeJ‹ oGm;wd;k yga&m? tJ'rD mS wif vl}uD;vlaumif;*du k tf jynfeh ‹J armifausm[ f m “cifAsm;armif
ausmfr[kwfvm;”qdk+yD; aumuftqGJcHvdkuf&awmhwmygyJ? tJ'Duae ol‹tr_wGJawGvnf;ay:+yD;
axmifx0J if=u&awmhwmygy?J 'gah =umifh usaemfcw k ifuajymwmavæq&mav;pOf;pm;=unf/h 'gvnf;
aus;Zl;tqyfcH&jcif;wrsKd;vdk‹yJ ajym&rvm;qdkwmav æ [J[J”
OD;cspf[ef}uD;u w[J[J&,faeygawmhw,f?
OD;cspf[ef}uD;ajymwm [kwfwmr[kwfwm c%xm;? usaemfhrSm ol‹rsufESmudkai;=unfhrd&if;
yifhoufwckcsrdjyefygw,f?Ò
0if;wifx
h eG ;f

40 0if;wifhxGef;
axmif0wˆKwdkrsm; (5)

0if;wifhxGef; 41
(6)wdkufrSm avmufudkufwm cH&zl;ovm; ESifh tjcm;axmif0wˆKwdkrsm;

t opPm
0if;wifx
h eG ;f

(1)

(5)wdkuf tcef;(19)rSm wa,mufwnf;aeae&wJh umv? ab;em;u teD;qHk;tcef;azmfawGu


ud'k go ausmx f ;l / q&mawmf OD;y¾dw/ ud+k idr;f a&$ OD;ºuGm;wd‹k om;tz? cyfvrS ;f vSr;f avmufrmS u ry'g
atmifoef;jrifeh ‹J OD;±_wifw‹kd om;tz/ apmabme,f/ apmap;xl;/ rEœav;u ud&k efEikd w f ‹kd e‹J [d;k wzufpeG ;f
avmufqrD mS awmh ykavG}u;D udak usm0f if; (,ckpma&;q&mausm0f if;)/ bm*smudpk ;kd jrif/h udpk ef;aemif udpk ef;
atmiftr$mnDtudkwdk‹wawG?
(5)wdkufwwdkufvHk;[m tcef;(22)cef;vHk;vljynfh a[muf(p)zl;vf (Housefull)? ud0k if;wifqw kd hJ
pD;yGm;a&;orm;wOD;uvGJvdk‹ tm;vHk;[m EdkifiHa&;orm;eJ‹ EdkifiHa&;tr_awG EdkifiHa&;yk'frawGæ?
EdkifiHa&;ygwDtzGJ‹tpnf;awGuawmh rwl=u? AuovJ ygovdk autJif,luvJ ygw,f? OD;Ek}uD;
udk,fwdkif axGaxGvGwf+idrf;csrf;omcGifh 2/ 80eJ‹ jynfawmfjyefvmcJh+yDjzpfayrJh jynfawmfjyefxJrygbJ
e&odefxJ0ifvm&wJh jynfcspfygwDuqdkwmawmif &Sdvdkufao;? [omFwZmwd udk+idrf;a&$[m jynfcspf
ygw0D ifa[mif;jzpf+yD; AH;k cG&J ef=uHpnfre_ ‹J yk'rf 122(1)wyf+yD; w&m;pGq J x kd m;jcif;cH&ol? ol‹tazuawmh
oleJ‹ywfouf+yD; wdkufxJqGJtoGif;cHxm;&&Smwm jzpfygw,f?
wwdu k v
f ;kH rSm bke;f awmf}uD;uawmh q&mawmfO;D y¾dwwyg;wnf;? (aemufyikd ;f awmh wyg; xyf
wdk;vmygw,f? AdkvfOm%fwifvdk‹ac:wJh bkef;}uD;? OD;y¾dwvdk i,fjzLr[kwfyg/ t&ifu awmcdkòrd‹e,f
aumfrwD0if AdkvfbGJ‹cHwOD;jzpfcJh+yD; aemufydkif;rS &[ef;ðycJhwmjzpfygw,f?)
q&mawmfO;D y¾dwuawmh oHCmh0efaqmifqw kd mawG rqvuzG‹J pnf;csed rf mS “rif;wd‹k [m rif;wd‹k
tdr=f uufcsi;f td;k rJow k tf cGycf ikd ;f wJh yGx
J rJ ygEikd b
f ;l ”vd‹k cyfjywfjywfajymcJv h ‹kd tòid;xm;cH&+yD; Edik if aH &;r_e@J
EG,f+yD; axmifxJa&mufvmwm?
wdkufxJrSm q&mawmfOD;y¾dwudk ouFef;±HkcGifhray;ygbl;? ouFef;tpm; axmifyHkpHtay: jzL
atmufjzLudyk J t0wfcikd ;f xm;wJt h wGuf q&mawmf[m zd;k olawmfrn JG pfnpfyakH yguaf eygw,f? rGn J pf
npfv‹kd ajymrdwmuawmh q&mawmf0wfciG &hf wJh axmifypkH t H useô ‹J vckH sn[ f m tjzLvd‹k qakd yrJh azG;jzLae
wJh tjzLr[kwyf J axmifxu J &ufuef;rSm tusO;f om;awG&ufvyk x f m;&wJh csn=f urf;ydwjf zLjzpfv‹kd ygy?J
tnHh qH;k 0g*rG ;f npfnpfcsnef ‹J jzpfuwwfqef; ,ufvyk x f m;&wJh zsi=f urf;tjzL[m topfuwnf;u
npfw;l wl;ta&mifayguaf e+yD;jzpfwt hJ jyif/ q&mhawmfqv D may;awmhvJ tuso ô pfvckH sno f pfr[kwyf /J
axmifuvGwfoGm;+yD; tusOf;om;a[mif;0wfpm;xm;&mu axmifudkjyefvnftyfESHoGm;cJh&wJh
42 0if;wifhxGef;
t opPm
t0wfa[mif;awG jzpfvdk‹ygyJ?
'Dvdk zdk;olawmf0wfpHkrsKd; 0wfqifxm;&ayrJh/ ax&f}uD;0g}uD; q&mawmf*dkuftjynfht0ay:vGifae
wJh q&mawmf&J‹Oy"d±kyf[m rGJpkwfpkwf=um;xJrSm ydk+yD;xif;ueJ vif;ceJ odomaeygawmhw,f?
q&mawmfu ouFef;qGJtðzwfcHvdkuf&ayrJh oduQmcsvl0wfvJa&; vufrcHyg? ol‹[mol &[ef;
wyg;tjzpf tcdik t f rmqkyu f ikd cf ,
H xl m;ygw,f? q,fyg;oDvudk tjynft h 0apmifx h ed ;f &if;/ ae‹vn J$ pmudk
a&Smif=uOf+rJa&Smif=uOfygw,f? reufpmpm;csed af y;wJx h rif;udk ydydk o kd momav;,lxm;+yD; aemufae‹reuf
tapm}uD; t±k%fqGrf;tjzpf udk,fh[mudk,f rSD0JbkOf;ay;&Smygw,f?
usaemfw‹kd wawGuvJ q&mawmfukd bke;f awmf}uD;wpfyg;tjzpfe‹J yJ todtrSwðf y av;pm;or_ðy
ygw,f? pum;ajymqdk&mrSmvJ t&Sifbk&m; q&mawmfbk&m;eJ‹tpcsD+yD; wynfhawmfeJ‹ wifyghbk&m;eJ‹
av;av;pm;pm; ajymqdkqufqH=uygw,f? wcef;qDxm;wmqdkawmh ta0;uyJ pum;oHeJ‹yJ qufqH
ajymqdk=u&wmyg? *efzvm;cscsdefrSm zsmpkwfaygufuae acsmif;=unfhcdk;=unfh&if;/ wcgw&H vpf&if
vpfovdk rwfwyf&yfjy&if;awmh q&mawmf&J‹±kyfoGifudkvJ }udrfzefrsm;pGmjrifzl;+yD;om; jzpfaeygw,f?
q&mawmfudk r±dkrao ajymqdkqufqH=uwmuawmh axmif0g'gwcsKd‹eJ‹ qm*sifodef;òrdifwdk‹vdk
axmufvrS ;f a&;cef‹ ppfwyfu taumifrsK;d awGjzpfygw,f? ode;f òrdiu f q&mawmfukd ‘a[h bke;f }uD;’vd‹k yJ
ac:wwfovdk wifvwfwdk‹ atmifoif;wdk‹vdk t&pfwyf0g'gtdk±dkif;}uD;rsm;uvJ “ykwD;(108)vHk;
tpdyrf mS ;vd‹k a&mufvm wmr[kwzf ;l / ud, k thf jypfe‹J u, kd f a&mufvmwm”vd‹k rxdwxd oa&mfarmfum;
vkyfwwf=uygw,f? q&mawmfuawmh cyfrqdyfygyJ?
q&mawmf[m &ref}uD;wywfw}udrf ±Hk;xGufae&+yDjzpfwJhtwGuf &Hzef&Hcg axmif0ifpmygq,f
xkyaf v;awGvJ &ae+yDjzpfygw,f? usaemfw‹kd tzd‹k uawmh bmygq,frS r&ao;wJt h wGuf t}uD;tus,f
iwfae&wJhumvygyJ? reufvHk;wD; nvHk;wD; xrif;udk vHk;wD;omom vHk;csif;avG;ae&wJh umvyg?
reufrmS au|;wJh yJ[if;qdw k muvJ yJzwfawmif&mS rawG‹? t&nfusu J saJ y:rSm yJ[if;jzpfa=umif; tmrcH
Edik zf ‹kd eEGi;f r_e‹f 0g0gawG omomxd;k xd;k cyfcsux f m;wJt h wGuf yJ[if;a&mif0g0gom yDyo D oxGuaf eygw,f?
t&omu cHwGif;awG‹p&m wpufrSr&Sd? iyduvnf; zGJa&mtnHhqHk;iydjzpfwJhtjyif wcgw&H tdk;uif;yl
wdkufnpfnpfwl;wl;? wcgw&H tpdrf;omom? wpufuav;rS rusuf? naepmuawmh tqdk;qHk;?
ae‹pOf[if;&Gufðywf&nf rJrJoJoJ? eJeJav;rS pm;csifzG,f&mr&Sd? uefpGef;&GufawGaygwJhtcsdefrSm uefpGef;
&Guf/ csOfaygifaygwJhtcsdefrSm csOfaygif? trsm;qHk;uawmh [if;EkEG,ft±dk; &ifh&ifhrmrmzm;zm;}uD;awGudk
a&vHk ðywfusKdxm;wJh[if;? [if;csufxm;yHkudkvJ =unfhygOD;? [if;&Gufudk a&awmifaq;[efrwl/
r=umc% oJe‹J &yS &f yS ?f 'D=um;xJ [if;&Gupf nf;xm;wJh ES;D óu;d jywfw‹kd / wDaumifjywfw‹kd uygwt hJ cg ygvukd f
ao;? csOaf ygiw f @dk [if;EkE,
G wf @kd q&kd if tyifvu kd f ok;H av;ydik ;f yJyidk ;f +yD; csux f m;w,f? &Hzef&cH g tjrpfawG
awmif ygvkdufao;? t&omuawmh wdkufxJ0ifpwkef;uqdk&if xGDceJawmif axG;xkwfypfrdwJhtxd
aumif;vSygayw,f? 0ufau|;zd‹k yde;f &Guf uefpeG ;f &Guf a*:zD&u G af wGukd "m;eJ‹pif;+yD; 0ufpmusKx d m;wmu
rS axmifwGif; yHkpH[if;xuf trsm;}uD;omOD;r,f?
axmif0ifpm ygq,fr&ao;wJh usaemfwdk‹vdk EdkifiHa&;tusOf;om; trsm;pk}uD;[m 'Dvdkxrif;rsKd;
[if;rsK;d eJ‹yJ reufn ESpyf g;oGm;&+yD; ud, k thf oufZ0D "mwfav;udk óud;pm;yrf;pm; wnfaqmufae&csed rf mS /
axmif0ifpm&ae+yjD zpfw/hJ ±H;k xkwt f jyef ygq,fxw k af v;vufuqG+J y;D jyefvmEdik cf iG &hf wJh teJwumhteJpk
0if;wifhxGef; 43
(6)wdkufrSm avmufudkufwm cH&zl;ovm; ESifh tjcm;axmif0wˆKwdkrsm;
EdkifiHa&;tusOf;om;rsm; b0ua&mæ?
vHk;wD;xrif;udkyJ avG;&wmuawmh twlwl/ wjcm;xrif;r&Sd? yHkpH[if;udkyJ tajccH/ tdrfuydk‹
ay;vdu k vf ‹kd ygvmwJh iyda=umfav;tp/ ig;ajcmufa=umfav;tp pm;p&m [if;ajcmuf[if;&Hav;awGe‹J
pyf[yfwGJzuf pm;aomuf=u&wm jzpfygw,f? yHkpHoufoufeJ‹csnf; avG;ae&wJholeJ‹ E_dif;pm&ifawmh
ewfjynfeJ‹t0Dpdaygh?
wae‹v;kH bmrSvw J jcm;pm;p&mr&Sw d t
hJ wGu/f xrif;xd;k u xrif;vmxd;k ay;wmeJ‹ usaemfuawmh
aumufavG;ypfvdkufwmyJ jzpfygw,f? txl;ojzifh reufpmudkusKH;+yD; rsm;rsm;avG;ypfvdkufygw,f?
tifrwefqdk;0g;vSwJhnaepmudkawmh (tom;pm;&uf - wevFmae‹uvGJ+yD;) pm;w,fqdk±HkavmufyJ
pm;ygawmhw,f?
reufpm npm pm;+yD;csdefwdkif;/ ae‹wdkif;ae‹wdkif; =um;&wJhtoHuawmh/ udk'go}uD;&J‹ usLH;usLH;+yD;
atmf[pfjrnfwrf;vdkufwJhæ “pm;+yD;jyef+yDAsKd‹ xrif;weyfæ”
ol‹toHu olusef;usef;rmrm&Sd+yD; yHkrSefpm;EdkifaomufEdkif&Sdaea=umif; a=unmcsufxkwfjyefae
ovdrk sK;d jzpfovd/k wpHw k ckukd tai:wl;wl;eJ‹ atmf[pfjyaeovdrk sK;d vJ jzpfw,f? 'grrS [kwf ol‹upkd um;
ajymcsifolrsm; oluawmh tqifoifhjzpfaew,fvdk‹ buf&SmaeovdkrsKd;vJ toGifaqmifw,f?
usaemf ðyH;vdkufrdw,f?
usaemfu ol‹udktjyifrSmuwnf;u &if;EDS;cJh+yD;jzpfw,f? t&yftenf;i,f ykoa,mif&Sd+yD; ydefydef
oG,o f , G ef ‹J ol‹cE<mud, k zf ‹JG pnf;yH[k m tjrJwef;oGuo f u
G v
f ufvuf v_y&f mS ;wwfre_ ‹J pnf;0g;udu
k n
f aD e
wwfw,f? 1975 ausmif;om;oydwf}uD;wkef;u ppftpdk;&tm%myg;uGufom;rsm;u a&$wd*HkapwD
awmfuek ;f awmfay:txdwuf+y;D oydwpf cef;udk òzcd EJG rdS ef if;wke;f uvJ tzrf;cH&+y;D axmifwiG ;f tyd‹k cH&zl;ol
wa,muf jzpfcw hJ ,f? wuUov kd af usmif;om;}u;D vJ r[kwbf J toufawmifaumif;aumif; rjynfw h wf
ao;wJh ti,fqHk;ausmif;om;av;awGxJ olwa,muf tygt0if? tJ'Dwkef;u ol[m txufwef;
ausmif;wausmif;u ausmif;om;i,fav;wOD;r#om jzpfowJh? 'gayrJh tJ'Dwkef;uwnf;u axmifeJ‹
a&pufygcJh&wJhol[m tckvJEdkifiHa&;r_eJ‹ axmifxJqGJtoGif;cHae&&Smjyef+yD?
olu toufi,fi,f vli,fi,fayrJh tajymaumif;tqdkaumif; rSifaumif;armif;aumif;?
axmifxrJ a&mufcif olu vrf;ab;pmtkyaf [mif;a&mif;ol?ajcmufxyf±;kH ab;/ yef;qd;k wef; vrf;r
ay:/ a&eH±Hk;}uD;ab;/ aumufyJoD;ESH±Hk;}uD;ab;/ ae&maygif;pHkrSm pmtkyfa[mif;av;awG=um; usifvnf
aysmfarG‹wwf+yD; vrf;ab;pmtkyfa[mif;a&mif;olawmfawmfrsm;rsm;eJ‹ cifrif&if;ESD;aewJhusaemf[m
ol‹pmtkyfa[mif;a&mif;&mae&mav;qDudkvJ r=umc%a&mufwwfw,f? pmtkyfa[mif;av;wtkyf
wav aps;OD;aygu+f yD; jzpfaewwfwhJ ae‹rsm;rSmawmh ol‹oiG [ f ef[m yd+k yD;vef;qef;oGuvf ufaewwf+yD;
usaemfu h jkd rif&if OD;atmifòyH;jy&if; “vmAsK‹d vufzuf&nfqikd u f æ
kd ”vd‹k yÉdoE<m& ðywwfw,f? twif;
vbuf&nfwdkufavh&Sdw,f?
wae‹awmh oluaps;OD;raygufao;? usaemf ol‹ab;xdkifcsvdkufcsdefrSm/ ol‹qdkifeJ‹reD;ra0;/ um;
taumif;pm;wpD; xdk;qdkufvmw,f? um;ay:uae wuUodkvfausmif;olavvm; q&mravvm;
xif&wJh cyfacsmacsmtrsKd;orD;av;wOD; &G&Gav;qif;vmw,f? yvwfpwpfay: cif;usif;xm;wJh ol‹
pmtkyfa[mif;aygif;pHkudk *±kwpdkuf =unfh±_&SmazGaew,f? ol‹rsufESm tðyH;wcsufvufoGm;w,f?
44 0if;wifhxGef;
t opPm
trsKd;orD;av;u [dk;a&S;wkef;u ±dkufESdyfxkwfa0cJhwJh [Hom0wDydÉuwfwdkufxkwf ‘ysKd‹’pmtkyf
av;udk aumufudkfifvdkuf+yD; aps;ar;w,f? olu tðyH;jrjreJ‹ “wq,fxJyg tr&,fæ”wJh? wu,fu
olaps;OD;raygu&f if ESpu f syef ‹J vJ a&mif;r,fph mtky?f r=umc% ‘oH;k usy’f qkw d hJ tyHxk v J J xnfx h nfx h m;
avh&w dS hJ pmtky?f olabmfw,fvu kd &f mu yd\mcsed ef ‹J &xm;wJh pmtkyaf v;rSe;f usaemfox d m;+yD;om;?
“[ifæ aps;uvJ}uD;vdu k wf mæ”vd‹k trsK;d orD;av;u csppf zG,rf suaf pmif;av;csw d +f yD;qdak wmh/ usaemf
wdk‹ udk'go}uD;u csufcsif;ðyH;aewJh rsufESmydk;udk v#yfwjyuftwGif; ydyd&d&dav;oyfvdkuf+yD;²²²
“tr}uD;&,fæ tr}uD;[m ynmwwfwa,mufyg/ tr}uD;wdk‹vdkyk*~dKvfawG[m ynmwefzdk;
udv k J aumif;aumif;odwhJ olawGyg? 'Dpmtky[ f m [Hom0wDyÉd uwfwu kd x f wk /f [Hom0wDwu kd qf w kd m
pmaumif;ayrGefawGcsnf; a&G;cs,fxkwfa0wJhwdkuf/ pmjyifq&m}uD;awG }uD;=uyfwnf;jzwfay;olawG
uvJ wu,fu h kd ynm&St d ausmaf rmf}uD;awGcsn;f / Armpmaye,frmS tav;xm; pHxm;&olawGcsn;f yg?
ysKd‹uvJ wu,fhysKd‹? pmtkyfuvJ wu,fh&Sm;yg;pmtkyfyg? eufjzefqdk&if &SdcsifrSawmif&SdawmhrSm? wae‹
uwif wuUodkvfu r[m0dZ…mausmif;olwOD;/ usrf;ðyzdk‹vm&Sm&if; [Hom0wDwdkufxkwf ysKd‹&wk
armfuGef;pmtkyfawG&Sd&if &Smay;yg/ jyefvmcJhr,fvdk‹ ajymoGm;ao;w,f? tJ'Dwkef;u 'Dpmtkyfav;
r&Sad o;vd‹k / &S&d if tJ'aD e‹uwnf;uygomG ;+yD? tJ'aD wmh tr}uD;wd‹k vkd ynmwefz;kd em;vnfoal wG pmtkyf
wefzdk; aoaocsmcsmodolawG[m wq,fqdkwmaps;rsm;w,fvdk‹ rajymoifhygbl;Asmæ”wJh?
av,lavodrf;u pdwfraumif;[ef/ yHkyef;u pdwfxdcdkuf[efeJ‹ tawmfhudkrSifarmif; aumif;vGef;
vSygw,f? olajym[efu 'DpmtkyfudkrSaps;xyfqpf&if ynmwefzdk;udkawmif em;rvnfawmhwJholvdk/
pmtkyf wefzdk;udkawmif rav;pm;wwfawmhwJholvdk t"dy`m,faygufaeapcJhawmhw,f?
vluJcwf awmfawmfawmfwJh udk'go? trsKd;orD;u q,fwefav;wcsyfxkwfay;+yD; pmtkyfav;
udkudkif&if; ol‹um;qDvSrf;oGm;w,f? um;ay:awmif jyefrwuf&ao;bl;/ olu “vmæ uAsmq&m
vufzuf&nfqikd o f mG ;=ur,f²²² [J[²J ²² aemufxyfra&mif;&vJ udprP &Sad wmhb;l / ae‹wu G u f ukd o f mG ;+yD”
wJ?h +yD;awmh vrf;rSmajymvdu k af o;w,f/ “ynmwwfawGukd tJ'v D kd olw‹kd t±_u d u
f kd xdatmifajymwwf
rSAsæ”wJh? “usaemfu 'Dae‹aps;OD;rayguf&if 'Dpmtkyfav;udk ESpfusyfeJ‹ awmif;awmif;yefyefeJ‹
yk*OH ;D =unfqjD zpfjzpf/ ajreDuek ;f pmtkyw f ef;u iodik ;f acsmif;ud0k o
H m}uD;qDjzpfjzpf azsmawmhrvd‹k As”wJ?h
vufzuf&nfqdkifa&mufawmh olu “'Dae‹ prlqmyg wD;As”wJh? tJ'Dwkef;u vufzuf&nfwcGuf
rS ig;rl;/ prlqm}uD;}uD;wckrS ig;rl;xJ?

(2)

tJ'Dwkef;u usaemfhrSm ppfa=uma&;awmifrjywfao;? udk'gowdk‹ ry'gwdk‹uawmh ppfa=uma&;


jywfoavmuf&Sdae+yD? bm*smudkpdk;jrifh/ ykavGudkausmf0if;/ udkpef;aemif udkpef;atmif tr$mnDtudkwdk‹
av;OD; tr_wGJuawmh w&m;±Hk;awmif±Hk;wifaeav+yD? udk+idrf;a&$wdk‹om;tzvJ ±Hk;xGufae&+yD?
usaemfwdk‹rSm tpm;taomufiwfwmxuf qdk;0g;wJh iwfrGwfr_}uD;wckuawmh owif;iwf
rGwfr_}uD; jzpfygw,f? tjyifrSm bmawGjzpfay:aeovJ/ bmowif;xl;}uD;awG &SdovJ? EdkifiHwum
tajctae/ jynfwiG ;f tajctae/ &Edik o
f r# owif;rSeo f r#ukd =um;csio f cd sif em;vnfcsiaf ecJ=h uygw,f?
0if;wifhxGef; 45
(6)wdkufrSm avmufudkufwm cH&zl;ovm; ESifh tjcm;axmif0wˆKwdkrsm;
OD;y¾dwq&mawmf ±Hk;xkufjyefvm&if “tjyifrSm bmowif;awGxl;vJ bk&mh”vdk‹ ar;&jref;&
wm tarm? ud+k idr;f a&$w‹kd om;tz ±H;k xkwjf yefvm&ifvJ owif;av;bmav;xkwyf gt;kH AsK‹d v‹kd awmif;qdk
=uoHawG pnfpnfnn H ?H
yk'fr 17(1)(2)eJ‹ ±Hk;wifw&m;pGJqdkjcif;cH&wJh bm*smudkpdk;jrifh/ ykavGudkausmf0if;wdk‹(4)OD; ±Hk;xkwf
tjyefawGrSmawmh t+rJvdkvdk owif;awGygygvmwwfovdk olwdk‹u t&ifOD;atmif odoifhodxdkufwJh
owif;awGukd xkwjf yeftoday;wm vkyw f wfw,f? tedrq hf ;kH tpd;k &xkwo f wif;pmyg tcsut f vuf
owif;yvif;av;awGavmufawmh =um;emem;qif&wwfw,f? tJ'w D ek ;f u tcef;csi;f ueJev J rS ;f awmh
wcef;eJ‹wcef; vufqifu h rf;enf;eJ‹ wdu
k w f iG ;f owif;yd‹k aqmifenf; vrf;a=umif;twdik ;f =um;em em;qif
&wmjzpfygw,f? 'gawmif wcgw&H owif;qufvufydk‹aqmifolu ajym&if;wef;vef; ðAef;pm;}uD;
wydik ;f wpeJ‹ &yfqikd ;f oGm;&wmawGt}udr}f udr?f bmvd‹k vq J akd wmh wcef;eJ‹wcef; pum;vSr;f ajymqdck iG hf
r&SdwJh wdkufwGif;Oya't& cdk;0Sufajymqdkae&wm jzpfwJhtwGuf 0g'gwa,muf0ifvm&if ajymvufp˜
pum;udk tcsdefrSD&yfqdkif;vdkuf&vdk‹ jzpfygw,f?
qm*sifodef;òrdif t&ufrl;0ifvmwJhae‹rsKd;awGrSm qdk&ifawmh txl;owdxm;aya&mh? odef;òrdifu
ðAef;ceJ0if0ifvmwwf+yD; pum;ajymw&m;cHukd &Smwwfacsmif;wwfw,f? r=umr=umvJ “a[æ b,f
rat-d;k awGvu J G pum;ajymaewm”vd‹k ta0;}uD;uwnf;u qJqakd [muf[rf;+yD; 0ifvmwwfw,f?
“'g- rif;wd‹k tarviftrd f r[kwb f ;l uG/ axmifæaxmif”qdw k mudv k J +rdeaf &&Suaf & a&&$ww f wfw,f?
wduk wf iG ;f oHwikd =f um;u vlawGu&kd efvw kd t hJ =unfrh sK;d eJ‹ vdu k v f =H unf±h a_ vh&+dS yD; ppfzed yfcmG oHwa'guf
a'gufeJ‹ xGufoGm;avh&Sdw,f?
rsm;aomtm;jzifh naewef;pD;+yD;csdef ae0ifòzd;zsavmufrSmawmh pum;&Snf&Snfajymcsdef tcGifh
tvrf;awG yd&k wwfw,f? 0g'gwa,mufa,muf&‹J ‘tdycf sed ’f qdw k t hJ oH}u;D ray:vmrDtwGi;f / &Snv f sm;
aES;auG;vGe;f vSwhJ nOD;,H[m pum;vSr;f ajym=uvd‹k taumif;qH;k tcsed af wG jzpfaeavh&w dS ,f? bmvd‹k
&,fawmh rajymwwf?
uae‹n[m uqkefvjynfh?
uqkefvjynfhqdkwmudkvJ q&mawmfOD;y¾dw ae‹cif;uwnf;u vSrf;ajymxm;vdk‹ od=u&wm
yg?
q&mawmfudk w&m;a[mzdk‹ tcef;wcef;u vSrf;av#mufxm;wJhtwGuf q&mawmfu nOD; ol
bk&m;0wfwuf+yD;&ifa[mr,fvdk‹ óudwifta=umif;=um;xm;ygw,f? q&mawmf bk&m;0wfwuf
wwfwmu teJqHk;em&D0ufavmuf =umavh&Sdygw,f? bk&m;&Sdcdk;trsKd;rsKd;udk oHaeoHxm;eJ‹&Sdcdk;+yD;wJ@
wJhtcg y&dwf}uD;(11)okwfudk tukef&Gwfwwfygw,f? aemufqHk;rSmawmh arwWmydk‹tr#a0oHeJ‹ tqHk;
owfavh&ydS gw,f? bk&m;&Scd ;kd aeoH y&dw&f w G af eoHuakd wmh yHrk eS b f ek ;f }uD;avoHe‹J yJ toHxu G f &Gwq f akd e
wmjzpfwJhtwGuf usaemfhtcef;tygt0if tcef;av;ig;cef;avmufuyJ aumif;aumif;=um;&Edkif
ygw,f? awmfawmfrsm;rsm;u =um;&EdkifzG,fr&Sdyg? arwWmydk‹tr#a0oHudkawmh yHkrSefoHxufwqifhwdk;
&Gwfqdkydk‹oavh&Sd wJhtwGuf teJqHk; q,fcef;ausmfavmufu =um;&EdkifzG,f&Sdygw,f?
uae‹uqkefvjynfh? q&mawmfu w&m;a[mr,fvdk‹ odxm;=uwJhtwGuf usif;yae=u nOD;
*Dwqnf;qmcsdef[m apmapmpD;pD;yJ yGJodrf;oGm;cJh+yDjzpfygw,f?
46 0if;wifhxGef;
t opPm
0gusifhusifhrD;a&mif[m ylavmifvGef;vSwJh aEGnOfh,HatmufrSm ydk+yD;tdkufpyfpyfjzpfatmif zefwD;
ay;aeovdk &Sv d yS gw,f? usaemfu oHwikd =f um;uae va&mifuw kd rf;wrf;rufruf &Sm=unfah erdygw,f?
ae‹cif;wkef;u xifxif&Sm;&Sm;jrif&avh&SdwJh [dk;ta0;qDu ukuUdKyiftdk w0ufwjyuf jrifuGif;tay:
ydkif;[mvnf; tckawmh rJrJtkyftkyf}uD;om jzpfaeygawmhw,f?
usaemfjrifae&wJh wydik ;f wp aumif;uifjyifay:rSmawmh wdrrf n J Kd wtky[f m ajcukev f ufyef;usae
wJh c&D;onftdk}uD;wa,mufvdk/ va&mifvmr,fhvrf;qD prf;w0g;0g;a&G‹csD c&D;ESifaeygw,f?
oaAŠowWmæ a0ae,sm usef;rm=uygapæ
oaAŠowWmæa0ae,sm csrf;om=uygapæ
oaAŠowWmæa0ae,sm vef;jzm=uygapæ
oaAŠowWmæ a0ae,sm ab;b,m &efr&Sd=uygapæ eJ‹æ
q&mawmfO;D y¾dw&J‹ aemufq;kH xGuaf y:aeus oHEe_ ;f jrifjh rifeh ‹J arwWmyd‹k o[ H m oHwikd =f um;uae
xGufay:vmygw,f? q&mawmfbk&m; &Sdcdk;0wfwuf+yD;+yDqdkwm&J‹trSwftom;qdkwmudk od&Sdvdkuf=u
+yD;om;jzpfwJhtwGuf apmapmuxufydk+yD; +idrfoufoGm;oa,mif &Sdygw,f? 'Dae‹q&mawmfu w&m;
a[mr,fvdk‹ qdkxm;w,fr[kwfvm;?
‘t[rf; æ’ q&mawmf&J‹acsmif;[ef‹oHu t&ifxGufvmw,f? +yDd;awmhrSæ “uae‹[m uqkef
vjynfh/ uqkefvjynfh Ak'<ae‹vdk‹qdkwJh ae‹xl;ae‹jrwfyJ/ 'Dae‹vdkae‹rSm 'Dae&mvdkae&mrsKd;uae w&m;
a[m&w,fqdkwmvJæ tif; rarhp&mygyJ” q&mawmfutoHudkjr‡ifh+yD; ed'gef;csDw,f? tm;vHk;u
+idrfouf+yD; em;axmifae=uw,f?
“Ak'<ae‹qdkawmh Ak'<qdkwJhbk&m;&Sif[m bma=umifhAk'<vdk‹ac:&ovJ? Ak'<qdkwm tvHk;pHkudk [kwf
wdik ;f rSe&f m xd;k xGi;f odjrifawmfrv l ‹kd Ak'v
< ‹kd ac:&wmyJ? txl;ojzifh opPmav;yg;jrwfw&m;udk ydik ;f jcm;xif
xifojd rifawmfrv l ‹kd Ak'j< rwfpmG bk&m;vd‹k ac:awmfr&l wmyJ? opPmav;yg;qdw k muawmh 'kuo Q pPm/ ork
',opPm/ eda&m"opPm/ r*~opPmæ” q&mawmfu atmifjrifwJh q&mawmf}uD;avtjynfheJ‹ xyfqifh
ed'gef;oG,f+yD;wJhaemuf “'Dae‹ q&mawmfa[mr,fh w&m;uawmhæ ‘opPm’qdkwmyJ/ ‘opPm’
ta=umif;aygh/ opPmqdkwm trSefudkac:wm/”vdk‹qdk&if; ygVdvdk&Gwfvdkuf/ teufawGzGifhvdkuf tus,f
a[mygw,f? aemufq;kH rSmawmh “wumwd‹k vJ b,fae&mrSmyJjzpfjzpf [kww f ikd ;f rSe&f mudq
k &kd r,f/ [kwf
wdkif;rSef&mudkusifh=uH&r,f/ [kwfwdkif;rSef&mudkom vkyf&r,f/ 'grSopPmxdkufayr,f/ opPmyDayr,f/
opPmajrmufayr,f/ [kwfwdkif;rSef&mqdkwJh opPmw&m;udk tav;xm;=uyg”vdk‹ajym+yD; ed*Hk;csKyftwdk
a[moGm;cJyh gw,f? q&mawmf}uD; ed*;kH csKyfvu kd w
f meJ‹ xGuaf y:vmwJt h oHuawmh usaemfw‹kd ud'k go
}uD;toH?
“q&mawmfbk&m; æ wynfhawmf q&mawmfudk r±dkraovkyfwmr[kwfygbl; æ wynfhawmfvJ
a[myg&apæ”wJh?
“a[mAsKd‹ a[mæ a[m”qdkwJh awmif;qdkoHawGvJ b,ftcef;uvJrod xGufay:vmygw,f?
“t[rf; æ t[rf;”wJh? oluvJ "rRuxduwOD;ES,f acsmif;oHay;+yD; æ
“'Ddae‹ &Jabmfwdk‹udk usaemfa[m=um;csifwJhw&m;uawmh “t-opPm”wJh? txl;ojzifh 'DxJrSm
‘t-opPm’[m ta&;}uD;ygw,f?”
0if;wifhxGef; 47
(6)wdkufrSm avmufudkufwm cH&zl;ovm; ESifh tjcm;axmif0wˆKwdkrsm;
teD;tem;w0dkuf +idrf+yD;em;axmifae=uw,f?
“[kww f ikd ;f rSe&f mqdwk o
hJ pPmtwdik ;f vkyv
f ‹kd rjzpfygb;l / opPmqdw
k m t"dym` ,faumufrmS ;+yD; [kwf
wdkif;rSef&mtwdkif;ajym=ur,fqdk&if tr_awGydk+yD; }uD;ukefyghr,f/ axmifawG ydkusukefr,f/ vlawGydk+yD;
tzrf;cHuek &f ygvrd rhf ,f? 5-nu 0rf;wl;wl;0rf;jzpf+yD; 0rf;wl;wl;0rf;u ao'%fawGusuek yf gvrd rhf ,f?
[kww f ikd ;f rSe&f mawGuo kd m av#mufajym&if opPmazmufawG jzpfuek Ef ikd yf gw,f? tJ'aD wmh 'DxrJ mS vdrEf ikd f
or#vdrf=uyg/ nm=uyg/ +zD;=uyg/ r[kwfwmawG =uHzefajymwwfav udk,fhvlawGoufomavjzpfygh
r,f/ 'ga=umifh usaemfa[mcsifwmuawmh t-opPmygyJ cifAsmæ”wJh?
w0g;0g;yGu J somG ;=u&avw,f? q&mawmf}uD;uawmif“'DaumifE, S u
f mG æ”qd+k yD; &Dox
H u
G v
f m
ygw,f? usaemfvJ ðyH;vdkufrdygw,f? bmyJjzpfjzpf wwdkufvHk; 'Dwn&,farm=u&wmawmhtrSef?Ò

0if;wifx
h eG ;f

48 0if;wifhxGef;
axmif0wˆKwdkrsm; (6)

0if;wifhxGef; 49
(6)wdkufrSm avmufudkufwm cH&zl;ovm; ESifh tjcm;axmif0wˆKwdkrsm;

ajcusi;f
0if;wifx
h eG ;f

1?

i,fi,fwek ;f u uav;av;awGukd 0wfqifay;wwf=uwmu aiGajcusi;f ? ajcusi;f rSm wcsK@d q&kd if


jcLav;awGawmif qGJvdk@? uav;u av;bufaxmuf+yD; ajy;v$m;aqmhupm;&ifyJjzpfjzpf/ rwfwyf
av#mufwwf+yD; [d[ k 'kd 'D D oGm;vmvSnyhf wf aysmjf rL;&ifyjJ zpfjzpf ajcusi;f eJ@jcLoH[m wvGiv f iG f vGiaf e
wwfw,f? =unfE;l p&mayg?h uav;b,fem;a&mufaeovJqw kd mudv k J vG,v f ,
G u
f u l l &SmazGEikd w f m
aygh? wu,fhudk jrjcLoH?
eJeJt&G,fa&mufvmawmh t+idrfhyGJawG r=umr=um=unfhzl;w,f? t+idrfhrif;orD;awG awmfawmf
rsm;rsm;[m ajcusif;av;awGeJ@? a&$ajcusif;? wcsKdŒqdk&if wzufESpfuGif;oHk;uGif;? rif;orD;&JŒjyef@xrD
xrDem;cwfcwf+yD; oGuo f uG vf ufvuf u˜vdu k w f t hJ cg a&$ajcusi;f av;awGu 0if;ceJ0if;ceJ? qdik ;f csuf
pnf;0g;eJ@twl ajcusi;f oH vGiv f iG uf vJ uuGux f rJ mS aygi;f pyfp;D arsmvd@k tEkynmajrmufaevdu k w f m?
ajcrSmpum; vufzsm;uAsmaygh?
tazwdk@acwfu emrnf}uD; t+idrfhrif;orD;wvuf[m jrajcusif; raiGòrdifæwJh?
Zmwfyx JG u
J Zmwf0ifcef;wcef;rSmygwhJ ‘ajcusi;f ’uawmh odyrf aumif;? “a=u;wdu k of iG ;f æ ajc
usi;f cwfap”wJ?h a=u;wdu k qf wkd m axmifayg/h wdu k af yg/h ya'o&mZf{u&mZfrif;&JŒ oHvsu}f uD;ajr‡muf+yD;
cyfxefxefajymvdu k of [ H m awG@&mzdeyfpw k f 'grrS [kwaf jymif;zl;±d;k eJ@rsuEf mS vSr;f aygucf sipf &mayg?h 0ef}uD;
0efuav;/ ykÀm; 'grSr[kwf tm%myg;uGufom;pwJh bk&ifhtyg;u uyfzm;&yfzm;rsufESmvdktm;&
*H;k ±kyrf sm;uvJ pD&ifcsucf sc&H ol rif; om; 'grrS [kwf olawmfaumif;udk twif;ywif; =urf;=urf;wrf;wrf;
qGJ=uvGJ=u xdk;=uESuf=u uefausmuf=uaygh? b,fvdkrS rvSy?
wcsdefu rE Wav;olav;awG&JΠa&$ajcusif;usawmhvJ tifrwefvSaejyefw,f? pufbD;eif;vdkuf
wdkif; a&$ajcusif;av;awGu ovHk;om;0if;0if;av;awGudk ta&mifwifay;aeovdk? rsufaphyom'
jzpfp&m ref;&dk;&mtvSwrsKd;aygh? usaemfwdk@i,fi,fu acwfpm;cJhzl;wJh tqdkawmfoef;xGef;av;&JŒ
‘arG;XmeD’xJrSmawmif “pufbD;av;awG pD;umudk,fpD a&$ajcusif;eJ@ 0g0if;vdk@wmæ”vdk@ [pfaºuG;
oDusL;cJhao;w,fr[kwfvm;?
tJ'vD kd aiGajcusi;f jrajcusi;f a&$ajcusi;f wd@k u =unfE;l p&m rsuaf phyom'jzpfp&m/ arG@avsmzf , G &f m
aumif;oavmuf oHajcusif;uawmh tusnf;wefvGef; =urf;wrf;vGef; ±dkif;ysvGef;vSygw,f? oHajc
usif;[m yHko¾mefom pufqkwf&GH&SmbG,f&maumif;wmr[kwf/ tESpfom&oabmuvJ tifrwef
rkef;wD;bG,faumif;yg w,f?
tvSwefqmtjzpfukd ud, k [hf mud,k f jrwfjrwfE;kd Ed;k wyfqifxm;wJh ajcusi;f eJ@b0=urRmtjzpf ol
wyg;u &uf&ufpufpufwyfqifay;xm;wJhajcusif;[m b,fvdkvkyf+yD; wlEdkifyghrvJ? yHko¾mefa&m
50 0if;wifhxGef;
ajcusi;f
tESpo f m&yg ajzmifah jzmif}h uD;udk qef@usijf cm;em;aecJw h ,f? tvSajcusi;f u 0wfqifxm;oluo kd mru
=unfhjrif&oludkyg pdwf=unfEl;apoavmuf/ b0ajcusif;uawmh 0wfqifxm;jcif;cH&oludkomru
=unfjh rif&oluykd g pdwEf v S ;kH rcsr;f ajrŒjzpfapw,f? ,Ofaus;r_&ŒJ trSwt f om;eJ@ ±dik ;f pdik ;f r_&ŒJ trSwt f om;
udk ‘ajcusif;’qdkwJh wlnDa0g[m&wvHk;wnf;ay:rSm bma=umifhtwlwl &yfwnfapcJh&wmvJ?
i,fi,fwke;fu ajcusif;r0wfcJh&zl;yJ/ nDrav;awG ajcusif;0wfwmudkom jrifawG@aecJh&zl;wJh
usaemf[m }uD;rSajcusif;0wfcHae&wmuawmh awmfawmfudk t+rD;tarmufrwnfhwJhudpP}uD;ygyJ?
t+rD;tarmufrwnfw h mvJ rajymeJ@av? zifreS ;f acgi;f rSe;f rodwahJ umifawGu olw@kd u, kd of wl @kd ‘tpd;k &’
vd@k +rde+f rde}f uD;a=unmowfrw S +f yD; olw@kd xifovdk &rf;um;,kwrf mwmawGukd ‘Oya'’vd@k ac:wGiaf p+yD;
rawmfrw&m;vkyfaqmifcJh=uwmyJ?
avmu}uD;(3)yg;rSmawmif Ak'<bk&m;&Sifu tewWæ tpdk;r&vdk@ajymxm;wmudk udk,fhudk,fudk
tpdk;&vdk@ xif±Hkru t&SufrJhrJheJ@ tpdk;&qdkwJha0g[m&udk cyfajymifajymifa&vJtrsKd;rsKd;eJ@ a=unmoHk;pGJ
aewJhaumifawGyJ/ b,fhavmuft+rD;tarmufrwnfhwmjzpfjzpf/ vkyfawmhrSmaygh? udk,fh[mudk,f
vufeuftm;ud;k enf;eJ@ twif;ywif;tm%modr;f vk,uf+yD;wufvmcJw h ahJ umifawGu ‘w&m;Oya'’
qdw k mudk cyfwnfwnfatmf[pfaewmudu k 'DaumifawG b,fah vmufaomuf&u S ef o J vJqw kd m azmfjy
ay:vGifae+yDyJ?
cufwmu tJ'DvdkaumifawG&JŒxifovdk&rf;umvkyfaqmifr_udk wzufowfcHae&wmudku ao
aocsmcsmpOf;pm;=unf&h if tifrwefrcHcsipf &maumif;w,f? &ifemp&mvJaumif;/ a=uuGpJ &mvJaumif;
w,f?
yxrqHk; ajcusif;cwfcH&wmu ±Hk;xGuftjzpf ajcusif;cwfcH&wm? axmufvSrf;a&;rª;csKyfqdkwJh
tukov kd w f m0efcH bdek /D jynfxaJ &;0ef}uD;jzpfvmawmh(1971 vm; 72 vm;rodygb;l ? tJ'D tukov kd f
&JŒtukodkvfjyefwrf;&ufpGJ aumif;aumif;uef;uef;vkyf+yD; rSwfom;rxm;rdygbl;) jynfxJa&;Xme
atmuf&w dS ,fqw kd hJ tusO;f axmifOya'qdw k mudk wd;k wmcsŒJ wmvkyo f wJ?h tukov kd yf gqrkd S b,fEh , S f
aumif;wmrSefwmawmhwdk;yghcsJŒyghrvJ? raumif;wmudkyJ raumif;wJh&nf&G,fcsufeJ@ xyfwdk;wmaygh?
axmifxJrSm axmifom;yJ&Sdw,f? EdkifiHa&;orm;qdkwmr&Sdwdk@ bmwdk@qdkwm tJ'DumvrSm wqifhwdk;
wHceG x f +l yD; xGuv f mwmayg?h tJ'v D kd npfnpfywfywfwqifw h ;kd zdEydS af &;jyÏmef;owfrw S pf pD Ofcsuaf wGxJ
rSm tusO;f om;wa,muf jypf'%fp&D ifxm;jcif;cH&ol &mZ0wfom;wa,muf aemufr&_ adS o;vd@k aemuf
r_twGuf w&m;±Hk;xkwf ±Hk;xGuf&r,fqdk&if ajcusif;cwf+yD; xkwfapxGufapqdkwm wcktygt0ifayhg?
jzpfcsifawmh usaemfhrSm axmifxJqGJtoGif;cH&ygw,fqdkwJhtxJ *k%fxl;u ESpfckxyfeJ@? axmuf
vSr;f a&;qdw k ahJ umifrsm;&JΠarwWmwH;k }uD;}uD;udk [D;wdu k +f yD;tyd@k c&H wJu h saemf[m tr_EpS rf w _ yf+yD; tpGcJ &H
w,f? ESpfr_pvHk; [m 5§n? wr_u &efukeftwGuf/ wr_u yJcl;awmifiltwGufwJh? umvwckwnf;
twGi;f rSm Edik if aH &;tzG@J tpnf;uvJwckwnf;/ Edik if aH &;v_y&f mS ;r_uvJ wckwnf;jzpfygvsuef @J ESprf w _ +JG yD;
±H;k wifw&m;pGq J w
kd m jzpfygw,f? yJc;l awmifirl u _ axmif(5)ESpcf s+yD;wJt h cg &efuek rf t _ wGuf wdu k xf rJ mS
qufae&ygw,f? tJ'Dtr_twGuf axmifcscH&zdk@ ±Hk;qufxGuf&wJhtcg usaemfeJ@ajcusif;[m b0ay;
ukodkvf=urRmt& zl;pmqHk&ygawmhw,f/ yxrqHk; ajcusif;0wf&wmyg?
tHr,f æa&$ajcusif; aiGajcusif; jrajcusif;r[kwfygbJ oHajcusif;qdkwmrSmvJ trsKd;rsKd;&SdowJh?
0if;wifhxGef; 51
(6)wdkufrSm avmufudkufwm cH&zl;ovm; ESifh tjcm;axmif0wˆKwdkrsm;
jyifyavmurSmrS vlwef;pm;trsKd;rsKd;&Sd+yD; vlwef;pm;cGJjcm;cH&wmr[kwf/ e&odefavmurSmvJ
vlwef;pm;tcGJcH&+yD; cGJcGJjcm;jcm;ðyrlqufqHw,f? ajcusif;cwfcH&wmcsif;twlwlawmif taumif}uD;
}uD; t+rD;&Snf&SnfawG twGufu wrsKd;/ ±dk;±dk;tusOf;om;rsm;twGufuwrsKd;æwJh?
a[m - ±d;k ±d;k xJrmS awmifrS t=urf;zsi;f tm;jzifh (3)rsK;d &Sad ejyefowJ?h rE aW v;uGi;f wJ/h armfvòrid u f iG ;f
wJh/ ±dk;±dk;uGif;wJh?
rE Wav;uGif;qdkwmu rE Wav;olawG ajcusif;0wfwwfwm=unfh+yD; rSnfhxm;yHk&ygw,f? armf
vòrdifuGif;qdkwmusawmhaumæ? armfvòrdifolawG ajcovHk;wkwfw,fvdk@ qdk=uw,fr[kwfvm;?
tJ'aD wmh rE aW v;uGi;f xuf ydv k }J uD; ydvk w J w k f ydv
k aJ v;vHwu hJ iG ;f rsK;d udk armfvòrdiu f iG ;f vd@k trnfonm
ðyxm;=uw,fqykd ?J [dw k ek ;f u ocifE&k ŒJ emrnf}u;D 0wˆKwyk'f “&ufpufygayhu, G ”f qdw k mxJrmS “rif;udk
rr}uD;eJ@ay;pm;&rSmyJ” qd&k if ‘rr}uD;’ vd@k emrnfay;xm;wJh tifrwefav;vHveG ;f wJh ausmufq}kH uD;eJ@
awG@ay;+yD; vludkqHkvSnfhcdkif;owJh? tJ'gu t*Fvdyfacwfe,fcsJŒorm;&JŒaxmifwGif; &ufpuf ,kwfrmr_
wckaygh?
‘jA[Rpdk&fw&m; xGe;fumwJh jrefrmhqdk&S,fvpfvl@abmifopfodk@’vdk@ rdk;wvHk;avwvHk; aºuG;a=umf
aewJh rqvacwf}uD;xJusawmh udv k ekd aD cwfuawmif &Scd zhJ ;l wJh bDuvyf(p)udk zsuo f rd ;f ypfvu kd ±f rkH u
axmifxJrSm EdkifiHa&;orm;qdkwm r&Sd&wJh? aemufr_xGuf&if ajcusif;cwfwJh? armfvòrdifoleJ@ay;pm;
vdkufvdk@qdk&ifawmh {&mrajcusif;wkwfwkwf}uD;eJ@ nm;&ygvdrfhr,f?
ajcusif;cwfcH&+yDqdk&if b,fajcusif;rsKd;cwfcwf ajcusif;csnf; b,f[kwfvdrfhrvJ? ajcusif;eJ@
wqufwnf; rdwfzufwefqm'Gg'&mawGvJ tydkqktjzpf rvGJraoGygvmygw,f? ajcusif;wzufpDrSm
wif wqufwnf;uGif;qufoHuGif;wdku ESpfck? tJ'DoHuGif;qufESpfckeJ@ wqufwnf;oHacsmif;}uD;u
wayeD;yg;? tJ'Daemuf xdyfqHk;rSmrS aemufxyfoHuGif;qufvufudkif? ESpfzufaygif;vdkuf&if teJqHk;
ESpfyd\mcGJ oHk;yd\mavmuf&SdEdkifw,f?
ajcusi;f cwfyckH wfenf;uav;uvJ tifrwef,Ofaus;vSygw,f? yef;yJxw k ahJ ycHak y: ajcaxmufukd
tvsm;vdkufwifay;vdkuf&w,f? vlu ajrjyifay:zifcsxdkifxm;&+yD; ajcaxmuftpHkudk qef@ay;xm;
vdu k &f wm? ud;k ±dŒk um;,m;rvkyef @J / ajcv_yv f @kd uawmh ajcaxmuf wlpmjzpfomG ;Edik w f thJ aetxm;rsK;d ?
[˜ aewJh oHajcusi;f }uD;udk ajcaxmufay:wyf+yD;wJt h cg aycHak y:tqifoifw h ifay;+yD;om;jzpfwhJ
tcg/ yef;yJxw k o
hJ wH }l uD;udk ajr‡mufajr‡muf+yD;xkaeyH[ k m wcsuaf vmuf acsmx f rk v d @kd uawmh ajcovH;k &d;k
qufydkif;usdK;oGm;Edkifw,f? usaemfhrSm t+idrfoufqHk; +idrfay;ae&&if; armifrif;}uD;om; ajcusif;cwf
wm0efcHtusOf;om;udk arwWmydk@+yD;ae&w,f? armifrif;}uD;om;u yapmufyHkjzpfaewJh oHajcusif;udk
0vHk;yHko¾mefjzpfatmif [dkzufpGef;u xkvdkuf/ 'DzufpGef;u xkvdkufeJ@ [dkzuf'Dzuf 0ufydk;qufquf
rdomG ;rS ESpzf ufpeG ;f u tayguaf o;ao;[yfrx d yfro d mG ;rS oHpxnf+h yD; av;Apf±u kd w f ,f? tJ'v D kd av;Apf
±du
k cf sed u
f srS a&SŒudzk if'&Gww f eG ;f wd;k ay;&if; 'l;udk armifrif;}uD;om;tvdu k s auG;ay;& a&SŒwd;k aemufiif
vkyaf y;&w,f? tJ'v D kd av;Apfr±du k cf if=um; oHacsmif;&Sn}f uD;eJ@wqufwnf; oHuiG ;f qufuv kd J toifh
xnfah y;wyfay;vdu k w f thJ wGuf av;Apf±u kd +f yD;csed rf mS ajcwzufpm ajcusi;f cwfjcif;udpP atmifjrifpmG
+yD;qHk;jcif;udk a&mufygw,f? aemufwzufusawmhvJ xdkenf;‚if;aygh?
ol ajcusif;±dkufaewkef; 0g'g a&oGm;aomufvdk@ab;ab;bDbD vlr&Sdwkef; olu usaemfhrsufESmudk
52 0if;wifhxGef;
ajcusi;f
tuJcwfovd=k unf&h if; ‘bmr_wek ;f ’vd@k ar;w,f? usaemfu ‘Edik if aH &;’vd@k ajzvdu k af wmh olu acgi;f udk
cyfav;av;}uD; &rf;&Smw,f? usaemfhtay: u±k%moufoGm;vdk@vm;/ pdwfraumif;jzpfoGm;vdk@vm;/
wpHw k &mav;pm;oGm;vd@k vm; 'grrS [kwf aq;vdyaf v; oH;k av;ig;vdyrf S vdik ;f zefv@kd r&Edik af wmhwhJ trsK;d
tpm;rSe;f odomG ;+yD; 'Dae@awmh vmbfyw d wf myJv@kd rsm; ,lqoGm;vd@k vm;awmhrodyg? olu acgi;f udo k m
ajz;ajz;csif;,rf;&if; yifhoufcsygw,f?
“'D tpGe;f awG aoatmifr±du k &f if oGm;&if;vm&if; ajcaxmufe@J &rS +d yD; '%f&myvyGjzpfwwfw,f/
'djyiftr_onfawG ajcusi;f 0g&ifah wGq&kd if aumif;aumif;±du k af y;atmif vdik ;f ay;w,f/ awmif;zd@k awmif
rvdkbl;/ bmyJjzpfjzpf ckvJaumif;aumif;±dkufay;vdkufygw,f”wJh?
tJ'guawmh yxrqHk;aomajcusif;eJ@ zl;pmqHk&jci;f&JŒed'gef;tpygyJ? ajcaxmufESpfzufpvHk;
ajcusi;f cwf+yD;csed rf mS tay:qH;k uGi;f ESpu
f iG ;f udk yl;udik +f yD; ajcusi;f oHwc|icf |ief @J wduk xf jJ yef0ifvmawmh
teD;tem;u &JabmfawG rdwfaqGawGu pdwfraumif;pGmeJ@vSrf;=unfh=uw,f?
“uAsmq&ma&æ tawG@tñuHaygh”wJh?
[kwfuJh tawG@tñuHygyJ? 'gayr,fh b0eJ@&if;xm;&wJh tawG@tñuH?

2?

±Hk;xGuf&awmh w&m;±Hk;xJrSm ajcusif;oHwc|ifc|ifeJ@0ifchJw,f? tpurS oGm;vmv_yf&Sm;wdkif;


wc|icf |if wc|rcf |rjf rnfwwfwhJ oHajcusi;f }uD;udk ESpq f wd;k +yD; toHjrnfatmif ajcudck yfjyif;jyif; aqmifh
+yD;0ifw,f? usaemfut&GJŒwdkuf+yD; [dkbufoGm;vdkuf 'DbufoGm;vdkufvkyfw,f?
tHr,fæ tJ'aD wmhvJ axmufvrS ;f a&;qdw k thJ aumifawGu olw@kd ukd xrifaomuf&u S cf jJG yaewm
vdk@rsm; cHpm;oGm;ovm;rodygbl;? rsufESm}uD;awGndKvdk@?
b,fvdkrS ratmifhtD;EdkifawmhwJh taumifwaumifu æ
“cifAsm;u +idrf+idrfaerSayghAs/ w&m;±Hk;w±Hk;vHk;ajcusif;oHcsnf;yJ”wJh? tJ'Dawmh usaemfu “'g æ
cifAsm;wd@k Edik if aH wmftpd;k &qdwk mu cwfay;xm;wmyJav/ ajcusi;f qdw k m jrnfwt hJ rsK;d yJ/ rjrnfapcsi&f if
rcwfeJ@aygh”vdk@ jyef+yD;aighvdkufw,f? axmufvSrf;a&;qdkwJhtaumif[m tH}uD;udk}udwfvdk@ ol@taz
rw&m;tpdk;&bufuae emwwfvdkufwm? ociftm;& u|efyg;0qdkwJhtaumifrsKd; yDovSygw,f?
tif;pdeaf xmifA;l 0txl;w&m;±H;k qdw k wJh rw&m;±H;k xJrmS yJ tv,fxikd w f &m;ol}uD;qdw k hJ ‘cifarmif
jrih’f qdw k yhJ *k Kd~ vfu usaemfu
h kd ðyH;=unfw h ,f? tJ'yD *k Kd~ vfu or0g,rOD;pD;Xmeu t&m&S}d uD;wa,mufyg?
rqvacwf jynfo@l w&m;ol}uD;qdw k phJ m&if;rSmygvm+yD; cyfwnfwnfw&m;ol}uD;vky+f yD; tr_ukd =um;
emppfaq;wJhyHk tjynfht0 o±kyfaqmifaewmyg? wu,fu w&m;ol}uD;wmvkyfaewm yk'frawmif
tck(20)jynfah tmiftvGw&f [efrwlyg? rqvacwfw&m;pD&ifa&;qdw k m w&m;ol}uD;tzd@k bmOya'
bmpD&ifx;kH rS wwfu|r;f emvnfaezd@k rvdyk g? w&m;a&;t=uHay;qdw k mwd@k Oya'tusK;d aqmifqw kd mwd@k
u t=uHay; vrf;a=umif;ay;wJt h wdik ;f vkycf sivf yk /f 'grrS [kwf ud,k &f rf;csiof vd&k rf;cs+yD; jynfo@l w&m;
pD&ifa&;vd@k acgi;f pnf;wyfwwf&if +yD;oGm;wmygy?J jynfo@l w&m;ol}uD;qdo k l rqvwOD;u b,fvrkd sm;
w&m;pD&ifcsucf sz;l ovJq&kd if/ ESpzf ufaoma&SŒae a&SŒ&yfrsm;&JŒ Oya'yk'rf b,fa&GŒb,fr#e@J +idpeG ;f w,f/
0if;wifhxGef; 53
(6)wdkufrSm avmufudkufwm cH&zl;ovm; ESifh tjcm;axmif0wˆKwdkrsm;
w&m;vdw k &m;cHawG&ŒJ xGuq f ckd suaf wGt& tr_a=umif; tr_omG ; tr_vm[m b,fvakd y:vGiaf ew,f/
pD&ifxHk;b,favmuf jyÏmef;csufb,f0gt& b,fvdk&Sdw,fqdkwmawGudk aoaocsmcsm em;axmif
rSwfom;a,mifaqmif+yD;wJhaemuf w&m;ol}uD;avoHtjynfheJ@ pD&ifcsuftrdef@udk zwf=um;vdkufyHku
awmh “u|Eyfk w f @kd w&m;ol}uD;tzG@J .pOf;pm;oH;k oyfrt _ & tr_rmS xif&mS ;ay:vGiaf eonfjzpfojzifh Oya'
u rnfo@kd qakd pumrl axmif'%f(10)ESp”f [lowJ?h tJ'v D kd w&m;pD&ifa&;acwf}uD;twGi;f rSm usaemfw@kd
vdk EdkifiHa&;r_rsKd;rsm;usawmh ‘cifarmifjrifh’wdk@vdkw&m;ol}uD;rsm;tzdk@ o±kyfaqmifaumif;aumif;eJ@
rysi;f r&dxikd w f wfz@kd omvdyk gw,f? axmufvrS ;f a&;u pDpOfne$ =f um;wJZh mwfne$ ;f twdik ;f óudwifcsrw S f
ay;xm;wJah xmif'%fEpS u f mvudk w&m;a&;t=uHay;qdw k v hJ u l abmif0ifatmif=uHzefa&;ay;xm;wJh
pD&ifcsufxJxnfhoGif;+yD; w&m;ol}uD;aveJ@ zwf=um;jyvdkufzdk@yJvdkygw,f?
w&m;ol}uD; xdkifcHkjrifh}uD;ay:xdkif&if;/ ajcusif;oHwc|ifc|ifeJ@0ifvmwJh usaemfhqDvSrf;=unfh+yD;
ðyH;vduk w
f hJ w&m;ol}uD;qdo k &l ŒJ tðyH;[m rJðh yH;}uD;jzpfygw,f? armifu h suof a&acgi;f aygi;f udk cyfwnfwnf
aygi;f xm;&if; acgi;f aygi;f pwvlvel @J o@l rsuEf mS [m qyfuyfxu J vljyufrsuEf mS vdv k /kd cyfnn hH Hh t+idrphf if
wckay:u Áa¹ENeJeJav;rSr&vSwJh vljyufvufoifwa,muf&JŒrsufESmvdkvdk jzpfaew,f? wcgwcg
usawmhvJ vSawmom;ajymajym&&if bDvl;rcsKdcsOfpkyfxm;wJhrsufESmrsKd;? rcsKdrcsOfjzpfaew,f?
usaemfuvJ ajcusi;f oHukd ESpq f wd;k jrnfatmif ajcaxmufukd cyfaqmifah qmifeh if;&if; w&m;cHrsm;
ae&muae ol@rsufESmudk cyfwnfwnf=unfhaevdkufw,f?
tJ'vD ±kd ;kH xGuw f ikd ;f wyfqif&wJh ajcusi;f uawmh ±H;k wcgxw k f wcgyg? wcgwyf w&ufy=J umygw,f?
reuf±;kH xGu&f &dS if naeóudwyfay; nrSwu kd cf ef;xJ ajcusi;f eJ@ae/ aemufae@±;kH xGuu f jyefvm&if ae@rul;
cif jyefðzwfay;avh&w dS ,f? ðzwfawmhvJ xH;k pHtwdik ;f aycHak y:rSm? tðzwfu twyftcwfavmufr=um?
usaemfw@kd wu kd x f J axmifx0J ifc&hJ +yD;umvtenf;i,ft=umrSmyJ axmufvrS ;f a&;rª;csKyf}uD; vef
bm;wifO;D eJ@ ol@&ŒJ vuf&if;jynfxaJ &;0ef}uD;bdek w D @kd vJ olw@kd &ŒJ taz&if; Adv k af e0if;u &mZrmefawmf&+S yD;
toH;k uHau|;ta&;t&mtm;vH;k ±kyo f rd ;f um aemufausmuae ajceJ@uefcsypfvu kd w f t hJ wGuf tif;pdef
axmifxaJ &mufvmcJ&h ygw,f? wavsmufv;kH olwyg;tay: rw&m;ojzifh zrf;qD;&du k Ef u S n f O‡ ;f yef;vmcJh
wJah umifawG olwyg;udo k m enf;trsK;d rsK;d eJ@tjypf&mS axmufvrS ;f +yD; axmifoiG ;f tusO;f csapvkyv f mcJh
wJhaumifawG umv0dyguf aemufydk;wuf+yDav?
usaemfw h @kd u Ak'[ < ;l ae@±;kH csed ;f wdik ;f wifO;D bdek w D @kd u =umoyaw;ae@±;kH csed ;f ? ±H;k xGu&f &m w&m;±H;k
uvJ tif;pdefAl;0w&m;±Hk;rSmcsnf;? ta=umif;a=umif;a=umifh &ref}uD;a&$Œqdkif;vdkuf&wJh oDwif;ywf
wywfrSm axmif0ifpmawG@cGifhay;awmh axmif0ifpmcef;uae axmif0ifpmxkyfav;qGJjyeftvmrSm
axmufvSrf;a&;rª;csKyfa[mif; vefbm;wifOD;ac: rsufrSefwifOD;ac: tukodkvfwd&p>mef}uD;wifOD;udk
trSwfrxifawG@vdkuf&ygw,f? olvJ axmif0ifpmcef;ujyefvmyHk&ygw,f? ol@ab;rSm axmifrª;
wa,mufu ºuGyfºuGyftdwfudkqGJvdk@/ t&yf}uD;u uvefuvm;eJ@ t&ifwke;fuawmh axmifaxmif
armif;armif; jynfhjynfhòzd;òzd;&Sdr,fhyHkoGif[m tckawmhvJ vydkif;twGif;rSmyJ usoGm;vdkufwm/ òydvJus
awmhr,fh xef;yift}kd uD;wyifvykd gy?J rzD;roif r&dwrf n‡yb f x J m;wJt h wGuf qHyif*w k af xmuf&n S }f uD;
wvlvel @J ouf}uD;vrf;ol&t J ykd akH yguaf ew,f? qHyifawGwvlvu l vJ jzLazG;ae+yD;jzpfwt hJ wGuf =umqH
xkyf acgif;ay:&Gufxm;bdouJhodk@ jzpfaew,f? ykvif;zifydwfvdk rsufrSefxlxl}uD;u =umqHxkyf
54 0if;wifhxGef;
ajcusi;f
acgi;f ay:wifxm;ovd&k w dS hJ ol@acgi;f eJ@ &ufpuf,w k rf mr_tjynfeh @J uvdeu f uspEf ikd vf eG ;f vSwhJ ol@rsuEf mS
udk pnf;om;ay;xm;ovdk&Sdygw,f? vefbm;wifOD; rsufrSefwifOD; trftdkifwifOD;qdkwm 'DowW0g}uD;
ygvm;? t&if olr;kd aumif;pOfwek ;f u Edik if aH &;orm;}u;D wOD;udk ud, k w f ikd 0f ifa&mufx;kd }uw d f uef ausmuf
±Hw
k ifru eH±;kd awGay: ppfzed yfe@J wufcek cf w hJ ,fqw kd hJ bDv;l ,kw}f uD;yguvm;? b,favmuftxd wefc;kd
xGm;cJo h vJq&kd if Edik if wH umhpme,fZif;wcsKŒd u Armjynf&ŒJ ‘wpfc’JG }uD;vd@k awmif uifyeG ;f wyfay;cJ&h ol
ygvm;? ae0if;u wpf/ pef;,kuESpf/ wifOD;u oHk;r[kwf/ wpfeJ@ESpf=um;u‘wpfcGJ’qdk+yD;awmif trSwf
onmðyjcif;cH&wJh owW0g}uD;? tckawmhvJ olwoufv;kH ol@taz}uD;&JŒ &mZmyv†iw f nfjrJa&;twGuf
OD;aqG;qHjrnfh ,kwf,kwfuef;uef;tr_awmfxrf;cJhor# ol@taz}uD;u aemufqHk;qkvmbfawmfudk cs
vduk yf g+yD? ‘wpfc’JG vJ 'pfjyJ+yD; 0Éfi&J rSm t&Siv f wfvwfa&mufae&yg+yD? =unfah v-t&l;}uD;wa,muf
vdk arSm&f ;l }uD;wa,mufv/kd pke;f wap>ua0um;awGxu J wmaw}uD;vdyk pkH rH sK;d eJ@ awG@or# tusO;f om;
awGudk ðyH;jyaeav&JŒ? yg;pyfuvJ “ryleJ@/ r[m0dZ,bk&m;}uD; xD;awmfwif&if tukefvGwfrSm”vdk@
ajymaeav&JŒ? tusOf;om;awG&JŒonf;ajcóudufpum;udk ajymqdkaewmjzpfEdkifovdk/ ol@[mol =uHzef
ar#mfudk;+yD; ol@udk,foltm;ay;ajzodrfh ar#mfvifhaeyHkrsKd;vJ jzpfEdkifygw,f? &,fcsifp&mvJ awmfawmf
aumif;aygh?
“wifOD;&JŒ ysm;a*[mvJ =uufa*[mjzpfoGm;+yDAsKdŒ/ wifOD;&JŒvuf±Hk;‘axmuf’awGvJ woD}uD;
a'gufðzwfcHae&+yD/ ðywfwJhaumifðywf/ a&SŒwef;tydk@cH&wJhaumifcH&wJhAs” pwJh pwJh owif;awGvJ
usaemfw@kd wu kd af wGxt J xd 0ifvmcJyh gw,f? wifO;D bdek w D @kd tr_weJG @J wqufwnf; r*dv k rf;uemrnf}uD;
a&$qdkifydkif&SifwcsKd@vJ axmifxJ0ifvm&wm=um;ae&ygw,f? wifOD;bdkeDwdk@ tay:wyfay;xm;wJh yk'fr
awGuvJ woD}uD;?
w&uf ±H;k xGuaf jcusi;f cwfz@kd omG ;&pOfrmS awmh jynfxaJ &;0ef}u;D a[mif; axmufvrS ;f a&;rª;csKyf}u;D
a[mif;OD;bdek D a&$rsu&f nfawmfuswt hJ a=umif;owif; ud, k af wG@ñuH&=um;&ygawmhw,f? ajcusi;f cwf
ay;aeustusOf;om;u 0g'gtvpfrSm æ
“ckwifu æ jynfxaJ &;0ef}uD;qdw k [
hJ m}uD;uawmh ajcusi;f pcwfawmh rsu&f nfawG awGawGe@J As”
wJh?
“[mæb,fhES,fa=umifh”usaemfuðyH;+yD;ar;rdw,f?
“olvJ aemufr_xGuf&rSmav”
“aemufr&_ &dS if ajcusi;f cwf&r,fqw kd m tJ'aD umif}uD;xkwcf w hJ t hJ rde@f yaJ væ ckawmh ud, k "hf m;eJ@
udk,f txdk;cHvdkuf&wmayghaemf/ awmfawmfoem;p&maumif;w,faemf/ u|wfæu|wf”
usaemfu pkwo f yf+yD; [m;rdygw,f? “umv0dygwf aemufy;kd wuf”qdw k phJ um;udv k J t}udr}f udrf
jyefowd&rd&if;/ rsu&f nfawG awGawGusaewJh jynfxaJ &;0ef}uD;qdw k o hJ wW0g}uD;&JΠyktikd t hf ikd hf rsuEf mS }uD;
udk ajy;ajy;jrifaerdygw,f?
“'D bJ}u;D u rsu&f nfomuswmyg/ ol@wyfay;wJah jcusi;f qdw k mu cifAsm;wd@k vkd b,f[w k rf mS wke;f ?
pykwfwHajcusif; vkyfay;xm;wmrsKd;yg? uav;ajcusif;urS eJeJav;tHk;r,fæ”wJh?

0if;wifhxGef; 55
(6)wdkufrSm avmufudkufwm cH&zl;ovm; ESifh tjcm;axmif0wˆKwdkrsm;
3?

ajcusi;f eJ@=um=umzl;pmqH&k awmhwmuawmh om,m0wDaxmifrmS yg? ajcusi;f wyfqifay;vdu k f


wmuawmh tif;pdefaxmif}uD;uyg?
wnaeapmif;avmufrmS bmrajym nmrajym usaemfw@kd emrnfawGac:xkwv f ukd +f y;D usaemfw@kd ukd
ud, k f pDu, kd if S ajcusi;f awGwyfay;vdu k yf gw,f? tJ'aD e@nrSm tdyaf eustaqmifawmif usaemfw@kd awG
udkrxm;awmhyJ/ (5)aqmifqdkwmay: cGJxm;vdkufygw,f? aemufae@axmifajymif;r,fæwJh? tJ'Dvdk
enf;rsK;d eJ@ tif;pdeaf xmifu wyfay;vdu k w
f ahJ jcusi;f awGe@J om,m0wDaxmifwu kd cf ef;xJ a&mufvmcJh
&ygw,f? w&ufajcusi;f c|waf y;Ed;k Ed;k eJ@ vaygi;f tcsKŒd =um ajcusi;f eJ@EpS yf g;oGm;&awmhwb hJ 0 a&muf&yg
awmhw,f? tJ'u D sawmhryS J ajcusi;f &JŒt&omudv k J wd;k wd;k odvm&ygawmhw,f? t*Fvyd af cwfu Edik if H
a&;orm; ocifa[mif;}uD;wOD;[m axmift}udrf}udrfuscH&zl;+yD; axmifeJ@ywfouf+yD; pmtkyfwtkyf
awmifa&;cJhzl;ao;xifyg&JŒ/ aumif;aumif;awmifrrSwfrdawmh? aumif;aumi;frSwfrdaewmu ol@
emrnfeJ@ ol@bGJ@xl;? “axmifht&om ocifat;=unf”wJh? axmifht&om cg;oD;emusifbG,faumif;
oavmuf/ ajcusi;f t&omuvJ rke;f wD;atmhEv S ;kH embG,af umif;ygw,f? ajcusi;f t&om[m axmifh
t&omxJu wckvdk@qdk&ifawmif axmifht&omu cg;cg;wl;wl;/ pl;pl;csOfcsOf/ ajcusif;t&omu pyfyl
pyfavmif eHeHapmfapmf?
ajcusi;f u [dw k ek ;f uvdk ±H;k xGuw f &uf 0wfajcusi;f r[kwaf wmhwhJ xdyq f ;kH u vufuikd u f iG ;f ESpcf uk kd
yl;udkif+yD; oGm;vmv_yf&Sm;aevdk@ rjzpfawmh? ºuGyfºuGyftdwfa[mif;awGudk pepfwusqkwfjzJ+yD; ajcr
=um;n‡yfum óud;&Snf&Snfav;wacsmif;jzpfatmif uspf&w,f? tJ'D ºuGyfºuGyftdwfjzpf óud;eJ@ oHuGif;
=um;v#K+d yD;csn/f aemuf óud;pESpcf k cg;rSmywf+yD; taeawmftaetxm;twdik ;f acguw f eG @f tjrJcsnx f m;
vdu k &f w,f? vufu udik zf @kd rvdak wmhbJ ajcusi;f qdik &f m 'Gg'&mawG[m ud, k ef @J twl yl;wGu J yfyg ,SOaf e
+y;D om; jzpfomG ;w,f? vufEpS zf ufv;kH [m vGwv f w G uf |wu f |wf v_y&f mS ;Edik w
f t hJ aetxm;rsKd ; jzpfvmcJh
w,f? axmifxJuae &JbufxkwfcH&wJh tusOf;om;rSefor# tJ'Dtaetxm;twdkif;awGcsnf; jzpfyg
w,f/
ajcusif;cwfxm;cH&wJhtwGuf ajcaxmufuawmh oGufoGufvufvufroGm;vmEdkif? ajcusif;
a=umifh toGm;tvmaES;auG;&±Hrk u/ ajcusi;f wefqm'Gg'&mawG&ŒJ ESpyf \ d mcGo J ;kH yd\mavmuftav;
a=umifhvJ vlwudk,fvHk; txl;ojzifhatmufydkif;wydkif;vHk; cJqGJcHxm;&ovdk jzpf+yD; tjrJwrf;aES;auG;
av;vHae&awmhw,f? ajcusif;oHuawmh xHk;pHtwdkif; wc|ifc|ifaygh?
ajcusi;f tusO;f om;tkypf w k pkavmuf 0ifxu G of mG ;vmae+yDq&kd if cavmufawG jcLawG tjynfh
qGJay;xm;wJh u|JtkyfEGm;tkyf}uD;wtkyfavmuf vSnfhvSnfhoGm;vmaeovdkrsKd;ygyJ? toHyvHawG[m
qlnHpifxGufaeawmhw,f? a&mufae&wJhb0ykHoGif[m rn‡mwrf;pum;vHk;ra&G;bJ cdkif;E_dif; ajymqdk&
r,fq&kd if wu,fu h kd vlom;wd&p>mef tkypf }k uD;wpkvykd gy?J vlom;awGukd wd&p>mefyrm ðyxm;wmygy?J
EGm;awGudk ESmzm;óud;wyfay;xm;ovdk jrif;awGudk yg;csyfwyfay;xm;ovdk/ qifawGudk xl;cwfay;
xm;ovdk/ vlom;pifppfawGudk ajcusif;wyfay;xm;wm ygyJ?
ajcusif;[m tifrwef±dkif;ysr_&JŒ trSwftom;jzpfovdk/ zdESdyfolawG&JŒ vufoHk;/ zdESdyfn‡Of;yef;a&;
56 0if;wifhxGef;
ajcusi;f
wefqmyvmwck/ tifrwefrkef;wD;pufqkyfp&mypPnf;wckyJ? 'DypPnf;[m udkvdkeDacwfuvJ&SdcJhovdk
ya'o&mZfacwfuvJ &SdcJhw,f? aus;ydkifu|efydkifacwfuvJ &SdcJhwmyJ? =unfhyghvm;? pyg;wm;uyfwdk@
acwfuvJ ajcusi;f eJ@ oHuiG ;f qufaESmifóu;d }u;D eJ@y?J 'Dajcusi;f eJ@ oHaESmifóu;d udk t+y;D wdik cf sK;d zsuzf @kd qw kd m
tkyfpdk;olvl,kwfrmawGudk z,f&Sm;ypfEdkifrSyJ atmifjrifr,fhudpPav?
“aESmifóud;udk 'd@k vuf±;kH eJ@ csK;d zsuaf v”wJ?h tifwmae&Sief ,focD si;f }uD;xJu oDcsi;f aw;oGm;wyd'k f
[m ajcusif;cwfoHóud;wJhay;xm;jcif;cH&ol&JŒ &ifxJajy;ajy;0ifvmjyefw,f?
ajcusif;eJ@oHóud;udk rcsKd;zsufypfEdkifao;cifrSmawmh udk,fhajcaxmufudk udk,foabmrwlygyJ vm
cwfay;xm;wJh ajcusi;f eJ@ou H iG ;f awGukd wcgwcgjyefjyef*±kpu kd af e&wJb h 0avmuf a=uuGpJ &maumif;
wm&Syd gao;&JŒvm;? ud, k rf ek ;f wD;&G&H mS vSwhJ olwkd *±kwpdu k f ,k,ðypkae&wJt h jzpfrsK;d av? ud, k uhf kd ae@pOf
tcgrvyf 'kuQay;aewJholudk 'kuQay;r_oufomatmif acsmharmhae&ovdkrsKd;av?
ajcusi;f eJ@ou H iG ;f awGukd ºuGyºf uGyt f w d pf w
k pf wcke@J r=umr=um wdu k cf |wyf w G o f yfay;ae&jyefw,f?
wcgw&H a&csKd;cs/ *efzvm;csawGrSm trSwfrxifaumuf,l&&Sdavh&SdwJh tkwfeDcJyJhao;ao;av; 'grS
r[kwf ausmufp &pfcaJ o;ao;av;eJ@vJ ajcusi;f twGi;f tjyifay: oHóud;uGi;f quftwGi;f tjyifay:u
txyfxyfwufaewJh oHacs; oHn‡d oHr_H oHppGef;av;awGudk wdkufc|wfay;ae&w,f?
'Davmufwu kd cf |wf yGwo f yfay;ae&wJ=h um;xJuawmifajcusi;f 0wfywfywfvnfwckv;kH [m ESi;f cl
rJr}J uD;pGaJ eovdk jzpfaew,f? ud, k ahf jcaxmuf ud, k jf yefjrif&wmawmif rowDp&m? ajcusi;f 0wf&um
pqd&k if ajcusi;f pGe;f oHaZmif;&Sxm;wJh '%f&m'%fcsuaf wGyvAGe@J ajcusi;f 0wfEpS cf v k ;kH [m zl;a&mifnKd
udkif;+yD; oajyoD;rSnfha&mifxvdk@? aemufawmh oHqdyfoifhaewJh '%f&mawG[m +yDawGwpdkpdk ,ifawG
wtHt k jkH zpfvmw,f? cufwmu vlrqefwhJ acG;wd&p>mefw@kd &ŒJ axmifwiG ;f pnf;urf;Oya'qdw k mawGu
'%f&moufomatmif ajcusif;0wfudk t0wfav; ºuGyfºuGyftdwfpav;bmav; ywfxm;umuG,f
pnf;aESmifxm;vdk@vJr&? ajcusif;uGif;udk t0wfywfxm; cGifhvJr&Sd? =uHzefta=umif;jycsufuawmh
ajcusi;f uGi;f av;Apfukd ðywfatmifvyk x f m;+yD; t0wfe@J ywfxm; pD;xm; b,fEh , S v hf yk rf vJæwJ?h rw&m;
npfywfpw k yf whJ hJ tkypf ;kd ole@J tyfp;kd ol&ŒJ tm%myg;uGuo f m;awGrmS aumuf aumufuspu f spf qifajc
qifvufay;p&mawGu tjrJwef;tjynf?h iHyad v;eJeyJ g;yg; yd, k o l rd ;f xm;&if jy\emvkycf si&f if qifajc
ay;ajymwwfwmu oHwikd &f if; iHyyd x kH m;+yD; oHwikd jf ywfatmifvyk f b,fEh , S v f yk rf vJæ wJ?h axmifwiG ;f
wdkufwGif;u tcdkiftcef@oHwdkifudk iHydyHkjzwf+yD; axmifuxGufajy;cJhzl;wJhvl b,fESpfa,mufrsm;&SdcJhzl;
ovJ?
=uH=uHzefzef ,kwf,kwfrmrmqifajcay;+yD; tjrJwef; zdESdyfn‡Of;yef;zdk@ tuGufcspOf;pm;aewwfwJh
aumifrsKd;awGæ? wcgwcg ajcusif;oHacsmif;tay:qHk; vufudkifuGif;=um;v#Kd+yD; cg;rSmywfxm;&wJh
ºuyG ºf uyG t f wd pf vkyf óu;d ao;ao;av;udak wmif odr;f csiv f modr;f wwfjyefao;w,f? ta=umif;jycsuu f
'Dóud;udktoHk;ðy+yD; udk,hfvnfyif; udk,fpGyf aoa=umif;=uHpnf&if b,fhES,fvkyfrvJæwJh? at;æ 'dk@u
udk,fhudk,fudkawmh b,fawmhrSowfraobl;/ rif;wdk@udkom owfypfcsifwmvdk@/ 'if;wdk@rsufESmaphaph
=unfh+yD; ajymvdkufcsifwmrS v#mudk,m;vdk@?
ajcusi;f &JŒ'kuu Q tdyw f t hJ cgvJ awmfawmfuoduatmufjzpf&jyefw,f? oGm;vmaerS wc|icf |if
jrnfwwfwmr[kw?f 'l;av;tauG;vdu k f ajcaxmufav;tvSnv hf ukd f ud, k af v;trSww f rJh tapmif;
0if;wifhxGef; 57
(6)wdkufrSm avmufudkufwm cH&zl;ovm; ESifh tjcm;axmif0wˆKwdkrsm;
vdkufrSmvJ wc|ifc|ifjrnfjyefw,f? &Hzef&Hcg vef@vef@awmif Edk;rdw,f? bmoHvJaygh? wu,fu udk,fh
ajcaxmufay:u ajcusif;oH? wayeD;yg; oHacsmif;vHk;}uD;ESpfcku aygif=um;u zGm;bufawmfudk
uvef@+yD; n‡yo f wfypfovdrk jzpf&atmif 'grrS [kwf wH;k armif;acguv f u kd o f vdk rjzpf&atmifvJ tdycf ge;D
tawmf owdxm;&w,f? ajcusif;óud;pudk av#mh/ oHacsmif;ESpfacsmif;udk ykqdk;pay:rSmwif 'l;avmuf
a&mufatmifwGef;+yD;rS tdyf&w,f?
aqmif;nawGuawmh tqd;k qH;k ayg?h uav;xkyw f hJ tES;D purS ydx k al umif; xlEikd af o;wJh apmifyg;yg;
av;rsK;d eJ@tyd &f wJt h xJ ajcusi;f uGi;f uoH/ oHacsmif;u oHawGe@J &Hzef&cH g xdawG@vu kd &f wJh tom;ta&
[m pdrfhceJ pdrfh ceJ at;puf usifwufoGm;&ygw,f? a&cJacsmif;eJ@ vmxdvdkufovdkygyJ? armvsyifyef;
vGef;vSayrJh tdyfr&wJhnaygif;rsm;pGm=um; rvSrytdyfrufqdk;awGeJ@csnf; &ifqdkifae&ygw,f?
oHajcusif;eJ@ oHuGif;awGudk=unfh&if;=unfh&if;u pl;pl;&S&Srkef;wD;vmw,f?
usaemfrh suaf phxrJ mS oHajcusi;f [m i&JacG;}uD;waumif&ŒJ tusn;f wef yg;pyfjyJjyJ}uD;wayguf jzpf
aew,f? 'Diwf}uD;us i&JacG;}uD;&JŒyg;pyfayguu f usaemfah jcaxmufukd tirf;r&udu k if x kH m;w,f? ol@&ŒJ
tpG,fESpfckeJ@ ajcaxmufudk r=umr=umukwfjcpfudkufzJhwwfao;w,f? tJ'Di&JacG;}uD;udk usaemfhqD
v$wfvdkufwJh vuf&SdacG;ydkif&Sifuawmh ol@udk,fol‘tpdk;&’vdk@ aºuG;a=umfaewJh taumif}uD;ygyJ?
oHuGif;qufawGuawmh a¹rGayG;waumif&JŒausmay:u tuGuftuGufawGygyJ? 'D a¹rGayG;uvJ
usaemfhudk,fay: tqdyfcdk;awG tqufrjywfr_wfxkwfaew,f?
'D i&JacG;ESpaf umif&ŒJ yg;pyfukd ±du k jf zJypf+yD; a¹rGayG;ausmjyifukd EkwEf w k pf if;ypfvu kd cf sio
f vdk 'DacG;eJ@
a¹rGayG;ydkif&SifudkvJ t0DpdwoufvHk;ydk@xm;vdkufcsifpdwfawG wzGm;zGm;ay:vmw,f?
olw@kd &ŒJ pkwyf n hJ pfywfre_ @J wefatmif/ ud, k v f J jyefru
kd ±f ikd ;f wk@H jyef&r,fq&kd if/ ud, k af wmif vl,w k rf m
jzpfoGm;Edkifw,f? owdxm; owdxm;vdk@ udk,fhudk,fudk jyefqHk;rae&w,f?
acG;ESpfaumifyg;pyfudk ±dkufjzJypfcsifaewJh=um;u ol@yg;pyfudk oGm;wdkufay;ae&jyefw,f? a¹rGayG;
uGuaf usmudk xkEu S yf pfcsi&f ufom;u yGww f u kd af usmoyfay;ae&jyefw,f? awmfawmfukd a=uuGpJ &m
aumif;vSygw,f?
“aumif;aumif;wdu k /f aumif;aumif;wdu k /f ajcusi;f u tae=um&if oHqyd o f if+h yD; ae0if&w D a&m
rSm bmrS=unfv h @kd rjrif&wJh tajctaea&mufwwfw,f? =uufrsuo f ifw h hJ rsuaf phvkd jzpfomG ;wwfw,f
wJh”
b0wl ajcusif;&Jabmf}uD;u ðyH;ppeJ@ajym&if; olvJ ol@ajcusif; olwdkufae&Smw,f?
“ud, k o hf rD;yg;av;awmif 'Davmuf,, k , k ,yGwo f yf ray;zl;ygb;l ? ckrS ud, k chf wfxm;wJh ajcusi;f
udk,fjyef,k,aevdkuf&yHkrsm;æ”&Jabmf}uD;&JŒ ememusifusif qufvufajymaeoHudk em;axmif&if;
wHawG;udk }udwfrsKdcsaerdjyefw,f? Ò
0if;wifhxGef;

58 0if;wifhxGef;
axmif0wˆKwdkrsm; (7)

0if;wifhxGef; 59
(6)wdkufrSm avmufudkufwm cH&zl;ovm; ESifh tjcm;axmif0wˆKwdkrsm;

5 wdu
k /f tcef; 22
0if;wifx
h eG ;f
1?

wdu k w f iG ;f b0rSm vle@J oel @J rsm;rsm;pm;pm;pkaygi;f +yD; aexdik cf iG &hf wm odyrf =umvSao;? usaemf&h ŒJ
wdkufwGif;b0[m wudk,fawmfjzwfoef;cJh&r_awGu trsm;qHk;? tif;pdefaxmif ptydk@cH&puvJ
wa,mufwnf;aecJh&ovdk/ (6)wdkufxJavmufudkufcH&csdefwkef;uvJ wa,mufwnf;? (6)wdkufxJ
4-v eD;yg;pHjref;cJh&+yD; ref;aiGatmifwdk@&JŒ toHv$ifh±HkvSrf;xkwJhtjzpftysuf}uD;ay:aygufvmcJh&csdef/
tJ't D jzpftysu}f uD;xJu ta&;}uD;Zmwfaqmif wl;yDuv kd m;/ &pfcswu f v
kd m; wOD;OD;udk tqd;k qH;k tcef;
rSmxm;+yD; n‡Of;yef;ESdyfpufzdk@vdktyfvmcsdefrSm usaemfhtcef;[m tqdk;qHk;avmufcef;jzpfwJhtwGuf
usaemfhudk n}uD;ta&;w}uD;a&$Œajymif;ay;chJ=uvdk@ rqvwdkufac: wdkufopfudka&muf&awmhvJ
wa,mufwnf;?
wdu k o f pfrmS ESpyf wfavmufae&+yD; aemufrS usaemf(5)wdu k jf yefa&mufvm&+yD; vle@J oel @J aecGi&hf
vmw,f? aemufqHk;w&m;pGJqdk ±Hk;xkwfawmhwJhtcsdefavmufa&mufrS vleJ@oleJ@wifru pnfpnfum;
um;odkufodkuf òrdufòrduf}uD;awmif aecGifhñuHvmw,f? wdkufcef;av;wcef;wnf;rSm (5)a,muf}uD;
rsm;awmif?
5 wdkuf tcef;eHygwf(22)
usaemfwdk@tcef;[m 5-wdkufrSm tpGef;qHk;tcef;? usaemfwdk@tcef;&JŒtpGef;qHk; wqufwnf;
tkww f w H ikd ;f ab;rSm rvG,w f cH g;ayguaf v;wck&w dS ,f? tjrJwrf;ydwx f m;avh&w dS ,f? 'DwcH g;ayguaf v;
[m óud;pifudkoGm;wJh wHcg;ayguf? 'DwHcg;&JŒtjcm;bufwbufrSm óud;pif&SdwJh0if;?
0g'gawG&JŒtqdkt&/ [dk;æ wcsdefu óud;'%fcsrSwfxm;jcif;cH&wJhóud;orm;[m óud;'%fpD&ifcH&zdk@
wjznf;jznf;eD;vmcsed rf mS aemufq;kH rSm 'Dtcef;eHygw(f 22)xJa&muf&v dS m&owJ?h óud;orm;&JŒaemufq;kH
n[m 'Dtcef;(22)xJrSm jzpfowJh?
'DbufacwfrSmawmh tJ'Dvdkr[kwfawmh?
'Dtcef;xJrSm usaemfwdk@ (5)a,muf twlaeae&w,f?
touft}uD;qHk;u OD;av;OD;xGef;&Sdef? t*Fylom;? vufeufudkifawmfvSefa&;orm;a[mif;}uD;?
wcsdefu ±dk;ray: awmfvSefwJhaoewfoHawGv$rf;rdk;pOfu emrnfausmfwdkufwdkif;atmif(1)&JŒ wyfpkrª;
a[mif;? toufu (50)ausmf?
udk&JxGwfuawmh tvkyform; OD;pD;Xmeu t&m&Sdaygufp? tom;ujzLjzL ±kyf&nfu oef@oef@/
rsufrSefav;w0if;0if;eJ@? pdwfykwD;rSefrSefpdyf+yD;? bk&m;rSefrSef &Sdcdk;wwfol? ol@ZeD;onfu q&m0efr
wa,muf? pD;yGm;a&;uvJ qd;k [efrwl? ESpzf ufaqG}uD;rsK;d }uD;awG=um;u vmcJ=h uwmqdak wmh usaemf
wd@k xrJ mS axmif0ifpmygq,fxyk rf sm;rsm;vmEdik +f yD; usaemfw@kd tay: apwemxufoefpmG au|;arG;wwf
w,f? ol@tdrfuvmwJhygq,fxkyfayr,fh ol[m oD;oef@tcGifhxl;rcH/ usaemfwdk@tm;vHk;eJ@twl
60 0if;wifhxGef;
5 wkduf/ tcef; 22
omwlnDr# pm;aomufaexdkifavh&Sdw,f? ightdrfuvmwm/ igóudufwwfwmav;awG ighrdef;ru
yd@k vu kd wf m/ 'g ig[h mqdw k hJ pdwx f m;rsK;d b,fawmhrS r&S&d mS ? Edik if aH &;udak wmh awmfyg+y?D 'ga=umifh Edik if aH &;eJ@
ywfouf+yD; axmifwe;fxJ0if&rSmr[kwfawmh/ 'g aemufqHk; axmifxJ0if&jcif;vdk@ ol@[mol oabm
xm;aeyHk&w,f? “uAsmq&mæ cifAsm;uawmh EdkifiHa&;eJ@ aemifvJ ywfoufaetHk;rSmyJ/ cifAsm;eJ@
EdkifiHa&;eJ@uawmh uif;r,fhyHkr&Sdygbl;”vdk@ r=umc% usaemfhudk pwwfw,f? bmyJjzpfjzpf cifwwf
rifwwf+yD;cspfp&maumif;ol?
aemufwa,mufuawmh udkvSa&$? t&yfu&Snf&Snf ydefydefyg;yg;? ydefvGef;awmh t&yfuydk&Snf
oa,mif jzpfaew,f? wdu k x
f aJ &muf 'Dwokwf usaemfw@kd Eikd if aH &;orm;awGxJ wjcm;udv k aS &$ (ud}k uD;
udv k aS &$) vJ &Sad eawmh/ ukvm;aoG;ygwhJ udv k aS &$ukd ukvm;udv k aS &$v@kd yJ vG,v f ,G cf jJG cm;xm;=uw,f?
udv k aS &$}uD;u ud&k x J w G ef @J i,foil ,fcsi;f / oufw&l , G w
f l ausmif;aezwf? pD;yGm;a&;wuUov kd uf ausmif;
+yD;cJ=h uwmvJ twlw?l Edik if aH &;eJ@ywfouf cJ=h uwmvJtwlw?l axmifxaJ &mufc&hJ wmcsi;f vJ twlw?l
olu pm&if;±H;k u? ol@trd u f vJ axmif0ifpm yHrk eS v f mwwf+yD; ygy&ma=umf/ ig;ajcmufa=umfav;awG[m
tdENd,[if;cwftar$;tóudifeH@ ododomom oif;aewwfw,f? pum;ajym&if avoHuat;at;?
vlyHkuvJat;at;? vlysKd}uD;?
aemufwa,mufuawmh udo k ed ;f jrif?h olu q&m0ef? w±kwaf oG;ygwt hJ wGuf tom;u jzL0if;ae
w,f? t&yftarmif;uvJaumifaumif;/ rsucf akH r$;aumif;aumif;? q&m0efqakd yr,fh a[mufqm*sif
+yD;cgp ‘qr’ awmif rxkw&f ao;/ axmifx0J ifvmcJ&h &Smol? usaemfe@J ou l oufw&l , G w
f ?l usaemfu h kd
vJ awmfawmfcif&mS w,f? usaemf&h ŒJ emrnf&if;eJ@ ol@&ŒJ Zmwmay:yg i,femrnfuvJ =uH=uHzefzef twl
wl? tckawmh w&m;0ifol@emrnfu udkodef;jrifh/ a'gufwmodef;jrifh? ol@crsm tdrfaxmifuswmawmif
r=umao;? axmifyg qufusvmcJh&&Smw,f? ol@&JŒZeD;onfuvJ ole@Jausmif;aezuf ol@vdkq&m0ef?
ol@ZeD;uawmh a[mufqm*sif+yD;wJhaemuf ‘qr’ vufrSwf yg &&SdoGm;cJh+yD? udkodef;jrifhrdbu yJcl;u/
ol@ZeD;uarmfvòrdiu f jzpfayr,fh w&m;±H;k xkww f ikd ;f wOD;r[kwrf OD;vmwwf+yD; axmif0ifpm ygq,fxyk f
vJ rSefrSefygwwfw,f?
yHkrSefaxmif0ifpmygq,fxkyf&,fvdk@ avmufavmufvm;vm;r&Sdwmu usaemfeJ@ OD;av;
OD;xGe;f &Sed ?f usaemfe@J O;D av;OD;xGe;f &Sed u f yHrk eS yf gq,fxyk rf &Sad yr,fh use(f 3)OD;u ygq,fxyk yf rkH eS &f =dS uawmh
(3)a,mufpmudk (5)a,mufcGJpm;=u&wmayr,fh usaemfwdk@rSm avmufavmufii? wavsmufvHk;
iwfjywfvmch&J or# tckawmh tdru f csu[ f if; yd@k [if; ygq,foiG ;f [if;au|;[if;&Hav;rsm;eJ@ qlqòl zd;òzd;
jzpfvmpðy+yD? 'gayr,fh ±Hk;xkwf&ref}uD;wywfpmt=um; yHkrSeftqufrjywfjzpfatmifawmh pnf;eJ@
urf;eJ@ ac|ac|wmwm? xrif;pm;cge;D [if;a0zd@k OD;av;OD;xGe;f &Sed u f ykd t
J yfEx HS m;vdu k af wmh OD;av; OD;xGe;f
&Sed yf akH y;wJt h wdik ;f nDwrl #w?l b,fou l rSapm'urwuf? OD;av;OD;xGe;f&edS u f vJ [if;a0cge;D wdik ;f &uf
=um=umrcHEikd w f mudb k J OD;pm;ay;t&ifau|;ovdk “bmpm;=urvJAsK@d ” qdw k mvJ tjrJar;avh&&dS mS w,f?
usaemfwdk@tcef;[m tjrJ nDnDnGwfnGwf cspfcspfcifcif?
tom;pm&uf r S m awmh usaemf w d k @ tcef ; u wa,muf w wH k ; E_ e f ; eJ @ bmtom;jzpf j zpf
(5)wH;k wdw&d w,f? [if;wH;k awGu wwH;k eJ@wwH;k t}u;D tao;rnDwwf? OD;av;udyk J touft}u;D qH;k rd@k
aumif;wmay;avh&Sd&if OD;av;uvJ olrsm;yef;uefxJudkyJ jyefxnfhay;avh&Sdw,f? udk,fcsif;pmpdwf
0if;wifhxGef; 61
(6)wdkufrSm avmufudkufwm cH&zl;ovm; ESifh tjcm;axmif0wˆKwdkrsm;
tav;xm;pdwu f , kd pf eD @J qakd wmh bmjy\emrSray:? tJ'v D t kd cgwikd ;f ud&k x
J w G u f ðyH;ðyH; ðyH;ðyH;eJ@ aemuf
wwfwmu “usaemfwdk@tcef;uawmh rmhufpf 0g'usw,faemf” wJh? usaemfwdk@tm;vHk;ðyH;=u&w,f?
tjzpfu 'Dvdk?
tjcm;tcef;wcef;rSm vlav;a,muftwlae&zl;owJh? touf}uD;}uD; OD;xGef;&Sdefvdk touf
t&G,u f wa,muf/ usew f v hJ il ,fu(3)a,mufw?hJ tJ'w D ek ;f u bmygq,frv S J b,forl S r&ao;csed f
wywfrSm weyfyJpm;&cGifh&SdwJhtom;udk tm;cJ+yD;pm;ae=u&csdef? tom;wHk;(4)wHk;pkaygif;+yD;&awmh
taumif;qHk;twHk;udk touf}uD;}uD;udkyJ OD;pm;ay;+yD;ay;=uowJh? aemufawmh tJ'Dvl}uD;eJ@ odyf
rsuEf mS a=umrwnfah wmhwv hJ il ,fwa,mufu “'Dvv kd yk =f u&atmif/ uHq;kd uHaumif;cGrJ ,f/ wa,muf
aemufvn S /hf 'g æb,fo@l twH;k vJar;r,f/ us&m,la=u;”vd@k tqdw k ifowJ?h yxrwywfEpS yf wfawmh
tJ'Dvl}uD;u odyfrqdk;/ aumif;wm&vdkuf/ odyfrqdk;wm&vdkufeJ@ bmjy\emrSr&SdcJhwJh? aemufwywf
ESpfywfusawmh ol&wJhtwHk;u tao;qHk;tnHhqHk;twHk;vJjzpfaeua&m tJ'Dvl}uD;u rsufarSmif}uD;
ñuwf+yD;ajymowJh? “'DvdkcGJwm rmhufpf0g'enf;rusbl;”[lowJh?
bmyJajymajym wa,mufwav&JΠtJ'v D tkd jzpftysu&f ,fp&m armp&mav;awGrt S y/ Edik if aH &;
tusO;f om;awGjzpf=uwJu h saemfw@kd wawG&ŒJ wdu k yf w d cf b H 0awGtwGi;f tpm;taomuftay: tajccH
+yD; tcsi;f csi;f jy\em}uD;}uD;rm;rm;ray;? pOf;pm;yHk pOf;pm;enf;tay: Edik if aH &;&yfwnfcsuaf wGtay:
rSmawmh wcgw&HrwlnD=uwm&Sdygw,f? 'guvJ xHk;pHwckvdkygyJ? bmrSawmh rqef;?
ud&k x J w G u f kd usaemfu rausreyfajymwwfwmwckawmh&w dS ,f? tpm;taomufe@J ywfoufv@kd ?
tjzpfu 'Dvykd g? axmifuae bl;0w&m;±H;k udk ±H;k xGu&f +yD;jyefvmwdik ;f ud&k x J w G [ f m ygq,fxyk f avmuf
avmufvm;vm; ygygvmwwfwmudk wdu k ±f ;kH cef;wm0efus 0g'g iwf}uD;usrsK;d pH[ k m tjrJwrf; odjrifae
w,f? tjyifuae±Hk;vmwuf&wJh tJ'Diwf}uD;usrsKd;pHk[m tjyifuvmwmjzpfayr,fh b,fawmhrS
ud, k t hf rd u f ae ud, k x hf rif;xkyo f ,fvm ±d;k xH;k pHr&S?d axmifxu J xrif;rpm;Edik v f @kd ud, k x
hf rif;ud, k of ,f
vmolq&kd ifvJ xrif;oufoufuvGv J @kd b,fawmhrS [if;rygvm? xrif;pm;csed af &muf&if axmif0ifpm
[if;aumif;aumif;&Sw d t hJ cef;vm+yD; ol@tarviftrd f [if;vmawmif;ovdk awmif;&rf;+yD; pm;aomuf
avh&w dS ,f? p&dw+f idr;f pm;aomufenf;ayg?h wdu k yf w d cf aH e&wJv h u l olw@kd ukd jyefau|;ae&wJh tjzpfrsK;d ayg?h
aq;vdyaf wmifow l @kd u vmawmif;aomufw,f? b,fawmhrt S rd uf ,lrvm? usaemfw@kd wawG i&J}uD;
&Spx f yfrmS &ifqikd af e=u&+yD; aq;vdyt f }uD;tus,f iwfae&pOfwek ;f uawmh wvdyw f avawmif ay;&
aumif;rSerf odwt hJ jyif enf;rsK;d pHek @J aq;vdyw f akd v;&vmvd@k aq;vdyrf ;D av;wwd@k avmuf vSr;f awmif;
wmudkawmif “rD;awmhr&bl;/ vD;yJ&r,f”ajymwJhtaumifrsKd;awG[m tawmif;t&rf;txlajymqHk;?
udk&JxGwfu axmif0ifpmygq,faumif;aumif;vmolwa,mufjzpfaeawmh iwf}uD;us0g'g aomuf
usi, hf w k rf sK;d pH[k m usaemfw@kd tcef;a&SŒvmvm+yD; ud&k x J wG u f kd [if;awmif; rke@f awmif; aq;vdyaf wmif;
awmif;avh&w dS ,f? ud&k x J wG u f vJ awmif;vmol0g'g olawmif;pm;rsK;d pHu k kd vufcgjyavhr&S/d pGe@f =uJay;
urf;avh&w dS ,f? usaemfu ud, k yhf pPn;f r[kwyf gbeJ @J eJeaJ v;r# rauseyf? olawmif;pmawGtay: ro'<g?
udk,fpm;&r,fhcGJwrf; eJoGm;rSmpdk;wm a=umifh ro'<gwmrsKd;r[kwfbJ/ 'DvdkowW0gawGtay: eJeJav;rS
apwemrxm;Edik v f @kd ro'<gjcif;jzpfovd/k 'Dvt kd aumifrsK;d awGukd jywfjywfom;om; oabmxm; xm;
oifw h ,fv@kd ,q l aevd@k ro'<gjcif;vJ jzpfaew,f? 'ga=umifh usaemfu ud&k x J w G u f kd “'Dvkd acG;olawmif;
62 0if;wifhxGef;
5 wkduf/ tcef; 22

pm;awG a y;raeeJ @ Asm”vd k @ tjrJ w rf ; uef @ uG u f w wf w ,f ? ay;wJ h t wG u f v J rausreyf


jzpfjzpfaewwfw,f? udk&JxGwfuawmh ðyH;ðyH;}uD;ae&if;æ
“uAsmq&m&m/ 'DtaumifawGudk olawmif;pm;awGvdk@yJoabmxm;vdkufygAsm/ 'grSr[kwfvJ
ud,k u f vJ jyeftoH;k csvu kd af ygAh sm? Oyrm-aq;vdyv f mawmif;vd@k EpS v f yd af y;vdu k &f w,fAsm? tJ'ahD umif
*sLwDae@a&csK;d csay;w,fq&kd if/ cGuw f cGuef @J (7)cGucf sK;d cdik ;f &if cyfjrefjref ESpcf u G o f ;kH cGuq f if+h yD; q,fcuG f
avmufcsK;d ypfvu kd Af sm? aq;vdyEf pS v f yd pf eG @f =uJxm;vd@k r=umr=um a&ESpcf u G o f ;kH cGuyf ckd sK;d vdu
k &f &if rwef
bl;vm;Asm? wefygw,f? udk,fhqD aq;vdyfvmawmif;zl;awmh oluvJrjrifcsifa,mif aqmifaerSmyg/
oa[mufo[mawmhrvkyfawmhbl;aygh uAsmq&m&m”vdk@ acsmhacsmharmharmh azsmifhzswwfw,f?
“cifAsm;[m b,f[w k rf vJAs/ tJ'v D q kd &kd if axmifxv J ikd ;f 0if+yD;taeacsmifatmif vkyw f myJ/ aiGe@J
0,f+yD;ay;+yD; toH;k cswmyJv@kd ajymrvm;? vkyo f ifw
h [hJ myJv@kd t"dym` ,fxu G o f mG ;rSmayg?h pD;yGm;a&;orm;
pOf;pm;ovdkrsKd; EdkifiHa&;orm;u pOf;pm;vdk@jzpfrvm;As? 'goabmxm;udpP &yfwnfcsufudpPAs” vdk@
usaemfuajymawmh oluawmh ol@x;kH pHtwdik ;f ðyH;ðyH;}uD ;+idraf ewwfw,f? “cifAsm;u w,fjyif;xefwm
udk; uAsmq&m&m”vd@kvJ av#mhcswwfw,f?
“a,mufz&æ a,mufzavmufawmh udk,fwdk@u b,frdkuf&Jyghrvm;/ wcgwcg eJeJyg;yg;vJ aysmh
aysmhaysmif;aysmif;av;vkyfyga,mufz&m”vdk@ udkodef;jrifhuvJ acsmharmhajymqdkwwfw,f? usaemfhrSm
rtDrv,f}uD;eJ@yJ aevdkuf&awmhw,f? olwdk@tay: twdkuftcHtjyif;txef rajym&ufawmh?
udkodef;jrifheJ@usaemfu wcgw&H ‘a,mufz’ vdk@ ac:wwf ajymwwfw,f? usaemfu vlysKd/ olu
rdef;r&Sd±Hkru orD;av;awmif&Sdae+yDqdkawmh emcsif;emoluyJ em&rSm/ remwJhtjyif olu “'DvdkvlrsKd;
a,mufzawmf&rSm a=umufawmh a=umufp&myJ/ ud, k n
fh rD axmife@J trd f ul;csno f ef;csncf snhf ae&rSm
uHqdk;&if rkqdk;rawmif jzpfEdkifw,f” vdk@ajym&if; &,farmaewwfjyefw,f?
wa,muftay:wa,muf wGuu f yfrr_ &S/d cspcf spcf ifcif =uif=uifememae=uayr,fh usaemfw@kd rmS
OD;av;OD;xGef;&Sdefryg pnf;urf;wckvkyfxm;wmawmh&Sdw,f? tJ'gu oef@&Sif;a&;twGufvJjzpf udk,fh
udk,fudk tavhtusifhvJjzpfapEdkifwJh pnf;urf;? acs;,dka&;qdkif&m pnf;urf;?
usaemfwdk@(5)a,mufcef;jzpfwJhtwGuf *efzvm;(3)vHk;&w,f? ESpfvHk;u ao;twGuf/ wvHk;u
acs;twGuf? axmifxJrSm acs;eJ@ao;a&m+yD; ygvdk@&wmr[kwf? acs;oyfoyf ao;oyfoyf? wdkufxJrSm
reufapmapmwef;zGifh+yD;wmeJ@ *efzvm;cszGifhavh&Sdw,f? zGifhawmhvJ tcef;awGtm;vHk;pkðyH zGifhwm
r[kw?f “zsmaxmif aemufvn S hf wef;pDxm;” qd+k y;D rS wcef;csi;f zGiw hf m? wcgw&Hawmh [dzk ufxyd w f cef;
onfzufxyd w f cef; ESpcf ef;wGJ zGiahf y;wmrsK;d vJ&ydS gw,f? acs;oGef ao;oGe/f oGe+f yD;*efzvm;udk a&ESpcf u G f
avmufe@J t+yD;tjywfaq;+yD; ud, k t hf cef;ud, k f 0if&wm? ay;xm;wJah omufa&td;k twGuf aomufa&
cyfzdk@udkvJ 'D*efzvm;cstwGif;rSmyJ tajy;tv$m;vkyf&wm? wcef; ig;rdepfajcmufrdepfavmufyJ =um
r,f? wrmefrmefwrJrJeJ@ tjrefqHk;+yD;atmiftvkyfcdkif;wwfwm? tJ'D ig;rdepfajcmufrdepfavmufav;
twGi;f rSmyJ usaemfw@kd rmS vJ ajrjyifajcwifciG &hf awmhwm? wae@v;kH avSmifcsKid x hf u J iSuif ,fav;awGvkd
wdu k cf ef;xJrmS csn;f aeae=u&wm? pma&;q&m}uD; vlxOk ;D vS&ŒJ “avSmifcsKd ifx h u J iSuif ,frsm;” qdw k hJ
axmifpmtkyfacgif;pOfudk jyefvnfowd&csifp&m}uD;aygh?
*efzvm;oH;k vH;k udk wa,mufwvH;k pDuikd /f *efzvm;cs aq;a=umudpt P m;vH;k wa,mufpD wm0ef
0if;wifhxGef; 63
(6)wdkufrSm avmufudkufwm cH&zl;ovm; ESifh tjcm;axmif0wˆKwdkrsm;
,l? wa,mufuawmh aomufa&tdk;wm0ef? usefwa,mufu tulaygh? tJ'D tulwm0efae&m
a&mufaewJo h u
l [kad jy;vdu
k of nfajy;vdu k ef @J use;f rma&;avhusichf ef;vky+f yD;om;vJjzpfomG ;ovd/k zsm
axmifxm;wJh wjcm;tcef;awG=um;xJu vpf&ifvpfovdk rwfwyf&yfjywm toHw;kd wd;k eJ@vrS ;f pum;
ajymvdkufwmawGudkvJ tuif;yg;yg;eJ@rSwfom;=unfhjrif+yD; qufoG,fa&;wm0efudkyg ,l&oljzpfoGm;
w,f? vG,fvG,fululawmhr[kwf? usD;uefrsufaphvdk rsufapha'gufaxmuf+yD; vSrf;=unfhaewwfavh
&SdwJh 0g'gwm0efus=um;xJuae tajctae=unfh v_yf&Sm;&wmrsKd;?
usaemfw@kd u OD;av;OD;xGe;f&edS u
f kd acs;ao;*efzvm;tudik rf cdik ;f awmhbJ aomufa&td;k wm0efuo kd m
ay;xm;vdkuf=uw,f/ acs;ao;*efzvm;rSmvJ acs;*efzvm;u tqdk;qHk;? eHvJeH/ zdwfrusatmifvJ
*±kpu kd &f / aq;&awmhvJ vuf0ifw,f? vufe@J awmh aq;wmr[kw/f ajcaxmufe@J yJ ar$cwfaq;a=um&
wmjzpfayr,fh ao;*efzvm;vdk a[mceJoeG f a[mceJ a&avmif;aq;vdu k v
f @kd vG,v
f ,G ef @J +y;D wmr[kw?f
'Dawmh usaemfwdk@u acs;ao;qdkif&m *efzvm;pnf;urf;csufudk csrSwfxm;vdkuf=uw,f/ eHygwf(1)
*efzvm;cs+yD;wJhaemuf usef;rma&;raumif;olrSty b,folrS acs;r,dka&;? 'grS wae@vHk;tcef;xJrSm
acs;eH@uif;pifaeEdik rf ,f? pnf;urf;ysu+f yD;acs;,drk w d o hJ l ud,
k zhf ifu, kd f tavhtusirhf vkyEf ikd b f J xde;f csKyf
Edik pf rG ;f eJo[ l m aemufae@ acs;*efzvm;cs wm0ef,&l r,f? eHygwf (2) *efzvm;cscsed t f rD acs;,dEk ikd rf c_ si;f
zifpnf;urf;vdkufemEdkifr_csif;wlw,fqdk&if aemufqHk;acs;ygwJholu acs;*efzvm;cswm0ef,l&r,f? n
(12) em&Daemufydkif;uae reuf*efzvm;cscsdef (trsm;tm;jzifh (7)em&DcGJ (8)em&DtwGif;) acs;,dkjcif;
udpP t+yD;tjywfaqmif&u G xf m;=ua=u; pnf;urf;csujf zpfygw,f? rsuaf phtusihf 0rf;tcsiq hf wkd Jh pum;
twdkif; usaemfwdk@rSm rsm;aomtm;jzifh udk,fhpnf;urf;csufeJ@tnD atmifjrifpGm taumiftxnf
azmfEdkifcJh=uygw,f/ tusifhjzpfoGm;cJh=uygw,f?
aemufqHk;acs;ygolrjzpfatmiftwGuf reufrvif;cif tapm}uD;xx+yD; *efzvm;ay: um;,m;
}uD;cG acs;ygwwfoluawmh udkodef;jrifh jzpfygw,f? tapm}uD;ygoljzpfawmh toef@&Sif;qHk;yg&ol?
“tif;æ us;D uef;awmif acs;rpm;ao;bl;/ a,mufzuawmh acs;yg+yD;+yD”vd@k usaemfup&if olu
ðyH;ðyH;}uD; oabmusaewwfw,f? wcgw&H ud&k x J u G }f uD;u ol@t&ifyg+yD;om;jzpfae&if“tif; æ 'Dae@
awmh noef;aumifausmu f wnf;u b,fcseyf , D u H iG ;f zGiyhf v
JG yk o
f mG ;ovJrodb;l ” vd@k ðyH;+yD; nnf;wJh
tcg udk&JxGwfu ðyH;vdk@?
rsm;aomtm;jzifh acs;*efzvm;wm0ef[m udkvSa&$eJ@ usaemfygyJ?

2?
'Dae@u ±Hk;xGufae@?
reuftapm}uD;uwnf;u udk&JxGwf[m *k%fawmfykwD;wywf pdyf+yD;oGm;+yD?
±Hk;xGufae@rdk@ a&csKd;cGifhyg&wJhtwGuf *efzvm;cs&if; a&vJcsKd;+yD;=u+yD?
“udkif;æ OD;av;/ 'Dae@uawmh vufuseftjywf&Sif;yJ/ &Sdwmtukefpm;=updk@” udkvSa&$toHuvJ
wufºuGrt _ jynf?h OD;xGe;f &Sed u
f ae@pOfpm;aomuf+yD;vd@k wwdwad vsmyh g;vm&+yD; zifuyfomomyJ usef
awmhwJh ºuGyfºuGyftdwfydefydefav;ESpftdwfudk qGJcsvmw,f? tdwfoGefzmarSmuf tukefxkwf+yD; cGJwrf;
64 0if;wifhxGef;
5 wkduf/ tcef; 22
csvdkufawmh rkef@ºuGyfu wa,mufwck/ yJ}uD;avSmfu taphESpfq,fpDcef@/ xef;vsufu oHk;cJpD? 'g æ
reuftapmpm?
“ w&m;±Hk;a&mufrS rdef;r,lvm+yD;cGH@au|;r,fh tpm;taomufaumif;aumif;udk twdk;cs+yD;
pm;cJhawmh a,mufza& ”
usaemfu udkodef;jrifhudk uvdw,f?
“ rde;f ru vmrvmrodygb;l a,mufz&m tarawmhvmrSmyJ/ rde;f rvmr,ft h ywf tarrvmcJeh @J /
em;vdkufygajymvJ taruawmhvmrSmyJ ”
“ at;av tarqdkwm rdcifudk;? 'ga=umifh om;av;uvJ vdrRmvdkufwm? tdrfu cufcufcJcJ
yd@k ay;vdu
k w f "hJ mwfyEkH pS yf rkH mS tareJ@tazyHu k kd acgi;f &if;rSmawmhxm;yg&ŒJ / 'gayr,fh ae@wikd ;f wae@t}udrf
w&mavmufxkwfxkwf=unfhaewmu rdef;reJ@orD;yHkyJav” vdk@ usaemfu xyfaemufrdawmh/
“[m a,mufz&m”qdk+yD; udkodef;jrifh idkifusoGm;w,f?
“uAsmq&m æ cifAsm;u rdefrr&Sd &nf;pm;r&Sd óudufr,fholr&Sdawmh 'gawGem;rvnfbl;av?
rde;f rvm&if b,favmuf tpm;taomufaumif;awG ,lvm+yD;au|;au|; odypf m;jzpfwmr[kwb f ;l ?
rde;f rrsuEf mS =unfh vufuav;udik +f yD; [dpk um;'Dpum;ajymae&wmeJ@yJ tpm;taomufpm;csed rf &vdu k f
awmhb;l arhomG ;a&mAs” ud&k x J wG u
f rsurf eS }f uD;=um;uae 0if;vufaewJh rsuaf phtpHek @J ajymvmw,f?
“ckvdktcsdefrSm [dkzufxdyfubdkaX;qdk&if qyfjymar$;wdkufxm;+yD; rajymifhwajymif rpifhwpifcsKd;
xm;&wJh a&pdkudk,f}uD;udk bmt0wfeJ@rSrokwfypfbJ aea&mifatmuf ikwfwkwfxdkif&if; tajcmufcH
aeavmuf+yD”
udk&JxGwfu &,f+yD;ajymvmw,f?
“bmvdk@wkef;”usaemfu em;rvnfpGm jyefar;rdw,f?
“'Dvadk v/ usaemfu bdak X;eJ@[w kd ek ;f u wcef;wnf;ae&zl;awmh twGi;f odAs? ±H;k xGu&f uf a&csK;d cs
vJ&vdk@ a&csKd;&wdkif; bdkaX;tJ'DvdkaewmawG@awmh ar;=unfhrdw,f? bdkaX; rif;a&awGokwfypfæ awmf
=um tat;rdaetHk;r,fajymrdawmh oluðyH;+yD; rvkyfygeJ@Asmæ usaemfar$;qyfjymawG trsm;}uD;wdkuf
xm;&wmygw?hJ usaemfvJ ±kww f &uf oabmraygub f ;l ? aemuf olu qufajymw,f? okwyf pfvu kd f
&if tar$;eH@awGaysmufomG ;rSmayg?h ckæ 'Dtwdik ;f ol@[mol tajcmufcaH evdu k af wmh wud, k v
f ;kH tar$;
eH@omu pdrfh+yD;pGJ+yD;usefchJw,f? tJ'g rdef;reJ@awG@awmh axmifapmfreHawmhyJ ar$;aewmayghAsmæwJh/
usaemfhrdef;ru tar$;eH@om odyfóudufwmæwJh”
usaemfwdk@tm;vHk;ðyH;vdkufrd=uw,f/
“tJ'Dvdkaumifæ bdkaX;qdkwJhtaumif =uH=uHzefzef usifh=uHwwfyHkrsm;æ”
udk&JxGwfu tm;&yg;&ajym+yD; w[J[J&,fw,f?
“bdak X;uawmh uav;omomAsm/ toufuvJi,fao; tdraf xmifuvJuscgp cGv J m&&Smw,f?
wcsKd@rsm; toufuvJ}uD;+yD/ om;orD;awmifESpfa,muf&vdk@ tdrfaxmifoufawmif&vS+yD?
bdkaX;xufawmif cspfwwfao; odyftEkynmqefwm odyfuAsmqefwmAs”
usaemfuðyH;+yD; pvdkufawmhæ
“uAsmq&mæ b,fol@ajymwmvJAs”vdk@ udkodef;jrifhu oGufoGuf}uD;ar;w,f?
0if;wifhxGef; 65
(6)wdkufrSm avmufudkufwm cH&zl;ovm; ESifh tjcm;axmif0wˆKwdkrsm;
“[m cifAsm;uvJ wcef;wnf;ae+yD; rodbl;vm;Asm”
usaemfu pum;udk csKdxm;vdkufw,f? udk&JxGwfu ðyH;ðyH;}uD;vkyfaew,f?
“'Dae@[m vufudkify0gvJae@av”
usaemfu pum;pudk xyf+yD;qufvdkufawmh udk&JxGwfu [uf[ufyufyuf &,fw,f? +yD;awmh
&Suðf y;H }u;D eJ@ajymvdu k af o;w,f?“usLyfv#LŒd 0Sucf suaf wGawmh tukeaf y:ukeyf g+y”D wJ?h ol@tjzpfu 'Dvæ kd
ol@rmS tjrJwef; vufuikd yf 0k gav; wxnf&adS ewwfw,f? vufuikd yf 0k gu rde;f rudik v f ufuikd yf 0k g?
wcgeJ@wcg ±Hk;xGufwywfeJ@wywf=um; vufudkifyk0gav;awG[m ta&mifrwlovkd vufudkifyk0gay:
'DZikd ;f av;awG±yk yf akH v;awG[mvJ rwlwwf/ tjrJajymif;ajymif;aewwfw,f? tm;vH;k [m vSvyS yav;
awGcsnf;ygyJ?
reufapmapm bk&m;&Scd ;kd ykw;D pdy+f yD;&if use;f rma&;avhusichf ef;vkyaf vh&w dS ,f? ckeq f cG ek q
f v G yk wf m
'du k xf ;kd wm rwfrwf&yf&mu wjznf;jznf;ud, k uf kd n$w+f yD; vufzsm;eJ@ajczsm;xdwm cg;avhusichf ef;vkyf
wm pojzifh pojzifh rsK;d udpk v kH @kd ygy?J q&m0efra,musmf ;jzpfwu hJ &kd x
J w
G u f use;f rma&;udt k av;xm;+yD;
avhusifhcef;rSefrSefvkyfavh&SdwmeJ@tòydif udk,fudk,fwdkifq&m0efjzpfwJh a,mufz}uD;udkodef;jrifh[mvJ
avhusichf ef;rSerf eS }f uD; vkyw f wfoyl g? OD;av;OD;xGe;f&edS u f awmh cg;avhusichf ef;av; acgi;f avhusichf ef;av;
avmufygy?J avhusichf ef;aumif;aumif;vkyaf vhr&Sw d mu usaemfe@J udv k aS &$ygy?J udo
k ed ;f jrifu h ol@[mol
avhusifhcef;vkyf±HkeJ@tm;r& usaemfhudkyg twif;qGJxl+yD; “a,mufz vmvm avhusifhcef;vkyf&atmif/
'DxrJ mS use;f rma&; ta&;}uD;w,f”ajym&if; rvkyv f yk af tmif wGe;f tm;ay;cdik ;f apwmrsK;d r=umc%vkyf
wwfw,f? ol@pdwfapwemudkem;vnfayr,fh usaemfu cyfysif;ysif;/ +yD;awmh olwdk@avmufvJrvkyf
wwf rvkyEf ikd ?f
*efzvm;cs+yD;&if a&mufwwf&m&majym=u qdk=u &D=uarm=u tawG@tñuHawGcsif; zvS,f=ueJ@
wa,mufta=umif;wa,muf tdwo f eG zf marSmufe;D yg; odae=u+yD;om; jzpfw,f? rdbaqGrsK;d nDtudk
armifErS om;orD;ta=umif;awGavmufru vuf&o dS w l @kd ZeD;awGe@J b,fv&kd cJ=h uwm/ b,fvkd &nf;pm;
oemjzpfcJh=uwmrsKd;txd pHkwumhpHkatmif odae=u&w,f? vlqdkwmu udk,fhta=umif;udk,f ajym
tjycsiq f ;kH ajymtjywwfq;kH owW0gwrsK;d jzpfwt hJ jyif wjcm;vlwa,muf&ŒJ tjzpftysuu f v kd J pdw0f if
pm;pGm em;tqifcsifqHk;/ em;taxmifwwfqHk; todvdkqHk;yk*~dKvfawGr[kwfvm;? cHpm;wwfolawG
tonf;ESvHk;&SdolawGqdkawmh 'Dvdkae&mtcef;usOf;av;xJrSmyJtwlwl b0=urRmqHk=u&wJhtcg ydk+yD;
ajymjzpf qdjk zpf =um;emem;qifjzpf=u&if; wa,mufta=umif;wa,muf yd+k yD;odvmcJ=h u&wm "rRwm
yJ r[kwfvm;?
OD;av;OD;xGe;f &Sed &f ŒJ ZeD;a':pef;jrift h a=umif;udk rsuEf mS rjrifb;l ayr,fh odaecJ=h u&ovdk udo k ed ;f jrifh
&JŒZeD; a'gufwmcifpef;0if;ta=umif;udkvJ usaemfwdk@rSm &if;ESD;u|rf;0ifae&+yD;om;? udk&JxGwf}uD;ZeD;
a'gufwmEG,fEG,fat; ta=umif;qdk&if ±Hk;xGuf axmifbl;0w&m;±Hk;rSmvJ r=umr=umqHkjzpfaeawmh
ydak wmif u|r;f 0if&if;ES;D +yD;om;jzpfaew,f? ud&k x J w G }f u;D u Zmwfvrf;yrmem;qifp&m tajymaumif;ol
qdkawmh olwdk@ESpfa,muf&JŒta=umif;u ydkvdk@awmif ±kyfvHk;ºuGaeawmhw,f?
udo k ed ;f jrifh r=umr=umajymwwfwmu “tifrwefcspyf gw,fqw kd hJ vifr,m;awG/ nDtudk armif
ESrt&if;awGawmif aoaocsmcsmwGf=unhf&if cifAsm;wdk@usaemfwdk@avmuf 'Davmuf vufyGef;wwD;
66 0if;wifhxGef;
5 wkduf/ tcef; 22
aecJ=h u&wmr[kwb f ;l aemf? tjyifrmS u vifr,m;qdw k mawmif wae@cif;vH;k ud, k t hf vkyu f , kd of mG ;&/
ud, k uhf pd uP , kd af qmif&u G &f eJ@ navmufyJ twlwel =u&wm nDtudak rmifErS qdo k nfxufawmif twl
wl ae=u& qHk=u& xdawG@qufqH=u&wJhtcsdef eJao;w,f? cifAsm;wdk@usaemfwdk@rsm;=unfhprf;æ *ef
zvm;cs av; ig; ajcmufrdepfavmufuvGJvdk@ (24)em&DvHk;vHk; ae@wdkif; twlwlrcGJrcGm aeae=u&wm
aemf æ” wJh?
“yÏmef;qufawGaygAh smæ bmoma&;oabmt&qd&k if yÏmef;qufawGayg”h pdwyf w k ;D }uD;eJ@ ud&k J
xGwfu ðyH;ðyH;}uD; rSwfcsufcscJhw,f?
“twlwlae=u&±Hkru æ acs;awmif wtifwHkxJ wtdk;xJyg=u&wmaemf” vdk@ udkvSa&$}uD;u
aemufawmh udkode;fjrifhu [D;ceJ&,fw,f?
“wtd;k xJ yg&wmayr,fh olcsn;f t&ifygw,fygAsm” vd@k usaemfu t&$e;f azmufawmh udo k ed ;f jrifh
u w[m;[m;&,fwJhtjyif “'guawmh udk,fhzifudk,f pepfwusxdef;csKyf trdef@ay;Edkifr_csif; uGm
wmudk;”wJh? tJ'Dvdk &,f&,farmarm aysmfaysmf&$if&$ifeJ@ i&Jcef;=um; jzwfoef;ausmfv$m;cJh&w,f/
reufpmxrif;pm;aomuf+yD;=ucsdefwdkif; wa&;warm xrif;vHk;pD=uavh&Sdw,f? tJ'DvdktcgrSm
awmh ud&k x J w G }f uD;rsuEf mS ay:rSm vufuikd yf 0k gav;wifv@kd vufuikd yf 0k gay:uar$;&eH@ukd wr#O;f r#O;f &SLae
vduk yf rkH sm; tom;us+yD; orx0g&ifw h a,muf&ŒJ xGuo f uf0ifouf &SLaeyHt k wdik ;f ygy?J zGzaG v; nifnif
omomav;yg? avsmif;vsuv f vJS sut f aetxm;eJ@ owdyÏmefrw S af ewmr[kwrf eS ;f vJ usaemfoad e
ygw,f? olu w&m;xdik &f if xdik &f uftaetxm;eJ@yJ reufwcg nwcg xdik w f wfoal v? xrif;pm;+yD;p
rsuEf mS ay: vufuikd yf 0k gav;wif+yD; touf&LS aewmu tcspu f od% k ;f psmefawG0ifaewmyg? 'Dvufuikd f
yk0gav;u rEG,Ef , G af t;u ±H;k xGuw f &m;±H;k vm&cge;D wywfe;D yg; ,k,, k ,udik w f , G t
f oH;k ðyvmcJw h hJ
vufuikd yf 0k gav;yg? tJ'v D ufuikd yf 0k gav;rsK;d udk ud&k x
J w G uf ±H;k xGurf mS w,kw,o,fvm/ tdyw f ikd ;f
rsufESmay: wiftdyf/ tcspf&JŒ&eH@oif;oif;av;awGudk *E<m±Hkuodk%f;±_ygw,f? wu,fhudk tm±HkEkEk
pdwu f ;l csKcd sKad v;eJ@yg? aemufwywf±;kH xGucf sed af &mufawmh &ref}uD;wywfv;kH vH;k ol*±kwpdu k f toH;k ðy
vmcJhwJh vufudkifyk0gav;[m udk&JxGwf&JŒtaiG@toufawGu zHk;ae+yDaygh? tJ'Dvdktcsdef±Hk;xGuf
aemufwausmhrSm rEG,fEG,fat;ua&mufvm/ tdrfutqifoifh,lvmcJhwJh aemufxyf vufudkifyk0g
topfav;udak y;/ olu ol@qu D oH;k pGx J m;+yD; vufuikd yf 0k ga[mif;av;udjk yefay;eJ@ vufuikd yf 0k gav;awG
[m cspfolESpfOD;&JŒarwWm&eH@awG tjyeftvSefxHkr$rf;ul;quf&m oufrJhwrefav;awGozG,f jzpfae=u
awmhwmayg?h b,fah vmuftEkynmqefvu kd w
f phJ w
d u f ;l ygv?J b,fah vmufuAsmqefvu kd w f hJ ork',
oauFwygvJ?
'Dvkd tEkpw d qf efvw S hJ v#KŒd 0Sut f a=umif;t&mawG[m ud&k x J wG }f uD;ud,k wf ikd &f ŒJ &Suu f ;kd &Suu f ef;
wydkif;wp ajzmifhcsufrSefzGifh[r_awGtay:uae qufpyfem;vnf odjrifvmcJh&wmawG jzpfygw,f?
'ga=umifh “ 'Dae@vufudkifyk0g vJae@av” vdk@ usaemfupvdkufawmh olu“usKyf v#KdŒcsufawG
awmh tukefay:ukefyg+yD ”wJh?
“ud&k x J w G af & æ 'DxrJ mS awmh tukeaf y:=u+yD;om;ygyAJ sm/ &Surf aeyge@J awmh? axmufvrS ;f a&;rSm
awmif ray:cJh&wJh[mawGawmif 'DtxJrSmawmh ay:ukefyg+yD? 'ga=umifh usaemf c%c%ajymwmaygh/
nDtudak rmifErS t&if;csi;f awmif usaemfw@kd avmuf vufyeG w f wD; raecJ=h u&zl;ygb;l vd@k ? +yD;awmh tck
0if;wifhxGef; 67
(6)wdkufrSm avmufudkufwm cH&zl;ovm; ESifh tjcm;axmif0wˆKwdkrsm;
cifAsm;wdk@usaemfwdk@ wa,mufta=umif;wa,muf tao;pdwfodxm;=uoavmuf rod=uEdkifygbl;
vdk@” udkodef;jrifhu ðyH;aphapheJ@ ajymvmw,f?
“uJæ rxl;awmhygb;l / 'Dwcgawmh vlvpf&if rde;f rudk erf;jzpfatmifc;kd erf;cJt h ;kH r,f/ b,fEh , S w f ek ;f
zdk;odef;jrifh cifAsm;aumæ”
udk&JxGwfu &$wfaemufaemuf xyfajymawmh udkodef;jrifhu [D;ceJ&,faew,f?
“wajz;ajz;pD&ifcsuf tcscH&zdk@eD;ae+yDaemf/ axmifuusudkusrSm aocsmw,f? b,fESESpf tcscH&
r,fwm rajymwwfwm? axmifus+yD;&if axmif0ifpmvmawG@&if 'DvdktcGifhta&;r&Sdawmhbl;aemfæ
axmif0ifpmcef;rSmu oHZumpdyfpdyf}uD;jcm;+yD; awG@&rSm”
ud&k x
J wG u f xyfaemufaew,f?
“oHZumpdypf yd }f uD;jcm;xm;vJ vufnKd‡ ;av;avmufawmh&tH;k rSmyg ud&k x J w G &f ,f” vd@k usaemfu
0ifaemufvdkufawmh tm;vHk;&,f=uw,f?
“a[m'DuAsmq&m[m ol@rmS jyp&m &nf;pm;vJ wlww l efwefr&Sd rde;f rvJr&Sq d akd wmh ±H;k xGuw f ikd ;f
olrsm;vifr,m;twGJawGudkcsnf; tm;tm;,m;,m;av#muf=unfhae+yD; tukefvdkufrSwfaewm”
udk&JxGwfu usaemfhudk tðyH;eJ@ jyefwHk@jyefw,f?
“[dk;æ wywfausmf±Hk;xGufuav/ usaemfwdk@tr_wGJeJ@ olwdk@tr_wGJ wòydifeufwnf;±Hk;xkwf+yD;
jyefydk@awmhvJ wòydifeufwnf;As”
usaemfu pum;p±H&k adS o; ud&k x J w G u f [JceJ&,fae+yD? udo k ed ;f jrifu
h tH=h o[efrsucf ;kH }uD; yif=h unf
w,f?
“tcsKyfum;}u;D uvJ cifAsm;wd@k ow d t hJ wdik ;f tvHyk wd ?f eHab;tay:rSm av0ifayguaf o;ao;av;yJ
ygwm? 'gawmif oHacsmif;av;awGpu kd +f yD; um&Hxm;vdu k af o;w,f? tJ'gu&kd x J wG &f ,f +idr+f idru f kd txJ
rSm xdik rf aebl;? vufwzufu olrsm;eJ@wv JG ufxyd cf wfxm;awmh vGwaf ewJv h ufwzuf uref;uwef;
xkwf rsuEf mS }uD;uvJ av0ifayguo f w H ikd ef m;twif;wd;k uyf+yD; um;ab;txdw;kd uyfvmwJh rEG,af t;
udk vSrf;c:w,f? rEG,fat;u vSrf;+yD;vufurf;awmh ol@rSm t&trdvufn‡dK;csif;vSrf;csdwfvdk@Asæ tJ
oavmuf æ tJoavmuf”
udok ed ;fjrifu
h oabmusveG ;f pGm &,fw,f? usaemfw@kd xrJ mS Áa¹EN}uD;vSwhJ OD;av;OD;xGe;f &Sed }f uD;
awmif ðyH;vdk@?
“'Dvl tukefrSwfxm;wmAs/ tJ'gtjyifa&muf&ifawmh pmawGbmawG ra&;eJ@aemf”
udk&JxGwfu ðyH;ðyH;}uD;wm;w,f?
usaemfwdk@wawG &,farmae=uwkef; xrif;xdk;xGef;qdkif tcef;a&SŒa&mufvmw,f?
“ud&k xJ w G w f @kd tqifoifjh yifxm; t0wfvx J m;awmh/ awmf=um cifAsm;wd@k ±H;k xGux f wk af wmhrmS ?
cifAsm;wdk@tr_wGJt&ifxkwfrSmvdk@ ±Hk;cef;rSm=um;vdkufw,fæ”
xrif;xdk;xGef;qdkifu 'Dae@±Hk;xGufqdkwmodaeawmh apmapmpD;pD;rsufESm&atmif udk&JxGwfudk
owif;vmay;w,f?
udk&JxGwfeJ@ udkvSa&$u tr_wGJwwGJwnf;? ESpfOD;om;acgif;tHk;vkyf+yD; tdyfae=uwJhudk,fhtxkyfudk
udk,fjznf=u+yD; tusôopf vHkcsnfopfav;awGudk,fpD vJ=u0wf=uw,f?
68 0if;wifhxGef;
5 wkduf/ tcef; 22
usaemfwdk@tm;vHk;[m wckvHk;taeeJ@ tr_wGJ}uD;wwGJwnf;/ EdkifiHa&;tzGJ@tpnf;taeeJ@vJ
wckwnf;jzpfayr,fh w&m;cHtjzpf owfrw S ±f ;kH wifc&H wmu w&m;cHcsn;f (58)a,muf}uD;rsm;awmif
qdak wmh oufqidk &f m qufpyf&m wl&mwl&mtvdu k cf +JG yD; tr_wiJG ,fav;awGtjzpf xyfqifch +JG yD; ±H;k wif
w,f? w&ufwnf;±Hk;xGuf=u&wmjzpfayr,fh wòydifeufr[kwf? wcgxkwf ESpfwGJ oHk;wGJ? tJ'Dawmh
wcef;wnf;twlae&ayr,fh tr_wGJcsif;usawmhrwl?
udk&JxGwfwdk@t0wfvJ+yD;csdefrSm usaemfwdk@usefvlawGvJ t0wftpm;ukd,fpD vJvdkuf=uw,f?
c%aeawmh udk&JxGwf udkvSa&$wdk@udk 0g'gwa,mufu vmxkwfw,f? 'Dae@ olwdk@twGJ[m
tapmqHk;?
“OD;av;æ bmvdkao;vJ/ a,mufz bmvdkao;vJ/ vdkwm&Sdajym aemfætdrfudkrSmvdkufr,f”
ud&k x
J w G ef @J uv
kd aS &$w@kd xGuo f mG ;=u+yD;aemuf udo k ed ;f jrifu h usaemfw@kd ukd ar;&Smw,f? OD;xGe;f &Sed u f
bmrSrvdkygbl;Asmvdk@ ðyH;+yD;ajymayr,fh usaemfuawmhæ
“a,mufz nDrrsm;vmw,fqdk&ifawmh udk,fhqDoGm;+yD;awG@vdkuftHk;vdk@ajymvdkufaygh” vdk@
aemufvdkufw,f?
'Dae@naeapmif; ±Hk;xGuftm;vHk;jyefa&mufvm=ucsdefrSmawmh tjyifu&&SdvmcJh=uwJh =um;chJ&
odcJh&wJh owif;ywif;awGawmif tjyeftvSef zvS,fESD;aESm aqG;aEG;ajymqdkjcif; rðyEdkif=uao;?
ud&k xJ w G uf xH;k pHtwdik ;f zsmay:rSmyufvuf}uD;vSev f @kd xH;k pHtwdik ;f vufuikd yf 0gtopfuav;u
rsufESm}uD;ay:rSm tkyfvdk@?
'Dwcgvufuikd yf 0k gav;u =unfjyma&mif? vufuikd yf 0k gay:rSm iSuu f av;armifEu HS acgi;f csi;f qdik f
vdk@? cspfcGef;wHk@wif u,ku,if taetxm;?
udk&JxGwf}uD; uodk%f;0ifae+yD? xdkifvsuf xvsuf uokd%f;rsKd;r[kwf/ avsmif;vsuf vJvsuf
uokd%f;?
*E<m±Hu k kd raemta=unf"mwfay: zrf;csKyfnKd‡ @iif,al eovm;/ arwWm&eH@ oif;jrjrudk ESv;kH aoG;xJt
a&muf wr#Of;r#Of;ydk@aqmifaeava&mhovm;? taoG;tom;0dnmOfudk ‘xHkul;’ovdk arwWm&eH@
woif;oif;awGukd *E<m±Hu k wqifh xHu k ;l qufo, G f pdrahf 0aeava&mhovm;? ol@[molyJ odygvrd rhf ,f?
ol@&ŒJ touf&LS oH xkwo f H pnf;csuef &DEEk =k um;rSm iSuif ,farmifEu HS awmh t+rD; uav;awGvy_ f
vdk@/ acgif;uav;awG v_yfvdk@?
wu,fhudk tEkynmqefvGef;vSwJh od*F g&jrifuGif;av;;wckyguvm;?
usaemf+idrfoufpGm =unfhaevdkufrdygw,f?Ò

0if;wifhxGef;

0if;wifhxGef; 69
(6)wdkufrSm avmufudkufwm cH&zl;ovm; ESifh tjcm;axmif0wˆKwdkrsm;

ppf a -uma&;
axmif0wˆKwdkrsm; (8)

70 0if;wifhxGef;
ppfa=uma&;

ppfa-uma&;
0if;wifx
h eG ;f

1?

ppfa=uma&;æwJh?
'Dpum;vH;k udk rSwrf w S x f ifxif yxrqH;k owdxm;+yD; awG@czhJ ;l wmu qdik ;f bkw}f uD;}uD; wckay:rSm?
tjynft h pHu k “ppfa=uma&;ESiw hf nf;cd;k a&;pcef;”wJ?h zsuo f rd ;f ypfvu kd w f hJ ,cifemrnfausmf &ef
ukefaxmif}uD;qdkwm&JŒteD;ae&mrSm 'Dqdkif;bkwf}uD;eJ@ 0if;us,fus,f}uD;wck&Sdae+yD; bwf(p)um;eJ@
&efuek òf r@d xu
J v kd mwdik ;f 'Dqikd ;f bkw}f u;D ab;uaejzwfoef;oGm;vm&&if; jrifjrifae&wwfw,f? ppfwyfe@J
ywfoufwphJ cef;wckyx J if&ŒJ qdw k hJ v#yw f jyuftawG;eJ@ pdwx f rJ mS xl;xl;jcm;jcm;bmrS rcHpm;cJzh ;l rd? cHpm;
p&mvJ bmrSr&Sd? rsufapha&SŒwnfhwnfhrSmrdk@ rsufapheJ@jrifvdkuf&+yD; rsufaphxJrSmyJ aysmufoGm;cJhw,f?
udk,feJ@bmrSroufqdkif?
‘ppfa=uma&;’qdw k hJ 'Dpum;vH;k udyk J 'kw, d t}udrrf w S rf w
S x f ifxif awG@ñuH&wmusawmh axmuf
vSr;f a&;(6)qdw k hJ tukov kd &f yf0ef;wcktwGi;f rSm? c&D;oGm;[efvJG jzwfoef;oGm;vm&&if; awG@ñuH &wm
r[kwaf wmh? qdik ;f bkwaf &;xd;k xm;vd@k qdik ;f bkwaf y:rSm zwfvu kd &f wmrsK;d vJ r[kwaf wmh? qdik ;f bkwq f kd
wmvJr&Sd/ pmeJ@a&;xdk;xm;wmvJ r[kwf?
n}uD;rif;}uD;vma&mufzrf;qD;=u+yD; um;euf}uD;ay:wif/ tukov dk Ef pS af ,mufu b,fnm n‡yf
xdkifcsKyfudkifum 'DppfaxmufvSrf;a&;0if;}uD;xJ armif;ESifac:oGif;cHvdkuf&csdefxd bmha=umifhvJ/ bm
udpPvJqdkwm a&a&&m&mrod?
t0wfpnf;aESmifyw d x f m;jcif;cHvu kd &f wJh rsuaf phtpHu k kd twm;tqD;tydwt f yifr&Sd =unfjh rifciG hf
&vmwJhtcsdefrSmawmh vl[m rD;awGvif;xdefaewJhtcef;wcef;xJ a&muf&Sdaewm awG@vdkuf&ygawmh
w,f?
usaemfha&SŒwnfhwnfhrSm pm;yGJ}uD;wvHk;? pm;yGJa&SŒrSm tom;rJrJ aumufcsdwfcsdwfrsufESmeJ@ vl
wa,muf? olu pm;yGaJ emufuukvm;xdik rf mS ±_wif;wif;eJ@xikd af e&if; usaemfrh suEf mS udk vSr;f =unfah e
w,f? usaemfah b; b,fnmawGrmS vJ olw@kd tukov kd Ef ,
G 0f ifawGu av;ig;ajcmufa,muf? olw@kd rsuf
aphawGtm;vHk;[m usaemfhrsufESmay:qDudkyJ a'gifhtoD;oD;uaeOD;wnfxm;=uw,f?
“rif;udk bmvdk@zrf;vmovJqdkwm odvm;”
tom;rJrJ aumufcsw d cf sw
d uf ukvm;xdik af y: rmefygygxikd af e&if;uae atmify&JG ppfo}l uD;avoHe@J
vSrf;ar;w,f?
0if;wifhxGef; 71
(6)wdkufrSm avmufudkufwm cH&zl;ovm; ESifh tjcm;axmif0wˆKwdkrsm;
“rodb;l ”
“atmfæ at;æ at;/ aemuf odrSmayghuGm/ at;udk˜ udk odvm;”
“rodb;l ”
“atmifoef;vGif qdkwmaum”
“rodb;l ”
tom;rJraJ umufcsw d cf sw d &f ŒJ rsuEf mS [m us;D uef;waumif&ŒJ rsuEf mS rsK;d uae 0Hyak vGrw J aumif&ŒJ
rsuEf mS / ajracG;eufwaumif&ŒJ rsuEf mS tjzpf zswcf eJ zswcf eJ ajymif;oGm;+y;D ol@&ŒJ tukov dk Ef ,
G 0f ifawGukd
acgif;qwfjyvdkufw,f?
tukodkvfyg;uGufom;awGu usaemfhudk wjcm;tcef;wcef;qDac:oGm;=uw,f? tukokdvf
waumifu usaemfhudk"mwfyHk wzswfzswf±dkuf+yD; rSwfwrf;wifw,f? wnfhwnfh/ ab;apmif;/ armfharmhf/
idu
k if ukd /f yHo
k ¾meftrsK;d rsK;d eJ@±ukd ,f ±l rkH u/ rsurf eS wf yf&jcif;r&Sad o;wJh usaemfu h kd rsurf eS w f ckyg wyfqif
ay;+yD; apwemAvyGeJ@ rSwfwrf;wifygw,f?
aemuftukov kd w
f aumifuawmh rdbbd;k bGm; OD;av;OD;}uD;uae nDtudak rmifErS &S&d o dS r# trsK;d
taqGtm;vH;k ta=umif;ar;jref;a&;c|wf pm&if;wifovd/k arG;cgp a&$yef;aiguaf wmuft&G,u f ae uae@
txdaecJhzl;wJhausif;/ wufcJhzl;wJhtwef;/ vkyfcJhzl;wJhtvkyftudkiftm;vHk;ta=umif; udk,fa&;ordkif;
rSww f rf;}uD;udk +cdr;f ajcmuf[ed ;f a[mufot H jynfeh @J E_u
d Ef u
d_ cf |wcf |wf ðypkarmfueG ;f wifygw,f? rSww f rf;
wifðypk&if; q,frdepfw}udrfavmuf +cdrf;ajcmufajymqdk qDref;ref;avh&Sdwmu “vdrfrajymeJ@aemf/
vdrfajymvdk@uawmh em+yDrSwf/ wdk@u jyefppf=unfhtHk;rSm”wJh?
aemufawmh jywif;aygufwck&JŒoHwdkifem; rsufESmtyfap+yD; vufESpfzufajr‡mufxm;ap+yD; vuf
ajr‡muftaetxm;rsKd;eJ@ vufeJ@oHwdkifudk wGJcsnfxm;vdkufygawmhw,f?
aemufawmh tukov kd w f aumif0ifvmvdu k /f ar;cGe;f wckar;vdu k /f rodb;l jyefajzrdvu kd /f rodb;l
ajym&aumif;vm;qdk+yD; ajcaxmufeJ@uef vufoD;eJ@xdk;vdkufeJ@ t&Sifvwfvwfi&Jjynfed'gef;udk ujy
toHk;awmfcHae&ygawmhw,f?
axmufvrS ;f a&;(6)i&Jcef;rSm (3)&ufajrmufawmh usaemftygt0if zrf;xm;ol*spu f m;wpD;wdu k f
pmudk *spfum;eJ@wifygw,f? wae&mudkydk@awmhzdk@qdkwm em;vnfvdkuf&ygw,f? tJ'DusawmhrS tuk
odkvf}uD;}uD;waumif&JŒtoHudk =um;vdkuf&ygw,f?
“rif;wdk@ppfa=uma&;rjywfao;bl;/ [dka&mufrS quf+yD;ppfa=uma&;0if&r,f” wJh?
‘ppfa=uma&;’qdkwJh pum;vHk;udk 'kwd,t}udrftjzpf rSwfrSwfxifxif ñuHóudufvdkuf&jcif; jzpfyg
w,f? 'Dwcgu rsufapeJ@jrifvdkuf&jcif;rsKd;r[kwfyg? pmvHk;awGr[kwf/ toH? toHudk aomwtm±HkeJ@
=um;vdkuf&jcif;? em;eJ@qwfqwf?
qdkif;bkwfay:u‘ppfa=uma&;’qdkwJhpum;vHk;r[kwf? udk,fudk,fwdkif eifheifhonf;onf; yg0if
ywfoufcHpm;vdkuf&wJh/ b0eJ@&if;+yD;odvdkuf&wJh/ ESvHk;om;ay: &moufyefpGJxifcyfESdyf cHvdkuf&wJh em
usnf;zG,fpum;vHk;?
‘ppfa=uma&;’qdkwm a0g[m&taeeJ@ tbd"mefrSm b,fvdkteufzGifhrvJawmh rajymwwf? ppf
um%m&Sirf sm;&JŒaxmufvrS ;f a&;yg;uGuif &Je,frmS vufawG@&ifqikd ñf uHawG@&zl;olawGtaeeJ@uawmh
72 0if;wifhxGef;
ppfa=uma&;
ppfum%myg;uGufom;rsm;u tay:pD;uae rma&ausma&eJ@ vlrqefpGm ppfar;/ tEdkifusifh ESdyfpuf
n‡O;f yef;a&;vd@k yJ teufziG &hf ygvrd rhf ,f? wenf;tm;jzifh csKyf+yD;ajym&&if ‘ppfa=uma&;’qdw
k m &uf&uf
pufpuf ESdyfuGyfa&;ygyJ?

2?

tif;pdefaxmifxJa&mufvmcJh&+yD;wJhaemuf ‘ppfa=uma&;’qdkwJhpum;vHk;udk atmhESvHk;embG,f


aumif;avmufatmif edpP"l0 =um;ae&awmhw,f?
“olwdk@uawmh ppfa=uma&;jywf+yD/ [dkbufu rjywfao;bl;”
“cifAsm;wdk@aum ppfa=uma&;jywf+yDvm;”
“ppfa=uma&;rjywfao;&if/ xrif;awmif00pm;rxm;eJ@aemf/ Adkufjynfhae&if‘awmfcsm’ay;&if ydk
tE W&m,f}uD;w,f”
“ppfa=uma&;rSm awmifhcHEdkifzdk@ vdkw,fa[h”
“'Dppfa=uma&;uvJ jywf rjywfEikd b f ;l / aomhwo JG =H um;wdik ;f / igv
h mac: jyefwmvm;csn;f atmuf
arhaew,f”
“±Hk;wifawmhrSbJ/ ppfa=uma&;u jywf+yDajymEdkifrSm”
“ppfa=uma&;u wcgjyefvm&wdkif; toufig;ESpfavmuf ydkydk wdkoGm;w,f”
toHawGu em;xJoyH &l nfe@J avmif;csay;aeovdyk gb?J ‘ppfa=uma&;/ ppfa=uma&;’qdw k hJ pum;vH;k
[m tif;pdefaxmifwdkufcef;awG=um;rSm rpifykyfeH@vdk/ o&Jobufwaumifvdk/ iSufqdk;xdk;oHvdk/
,rrif;&JŒqdkif;qifhoHvdk/ a&m*E W&uyfqdk; ydk;r$m;waumifvdk vSnfhvnfysHŒESH@aeygw,f?
at;udq k wkd ahJ wmxJu zrf;rdvmolwa,mufe@J ywfouf+yD; ESp}f udrw f w d d ppfa=uma&; txkwcf H
&+yD; wywfavmuftem;&oGm;awmh ‘ppfa=uma&;’qdkwmawmh jywfu+yDvdk@ pdwfESvHk; 'Hk;'Hk;csrdw,f?
ud, k ef @J vnf;}uD; }uD;us,u f s,yf wfoufwmr&S/d r=umrDjyefvw G Ef ikd wf ,fv@kd wGuq f ar#mv f ifx h m;wke;f
&Sad o;/ wu,fu, kd ef @J ywfoufcw hJ hJ aZmfO;D qdwk t
hJ aumif 0ifvmw,f? ‘ppfa=uma&;’eJ@ jyefEpS yf g;oGm;&
ygawmhw,f?
wu,fu ESpfyg;oGm;&w,fqdkwm pum;tjzpf ajym&wmyg? bDvl;qdkif;eJ@ ywf=urf;wdkufcH&+yD;
i&J}uD;&SpfxyfZmwfvrf;udk t&Sifvwfvwf u˜ cJh&awmhwmyg?
wcgw&H ae@/ wcgw&H n/ wcgw&H ae@a&mnyg tqufrjywf ppfa=uma&;xkwfwm cH&ygawmh
w,f?
tif;pdeef &ode}f uD;xJrmS ppfa=uma&;0if;qdw k m oyfoyf&ydS gw,f? ppfaxmufvrS ;f a&;u wdu k ±f u
kd f
udkifwG,fzefwD; pDrHxm;wJh tukodkvf0if;/ uifaywdkif 0if;aygh? axmifxJvdkae&mrSmawmif xyfrH+yD;
oD;oef@pyg,&f , S f zefw;D xlaxmifxm;wJh axmufvrS ;f a&;ppftm%myg;uGuo f m;rsm;&JΠtrde@f & vdik pf if
& i&Jpcef;ZHek ,fajrayg?h emrnfq;kd eJ@ausmaf pmwJh r*Fvm'Hak &=unftikd u f ESyd pf ufnO‡ ;f yef;a&; txl;i&J
cef;(1)qdk&if/ tif;pdefaxmifwGif; ppfa=uma&;i&Jpcef;u eHygwf(2)vdk@ trSwfpOfwyfay;&ygvdrfhr,f?
ppfa=uma&;0if;xJrmS o&ufyif}uD;awG&ydS gw,f? o&ufyif}uD;wyif&ŒJ atmufrmS awmh ppfa=um
0if;wifhxGef; 73
(6)wdkufrSm avmufudkufwm cH&zl;ovm; ESifh tjcm;axmif0wˆKwdkrsm;
a&; oHk;cef;wGJwdkufwwdkuf&Sdygw,f? 0if;&JŒt0if0teD;rSmvJ wdkufcef;wGJwwGJ&Sdygw,f? b,fESpfcef;
&SdovJqdkwmawmh rajymwwf? tjrJwef;apmiftkyf+yD; txkwfcH&wmqdkawmh yDyDoo at;at;
aq;aq; =unfch iG jhf rifciG &hf wmr[kw?f oH;k cef;wGeJ @J rsuEf mS csi;f qdik f awmfawmfvrS ;f vSr;f rSmawmh wdu k o f pf
vd@k vaJ c:/ rqvwdu k v f @kd vaJ c:wJh (10)cef;wGJ wdu k w f ef;&Sn&f ydS gw,f? tJ'w D u
kd o f pfe@J "m;vG,cf w k t f &yf
rSmawmh vHk;csif;tdrfav;awG&Sdygw,f? taumif}uD;}uD;awG xm;wJhae&maygh? ppfa=uma&;0if;t0if
uae oHk;cef;wGJqDtvmrSmawmh =um;rSm bk&m;apwDav;wck &Sdygw,f? bkef;}uD;eJ@bD;vdk@ ajym&r,fh/
uifaywdkifi&Jpcef;eJ@ b,fvdkrS rvdkufavsmrtyfpyfwJh ypPnf;aygh?
apmiftyk x f m;jcif;cH&wJ=h um;uae vpf&ifvpfovdck ;kd =unf&h if; jrif&wJjh rifuiG ;f trSwt f om;awG
qdkawmh wdwdusus &Sif;&Sif;vif;vif;awmh r[kwfbl;?
ppfa=uma&;txkwcf &H wdik ;f trsm;qH;k usaemfa&muf&wmu oH;k cef;wGx J rJ mS ? tcef;xJtxdy@kd +yD;rS
acgi;f uapmifuckd mG ,l wHcg;ayguu f akd qmifyh w d +f y;D wa,mufxJ useaf ecJ&h w,f? tcef;xJrmS pm;yGw J vH;k /
ukvm;xdik Ef pS v f ;kH &Sw
d wfw,f? ukvm;xdik Ef pS v f ;kH &S&d if pm;yG[ J bkd uf'b D uf rsuEf mS csi;f qdik x f m;wwfw,f?
ukvm;xdkifwvHk;wnf;&SdwmvJ ñuHzl;w,f?
wa,mufxx J ikd af e&wke;f rSm tukov kd wf @kd rdpm> wd@k u wHcg;udk u|cD eJweG ;f +y;D 0ifcsiw f t
hJ csed f 0ifvm
avh&Sdw,f? +yD;awmh ar;cGef;awGxkwfawmhwmygyJ? rodbl;ajz&if tarESreJ@ udkifwkwfw,f? vufudk
vufxw d ef @J uv k m;xdik f wGcJ snaf y;xm;&if; ukvm;xdik af &m vlyg *|r;f jyefomG ;atmif ppfzed yfe@J uefcswm
vJ oHk;av;}udrfñuH&ygw,f?
av,mOfysHpD;cdkif;wm/ qdkifu,fpD;cdkif;wm/ xdkifxtvkyfcdkif;wmrsdK;awGuawmh olwdk@twGuf
tuif;avmufygy?J rvkyEf ikd b f ;l ajymvd@k oH;k av;a,muf0ikd ;f +yD; yg;±du k w
f m vufo;D pmau|;wmawGvJ
cH&ygw,f?
wcgw&Huawmh wrsKd;? nOD;avmufuwnf;u wdkufcef;xJuaeqGJxkwf+yD; ppfa=uma&;cef;xJ
ydk@xm;ygw,f? bmrsm;ar;OD;rSmygvdrfh/ yxrxGufcsufeJ@ 'kwd,xGufcsuf ruGJvGJ&atmif tm±kHawG
tpGrf;ukefpkpnf;+yD; pOf;pm;ae&&if; u|DceJwHcg;oHqD em;pGifhae&wkef; waumifw+rD;rSray:vm?
acgi;f ay:wnfw h nfx h eG ;f xm;wJh rD;a&mifatmufrmS idu k jf rnf;orf;a0vm+yD; pm;yGaJ y:rsuEf mS tyf tdyrf d
oGm;csdefusrS æ
“rif; æ b,folu tdyfcdkif;vdk@vJ igvdk;rom;&JŒ” qdk+yD; *kwfydk;ay: vuf0g;apmif;usvmwmrsKd;vJ
&S&d ŒJ ? acgi;f udok pfom;aywHe@J azsmif;ceJusK;d atmif t±du k cf vH u kd &f wmrsK;d vJ&&dS ŒJ ? wnvH;k rtdy&f atmif
xm;+yD; wvHk;wyg'rSrar;bJ oufoufn‡Of;xm;wmrsKd;uawmh ra&wGufEdkifawmh?
awmfawmfqdk;qdk;0g;0g;cHvdkuf&wmuawmh eH±dk;ywWvm;twD;cHvdkuf&wmygyJ? tJ'Dae@u tkwfeD
cJoHk;vHk;tvsm;vdkufckxm;wJhtay: vludkrwfwyf&yfcdkif;xm;w,f? jywif;aygufem;rSm yg;uGufom;
ESpfaumifu vufwzufpDudk vufxdyfwuGif;pD cwfvdkufw,f? usefvufxdwfwuGif;pDudk bmvkyf
w,fxifovJ? ukvm;xdik u f kd wa,mufwvH;k pDr˜vm+yD; ukvm;xdik af y:wuf jywif;aygu&f ŒJ tay:qH;k
oHwdkifu oHZumuGufikwfeJ@ usefvufxdyfwuGif;pDudkcsnfvdkufcwfvdkufawmh vl[m vufESpfzuf
ajr‡muftaetxm;eJ@ xkyfqGJxm;ovdkyHkjzpfaew,f? +yD;awmh ajcaxmufatmufu tkwfeDcJawGudk
z,fxkwfvdkufwJhtcg cE<mudk,fwckvHk;udk wlvl (wGJvGJ)qGJxm;ovdkjzpfoGm;w,f? ajczsm;axmuf
74 0if;wifhxGef;
ppfa=uma&;
=unfhawmh =urf;jyifeJ@ajcaxmuf[m rDw,fqdk±Hkav;?
vufarmif;tdk;ESpfckvHk;[m wzspfzspfjrnf+yD; udkufcJvmovdk/ vufaumuf0wfESpfzufvHk;[mvJ
=umav rcHr&yfEdkifatmifemavjzpfvmw,f? axmufxm;&wJhajczsm;[mvJ =umavtcH&cufav
ayg?h q,fred pfavmuf twGi;f wud, k v f ;kH ac|;oD;ac|;ayguaf wG pd&k J$ ,dpk ;D usvmw,f? emusiu f u
kd cf rJ e_ @J
pyfylpyfavmifjzpfr_[mpuUef@rvyf wqufwpyfwnf;aygif;pnf;v$rf;ðcHxm;w,f? =umavtcH&cuf
av/ =umavemusif pl;eifah v? a0'emurRÏmef;udk r±_csib f eJ @J ±_ae&w,f? r±_csib f eJ @J ±_ae& cHpm;ae&
wJah 0'em[m bm0emawmh b,fvrkd rS jzpf/ emusn;f r_e@J rek ;f wD;r_awGom wd;k wd;k +yD;jzpfvmw,f? awmf
awmf&ufpuf,kwfrmwJh acG;wd&p>mefawGyguvm;?
'Dtm%myg;uGuo f m; vl@w&d p>mefawG[m vluarG;wJah umifawGrS [kwyf g&ŒJ vm;? b,fvkd rdbrsK;d
uarG;vm+yD; b,fvt kd onf;ESv;kH eJ@rsm; }uD;jyif;vm=uwmvJ? =unfah v/? usaemfe@J ow l @kd [m wcgrv S J
pD;yGm;a&;t&/ vlra_ &;t& ywfoufczhJ ;l wmr[kwb f /J wa,mufrsuEf mS wa,mufawmif jrifczhJ ;l =uwm
r[kwfbJ/ wu,fhudk &uf&ufpufpufeJ@ &ufpuf&Jvdkuf=uwm? olwdk@ESrtrudk rawmfrw&m;ðyusifh
oGm;olwa,mufudkzrf;rdvmvdk@ pdrfajyeajyvufpm;acsxkESufaeovdkrsKd;/ pmuav;awG ydk;aumif
i,fav;awGuzkd rf;qD;&rd+yD; t&Siv f wfvwf ajcav;awG csK;d vdu k /f vufuav;awGjzwfvu kd /f tawmif
yHudk qGJvdrfðzwfcGm n‡Of;qJvdkufvkyf+yD; tJ'Dvdkvkyf&wmudkyJ aysmf&$ifoabmusaewJh pdwf±kdif; ADZ±dkif;/
tusi±hf ikd ;f uav;qd;k wa,muf&ŒJ rzG,rf &m usyrf jynfrh _ &rf;um;r_/ aoG;qmaer_rsK;d awGe@J tifrwefukd
atmufwef;usvGef; wlvGef;vdkufwm? vkyf&JESuf&J qJ&J wdkif;xGm&J yufpuf&Jvdkufwm? 'Dvdk&uf&uf
pufpufvkyfudkifðyrl&Javmufatmif bmawGu b,folawGu cdkif;apzefwD;aphaqmfcJh=uwmvJ? tm
%mqdkwJht&muvm;/ wm0efqdkwJht&muvm;/ vcaiGa=u;&ydkifcGifhqdkwmawGuvm;?
wvudk vcwoef;ay;r,f/ udk,feJ@odod rodod &uf&ufpufpuf±dkufESuf n‡ef;yef;ESdyfpufwJh
tvkyfvkyf&r,f/ 'g[m wm0efyJvdk@qdk&if 'DvdktvkyfrsdK; usaemfawmh rvkyfEdkif? vlpdwf&Sdwdkif;vJ
b,forl v S yk cf siv
f yk Ef ikd =f uvdrrhf ,frxif? 'Dyg;uGuo f m;awGom 'Dvt kd vkyrf sK;d wufwufºuGºuGvyk u f ikd f
ae=uwm u|efawmfawmh awmfawmfudktHh=oaerdw,f? 'g[m tm%mudpPuG/ tm%mtwGuf tm
%mqdkwJht&mu vkyfcdkif;aewmavvdk@ajym&ifvJ 'Dyg;uGufom;awG[m tm%m&JŒajconf; vuf
onf;tqifh&SdwJh bmrSrajymyavmufwJh atmufajcu owW0gi,fav;awGtqifhyg?
aocsmwmu olw@kd ukd 'Dvt kd vkyrf sK;d tvkycf ikd ;f xm;oluawmh tkypf ;kd olqw kd hJ tm%m&Siaf wGyg?
tm%m&JŒxdyfydkif;tqifhrSm zifpnf;pdrfcH+yD; wufxdkifcGifh&xm;olawGqDu trdef@qdkwmwdk@ wm0efqdk
wmwd@k e@J yg? wcgw&H wdik ;f jynftwGuv f v kd kd vlrsK;d twGuv f vkd kd &yf&mG +idr;f csr;f om,ma&;twGuv f v kd kd
vSdrfhvHk;+zD;vHk; 0g'jzef@csd r_dif;wdkufvHk;av;awGawmif tydkaqmif;+yD; ygygvdrfhOD;r,f? 'Dvdkvkyfae&wmudk
awmif *k%f w*k%/f 'grrS [kwf *k%af &mifajymifr}_ uD;vd@k xifcsiv f J xifaerSmaygah v? &ufpufr/_ ±ke@f &if;
=urf;wrf;r_awGeJ@ tay:pD;uae tckvdkvkyfcsifovdkvkyfcGifh&aewmudk auseyfarG@avsmfaewmrsKd;vJ
jzpfcsijf zpfaeEdik wf ,f? aoG;xGuo f , H kd owfyjJG zwfyaJG wGu=kd unf+h yD; tm;&=unfE;l aewwf=uwJh aoG;qm
±l;oGyfolrsKd;awGvJ 'Davmu}uD;rSm&Sdaewwf=uw,fr[kwfvm;?
usaemfhudk wef;vef;csdwfqGJxm;+yD;aemuf tukodkvfwHk;ESpfaumif 0ifvmw,f? wzufu azmf
aumif&JŒxGufqdkcsufqdkwmawGudkudkifvm+yD; olwdk@xif&m ar;=ujref;=u ppf=ua=um=u jyefw,f?
0if;wifhxGef; 75
(6)wdkufrSm avmufudkufwm cH&zl;ovm; ESifh tjcm;axmif0wˆKwdkrsm;
toHawGu bD;vl;oH obufoHawGæ
“a[haumif/ acgi;f rmvd@k uawmh tavmif;awmif&mS r&jzpfomG ;r,faemf? rif;[m b,fwek ;f urS
trSet f wdik ;f xGuw f ahJ umifr[kwb f ;l ? rif;udik x f m;wJh uvmyfpnf;0ifawGuakd jymprf;/ rif; pnf;±H;k xm;whJ
aumifawGudk ajymprf;”
usaemfu ‘r&Sdbl;’ vdk@ajymawmh aemufuae aqmifhuef=uw,f? wa,mufu acgif;udk
wpHkwckeJ@ ±dkufw,f? uefaewJhaumifu usaemfhem;wdk;uyfvmw,f? ac|;awG&$Jepfae+yD; cE<mudk,feJ@
uyfaewJh tusyô g;yg;av;omjcm;xm;wJeh ±H ;kd awGay: vufo;D eJ@cyfqwfqwf tpket f qefvu kd f xd;k w,f?
eH±;kd ay:vufo;D eJ@/ ywWvm;acguo f vdk acguyf gawmhw,f? emvdu k w
f muawmh t±d;k xJru ESv;kH onf;
yGwfxJtxd pl;epfoGm;ygw,f? udk,f}uD; wGef@ceJ wGef@ceJjzpfoGm;&ovdk yg;pyfuvJ tifhceJ tifhceJ
toHxu G v f m&rdygw,f? vufajrm‡ ufxm;yHpk t H aetxm;wef;vef;ay:rSm eHab;ESpzf ufpvH;k u eH±;kd tpD
t&DawGay:rSm b,f+yD;nm nm+yD; b,f? ywWvm;acgufovdkacgufaevdkufyHkrsm; vludkarharsmoGm;
rwwf emusicf cH ufveG ;f vSygw,f? aoaocsmcsmavhusix hf m;wJh tcsed t
f q&S&d dS xd;k aewJv
h ufo;D csuf
awGr@kd vm;rajymwwf/ eH±;kd awGusK;d ukew f t
hJ xdawmh rjzpfyg? usK;d roGm;atmifx;kd wmayr,fh usK;d rwwf
cHpm;&wmudkawmh txdk;cH&zl;olrS aumif;aumif;em;vnfEdkifygvdrfhr,f?
tJ'D bDvl;obufESpfaumifxGufoGm;+yD; wem&Dausmfavmuft=umrSm usaemfhudkvufxdwf
cwf+yD; csw d qf aJG y;cJo
h El pS af ,muf jyefay:vmygw,f? csw d qf x JG m;wJvh ufxw d uf kd qGðJ zwfay;vdu k cf sed rf mS
vufaumuf0wfESpfckpvHk;[m a&mifudkif;ae+yD; bmudkrSrudkifEdkifawmhavmufatmifjzpfaeovdk/
cE<mudk,fwckvHk;[mvJ t±kyfóud;jywfozG,f vJusoGm;&ygawmhw,f? udkif;æ ±kdufcsifovdkom
±du
k =f uawmha[h/ igawmhrxEdik af wmhb;l qdw k q hJ ;kH jzwfcsuef @J =urf;jyiforHwvif;ay:rSmyJ tdycf sypfvu kd rf d
w,f?
*sKid ;f ceJwcH g;ydwo f mG ;oHom oJo h =hJ um;vdu k &f +y;D tJ'n
D u b,fwap>o&l o J bufwaumifrS jyef0if
rvmcJhawmhyg? 'grSr[kwf usaemfrodEdkifawmhwmbJvm; rajymwwfyg?

3?

xkEuS /f ±ku
d yf w
k /f uefausmuf/ xd;k }udwq f w kd hJ t=urf;zufnO‡ ;f yef;r_awGrvkyb f /J vufzsm;eJ@awmif
rwd@k bJ vlrqefpmG &uf&ufpufpuf ESyd pf ufenf;rsK;d awG[mvJ ppfa=uma&;qdw k m&J@ tpDtpOf&&dS dS csrw S f
usifhoHk;avh&SdwJh tol&um,f i&Jcef;tzHkzHkygyJ?
tifrwef&SufwwfwJh touft&G,f}uD;}uD; OD;pdk;wifhqdkwJh c±dkifaumfrDwD0ifa[mif;}uD;udk ykqdk;
abmif;bDc|w+f yD; tcef;axmifrh mS rwyf&yfcikd ;f wmrsK;d ayg?h OD;av;OD;pd;k wifrh mS &Su&f mS vGe;f vd@k ±du
k w
f mxuf
awmif em&Smw,f?
apmabme,fqdkwJhu&if&Jabmfav;udkusawmh acgif;udkyvyfpwpftdwfpGyf+yD; ppfaq;owJh?
touf&SLusyf+yD; rao±Hkwr,f r±_rvScH&&SmowJh?
rsurf eS w
f yfxm;rS jrif&wJo h u
l kd rsurf eS cf |wx f m;+yD; ud@k ±;kd um;,m;jzpfatmifvyk w f m/ bke;f }uD;udk
bm*smr_ww f wfovm;ar;wm/ ESpn f oH;k n rtdy&f atmifvyk +f yD; axmifvrS ;f a&;u owW0gawGuawmh
76 0if;wifhxGef;
ppfa=uma&;
tqdkif;eJ@tvSnfhustdyf+yD; ar;jref;ppfaq;wm/ xrif;rau|;a&rwdkufbJ 'Dtwdkif;ypfxm;wm/ ao;
aygucf siw f mudk ao;aygucf iG ahf y;awmh/ ukvm;xdik ef @J w+JG yD; cwfxm;wJv h ufxw d u f kd ðzwfray;bJ vuf
wzufu ukvm;xdkifudk r˜o,foGm;&&if; cufcufcJcJao;aygufapwm/ nOfheufoef;acgif}uD;usrS
wrifE;d_ xkw+f y;D ppfaq;ar;jref;wm/ rsuEf mS opfa&csK;d cGiahf wmifray;bJ 'Dtwdik ;f aeapwm/ pwJh tEkenf;
eJ@vdk@ajym&r,fh n‡Of;yef;ESdyfpufr_awGuvJ pHkwumhpHk ajymr,Hk ñuHzl;rSodvdk@yJ qdk&ygvdrfhr,f?
'Dvt kd Ekenf;rsK;d awGxpJ m&if;oGi;f &r,feh nf;wenf;uawmh usaemfu, kd w f ikd f cHpm;ñuHawG&zl;vd@k
awmfawmfudkcg;onf;vSwm azmufonfcs ajymjycsifygao;w,f?
rSwrf w S &f & o}uFet f wufae@}uD;ayg?h tjyifavmurSm aysm=f u&$i=f ua&yuf=ujzpfaer,ft h csed /f
ukov dk af umif;r_,w l o
hJ al wG ,lae=ur,ft h csed }f uD;rSm ae@vnfcif;(11)em&Davmuf u|eaf wmfu h kd wduk f
cef;xJuae ppfa=uma&;0if;xJ ac:xkwfw,f? xHk;pHtwdkif; apmifacgif;tkyf}uD;eJ@aygh? +yD;awmh ajr
uGufvyfaeylylrSm apmifacgif;+rD;ðcHtaetxm;eJ@ txdkifcdkif;xm;w,f?
bmrSrqdik w f hJ ar;cGe;f wdak v;ESpcf ok ;kH ckavmufar;+yD; aeylyl ajrylyrl mS txdik cf ikd ;f xm;w,f? em&D0uf
avmuf=umawmh ac|;awGòyduòf yduu f svmw,f? rGe;f wnfah v aeyl&edS u f jyif;vmovd/k ajraiG@ ajryl&edS f
uvJ w&Sdef;&Sdef;xaew,f? aqmifha=umifhxdkifxm;&awmh zif0eJ@ qD;pyfyg rD;uifcHxm;&ovdkjzpfae
±Hkru/ ajcovHk;wGa&m cg;a=umawGyg udkufcJanmif;nmvmw,f? wdkufxJrSm wdkufydwfcHb0eJ@vJ
&ufawGwjznf;jznf;=umvm/ pm;&wmuvJ 0ufpmurS tqifhjrifhOD;r,fhtajcteqdk;awGeJ@qdkawmh
tm;tifur&S?d 'D=um;xJ vl@w&d pd m> efaygi;f pH&k ŒJ xkEu S x f ;kd }udwf uefausmuf xkyq f JG n‡O;f yef;r_aygi;f pHu
k kd
cHxm;&jyefqdkawmh ESpfem&Davmuft=umrSm vl[m a&SŒudkc%c% ,dkif,dkifusvmw,f?
“a[haumif æ aumif;aumif;xdik ”f qd+k yD; i&Jom;waumifu [de;f a[muf&if; twif;xl txdik f
cdkif;jyefw,f? ac|;awG&$JaewJhrsufaphtpHkudk tm;wif;jyL;+yJ+yD; apmif=um;uaeajcmif;=unfhrdawmh/
axmufvrS ;f a&;(6) wke;f u yxrqH;k pawG@c&hJ wJh us;D uef;,kwef @J ol@vufaxmuf +ydwmW td}k uD;waumif
[m opf&yd af tmufrmS yufvufuv k m;xdik u f , kd pf eD @J xikd af e&if;u u|eaf wmhq f v D rS ;f =unfah ewm a0a0
0g;0g;jrif&w,f? ,yfawmifav;awG wzsyfzsyfcwfvdk@? olwzufom; tvl;tvdrfhcHae&wmudk cHwGif;
awG@pGm rsufapht&omcH+yD; &_pm;=unfEl;ae=uovm;rajymwwf? 'DaumifawG vlr[kwfwm aocsm
w,f?
tjyifrmS u o}uFe/f 'DrmS uawmh ae'%f/? aeylusu J s}J uD;atmufrmS o}uFeaf &at;at;r[kwb f /J
ac|;awGw&$J&$JeJ@ tvJvJtòydòydaevSef;cHxm;ae&ygw,f? b0rSm &moufyefrarhEdkifp&mygyJ? a=omfæ
ðyoltopf jzpfot l a[mif;vd@k ud, k u hf ,kd u f ,kd f w&m;cs=unfrh ad yr,fh a0'emawGom wd;k wd;k vmcJ&h yg
w,f?
vufzsm;eJ@awmifrwd@k ayr,fh naeav;em&DavmufrS wdu k x
f jJ yefoiG ;f wmcH&&if; qD;atmifah 0'em
yg xyf&vmcJhygw,f? (3)&ufavmuf qD;wpufpuf jzpfae&ygawmhw,f?

4?

tJ'v
D t
kd =urf;enf; tEkenf; vlrqefwehJ nf;vrf;aygi;f pHt
k jyif ppfa=uma&;rSm xyfawG@&Edik w
f m
0if;wifhxGef; 77
(6)wdkufrSm avmufudkufwm cH&zl;ovm; ESifh tjcm;axmif0wˆKwdkrsm;
udkawmh “avajyxdk;”enf;vdk@yJ uifyGef;wyf&vdrfhr,fxifygw,f?
qdkif;0dkif;w0dkif;vdk yrmwif=unfh&r,fqdk&if/ Adef;armif;wdkuf+yD; vufpGrf;jyoH ywf=urf;±dkufoH/
av;uif;jyoHawG ZmwfuGuftvdkuf jyowD;r_wf+yD;=uwhJtcg/ avajyxdk;oH c|wfeif;oHav;awGvJ
tvSnu hf svmwwf ygwwfovdk axmufvrS ;f a&;bDv;l obufaygi;f pH&k ŒJ ppfa=uma&;0dik ;f awmf}uD;rSmvJ
avajyxdk;oH {csif;oDoHav;awG vmavh&Sdygw,f? wcgw&H wqufwnf; wpyfwnf;? wcgw&H cyf
jcm;jcm; cyfa0;a0?
u|eaf wmfw@kd ukd ppfa=uma&;0ifwmu ppfaxmufvrS ;f a&;ygovdk tuf(p)bD (SB) uvJyg ygw,f?
owfvu kd rf ,f jzwfvu kd rf ,f xkvu kd rf ,f ESuvf u kd rf ,fqw kd hJ t*F g±yk ef @J bvD ;l qdik ;f wD;+y;D vufprG ;f jy=uol
rsKd;pHkygovdk/ rsufESmav;cyfðyH;ðyH;/ ajcvSrf;uvJ rif;om;vSrf;vSrf;vm&if; at;at;nifomðyrlwwf
olawGvJ &Sm;&Sm;yg;yg;awG@ñuH&ygw,f? wcsKd@rsm; =unfhyHk±_yHkudku pdwfraumif;[ef/ udk,fcsif;pm[ef
tjynfheJ@yg? wu,fudk pdwfraumif;wmvm;/ rdacsmif;rsuf&nfusjywmvm;qdkwmawmh ol@[molyJ
odygvrd rhf ,f? bmyJajymajym ywf=urf;wdu k of H Ade;f armif;oH bD;vl;}urd ;f }urd ;f oHxufawmh avajyxd;k oH
c|wfeif;oHudkem;qif&wmu udk,fpdwfESvHk;oufomcGifh&rdwmawmh trSef?
“cifAsm;Asmæ tvum;ae&if; temcHraeyge@J awmh/ cifAsm;vJ ynmwwfwa,mufy/J a[m'DrmS
wzufuazmfxm;wJhxGufqdkcsufawGæ zwf=unfhOD;? +zD;vHk;vSdrfhvHk;awGvm;/ wu,fyJvm;qdkwm
cifAsm;[mcifAsm; pOf;pm;=unfh” qdk+yD; avajyorm;wOD;u ay;jy&if;em;csw,f? 0efcHcdkif;w,f?
wa,mufuawmh æ
“cifAsm;ta=umif; u|eaf wmfppkH rf;yD;+yD/ cifAsm;u vlaumif;/ [dak umifu v±_y/f acgirf ;kd wckv;kH u
yGix hf uG v f efysoH mG ;rSawmh rsuEf mS =uufae&muqD;cHaevd@k tusK;d r&Sb d ;l ? rsuEf mS =uufwckv;kH ðywfus
oGm;vdrfhr,f? cifAsm;awmifhcHav a&awG'va[m'%fcH&avjzpfvdrfhr,f ” wJh?
azmfaumif&JŒxGufqdkcsufwxyf}uD;udk pdrfajyeajyzwf±_ap&if; aq;ayghvdyfwvdyfawmif xkwf
wdu k v f u kd af o;&JŒ? tJ'v D &kd mS ;&Sm;yg;yg; avajyormawGxrJ mS u|eaf wmhtay: tEl;nHh taysmah jymif;qH;k
vd@k owfrw S &f r,fh yk*K~ v
d w f OD;u rd;k OD;wnaecif;rSm ac:xkwaf wG@w,f? wAH;k AH;k wcGr;f cGr;f xk=u/ xd;k =u/
±dkufESuf=uwJh ppfa=uma&;tcef;qufZmwfvrf;wGJ&Snf}uD;uvJ awmfawmf+yD;pD;oavmuf jzpfaewJh
tcsdefyg? u|efawmfuawmh aemufxyfbmZmwfvrf;wGJawGrsm; ay:vmjyefvdk@ygvdrfhqdkwJh pdk;&drfylyef
pdwfeJ@ apmifacgif;+rD;ðcH=um;uae wxdwfxdwf&ifckef&if; vdkufvmcJh&ygw,f?
tcef;xJa&mufawmh u|eaf wmft h &ifa&mufae+yD; pm;yGx J yd u
f ukvm;xdik rf mS tqifoifx h ikd af e+yD;
om;jzpfwJh olu “xdkifAsmxdkif” wJh?
“bmudprP x S ;l xl;axGaxGr&Syd gb;l / [dak umifxu G q
f ckd suef @J cifAsm;xGuq f ckd suaf wG=um; uGmaewm
awGawmh&Sdw,f? 'gvJ xm;ygawmh/ w&m;±Hk;a&mufrS &Sif;=uwmaygh ”wJh?
“tJ'aD umifu ol@[molajymcsio f vdk av#mufajymav#mufxu G x f m;wm ole@J awmh b,fwEl ikd yf gh
rvJAsm” vdk@ u|efawmfu awG;awG;qq ajzvdkufw,f?
“cifAsm;uawmh w&m;cHjzpfrmS yJ/ oufaotjzpfcw JG ifwt hJ xJ b,fvrkd S ygrmS r[kwb f ;l ? axmifus
+yD;xGufvmcJh&if EdkifiHa&;awG bmawGvkyfraeygeJ@awmhAsm? acgif;aqmifqdkwJhaumifawGu yg;awmif
wcsuft±dkufrcHwmawG trsm;}uD;yg? 'D=um;xJ cifAsm;u temcHvdk@vJ cifAsm;yJ cH&wmyJ? u|efawmf
78 0if;wifhxGef;
ppfa=uma&;
pdwrf aumif;ygb;l ? u|ef awmf wu,fajymwmyg? cifAsm; ,Hck sirf , S ykH g ”olu avat;av;eJ@ajym&if;
pD;u&ufwvdyf xkwfaomufw,f? u|efawmfhudkvJ wvdyfurf;ay;+yD; rD;ygn‡day;vmw,f? tem;u
a&aEG;=urf;tdk;xJu a&aEG;=urf;wcGufudkvJ iSJ@ay;jyefw,f? a&aEG;=urf;rS zefcGufwvHk;tjynfhyg?
“cifAsm;udk xk=u xdk;=uwJhtxJ u|efawmfrygwmawmh cifAsm;odygw,faemf? vlqdkwmuawmh
trsKd;rsKd;ayghAsm? wcsKd@us xkrSESufrS tajz&r,fvdk@,lqwm &SdrSmaygh? u|efawmfuawmh tJ'Dvdk vlrsdK;
r[kwfbl;?”
avoHu ajz;ajz;av;jzpfovdk vlyHkuvJ cyfEGJ@EGJ@? +yD;awmh pD;u&ufudk zGmvdkuf&if; ðyH;awmifae
vduk af o;w,f? u|eaf wmfu iwfiwfe@J &xm;wJah q;vdyu f zkd mG &if; ol@rsuEf mS udk jyef=unfrh wd ,f? pdwx f J
rSmawmh “owdxm;aemf owdxm; ” vdk@ udk,fhudk,fudk,f owdjyefuyfxm;&w,f?
“u|eaf wmfw@kd bufuawmh tpd;k &udq k ef@usiv f y_ &f mS ;wJh v_y&f mS ;r_awG ay:vmwm[m tE &W m,f
&SdwJh rD;awGcsnf;yJvdk@ ,lqygw,f? vHkðcHa&;eJ@ r+i‡drf;owfEdkif&if tukefavmifukefEdkifw,f/ vHkðcHa&;eJ@
wnf+idraf t;csr;f a&;udk ysujf ym;apEdik w f ,fv@kd jrifw,f? 'gayr,fh rD;udk b,fv+kd i‡rd ;f owf=urvJqw kd m
usawmh wa,mufeJ@wa,muf tjrifwl=urSmr[kwfbl;? wcsKd@u a&aEG;yGufyGufqleJ@ avmif;cscsif
w,f/ a&ylyel @J yufcscsiw f ,f? wu,fu rD;ud+k i‡rd ;f owfwt hJ cgrmS a&ylyel @J avmif;avmif;/ a&at;at;eJ@
avmif;avmif; rD;+idrf;oGm;zdk@u t"duyg? u|efawmfu a&at;orm;yg” wJh?
oluðyH;+yD; ol@pum;pudk vufpowfvdkufw,f? 'DwcgðyH;vdkufrdoluawmh u|efawmfyg? rsufESm
ay:rSmr[kwfbJ pdwfxJuae ðyH;vdkufrdwmyg?
“vGefcJhwJh (7)ESpfavmufuwnf;u aZmfOD;qkdwJhaumifudk tpte&cJhygw,f? 'gayr,fh emr,f
trsK;d rsK;d eJ@ 'Daumifukd zrf;qD;&rdcjhJ cif;r&Sbd ;l ? tJ'aD wmh oluvJ wpwptaumif}uD;vmw,f? [dw k ek ;f
uzrf;&cJ&h if ol[m axmifav;ig;ESpt f vGeq f ;kH ayg?h tckawmh wu|e;f avmufe@J &ifqikd &f r,f? cifAsm;vJ
tJ'v D akd ygAh sm? aZmfO;D a=umifh cifAsm;ay:vmw,f? cifAsm;vdv k al wG trsm;}uD;ay:vmw,f? tzrf;cH=u&/
axmifus=u&r,f? tckvrkd ay:vmbJ ESpaf wG=umvmvd@k 'DxuftaumifawGy}kd uD;vmcJ&h if tckvykd 'k rf
5§navmufr[kwfawmhbJ tenf;qHk; 0rf;wl;wl;0rf;(122§1)awG jzpfukefEdkifw,f? tJ'Dawmh 'D
avmufe@J &yfomG ;&wmudk wzufuaeoabmxm;wwf&if/ oHa0*,lwwf&if b,fo@l tay:rS trke;f
ryGm;awmhbl;ayghAsm? t±_H;xJutjrwfvdk@oabmxm;EdkifvmwmayghAsm? tJ'DvdkyJ oabmxm;=unfh
vdkufygAsm”
u|eaf wmfxyf+yD;ðyH;vdu k rf jd yefw,f? &ifxrJ mS ygy?J tazmfc&H wm/ axmifusc&H rSmudak wmif =uHzef+yD;
aus;Zl;wif&OD;r,ft h ayguyf gy/J bmyJajymajym “ u|eaf wmfu a&at;orm;yg ” qdw k hJ ol@u=kd unf&h if;
u|efawmfðyH;vdkufrdw,f?
ppfa=uma&;utxGuf a&at;orm;qDutjyef/ wdu k cf ef;xJta&muf tJ'n D u u|eaf wmf uAsm
wyk'&f ygw,f? “wckaomqdik ;f 0dik ;f ”vd@k acgi;f pOfwyf+yD; pdwx f rJ mS yJ pyfxm;rdcwhJ uhJ Asmyg? uAsm&JŒtp
rSm ywf=urf;wdu k o
f /H ywf±u dk o
f /H Ade;f armif;oHawG pnfpnfnaH tmif azmfusL;ygw,f? +yD;awmh avajy
xdk;oH/ c|wfeif;oHawGeJ@ {nfhcHajzazsmf=uwmawGudkvJ jyqdkygw,f? uAsm&JŒtqHk;owfrSmawmhæ
avajyxdk;xdk;/ ywfrdk;&Gm&Gm
uAsmvGwfvGwf/ c|wfoHeif;eif;
0if;wifhxGef; 79
(6)wdkufrSm avmufudkufwm cH&zl;ovm; ESifh tjcm;axmif0wˆKwdkrsm;
&Sif;vif;vSpGm/ od&rSmu
&ifxJaocsm/ pGJ&rSmu
0dkif;awmfom[m wckxJ?
Zmwfwdkuf=uawmh wpkxJ?
wD;wJv h ufvJ 'DvufyJ æ vd@k jzpfygw,f? bmyJjzpfjzpf a&at;orm; avajyorm;udk u|eaf wmf
aus;Zl;wifvkdufygw,f? Ò

0if;wifhxGef;

80 0if;wifhxGef;
axmif0wˆKwdkrsm; (9)

0if;wifhxGef; 81
(6)wdkufrSm avmufudkufwm cH&zl;ovm; ESifh tjcm;axmif0wˆKwdkrsm;

t±l;wdu
k f
0if;wifhxGef;

1?
“'Daumift±l;/ t±l;wdkufydk@ æ ydwfvdkuf”
'kwd,axmifydkif}uD;bdk=unf&JŒrsufESmu wif;rmcufxefvSovdk avoHuvJ rmausm&ifhaxmf
aew,f?
'DEw_ rf ed @f o&H ŒJ atmufrmS usaemf 'Dt±l;wdu k x
f aJ &mufvm&w,f? vG,v f , G u
f u l l at;at;aq;
aq;a&mufvm&wmawmhr[kwf?
ajcusif;cwfxm;jcif;cHae&wJh usaemfhudk *wfpwmydkrsufESmaygufeJ@ axmif=uyfoef;axG;qdkwJh
taumifu ac:vmw,f? ol@aemufrSmu 0g'gaygufpwa,muf?
om,m0wDaxmif axmifaq;±Hkt0ifayguf0a&mufawmh axmif=uyfoef;axG;u“a[haumif
cg;u ajcusif;óud;ðzwfvdkuf”vdk@ cyfwif;wif;ajymw,f?
ajcusi;f eJ@wqufwnf; oHa'guEf pS af csmif;ay:u uGi;f ESpu f iG ;f =um; vufjzpfºuGyºf uGytf w
d óf ud;av;
v#Kcd snx f m;+yD; cg;ay:ywf csnaf ESmifxm;&wJóh ud;pudk ðzwfcsvu kd af wmh ajcusi;f axmufEpS af csmif;tyg
vufudkif oHuGif;ESpfuGif;[m usaemfhajctpHka&SΠajrjyifay: usoGm;w,f? ajcaxmufrSmcwfxm;wJh
ajcusi;f uGi;f uawmh cwfxm;qJtwdik ;f ayg?h usaemfrh suv f ;kH tpHu k ywfywfvnfukd a0h=unfv h u kd af wmh
0ufbw k =f uufbw k v f yk x
f m;&m axmifwu kd t
f ay:xyfwckqu D ae usaemfb h 0wl&aJ bmfawGjzpfwhJ udpk EH k
wdk@ xGef;0if;/ atmifrif;wdk@u vSrf;=unfhaew,f? pdwfraumif;pGmeJ@ vSrf;=unfhae=uyHk&w,f?
“a[haumif xdkif”vdk@ oef;axG;uajymw,f? usaemfxdkifay;vdkufw,f?
“'Duae æ [dk t±l;wdkufqDtxd zm;ckef ckef0if”oef;axG;u *wfpwmydk rsufESmxm;tjynfheJ@
quftrdef@ay;w,f?
usaemfu qHk;jzwfcsufwckudk cs+yD;yg+yD?
“r0ifEdkifbl;”
“bmuG ratvdk;”
“r0ifEdkifbl;/ zm;ckef b,fawmhrSrckefbl;”
“r0iftHk;uGm r0iftHk;uGm”qdkwJh toHeJ@twl ausmay: abmvHk;uefovdk aqmifhuefvdkufwJh
oef;axG;&JŒppfzdeyftpHk[m b,fjyefnmjyef tqufrjywfa&mufvmygw,f?
usaemfch E<mud, k [f m ajray:vdrahf eygw,f? ajcaxmufu ajcusi;f tpHek @J ajcusi;f qdik &f m 'Gg'&mawG
&JŒtoH[mvnf; wAHk;AHk;toHawG=um; wc|rfc|rf wc|ifc|ifjrnf+yD; 'vdrfhacgufauG;ygvmygw,f?
82 0if;wifhxGef;
t±l;wdkuf
usaemfu tm;,l+yD;vJae&muae rwfwyf&yfzdk@ óud;pm;=unhfygw,f/
ajcusif;'&GwfwdkufeJ@ usaemfhcE<mudk,ftESH@tay: oef;axG;&JΠvufoD;a&m ajcaxmufyg xdk;oH
uefoH vufprG ;f jyoHawG tqufrjywfusa&mufvm+yD; vJvu kd òf ydvu kd f a&SŒa&mufvu kd jf zpfaeygw,f?
“rif;u bmaumifrdk@vJuG/ EdkifiHawmftvHudk tav;rðyEdkifbl; ajymtHk;uGm ajytHk;” “tvHudk
tav;rðycsifwJh ratvdk;/ rðytHk;uGm rðytHk;” qJoH qdkoH tòid;w}uD; ajymqdkoHawGeJ@twl zdeyfeJ@
aqmifu h efoH vufo;D eJ@ypfx;kd oH wAH;k AH;k wcGycf yG f wc|rcf |rt f oHawG[m ywf0ef;usit f ES@H qlnH pifxu G f
aeygw,f/
usaemfhwudk,fvHk;[mvJ oHkav;csufavmufom pl;pl;eifheifh jyif;jyif;xefxef cHpm;vdkuf&+yD;
xlylxHkusifoGm;&if; emrSef;rodEdkifawmhavmufa&mif a&maxG;oGm;&&if; 'vdrfhacgufauG; jzpfae&yg
awmhw,f?
“a[haumif oef;axG; bmjzpfwmvJ” toHwoH=um;vdu k &f +yD; “'Dratvd;k u tvHtav;rðy
Edkifvdk@ t±l;wdkufydwfzdk@ axmifydkif}uD;u trdef@ay;vdkufwmvmydk@wm OD;wifatmif”qdkwJh oef;axG;&JŒ
toHxGufvmwmudkyg vJae&mu =um;vdkuf&ygw,f?
“at;at;æ ighay; ighay; igqufudkifvdkufr,f”qdkwJh axmif=uyfudkwifatmif Adkufyl}uD;toHeJ@
twl “at;Asm usaemfu taqmifjyefajy;&tHk;rSm cifAsm;bJ qufudkifvdkufawmh” qdkwJh oef;axG;&JŒ
toHuv kd J quf=um;&w,f? oef;axG; cyfou G of uG jf yefxu G o f mG ;csed rf mS axmif=uyfAu kd yf l udwk ifatmif
}uD;u “x x/ xEdkifao;&JŒvm;” qdk+yD; usaemfhudk vJae&muae qGJxlw,f?
Adkufyludkwifatmif}uD;qdkwmuvJ om,m0wDaxmifrSm vufoHajymifwJhae&mrSm emrnf}uD;?
tuf(z)tmpD w±kwEf pS af ,mufukd eHusK;d atmif±u kd cf zhJ ;l +yD;/ wa,mufq&kd if ol±u kd cf zhJ ;l wJh '%f&m'%f
csufeJ@yJ aooGm;cJh&zl;owJh? tJ'Dvdk vl?
usaemfw@kd ukd om,m0wDaxmifajymif;yd@k awmh usaemfw@kd ukd xm;r,fw h u kd w
f ef;udk óudjyifxm;cJ+h yD;/
tJ'D wdkufwef;wGJudk wm0efcHudkifzdk@ udkwifatmif}uD;udk txl;a&G;cs,fxm;&if; usaemfwdk@eJ@ yxrqHk;
zl;pmqHkcJh&ol? tom;urJrJ/ vlu *ifwdkwkd awmifhawmifh/ txl;ay:vGifaewmu ol@&JŒtdk;p&nf;vdk
Adkufylyl}uD;eJ@ vlrdkufrsufESmayguf? 'gayr,fh bmvdk@&,frajymwwf/ oludkifwJhwdkufcef;wGJrSm oleJ@
usaemfw@kd av;ig;vavmuf twlqckH óhJ uHc&hJ ayr,fh usaemfw@kd e@J jy\emwcgrS rñuHczhJ ;l bl;? ±du k w
f EhJ u
S f
wJhae&mrSm emrnfqdk;eJ@ausmfapmwmawmh udkwifatmif}uD;[m eHygwfwpf?
usaemfu 'Dwcgawmh udkwifatmif}uD;&JŒvufpGrf;jyoHudk udk,fwdkifudk,fusñuH&awmhr,f/ udkif;
æ b,fvdkrsm;vufpGrf;jyudkifwG,fjyvdkufavrvJ/ óudufovdkomxkayawmhqdkwJh rsufESmrsdK;eJ@ ol@
rsufESmudk vSrf;=unfhvdkufw,f?
“vm æ vm/ [dak &SŒu wdu k cf ef;qD; cyfouG of u G 0f ifvu kd ”f vd@k av;oHcyfw;kd wd;k eJ@ajym&if; usaemfh
udk vufzsm;eJ@awmifrwdk@bJ t0ifcdkif;w,f? ±dk;±dk;yJ t0ifcdkif;w,f?
wdu k cf ef;xJ usaemf0if&+yD; wdu k cf ef;aomhuykd w d af e&if;u “rif;ætawmfru kd w f ahJ umifumG / igvJ$
,lvu kd v f @kd ayg/h Ed@k r[kwf rif;'dxufc&H Edik w f ,f/ oef;axG;u iguawmh t}uD;tus,q f ufxrk mS yJ ,H+k yD;
v$o J mG ;wmæ eJev J J yg;rSaygu
h mG / rif;[mu tawmfukd rdu k w f mud;k uG”vd@k avoHw;kd wd;k eJ@ wAspaf wmuf
awmufajymoGm;w,f?
0if;wifhxGef; 83
(6)wdkufrSm avmufudkufwm cH&zl;ovm; ESifh tjcm;axmif0wˆKwdkrsm;
usaemf awmfawmfut kd =hH ooGm;rdwmawmh trSe?f rSm;wmrSew f m c%xm;/ ud, k u hf kd r±du
k rf ESucf hJ
wma=umifh aus;Zl;wifpdwf zsufceJ 0ifrdwmvJtrSef?
armarmememeJ@ zsmpkwaf y:vScJ svu kd rf &d if; 'Dwu kd xf aJ &mufvmcJ&h wJh tjzpftysuaf wG jyefpOf;pm;
rdaejyefw,f? axmif0g'gwyf=uyfoef;axG;&JŒ *wfpwmydrk suEf mS / axmifred ;f a*s;±H;k wm0efus axmifr;ª
av;oef;vGi&f ŒJ rsurf eS w
f 0if;0if;eJ@ jyZmwfrif;om;[efrsuEf mS / 'kw, d axmifyikd }f uD; bd=k unf&ŒJ a&$uikd ;f
rsufrSef}uD;=um;u &uf&ufpufpuf emZDrsufvHk;?
+yD;awmh “'Daumif t±l;/ t±l;wdkufydk@ ydwfvdkuf ” qdkwJh pl;pl;&S&StoH?
tr_u EdkifiHawmftvHudk tav;rðyr_?
trSefuawmh rqvtvHudk b,fwkef;urS tav;rðycJh=uwm tif;pdefaxmifrSmuwnf;u?
usaemfw@kd &aJ bmtm;vH;k rqvtvHtav;rðya&; qH;k jzwfcsucf srw S x
f m;=u+yD;om;? axmifajymif;zd@k
cGJxm;wJh tif;pdefaxmif(5)aqmiftay:xyf nrSmwkef;uvJ a&mufwJhaxmifrSm tvHtav;ðya&;
tpDtpOfrsK;d ñuHawG@&ifqikd &f &if rqvtvHut kd av;rðy=ua&;/ 'gayr,fh tm;vH;k eJ@u, kd cf sn;f teJpv k kd
jzpfae&if xD;xD;}uD;ay:vGirf aeapzd@k tjrifq h ;kH tvGeq f ;kH tjzpf trsm;enf;wl rwfwyfawmh&yfay;=uzd@k /
OD;n$wfjcif;/ tav;ðyjcif;rvkyfzdk@qdk+yD; qHk;jzwfxm;cJh=uygw,f?
om,m0wDaxmifa&mufa&mufcsif; oD;oef@wdkufcef;xJxnfhxm;jcif;cHvdkuf=u&awmh tvH
jy\emu &ifqdkifp&mtjzpfay:rvm?
wdkufxJ tm;&atmifxm;+yD;wJhaemuf taqmifawGqDcGJydk@vdkufwJhtcg wa,mufwaqmif
wcef;pDjzpfoGm;=uygw,f? ntdyfaqmifwuf&wJhtcg udk,fhtcef;udk,fus&mrSm ae=u&ygw,f?
om,m0wDaxmifrmS reuftyd af qmifziG chf sed f tvHwiftav;ðy tpDtpOf&ydS gw,f? tvHtav;
ðycsed rf mS tusO;f om;tm;vH;k ud, k &f &dS mtcef;xJuae rwfwyf&yfae=u&ygw,f? tav;ðyqdw k hJ toH
ay:vm&if wòyid f euf tav;ðy=u&ygw,f? tJ'v D kd tcsed w f ikd ;f usaemfu tcef;xJ&v dS tl yk }f u;D aemufrmS
oGm;&yfaewwf+yD; b,fawmhrS tav;rðyOD;rn$wf?
usaemfae&&mtaqmif&ŒJ taqmifr;ª wm0efusaewJo h ef;axG;u usaemfu h kd tpDtpOf&&dS dS oD;oef@
vduk af csmif;aeovm;/ b,fa=umifv h aJ wmh rajymwwf? usaemf tvHut kd av;rðywm odomG ;w,f?
usaemfhudkac:awG@+yD; bmvdk@tvHudktav;rðyovJqdkwmar;w,f? usaemfuvJ rðyEdkifa=umif;
ajzvdu k wf ,f? oef;axG;u pm;rwwf 0g;rwwfrsuEf mS xm;eJ@ “at;æ axmifr;ª ±H;k wifr,f”vd@k ajym+yD;
a'geJ@armeJ@ xGufoGm;w,f?
jy\emawmhp+yDqdkwm usaemfodvdkufygw,f? 'g[m &yfwnfcsufudpP? b,fvdkjzpfjzpf &ifqdkif
&awmhr,fqdkwm qHk;jzwfcsufcsvdkuf+yD;/ tcef;rwlayr,fh waqmifwnf;wGif;&Sd usaemfhvdk 5§n
&JabmfESpfOD;udk today;ajymjyvdkufygw,f? 5§n &Jabmf(7)OD;&Sd&mrSm usaemftygt0if(3)OD;u 'D
taqmifrSm? usef(4)OD;jzpfwJh OD;azwif/ udkpHEk/ xGef;0if;/ atmifrif;wdk@u uyf&ufom; 0ef;us,f}uD;
twGif;u wjcm;taqmifrSm?
xrif;pm;+yD;ptcsdefrSm usaemfhudk wef;pD;wa,mufu vmac:ygw,f? rdef;a*s;±Hk;cef;qDoGm;&yg
w,f? rdef;a*s;±Hk;cef;pm;yGJrSm wm0efusaxmifrª;av;oef;vGif[m rsufrSefav;w0if;0if;eJ@ xdkif
aeygw,f? vlykH uEkEek @J jyZmwfrif;om;[efayguaf eygw,f? tusO;f om;eJ@ axmif0efxrf; b,fawmhrS
84 0if;wifhxGef;
t±l;wdkuf
wwef;wnf;xm; rqufqH&qdkwJhrl/ csrSwfyHkpHoGif;ay;xm;jcif;a=umifhvm;rajymwwf/ ol@a&SŒrSm
ukvm;xdkiftvGwf&Sdayr,fh usaemfhudk xdkifvdk@rajymyg? 'gayr,fh ol@rsufESmay:rSm &uf&ufpufpuf
ESdyfuGyfjyvdkufr,fa[hqdkwJh or±dk;usaxmifrª;wa,muf&JŒt&dyfta&mifazmfjyr_rsKd; rawG@&yg?
tem;u wef;pD;udk vufumtjyif xGucf ikd ;f vdu k +f yD;wJah emuf ole@J usaemf ESpaf ,mufwnf;tae
txm;rSm olu æ
“cifAsm;u tvHtav;rðyEdkifbl;vdk@ ajymw,fqdk/ wm0efus taqmifrª;u vmwdkifoGm;w,f”
usaemfhudk ‘cifAsm;’qdkwJhemrfpm;oHk;+yD; ,Of,Ofaus;aus;ar;vmw,f?
“usaemfu pajymwmawmhr[kwzf ;l ? olu bmvd@k tav;rðywmvJar;vd@k usaemfu ajym&wm”
olu pdwfraumif;[ef wcsuf=unfh+yD;/
“cifAsm;uvJAsmæ 'g}uD;us,fwJhjy\emrS r[kwfbJ/ tav;ðyvdkufaygh? acgif;ndwfvdkuf
+yD;oGm;wmyJ/ ðyvdkufygAsm”
usaemfu acgif;&rf;vdkufw,f?
“usaemf rðyEdkifbl;”
“Asm æ bmvdk@wkef;”olu em;rvnfovdk wtHhw=o=unfh+yD;ar;vmw,f?
“usaemf æ tck axmifusvmwm Edik if aH &;r_yg? tpd;k &udq k ef@usiw f hJ r,H=k unfwjhJ ypfry_ g? wjcm;
bmjypfrr_ S r&Sb d ;l ? tJ't
D wGuf tpd;k &u usaemfu h akd xmifcsxm;wm tck(3)ESp&f ydS g+yD? usaemf 'Dtpd;k &udk
t,Hkt=unfr&Sdygbl;/ 'Dtpdk;&&JŒtvHqdkwmudkvJ tav;rðyEdkifygbl;”
usaemfu óudwifpOf;pm;xm;+yD;om; pum;vHk;awGtwdkif; wvHk;csif;ajzvdkufygw,f?
“tpd;k &udk ,Hyk g r,Hyk gqwkd m usaemf bmrSrajymcsiyf gb;l ? usaemf ajymvd@k v&J r,fu h pd rP [kwyf gb;l ?
'gayr,fh EdkifiHawmftvHudktav;ðywmeJ@ tpdk;&udk ,Hkwmr,Hkwm bmrSrqdkifygbl;? cifAsm;vJ ynm
wwfwa,mufy/J pOf;pm;=unfyh g? w±kww f @kd ±k&mS ;wd@k vkd uGejf rLepfEikd if u
H acgi;f aqmif}uD;awG vm=uwJh
tcg olwdk@vJ EdkifiHawmftvHudk tjyeftvSef tav;ðy=uwmyJav? 'gæ ,Hkvdk@vdk@ajymrvm;? r,Hk
,Hk,Hk xHk;wrf;pOfvmt& ESpfEdkifiHtvHudk tav;ðy&wmyJ? tJ'Dvdk oabmxm;vdkufayghAsm”
olu ajz;av;pGmajym&if;“uJæ b,fhES,fvJ”qdkwJh t=unfheJ@=unfhvmw,f?
usaemf&ŒJ vGrJ mS ;aewJt h jrift,ltqawGuakd cszsu+f yD; oabmxm;rSerf eS u f efuef xm;wwf=unfh
wwfatmif tydkifoGefoifvrf;jyay;vdkufEdkif+yDqdkwJht=unfhrsKd;eJ@usaemfhrsufESmudk ðyH;=unfhaew,f?
wu,fu h jkd yZmwf rif;om;wa,muft=unfrh sK;d ? vufcsmt±du k af umif;wJh ygarmuQ}uD;wa,muf&ŒJ
t=unfhrsKd;?
“tJ'gu oHwrefudpPyJ/ tjyeftvSef tav;ðy=uwmyJ/ ck[mu tJ'geJ@ rwlbl;av”
usaemfu apm'uwufvdkufawmh oluacgif;udk jyZmwfrif;om;wa,mufvdk [efygyg&rf;&if;
usaemfhrsufESmudk ai;=unfhjyefw,f?
“cifAsm; pOf;pm;=unfh/ cifAsm;vJ &efukefrSm ±kyf&Sif±HkawGoGm;+yD; ±kyf&SifawGbmawG=unfhzl;rSmbJ?
udk,fh[mudk,f ydkufqHay;+yD;oGm;=unfh&wJh ±kyf&Sif±HkawGxJ ±kyf&SifoGm;=unfhwmawmif ±kyf&SifvmcgeD;
EdkifiHawmftvHpjy&if tav;ðy=u&w,f? tav;rðy&if zrf;+yD;'%f±dkufEdkifw,f? w&m;pGJ+yD; ta&;,l
Edik w
f ,f? 'g[m Edik if aH wmf Oya'yJ? tck[mu 'Dae&m[m ±ky&f iS ±f akH wmifr[kwb f ;l ? axmifæ axmif?
0if;wifhxGef; 85
(6)wdkufrSm avmufudkufwm cH&zl;ovm; ESifh tjcm;axmif0wˆKwdkrsm;
axmifxJrSmvJ EdkifiHawmftvHudk tav;rðywm[m ta&;,lEdkifwJh jypfr_yJ? tJ'ga=umifhæ”
olu pum;pjzwf&if; usaemfhrsufESmqDxyft=unfhrSmæ
“tJ'gu udk,fu ol@±kyf&Sif±HkxJoGm;=unfhwmav? udk,fu ol@pnf;rsOf;udkrvdkufemcsif&if oGm;
r=unfhbJ aevdkuf±HkyJ/ udk,fu ol@*GifxJoGm;wmudk;/ rvdkufemwmrdawmh cHvdkuf&wm awmfao;wm
ayg?h tck[mu 'DaxmifxJ usaemfua&mufcsiv f @kd a&mufvmcJ&h wmr[kwb f ;l ? olw@kd zrf;ac:+yD; rw&m;
xnfv h ukd v
f @kd a&mufvmcJ&h wm? tJ'o D wl @kd tay: r,H=k unfwq hJ ef@usiwf jhJ ypfrq _ wkd meJ@vJ axmifx0J if
ae&wm(3)ESp&f +dS yD/ aemufxyfvJ ESpaf wGuseaf o;w,f? tJ'gbmjzpfv@kd usaemfu olw@kd rqvtvHukd
tav;ðy&rSmvJ/ usaemfrðywm usaemfw&m;w,f”
usaemfuvJ usaemfhoabmxm;udk azmfxkwf&if; ol@&JŒ&Sif;jycsufudk jyefvnfacsyvdkufw,f?
olu [l;ceJoufjyif;wcsurf w _ x f w k &f if; “'g[m Edik if aH wmftvHygAsm/ Edik if aH wmfukd ud, k pf m;ðyxm;wJh
tvHyg/ bmtvHnmtvHqdk+yD;r=unfhygeJ@/ udk,fhEdkifiHudk udk,fav;pm;w,fqdkwJh oabm=unfhprf;
ygAsm”vdk@ quf+yD; &Sif;vif;w,f?
“tJvdkqdk&ifæ [dkwkef;u tvHa[mif;udk xm;ygvm;/ bmvdk@tvHajymif;wmvJ/ 'DtvH[m
rqvuvkyfxm;wJh rqvtvHyJ/ usaemf tav;rðyEdkifbl;”
usaemfuvJ ol@&Sif;vif;csufudk wcsufrusefqufacsyw,f? olu t=uHttdkufoGm;[efeJ@
tjyifbuf qDai;=unfhw,f? +yD;awmhæ
“usaemfu cifAsm;twGufajymjywmyg? usaemfvJ rwwfEdkifawmhbl;? ck[mu wdkifxm;wmqdk
awmh cifAsm;uvJ tav;rðyEdik b f ;l qdak wmh axmifyikd }f uD;qD owif;yd@k &rSm? tckaxmifyikd }f uD;u &efuek f
tpnf;ta0 oGm;aew,f? 'k - axmifyikd }f uD;qD owif;yd@k &vdrrhf ,f? axmifyikd }f uD;u olu pma&;q&m/
cifAsm;u i,fuwnf;u pma&;wJholqdk+yD; oHa,mZOf&Sdw,f? usaemfu cifAsm;udk jy\emray:ap
csifbl;? cifAsm;pOf;pm;ygtHk;”
olu usaemfhudk azsmifhzsygao;w,f?
usaemfu usaemfhydkif;jzwfxm;csuft& acgif;&rf;jyvdkufygw,f? “uJ - oGm;Edkif+yD”vdk@ olu
ajymawmh usaemftaqmifudk jyefvmcJhygw,f?
tck 'DaxmifrmS axmifyikd }f uD;r&Sb d ;l ? tpnf;ta0;oGm;wufaew,fqakd wmh usaemf 0rf;omovdk
vdkjzpfrdygw,f? bmvdk@vJqdkawmh axmifydkif}uD; q&m&efatmifarmifarmif[m usaemfeJ@&if;ESD;cJhol?
usaemftxufwef;ausmif;om;b0 i,fi,fwkef;u ol@tdrfrSm xrif;eyfaygif;rsm;pGm pm;cJhzl;w,f?
tJ'Dwkef;u olu uomaxmifrSm axmifydkif? usaemfu OD;av;uausmif;xm;ay;vdk@ OD;av;&SdwJh
tif;awmfrmS ? uomc±dik pf mayv_y&f mS ;r_awGxJ tif;awmfa&muf usaemf[m i,fi,f&, G &f ,
G ef @J yg0ifae
cJhzl;w,f? tJ'D pmayeJ@ywfouf+yD; q&m&efatmifarmifarmifeJ@ odu|rf;cJh&zl;+yD;/ usaemfq,fwef;ajz
awmh ol@tdrfrSmwnf;cdkif;+yD; ajzcJh&w,f? tJ'Dwkef;u tif;awmfrSm pmppfXmer&Sdao;vdk@ uomoGm;
ajz&r,fqakd wmh q&m&efatmifarmifarmifu usaemft h ay: vdv k v
kd m;vm;eJ@ pmaypdwef @J vufccH w hJ m?
txufwef;ausmif;om;b0uwnf;u uAsmeJ@0wˆKwdkav;awGa&;aewJh usaemhfudk uavmiform;
av;wa,muftjzpf q&m&efatmifarmifarmifu odxm;cJhwm? usaemfq,fwef;atmifcJhwm
ol@trd rf mS wnf;cdak exdik af jzqd&k if;u atmifcw hJ m? usaemf&h ŒJ vufoif0wˆKwdak v;aygi;f ajrmufjrm;pGmudk
86 0if;wifhxGef;
t±l;wdkuf
q&m&efatmifarmifarmif zwf±c_ zhJ ;l ygw,f? uH=urRm&JŒ tvSnt hf ajymif;awGatmufrmS q,fah v;ig;ESpf
t=umrSm usaemfeJ@q&m&efatmifarmifarmif jyefvnfawG@qHk&awmh olu emrnfausmfom,m0wD
axmif}uD;&JŒaxmifydkif}uD;? usaemfu tif;pdefaxmif}uD;uae axmifajymif;ydk@jcif;cH&wJh EdkifiHa&;
tusOf;om;? wu,fhudk 0wˆKwyk'fvdk 0wˆKqefaecJhygw,f?
tvHtav;rðyr_qdkwJhjy\emtwGuf aemufqHk;xdyfwdkufñuHawG@&rSmu oleJ@usaemfyg? olu
axmiftm%mydik /f usaemfu Edik if aH &;tusO;f om;? usaemfu usaemfEh ikd if aH &;&yfwnfcsut f & jywfjywf
om;om;&yfwnfzdk@ qHk;jzwf+yD;om;? 'DvdktajctaerSm olr&Sdbl;qdkawmh oleJ@ awhvGJvGJoGm;&wmqdk
awmh usaemfhpdwfxJ 0rf;omovdkvdkjzpfrdwmawmhtrSef?
wem&Davmuft=umrSm ‘tav;ðy’qdw k hJ toHawGe@J twl axmifred ;f a*s;±H;k zufqD 'kw, d axmif
ydkif}uD;bdk=unf 0ifvmwm&dyfceJ vSrf;jrifvdkuf&ygw,f?
ig;rdepfavmuft=umrSm wzuftaqmifu usaemfb h 0wl&aJ bmfawGjzpfwhJ OD;azwif/ udpk EH /k xGe;f
0if;wdk@wawG wa,muf+yD;wa,muf ac:xkwfjcif;cHae&wm usaemfhtaqmiftay:uae vSrf;jrif
ae&ygw,f? bdk=unfu wa,mufcsif; ac:ar;aewmyg? wa,muf+yD;wa,muf udk,fhtaqmifudk,f
jyefoGm;=uwmudkvJ usaemfjrifvdkuf&ygw,f? olwdk@b,fvdkajzqdk=uovJqdkwm usaemfrodyg?
aemufqHk; usaemhftvSnfhqD qdkufa&mufvmygw,f? usaemfhudk taqmifrª; oef;axG;udk,fwdkif
vmac:ygw,f?
'kw, d axmifyikd }f uD;bd=k unf b,fah vmuf yg;uGuo f m;yDoovJqw kd m tif;pdeaf xmifrmS uwnf;
u wpGef;wp =um;odzl;+yD;jzpfygw,f? axmifrª;av;b0uwnf;u tusOf;om;awGtay: b,fh
avmuf&uf&ufpuf pufvkyfwwfwm/ txl;ojzifh EdkifiHa&;tusOf;om;awGtay: =urf;=urf;&rf;&rf;
udkifwG,fESdyfuGyfwwfwm =um;od&zl;+yD;om;jzpfygw,f? axmif;rª;b0u EdkifiHa&;tusOf;om;awGudk
udk,fwdkifvufoHajymifajymif0if&dkufcGJjycJh wm/ axmifwGif;a&muf ausmif;om;&Jabmfav;awGudk
yufyufpufpuf ±dkufESufaqmfyavmfwD;jycJhwmawG usaemfaumif;aumif;=um;odcJhzl;+yD;jzpfygw,f?
bd=k unf[m axmifr;ª av;b0uwnf;u emrnfq;kd eJ@ausmaf pmcJo h yl g? (rSwcf su?f ? e0w vufxuf
rSm &Jausmfolvm; &JAvvm;/ bGJ@awmif&cJhwJhol)
usaemf0ifvmwmudk 'kaxmifyikd }f uD;bd=k unf[ h m a&$uikd ;f rsurf eS =f um;uae cyfxefxef vSr;f =unfh
aeygw,f? ol@ab;rSm axmifrª;}uD;/ rdef;a*s;vf axmifrª;av;oef;vGifeJ@ axmif0g'gESpfa,mufwdk@u
Asm'dwfcHtaetxm;eJ@ ywf0dkif;0ef;&H&yfae=uygw,f? olu ppcsif; æ
“rif;u EdkifiHawmftvHudk tav;rðybl;qdkuG”
“[kwfw,f”
“bmvdk@tav;rðyovJ”
tHudkwcsufwif;vdkuf+yD; olu qufar;w,f?
“usaemf EdkifiHa&;r_eJ@usvmwm”
usaemfu wdkwdkwkwfwkwfyJ tajzay;vdkufygw,f?
“'Dr,f/ a*s;rJeEf &l ,f (Jail Manual) rSm axmifvufpJG Oya'rSm tusO;f om;wdik ;f Edik if aH wmftvHukd
tav;ðy&r,f/ tav;rðyvd@k r&bl;uG/ tav;rðywm[m axmifpnf;urf; axmifOya'udk csK;d azmuf
0if;wifhxGef; 87
(6)wdkufrSm avmufudkufwm cH&zl;ovm; ESifh tjcm;axmif0wˆKwdkrsm;
wmjzpfw,f”
ol@toHu ol@rsufESmeJ@vdkufzufvSpGm xefjyif;wif;rmaew,f? ol@rsufaphtpHkuvJ emZD
[pfwvm&JŒrsufaphtpHkvdkvdk/ tdkufcref;&JŒrsufaphtpHkvdkvdk pl;vufaew,f?
“axmifyikd }f uD;uvJ rif;udo k w d ,fqv kd @kd / igw@kd u ri;faumif;aumif;rGerf eG af ew,fq&kd if oufom
tqifajyr,fhae&mawmif csxm;ay;rvdk@? ckawmh rif;u p+yD;jy\emazmfwmayghuGm/ 'gæ axmif
jy\emay:atmif azmfwmuG” a'geJ@armeJ@ajym&if; ol@&JŒao;i,f&ufpufwJh rsufaphtpHkeJ@ usaemfh
rsufESmudk pdkuf=unfhw,f?
“axmifOya'udk b,fawmhrS tcsKd;azmuf rcHEdkifbl;uG/ rif; EdkifiHawmftvHudk tav;ðy&r,f”
'g igth rde@f / armifrif;emcHap/ emudk emcH&r,fqw kd hJ wcsuv f w
$ tf rde@f ay;oHrsK;d eJ@ cyfwif;wif;ajym
vmw,f?
“usaemf tav;rðyEdkifbl;/ b,fawmhrS tav;rðybl;”
usaemfu wvHk;csif; at;at;aq;aq; tajzay;vdkufw,f?
bdk=unfrsufESmwckvHk; &Joxuf &Jvmw,f? qDOD;axmywfawGcsnf; pm;aomufrsKdqdk@vmcJhwJh
rsufESmtpftpf tqDysHysHrsufESm}uD;[m rmefzDaewJh AD,uferf0ufjzLodk;}uD;waumif&JΠrsufESmrsKd;
jzpfvmw,f?
“rif;u b,fvdkaumifvJuG? igæ EdkifiHa&;orm;rsKd;pHkeJ@ñuHzl;w,f? [dk;wkef;u OD;ausmf+idrf;wdk@
OD;baqGwdk@vdk yk*~dKvf}uD;awGeJ@vJ axmifxJrSm ñuHzl;w,f? olwdk@u odyfeyfw,f? odyfyg;w,f? odyf
pnf;±H;k wwfw,f? axmifxrJ mS b,fvykd *k Kd~ vfukd b,fvq kd ufq&H r,fqw kd m odyef m;vnfw,f? tae
acsmifatmifaewwfw,f?”
[kwfovm; r[kwfovm;qdkwmawmh usaemfrod?
'kw, d axmifyikd }f uD; bd=k unf[m usaemfrh suEf mS udk pdu k =f unf&h if; tm%mydik w f a,muf&ŒJ avoH
[efyeftjynfheJ@ quf&$D;aew,f?
“EdkifiHa&;orm;qdkwm tJ'Dvdk nuf&w,f? rif;u bmEdkifiHa&;orm;vJuG/ udk,hfudk,fudk,f
taeacsmif atmifraewwfb;l ? ud, k t fh cGit hf a&; ud, k yf wd wf ahJ umif/ aomuf±;l yJ? 'g æ t}uD;rm;qH;k
axmifpnf;urf;csKd;azmufr_yJ/ EdkifiHawmfudkyg apmfum;r_yJ”
bdk=unfu usaemfhtay: t}uD;tus,fqHk;pGJcsuf}uD;awGygwif&if; tay:pD;uae armufarmuf
rmrm apmfum;jyaew,f?
“a[haumifæ rif;udk ig aemufqHk;ar;r,f/ EdkifiHawmftvHudk tav;ðyrvm;/ rðybl;vm;”
olu tHukd wcsu}f udwv f ukd +f yD; aemufq;kH &mZoHukd wif;wif;rmrmay;vmw,f? axmifr;ª av;
oef;vGiftyg tem;&Sdvltm;vHk;u usaemfhrsufESmqD vSrf;=unfhw,f?
“rqvtvHudk usaemf tav;rðyEdkifbl;”
usaemfhajzoHtqHk;rSm 'k axmifydkif}uD;bdk=unf[m wl;wl;cg;cg; rkef;rkef;wD;wD;t=unfheJ@
quf=unfh+yD;æ
“'Daumif t±l;/ t±l;wdkufydk@ ydwfvdkuf”
aemufqHk; pD&ifcsufudk csrSwfay;vdkufygw,f?
88 0if;wifhxGef;
t±l;wdkuf
aemufqHk;awmh 'Dwdkufcef;usOf;av;xJa&mufvm&ygawmhw,f?
t±l;wdkufæ wJh? bdk=unf&JŒE_wfxGufpum;t& t±l;wdkufqdkyguvm;?
tif;pdefaxmifrSmaecJhwkef;uvJ wdkufaygif;pHkrSmaecJhzl;+yD/ t±l;wdkufqdkwmawmh r=um;zl;bl;cJh?
ppfacG;wdkuf/ vufyg;wdkufwdk@awmh =um;zl;cJhw,f? 'Dom,m0wDaxmifrSmvJ wdkufxJaecJh&zl;+yD/ v,f
orm;olykef}uD; q&mpHudkxm;cJhw,fqdkwJh wdkufudkvJjrifcJhzl;+yD/ t±l;wdkufqdkwmudkawmh r=um;zl;cJh?
bd=k unftqdt k & t±l;wdu
k qf akd wmh 'Dwu kd u
f kd bmvd@k t±l;wdu
k vf @kd ac:wmygvrd ?hf pOf;pm;aewke;f &Sad o;/
“[m; [m;æ b,facG;vlxif&rSmwHk;uG/ vD;bJa[h” qdkwJhtoHeJ@twl jzef;ceJ jzef;ceJ oJr_HawG
usvmw,f/ usaemft h cef;a&SŒtxd usvmw,f? ab;b,fnm aumfyuf qkyyf ufaeyH&k w,f? usaemfh
&JŒnmbufuyf&uftcef;u usaemfh&JŒrod&ao;wJh tcef;azmf&JŒtoHeJ@ vufpGrf;jyv_yf&Sm;aer_yg
uvm;?
*wfpwmydk oef;axG;&JŒzdeyfcsuf vufo;D csuaf wGa=umifh wud, k v
f ;kH udu
k cf eJ musif atmifw
h uf
ae&mu acgi;f axmif+yD;x=unfv h u
kd af wmh usaemfth cef;0a&SŒwnfw h nfrh mS tifrwef}uD;wJh acs;wH;k }uD;?
rmawmifhrJeufaewJh acs;wHk;}uD;? av;ig;ajcmufvufravmuf&Sdrvm; rajymwwf?
em&D0ufavmuft=umrSm “[mæ 'Daumifuawmh &rf;xm;jyef+yD/ acs;awGudk yGpm=uJvdk@/
oJawGa&mtESH@yJ/ 'kuQygyJ”qdkwJh nnf;oHeJ@twl wdkufwef;pD;jzpfyHk&ol[m wHjrufpnf;wdkwacsmif;eJ@
vdkufvSJaewmjrifvdkuf&w,f?

2?

wu,fu 'Dwdkuf[m aq;±Hk0if;xJuwdkuf? 'gayr,fh aq;±Hkwdkufawmhr[kwf? 'Dwdkuf&JŒa&SŒ


cyfuyfuyfrSm wxyfwdkufao;ao;wvHk;&Sdao;w,f? tJ'DwdkufxJrSmrS aq;&Hk0if;twGif;aecGifh csay;
xm;wJh ouf}uD;&G,t f wkd csK@d aexdik af e=uwJth wGuf aq;±Hw
k u
kd vf @kd ajym&rSmyg? olw@kd uwmh eJeJ vGwf
vyfw,f?
usaemfhudkxnfh+yD;ydwfxm;wJhwdkufrSm tcef;rsm;rsm;r&Sdovdk/ wdkufydwfcHtusOf;om;vJ rsm;rsm;
&S[
d efrwlyg? usaemfah b;cef; tcef;azmfuawmh oGuo f u
G v
f nfatmif±;l ae+yDjzpfwhJ tusO;f om; t±l;
wa,mufyg?
usaemfh b,fbufcef;rSm vlr&Syd g? wcef;ausmrf mS awmh ±l;pðyaewJh vlwa,muf/ oGuo f u G v f nf
atmif ±l;aewmawmhr[kwf? wcsuf wcsufrSpdwfazmufwwfyHk&ygw,f? olu Armr[kwf/ tuf(z)
tmpD (FRC)vd@k pm&if;oGi;f xm;wJh tuf(z)tmpD w±kwpf pfppfwa,muf? Armpum;vJ odyw f wf[ef
rwlyg? axmifxJa&mufrS eJeJ yg;yg;yJ wwfxm;wJhArmpum;eJ@ usaemfhudk pum;ajymzdk@óud;pm;ygw,f?
olajymwJhpum;wdkif;udk usaemfu em;rvnf?
ol@uakd wmh ae@vnfwikd ;f wduk w f ef;pD;‘udv
k mb’u a&csK;d xkwaf y;wJt h wGuf usaemfvrS ;f jrif&yg
w,f? t&yf&Snf&Snf qHyif&Snf&Snf/ tom;ujzLjzLeJ@ vlyHkacsmav;wa,mufyg? rsufvHk;awGuawmh
yHkrSefrusvSbJ &Da0qdkif;ysaeygw,f? wef;pD;udkvmbu b,fvdka[mufa[muf Armpum;udkvJ
aumif;aumif;em;rvnf[efeJ@ olvkyfcsifovdk vkyfygw,f?
0if;wifhxGef; 89
(6)wdkufrSm avmufudkufwm cH&zl;ovm; ESifh tjcm;axmif0wˆKwdkrsm;
“awmuf æ 'Dt±l;uvJ awmfawmfcufwmbJ/ awmf+yD[/ a&'gavmufcsKd;& awmf+yDaygh/ ighrSm
wjcm;vkyfp&mawG trsm;}uD;usefao;w,f/ ajymvJem;rvnfbl;? wu,fem;rvnfwmvm;/ em;
rvnfcsifa,mifaqmifwmvm;uGm/ aoomaocsifawmhwmyJ” udkvmb&JŒ nnf;oHu a&csKd;xkwf
wdkif;vdkvdk =um;aejrifae&w,f?
[kbd ufq;kH tpGe;f rSmu ESpaf ,muf? wa,mufwcef;pD? olw@kd uawmh jypf'%form;awG/ axmif
xJrSmxyf+yD; jypfr_usL;vGefvdk@ wdkufydwf'%fcwfxm;wm?
ae@vnfae@cif;awGrmS tuf(z)tmpDw±kwu f av;&JŒ w±kwo
f cD si;f atmfatmfqo kd /H oHwikd u
f kd ajceJ@
uef+yD; pnf;csufvdkufoHawG em;tlcref; =um;&ygw,f? wcgw&Hawmh wkwfwkwfrS rv_yfjyef?
usaemfah b;csi;f uyf tcef;azmft±l;uawmh awmfawmfukd tqJoefw,f? wcgwcgq&J if teJq;kH
em&D0uf? b,facG;rSvlrxifbl; qdkwmuawmh ol@vufoHk;pum;? &,fvdkuf&ifvJ cGufxdk;cGufvef?
usaemfhudk a&csKd;cGifhray;? *efzvm;vJcsp&mrvdk/ q,f&ufavmuf 'Dtwdkif;xm;w,f? tcef;
axmifhrSm oJyHkwyHkeJ@aygh? tif;pdefaxmif(6)wdkufrSmvJ acs;eJ@avmufeJ@aezl;awmh 'Davmufuawmh
usaemfhtzdk@ rqef;? &SdaewJhoJyHku odyfrqdk;vS? 0ifumpu ajcmufajcmufaoG@aoG@/ bmrSr&Sd? udk,fh
ypPnf;eJ@udk,f eJeJyg;yg; pdkpGwfeHapmfpðyvmcsdefavmufrSm quf&ufavmuft=umrSm wef;pD;udkvmb
vm+yD; oef@&Sif;a&;vkyfay;w,f? *efzvm;eJ@ tukefodrf;usKH;oGm;+yD;wJhaemuf oJyHkrxm;awmhbJ *ef
zvm;ay;vmawmhw,f?
axmifrª;awG 0g'gawGvpf&ifvpfovdk vmvm+yD; usaemfhqDpum;pjrnfajymavh&Sdwmuawmh
wef;pD;udkvmbtygt0if crHkq&mawmf}uD;eJ@ b}uD;uH? olwdk@u aq;±HkwdkufrSm ae&olawG?
udkvmbu t&ifu bkef;}uD;? vlowfr_eJ@usvm+yD; vl0wfvJcJh&wmvdk@qdkw,f?
crH k q &mawmf } uD ; u touf ( 70)avmuf & S d a e+yD ? ouF e f ; eJ @ r[k w f a wmh / tay: jzL
atmufjzLaxmif0wfpHkeJ@? pdwfykwD;rJrJ}uD;udk vnfyif;rSmvG,fvdk@? yGJrdef@r&bJ w&m;a[mr_wJh?
“'gavmuf±l;ae&Smwm bmvdk@ t±l;axmifrydk@ao;wmvJ/ t±l;axmifydk@oifhwmaygh”
wae@ udkvmbudk usaemfhtcef;ab;u t±l;ta=umif;pum;pyfrd&if; ar;=unfhrdw,f?
“rodygbl;Asm/ [dkwkef;uawmh taumif;wJh/ axmifxJusrS ±l;+yD; tckvdkcGJxm;wm? oufqdkif&m
pmwifxm;w,fqdkvm;yJ? tif;æ axmifxJrSm ±l;oGm;wmawmifrvG,fygbl;Asm? qufæ wdkufydwfcH
xm;&w,f”
bkef;}uD;vlxGuf udkvmbu nnf;w,f?
crkHq&mawmf}uD;uawmh usaemfhtcef;a&SŒ tcsdef=um=umvm&yf&if;æ
“ykxkZaemæ OrRwWaumæ wJh? ykxkZOfrSefor# t±l;csnf;ygbJ? olwdk@u tm%m±l;? 'gayr,fh
'Dt±l;u wrl;omaewmawmh cufom;wum&JŒ”wJh?
usaemfðyH;vdkufrdygw,f?
b}uD;uHuawmh v,form;td}k uD;? rsuaf phu araumif;&Sm? 'DxaJ &mufrS ydq k ;kd vmwmvd@k ajym
w,f? wm0efauspyg; roGif;vdk@qdk+yD; olwdk@&GmaumifpDvl}uD;u ac: }udrf;awmh pyg;rSr&Sdwm bmoGif;
&rvJvdk@ jyefajym&if; tcsif;rsm;&mu "m;eJ@ckwfcJhwJhtr_wJh? toufuvJ ajcmufq,fausmf rsufaph
uvJ raumif;awmhv@kd aq;±Hw k u
kd f xJa&mufvmwm? tvHtav;rðyr_e@J a&mufvm&wmrSe;f odaewJh
90 0if;wifhxGef;
t±l;wdkuf

b}uD;uHuæ
“rdk;cg;a&aomufwJh yHkjyif=um;zl;w,fr[kwfvm;? rdk;cg;a&aomuf+yD; bk&ifvJ&l;/ rª;rwfawGvJ
±l;ukefwm? rdk;cg;a&raomufvdk@ r±l;wJhvlaumif;awGudk t±l;awGu t±l;t±l;vdk@ajymwm/ tJ'DvdkyJ
uG”wJh?
usaemfu 'Dwdkufcef;usOf;av;xJrSm qufvufwdkufydwfcHxm;&if; “'Daumif t±l;/ t±l;wdkuf
ydwfvdkuf” qdkwJh 'k axmifydkif}uD;bdk=unfh&JŒrsufESmudkyJ c%c%jyefjrifaerd&if;/ bdk=unf[m
tm%m±l;vm;? rdk;cg;a&aomuf ±l;vm;qdkwmudkyJ o±kyfcGJ=unfhaerdygawmhw,f? Ò

0if;wifx
h eG ;f

0if;wifhxGef; 91
(6)wdkufrSm avmufudkufwm cH&zl;ovm; ESifh tjcm;axmif0wˆKwdkrsm;

6 wduk rf mS
avmufuukd w
f m cHz;l ovm;
axmif0wˆKwdkrsm; (10)

0if;wifhxGef;

92 0if;wifhxGef;
6 wkdufrSmavmufudkufwmcHzl;ovm;

6 wdu
k rf mS avmufuu
kd w
f m cHz;l ovm;
0if;wifhxGef;

(1)

“(6)wdkufrSm avmufudkufwm cHzl;ovm;a[h”


arsmuft}kd uD;wifvwfajymajymaewke;f uawmh 'Davmufoabmraygurf ?d urBmay:rSm tifrwef
tcsKd;tqufrusvSwJh arsmuftdk}uD;waumifvdk vufjyifuukef;ukef;/ ezl;uwGef@wGef@/ rsufESm}uD;
u±_HŒwGwGeJ@ ol,kwfrmwdk@&JŒt*FgvuQ%mtm;vHk; ol@wa,mufxJtay:rSm tukefpkðyHwyfqif
ay;xm;ovm;xif&avmufwJh OD;wifvwfudk EdkifiHa&;tusOf;om;tm;vHk;u “arsmuftdk}uD;”vdk@
v#Kd@0Sufemrnfay;xm;ygw,f? olvm+yDqdk&if wu,fudk arsmuftdk}uD;waumif0ifvmovdk ukef;uG
uke;f uGe@J 0ifvmwwfovdk wcef;cef;u wOD;OD;udak wmh rxdcvkwf xdcvkwjf zpfjzpf/ qly}l udr;f armif;wm
jzpfjzpf/ tjypf&Smwm oa&mfwmjzpfjzpf vkyfavh&Sdygw,f?
“a=omfæ bk&m;wumæ 'g tvSLcHZ&yfr[kwfzl;/ axmif - axmif/ axmifrSwdkuf - wdkufvdk@ac:
w,f/ tjyifrSmwkef;uawmh wdkufvdkufr,f cdkufvdkufr,feJ@&J&JawmufvmcJh+yD; tckrS aumif;r_wck
ae@pOfðy*dkufeJ@ pmav;awGudk pyg;vHk;aumufau|;aeovm;/ wdkufa&SŒrSm pmav;awGvmem;atmif
vkyfvdk@r&bl;/ r[m*±k%mawmf}uD;awGvJ pmav;awGtay:rSm jyoraeeJ@/ aus;apwrefawG pmap
wrefawGv$wfzdk@vJ pOf;pm;raeeJ@ r&bl;/ aemuf pyg;vHk;udk rpm;Edkifvdk@ aumufypfw,fqdk&ifvJ
udk,fh[mudkaumuf - +yD;awmh *efzvm;xJxnfh/ wdkufa&SŒypf+yD;pmarG;vdk@ r&bl;/ rSwfxm;”wJh?
(5)wdkufrSmae&wkef;u xrif;rpm;cif pyg;vHk;av;awGaumuf+yD; tcef;a&SŒrvSrf;rurf;rSm
vmvmem;wwfwJh pmav;ESpfaumifa&SŒypfau|;rdvdk@ ajcoHr=um;atmifvmacsmif;wwfwJh
arsmuftdk}uD;eJ@awG@oGm;+yD; tckvdk=o0g'ay;oGm;wmcHvdkuf&jcif;jzpfygw,f? (5)wdkuf[m tcef;(22)
cef;&Sdygw,f? tvsm;vdkuftcef;(22)cef;udk wcef;eJ@wcef;=um; tkwfeH&Hxyf+yD;jcm;xm;ygao;w,f?
teH(8)ay/ tvsm;(10)ayavmuf&Sdr,fvdk@xif&wJhtcef; av;awG[m wqufwnf;zGJ@pnf;xm;wm
jzpfwt hJ wGuf wcef;u pum;us,u f s,af jym&if uyf&ufom;tcef;uawmh cyfw;kd wd;k =um;&Edik yf gw,f?
'ga=umifh 0g'gawGtvpftvpfrmS wcef;eJ@wcef; cd;k cd;k +yD; pum;pjrnfajym=u avh&ydS gw,f? 0g'gawGuvJ
r=umc% tvpfray;yJ cdk;em;axmifavh&Sdygw,f? wdkufxJrSm wcef;eJ@wcef;vSrf;+yD; pum;ajymwm
[mvJ axmifOya't& tifrwef}uD;u,fwJh axmifpnf;urf;csdK;azmufr_}uD;wckygyJ? cdk;em;axmif
+yD; rdatmifzrf; pum;ajymwJholudk enf;trsKd;rsKd;eJ@[def;wwfa[mufwwfwmuawmh 0g'gawG
tm;vHk;vdkvdkygyJ? 'DxJrSm vufarmif;rSm t&pfESpf&pfwyfxm;wJh 0g'gt=uyf arsmuftdk}uD;[m
tqd;k qH;k jzpfygw,f? 'ga=umifh 0g'g tvpf wcef;eJ@wcef; vSr;f tquftoG,ðf y pum;ajym=u&ygw,f?
u|eaf wmfu h akd wmh u|eaf wmfw@kd &aJ bmfwu G “uAsmq&m”wJ?h (ckcsed tf xd axmifxu J rvGw&f &Smao;
wJ)h udpk ;kd jrifu
h akd wmh ‘bm*sm}uD;’wJ?h udak usm0f if;udk awmh ‘ykavG’wJ?h atmifoef;jrifu
h akd wmh ‘ry'g’/
0if;wifhxGef; 93
(6)wdkufrSm avmufudkufwm cH&zl;ovm; ESifh tjcm;axmif0wˆKwdkrsm;
taz OD;av;OD;±_wif}uD;udak wmh ‘rke@f qaD =umf’wJ?h ausmx f ;l udak wmh‘ud'k go’/emrnf0u S af wG toD;oD;
&Sd=uygw,f?
“rke@f qaD =umf/ rke@f qaD =umf ud, k w f ikd v
f yk w
f hJ rke@f qaD =umf” qdw k hJ a&S;a[mif;oDcsi;f oH}uD;xGuv f m+yD
qdk&ifawmh tJ'gOD;av; OD;±_wifvSrf;+yD;qufoG,faewJhtoHygyJ? “ry'ga& æry'g&JŒ/ armif}uD;
udk'gorSmjzifh cufu+yDuGm” qdkwJh Zmwfrif;om;[JoHxGufvm&ifawmh ausmfxl;u oleJ@tr_wGJ
atmifoef;jrifhudk vSrf;tquftoG,fðyoHygyJ?
“a=omf-bkef;}uD;/ a&;awmftrSef zwfawmhtoHwJh? zkef;}uD;vdk@ac:ayr,fh a&;awmhbukef;eJ@/
bkef;}uD;aygh? tif; - AHk;}uD;awmh vltaotaysmufydkrsm;wmaygh/ [kwfvm;AHk;}uD;” bmrSajymp&m
r&Sdawmhbl;qdk&if arsmuftdk}uD;u vrf;qufav#mufoGm;&if; q&mawmf OD;y¾dwudk raxrJhjrif
vkyfoGm;wm=um;&avh&Sdygw,f? EdkifiHa&;tr_wyf+yD;zrf;xm;jcif;cH&wJhq&mawmf[m cyfrqdwf
vkyfaeavh&Sdayr,fh =um;&olwdkif;uawmh t0DpdcsKd;uyfr,fh arsmuftdk}uD;&JŒtoHudk em;=um;jyif;uyf
jzpf&wmcsnf;jzpfygw,f?
“a[h ausmfxl;/ 'Dvdkwdkufcef;rsdK;[m òrd@xJrSm pay:waomif;avmuf ray;bJr&bl;? wHcg;rS oH
wHcg;eJ@/ aomhcavmufrS ESpfckxyfwyfay;xm;ao;w,f/ tapmifhta&SmufuvJae@a&mnyg (24)
em&Dtajynf/h rif;wd@k tyd af ewmawmif wd@k 0g'gawGrmS tvJtvS,ef @J apmif=h uyfay;vd@k ? a[m - xrif;
pm;awmhvJ tcsed rf eS 'f aH ygux f rif;eJ@umG æ [J [J” arsmuft}kd uD;&JŒ&doaH vSmifo[ H m wOD;r[kww f OD;
awmh cH&ñuH&wmcsn;f jzpfygw,f? u|eaf wmfw@kd axmifxJ wdu k x
f 0J if&csed rf mS au|;wJx h rif;[m ‘qefjzL’
r[kwfao;yg? vHk;wD;xrif;? pyg;vHk;Edkif;csif;/ cJuygao;/ vHk;wD;qefrS atmufapmfuvJeHvdkufao;?
0ufawmifrpm;wJhpyg;udkrsm; =uHzef&SmazG}udwfcGJ+yD; csufay;aeovm;rajymwwf? 'efyef;uefjym;
yde±f ŒH_ ±_ŒH ay:u vH;k wD;xrif;yH[ k m eDww D 0D gwmwm ta&mifrsK;d pHyk gae+yD; trSww f rJt
h a0;uaevSr;f =unfh
vdkuf&if ‘'Haygufxrif;’ta&mif xaeygw,f? 'gudk arsmuftdk}uD;u‘'Haygufxrif;’vdk@ tr$rf;wif
ajymqdkvdkufwmjzpfygw,f?
wcgawmh b,fhES,fvJa[h 'Haygufxrif;av; aEG;aEG;av;uGmvdk@ ausmfxl;udk arsmuftdk}uD;u
oGm;uvdawmh/ “'Dvkd 'Haygux f rif;av; cifAsm;vJpm;=unfyh gvm;”vd@k jyefEu S o
f =H um;vdu k &f ygw,f?
udk'goawmh jyefESufae+yDvdk@ pdwfxJuaevufckyfwD;ay;&if; qufem;axmif=unhfvdkufawmh æ
“trav; - armifrif;}uD;om;wdk@yJ pm;=uyg/ 0atmifpm;=uyg/ igawmhrpm;yg&apeJ@/ rif;wdk@om
wdik ;f jynftyk cf sKyf rif;vkycf siw f hJ ‘tavmif;’ av;awGqakd wmh/ igajymwm tavmif;tvsmr[kwzf ;l aemf
tavmif;av;awG/ tavmif;av;awG”qdw k ahJ rsmuft}kd uD;&JŒa[mifzmG a[mifzmG toHe@J twl ezl;wGe@f
wGe@f ±ŒH_ ±_ŒH }uD;udk ESpq
f avmufxyf±ŒH_ +yD;xGuv f mwJh arsmuft}kd uD;&JŒrsuEf mS udk tcef;a&SŒu jzwfxu G o f mG ;
wmjrifvdkuf&ygwm,f? u|efawmfðyH;vdkufrdygw,f?
aoewfta=umif;od+yD; aoewfudkifvmcJhwJhol aoewfeJ@owfjzwfvmcJhwhJol[m aoewfudk
ydak =umufwwfovd/k axmifxw J u
kd xf t J a=umif;od+yD; axmife@J wu kd ef @J toufarG;0rf;ausmif;ðyvmcJo h l
axmifeJ@wdkufeJ@ n‡Of;yef;ESdyfpufvmcJhol[mvJ axmifeJ@wdkufudkydk+yD; a=umufvef@wwf wkefv_yfwwf
yHk&ygw,f?
a=umufwwfol[m ajcmufwwfolvJ jzpfyHk&ygw,f? arsmuftdk}uD;&JŒvufoHk;pum;uawmh “
94 0if;wifhxGef;
6 wkdufrSmavmufudkufwmcHzl;ovm;
(6)wdkufrSm avmufudkufcHcsifovm;” qdkwmeJ@ “ (6)wdkufrSm avmufudkufcHzl;ovm; ” qdkwm jzpf
ygw,f? jy\emwckcak y:&if/ tvdrk uswu hJ pd w
P ckcak y:vm&if “ (6)wdu
k rf mS avmufuu
kd cf o
H mG ;&r,f”
qdkwJhpum;udk tm;&yg;& ±_HŒrJh+yD; ajymavh&Sdygw,f? tpurS cyfusOf;usOf;rsufayguftpHk[m ±_HŒrJh+yD;
tm;&yg;&ajymvduk wf t
hJ cg ezl;a=um±_ŒH ±_ŒH }uD;awG=um;xJ rSm rsO;f wom;wnf;vdk jzpfomG ;wwfygw,f?
tckawmh arsmuftdk}uD;&JŒ“ (6)wdkufrSm avmufudkufcHzl;ovm;a[h ”qdkwJhpum;udk u|efawmf
vufawG@cHpm;od&Sdae&yg+yD;? ememusnf;usnf; cg;cg;onf;onf; ñuHawG@ae&yg+yD?

ÐÐÐ

“'Daumifhudkæatmvf”
oydwaf &mifxaewJt h om;ta&mifa=umifh ‘a&$us;D ’vd@k emrnfay;xm;jcif;cH&wJh ppfaxmufvrS ;f
a&;Adv k }f uD;waumifu 0g'guv kd rS ;f ajymvdu k +f yD;wJah emuf/ tif;pdeaf xmif ppfa=uma&;wdu k t f wGi;f uae
xGufvm&+yD;wJhaemuf u|efawmf(6)wdkufxJa&mufvm&ygw,f? (6)wdkuf tcef; eHygwf(6)?
“a[haumif tukefc|wf tukefc|wf/ bmrS0wfxm;vdk@r&bl; zdeyfygc|wf”
0g'gwaumifu tukecf |w+f yD; t0wftpm;rSeo f r# odr;f oGm;ygw,f? twGi;f u oHwcH g;udk aomh
cwfvdkufwJhtjyif tjyifuopfom;wHcg;udkvJ *sdKif;ceJaqmifhydwfvdkufwmeJ@wòydifeuf yxrqHk; cHpm;
vdu k &f wmu tarSmif"mwf/ tarSmife@J wqufwnf;uyfygvmwmu ta[mife@H ? tarSmife@J ta[mif
[m b,f[mu b,f[m&JŒt&ifv@kd ajymvd@k r&atmif wom;wnf;a&m,Suaf e+yD; (6) wdu k f (6)cef;xJ
pwifpHjref;&ygawmhw,f?
tcef;av;[m(5)wdu k u
f tcef;xuf w0ufavmufy&J rdS ,ft h jyif/ (5)wduk x f wJ ek ;f uvdk zsmpkwf
av;wcsyfrSvJr&Sdawmhyg? ao;*efzvm;/ acs;*efzvm;vJ wvHk;rSr&Sdawmhyg? a'gifhauG;rSm&Sdaewmu
oJyakH v;wyH?k ryDrotvif;a&mif,, hJ ahJ tmufrmS oJyakH v;wyH?k acs;eJ@ao;a&maESmaewJh oJyckH sKd ifw h iG ;f
av;xJrmS awmh ‘avmuf’ awG/ avmufawGæ? v_yv f y_ f v_yv f y_ ef @J acs;xJao;xJrmS aysmaf e=uovm;/
yGaJ wmfwnfae=uovm; rajymwwfyg? &GpH &mawmh awmfawmfaumif;? avSmifyw d xf m;wJt h arSmifcef;
av;xJrmS / a[mifapmfeaH ewJh acs;eH@ao;eH@awG wv_id v f id_ =f um;xJrmS avmufawGtóuduEf pS o f ufwwf
qH;k &moDOwkrsK;d jzpfaeord@k vm; rajymwwf? azmuf azmuf/ azmufazmufqw kd thJ oHav;awGawmifrS
xGufaevdkufygao;w,f?
rdarG;wdik ;f zarG;wdik ;f cE<mud, k ef @J oHwikd ef m;u tcef;a'giahf uG;av;rSm tomt,mxdik cf svu kd af wmh
a&cJw;kH ay:zifcx k ikd v
f ukd &f ovdk usicf eJ at;pdro hf mG ;ygw,f? orHovif;ay:u tat;"mwfu;kd ? at;
prf; at;prf; at;prf;uG? a&$usD;rsufESm bGm;ceJ ay:vmovdk ‘atmvf’qdkwm 'grsKd;udk;qdkwJh todudk
emusicf cH ufpmG rSwo f m;xm;vdu k rf w d ,f? ‘wdu k ’f xJxnf+h yD; ESyd pf ufxm;&wmawmif tm;r& ao;vd@k
wdkuf&JŒwdkuftjzpf (6)wdkufxJxnfh/ opfom;wHcg;}uD;ygxyfydwf/ wudk,fvHk; tm;vHk; tukefc|wf/
zsmwcsyaf pmifyg;av;wxnfawmifray;bJ acs;,dpk &m ao;aygupf &m *efzvm;av; awmif&cdS iG rhf ay;yJ
tckvkd aocsio f vdak oxm;vdu k wf mudk “atmvf”vd@k ac:wmrsm;vm;? ‘atmvf’ qdw k mu ‘tm;vH;k ’
‘tukefvHk;’ qdkwhJ t"dy`m,fyJr[kwfvm;?
0if;wifhxGef; 95
(6)wdkufrSm avmufudkufwm cH&zl;ovm; ESifh tjcm;axmif0wˆKwdkrsm;
“'Dr,f a[haumif/ rif;u uAsmq&m[kwfvm;/ 0wˆKawG bmawGvJa&;w,f[kwfvm;/ bm
uAsmvJ/ tpdk;&raumif;a=umif;a&;wJhuAsmvm;/ ig rif;uAsmpmtkyfzwf=unfh+yD;+yD/ bmwJh - tJ'D
pmtkyfxJrSm ‘ESif;qDeD’ wJh ‘ESif;qDeDawG æ a0aeapcsif’wJh [kwfvm;/ ESif;qDeDqdkwm rif;tarvif
uGefjrLepfawGudk ajymcsifwmvm;/ +yD;awmh bmwJh [dkæ‘tdyfr&wJh/ nænrsm;rSm/ tdyf&muqif;/
ESi;f qD cif;qD’wJ?h rif;ajymcsiw f mu ckacwf}uD;[m nayg?h tarSmifacwf}uD;ayg/h tdyrf &vd@k ESi;f qDcif;
qDvrS ;f =unfo h ayg?h 'g olyek w
f rf;csi;f yJ? a[haumifaeOD;/ ri;fu awmifial qmif ArmpmXmetay:xyfu
uAsmq&mwifrdk;qdkwJhvlqDudkvJ oGm;oGm;aew,fqdk/ tJ'D wifrdk;eJ@aum rif;b,fvdkywfoufovJ”
ppfa=uma&;wke;f u a&$us;D &JŒaumufuspu f spf us;D uef;rsuv f ;kH awGe@J rqDrqdik pf yG pf cJG suaf wGuvkd J
oGm;o wd&aerdjyefw,f? “bmrSrqdik b f ;l / bmrSrywfoufb;l ”u|eaf wmfh atmfot H qH;k rSm “ratvd;k /
rif;u bl;wvH;k aqmif tdak tmifrqif;&Jqw kd mrSwx f m;+yD; ajymaewmvm;/ 'Dr,f/ 'd@k qrD ,f bl;wvH;k
aqmif tdkawmifrqif;&J æ r[kwfzl;uG/ bl;wvHk;aqmif aoawmif tavmif;rvS jzpfoGm;r,f/”
a&$usD;&JŒpkwfc|ef;c|ef;rsufESm[m u|efawmhftrSwfonmxJcsufcsif; bDvl;±kyf}uD;ajymif;oGm;
aejyefw,f? tpG,f}uD;rSjyL;vdk@? u|efawmf tHudk}udwfxm;vdkufrdw,f?
“[dk avxD;tkef;armifqdkwJhaumif}uD;eJ@ ukvm;}uD;&m*sefqdkwmaum/ rif;eJ@b,fvdkywfouf
ovJ”
“bmrSrywfoufzl;”
“bmuG ratvdk;/ bmar;ar; rywfoufbl;/ rodbl;/ +yD;awmh ol@trSm;oljrif+yD; trSeftwdkif;
'dk@udktukefazmfajymaewJhaumifudkvJ ri;fu av#mufrazmfeJ@/ owfr,fvdk@usdef;w,fqdk/ 'Dr,f rif;vdk
aumifrsKd;udkom 'dk@uaoatmifowfcsifwm/ wjznf;jznf;av;eJ@ rif;[mrif; aooGm;ap&r,fæ”
a&$usD;u u|efawmhtay: b,fwkef;urSvJ bmudpPeJ@rSvJ rywfoufzl;ygvsufeJ@ tòid;}uD;}uD;
ajymqdak ecJwh mudv k J owd&aerdjyefw,f? ppfceJ ESv;kH om;xJuemusio f mG ;ovdk wifyg;uvJem ovdk
vkd cHpm;vdkuf&w,f? tdyfaysmfovdkjzpfoGm;&mu rsufaphyGwf+yD; =unfhvdkufrdawmh avmufwaumif?
wifyg;udk vmxd;k aewmyguvm;? [mæ ajcaxmufrmS vJ av;ig;aumif? wv_yv f y_ ef @J vlukd acs;wH;k }u;D
vdk@rsm; xifaeovm;?
zswcf eJ vufe@J cgcsvu kd rf +d yD; rwfwyf&yfvu kd w
f ek ;f rSm a&S@wnfw
h nfu h opfom;wHcg;r}uD;ay: ‘csy’f
ceJ toH=um;vdkuf&+yD; ajcmufvufr oHk;vufravmuf tvif;wef; uav;ay:vmw,f? ajcmif;+yD;
=unfhwJh vl=unfhaygufuav;ygvm;? aemuf - cyf0g;0g;jzpfoGm;w,f? rsufESm}uD;wdk;uyfvdkufwJh
twGuf vif;ae&mu arSmifoGm;wJhoabm? rsufvHk;tpHk? tifrwef aumufuspfpOf;vJwJh rsufvHk;
ao;ao;av;wpHk? odwmaygh? arsmuftdk}uD; rsufvkH;? ezl;a=um±_HŒ±_HŒ}uD;awG =um;xJursufvHk;?
“(6)wdkufrSm avmufudkufwm cHcsifovm;a[h”
iSuqf ;kd xd;k oH toHjyJjyJ}uD; xGuv f m+yD;aemuf/ csycf eJ vlacsmif;=unfah yguaf v; ydwo f mG ;ygw,f?

ÐÐÐ

96 0if;wifhxGef;
6 wkdufrSmavmufudkufwmcHzl;ovm;
(5)wdu k rf mS ae&wke;f uvdk “ud'k goa&æud'k go&JŒ” “ry'ga& æ ry'g&ŒJ ”qdw k thJ oHawGvJ r=um;&
awmh? OD;av;OD;±_wif&JŒ“rkef@qDa=umf æ rkef@qDa=umf udk,fwdkifvkyfwJh rkef@qDa=umf ” udkvJ em;rqif&
awmh? bm*smudpk ;kd jrif}h uD; &JŒ “òr@d jy&JŒt&dy[ f mvJæ rat;jrygvm;avæ”qdw k hJ ajcqif; av;eJ@pvdu k wf hJ
‘òrd@jyed'gef;’ oDcsif;oHeJ@vJ eJeJav;rS qufpyfcGifhr&awmh?
tjyifbufrmS rd;k awG&mG aewmudk tm±Ho k u
d vSr;f jrifaew,f? (5)wdu k af &SŒu vSr;f =unfv h u
kd &f if
rde;f raqmifawGbufqu D ukuKU yd if}uD;&JŒtudik ;f tcufawG b,fnmv_y, f rf;aewmudak wmif vSr;f jrif
aew,f? trdk;ay:rSm rdk;pufoHawGu wazsmufazsmufrdk@vm;? rdk;&GmcgeD;ayG;xlxl&SdwJhvlawG ydk,m;
vmovd/k tjyifrmS rd;k &Gm aecsed f cE<mud, k w f ckv;kH ydak t;vmwmcHpm;&w,f? bmyJjzpfjzpf ajroif;eJ@ygwhJ
rdk;OD;avav;awmh w0}uD;&SLypfvdkufcsifjyefw,f? txJrSm acs;eH@eJ@ ao;eH@awG[m azgufjyefwJhenf;eJ@
r[mrdwfzGJ@+yD; uAsmq&mudk wdkufcdkufae =uw,f? tqdk;wHk;u‘avmuf’awGyJ?
acs;xJrSm aysmf&r,fhavmufawGu tckawmh acs;xJrSmomru ao;pD;a=umif;twdkif; csDwuf
vm+yD; u|eaf wmhcf E<mud, k qf w D ufwufvm=uw,f? wufvmvdu k f cgcsvu kd ef @J +idr+f idru f =kd um=umxdik f
aevd@k r&ygb;l ? yxr&ufawGwek ;f u pdww f v kd mvGe;f vd@k xGuv f mwJt h aumifawGukd tukeef if;acsypfz@kd
vkyfao;w,f? ajcaxmufudk ajr‡mufvdkuf+yD;rS “a=omf - olwdk@vJ toufeJ@owW0gawGyJav/ ighudk,f
}uD;udku a&vJrcsdK;& oef@&Sif;a&;vJrvkyf&eJ@/ 'Davmufykyfa[mifaewJh tcef;usOf;av;xJrSm
xdik pf &mawmif ajruGuv f yfacsmufacsmufr&Sad tmif ao;&nfawGtikd x f eG ;f aewJh tcef;usO;f av;xJrmS
vlu, kd wf ikd f acs;wH;k }uD;wwH;k vdjk zpfae+yDxifw,f - tJ'aD wmh 'DtaumifawGu acs;wH;k rSw+f yD; wuf=u
wm xd;k =uqdw=f u udu k =f u zJ=h uwmaerSmæ? igowfvu kd &f if ao&SmrSmyJ? 'Davmuf'u k Q a&mufaewJh
b0}uD;rSm xyf+yD; tukokdvfr,loifhygbl;? olwdk@vJ w&uf&SifcGifh&&if w&uf&SifcsifrSmyJ”vdk@ oem;
oGm;rd+yD; owfypfa&;tpDtpOfudk tcsdefrD ±kyfodrf;ypfvdkufrdjyefw,f?
cufwmu udk,furowfawmhvJ olwdk@u ydkydk+yD;rsm;rsm;vmw,f? b,fawmhrS ESpfESpfòcdufòcduf
tdy&f w,fr&Syd gb;l ? tdycf siv f eG v f eG ;f vd@k a'giahf uG;av;rSm rS+D yD;tdyv f u kd &f if ppfceJ ppfceJjzpf+yD; vef@vef@E;kd
vm&wmcsn;f ygy?J rsuaf phuykd w G /f arSmifysys=um;xJrmS ppfueJae&m *&kpu kd =f unfv h u kd &f if armifrif;}uD;
om;wd@k u xd;k ae ESuaf e udu k af e+yD? jzL0g0gta&mif wHw k kH wHw k ckH E<mud, k v f y_ &f mS ;r_e@J vufr0ufavmuf
om&SdwJh 'Dtaumifav;awG&JŒacgif;zsm;rSm rJrJav;&Sdw,f? E_wfoD;zsm;jzpfvdrfhr,f? owWaA'tac:
uawmh pkwfcGufvdk@ac:rvm;/ bmac:rvJ rajymwwfbl;? xdk;wm udkufwmuawmh tJ'DrJrJav;eJ@yJ?
tif;qufaA'ynm&Sif udrv d aA'ynm&Siaf wGuawmh tif;qufawG yd;k r$m;i,fawGta=umif; aumif;
aumif;avhvmzl;=urSmyJ? tJ'x D J ‘avmuf’ udak vhvmwJh ‘avmuf’ ynm&Si&f o dS vm; r&Sb d ;l vm;awmh
rajymwwfb;l ? u|eaf wmfuawmh udrv d aA'ynm&Sirf [kwyf J ‘avmuf’udk b0t& pdw0f ifpm;ae&+yD?
olwdk@udk b,fvdk umuG,f&rvJ? cufwmu taovJowfrypf&ufjyef? touf&SdwJh owW0grSefor#
ol@toufudk ol&Sifoefcsif=urSmyJvdk@vJ pmemaerdjyefw,f?
ta&;t}uD;qH;k u tdyrf ,fq&kd if t&ifae&mjyif&wmyJ? (6)wdu k x f rJ mS &ufaygi;f rsm;pGm =umvm
awmh wae@wcgyJudpP+yD;wJh acs;,dkjcif;tr_eJ@ wae@rSav;cgavmufyJaygufwJhao;[m awmfawmfudk
pkðyHtdkifxGef;vm+yD; aep&majcmufajcmufr&SdawmhwJhtxd jzpfvmwmyJ? aevJr0if& avaumif;
avoef@vJr0if&yJ tjrJydwfxm;jcif;cH&awmh tjrJpGwfpdk xdkif;r_dif;a[mifapmf ykyftJhjzpfaewJhtjyif/
0if;wifhxGef; 97
(6)wdkufrSm avmufudkufwm cH&zl;ovm; ESifh tjcm;axmif0wˆKwdkrsm;
tcef;tv,fwnfhwnfhrSm acs;&nfjynfh0azsmf&nftqifh ao;&nftdkif[m b,fawmhrSrcrf;Edkif
tdkifav;ozG,fjzpf+yD; wae@wjcm; ydkydk}uD;vmw,f? 0ifumpu oJyHkav;tqifh[mvJ wajz;ajz;
òydtdusvm+yD; ao;tdkifeJ@wqufwpyfwnf;aom yx0D0ifa'ojzpfvmw,f? tcef;(6)&JŒ rnDrnm
orHwvif;u ',ftdk;jym;o¾mef tv,feJeJcsKdifhaeawmh oHwdkifwHcg;em;u a'gifhpGef;ydkif;[m E_dif;,SOf
csuft& eJeJarmufoa,mif jzpfaew,f? ao;acs;aiG@pdrfhysHaewJh 'Drdk@rdk@a'gifh orHwvif;ay:rSm w&m;
xdkifovdkxdkif? xGufouf0ifoufowdyÏmefawmh ruyfEdkifao;bJ/ wpfuaeESpfaxmiftxd pdwfu
a&=unfh qdk=unfh? ESpfaxmifjynfhawmhx? zifxdkifxm;&mae&mav;u udk,fwGif; tylaiG@eJ@ cyf
ajcmufajcmufav;jzpfae+yD? tJ'eD m;wqufwnf; zifwxdik pf mquf+yD;xdik ?f wpfuaeESpaf xmif txd
xyfa&? x? oHk;cgavmufvkyfvdkufawmh eH&Hudk ausmrSD+yD; 'l;acgif;av;axmif vJavsmif;p&mae&m
ajcmufajcmufuav; ,m,Dyikd q f ikd +f yD? tdyaf wmh tdyaf wmh? wcgwcg owdyÏmefrw S /f wcgwcg pdwef @J
uAsmpyf? ig±l;oGm;vdk@rjzpfbl;? avjzwfoGm;vdk@rjzpfzl;? udk,fhudk,fudkxyf+yD; oHcJwif/ pdwf"mwf
ta&;}uD;w,faemfvdk@owday;&if; avmufawGeJ@&ifqdkif&jyefw,f/
tdyf&mEdk;&if x+yD;ckef? vufawGqef@=unfh/ acgif;ukdvSnfh=unfh/ tm±HkawGudkazmf=unfh/ jyify
avmu}uD;udk pdwyf ef;cst D a&mifoiG ;f =unf?h igah =umifh olrsm;awG'u k rQ a&muf=uygapeJ@? 'Daxmifxu J kd
qGJtoGif;rcH&ygapeJ@/ b,fawmhrS opPmazmufqdkwJhemr,f/ tvum;aumifqdkwhJemr,f r&ygapeJ@
qdkwm pdwfxJrSmt}udrf}udrf&Gwf? 0if&uf&Sd&if xGuf&uf&Sd&rSmayghqdkwm ,Hk=unf&if;/ tarSmif&Sd&if
tvif;&Sd&rSmayghqdkwm,Hk=unf&if; tm;rmefoGif;=unfhvdkufwJhtcg avjzwfcsifovdkvdk/ xHkovdkvdk/
udu k o
f vdv k /kd use;f rma&;a&csed af wG jrefvmovdv k /kd tm;awG 0ifvmovdv k &kd v
dS mjyefw,f? tH=h op&m?
wa,mufxJ avmufawG=um; tae=umvmawmh olwdk@udkowfrypfbJ b,fvdkumuG,f&rvJ
qdkwJh umuG,fa&;pDrHcsufudkawmh pepfwuscsEdkifvmw,f? 'gayr,fh tjynfht0&mE_ef;jynfhawmh
rumuG,fEdkif? tdyfwJhtcg zifxJr0ifzdk@ i,fygay:txd usL;ausmf0ifa&mufwdkufcdkufjcif;rðyzdk@
umuG,fwJhtaeeJ@ yufvuftaetxm;twdkif; 'l;axmifxm;&if; vJavsmif;jcif;tr_udk ðy&w,f?
ta&;}uD;wJh&yf0ef;a'oudk vuf0g;tumtuG,f owd&Sd&Sdcsxm;ay;&r,f? eH&Hbufapmif;tdyf&if
aemufyikd ;f vHðk cHa&;tcuftcJ&w dS ,f? aemufaz;oGm;+yD;&if okwpf &mbmrS&w dS mr[kw?f 'Dtwdik ;f yJxm;
&awmh aemufydkif;uvJ ‘avmuf’ óuduf&yf0ef; jzpfaeEdkif+yD?
naeydkif;vmwJhxrif;yHkpHrSm [if;tjzpfcsOfaygifa&usJ[if;wcgvmwkef;u csOfaygif±dk;wkwfwkwf
wacsmif;ygvmzl;ygw,f? csOaf ygi;f pnf;csnw f EhJ ;DS óud;wydik ;f jzwfwckygvmzl;w,f? tom;av; q,fxm;
+yD; eH&HrSmaxmif/ udpP+yD;wJhtcg okwfp&mwkwfacsmif;vkyf=unfhzl;w,f? ESpf&ufyJoHk;&w,f?
qufo;kH vd@k r&awmh? &rsm;&OD;rvm;vd@k ao;&nfxx J nfph rd +f yD; eH&u
H yfaxmifxm;=unfw h m aysmzh wfzwf
jzpfomG ;+yD; oH;k r&awmh? aemufawmh 'Dtwdik ;f yJ aemufaz;oGm;+yD; aevdu k &f awmhw,f? oHwikd w f cH g;eJ@
opfom;wHcg;=um; oH;k ayavmufa&SŒxGuaf e&mrSm a&td;k ao;ao;av;wvH;k awmh&ydS g&ŒJ a&u tjynfh
xnfrh xm;? aomufp&m 'efcu G yf ed yf ed af v;vJ a&td;k xJxnfah y;xm;yg&ŒJ ? a&td;k zH;k ryg? aomufp&mu
zifuyfa&? tJ'Da&eJ@ zifaq;ypfvdk@ rjzpf?
avmufawGaumufaumuf+yD; tJ'Da&SŒxGuf uGufvyfxJypfypf=unfhayr,fh aemufzufa'gifhu
oJyHka[mif; csKdifhcGufae&mrSm wazmufazmufeJ@ qufvuftqufrjywfazmufzGm;vmaewJh avmuf
98 0if;wifhxGef;
6 wkdufrSmavmufudkufwmcHzl;ovm;
aumifawGu rukeEf ikd f rcef;Edik ?f =umawmh aomufa&td;k ay:txd wv$m;v$m;wufvmaewJh avmuf
awGom wdk;vmEdkifzG,f&SdwJhtwGuf a&SŒvSrf;vSrf;ypfaewJh tpDtpOfudk &yfqdkif;ypfvdkuf&awmhw,f?
avmufe@J ywfoufv@kd u|eaf wmfw@kd ArmawGajym=uqd=k u oH;k E_;H cdik ;f E_id ;f =uwmawGuv kd J vufawG@e@J
,SOf +yD; jyefqifjcif=unfrh ad ew,f? “acs;xJuavmuf acs;xJaysm”f wJ?h [kwyf g&ŒJ ? aysmaf evdu k =f uwm
wazmufazmufe@J ? 'gayr,fh acs;xJru vlay:xdatmif wufwufvmwm/ ajcaxmufuu kd f vufuu kd f
aygifudkuf udkufvm=uwmuawmh awmfawmftcH&cufw,f? avmufudkufcH&w,fajym&if ,HkcsifrS
awmh ,H=k ur,f? 'DrmS uawmh wu,fu h v
kd ufawG@? aygief @J vufrmS avmuf&ŒJ pkwcf u G xf yd zf sm;av;awGe@J
txdk;cHxm;&wJhae&mu acs;&nfao;&nfaiG@awGeJ@yg taiG@±dkufcHxm;&vdk@vm;rajymwwf temawG
awmifjzpfvmw,f?
±dk;±dk;om;om;yJ 0efcHyghr,f? pdwf"mwfa&;&mt& EdkifiHa&;qdkif&m tawG;tac:qdkif&mawGeJ@wif
ud,k uhf , kd uf ,
kd f oHcw J if rmefwif;ae&wmr[kw?f r=umr=um owdyÏmefav;uyf+yD; w&m;xdik =f unfh
&if; ysŒH vGiahf ewJph w
d af wGukd tm;,lóud;pm; qGcJ sKyf=unhaf ech&J ygw,f? 'D=um;xJu uAsm&dyaf wG0ifvm&if
uAsmpyf=unfhygw,f? pdwfeJ@zGJ@/ pdwfeJ@oD./ pdwfeJ@&Gwf/ pdwfeJ@rSwf? tm;vHk;aygif;qHkrdoGm;vdk@vm;awmh
rod? eJeJawmhcHEdkif&nf &Sdvmovdkvdk cHpm;&vmw,f?
“tom;xJu avmufxGuf”wJh? “opPmazmufavmufaumif”whJ? ArmvlrsKd;awG&JŒ qdk±dk;pum;
awGav? opPmazmufukd ‘avmuf’eJ@ E_id ;f w,f? u|eaf wmfuawmh avmufwaumifa=umifh avmufe@J
&ifqikd af e&wm vufawG@jzpfaew,f? u|eaf wmhu f ,
kd af y:wufvmaewJah vmufwaumifukd =unf&h if;
pum;ajymwwfwv hJ ‘l avmuf’waumif&ŒJ rsuEf mS udv k J cg;cg;onf;onf; jyefjyefowd&aew,f? a&$us;D
&JŒrsuEf mS / avmuf&ŒJ rsuEf mS / arsmuft}kd uD;&JŒrsuEf mS æ? tJ'rD suEf mS awGtm;vH;k udk zH;k v$r;f ypf+yD; yDyo D o
}uD;ay:vmwmuawmh Adv k cf sKyf}uD;ae0if;qdw
k hJ ol&ŒJ rsuEf mS ygy?J u|eaf wmhu
f kd ±l;ae+yDvrkd xifyge@J ? rqD
rqdik Af smvd@k vJ rajymyge@J ? wu,fukd u|eaf wmfjrifjrifaerdwhJ rsuEf mS awGxrJ mS Adv k af e0if;rsuEf mS }uD;vJ
ygygw,f?

ÐÐÐ

w&ufawmh opfom;wHcg;}uD; 'dkif;ceJqGJyGifhoGm;w,f?


tvif;a&mifudk jynfhjynfh00jrif&vdk@ xdkifae&muae 0rf;yef;wom tjyifbufudk=unfhvdkufr,f
jyifawmh 0ifvmwmu arsmuft}kd uD;av? xH;k pHtwdik ;f avSmifovdv k kd tðyH;rJrh }hJ uD;eJ@ayg?h rsuEf mS ±_ŒH wGwG
}uD;udk tH=h oovdyk pkH rH sKd ;jzpfatmif wriftwif;zefw;D ,lvu kd +f yD; vufwzufu ESmacgi;f }uD;udyk w d &f if;æ
“atmf æ rif; rat;bl;vm;? rd;k wGi;f }uD;uGm/ olrsm;rsm;at;vGe;f vd@k taEG;xnfawmifxyf0wf
ae&+yD? rif;rSm tukefc|wfvdk@uGm æ tHhyg&JŒ æ tHhyg&JŒ” wJh?
u|eaf wmfu ud, k b hf }uD;avmuftouft&G,&f w dS o
hJ @l ukd “ratvd;k }uD;”vd@k aumfqyJ pfvu kd cf sif
pdwfudkreJ}uD;atmifh+yD; ol@udkcyfwif;wif; jyef=unfhaerdw,f?
“trav;æ [dkbufeJeJvSnfhyg/ rif;u wrifaighjyaeovdkyJ/ igu rif;toufrS&Sdao;&JŒvm;vdk@yg

0if;wifhxGef; 99
(6)wdkufrSm avmufudkufwm cH&zl;ovm; ESifh tjcm;axmif0wˆKwdkrsm;
æ [m; [m;”
wHcg;udak qmifyh w d +f yD; jyefomG ;w,f? a'goawGu wvdyv f yd v
f u
d_ wf ufvmw,f? em&D0ufausmf
ausmfavmuf=umawmh wHcg;}uD;*sKdif;ceJ yGifhoGm;jyefw,f? 0ifvmwmu“xrif;xdk;”‘zdk;eDawmif’yg?
xHk;pHtwdkif;ESmacgif;}uD;udk ydwfvdk@? oluawmh u|efawmhftcef; wae@ESpfacguf rSefrSefa&muf&wJholyg?
reuf‘xrif;xd;k ’csed f xrif;yef;uefvmay;wacgu/f nae‘xrif;xd;k ’csed f xrif;yef;uefvmay;wacgu/f
aygif;ESpfacguf ra&mufa&mufatmif vm&olyg?
“a&mh - a&mh uae@tom;pm;ae@æ =uufom;wJAh sæ &Sm;&Sm;yg;yg; xrif;yef;uef 'efyef;uefjym;udk
oHwHcg;atmufuae xdk;oGif;ay;vmw,f? vHk;wD;xrif;yHkav;ay:rSm =uufajcaxmuf}uD;wacsmif;?
wu,fu =uufaygiw f aygijf zpf&rSm? yHpk t
H jynfah u|;&rSmu wywfrmS tom;pm;weyf? weyftwGuf
tom;(4)atmifp? (16) atmifpwaygiq f akd wmh (4)atmifp[m (7)usyo f m;avmuf&&dS rSm? aygi&f if;
uaer[kwaf yr,fh 'l;qpftxuf tom;awmf±akH wmhyg&rSm/ tckawmh wu,fu h kd ajcaxmufwacsmif;
omom? tom;u bk&m;pl;rdk;óud;ypf ygw,fqdk±Hkav;”
(5)wdu k w f ek ;f uvdok mqd&k if “rat;vd;k awG yHpk aH wmifrw&m;cd;k w,f? 'Dvakd jcaxmuf±;kd }uD; vm
ay;&ovm;uG” vd@k qJrrd mS trSe?f tckvJ yg;pyfu qJrad wmhrvdjk zpfomG ;+yD;rS wpHw k ckukd owd&oGm;rd+yD;
0rf;omvdkufwm? =uuf±dk;}uD;udk=unfh+yD; 0rf;omvdkufwm?
zdk;eDawmif opfom;wHcg;}uD;udk *sKdif;ceJqGJydwfoGm;wmawmif owdrxm;rdvdkuf? =uuf±dk;}uD;udk
tm;yg;w&qGJ+yD; reyfweyfcsufxm;wJhtwGuf tay:urmawmifhuyfaewJhta&jym;xlxl}uD;udk
*±kwpdkuf zJh,lpm;aomufaerdw,f?
vl@pdwfrsm;b,favmufcufovJ? t&ifu tckvdk rusufwusufcsufxm;&if awmfawmfa'go
jzpfrdayr,fh tckawmh tckvdkcsufwmudkawmif auseyfrdovdkvdkjzpfvdkufao;? El;El;eyfeyf jzpfae&if
tcuf? xrif;wqkyf [if;wqkyfeJ@ =uuf±dk;}uD;udkajymifpifoGm;atmifpkyf,lpm;aomuf+yD;wJhtcg ajc
axmuf±dk;rmrm}uD;om usefawmhw,f? t"dutoHk;csp&m a&&SnftoHk;csp&m}uD;wckawmh&+yD?
aemufaz;oGm;+y;D &if okwpf &mwkwaf csmif;}u;D wckawmh&+y?D =uufajcaxmuf±;kd wkwaf csmif;? oH;k +y;D
ao;&nfxJxnfhaq;/ +yD;&if eH&Haxmifxm;/ ±dk±dkaoaooHk;&if teJqHk;q,fhav;ig;&ufavmufawmh
tomuav;aygh? csOfaygif±dk;vdk aysmhacGtdzwfoGm;p&m ta=umif;r&Sdawmh? 0rf;omvdkufwJhjzpfjcif;?
avmufawGwifyg;txd txdk;tudkufcH&pu abmif;bDwdkav;wxnfavmufrsm; udk,frSm
0wfxm;cGiu hf seaf o;&if awmfawmfaumif;rSmyJv@kd pOf;pm;rd+yD; tJ'pD Of;pm;rdru _ awmh b,fvrkd S jynf0h cGihf
ray:vm? aemufaz;oGm;+yD; okwpf &mwkwaf csmif;av;wckavmuf&&dS ifaumif;rSmyJqw kd muawmh tck
jynfhpHkoGm;+yD? ,m,DjynfhpHkoGm;+yD? “vlwdk@=uH x&Hawmif acs;okwfcaemif;jzpf” qdkwJh i,fi,fwkef;u
=um;cJh&zl;wJhjyufvHk;pum;[m bm[kwfao;vdk@vJ? tckawmh “ vlwdk@=uH =uufajcaxmufawmif
acs;okwfwHjzpf ” oGm;&+yDr[kwfvm;?
xrif;pm;+yD;awmh oHwdkif=um;uaevufv#Ld+yD; a&av;wcGuf cyfaomufrdw,f? a&uvJ rsm;
rsm;r&Sd? rsm;rsm;&SdvJ rsm;rsm;raomuf&J? rsm;rsm;aomuf&if rsm;rsm;aygufrdayvdrfhr,f? rsm;rsm;
aygufrd&if ‘r[meHwmtdkif}uD;’acsmif;aygufoGm;Edkifw,f? wv_yfv_yfeJ@vm&wmawmif &ifbwfay:
txd a&mufa&mufvmwwfwhJ ‘avmuf’aumifawG[m acsmif;ayguo f mG ;vd@k uawmh q,fq rujref
100 0if;wifhxGef;
6 wkdufrSmavmufudkufwmcHzl;ovm;
wJh tjrefE_ef;eJ@ ydkrdk'kuQay;=uvdrfhr,f? ausmwcif;pmtwGuf wpfESpfoHk;av;ta&twGuf ajcmuf
axmifeJ@ ajcmufajcmufaoG@aoG@ae&muav;wck zefwD;EdkifawmhrSmr[kwf?
“xdr/_ odr/_ TESpcf /k =uyf=uyfowdðy” wJ?h oJtif;*lq&mawmf}u;D uawmh 0dy\emw&m;awmfukd
avmukw&W mvrf;pOfbufuae wifjyoGm;cJw h ,f? u|eaf wmfuawmh ‘xdr’_ vJ xdreS ;f / odrb _ ufuae
odoad eygw,f? 'gayr,fh avmukw&W mr[kww f hJ avmuDvrf;uae jzpfaewJt h wGuf xd&if/ xdwmudk
od+yD; emygw,f? ESv;kH om;xJtxd emygw,f? t±d;k xJtxdemygw,f? w&m;r&Edik af o;bl;vd@k ajymcsif
vJ ajymygap?
avmufudkufxm;&muaejzpfvmwJh temawGudk=unfh&if;‘avmufaumif’&JŒ rsufESmudkvJ ajy;
ajy;jrifygw,f? avmufawGuv kd J aoaocsmcsm=unfrh yd gw,f? arsmuft}kd uD;&JŒtoHuvkd J jyefjyef =um;
aerdygw,f? a&$usD;&JŒrsufESmpkwfc|ef;c|ef;udkvJ ‘odr_’ w&m;u aumif;aumif;}uD;rSwfrdaeygw,f?
tm;vHk;&JŒtay:rSmawmh Adkvfae0if;&JŒrsufESm}uD;u v$rf;v$rf;oGm;ygw,f?

ÐÐÐ

tESpfESpfq,fausmfchJyg+yD?
avmufaumifawGvJawG@cJhzl;/ avmufudkufwmvJcH&zl;+yD; avmufudkuf'%f&mawG udk,frSm
aysmufum ESvHk;om;xJavmufom usefawmhayr,fh “ajcmufwdkufrSm avmufudkufwm cH&zl;
ovm;a[h” qdkwJh toHudkawmh ta=umif;qHkwdkif; jyefjyefowd&aerdygw,f? Ò

0if;wifx
h eG ;f

0if;wifhxGef; 101
(6)wdkufrSm avmufudkufwm cH&zl;ovm; ESifh tjcm;axmif0wˆKwdkrsm;

axmif0wˆKwdkrsm; (11)

102 0if;wifhxGef;
(10)bkwf/ (14)a,muf

(10) bkw/f (14)a,muf


0if;wifhxGef;

(1)

“ xdkif ”
bkwfudkif&J@toH//
wbkwfvkH; xdkifvdkuf=u&w,f//
“ zdeyfcsKyf (10)bkwf (14)a,muf ”
rdef;a*s;vf ±kH;cef;av;xJuae wm0efusaxmifrª;qdkolu rsufESmxm;atmufodk;odk;eJ@
armfh=unfhw,f// usaemfwdk@bkwfudkif udkwifodef;u rwfwyf&yfykHpHtaetxm;jynfheJ howif;ydk@t+yD;
vmvwW@H aomtrde@f oH udk apmifv h ifah ew,f// axmifr;ª em;u wef;pD;u pm&Guyf pHk }H uD;ay: pm&if;awGukd
cyfoGufoGufa&;oGif;vdkuf&if; oGm;qdk+yD;ajymvdkufcsdefrSmawmh æ
“ x - xGuf ” qdkwJh bkwfudkif&J@toHeJ@twl/ (10)bkwfpm&if;0ifbkwfom;tm;vkH; xdkif&mrS
rwfwyf&yfvu kd =f u&+yD;/ tvky}f uD;0if; *dwaf yguq f D OD;wnfwef;pDxu G vf m=u&w,f// usaemfw@kd bkwf
a&S@rmS vJ wbkw+f yD;wbkwf tckvykd J wef;pD xdik x f pm&if;ay;xGucf mG =u&ovd/k usaemfw@kd aemufrmS vJ
qdkif&mqdkif&mbkwftvdkuf tvkyf}uD;ustusOf;om;awGu tpDt&D// qGrf;}uD;cHxGuf=u&wJh vlwef;
}uD;eJ@yJ wlovdkvdk/ or0g,rqdkif wef;pDwdk;pm;vkyfae=uwJh vlwef;}uD;eJ@yJ wloa,mifa,mif//
usaemfph w d xf rJ mS awmh ac|;wyftqGcJ x H m;&wJh ac|;wyfom;wef;}uD;[m rvkycf siyf gbeJ @J twif;vkyaf e&
wJt h vkycf iG q
f D wa&G@a&G@omG ;ae&wJyh pHk rH sK;d eJ@y+kd yD; wlaew,f// touft&G,af wGu rsK;d pkyH govdk tom;
ta&mifrsK;d pkH ykpH rH sK;d pkH tr_aygi;f pkH b0aygi;f pkH jzpfygw,f// tm;vk;H ruGrJ jym;wlnaD ewmuawmh axmifcs
cHxm;&+yD;om; axmifustusO;f om; axmifom;qdw k mygy/J / axmifcs+yD;wmeJ@/ axmifustusO;f om;
jzpf+yD;wmeJ@trsm;wumhtrsm;pk}uD;[m tvky}f uD;wm0ef tcsc=H u&ygw,f// omreftusO;f om;rsm;
uawmh tvky}f uD;csc&H wm bmrSx;l xl;jcm;jcm; odyrf jzpf=uayrJh wcsK@d qkd tvky}f uD;csxm;cHpm&if;0if
jzpfomG ;+yDqw kd m 0rf;awmifom=uao;ayrJ/h usaemfw@kd uawmh wpufuav;rS 0rf;rom=uyg// b,fvkd
vky+f yD; 0rf;om&rSmvJ// pOf;pm;=unfah væ/ [dw k ek ;f uqd&k if Edik if aH &;yk'rf eJ@axmifcsc&H wJh edik if aH &;orm;
qd&k if bDuvyfpf ay;&w,f// oD;oef@Eikd if aH &;orm;tcGit hf a&; ay;&w,f// tckawmh æ'D acG;rsK;d rqv
ppftpd;k &u wrifoufouf,w k rf m+yD;usaemfw@kd tay: tpDtpOf&&dS edS EH rdS jf yD; omreftusO;f om;awGe@J
wef;wljzpfatmif tvky}f uD;csxm;ay;rSe;f odae&awmh b,fvv kd yk 0f rf;om&rSmvJ// +yD;awmh ajymvdu k f
ao;? axmifxJa&muf&if axmifom;yJ &Sdw,f/ tm;vkH;axmifom;yJ/ EdkifiHa&;orm;qdkwm r&Sdbl;/
bmaumif}uD; nmaumif}uD;qdkwmawG Al;0rSmc|wfxm;cJh/ 'DxJrSm bmaumifqdkwmrSrvdkcsifbl; æ
wJ/h / omref&mZ0wfre_ @J tusO;f om;awGuawmh/ tvky}f uD;csxm;cH&+yD;+yDqakd wmhæ (uGm) &r,f/ (uGm)&
&if axmifusavsm&h ufw;kd +y;D &Edik rf ,f/ jrefjrefvw G zf @kd tcGit hf a&;&Edik w f ,fv@kd jrif=u+y;D usaemfw@kd vakd wmh
0if;wifhxGef; 103
(6)wdkufrSm avmufudkufwm cH&zl;ovm; ESifh tjcm;axmif0wˆKwdkrsm;
b,frSmcHpm;emusifr_ &Sd=uyghrvJ// (uGm) qdkwmu axmifwGif;a0g[m&wckaygh // uGmwm;vD;qdkwJh
t*Fvyd pf um;uae vmwmaerSmaygh // uGmwm;vD;qdw k m av;ykw H yku H kd qdvk w
kd mr[kwv f m;// wESprf mS
- (12)v/ (12)v&J@av;ykHwykH[m (3)vaygh// tvkyf}uD;us tusOf;om;tzdk@/ tJ'Dvdk(3)vjynfhwdkif;
wuGm&w,f// wESpfqdk&if av;uGm &w,f// uGmudkxyf+yD; tqifhcGJxm;vdkufao;w,f// (u) }uD;
uGmwJ/h (c)acG; uGmwJ/h (*)i,f uGmwJ/h / (u)}uD;uGm qdw k mu yxrwef;pm;ayg/h wuGmudk &uf(40)ausmf
}u;D rsm;awmif av#m&h ufay;owJ/h / wESpaf v;uGm qdak wmh wESpaf v#m&h ufucsn;f &ufaygi;f (160)ausm/f
(170)ausmf// ESpf0ufeD;yg;aygh // (c)acG;uGmu wuGm &uf(30)ausmf/ (*)i,fuGmu (28)&uf qdkvm;yJ/
tJ'gayrJh csKyfxm;wmu uGmawG b,favmuf&vdk@ av#mh&ufawG b,favmufrsm;rsm;/ tm;vkH;ðcH
vdkuf&if okH;ykHwykHudkufxufawmh rydkap& æwJh// qdkvdkwmu axmifokH;ESpftcscHxm;&&if trsm;qkH;
av#mh&uf[m wESpfyJ&r,f/ (2)ESpfxufenf;+yD;awmhawmh/ axmifuxGufcGifhr&Edkifbl;/ tenf;qkH;
jypf'%f(2)ESpcf &H r,fqw kd hJ oabmaygh // wckawmh &Syd gw,f/ tvky}f uD;xJomG ;ae&wmu taqmifrmS
ae&wmxufawmh enf;enf;*Gif ydu k s,o f a,mifa,mif vGwv f yfoa,mifa,mif cHpm;&w,f// usaemf
wd@k ukd eHErdS +f yD; bmEdik if aH &;orm;rS r&Sb d ;l / tm;vk;H axmifom;yJvkd ah ºuG;a=umfowfrw S x f m;ayrJ/h olw@kd
udk,fwdkifu rodromtodtrSwfðyjyD; ac:a0:ae&wmuawmh “ 5§n ”awG æwJh? 5§n æ tkyfwJh?
ac:vJac:p&mygyJ?
tJ'w D ek ;f u usaemfw@kd tr_ww JG l tkypf w k l axmifcscv H u
kd &f olawGucsn;f ta,muf(50)ausm}f uD;
rsm;awmif &Syd gw,f// taqmifrmS a&mufawmh tcef;awG cG+J yD;ae&mcsxm;ovd/k tvky}f uD;rSmvJ ae&mcGJ
+yD;csxm;w,f// wcsK@d u tvky}f uD;,ufuef;rSm/ wcsK@d u vuform;rSm/ usaemfw@kd uawmh zdeyfcsKyfqkd
wmrSmæ//
tvky}f uD;,ufuef;/ vuform;/ zdeyfcsKyfqw kd hJ tvkyXf me/ tvky±f cHk si;f wlwmawmif/ reufwef;pD
+yD;xGu&f wJt h cgrmS awmh bkwq f w
kd mcsi;f u wljyefwmr[kw/f / ol@bw k ef @J o/l ud, k bhf wk ef @J u, kd f xGu=f u&
wm// wcsKd@bkwfu q,fa,mufavmufyJ &Sdwm&Sdovdk/ wcsKd@u q,fhav;ig;a,muf/ wcsKd@bkwfu
ta,mufEpS q f ,favmuf pojzifh pojzifh &Sw d ,f// tckusaemfw@kd bw k [ f m (14)a,muf&w dS ,f// eHywf
(10)ajrmuf bkwjf zpfw,f// 'ga=umifh axmifwiG ;f pnf;urf;owfrw S cf sut f & bkwu f ikd vf yk o f ul w&m;
0if t0iftxGufowif;ydk@&awmh/ “ tvkyf}uD;/ zdeyfcsKyf/ 10 bkwf-14 a,muf”
bkwu f ikd u f udw k ifoed ;f // olu usaemfw@kd vkd 5n r[kw/f vlowfre_ J ah xmifusvmol// axmifouf
awmifawmfawmfav; &aejyD// vlu ydeyf ed &f n S &f nS f rJraJ jcmufajcmuf/ vlowform;±kyf eJeaJ v;rSrxGu?f
rsufrSef}uD;w0if;0if;eJ@/ awmausmif;q&m *dkufrsKd;aygufaew,f// ol@tajymuawmh rcHEdkifvGef;vdk@
a'gotavsmuf vlowfru _ sL;vGev f m&wmyg æ wJ/h / [kwaf vmufp&m &Syd gw,f// bkwu f ikd o f m vkyaf e
&ayrJh wjcm;bkwu f ikd af wGv/kd ociftm;& - u|eyf g;0tvkyrf sK;d vkyw f mr&S&d mS // zdeyfcsKyf±x Hk rJ mS vJ ol[m
zdeyfcsKyfu|r;f usio f l zdeyfcsKyfq&m// “ ud, k v hf wl @kd jy\emrwufatmif/ usaemft h ay:vJ ykrH usatmif/
vnfovdkom=unfhae=uAsm ææ cifAsm;wdk@[m ynmwwfawGyJ æ” vdk@ wdk;wdk;wdwfwdwfajym+yD;/
wcsKd@udpP roda,mifrjrifa,mif aqmifay;w,f// c|efwm csufwmawG rvkyf//
tvkyf}uD;us axmifom;tkyf axmifom;wef;}uD;u ppfab;'kuQonftkyf}uD; wa&G@a&G@oGm;ae
wmeJ@vJ =uH=uHzefzefwal eoa,mif xifrjd yefw,f// =unfah v æ vufawGu ºuGyºf uGyt f w d af v;awGukd
104 0if;wifhxGef;
(10)bkwf/ (14)a,muf
ud,k pf uD ikd v
f @kd // taoG;ta&mifawGuvJ rGrJ aJG jcmufajcmufe@J // tjyifrmS b,favmuftom;jzLjzL/ 'DxrJ mS
a&mufvm&if e*dt k jzLa&miftom;[mvJ jzLajcmufajcmufyjJ zpfomG ;&um w±kwb f ed ;f pm;tom; jzpf
oGm;&ygw,f// tpurS cyfrrJ q J &kd ifawmh a*:&if*sD tom;ta&mif ayguv f m&ygw,f// b,fvrkd S pdpk akd jy
ajyr&Syd g// vlwikd ;f vlwikd ;f tvdt k avsmuf ud, k af &mifu, kd 0f gawGyg rSed o f mG ;&ovdyk gy/J / a&a=umif/h tpm;
taomufa=umif/h ae&xdik &f r_awGa=umifw h ifru/ edp"P 0l tqJtqdk tqltaiguf t}udr;f tarmif;awG
a=umifha&m/ wrifoufouf eHESdrfqufqHcHae&r_awGa=umifhyg/ trsKd;rsKd;aomta=umif;a=umif;awG
a=umifh tm;vkH;tm;vkH;aom tusOf;om;axmifom;wdkif;avmuf[m udk,fa&mif udk,f0g rGJajcmuf
ajcmufjzpfae&wmcsn;f yJv@kd xifryd gw,f// vufxu J ºuGyºf uGyt f w d af v;awGxrJ mS vlwikd ;f vdv k kd yg=u
wmu yvwfpwpfaumfZvkHav;awGyg// a&r_wf}uD;}uD;eJ@ a&okH;r_wfpmavmufqHhr,fht&G,fwl
yvwfpwpfaumfZvkaH v;awGyg// bmvd@k t&G,w f v
l @kd ajym&ovJ qd&k ifætjyifuaxmif0ifpmvmawG@
oluaxmifteD;u axmifom;rsm;twGuyf pPn;f av;awGa&mif;wJq h ikd af wGrmS b,fvykd pPn;f rsK;d 0,fay;
oifhovJvdk@ pkHprf;ar;jref;+yD;0,fay;r,fqdk&if/ r&SdrjzpfypPnf;tjzpfajym+yD;/ xdk;ay;vdkufr,fhypPnf;
eHywfwpf[m 'DZvkaH v;rsK;d awGyjJ zpfr,ft h jyif t&G,u f vJ 'Dt&G,af v;awGcsn;f yJjzpfwma=umifh jzpfyg
w,f// 'ga=umift h a&mifomuGmr,f/ t&G,u f awmh twlwcl sn;f jzpfygw,f// vlwikd ;f vlwikd ;f [m yvwf
pwpfaumfZvkHav;awG udk,fpDeJ@csnf;jzpfygw,f// wcsKd@uawmh yvwfpwpfaumfZvkHav;udk
ºuGyfºuGyftdwfxJawmif rxnfh/ tay:E_wfcrf;axmifhauG;av;rSm taygufav;azmuf+yD; óud;v#Ldcsnf
aESmifxm;+yD;/ yck;H rSmvG,x f m;=uolawGvJ &Syd gw,f// aoewfv, G x f m;ovdrk sK;d / vG,t f wd f vG,x f m;
ovdrk sK;d ayg/h / vSr;f =unfv h u
kd &f if vl&@J rsuEf mS om oJou J u JG rJG jrif&&if &Srd ,f/ vlawG&@J u, kd af y:u a&mifpHk
aumfZvkHav;awG&,f/ vufxJu ºuGyfºuGyftdwfa&mifpkHav;awG&,fuawmh xifxif&Sm;&Sm; jrif&yg
vdrrhf ,f// bke;f }u;D eJ@oydwv f /kd tvky}f u;D us axmifom;tusO;f om;eJ@ yvwfpwpfaumfZvk[ H m cGrJ &Edik f
wJh ta&;}uD;ypPn;f wckjzpfaeygw,f// wu,fukd 'DyvwfpwpfaumfZvkaH v;awGuvJ tif;pdef e&odef
}uD;xJrSmawmh tokH;0ifvSygw,f// =unfhav æ 'DaumfZvkH[m xrif;pm;csdefrSm xrif;pm;zdk@ZvkH//
a&csK;d csed u
f sawmhaumæ/ a&csK;d zd@k a&cyfp&mcGu[ f m 'DaumfZvkcH u G af v;yJayg/h / ud,k chf u
G u f ,kd ,f ol mG ;+yD;
a&csK;d &wm// a&uefbm,mu cyf-wcGuf vd@k wikd af y;oHe@J tnD/ cyfciG &hf wJah &wcGu[ f m 'DZvkaH v;cGuf
uav;yJaygh/ cGuf}uD;}uD;eJ@oGm;cyfvdk@/ &wmr[kwfbl;// 'DZvkH[m v,form;awG&J@(46)aygifudkuf/
orm"dwif;awmif;vdkyJ/ tif;pdefe&odeftusOf;om;awG&J@pHudkufpHawmf0ifa&cGufvJyJ jzpfw,f//
taqmifrSmqdk&if 'DvdkaumfZvkHcGufeJ@ trsm;qkH;a&csKd;cGifh&wm (10)cGufyJ// wcgwcga&&Sm;wJhtcg/
o}uFefvdktcgrsKd;rSmqdk&if 'DvdkaumfZvkHcGufeJ@ (6)cGufeJ@tjyD;csKd;&wmawmif &Sdao;//
a&&Sm;wJhtcg (6)cGufuawmh [kwfyg+yD/ b,fhES,fo=uFef}uD;vdktcsdef (6)cGufqdkwmuawmh æ
w,fvdkvJvdk@ em;±_yfroGm;ygeJ@// o}uFefqdkwm tjyifrSmom tjyifavmuom;awGtwGufom a&
obifyGJawmf/ a&upm;yGJ// axmifxJrSmu tjyifuvlawG a&tokH;rsm;csdefjzpfvdk@a&tenf;qkH;yJvm
wJhtcsdef/ a&csKd;cGifh cGufa&tenf;qkH;yJ csKd;&csdefav// 'DaumfZvkHcGuf&J@aemufxyftokH;0if/ vufawG@
tokH;cswefzdk;}uD;wrsKd;uawmhnus&if tdyf&m0if&if acgif;tkH;aygh// ZvkHav;udkarSmuf+yD;/ ykqdk;pkwf
'grSr[kwf tusôav;eJ@ywf+yD;csxm;tokH;ðyvdkuf&if acgif;tkH;tjzpftokH;awmfcH&Smawmhwmaygh//
aumfZvkcH u G af &mifpHk ºuGyºf uGyt f w
d rf sK;d pkaH &mifpeHk @J tvky}f uD;us tusO;f om;wef;}uD;[m tvkyf
0if;wifhxGef; 105
(6)wdkufrSm avmufudkufwm cH&zl;ovm; ESifh tjcm;axmif0wˆKwdkrsm;
}uD;0if;xJa&mufvm+yD;wJhaemufrSmawmh/ udk,fhtvkyf±kHXme&Sd&mbufqD udk,fcsKd;+yD;0ifvm=u&w,f?
ud,k bhf w k ef @J u,
kd /f ud,
k t
hf yk pf ek @J u,
kd af yg/h / ,ufuef;/ vuform;/ yef;yJw@kd u b,fzuf/ zdeyfcsKyf/ pmtkyf
csKyfw@kd u nmzufqakd wmh tusO;f om;wef; tusO;f om;tky}f u;D udk (2)ydik ;f cGyJ pfvu kd o
f vdk jzpfomG ;w,f?
vrf;r}uD;jcm;xm;wJh [dkzuf&yfuGufeJ honfzuf&yfuGufav;vdk jzpfoGm;w,f//
,ufuef;bkwu f awGjzpfwhJ tud}k u;D udv k aS &$ / OD;av;Adv
k pf ;kd wif/h OD;xGe;f atmif/ OD;azwif/ udòk z;d xdef
pwJhusaemfwdk@ 5§n nDaemifwtkyfu b,fzufjcrf;qD csKd;0ifoGm;wm vSrf;jrif&w,f//
usaemfwdk@zdeyfcsKyf (10)bkwfu (14)a,mufudkjyef=unfhvdkufr,fqdk&ifvJ wef;pD;udkwifodef;
wa,mufuvGJvdk@usef(13)a,mufvkH;[m EdkifiHa&;r_awGcsnf;// 'gayrJh tm;vkH; 5§n awGcsnf;awmh
r[kwf// u&if}uD;apm&SufzeJ@ udkpdk;xGwfwdk@u 17§1 awG æ// usaemftygt0if AdkvfZifaumh/ iodkif;
acsmif;pdk;0if;/ yavmifatmifpef;/ udkarmifarmifwdwf/ udkaX;atmif(Zifvif;)/tbOD;bOD;/ OD;xGef;jrifh/
OD;ausmfjrifh/ OD;jrpdef/ OD;atmif}unfwdk@uawmh 5§n awG//

(2)

zdeyfcsKyf±kHu ±kH}uD;(2)±kH //
usaemfwdk@u wu,fzdeyfcsKyfpufawGyg&SdwJh yxr±kH}uD;xJ0ifvdkufcsdefrSm/ vl}uD;awGjzpfwJh tb
OD;bOD;/ OD;xGef;jrifh/ OD;jrpdef/ OD;ausmfjrifh/ OD;atmif}unfwdk@wawGu om;a&jym;csyf}uD;awGyJxm;wJh
'kwd,±kHxJ tv#Ldtv#Ld 0ifoGm;}uw,f//
udpk ;kd xGw}f uD;u ±kx H aJ &mufwmeJ@o@l zed yfcsKyfpuf}uD;ab;csw d x
f m;ypfcw hJ hJ vufEpS zf ufv;Hk r&Sad wmh
wJoh @l &@J ypk eG q
f aD oG;a&mif tuspô w k }f uD;udk vJv, S 0f wfqifjcif;tr_ðyae+yD// tvky0f ifawmhr,fqw kd hJ 'DZikd ;f
tjynfeh @J aygh // ol@tus}ô u;D &J@rv l ta&mifu ykpeG af oG;a&mifjzpfayrJ/h pufqaD wGtvdr;f vdr;f / acs;an‡maf wG
txyfxyfeJ@qdkawmh o&ufxnfyef;±kdufqifvdkvdk tuGufuGuftajymufajymufjzpfay:aeygw,f//
rkwq f w d af r$;awG yg;odik ;f ar$;awGe@J tjyif qHyifuvJ zGmvHusaJ tmifx;kd xd;k axmifaxmifjzpfaewJh
udkpdk;xGwf}uD;&J@'DZdkif;[m wu,fhpufq&m}uD;ykHaygufaew,f// +yD;awmhrS b,fu&xm;rSef;rod&wJh
ol@&@J aq;wHw0kd g;±k;d wyf}uD;xJ aq;r_e@f awGjznf+h yD;/ rD;wd@k +yD; ol@puf}uD;aemufrmS aqmifah =umifx h ikd &f if;/
wzGm+yD;wzGm tm;&yg;& zGmawmfrlaew,f//
Adv
k Zf ifaumhu udw k ifoed ;f pm;yGaJ y:wifxm;wJh wlawGe@J zdeyf±u dk o f aH wGukd oGm;,lvm+yD; usaemf
wdk@udka0r#ay;w,f//
“ud, k v hf w
l @kd / [dak &S@uzdeyfyu Hk kd 'Dae@wae@v;Hk tcsed q
f +JG yD; xifovdv k nfovd±k u dk yf pfvukd =f uzd@k y”J
usaemfw@kd a&S@rvSr;f rurf;rSm ayckaH o;ao;av;awGwyfxm;wJh zdeyf±u dk t f vkypf m;yG&J n
S }f uD;wvk;H ?
tJ'Dtay:rSm cGm±kdufzdk@vdkaeao;wJh zdeyfykH}uD;wykH// om;a&&SL;zdeyfykH=urf;}uD;awG æ//
usaemfw@kd u usaemfw@kd vufpaJG wmfºuyG ºf ut G w d u
f av;awG pkyx Hk m;&m zdeyf±aHk xmifh auG;av;em;
xdkif+yD;pum;pjrnfajymqdkae=u&mu wwfEdkifor# tcsdefqGJEdkifor#qGJ+yD;rS xvmcJh=uw,f//
“ 'DzdeyfawGu ratvdk;0g'gawG pD;zdk@vm; rodbl;/ tukefvkH; oHawGacsmf+yD;om rodrom ±kduf
ypfAsm æ”
106 0if;wifhxGef;
(10)bkwf/ (14)a,muf
iodkif;acsmif;pdk;0if;}uD;u avoHwdk;wdk;eJ@ajymw,f// ol@ykHu ydefydef&Snf&Snf/ ol@t&yfeJ@tòydif ol@
vnfwdkif}uD;uvJ cyf&Snf&Snf// a&S@qkH;ursm; olwef;pD bkwfxGuf&wJhae@rsm;qdk&if/ rm;rm;rm;rm;eJ@
ol@yyHk ef;oGijf yif[m tvSLcHxu G tf zG@J }uD;udk OD;aqmifac:,lvm&wJh a*gyuvl}uD;*du k rf sK;d ayguaf ew,f?
tJvdktcgrsKd;qdk&if AdkvfZifaumhu ol@oli,fcsif;&Jabmf&Jbuf}uD;udk=unfh&if; aemufuae wcGD;cGD;eJ@
oabmusaewwfw,f// Adv k Zf ifaumhu a&=unfom;// a&=unfe@J iodik ;f acsmif;qdw k m we,fxv J vkd kd
awmifajymvd@k &ovdk i,foil ,fcsi;f vJ i,foil ,fcsi;f awG æ// wuUov kd af usmif;om;b0awGwek ;f uvJ
ausmif;om;oydwu f pd eP @J axmifxt J wlwal &mufc=hJ uzl;ol uHwt l usK;d ay;awGjzpfovd/k tckvJ Edik if aH &;
tr_twlwel @J axmifxt J wlwal &mufc&hJ jyefoal wG jzpfygw,f// wu,fu Adv k Zf ifaumh &J eh mrnf&if;u
wif0if;// 'gayrJh b,fou l rS ol@ukd udw k if0if;vd@k rac:/ emrnf&if; udw k if0if;qdw k mudak wmif awmfawmf
rsm;rsm;uawmh arhae=u+yD// AdkvfZifaumhtjzpfeJ@yJ odae=uwm=um+yD// 'Dvdk AdkvfZifaumhemrnf wGif
vm&wmuvJ aemufcHordkif;a=umif;u &Sd+yD;om;// ol[m wu,fhabmvkH;orm;/ tm;upm;orm;?
yxrwef;vufa&G;pifabmvk;H orm;txdawmif jzpfczhJ ;l ao;qdv k m;yJ// tJ'w D ek ;f u Armjynfuv kd m+yD;/
abmhv;Hk enf;jyq&m vmvkyaf y;olu ±k&mS ;u// emrnfu Adv k Zf ifaumhv@kd yJ xifygw,f// tJ'aD bmhv;Hk
enf;jy}u;D eJ@ rsuEf mS ayguf rsuEf mS us awmfawmfav;qifw/hJ axmifaxmifarmif;armif;eJ@ abmfv;Hk orm;
vJjzpfaewJh ol@ukd ol@rw d af qGrsm;u Adv k Zf ifaumh Adv k Zf ifaumhvkd ah c:=u&muae/ Adv k Zf ifaumh emrnf
&vmwmvd@k q=kd uw,f// 'gayrJh 'DvAkd v kd Zf ifaumhemrnfwiG cf &hJ wm ol@twGuaf wmh idt k m;xuf &Dtm;
oefp&mtjzpfrsKd;yJajym&rvm;/ tukodkvfò*d[f0ifar$zdk@t&if;tESD;wck xyfay;vdkuf&wmvdk@yJ ajym&
rvm; rajymwwf// AvmcsD taqmfcHvdkuf&+yD;rS'Demrnf[m ydkrdkcdkifrmatmif uifyGef;wyf+yD;om;jzpf
oGm;&w,f// tjzpfu 'Dv/kd / yxrqk;H t}udraf xmifx0J if&awmh ol@ukd Adv k Zf ifaumhæ Adv k Zf ifaumhv@kd vJ
awmfawmfrsm;rsm;u ac:ae=uwm=um;xm;ykH&wJh axmufvSrf;a&;trsKd;,kwfrsm;u “ ratvdk;æ
rif;u ±k&mS ;tazac:csiw f ahJ umif/ uGejf rLepfpw d af yguaf ewJah umifaygh æ[kwv f m;/ emrnfuu kd Adv
k Zf if
aumhqdkæ[kwfvm;æ” qdk+yD; b,fnmaAvdkuf=uwm cHvdkuf&&Smygw,f//
abmhvkH;orm;rdk@ac:=uwmygAsm æ AdkvfZifaumhqdkwmabmhvkH;orm;ygAsm æ uGefjrLepfacgif;
aqmifwa,muf&@J emrnfr[kw&f ygb;l Asm æ vd@k renf;}uD;&Si;f jyvdu k &f wmawmif/ t±ku d t
f ESucf &H wJh
ab;uawmh vkH;0uif;uif;&Sif;&Sif; rvGwfcJhvdk@qdkygw,f// axmufvSrf;a&;rsm; A[kokwjynfhpkHvdkufykH
awmfvu kd yf u
Hk awmh tHzh , G o f wk ygy/J / olw@kd rodwm tjypf=uHzef&mS wwfwmu ta&;r}uD;// cH&oltzd@k
uawmh woufrw S o f m;p&mygy/J / 'Dvekd @J æ Adv k Zf ifaumh qdw k ehJ mrnf[m ydyk +kd yD;cdik rf mvmcJ&h &if;/ tar
ay;wJhi,femrnfxuf ydkydk+yD;wGifus,fvmcJh&ol/ todtrSwfðycH&oljzpfvmw,f//
aemufwa,mufuawmh yavmifatmifpef;// usaemfw@kd bw k x f rJ mS awmh t&yftykq;Hk // awmfawmf
udkododomom ykvGef;vS&Smolwa,mufjzpfygw,f// yavmifatmifpef;vdk hac:=uayrJh/ wu,fu
ol[mArmppfppfwa,muf// awmcdo k mG ;&mrSm yavmifa'orSmyJtae=umvmcJ&h olr@kd yavmifatmif
pef;vdk@ emrnfwGifvm&ol jzpfygw,f//
usaemfwdk@&J@yJcl;om; udkarmifarmifwdwf}uD;udkawmh trsm;u udkwdwf/ udkwdwf}uD;vdk@yJ ac:=u
w,f// w±kwaf oG;ygorl kd t h om;ta&mifu jzLaeayrJ/h 'DxrJ mS awmh b,fuvm jzL0if;=unfpifaeygrh vJ?
jzLzwfjzLavsmfaygh// aumfudkif;rsufrSefteufav;eJ@/ yg0gwyfrSefu bJOykHav;eJ@? wu,fhudkynmwwf
0if;wifhxGef; 107
(6)wdkufrSm avmufudkufwm cH&zl;ovm; ESifh tjcm;axmif0wˆKwdkrsm;
wa,mufykH xGufaew,f// oGm;wmvmwmuawmh cyfoGufoGuf// xDceJqdk udkwdwfyg+yDvdk@awmif
ajym&rvm; rajymwwf// OD;oef@ta&;tcif;wke;f uvJ udw k w
d w f @kd a&S@u? tckvJ a[m'D 5§n tky}f uD;
xJrmS pm&if;0iftif;0ifygvmjyef+y/D / ole@J ywfoufv@kd u Edik if aH &;avmurSm ajymprSww f iG af ewm &Sw d ,f?
olu pdwfu cyfxufxuf// ol@taru ol@udk cspfvdkufykHuvJ wkefaeatmifudk cspf&SmowJh// emrnf
awmif b,fawmhrS tjynfhrac:/ twdwf – twdwfvdk@yJ ac:owJh// OD;oef@ta&;tcif;r_eJ@ ausmif;om;
b0 axmifx0J ifc&hJ awmh/ udw k wd &f @J cspv f pS mG aomtar}uD;[m om;av;twdwt f wGuf rsu&f nfawG
wa0a0eJ@/ wywfrS axmif0ifpmtysufrcH ra&mufa&mufatmifvm&SmowJh// tcspfqkH;om;twGuf
aumif;Ed;k &m&mav;awG axmif0ifpmyd@k v@kd &wmav;awG vmyd@k &if;/ om;rsuEf mS vmvm=unf&h mS owJ?h
ae@wikd ;f axmif0ifpmrsm;vmawG@v@kd &r,fq&kd if/ ol@om;av;udak e@wikd ;f jrifEikd zf @kd yJc;l awmif rjyef? axmif
Al;0eJ@eD;&mae&mrSmyJjzpfovdkntdyf+yD;awmif ae@wdkif;axmif0ifpmvmawG@aer,fhtarrsKd;// ay;csif
wmawGay;+yD;/ tusOf;om;}uD;vkH;vkH;jzpfae&wJh om;cspf}uD;rsufESmudk =unfh=unfh+yD; rsuf&nfvnf&GJ
tjrJvdkvdkidkwwf&SmowJh// pdwfcyfxufxufjzpfwJhudkwdwf}uD;u wae@awmh “ tar æusaemfhudk vm
vmawG@+yD; tckvdk idkidkae&if tarrvmcJheJ@awmhætaridk&if/ aemufæusaemfhqD vmrawG@eJ@awmhæ”
vd@k ajymvdu k rf od wJ/h / tar[m om;rsuEf mS udk w0}uD;=unf+h yD;acgi;f }uD;udk ndwjf y&SmowJ/h / xk;H pHtwdik ;f
yJ/ aemufwywfa&mufawmhvJ taraxmif0ifpmtdwfqGJ+yD; a&mufvmcJhjyefowJh// axmif0ifpmtdwf
av;qG+J yD;/ xk;H pHtwdik ;f om;rsuEf mS w0}uD;ai;=unfah e+yD;/ 'Dwcg'v D akd jym&SmowJ/h / “ om; æ twdw/f
tarridb k ;l aemfæ/ om; ætwdw/f tarridb k ;l aemf ” vd@k q@kd eifh a=uuGo J }H uD;eJ@ajym&if;u rsuEf mS jyifay:
rsu&f nfv;Hk }uD;awGu xde;f rEdik o f rd ;f r& wvdrv hf rd phf ;D usae&SmowJ/h / tarridb k ;l aemfævd@k twif;tm;
wif;ajymae&if;u &SKd ufo}H uD;u xGuaf e&SmowJ/h / &ifxu J idak ewmudk b,fvv kd yk f xde;f Edik &f mS rSmwJv h J
udw k wd &f ,f æ// om;ætarridb k ;l aemfv@kd om;auseyfavmufatmif óud;pm;yrf;pm;wkew f ek &f &D D wzGzG
ajymqdak e&if;u/ rsu&f nfawG awGawGawGawG pD;usae&SmwJh rdcifwa,muf&@J rsuEf mS udk jrifvu kd &f av
olwikd ;f &ifeifch =hJ u&ygw,f// aemufwcg - om;qDrvm&rSmpd;k vdk /h om;u rvmcJeh @J awmhv@kd ajymrSmpd;k vd@k /
pdw}f uD;wJo h m;u pdwcf +k yD; aemifxu G rf awG@awmhrmS pd;k vd@k wu,fickd siaf ewmudk =uHzefóud;pm;xde;f csKyf
ae&if;u &ifxu J vdu _ w
f ufvmaewJh ido k wH 0uf ±_u d o f w
H 0uf}u;D eJ rh su&f nfawG awGawG awGawGp;D us
ae&SmwJh udw k wd &f @J taryku
H kd ESv;Hk om;&So d wl ikd ;f u ajymrqk;H Edik af tmifjzpfc=hJ u&ygw,f// ajymprSwf wGif
cJh&ygw,f//
aemufwa,mufuawmh usaemfw@kd &@J uakd X;atmif (Zifvif;) }uD;yg // 'Dwacguf axmifxaJ &mufchJ
&olawGxJrSm udkaX;atmifu ESpfa,mufjzpfaeygw,f// wa,mufu armfwmaX;atmif// 'ga=umifh
±kwfw&ufvSrf;=unfhvdkuf&if/ qdkAD,ufypPnf;rJhacgif;aqmif}uD; vDeifeJ@cyfqifqifwlwJh txl;ojzifh/
vDeif&J@ezl;}uD;eJ@ezl;a& 'l;a&awmfawmfwlwJhezl;}uD;vJ&SdwJh usaemfwdk@&J@udkaX;atmif}uD;udk vDeif aX;
atmifvdk@yJ uifyGef;wyfac:a0:=uygw,f// olu at;at;aq;aq; wnfwnf+idrf+idrfeJ@ vl}uD;qefol
jzpfygw,f// usaemfw@kd xufvJ touft&G,t f m;jzif}h uD;ol 0gtm;jzifv h J }uD;olyg// axmifx0J ifc&hJ csed rf mS
orD;ESpfa,muftaz//
usaemfw@kd uawmh ol@ukd ol@u, G &f mrSm vDeif}uD;vd@k yJ ac:=uw,f// ole@J usaemf[m taqmifrmS
wcef;wnf;vJ twlae&±krH u tdyaf wmhvJ ab;csi;f uyf// ab;csi;f uyfqw kd m wu,fu h akd b;csi;f uyfyg?
108 0if;wifhxGef;
(10)bkwf/ (14)a,muf
yufvufvSeftdyfom±kH ausmwcif;pm &Sm;&Sm;yg;yg;ae&mav;om&wmrdk@wa,mufeJ@wa,muf[m
xdqufaewmygy/J / ol@vykd J usaemf&h @J ab;wzufrmS ab;csi;f uyfvmusou l awmh wGaH w;u c&pf,mef
oif;tkyq f &mawmf}u;D q&mapm',fe, D ,fyg// q&m',f}u;D u u&iftrsK;d om;yg // ol@ZeD;u autif,l
acgi;f aqmif}uD;ref;bZH&@J wrl awmif awmfw,fv@kd xifygw,f// olu autif,el @J ywfouf+yD;ygvmwJh
17§1-2 yg // wcgw&H tjyifupDrcH suaf =umifh “omwD;'D ” qdw k mawG tpkvu kd t f ðyHvu kd f odr;f usL;H +yD;
0ifvmwJhtcgrsm;rSmqdk&if usaemfwdk@&J@wudk,fpmae&mav;awGyg xyfusK@Hay;vdkuf&+yD; vDeif}uD;wdk@
q&m',f}uD;wdk@[m usaemfh&J@ab;csif;uyf tjzpfuae/ ausmcsif;uyf &ifcsif;uyftqifhtxdawmif
a&mufa&mufoGm;&ygao;w,f// omwD;'Drsm; crsmuawmh wcsKd@rsm; acs;ykH;}uD;eJ@ao;tdk;tem; acgif;
qdu k tf yd &f awmhwt hJ xdjzpfomG ;&ygw,f// usaemfw@kd urS wwfeikd o f r# yl;Edik of r# yl;uyfusK@H ±ek @f ray;bl;
qd&k if omwD;'Drsm;tjzpf[mwDaumifwaD xG;}uD;awGvkd vk;H axG;wGe@f vrd af e&±krH #ru 'kwef;pD;vkyo f &l @J
rqef@qef@atmif om;a&cg;ywfw&rf;&rf;eJ@ twif;±kdufoGif;ay;aer_udk rjrif&ufp&maumif;avmuf
atmif jrif&=um;&ygvdrfhr,f//
vlom;pifppfawGuae wd&p>mefxuftjzpfq;kd &wJb h 0usa&mufae&olawGukd vk;H ceJ cJceJrsu0f g;
xifxifjrifawG@&EdkifwJhae&m[m axmifvdk@yJ qdkvdkufcsifygw,f// axmiftm%myg;uGufom;rsm;/
axmifajconf;vufonf;rsm; qDref;ref; }udr;f 0g;avh&w dS hJ “ axmifu/G bmrSwo f vJ/ rift h arviftrd f
aeovdkaevdk@r&bl;/ rEdkif Edkifatmifudkifr,f/ axmifu rEdkifvdk@/ EdkifiHawmftpdk;&&,f æ jyefac:oGm;yg
awmhvkd t h pd;k &qDjyefy@kd &wmaxmifordik ;f rSm b,fwek ;f urS r&Scd zhJ ;l bl;/ b,fawmhrv S J &Srd mS r[kwb f ;l ”
qdwk hJ vlrqefveG ;f vSwhJ tjrifoabmxm;rsm;eJ@tnD &uf&ufpufpufEydS u f uG jf ywwfwm orm;±k;d us
jzpfaeovdk/ “ axmifrqef@awmhvdk@ axmifxJxyfrydk@=uygeJ@awmh/ xyfrxnfh=uygeJ@awmh” vdk@awmh
b,fawmhrS ajym=uqd=k uvdrrhf ,fr[kw/f / rqef@qef@atmif xnf=h uzd@k / wDaxG;}uD;vdjk zpfae±krH u iydoyd f
icsOo f yd u f ae iHjym&nfyg xGuu f sus rqef@qef@atmif xnfjh yzd@k twif;±ku d Ef uS f eif;acs jy=ur,fom
jzpfygw,f// tJ'v D kd tcgwikd ;f usaemfah b;csi;f uyf c&pf,mefoif;tkyq f &mawmf}uD;q&m',fe, D ,f[m
ar;a=um}uD;awGaxmifaeatmif tH}uD;udkwif;wif;}udwfaewwfovdk/ usaemfh&J@ab;csif;uyf}uD;
udak X;atmif[mvJ oufjyif;&Sn}f uD;awGut kd qufrjywfcs&if; rsuaf rSmif}uD;udk ñuwfaewwfygw,f?
vDeif}uD;eJ@ usaemf[m r=umr=umwm0efuswwfwJh [if;csufwm0efcH&r,fhae@rsm;rSmvJ twlwl//
tvSnu hf s[if;csuw f m0efuswikd ;f / ESpaf ,mufwwGw J =JG u&&if ole@J usaemf[m wwGw J nf;// reufpmu
awmh trsm;tm;jzifh ykpH yH [ J if;&S+d yD;om;// pepfwuswikd ;f wdwu G cf supf m;&wJh bk&H u d mQ ygq,fxyk af v;awG
xJu oifhavsmf&m[if;wckckeJ@wGJzufpm;vdkuf=u±kHom //
ygq,fvmEdkifoljzpfap/ rvmEdkifoljzpfap/ usaemfwdk@ 5§n tkyf zdeyfcsKyf0iftm;vkH;[m udk,fh
rdom;pkqu D axmif0ifpmvmawG@v@kd &vmcJu h or# bkt H jzpftyfEo HS rd ;f qnf;pkpnf;xm;+yD; twlcw JG rf;
uspm;aomuf=uygw,f// 'DbkH&duQmxkyfav;udk toGm;tjyeftvSnfhus qGJ+yD; &wemxkyf}uD; apmifh
a&Smufae&wmxufrav#mah omowd0&d , d rsK;d eJ x
h ed ;f odr;f apmifah &Smuf=u&ygw,f// 'g[m bkyH pPn;f av/
/ tvky}f u;D xJrmS odr;f xm;cJv h @kd vrJ jzpfovd/k taqmifu tcef;xJrmS csex f m;ypfcv hJ @kd vJ vkðH cpH w
d cf s&wm
r[kwf// wOD;OD;uaAoGm;&if tm;vkH;iwfa=umqdkufoGm;Edkifw,f// tjyifrSm tdrfrSm olcdk;cdk;cH&wmu
axmifxrJ mS ygq,fxyk t f cd;k cH&wmavmuf qk;H ±_;H epfemr_r}uD;Edik /f / naepm[m tom;pm;&ufuvGv J @kd
0if;wifhxGef; 109
(6)wdkufrSm avmufudkufwm cH&zl;ovm; ESifh tjcm;axmif0wˆKwdkrsm;
axmifxJrSmawmh tqdk;qkH;// 0ufawmifpm;rSm r[kwfwJh[if;// 'Dawmh bkH&duQmygq,fxkyfxJu [if;
au|;[if;&Hav;rsm;eJ@rpm;&ufraomuf&ufae@z@kd npm wdik ;f wdcsex f m;&wmav;rsm;eJ@[if;oD; [if;&Guf
av;rsm;t=uHtzefvyk &f mS azG+yD;/ &Hzef&cH gaq;vdyef @J 0,f,+l yD; a&maESmcsuðf ywfwhJ csu[ f if;av;wcGuf
ygatmif vkyf&w,f// [if;csufpm;&w,fqdkvdk@ vG,fvG,fululrsm;awmh rxifvdkufygeJ@// axmifxJrSm
axmifOya't&u [if;csupf m;zd@k aeaeomom rD;awmifarG;cGi&hf w dS mr[kw/f / 'D=um;xJu odomodap
rjrifapenf;eJ ch ;kd 0Su+f yD;csuðf ywf=u&wm// xif;tjzpfo;Hk zd@k opfwo kd pfp a&$abmfpmtp up/ vuform;
bkww f m0efus t=uHtzefvyk o f el @J qufo, G +f yD; aq;vdyaf y; 0,fxm;& odr;f qnf;0Suo f x
kd m;&wm?
[if;oD;[if;&Guu f sawmhaumæ// awmif,mbkwu f swo hJ ql u D aq;vdyaf y;+yD; t=uHtzefvyk 0f ,fxm;
&wm// 'gawmif w&m;0ifa&mif;vd@k 0,fv@kd &wmr[kw/f / a&mif;ola&m0,foyl g t}uD;tus,jf y jy\em
t&SmcH&Edik +f yD; tjyifrmS pufavSwpD;vk;H arSmifcrkd x _ uf }uD;oGm;Edik w f ,f// 'Dvt kd =uHtzefvyk +f yD; &atmif
0,f&&Sm&r,fu h pd rP sK;d rSmawmh Adv k Zf ifaumh}uD;[musaemfw@kd xrJ mS txufjrufq;Hk // 0,fwmrSm tm;ud;k
&ovdk &atmif=uHzef&mrSmvJ tpGrf;tp}uD;rm;ygayw,f// usaemfwdk@zdeyfcsKyfxJrSmudk awmif,m
pdu
k cf if;ao;ao;av;wck &Syd gw,f// zdeyfcsKyfa&uefbm,m&J@ tydik t f pm;& a&uefab;u olu, kd wf ikd f
t=uHtzefvyk f pdu k yf sK;d xm;wJh pdu k cf if;i,fav;jzpfygw,f// &moDcsed t f vdu k f csOaf ygi/f rken f if;/ c&rf;oD;/
i±kwo f ;D / [if;EkE, G af wG pdu k yf sK;d xm;avh&ydS gw,f// 'Dvv kd yk u f ikd Ef ikd zf @kd 'Dvakd &uefav;&J@ a&uefbm,m
jzpfz@kd tjyifurdom;pkuae oufqikd &f maxmifr;ª axmifyikd f tm%mydik rf sm;udv k ikd ;f 0if+yD;rS tydik t f pm;
&xm;wmyg// vdkif;0ifw,fqdkwm auseyfavmufatmif vmbfxdk;vdkuf&wmyg// usaemfwdk@zdeyfcsKyf&J@
a&uefbm,m[m "m;jyr_eJ u h svmcJw h hJ "m;jy}uD;wa,muf/ "m;jyAdv k /f / ±kyu f vJ wu,fukd "m;jy±ky?f
tjrJwef; r_eaf waw// 'gayrJh taqmifa&uefbm,m cg;ydu k Ef u _d f ca&mhqw kd ahJ umifavmufawmh odyf
rduk rf u kd ±f idk ;f r&Sv
d /S / ca&mhqw kd ahJ umifuawmh a&csK;d cscsed rf sm;qd&k if tvsm;0g;w±ku d o f mom teHwvH
ausmaf usmaf vmuf&rdS ,fh av;axmifyh Hk a&uefEw _ cf rf;ay: om;a&jym;cg;ywfvufu&rf;+yD; vSnyhf wfajy;
aewwf&if; “ cyf wcGuf æ cyfwcGuf” eJ@trdef@ay;atmf[pfaewwfw,f// cyf æqdkwJhtoHrxGufrD
a&wcGufavmufrsm; a,mifrSm;cyfrdvdk@uawmh/ jzef;ceJaeatmif vufu cg;ywfu cg;ywfpmau|;
+yD;om;jzpfae+yD// ol@udk aq;vdyfeJ@vdkif;0ifxm;+yD;om;vlqdk&ifawmh cyfoGufoGufESpfcGufavmuf qifh
csKd;+yD;om;jzpfae&ifvJ ol@cg;ywfu rjrifa,mifaqmifoGm;+yD;om;jzpfae+yD// zdeyfcsKyfa&uef"m;jyAdkvf
uawmh usaemfwdk@tay: 'gavmuftm%mrjyvS// AdkvfZifaumhu 'D"m;jyAdkvfeJ@ta=umif;taygif;
oifhvS+yD; "m;jypdkufcif;u [if;oD;[if;&Gufudkawmif &atmif,lwwfw,f// wcgw&Hawmif;,lvdkuf/
wcgw&H aq;vdyfay;0,fvdkufeJ@aygh//
Adv k Zf ifaumh&@J pnf;±k;H a&;enf;emuawmh "m;jyAdv k u f kd aq;ukay;jcif;// "m;jyAdv k &f @J zifrmS aoG;pkem
}uD;aygufaewmudk oGm;cGJay;+yD; +yDn‡pfay;wm temudkzefa&aq;ay;wmawGvkyf&if; pnf;±kH;a&;qif;
xm;vdu k w f mjzpfw,f// Adv k Zf ifaumh}uD; "m;jyAdv k q f o
D mG ;+yD; zifuaoG;pkemudk cGpJ w d cf ef;0ifaewmjrifc&hJ
wJh udpk ;kd 0if;uawmh “ Adv k Zf ifaumhawmh atmfya&;&Si;f 0ifaejyD ” vd@k Adv k Zf ifaumhr=um;atmif usaemf
wd@k qv D m+yD; aemufpp ajymwwfw,f// usaemfw@kd rmS ðyH;=u&w,f// tJ'v D kd t=uHtzefrsK;d pkeH @J &,lxm;
=u&wJh &moDtvdu k [ f if;oD;[if;&Guaf v;awGukd ygq,fxyk yf gtrd yf @kd [if;av;rsm;eJ@oifah vsmo f vdk a&m
aESmcsuðf ywfa&;wm0ef wenf;tm;jzifh naepmcsu[ f if;wcGuyf ga&;wm0efuakd wmh tvSnu hf swwGJ
110 0if;wifhxGef;
(10)bkwf/ (14)a,muf
æESpfa,mufE_ef;wm0efeJ@ zefwD;=u&w,f// tJ'Dvdktcgwdkif; usaemfeJ hvDeif}uD;[m twGJwwGJ jzpf=u
w,f//
reufpmudk tvkyf}uD;rSmyJ avG;=u&ayrJh naepmuawmh taqmifjyefa&mufrSpm;=u&w,f//
taqmifjyefa&muf xrif;xd;k csed f vufpaJG wmfaumfZvkcH u G u f , kd pf eD @J wef;pD/ vlpw
Hk t
hJ csed rf mS taqmife@J
reD;ra0;u anmifyif}uD;atmuf bkwo f m;tm;vk;H vlpcHk sed rf mS awmh csu[ f if;av;udk [if;csuw f m0ef
usou l wa,mufcsi;f a0ay;&w,f// usaemfw@kd [if;csuw f m0efuswahJ e@wikd ;f usaemf[if;a0&wJt h cg
wdik ;f / ravmufrieJ@ tm;vk;H xuf teJq;Hk yJ&avh&w dS muawmh usaemfe@J uakd X;atmif// usaemfu ud, k f
a0wJt h vSnhf olrsm;udyk J omomxd;k xd;k a0ay;vdu
k rf ad wmh udak X;atmifcrsm usaemfah =umifh tjrJvv kd kd
eJeJyJ&oljzpfoGm;&wm pdwfraumif;// 'gayrJh rwwfEdkif/ tm;ememeJ@yJ tjrJvdkvdkjzpfcJh&w,f//

(3)

udpk ;kd 0if;tqdt k wdik ;f uae@±u dk &f r,fh cGwJ rf;us zdeyfcmG awGukd wa,mufwvufpD cyfou G o f u G f
±kdufvdkuf=uw,f// oHawGuawmh cGmawGxJ aumufvdrf+yD; 0ifwm0if/ zdeyftwGif;E_wfcrf;om;=um;
oHpav;awG ikwpf u d sew f museef @J jzpfovdw k rif±u dk af y;vdu k =f uw,f// b,fvv kd yk f apwemygyg ±ku d af y;
Edik yf grh vJ// usaemfw@kd ukd axmiftm%myg;uGuo f m;rsm;u wrifeEH rdS +f yD; npfxm;cdik ;f xm;wmjzpfawmh
usaemfw@kd uvJjyefjyD; wwfEikd o f r# ynmjy& acsmifcjkd y& xdu k w f efovdw k @Hk jyefjy&wm w&m;w,fv@kd jrif
ygw,f// 'Dzed yfawG[m usaemfw@kd ukd jyefuefr,fzh ed yfawGr[kwyf gb;l vd@k b,foal jymEdik o f vJ// 'Dzed yfrsK;d
awG[m usaemfw@kd b0wltusO;f om;awGp;D &r,f[ h mawG r[kww f maocsmovd/k omrefjynforl sm;pD;&
r,fh zdeyftrsKd;tpm;awGr[kwfwmvJ aocsmvSoaygh//
“ usaemf±kdufvdkufwJh 'Dzdeyfuawmh uHqdk;olarmif&Sif wywfavmufpD;vdkufrdwmeJ@ ajcaxmuf
oHpl;+yD; ar;cdkifydk;av; bmav;tqpf&oGm;Edkifw,f ”
iodik ;f acsmif;}uD;u oabmuspmG ajym&if; [D;ceJ toHxu G af tmifawmif &Dvu kd af o;w,f// tm;
vk;H ðyH;rd=uw,f// wu,fu usaemfw@kd &aJ bmfrsm;[m pdwaf umif;ESv;Hk aumif;&Scd sio f al wG/ jzLjzLpifpife@J
±k;d ±k;d om;om;ðyrlqufqcH sio f al wGjzpf=uygvsuf vufawG@cg;pnf;cHae&wJb h 0awGu usaemfw@kd ukd 'Dvkd
rðycsif ðycsifatmif wGef;ydk@xm;wm jzpfygw,f//
zdeyfcGmawGjzpfovdk ±kduf+yD;csdefrSmawmh tvkyf}uD;twGif;&moDOwktajctaeudk tuif;yg;yg;
tuJcwf=unfv h u
kd =f uw,f// &moDOwk aumif;aew,f// b,f0g'gq;kd axmifr;ª qd;k rS0ifvmwmr&S?d apm
apmydik ;f u olw@kd zed yfcsKyfpufu, kd pf eD @J w*sK;H *sK;H tvkyv f yk af e=uwJah pm=uufz}uD;eJ@ udpk ;kd xGw}f uD;awmif
a&aEG;cdk;wnfzdk@ jyifqifae=u+yD//
usaemfw@kd vJ vufxrJ mS wl}uD;awGu, kd pf u D ikd v
f @kd tvkyo f rm;}uD;awGpwdik t f jynfah yguaf e&mu
wlawGupkd m;yGaJ y: ypfcsxm;vdu k =f uawmhw,f// =uh=uHzefzeff uAsmwyk'u f kd oGm;owd&aerdao;w,f?
uAsmu udk,OfrGef&J huAsmvdk@yJ xifygw,f//
“ wl}uD;wudik u f ikd ef @J æud, k u hf v k m;xdik f ud, k ±f u
dk af eyga&mhvm; ” qdw k hJ uAsmyg/ // odyu f v kd yS +yD;/
wdkwdkav;eJ@xdrdvSwJh uAsmav;yg // usaemfwdk@tjzpfuawmh wl}uD;wudkifudkifeJ@ udk,fhukvm;xdkif
0if;wifhxGef; 111
(6)wdkufrSm avmufudkufwm cH&zl;ovm; ESifh tjcm;axmif0wˆKwdkrsm;
udk,f±kdufae=uwmr[kwf// olrsm; zdeyf±kdufay;ae&wm/ aomufjrifuyfuyfeJ@ ±kdufay;ae=u&wm//
zdeyfcsKyf±kHav;&JJ@tjyifzufab;rSm tbOD;bOD; wukyfukyfvkyfaewm jrif&w,f// zsmwcsyfpm
avmufy&J rdS ,fh =u=H uzH efzefajrae&musO;f usO;f av;ay: tbu rken f if;cif;av;jzpfatmif pdu k af e&Smwm
jzpfw,f// ol@rek @f nif;yifav;awGu tckrS tyifaygucf gpyJ &Sad o;w,f// tJ'gav;awGukd wxGmavmuf
yJ&rdS ,fo h pfpwdak v;eJ@ wukyu f yk af jrqGay;aewmrSe;f usaemfov d u kd w f ,f// bmyJjzpfjzpf toD;t&Gupf rd ;f
qdk wckro S iG ;f cGirhf &Sw
d hJ 'Dvakd xmifxrJ mS / naepm[if;wcGucf suw f t hJ cg tifrwefvt kd yfaewJ[ h if;&Guf
pdr;f av;&Edik af &;twGuf tb[m tckvw kd ukyu f yk f t=uHtzefvyk pf u kd yf sK;d ae&Smwm// tzG@J ukd axmufyhH
ay;tyfEdkifzdk@ pdkufysKd;aewm// cdk;+yD; pdkufysKd;ae&wm// axmiftm%myg;uGufom;rsm; vsmt±kd;r&Sdwdkif;
ta=umif;jyajymqdkwmuawmh om;pdkom;pdrf; [if;oD;[if;&Gufpdrf;udkaxmifwGif;w&m;0ifoGif;cGifhðy
vdu k &f if 0rf;a&m*gw@kd bmwd@k jzpfuek rf mS pd;k vd@k / tusO;f om;rsm;use;f rma&;twGuf ydwyf ifuef@owfxm;
&wmqdyk /J / wu,fukd use;f rma&;udk tav;xm;ay;wJyh /Hk *±kwpdu k f apwemxm;ay;aewJyh /Hk / wu,fu
olw@kd csuðf ywfau|;aewmurS wu,fu h kd use;f rma&;eJ@wpufuav;rS rnD!w G /f wywfwcgyJ pm;&wJh
ykpH tH om;uvJ b,fawmhrS rusu/f / axmifr;ª axmifyikd rf sm;cd;k vd@k uv hJ @kd &atmif ykpH jH ynfw h ,fxif&atmif
wyGuq f al vmufrmS yJ tom;wk;H }uD; uke;f ±ke;f azmif;ºuGaewke;f rusuw f usuaf vmufe@J ay;vdu k af u|;
vdkufwmrsKd;csnf; jzpfw,f// qefu atmufapmfeH/ iydu ydk;xdk;// [if;&Gufudk a&vkHðywfau|;wJhtcgus
awmhaumæ// [if;&Guu f kd a&awmifpifatmifaq;[efrwl/ npfnpfywfywf oJe@J &yS &f yS /f / csOaf ygijf zpfjzpf
[if;EkEG,fjzpfjzpf tjrpfawmifygvdkufao;/ ESD;óud;jywfeJ@wDaumifjywfawmif wcgw&Hygvdkufao;// 'g
a=umifh tvky}f uD;usawGwikd ;f u naepm[if;av;udk ud, k hf [mud, k f t=uHtzefvyk +f yD; csuðf ywfpm;Edik f
zdk@ óud;pm;=u&wm//
tbOD;bOD;[m 'DxJrSm usaemfwdk@tkyfpkxJrSm touft&G,ft}uD;qkH;//xm;0,fom;}uD;//
ocifAodef;wifeJ@awmif aqGrsKd;eD;pyfawmfao;ovm;rod// [dk;wkef;uwnf;u uGefjrLepf}uD;//
axmifvJuscJhzl;wm t}udrf}udrf// zqyvacwfu axmufvSrf;a&;u ol@udkzrf;+yD; ajcovkH;rsOf;vkH;eJ@
}udwfppfaq;wmrsKd;awGvJ cHcJh&zl;ol// tckvJ touf(70)eD;rS ygvm&jyef+yD// tbudk touft&G,f
t}uD;qk;H rd@k usaemfw@kd u pd;k &dryf yl eftm;ay;p&mrvd/k tbuawmif usaemfw@kd ukd jyefvnftm;ay;ae
vdkufao;/ “ EdkifiHa&;orm;qdkwm 'Dvdkaygh/ cHp&m&Sd cH&Jzdk@yJæ” wJh//
'DtxJrSm tbOD;bOD;eJ@ywfouf+yD; odu|rf;cGifh&wmuawmh OD;AvGef;a&$ // olvJ xm;0,fom;?
olu o&ufacsmif; avmif;vkHzufu qD;awmqdkwJh &Gmav;uwJh// EdkifiHa&;r_ 17§1 eJ@yJ 0ifvmcJh&+yD;
xm;0,faxmifuae tif;pdefaxmifa&mufvm&&Smwm// o&ufacsmif;avmif;vkHzufuqdkawmh ol@
rdom;pku axmif0ifpmrvmEdik /f / axmifxrJ mS taetxdik t f pm;taomuf awmfawmfukd csK@d i&hJ mS w,f?
usaemfwdk@utkyfpk&SdayrJh ol@crsmr&Sd&Sm// usaemfwdk@uvJ udk,fhtkyfpkeJ@udk,f bkHoabmrsKd;aexdkif pm;
aomufae=u&wmqdak wmh ud, k ef @J cifrifvmwJo h yl qJ +kd yD; bkx H u
J [m xkwaf u|;xkwaf y;vd@k r&// usaemf
uawmh naepm usaemf&wJhcGJwrf;[if;av;wZGef;pm,l+yD;&if OD;AvGef;a&$}uD;udk vdkuf+yD;&Smavh&Sd+yD;
usaemfh[if;av;udk cGJcGJau|;rdw,f// olu usaemfrjrifatmif cyfa0;a0;oGm;aewwfayrJh usaemfu
rawG@awG@atmif&Sm+yD; cGJay;avh&Sdw,f// tpawmh usaemfwdk@ bkwfom;awGu aumif;aumif;rod//
aemufawmh awmfawmfrsm;rsm;odvm=u+yD;/ [if;av;bmav;qlòzd;wJt h cgqkd ol@uv kd J bkxH uJ ae [if;
112 0if;wifhxGef;
(10)bkwf/ (14)a,muf
wZGef;wav ay;vm=uygw,f// OD;AvGef;a&$udk tbuawmh olwdk hxm;0,faveJ@yJvm; rajymwwf/
“ bavma&S ææbavma&S ”eJ@ ac:wwfw,f//
wlav;awGcs+yD; yavmifatmifpef;u tbOD;bOD;qDomG ;aecsed rf mS usaemfw@kd uw kd wd }f uD;u [if;
tdk;ykH;udkif+yD; a&uefbufqD oGm;ae+yD// 'Dae@[if;csuf wm0efxrf;aqmifzdk@ [if;&Gufaq;zdk@ a&cyfzdk@
oGm;wmjzpfvdrfhr,f// [if;tdk;ykH;vdk@ajym&wmu [if;csufzkd@tdk;tjzpftokH;ðyaeayrJh wu,fu
udik ;f av;ygwyfxm;wJyh ;Hk wyk;H // &&myk;H wyk;H udk tvky}f uD;oHjzLbufuyk*Kd~ vfausmrf sm;u [if;td;k tjzpf
±ku
d af y;+yD;/ aq;vdyef @J a&mif;ay;xm;vd@k / usaemfw@kd bw k u f 0,fo;Hk ae&wJyh ;Hk / [if;td;k tjzpf tok;H ðyae&
wJh [if;tdk;ykH;// wyfokH; [ef;aumcsKdifhvdkvdk bmvdkvdk//
usaemfu OD;av;OD;jrpde}f uD;wd@k v}l uD;awGpcef;cs&&m zdeyfcsKyfom;a& *dak 'gi±f }Hk uD;buf ajcOD;vSnhf
vdkufw,f// usaemfht&ifoGm;aeESifhwmu AdkvfZifaumh//
rsufrSef}uD;av;pif;u w0if;0if;eJ@rsufESmcsif;qdkifvdk@? wacgif;vkH;jzLaewJh OD;av;OD;jrpdefu
om;a&jym;}uD;wcsyaf y: uke;f uke;f }uD;xdik &f if; cJww H acsmif;eJ@ tvky±f y_ af eqJ// om;a&jym;}uD;wcsyu f kd
toifhay;xm;jyD; zdeyfykHpHatmufcHcsyfeJ@vdkuf+yD;/ zdeyfatmufcHjym;av;awGtjzpf jzwfvdk@&atmif
cJ&may;ae&&Smwmjzpfw,f// OD;av;OD;jrpdef[m rtlyifu/ usaemfwdk@eJ@wtkyfpkwnf;aom 5§n
tusO;f om;// t&ifu uGejf rLepfygw&D @J rtlyifc±kid af umfrw D 0D ifa[mif;wOD;// ajray: jyefa&mufaewm
}umvS+yD// tckrS usaemfwdk@udk azmfvdkufwJh azmfaumif&J@aumif;r_eJ@ axmifxJ0ifvm&&Smwm//
OD;av;OD;atmif=unf}uD;uawmh vufjzpfpmtkyaf o;ao;av;wtkyaf &S@cs+yD; cJww H akd v;eJ@ wpkH
wckudk oJ}uD;rJ}uD;a&;rSwfaew,f// [if;csufenf;vm;/ aq;+rD;wdkenf;vm; æ wckckawmh wckckyJ
jzpfygr,f// =uH=uHzefzef axmifxaJ &mufrS aq;+rD;wdek nf; [if;csuef nf;awGvu kd af r;+yD; a&;rSwaf ewm
&Dp&mvd@k awmhrxifvu kd yf ge@J // ud,
k 0hf goemeJ@u,
kd v
f @kd yJ ajym&ygvrd rhf ,f// pd;k 0if;}uD;uawmh “ OD;av;u
tjyifusrS tJ'D[if;awG tukefvdkufcsufpm;=unfhrvdk@vm;/ 'DrSmiwfor# pm;csifwmawG tukefvdkuf
rSwfaewmxifw,f”vdk@ pwwfw,f// OD;av;uawmh cyfðyH;ðyH;// olvJ c±kdifaumfrDwD0if a[mif;}uD;
wa,muf// tckvJ ygvmjyef&&Smol// rsufrSef}uD;u w0if;0if;eJ@// pmrzwf pmra&;wJhtcgrsKd;rSmawmh
rsufrSefrwyf//
tjrJwrf;rsufrSefwyfxm;&±Hkru/ rsufrSef}uD;uvJ rSefbDvl;eD;yg;txleJ@/ 'gawmifaumif;aumif;
=unf=unf vifvifjrif[efrwlou l awmh OD;av;OD;xGe;f jrif}h u;D ygy/J / olu ykord o f m;// ykord rf mS “xGe;f jrifh
pmay”qdkwJh pmtkyfqdkifzGifh+yD;vmcJhol/ pmtkyfqdkif&Sif// +yD;awmh EdkifiHa&;orm;a[mif;wOD;// vGwfvyf
a&;acwfO;D uwnf;u axmifusz;l ol// emrnfausmo f m,m0wDaxmifxr_}uD;acwfwek ;f uawmif ygz;l
ovdkvdk// OD;av;OD;xGef;jrifh}uD;uawmh a&aEG;awG wzl;zl;r_wfaomufaew,f//
rsurf eS }f uD;eJ@yjJ zpfwhJ OD;ausmjf rifu h awmh ol@tusu ô kd vufEpS zf ufe@J uikd +f yD;/ y,fy,fe,fe,f aphaph
pyfpyf pl;pl;pdkufpdkuf oef;}uD;rppfqifa&;udk vkyfaew,f// tjyifrSmwkef;u b,favmufoef@&Sif;a&;
óuu d óf uu d /f b,favmufoef@&iS ;f atmifaeae/ use;f rma&;todawG owdawG b,favmufy&J &dS /dS 'DxrJ mS
oef;}uD;r rwG,o f rl &S/d / oef;}uD;r ruyforl &Sd // oef;}uD;r}uD;awGuvJ }uD;rS}uD;/ aygraS yg // a&00rcsK;d &
qyfjymaumif;aumif;rok;H &vd@k wifru/ t0wfaumif;aumif;rzGy&f / oef@&iS ;f a&;aumif;aumif; rvkyf
&vdk@wifru/ taqmifrSmtusOf;om;aygif;pkH tr_aygif;pkHuvlawGeJ@ twlwGJae&awmh/ reufvif;
0if;wifhxGef; 113
(6)wdkufrSm avmufudkufwm cH&zl;ovm; ESifh tjcm;axmif0wˆKwdkrsm;
tvky}f u;D rxGucf if ol@txkyf ud, k t hf xkyf t0wfxyk af ygi;f pku H kd wae&mwnf;rSmyJ tyk}H u;D wykx H t J jzpf
pkypHk x
k yfxm;cJ&h awmh/ vlwum&J@oef;}uD;rawGu rul;csirf t S qk;H // oef;}uD;rrsm; ul;vl;ayguyf mG ;jzef@csd
jyef@E@HS ap+yD;om; tvdv k jkd zpfomG ;w,f// ae@vnftm;&if oef;}uD;r&Sm/ oef;}uD;rppfqifa&;vky?f rvkyEf ikd f
&if r=umrD0aJ wGayguzf @kd aocsmoavmufjzpfomG +yD? OD;av;OD;ausmjf rifu h [oFmwxl;}uD;om;/ olvJ
EdkifiHa&;orm;a[mif;}uD;wOD;// ol@nDawmfarmifwa,mufuawmh rqv v$wfawmfudk,fpm;vS,f
wa,mufvv kd kd bmvdv k akd jymoH=um;zl;w,f// 'gawG odvrJ odcsiaf wmh/ aoaocsmcsm ar;zl;jref;zl;jcif;
vJr&Sd // Edik if aH &;,k=H unfcsuq f wkd m nDtudak rmifErS t&if;jzpfayrJh wlcsirf S wlwwf=uwm/ jy'g;wvrf;
oHwvrf;jzpfaewwf=uwmawG trsm;}uD;//
usaemf OD;av;wdk@0dkif;xJ 0ifxdkifrdjyD;csdef r=umrDrSmyJ udkpdk;0if;}uD;wa,muf ðyH;ðyH; ðyH;ðyH;eJ@0ifvm
w,f//
vufxrJ mS csnv f ;Hk av;eJ@/ wpkw H ckukd Zmxd;k yef;xd;k vky&f if;wef;vef;// xd;k xm;+y;D om;av;u wd;k vd@k
wGJvJwydkif;wpeJ@// rsufrSef0dkif;av;vdkvdk bmvdkvdk// bm&,fvdk@yDyDoo ykHray:ao;//
“ armifpdk;0if; æbmxdk;aewmvJ/ rif;[muæ”
rsurf eS }f uD;yif&h if; OD;av;OD;jrpdeu f ar;vdu k af wmh/ Adv
k Zf ifaumhu [D;ceJ toHxu G af tmif &Dw,f?
usaemfuvJ pdwf0ifwpm; vSrf;=unfhaerdw,f// udkpdk;0if;}uD;uvJ oGm;jzJ}uD;eJ@ðyH;aew,f//
“ 'Daumif ol@red ;f r raX;zd@k b,mpD,mxd;k aewmOD;av;&/ csnef @J x;kd wJh Zmxd;k yef;xd;k b,mpD,m
av/ 'Dxo J rl sm;awGu óud;ykw;D wd@k bmwd@k x;kd =uw,f/ oluawmh æ t[D;” Adv k Zf ifaumh ajym&if;ajym
&if; &Daew,f//
tJ'aD wmhrS usaemfvJ ol@x;kd vufp wd;k vd@k wef;vef; wydik ;f wpyk=H urf;av;vSr;f =unfrh &d if; oabm
aygufoGm;rdw,f// wu,fudk =uH=uHzefzefpdwful;//
“a[haumif æ rif;[mu raX;uaum 0wfrSmvm;/ +yD;awmh æ twdkif;rod txGmrodeJ@uGm”
AdkvfZifaumh}uD;u &D&Darmarmajymawmh æ
“ Advk Zf ifaumhuvJ/ ud, k rhf ed ;f rtwdik ;f / ud,
k vhf ufu ud, k [ hf mud, k f od+y;D om;aygh ”wJ?h udpk ;dk 0if;&J@
ajzvdu k yf [ Hk m vl}u;D awGtm;vk;H ðy;H pdpd jzpfomG ;&ovdk usaemfvðJ y;H vdu k rf ad wmhw,f? tJ'v D kd 0dik ;f zG@J &aD rm
ae=uwkef;rSmyJ æ
“ tm;vkH; em;axmifa[h ” qdkwJh toH}uD;woH us,fus,favmifavmifxGufvmw,f//
tm;vkH;em;pGifh+yD;om; jzpfoGm;w,f//
“ axmif0ifpma[h æaxmif0ifpm/”
tm;vk;H oufjyif;ud, k pf D csvu kd rf =d u&if; pdw0f ifpm;pGm ar#mv f ifjh cif;}uD;pGmjzifh em;axmifaevdu k rf d
=ujyefw,f// tm;vkH;em;axmifa[h æqdkjyD;/ trdef hay;oHvdkvdk =oZmoHvdkvdktjynfheJ@tay:pD;uae
ajymqdkvdkufwJhtoHawGxJrSmawmh 'DtoH[m em;axmif&wm em;qif&wm taumif;qkH;toH//
tm;vkH;tm;vkH;u b,folurS rausreyfrjzpfrdwJhtoH// wwfEdkif&if 'Dvdktay:pD;utoHrsKd;awmh
wae@tacgufw&m vm+yD;ajymajym/ b,folurS ròidrjiif r=unfrjzL rjzpfrdwJhtoH//
“ pdk;0if; æ/ awG@vdkol æraX;”
“ wif0if; ac: AdkvfZifaumh æ/ awG@vdkol æ rjrpdef”
114 0if;wifhxGef;
(10)bkwf/ (14)a,muf
toHu 'DrmS yJ&yfomG ;w,f// aemufxyf xyfac:oHr=um;&awmh// emrnf&w
G o
f rH ygawmh// ukeo
f mG ;
+yD//
udpk ;kd 0if;u Adv
k Zf ifaumhukd ðyH;ðyH;}uD;=unf&h if; cyfou
G o
f u
G f rwfwyf&yfvu
kd w
f ,f// +yD;awmh ESpOf ;D
om;ðyH;ðyH;}uD; cyfoGufoGufeJ@rajy;±kHwr,f xGufoGm;=uwmudkvJ usaemfwdk@tm;vkH;u yDwdawGeJ@
=unfhaevdkuf=urdw,f// // Ò

0if;wifx
h eG ;f

0if;wifhxGef; 115
(6)wdkufrSm avmufudkufwm cH&zl;ovm; ESifh tjcm;axmif0wˆKwdkrsm;
0if;wifx
h eG ;f
ud,
k af &;tusO;f
1954 Zefe0g&DzGm;?
ppfuidk ;f wkid ;f / a&$bòkd rd@e,f/ awm&Gmw&GmrSm arG;zGm;w,f?
1973 ckEpS rf mS rd;k a0r*~Zif;uae uAsmjzifh pmayavmu
twGif; w&m;0ifa&muf&Sdw,f?
1973 rS 1988 twGif; rkd;a0/ aomif;ajymif; axGvm/
jrwfav;r*~Zif;wk@d rmS uAsm/ 0wˆKwdk oa&mfpmawGa&;cJw h ,f?
yxrqkH;vkH;csif;pmtkyf[m uAsmpmtkyf? q&mwifrkd;eJ@
!Ge@f =uL;wk@d trSma&;om;ay;=uwJh vk;H csi;f uAsm&Snpf mtky?f
“ Edk;aeaom vuFmonf ” (1980 jynfhESpfxkwf) jzpf (6) wkdufrSm
w,f? avmuf u kdufwm cHzl;ovm;
1982 rS 1986 txd EdkifiHa&;tusOf;om;tjzpf yk'fr ESifh
5§neJ@ tif;pdeaf xmif/ om,m0wDaxmifw@dk rmS aecJ&h w,f? tjcm; axmif 0wˆKwdkrsm;
&Spfav;vkH;ta&;awmfykHtwGif; ppftpdk;&udkqef@usif
uef@uu G cf =hJ uwJh pmaytEkynm&Sirf sm;vufrw S af &;xd;k uef@uu
G v
f m$ wif&mrSm yg0if vuf
rSwfa&;xdk;cJhw,f? ta&;awmfykH}uD;twGif; pme,fZif;or*~ (,m,D)rSm omreftzGJ@0if
tjzpf yg0ifw,f?
Ekid if aH &;ygwaD wGay:ayguv f mwJt h cg jynfo@l w;kd wufa&;ygw/D A[kad umfrwDtwGi;f a&;
rª;tzG@J 0if(1)/ ygwzD suo f rd ;f cH&+yD;0&rf;ajy;wJth cg rE aW v;rSma&;om;xkwaf 0jzpfcw hJ hJ pmtkyf
uawmh “ 1350 jynfh ta&;awmfykH” (vkH;csif;uAsmpmtkyf)eJ@ “e0wppftpdk;&. vl@tcGifh
ta&;csKd;azmufr_rsm; (1990) ” wkd@jzpfw,f?
jynfyudka&mufvm+yD;aemuf a&;om;xkwfa0jzpfcJhwJh pmtkyfawG uawmh æ
1? cGyfa'gif;wkd@&J@wGefusL;oH ( uAsmpmtkyf/ wuUodkvfpdef&wktxdrf;trSwf Auou
xkwf/ 1995)
2? a&$vDrSm oduQmESpfxyfeJ@vl (uAsm/ 1996)
3? axmifpka[mif;udk EkwfqufaxmifpkopftwGuftóud æ (uAsmpmtkyf/ Edk0ifbm/
2000 jynfhESpf)
4? oHwdkif=um;aºuGoGm;&wJh =u,fpifawG (±kyfykHv$mpum;ajy/=o*kwfv/ 2001)
rd;k óud;/ acwfòydi/f a'gi;f tk;d a0/ opPm pwJh pmapmifr*~Zif;*sme,fawGrmS vJ uAsm/ 0wˆK/
aqmif;yg;av;awGa&;aew,f? a&;cJhw,f?

116 0if;wifhxGef;

You might also like