Republika ng Filipinas

PROBINSYA NG BUKIDNON
Munisipalidad ng Don Carlos
DON CARLOS POLYTECHNIC COLLEGE
Purok 2, Poblacion Norte, Don Carlos, Bukidnon
Telephone Number: 088-226-2651

MODYUL SA FIL 1
WIKA AT KULTURA SA MAPAYAPANG LIPUNAN

I. Pamagat
Aralin 3: Ilang Grupo sa Pilipinas na may Natatanging Kultura

II. Mga Layunin

Pagkatapos ng talakayan, ang mga mag-aaral sa BSCrim1 na may 85 bahagdan na
kawastuhan ay inaasahang:

a. Natutukoy ang kakaiba o natatanging kaugalian at paniniwala ng ilang grupo sa

Pilipinas;
b. Naisasaalang-alang ang pag-unawa at paggalang sa kakaiba o natatanging kaugalian
at paniniwala ng ilang grupo sa Pilipinas; at
c. Nakabubuo ng isang pagsusuri o pagtataya sa iba’t ibang kaugalian at paniniwala ng
ilang grupo sa Pilipinas.

III. Introduksyon
May mga katanungan marahil ang ilan sa pag-usbong ng iba’t ibang grupo o pangkat na
may natatanging pinapaniwalaan na iba sa karaniwang mga samahan o pangkat na kilala na sa
buong Pilipinas tulad ng Rotary, Lions, Samahan ng mga Magsasaka, Couples for Christ, Ang
mga Manggagawang Pilipino, at marami pang iba. Ang kakaibang mga grupong ito ay may mga
kaugalian na taliwas kung minsan sa mga sinusunod ng iba. Naging palaisipan sila sa hindi
nakaaalam at kung makikilala naman sila ay lalong naging misteryoso ang gawain nila sa
pagtingin ng mga nag-iisip na hindi sila normal na mga indibidwal. Ang mga paghuhusgang ito
ay mabibigyan kasagutan o pagpapaliwanag sa bahaging ito kahit man lang sa kaunting
impormasyon tungkol sa mga grupong ito. Narito ang iilan sa kanila:

IV. Mga Gawaing Pampagkatuto

3.1 Ang mga Rizalian sa Lungsod ng Dapitan

 mula sa pananaliksik nina: Ana Rheza B. Blasé, Mary Cris E. Manlangit, at Precious
I. Salaveria
 kilala sa kanilang magaling na pagmamasahe at pagboboluntaryong pagtulong sa
pagpapanatili ng kalinisan sa loob ng parke ng Rizal Shrine
 nakadamit ng puti
 samahan na makikita sa Lungsod ng Dapitan
 tagasunod sila at naniniwala na si Dr. Jose Rizal ay isang Diyos
 lahat ng kanilang ginagawa at pinaniniwalaan ay binatay sa Bibliya
 mayroong mahabang kasaysayan lalo na sa simula ng kanilang pananampalataya kay
Dr. Jose Rizal
 may sariling bersyon ng kasaysayan ng buhay ni Rizal na hindi sinabi sa mga aklat

3.2 Gospel Ministry of Salvation

 mula sa pananaliksik nina Angelica Dumasapal, Fatma M. Jamali, Josa Marie M.
Labis, at Princess L. Tado
 isang puting palasyong bahay na makikita sa Barangay Pala-o, Iligan City sa Lanao
del Norte, Mindanao
 Kingdom Filipina Hacienda – pagmamay-ari ni Dr. Salvacion Legaspi o “Majesty”
 Gospel of Salvacion (salvation) – Monarchy Government
 Pinakamataas na hukom sa lahat ng hukom (Alden Kerubin: punong direktor ng
opisina)
  iminumungkahing layunin ng hukom na ito na pag-isahin at gawing isang barangay
ang buong mundo
 may sariling watawat, pera, pasaporte at plaka ng kotse
 plano ng hukumang ito na gagawa ng sariling bangko na kung saan doon magiging
epektibo ang kanilang ginawang pera
 makikita sa kanilang pera ang larawan ng kanilang itinuturing na Majesty: Queen of
Salvation, Queen of South, Queen of Islam, Queen of Light, Queen of Flowers,
Queen of Motherland at ang Alpha and Omega
 bawat isang AU dollar ay may katumbas na P700
 ang kanilang adhikain ay nakabatay sa nakasulat sa Bibliya at sa Efra Law
 Iligan ay ina ng lahat ng kalupaan sa mundo at ito ang Garden of Eden
 ayon kay Majesty, pagmamay-ari niya ang bansang Pilipinas

3.3 Ilaga: Ang mga Militanteng Kristiyano sa Mindanaw

 isinalin sa Filipino ng may-akda mula sa internet sa panayam kay Dennis Arcon,
News5, 2013
 ilaga sa Visayas, daga sa Filipino, Ilaga sa Mindanaw ay mga militanteng Kristiyano
 mga magsasaka na lumaban sa mga Morong Ekstrimist o Islamist
 nagsimula ang kanilang kilusan noong 1970 at lalong nakikila noong 1971 dahil sa
pagpatay sa 65 sibilyan sa isang moske
 isa sa pangunahing adhikain ng kilusang ito ay protektahan ang mga Kristiyanong
komunidad sa pag-atake ng mga rebeldeng Moro Islamic Liberation Front (MILF) at
sa New People’s Army (NPA)
 sinasabing ang kilusan ay isang kulto, may talisman o anting-anting, di-tinatablan ng
bala at kumakain ng tao
 ginamit daw nila ang pamahalaan ni dating Pangulong Ferdinand E. Marcos sa
pagsugpo ng karahasan sa Mindanaw
 pinatigil na ng dating pangulo ngunit muling binuhay ni Mike Santiago, isang
kumander sa North Cotabato at naging tagapagsalita rin nila noong 2013
 Reform Ilaga Movement na may 45,000 na miyembro sa buong Mindanaw
 dating kilalang mga lider nila ay sina Kumander “Bukay” ng M’lang-North Cotabato
at Kumander “Toothpick” ng Upi-Maguindanaw

3.4 Ang Mga Moncadista

 isinalin sa Filipino ng may-akda mula sa Ethnic Group of the Philippines, 2016
 isla ng Samal sa gulpo ng Davao
 noong panahon ng Komonwelt, bumuo si Hilario Moncado ng isang sekretong
panrelihiyon na tinawag niyang Filipino Crusaders World Army (FCWA)
 tinawag na Moncadista ang mga kasapi nito
 may 23 ektaryang lupa sila sa Babak at 19 naman sa Limao na pinaninirahan ng mga
Moncadista at pinatayuan ng tinawag nilang White House
 ang ibang miyembro ay nasa Makilala, North Cotabato; Marawi City, Lanao del Sur;
Kitawtaw, Bukidnon; at sa Sudlon II
 3 palapag na gusali sa Cebu na tinawag nilang Moncado Hotel
 si Hilario Moncado ay taga-Bamba, Cebu na tinawag na punong-kumander na may
di-pangkaraniwang kapangyarihan na makakita ng di-pangkaraniwang nilalang
 ipinanganak siya noong Nobyembre 4, 1898, at sa batang edad ay nangibang bansa sa
Hawaii at nagtrabaho sa plantasyon ng tubo
 lumipat sa America at doon nanirahan
 noong 1925, itinatag niya ang Filipino Federation of America na naging pugad ng
pagtitipon ng lahat ng mga migranteng Pilipino sa buong America at Hawaii
 Equilifilibricum World Religion at Moncadian Church of the Philippines
 hindi kumakain ng karne ng hayop lalo na iyong may apat na paa
 bawal ang panlasa sa pagkain tulad ng asin at bitsen
 kinakain nila kung maaari ay hilaw na pagkain/raw food
 nagpapahaba ng buhok at balbas
 hindi naninigarilyo at umiinom ng alak
 nag-aayuno, nagsisimba sa araw ng Sabado, at nagbabasa ng Bibliya
 maraming kontrobersya ang inabot ng sektong Moncadian na naging dahilan ng unti-
unting paglaho nito
 namatay si Hilario noong 1956
  ngayon, ang White House na itinayo sa Isla ng Samal ay naging atraksyon na lamang
sa mga turista
 nakatayo pa rin sa Limao ang estatwa ni Hilario Moncado

3.5 Philippine Benevolent Missionaries Association

 isinalin ng may-akda sa Filipino mula sa https//.wikipedia.org>wiki>Phil
 itinatag ni Ruben Edera Ecleo Sr. noong 1965 sa Isla ng Dinagat sa Pilipinas
 namatay si Ecleo noong 1987 at humalili sa kanya ang anak na si Ruben B. Ecleo Jr.
 may humigit-kumulang na milyong miyembro ang asosasyong ito sa Sentral at
dakong Timog ng Pilipinas at sa ibang bansa
 narehistro ito sa Securities and Exchange Commission (SEC) sa Makati, Philippines
noong Oktubre 19, 1965 sa ilalim ng Rehistrasyon blg. 28042
 ang pinakaopisina nito ay nasa San Jose, Dinagat
 si Ecleo Sr. ay biniyayaan ng mga “boses” na makapagbabasa at makasusulat nang
mahusay sa Arabic, Hebrew, Sanskrit, at Aramaic
 inilarawan si Ecleo Sr. na katulad ni Kristo na makapagbubuhay ng patay at
manggamot
 ang mga miyembro ng PMBA ay may sariling mga sandata para proteksyunan ang
kanilang lider na si Ecleo Jr. at handa silang mamatay para sa kanya
 pinatay ni Ecleo Jr. ang kanyang asawa at may iba-ibang kaso laban sa gobyerno
 nahatulang mabilanggo sa loob ng 30 taon dahil sa paglabag sa kontratang
panggobyerno na may kinalaman sa pera at ikinalugi ng gobyerno

V. Pagtataya

I. Instruksyon: Magtala sa kanang bahagi ng tungkol sa imahen ni Rizal ayon sa

kasaysayan ng Pilipinas, at sa kaliwa naman ay ang kanyang imahen ayon sa
paniniwala ng mga Rizalian.

Si Rizal sa Kasaysayan Si Rizal sa mga Rizalian

1. ________________________ 1. _________________________
2. ________________________ 2. _________________________
3. ________________________ 3. _________________________
4. ________________________ 4. _________________________
5. ________________________ 5. _________________________

II. Instruksyon: Sumulat ng limang (5) pinaniniwalaan ng grupong Gospel

Ministry of Salvation na ayon sa kanila ay hindi kapani-paniwala na mangyayari
sa kanilang pamumuno sa kinabukasan. (2 pts. bawat isa)

1. _____________________________________________________________
2. _____________________________________________________________
3. _____________________________________________________________
4. _____________________________________________________________
5. ______________________________________________________________

III. Instruksyon: Ipaliwanag ang sumusunod. (5 pts. bawat isa)

1. Bakit binuo ang kilusang Ilaga?

______________________________________________________________
______________________________________________________________
_____________________________________________________________
______________________________________________________________
_____________________________________________________________

2. Sa iyong palagay, makatutulong ba sa kapayapaan sa Mindanaw ang

ganitong kilusan na may kakaibang kultura? Bakit?
______________________________________________________________
______________________________________________________________
______________________________________________________________
 ______________________________________________________________
______________________________________________________________

IV. Instruksyon: Punan ang patlang para makumpleto ang diwa ng pangungusap. (2
pts. bawat isa)

1. Ang Isla ng _______ ay luklukan o punong-kuwarter ng mga

Moncadista/Moncadian sa buong Pilipinas.
2. Si _________ Moncado ang bumuo o nagtatag ng sektong panrelihiyon ng
mga Moncadista.
3. Tinawa na FCWA o ____________ ang relihiyon ng mga Moncadista.
4. Ang mga Moncadista ay hindi kumakain ng __________ at hayop na may
apat na paa.
5. Bawal sa mga Moncadista ang panlasa sa pagkain tulad ng asin at ______.

V. Instruksyon: Sumulat ng isang talatang nagpapahayag ng iyong sariling opinyon

tungkol sa PBMA. (10 pts)

_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________

Inihanda ni: Inaprobahan ni:

CLEANDY JANE R. OBQUIA, LPT GEMMA A. QUIMPANG, PhD

Guro sa Filipino Dekano, Kolehiyo ng Edukasyon