‫ﺟﻤﻬﻮري اﺳﻼﻣﯽ اﯾﺮان‬

ISIRI Islamic Republic of Iran ‫اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻣﻠﯽ اﯾﺮان‬

11200-1 ‫ﻣﺆﺳﺴﻪ اﺳﺘﺎﻧﺪارد و ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت ﺻﻨﻌﺘﯽ اﯾﺮان‬ 11200 1-
1st. Edition Institute of Standards and Industrial Research of Iran ‫ﭼﺎپ اول‬

-‫اﺗﺼﺎﻻت ﻧﺎﭘﯿﻮﺳﺘﮕﯽﻫﺎي ﺳﻄﺤﯽ‬

-
‫ اﻟﺰاﻣﺎت ﻋﻤﻮﻣﯽ ﺑﺮاي ﭘﯿﭻﻫﺎي‬:‫ﻗﺴﻤﺖ اول‬
‫ ﭘﯿﭻﻫﺎ و ﻣﯿﻠﻪﻫﺎي دو ﺳﺮ رزوه‬،‫ﻣﻬﺮهﺧﻮر‬

Fasteners - Surface discontinuities -

Part 1: Bolts, screws and studs
for general requirements

ICS: 21.060.10
 ‫ﺑﻪ ﻧﺎم ﺧﺪا‬
‫آﺷﻨﺎﯾﯽ ﺑﺎ ﻣﺆﺳﺴﮥ اﺳﺘﺎﻧﺪارد و ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت ﺻﻨﻌﺘﯽ اﯾﺮان‬
‫ﻣﺆﺳﺴﮥ اﺳﺘﺎﻧﺪارد و ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت ﺻﻨﻌﺘﯽ اﯾﺮان ﺑﻪ ﻣﻮﺟﺐ ﺑﻨﺪ ﯾﮏ ﻣﺎدة‪ 3‬ﻗﺎﻧﻮن اﺻﻼح ﻗﻮاﻧﯿﻦ و ﻣﻘﺮرات ﻣﺆﺳﺴﮥ اﺳﺘﺎﻧﺪارد و‬
‫ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت ﺻﻨﻌﺘﯽ اﯾﺮان‪ ،‬ﻣﺼﻮب ﺑﻬﻤﻦ ﻣﺎه ‪ 1371‬ﺗﻨﻬﺎ ﻣﺮﺟﻊ رﺳﻤﯽ ﮐﺸﻮر اﺳﺖ ﮐﻪ وﻇﯿﻔﻪ ﺗﻌﯿﯿﻦ‪ ،‬ﺗﺪوﯾﻦ و ﻧﺸﺮ اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي‬
‫ﻣﻠﯽ )رﺳﻤﯽ( اﯾﺮان را ﺑﻪ ﻋﻬﺪه دارد‪.‬‬
‫*‬
‫ﺗﺪوﯾﻦ اﺳﺘﺎﻧﺪارد در ﺣﻮزه ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ در ﮐﻤﯿﺴﯿﻮن ﻫﺎي ﻓﻨﯽ ﻣﺮﮐﺐ از ﮐﺎرﺷﻨﺎﺳﺎن ﻣﺆﺳﺴﻪ ﺻﺎﺣﺐ ﻧﻈﺮان ﻣﺮاﮐﺰ و ﻣﺆﺳﺴﺎت‬
‫ﻋﻠﻤﯽ‪ ،‬ﭘﮋوﻫﺸﯽ‪ ،‬ﺗﻮﻟﯿﺪي و اﻗﺘﺼﺎدي آﮔﺎه و ﻣﺮﺗﺒﻂ اﻧﺠﺎم ﻣﯽﺷﻮد وﮐﻮﺷﺸﯽ ﻫﻤﮕﺎم ﺑﺎ ﻣﺼﺎﻟﺢ ﻣﻠﯽ و ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺷﺮاﯾﻂ ﺗﻮﻟﯿﺪي‪،‬‬
‫ﻓﻨﺎوري و ﺗﺠﺎري اﺳﺖ ﮐﻪ از ﻣﺸﺎرﮐﺖ آﮔﺎﻫﺎﻧﻪ و ﻣﻨﺼﻔﺎﻧﮥ ﺻﺎﺣﺒﺎن ﺣﻖ و ﻧﻔﻊ‪ ،‬ﺷﺎﻣﻞ ﺗﻮﻟﯿﺪﮐﻨﻨﺪﮔﺎن‪ ،‬ﻣﺼﺮفﮐﻨﻨﺪﮔﺎن‪،‬‬
‫ﺻﺎدرﮐﻨﻨﺪﮔﺎن و وارد ﮐﻨﻨﺪﮔﺎن‪ ،‬ﻣﺮاﮐﺰ ﻋﻠﻤﯽ و ﺗﺨﺼﺼﯽ‪ ،‬ﻧﻬﺎدﻫﺎ‪ ،‬ﺳﺎزﻣﺎن ﻫﺎي دوﻟﺘﯽ و ﻏﯿﺮ دوﻟﺘﯽ ﺣﺎﺻﻞ ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬ﭘﯿﺶ ﻧﻮﯾﺲ‬
‫اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي ﻣﻠﯽ اﯾﺮان ﺑﺮاي ﻧﻈﺮﺧﻮاﻫﯽ ﺑﻪ ﻣﺮاﺟﻊ ذي ﻧﻔﻊ و اﻋﻀﺎي ﮐﻤﯿﺴﯿﻮنﻫﺎي ﻓﻨﯽ ﻣﺮﺑﻮط ارﺳﺎل ﻣﯽﺷﻮد و ﭘﺲ از درﯾﺎﻓﺖ‬
‫ﻧﻈﺮﻫﺎ و ﭘﯿﺸﻨﻬﺎدﻫﺎ در ﮐﻤﯿﺘﮥ ﻣﻠﯽ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ آن رﺷﺘﻪ ﻃﺮح و در ﺻﻮرت ﺗﺼﻮﯾﺐ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻣﻠﯽ )رﺳﻤﯽ( اﯾﺮان ﭼﺎپ و‬
‫ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫ﭘﯿﺶ ﻧﻮﯾﺲ اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﻣﺆﺳﺴﺎت و ﺳﺎزﻣﺎن ﻫﺎي ﻋﻼﻗﻪ ﻣﻨﺪ و ذﯾﺼﻼح ﻧﯿﺰ ﺑﺎ رﻋﺎﯾﺖ ﺿﻮاﺑﻂ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺷﺪه ﺗﻬﯿﻪ ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ‬
‫درﮐﻤﯿﺘﮥ ﻣﻠﯽ ﻃﺮح و ﺑﺮرﺳﯽ و درﺻﻮرت ﺗﺼﻮﯾﺐ‪ ،‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻣﻠﯽ اﯾﺮان ﭼﺎپ و ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬ﺑﺪﯾﻦ ﺗﺮﺗﯿﺐ‪،‬‬
‫اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎﯾﯽ ﻣﻠﯽ ﺗﻠﻘﯽ ﻣﯽﺷﻮد ﮐﻪ ﺑﺮ اﺳﺎس ﻣﻔﺎد ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪه در اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻣﻠﯽ اﯾﺮان ﺷﻤﺎرة ‪ 5‬ﺗﺪوﯾﻦ و در ﮐﻤﯿﺘﮥ ﻣﻠﯽ‬
‫اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻣﺮﺑﻮط ﮐﻪ ﻣﺆﺳﺴﻪ اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺗﺸﮑﯿﻞ ﻣﯽدﻫﺪ ﺑﻪ ﺗﺼﻮﯾﺐ رﺳﯿﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪1‬‬
‫ﻣﺆﺳﺴﮥ اﺳﺘﺎﻧﺪارد و ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت ﺻﻨﻌﺘﯽ اﯾﺮان از اﻋﻀﺎي اﺻﻠﯽ ﺳﺎزﻣﺎن ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻠﯽ اﺳﺘﺎﻧﺪارد )‪ (ISO‬ﮐﻤﯿﺴﯿﻮن ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻠﯽ‬
‫اﻟﮑﺘﺮوﺗﮑﻨﯿﮏ )‪ 2(IEC‬و ﺳﺎزﻣﺎن ﺑﯿﻦ اﻟﻤﻠﻠﯽ اﻧﺪازه ﺷﻨﺎﺳﯽ ﻗﺎﻧﻮﻧﯽ )‪ 3(OIML‬اﺳﺖ و ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺗﻨﻬﺎ راﺑﻂ‪ 4‬ﮐﻤﯿﺴﯿﻮن ﮐﺪﮐﺲ‬
‫ﻏﺬاﯾﯽ )‪ 5(CAC‬در ﮐﺸﻮر ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﻣﯽﮐﻨﺪ‪ .‬در ﺗﺪوﯾﻦ اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي ﻣﻠﯽ اﯾﺮان ﺿﻤﻦ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺷﺮاﯾﻂ ﮐﻠﯽ و ﻧﯿﺎزﻣﻨﺪيﻫﺎي‬
‫ﺧﺎص ﮐﺸﻮر‪ ،‬از آﺧﺮﯾﻦ ﭘﯿﺸﺮﻓﺖﻫﺎي ﻋﻠﻤﯽ‪ ،‬ﻓﻨﯽ و ﺻﻨﻌﺘﯽ ﺟﻬﺎن و اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻠﯽ ﺑﻬﺮهﮔﯿﺮي ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫ﻣﺆﺳﺴﮥ اﺳﺘﺎﻧﺪارد و ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت ﺻﻨﻌﺘﯽ اﯾﺮان ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎ رﻋﺎﯾﺖ ﻣﻮازﯾﻦ ﭘﯿﺶ ﺑﯿﻨﯽ ﺷﺪه در ﻗﺎﻧﻮن‪ ،‬ﺑﺮاي ﺣﻤﺎﯾﺖ از ﻣﺼﺮف‬
‫ﮐﻨﻨﺪﮔﺎن‪ ،‬ﺣﻔﻆ ﺳﻼﻣﺖ و اﯾﻤﻨﯽ ﻓﺮدي و ﻋﻤﻮﻣﯽ‪ ،‬ﺣﺼﻮل اﻃﻤﯿﻨﺎن از ﮐﯿﻔﯿﺖ ﻣﺤﺼﻮﻻت و ﻣﻼﺣﻈﺎت زﯾﺴﺖ ﻣﺤﯿﻄﯽ و اﻗﺘﺼﺎدي‪،‬‬
‫اﺟﺮاي ﺑﻌﻀﯽ از اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي ﻣﻠﯽ اﯾﺮان را ﺑﺮاي ﻣﺤﺼﻮﻻت ﺗﻮﻟﯿﺪي داﺧﻞ ﮐﺸﻮر و‪/‬ﯾﺎ اﻗﻼم وارداﺗﯽ‪ ،‬ﺑﺎ ﺗﺼﻮﯾﺐ ﺷﻮراي ﻋﺎﻟﯽ‬
‫اﺳﺘﺎﻧﺪارد‪ ،‬اﺟﺒﺎري ﻧﻤﺎﯾﺪ‪ .‬ﻣﺆﺳﺴﻪ ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺣﻔﻆ ﺑﺎزارﻫﺎي ﺑﯿﻦ اﻟﻤﻠﻠﯽ ﺑﺮاي ﻣﺤﺼﻮﻻت ﮐﺸﻮر‪ ،‬اﺟﺮاي اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﮐﺎﻻﻫﺎي‬
‫ﺻﺎدراﺗﯽ و درﺟﻪﺑﻨﺪي آن را اﺟﺒﺎري ﻧﻤﺎﯾﺪ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺑﺮاي اﻃﻤﯿﻨﺎن ﺑﺨﺸﯿﺪن ﺑﻪ اﺳﺘﻔﺎده ﮐﻨﻨﺪﮔﺎن از ﺧﺪﻣﺎت ﺳﺎزﻣﺎنﻫﺎ و‬
‫ﻣﺆﺳﺴﺎت ﻓﻌﺎل در زﻣﯿﻨﮥ ﻣﺸﺎوره‪ ،‬آﻣﻮزش‪ ،‬ﺑﺎزرﺳﯽ‪ ،‬ﻣﻤﯿﺰي و ﺻﺪورﮔﻮاﻫﯽ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﮐﯿﻔﯿﺖ و ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ زﯾﺴﺖ‪-‬‬
‫ﻣﺤﯿﻄﯽ‪ ،‬آزﻣﺎﯾﺸﮕﺎه ﻫﺎ و ﻣﺮاﮐﺰ ﮐﺎﻟﯿﺒﺮاﺳﯿﻮن )واﺳﻨﺠﯽ( وﺳﺎﯾﻞ ﺳﻨﺠﺶ‪ ،‬ﻣﺆﺳﺴﮥ اﺳﺘﺎﻧﺪارد اﯾﻦ ﮔﻮﻧﻪ ﺳﺎزﻣﺎن ﻫﺎ و ﻣﺆﺳﺴﺎت را ﺑﺮ‬
‫اﺳﺎس ﺿﻮاﺑﻂ ﻧﻈﺎم ﺗﺄﯾﯿﺪ ﺻﻼﺣﯿﺖ اﯾﺮان ارزﯾﺎﺑﯽ ﻣﯽﮐﻨﺪ و در ﺻﻮرت اﺣﺮاز ﺷﺮاﯾﻂ ﻻزم‪ ،‬ﮔﻮاﻫﯿﻨﺎﻣﮥ ﺗﺄﯾﯿﺪ ﺻﻼﺣﯿﺖ ﺑﻪ آن ﻫﺎ اﻋﻄﺎ‬
‫و ﺑﺮ ﻋﻤﻠﮑﺮد آﻧﻬﺎ ﻧﻈﺎرت ﻣﯽﮐﻨﺪ‪ .‬ﺗﺮوﯾﺞ دﺳﺘﮕﺎه ﺑﯿﻦ اﻟﻤﻠﻠﯽ ﯾﮑﺎﻫﺎ‪ ،‬ﮐﺎﻟﯿﺒﺮاﺳﯿﻮن )واﺳﻨﺠﯽ( وﺳﺎﯾﻞ ﺳﻨﺠﺶ‪ ،‬ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻋﯿﺎر ﻓﻠﺰات‬
‫ﮔﺮاﻧﺒﻬﺎ و اﻧﺠﺎم ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت ﮐﺎرﺑﺮدي ﺑﺮاي ارﺗﻘﺎي ﺳﻄﺢ اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي ﻣﻠﯽ اﯾﺮان از دﯾﮕﺮ وﻇﺎﯾﻒ اﯾﻦ ﻣﺆﺳﺴﻪ اﺳﺖ‪.‬‬

‫* ﻣﻮﺳﺴﮥ‪‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد‪‬و‪‬ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت‪‬ﺻﻨﻌﺘﯽ‪‬اﯾﺮان‬
‫‪1- International organization for Standardization‬‬
‫‪2- International Electro technical Commission‬‬
‫)‪3- International Organization for Legal Metrology (Organization International de Metrology Legal‬‬
‫‪4- Contact point‬‬
‫‪5- Codex Alimentarius Commission‬‬

‫ب‬
 ‫ﮐﻤﯿﺴﯿﻮن ﻓﻨﯽ ﺗﺪوﯾﻦ اﺳﺘﺎﻧﺪارد‬
‫ﺳﻄﺤﯽ ﻗﺴﻤﺖ اول‪ :‬اﻟﺰاﻣﺎت ﻋﻤﻮﻣﯽ ﺑﺮاي‬
‫‪-‬‬ ‫اﺗﺼﺎﻻت ﻧﺎﭘﯿﻮﺳﺘﮕﯽﻫﺎي‬
‫‪-‬‬ ‫»‬
‫ﭘﯿﭻﻫﺎي ﻣﻬﺮهﺧﻮر‪ ،‬ﭘﯿﭻﻫﺎ و ﻣﯿﻠﻪﻫﺎي دو ﺳﺮ رزوه «‬
‫ﺳﻤﺖ و‪ /‬ﯾﺎ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪﮔﯽ‬ ‫رﺋﯿﺲ‬
‫ﻋﻀﻮ ﻫﯿﺌﺖ ﻋﻠﻤﯽ داﻧﺸﮕﺎه آزاد اﺳﻼﻣﯽ‬ ‫ﻣﺤﻤﺪي‪ ،‬ﺳﺎﺳﺎن‬
‫)دﮐﺘﺮي ﻣﻬﻨﺪﺳﯽ ﻣﮑﺎﻧﯿﮏ(‬

‫دﺑﯿﺮ‬
‫ﻣﺆﺳﺴﻪ اﺳﺘﺎﻧﺪارد و ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت ﺻﻨﻌﺘﯽ اﯾﺮان‬ ‫ﻗﺰﻟﺒﺎش‪ ،‬ﭘﺮﯾﭽﻬﺮ‬
‫)ﻟﯿﺴﺎﻧﺲ ﻓﯿﺰﯾﮏ ﮐﺎرﺑﺮدي(‬

‫اﻋﻀﺎء‬
‫ﺷﺮﮐﺖ ﮐﺎﻣﮑﺎن‬ ‫اﺣﻘﺎﻗﯽ‪ ،‬ﻣﻬﺪي‬
‫)ﻟﯿﺴﺎﻧﺲ ﻣﻬﻨﺪﺳﯽ ﻣﺘﺎﻟﻮرژي(‬
‫ﺷﺮﮐﺖ اﯾﺮان ﭘﯿﭽﮑﺎر‬ ‫ﺑﻬﺸﺘﯽ ﺗﻬﺮاﻧﯽ‪ ،‬ﭘﯿﺎم‬
‫)ﻟﯿﺴﺎﻧﺲ ﻣﻬﻨﺪﺳﯽ ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮ(‬
‫ﺷﺮﮐﺖ اﯾﺮان ﺗﻮﺣﯿﺪ‬ ‫ﺗﻮﮐﻠﯽ‪ ،‬رﺿﺎ‬
‫)ﻟﯿﺴﺎﻧﺲ ﻣﻬﻨﺪﺳﯽ ﻣﮑﺎﻧﯿﮏ(‬
‫دﺑﯿﺮ اﻧﺠﻤﻦ ﭘﯿﭻ و ﻣﻬﺮهﺳﺎزان‬ ‫ﺟﻮادي‪ ،‬ﻣﺤﻤﺪ‬
‫)ﻟﯿﺴﺎﻧﺲ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ(‬
‫ﺷﺮﮐﺖ اﯾﺮان ﭘﯿﭽﮑﺎر‬ ‫ﺣﺴﯿﻨﯽ‪ ،‬ﺳﯿﺪ ﻣﺴﻌﻮد‬
‫)ﻟﯿﺴﺎﻧﺲ ﻣﻬﻨﺪﺳﯽ ﻣﮑﺎﻧﯿﮏ(‬
‫ﺳﺎزﻣﺎن ﭘﮋوﻫﺶﻫﺎي ﻋﻠﻤﯽ و ﺻﻨﻌﺘﯽ اﯾﺮان‬ ‫ﺧﻮﺷﻨﻮﯾﺴﺎن‪ ،‬ﺳﻬﯿﻼ‬
‫)ﻟﯿﺴﺎﻧﺲ ﻣﻬﻨﺪﺳﯽ ﻣﮑﺎﻧﯿﮏ(‬
‫ﺷﺮﮐﺖ ﮐﻮﺑﻦ ﮐﺎر‬ ‫ﺷﻮﮐﺘﯽ‪ ،‬اﺣﺴﺎن‬
‫)ﻓﻮق ﻟﯿﺴﺎﻧﺲ ﻣﻬﻨﺪﺳﯽ ﻣﮑﺎﻧﯿﮏ(‬
‫ﺷﺮﮐﺖ اﯾﺮان ﺗﻮﺣﯿﺪ‬ ‫ﻓﺮﯾﺪوﻧﯽ‪ ،‬ﻣﻬﺪي‬
‫)ﻟﯿﺴﺎﻧﺲ ﻣﻬﻨﺪﺳﯽ ﻣﮑﺎﻧﯿﮏ(‬
‫ﺷﺮﮐﺖ ﮐﻮﺑﻦ ﮐﺎر‬ ‫ﻗﺎدري‪ ،‬ﭘﺪرام‬
‫)ﻓﻮق ﻟﯿﺴﺎﻧﺲ ﻣﻬﻨﺪﺳﯽ ﻣﮑﺎﻧﯿﮏ(‬
‫ﻣﺆﺳﺴﻪ اﺳﺘﺎﻧﺪارد و ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت ﺻﻨﻌﺘﯽ اﯾﺮان‬ ‫ﻗﺎﺳﻤﯽ‪ ،‬ﻏﻼﻣﺮﺿﺎ‬
‫)ﻟﯿﺴﺎﻧﺲ ﻣﻬﻨﺪﺳﯽ ﻣﮑﺎﻧﯿﮏ(‬
‫ﻣﺮﮐﺰ ﭘﮋوﻫﺶ ﻣﺘﺎﻟﻮرژي رازي‬ ‫ﻣﺤﺮﻣﯽ‪ ،‬ﻣﻬﺮداد‬
‫)ﻓﻮق ﻟﯿﺴﺎﻧﺲ ﻣﻬﻨﺪﺳﯽ ﻣﻮاد(‬

‫ج‬
 ‫ﭘﯿﺶﮔﻔﺘﺎر‬
‫اﺳﺘﺎﻧﺪارد " اﺗﺼﺎﻻت‪ -‬ﻧﺎﭘﯿﻮﺳﺘﮕﯽﻫﺎي ﺳﻄﺤﯽ‪ -‬ﻗﺴﻤﺖ اول‪ :‬اﻟﺰاﻣﺎت ﻋﻤﻮﻣﯽ ﺑﺮاي ﭘﯿﭻﻫﺎي ﻣﻬﺮهﺧﻮر‪ ،‬ﭘﯿﭻﻫﺎ و‬
‫ﻣﯿﻠﻪﻫﺎي دو ﺳﺮ رزوه " ﮐﻪ ﭘﯿﺶ ﻧﻮﯾﺲ آن در ﮐﻤﯿﺴﯿﻮنﻫﺎي ﻣﺮﺑﻮط ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺆﺳﺴﻪ اﺳﺘﺎﻧﺪارد و ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت‬
‫ﺻﻨﻌﺘﯽ اﯾﺮان ﺗﻬﯿﻪ و ﺗﺪوﯾﻦ ﺷﺪه و در ﺳﯿﺼﺪ و ﻧﻮد و ﻧﻬﻤﯿﻦ اﺟﻼس ﮐﻤﯿﺘﻪ ﻣﻠﯽ اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻣﮑﺎﻧﯿﮏ و‬
‫ﻓﻠﺰﺷﻨﺎﺳﯽ ﻣﻮرخ ‪ 87/10/28‬ﻣﻮرد ﺗﺼﻮﯾﺐ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ ،‬اﯾﻨﮏ ﺑﻪ اﺳﺘﻨﺎد ﺑﻨﺪ ﯾﮏ ﻣﺎده ‪ 3‬ﻗﺎﻧﻮن اﺻﻼح‬
‫ﻗﻮاﻧﯿﻦ و ﻣﻘﺮرات ﻣﺆﺳﺴﻪ اﺳﺘﺎﻧﺪارد و ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت ﺻﻨﻌﺘﯽ اﯾﺮان‪ ،‬ﻣﺼﻮب ﺑﻬﻤﻦ ﻣﺎه ‪ ،1371‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان اﺳﺘﺎﻧﺪارد‬
‫ﻣﻠﯽ اﯾﺮان ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺑﺮاي ﺣﻔﻆ ﻫﻤﮕﺎﻣﯽ و ﻫﻤﺎﻫﻨﮕﯽ ﺑﺎ ﺗﺤﻮﻻت و ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ ﻫﺎي ﻣﻠﯽ و ﺟﻬﺎﻧﯽ در زﻣﯿﻨﻪ ﺻﻨﺎﯾﻊ‪ ،‬ﻋﻠﻮم و ﺧﺪﻣﺎت‪،‬‬
‫اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي ﻣﻠﯽ اﯾﺮان در ﻣﻮاﻗﻊ ﻟﺰوم ﺗﺠﺪﯾﺪ ﻧﻈﺮ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ و ﻫﺮ ﭘﯿﺸﻨﻬﺎدي ﮐﻪ ﺑﺮاي اﺻﻼح و ﺗﮑﻤﯿﻞ اﯾﻦ‬
‫اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎ اراﺋﻪ ﺷﻮد‪ ،‬ﻫﻨﮕﺎم ﺗﺠﺪﯾﺪ ﻧﻈﺮ در ﮐﻤﯿﺴﯿﻮن ﻓﻨﯽ ﻣﺮﺑﻮط ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ ﻗﺮار ﺧﻮاﻫﺪ ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ‪،‬‬
‫ﺑﺎﯾﺪ ﻫﻤﻮاره از آﺧﺮﯾﻦ ﺗﺠﺪﯾﺪﻧﻈﺮ اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي ﻣﻠﯽ اﺳﺘﻔﺎده ﮐﺮد‪.‬‬
‫ﻣﻨﺎﺑﻊ و ﻣﺎﺧﺬي ﮐﻪ ﺑﺮاي ﺗﻬﯿﻪ اﯾﻦ اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻪ ﺷﺮح زﯾﺮ اﺳﺖ‪:‬‬

‫‪ISO 6157-1: 1988Fasteners - Surface discontinuities -Part 1: Bolts, screws and studs for‬‬
‫‪general requirements‬‬

‫د‬
 ‫اﺗﺼﺎﻻت ﻧﺎﭘﯿﻮﺳﺘﮕﯽﻫﺎي ﺳﻄﺤﯽ‬
‫‪-‬‬
‫ﻗﺴﻤﺖ اول‪ :‬اﻟﺰاﻣﺎت ﻋﻤﻮﻣﯽ ﺑﺮاي‬
‫ﭘﯿﭻﻫﺎي ﻣﻬﺮهﺧﻮر‪ ،‬ﭘﯿﭻﻫﺎ و ﻣﯿﻠﻪﻫﺎي دو ﺳﺮ رزوه‬

‫ﻫﺪف و داﻣﻨﻪ ﮐﺎرﺑﺮد‬ ‫‪1‬‬

‫ﻫﺪف از ﺗﺪوﯾﻦ اﯾﻦ اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺗﻌﯿﯿﻦ اﻟﺰاﻣﺎت ﻋﻤﻮﻣﯽ و ﻣﺤـﺪودهﻫـﺎي آﻧﻬـﺎ ﺑـﺮاي اﻧـﻮاع ﻣﺨﺘﻠـﻒ‬ ‫‪1 -1‬‬
‫ﻧﺎﭘﯿﻮﺳﺘﮕﯽﻫﺎي ﺳﻄﺤﯽ ﭘﯿﭻﻫﺎي ﻣﻬﺮهﺧﻮر‪ ،‬ﭘﯿﭻﻫﺎ و ﻣﯿﻠﻪﻫﺎي دو ﺳﺮ رزوه ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫اﯾﻦ اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺑﺮاي ﭘﯿﭻﻫﺎي ﻣﻬﺮهﺧﻮر‪ ،‬ﭘﯿﭻﻫﺎ و ﻣﯿﻠﻪﻫﺎي دو ﺳﺮ رزوه ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﻣﺸﺨﺼﺎت زﯾﺮ ﺑﮑﺎر ﻣﯽرود‪:‬‬
‫‪ -‬ﻗﻄﺮﻫﺎي رزوه اﺳﻤﯽ ‪ 5‬ﻣﯿﻠﯿﻤﺘﺮ و ﺑﺰرﮔﺘﺮ؛‬
‫‪ -‬درﺟﻪ ﻣﺤﺼﻮل ‪ A‬و ‪ B‬؛‬
‫‪ -‬ردهﻫﺎي ﺧﻮاص ﺗﺎ و ﺷﺎﻣﻞ ‪ 10.9‬ﻣﮕﺮ آﻧﮑﻪ ﻣﻮرد دﯾﮕﺮي در اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي ﻣﺤﺼﻮل ﻗﯿﺪ ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ ﯾـﺎ‬
‫ﺑﺎ ﺗﻮاﻓﻖ ﺑﯿﻦ ﺧﺮﯾﺪار و ﻋﺮﺿﻪﮐﻨﻨﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫اﻟﺰاﻣﺎت ﺧﺎص و ﻣﺤﺪودهﻫﺎي آﻧﻬﺎ ﺑﺮاي ﻧﺎﭘﯿﻮﺳﺘﮕﯽﻫﺎي ﺳﻄﺤﯽ ﭘﯿﭻﻫـﺎي ﻣﻬـﺮهﺧـﻮر‪ ،‬ﭘـﯿﭻﻫـﺎ و‬ ‫‪2 -1‬‬
‫ﻣﯿﻠﻪﻫﺎي دو ﺳﺮ رزوه )ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻣﻮﻧﺘﺎژ ﺑﻪ ﻃﻮر ﺧﻮدﮐﺎر(در ﻗﺴﻤﺖ ﺳﻮم اﯾﻦ اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻣﻠﯽ اﯾﺮان)‪(ISO 6157-3‬‬
‫ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬وﻗﺘﯽ اﻟﺰاﻣﺎت ﻣﻬﻨﺪﺳﯽ ﮐﺎرﺑﺮدي ﻣﻘﺮر ﻣﯽدارد ﮐﻪ ﻧﺎﭘﯿﻮﺳﺘﮕﯽﻫﺎي ﺳﻄﺤﯽ روي ﭘـﯿﭻﻫـﺎي‬
‫ﻣﻬﺮهﺧﻮر‪ ،‬ﭘﯿﭻﻫﺎ و ﻣﯿﻠﻪﻫﺎي دو ﺳﺮ رزوه ﺑﻪ ﻃﻮر دﻗﯿﻖﺗﺮي ﮐﻨﺘﺮل ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺎﯾﺴﺘﯽ در اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻣﺤﺼﻮل ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ‬
‫ﻣﺸﺨﺺ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﯾﺎ ﺧﺮﯾﺪار ﺑﺎﯾﺪ ﻣﺤﺪوده ﮐﺎرﺑﺮد را در درﺧﻮاﺳﺖ و ﺳﻔﺎرش ﺧﺮﯾﺪ ﻣﺸﺨﺺ ﻧﻤﺎﯾﺪ‪.‬‬
‫ﺟﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﻣﺤﺪوده ﻣﺠﺎز ﺑﺮاي ﻧﺎﭘﯿﻮﺳﺘﮕﯽﻫﺎي ﺳﻄﺤﯽ ﻧﺸﺎن داده ﺷـﺪه در ﺑﻨـﺪ ‪ 3‬اﺗﻔـﺎق اﻓﺘـﺪ‪،‬‬ ‫‪3 -1‬‬
‫ﻣﻘﺎدﯾﺮ ﺣﺪاﻗﻞ ﺑﺮاي ﺧﻮاص ﻋﻤﻠﮑﺮدي و ﻣﮑﺎﻧﯿﮑﯽ ﮐﻪ در اﺳﺘﺎﻧﺪارد ‪ ISO 898-1‬ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ ،‬ﮐﻤﺎﮐﺎن‬
‫ﺑﺎﯾﺴﺘﯽ رﻋﺎﯾﺖ ﺷﻮد‪.‬‬

‫ﯾﺎدآوري‪ 1‬ﺷﮑﻞ ﻫﺎي ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه در ﺑﻨﺪ ‪ 3‬ﻓﻘﻂ ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ آﻧﻬﺎ ﺑﻄﻮر ﻣﺘﻨﺎﻇﺮ ﺑﺎ ﺳﺎﯾﺮ اﻧـﻮاع ﭘـﯿﭻﻫـﺎي‬
‫ﻣﻬﺮهﺧﻮر‪ ،‬ﭘﯿﭻﻫﺎ و ﻣﯿﻠﻪﻫﺎي دو ﺳﺮ رزوه ﺑﮑﺎر ﻣﯽروﻧﺪ‪.‬‬
‫ﯾﺎدآوري‪ 2‬ﺷﮑﻞﻫﺎي ﺟﺪاﮔﺎﻧﻪ ﻧﺎﭘﯿﻮﺳﺘﮕﯽﻫﺎي ﺳﻄﺤﯽ را در ﺑﻌﻀﯽ ﻣﻮاﻗﻊ ﺟﻬﺖ وﺿﻮح‪ ،‬ﺑﻪ ﺻﻮرت اﻏﺮاقآﻣﯿﺰ ﻧﺸﺎن ﻣﯽدﻫﺪ‪.‬‬

‫ﻣﺮاﺟﻊ اﻟﺰاﻣﯽ‬ ‫‪2‬‬

‫ﻣﺪارك اﻟﺰاﻣﯽ زﯾﺮ ﺣﺎوي ﻣﻘﺮراﺗﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ در ﻣﺘﻦ اﯾﻦ اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻣﻠﯽ اﯾﺮان ﺑﻪ آن ﻫﺎ ارﺟﺎع داده ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺑﺪﯾﻦ ﺗﺮﺗﯿﺐ آن ﻣﻘﺮرات ﺟﺰﺋﯽ از اﯾﻦ اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻣﻠﯽ اﯾﺮان ﻣﺤﺴﻮب ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫در ﺻﻮرﺗﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻣﺪرﮐﯽ ﺑﺎ ذﮐﺮ ﺗﺎرﯾﺦ اﻧﺘﺸﺎر ارﺟﺎع داده ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬اﺻﻼﺣﯿﻪﻫﺎ و ﺗﺠﺪﯾﺪﻧﻈﺮﻫﺎي ﺑﻌﺪي آن‬
‫ﻣﻮردﻧﻈﺮ اﯾﻦ اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻣﻠﯽ اﯾﺮان ﻧﯿﺴﺖ‪ .‬در ﻣﻮرد ﻣﺪارﮐﯽ ﮐﻪ ﺑﺪون ذﮐﺮ ﺗﺎرﯾﺦ اﻧﺘﺸﺎر ﺑﻪ آن ﻫﺎ ارﺟﺎع داده‬
‫ﺷﺪه اﺳﺖ‪ ،‬ﻫﻤﻮاره آﺧﺮﯾﻦ ﺗﺠﺪﯾﺪﻧﻈﺮ و اﺻﻼﺣﯿﻪﻫﺎي ﺑﻌﺪي آﻧﻬﺎ ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ اﺳﺖ‪.‬‬
‫اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﺮاﺟﻊ زﯾﺮ ﺑﺮاي اﯾﻦ اﺳﺘﺎﻧﺪارد اﻟﺰاﻣﯽ اﺳﺖ‪:‬‬
‫‪2-1‬‬ ‫‪ISO 468, Surface roughness - Parameters, their values and‬‬
‫‪General rules for specifying requirements.‬‬
‫‪2-2‬‬ ‫‪ISO 898-1, Mechanical properties of fasteners - Part 1: Bolts, screws and studs.‬‬
‫‪2-3‬‬ ‫‪ISO 2859, Sampling procedures and tables for inspection by attributes.‬‬
‫‪2-4‬‬ ‫‪ISO 3269, Fasteners - Acceptance inspection.‬‬
‫اﻧﻮاع‪ ،‬ﻋﻠﻞ‪ ،‬ﺷﮑﻞ ﻇﺎﻫﺮي و ﺣﺪود ﻧﺎﭘﯿﻮﺳﺘﮕﯽﻫﺎي ﺳﻄﺤﯽ‬ ‫‪3‬‬

‫‪1‬‬
 ‫ﺗﺮكﻫﺎ‬ ‫‪1 3-‬‬
‫ﯾﮏ ﺗﺮك ﯾﮏ ﮔﺴﯿﺨﺘﮕﯽ آﺷﮑﺎر )ﺑﻠﻮري ﺷﮑﻞ( اﺳﺖ ﮐﻪ از ﺑﯿﻦ ﯾﺎ در ﻃﻮل ﻣﺮزﻫﺎي داﻧﻪﻫﺎ ﻋﺒﻮر ﮐﺮده و ﺷﺎﯾﺪ‬
‫ﻋﻨﺎﺻﺮ ﺧﺎرﺟﯽ ذرات ﻧﺎﺧﺎﻟﺼﯽ ﻣﻮﺟﻮد در ﻣﻮاد را دﻧﺒﺎل ﮐﻨﺪ‪ .‬ﺗﺮكﻫﺎ ﺑﻄﻮر ﻋﺎدي در اﺛﺮ ﺗﻨﺶ ﺑﯿﺶ از ﺣﺪ ﻓﻠﺰ‬
‫در ﺣﯿﻦ ﻋﻤﻠﯿﺎت آﻫﻨﮕﺮي ﯾﺎ ﺳﺎﯾﺮ ﻋﻤﻠﯿﺎت ﺷﮑﻞدﻫﯽ ﯾﺎ در ﺣﯿﻦ ﻋﻤﻠﯿﺎت ﺣﺮارﺗﯽ‪ ،‬اﯾﺠﺎد ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪ .‬درﺟﺎﯾﯽ ﮐﻪ‬
‫ﻗﻄﻌﺎت ﺑﻄﻮر ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻬﯽ ﻣﻮرد ﻋﻤﻠﯿﺎت ﺣﺮارﺗﯽ ﻣﺠﺪد ﻗﺮار ﻣﯽﮔﯿﺮﻧﺪ‪ ،‬ﻣﻌﻤﻮﻻً ﺗﺮكﻫﺎ ﺗﻮﺳﻂ ﻻﯾﻪ اﮐﺴﯿﺪي‬
‫ﺗﻐﯿﯿﺮ رﻧﮓ ﻣﯽدﻫﻨﺪ‪.‬‬
‫‪1‬‬
‫ﺗﺮكﻫﺎي ﻧﺎﺷﯽ از ﻋﻤﻠﯿﺎت ﺳﺨﺖ ﮐﺎري‬ ‫‪1 -1 3-‬‬

‫اﯾﻦ ﺗﺮكﻫﺎ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ در ﺣﯿﻦ ﻋﻤﻠﯿﺎت ﺳﺨﺖﮐﺎري ﺑﺨﺎﻃﺮ ﺗﻨﺶﻫﺎي ﺣﺮارﺗﯽ و اﻧﺘﻘﺎﻟﯽ ﺷﺪﯾﺪاً زﯾﺎد اﺗﻔﺎق اﻓﺘﺪ‪.‬‬ ‫ﻋﻠﻞ‬
‫ﺗﺮكﻫﺎي ﺳﺨﺖﮐﺎري ﻣﻌﻤﻮﻻٌ ﯾﮏ ﻣﺴﯿﺮ ﺑﯽﻗﺎﻋﺪه و ﻧﺎﻣﻨﻈﻢ را روي ﺳﻄﺢ اﺗﺼﺎﻻت دﻧﺒﺎل ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺷﮑﻞ‬
‫ﻇﺎﻫﺮي‬

‫ﺗﺮك ﻫﺎي ﺳﺨﺖﮐﺎري ﺑﺎ ﻫﺮ ﻋﻤﻖ‪ ،‬ﻃﻮل و ﯾﺎ ﻣﺤﻞ ﮐﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬ﻣﺠﺎز ﻧﯿﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﺣﺪود‬

‫‪1-Quench cracks‬‬

‫‪2‬‬
 ‫‪1‬‬
‫ﺗﺮكﻫﺎي ﻧﺎﺷﯽ از ﻋﻤﻠﯿﺎت آﻫﻨﮕﺮي‬ ‫‪2 -1 3-‬‬

‫ﺗﺮكﻫﺎي آﻫﻨﮕﺮي ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ در ﺣﯿﻦ ﻋﻤﻠﯿﺎت ﺑﺮش ﯾﺎ آﻫﻨﮕﺮي و در روي ﮐﻠﮕﯽ ﭘﯿﭻ و ﯾﺎ ﮐﻠﮕﯽ ﭘﯿﭻ ﻣﻬﺮه‪-‬‬ ‫ﻋﻠﻞ‬
‫ﺧﻮر و ﯾﺎ دورﺗﺎدور ﺑﺮﺟﺴﺘﮕﯽ ﮐﻠﮕﯽ ﻓﺮو رﻓﺘﻪ ﭘﯿﭻ و ﭘﯿﭻ ﻣﻬﺮهﺧﻮر اﺗﻔﺎق اﻓﺘﺪ‪.‬‬

‫ﺷﮑﻞ‬
‫ﻇﺎﻫﺮي‬

‫ﺣﺪود‬
‫ﻃﻮل ‪ ، l ،‬ﺑﺮاي ﺗﺮك ﻫﺎي آﻫﻨﮕﺮي‪) l  d :‬ﻗﻄﺮ اﺳﻤﯽ رزوه ‪( d ‬‬
‫ﻋﻤﻖ ﯾﺎ ﻋﺮض‪ ، b ،‬ﺑﺮاي ﺗﺮكﻫﺎي آﻫﻨﮕﺮي‪b  0,04d :‬‬

‫‪1- Forging‬‬

‫‪3‬‬
 ‫ﭘﺮﯾﺪﮔﯽﻫﺎي ﻧﺎﺷﯽ از ﻋﻤﻠﯿﺎت آﻫﻨﮕﺮي‬ ‫‪3 -1 3-‬‬

‫اﯾﻦ ﭘﺮﯾﺪﮔﯽﻫﺎ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺜﺎل در ﺣﯿﻦ ﻋﻤﻠﯿﺎت آﻫﻨﮕﺮي در روي اﺿﻼع ﯾﺎ ﮔﻮﺷﻪ ﻫﺎي‬ ‫ﻋﻠﻞ‬
‫آﭼﺎرﺧﻮر ﮐﻠﮕﯽ ﭘﯿﭻ ﯾﺎ ﮐﻠﮕﯽ ﭘﯿﭻ ﻣﻬﺮهﺧﻮر و دورﺗﺎدور ﻣﺤﺼﻮﻻت ﻓﻠﻨﺞدار ﯾﺎ ﮐﻠﻪ ﮔﺮد ﯾﺎ روي دورﺗﺎدور‬
‫ﺑﺮﺟﺴﺘﮕﯽ ﭘﯿﭻ ﯾﺎ ﭘﯿﭻ ﻣﻬﺮهﺧﻮر ﺑﺎ ﮐﻠﮕﯽ ﻓﺮو رﻓﺘﻪ اﺗﻔﺎق اﻓﺘﺪ‪.‬‬
‫ﺷﮑﻞ‬
‫ﻇﺎﻫﺮي‬

‫ﭘﯿﭻﻫﺎي ﺳﺮ ﺷﺶ ﮔﻮش‬ ‫ﺣﺪود‬

‫ﻧﺒﺎﯾﺪ ﻫﯿﭽﮕﻮﻧﻪ ﭘﺮﯾﺪﮔﯽ آﻫﻨﮕﺮي در ﺳﻄﺢ آﭼﺎرﺧﻮر ﭘﯿﭻﻫﺎي ﺳﺮ ﺷﺶ ﮔﻮش و در ﺳﻄﺢ آﭼﺎرﺧﻮر ﭘﯿﭻﻫﺎي‬
‫ﻣﻬﺮهﺧﻮر ﺳﺮ ﺷﺶ ﮔﻮش ﺑﻪ درون ﺗﺎج ﻣﺪور ﺑﺎﻻي ﺳﻄﺢ ﮐﻠﮕﯽ)داﯾﺮه ﭘﺦ( ﯾﺎ ﺑﻪ درون ﺳﻄﺢ ﺗﺤﻤﻞ ﮐﻨﻨﺪه‬
‫زﯾﺮﮐﻠﮕﯽ اﻣﺘﺪاد ﯾﺎﺑﺪ‪ .‬ﭘﺮﯾﺪﮔﯽ آﻫﻨﮕﺮي ﺑﻪ وﺟﻮد آﻣﺪه در ﻣﺤﻞ ﺗﻘﺎﻃﻊ دو ﺳﻄﺢ آﭼﺎرﺧﻮر ﻧﺒﺎﯾﺪ ﻓﻮاﺻﻞ‬
‫ﮔﻮﺷﻪ ﺑﻪ ﮔﻮﺷﻪ را ﺑﻪ ﻣﻘﺪار زﯾﺮ ﺣﺪاﻗﻞ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺷﺪه‪ ،‬ﮐﺎﻫﺶ دﻫﺪ‪.‬‬
‫‪(1‬‬
‫ﭘﺮﯾﺪﮔﯽ آﻫﻨﮕﺮي در روي ﺑﺮﺟﺴﺘﮕﯽ ﭘﯿﭻ ﯾﺎ ﭘﯿﭻ ﻣﻬﺮهﺧﻮر ﺑﺎ ﮐﻠﮕﯽ ﻓﺮو رﻓﺘﻪ ﻧﺒﺎﯾﺪ از ﻋﺮض ‪0,06d‬‬
‫ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺷﻮد ﯾﺎ داراي ﻋﻤﻘﯽ اﻣﺘﺪاد ﯾﺎﻓﺘﻪ ﺗﺎ زﯾﺮ ﺑﺨﺶ ﻓﺮورﻓﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﭘﯿﭻﻫﺎي ﺳﺮ ﮔﺮد‬
‫ﻓﻠﻨﺞﻫﺎي ﭘﯿﭻﻫﺎي ﻣﻬﺮهﺧﻮر و ﭘﯿﭻﻫﺎ و دورﺗﺎدور ﭘﯿﭻﻫﺎي ﺳﺮﮔﺮد ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ داراي ﭘﺮﯾﺪﮔﯽ آﻫﻨﮕﺮي‬
‫ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬وﻟﯽ آﻧﻬﺎ از ﺣﺪود زﯾﺮ ﻧﺒﺎﯾﺪ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪:‬‬
‫ﭘﻬﻨﺎي ﭘﺮﯾﺪﮔﯽ آﻫﻨﮕﺮي‪:‬‬
‫‪) (2 0,08d c‬ﻓﻘﻂ ﺑﺎ ﯾﮏ ﭘﺮﯾﺪﮔﯽ آﻫﻨﮕﺮي(‬
‫‪) 0,04d c‬ﺑﺎ دو ﯾﺎ ﺑﯿﺸﺘﺮ از دو ﭘﺮﯾﺪﮔﯽ آﻫﻨﮕﺮي‪ ،‬ﮐﻪ ﯾﮑﯽ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺗﺎ ‪ 0,08d c‬اﻣﺘﺪاد ﯾﺎﻓﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ(‪.‬‬
‫ﻗﻄﺮ اﺳﻤﯽ رزوه ‪1) d ‬‬
‫ﻗﻄﺮ ﻓﻠﻨﺞ ﯾﺎ ﮐﻠﮕﯽ ‪2) d c ‬‬

‫‪4‬‬
 ‫ﭘﺮﯾﺪﮔﯽﻫﺎي ﺑﺮﺷﯽ‬ ‫‪4 -1 3-‬‬

‫اﯾﻦ ﭘﺮﯾﺪﮔﯽﻫﺎ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺜﺎل در ﺣﯿﻦ ﻋﻤﻠﯿﺎت آﻫﻨﮕﺮي ﺑﻪ ﺗﺮﺗﯿﺐ در دورﺗﺎدور ﻣﺤﺼﻮﻻﺗﯽ‬ ‫ﻋﻠﻞ‬
‫ﮐﻪ داراي ﮐﻠﮕﯽ ﮔﺮد ﯾﺎ ﻓﻠﻨﺞدار ﻫﺴﺘﻨﺪ و ﺗﻘﺮﯾﺒﺎً در زاوﯾﻪ ‪ 45‬درﺟﻪ از ﻣﺤﻮر ﻣﺤﺼﻮل اﺗﻔﺎق اﻓﺘﺪ‪.‬‬
‫ﭘﺮﯾﺪﮔﯽ ﺑﺮﺷﯽ ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ روي وﺟﻮه ﺟﺎﻧﺒﯽ ﻣﺤﺼﻮﻻت ﺳﺮ ﺷﺶﮔﻮش ﻧﯿﺰ اﺗﻔﺎق اﻓﺘﺪ‪.‬‬
‫ﺷﮑﻞ‬
‫ﻇﺎﻫﺮي‬

‫ﭘﯿﭻﻫﺎي ﺳﺮ ﺷﺶ ﮔﻮش‬ ‫ﺣﺪود‬

‫ﻧﺒﺎﯾﺪ ﻫﯿﭽﮕﻮﻧﻪ ﭘﺮﯾﺪﮔﯽ ﺑﺮﺷﯽ در ﺳﻄﺢ آﭼﺎرﺧﻮر ﭘﯿﭻﻫﺎي ﺳﺮ ﺷﺶ ﮔﻮش و در ﺳﻄﺢ آﭼﺎرﺧﻮر ﭘﯿﭻﻫﺎي‬
‫ﻣﻬﺮه ﺧﻮر ﺳﺮ ﺷﺶ ﮔﻮش ﺑﻪ درون ﺗﺎج ﻣﺪور ﺑﺎﻻي ﺳﻄﺢ ﮐﻠﮕﯽ )داﯾﺮه ﭘﺦ( ﯾﺎ ﺑﻪ درون ﺳﻄﺢ ﺗﺤﻤﻞ ﮐﻨﻨﺪه‬
‫زﯾﺮﮐﻠﮕﯽ اﻣﺘﺪاد ﯾﺎﺑﺪ‪ .‬ﭘﺮﯾﺪﮔﯽ ﺑﺮﺷﯽ ﺑﻪ وﺟﻮد آﻣﺪه در ﻣﺤﻞ ﺗﻘﺎﻃﻊ دو ﺳﻄﺢ آﭼﺎرﺧﻮر ﻧﺒﺎﯾﺪ ﻓﻮاﺻﻞ ﮔﻮﺷﻪ‬
‫ﺑﻪ ﮔﻮﺷﻪ را ﺑﻪ ﻣﻘﺪار زﯾﺮ ﺣﺪاﻗﻞ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺷﺪه‪ ،‬ﮐﺎﻫﺶ دﻫﺪ‪.‬‬
‫ﭘﺮﯾﺪﮔﯽ ﺑﺮﺷﯽ در روي ﮐﻠﮕﯽ ﭘﯿﭻ و ﯾﺎ ﮐﻠﮕﯽ ﭘﯿﭻ ﻣﻬﺮهﺧﻮر و ﯾﺎ دورﺗﺎدور ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ ﮐﻠﮕﯽ ﻓﺮورﻓﺘﻪ ﭘﯿﭻ و‬
‫ﭘﯿﭻ ﻣﻬﺮهﺧﻮر ﻧﺒﺎﯾﺪ از ﻋﺮض ‪ (1 0,06d‬ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺷﻮد ﯾﺎ داراي ﻋﻤﻘﯽ اﻣﺘﺪاد ﯾﺎﻓﺘﻪ ﺗﺎ زﯾﺮ ﺑﺨﺶ ﻓﺮورﻓﺘﻪ‬
‫ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﭘﯿﭻﻫﺎي ﺳﺮ ﮔﺮد‬
‫ﻓﻠﻨﺞﻫﺎي ﭘﯿﭻﻫﺎي ﻣﻬﺮهﺧﻮر و ﭘﯿﭻﻫﺎ و دورﺗﺎدور ﻣﺪور ﮐﻠﮕﯽ ﭘﯿﭻﻫﺎ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ داراي ﭘﺮﯾﺪﮔﯽ ﺑﺮﺷﯽ‬
‫ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬وﻟﯽ آﻧﻬﺎ از ﺣﺪود زﯾﺮ ﻧﺒﺎﯾﺪ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪:‬‬
‫ﭘﻬﻨﺎي ﭘﺮﯾﺪﮔﯽ ﺑﺮﺷﯽ‪:‬‬
‫‪) (2 0,08d c‬ﻓﻘﻂ ﺑﺎ ﯾﮏ ﭘﺮﯾﺪﮔﯽ ﺑﺮﺷﯽ(‬
‫‪) 0,04d c‬ﺑﺎ دو ﯾﺎ ﺑﯿﺸﺘﺮ از دو ﭘﺮﯾﺪﮔﯽ ﺑﺮﺷﯽ‪ ،‬ﮐﻪ ﯾﮑﯽ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺗﺎ ‪ 0,08d c‬اﻣﺘﺪاد ﯾﺎﻓﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ(‪.‬‬
‫ﻗﻄﺮ اﺳﻤﯽ رزوه ‪1) d ‬‬
‫ﻗﻄﺮ ﻓﻠﻨﺞ ﯾﺎ ﮐﻠﮕﯽ ‪2) d c ‬‬

‫‪5‬‬
 ‫‪2‬‬
‫روﯾﻬﻢاﻓﺘﺎدﮔﯽﻫﺎ‪ 1‬و درزﻫﺎي ﻣﻮاد اوﻟﯿﻪ‬ ‫‪2 3-‬‬

‫ﯾﮏ روﯾﻬﻢاﻓﺘﺎدﮔﯽ ﯾﺎ درز ﺑﻄﻮر ﻣﻌﻤﻮل ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻧﺎﭘﯿﻮﺳﺘﮕﯽ ﺑﻪ ﺷﮑﻞ ﺧﻂ ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ ﯾﺎ اﻧﺤﻨﺎي ﮐﻢ و ﺑﺎرﯾﮑﯽ‬
‫اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻄﻮر ﻃﻮﻟﯽ در رزوه‪ ،‬ﺳﺎق ﯾﺎ ﮐﻠﮕﯽ ﺑﻪ وﺟﻮد ﻣﯽآﯾﺪ‪.‬‬

‫ﻣﻨﺸﺎء روﯾﻬﻢاﻓﺘﺎدﮔﯽﻫﺎ و درزﻫﺎ در ﻣﻮاد اوﻟﯿﻪاي ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ اﺗﺼﺎﻻت از آﻧﻬﺎ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﻋﻠﻞ‬

‫ﺷﮑﻞ‬
‫ﻇﺎﻫﺮي‬

‫‪(1‬‬
‫ﻋﻤﻖ ﻣﺠﺎز‪0,03d :‬‬ ‫ﺣﺪود‬
‫اﮔﺮ روﯾﻬﻢاﻓﺘﺎدﮔﯽﻫﺎ و درزﻫﺎ ﺑﻪ درون ﮐﻠﮕﯽ اﻣﺘﺪاد ﯾﺎﺑﻨﺪ‪ ،‬آﻧﻬﺎ ﻧﺒﺎﯾﺪ از ﺣﺪود ﻣﺠﺎز ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺷﺪه ﺑﺮاي ﭘﻬﻨﺎ و‬
‫ﻋﻤﻖ ﭘﺮﯾﺪﮔﯽ ﻫﺎ ﮐﻪ در ﺑﻨﺪ ‪ 3 -1 -3‬ﺑﯿﺎن ﺷﺪه اﺳﺖ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬

‫ﻗﻄﺮ اﺳﻤﯽ رزوه ‪1) d ‬‬

‫‪1-Laps‬‬
‫‪2- Raw material seams‬‬

‫‪6‬‬
 ‫‪1‬‬
‫ﺣﻔﺮهﻫﺎ‬ ‫‪3 3-‬‬
‫ﺣﻔﺮه ﯾﮏ ﮔﻮدي ﮐﻮﭼﮏ ﮐﻢﻋﻤﻖ روي ﺳﻄﺢ ﯾﮏ ﭘﯿﭻﻣﻬﺮهﺧﻮر ﯾﺎ ﭘﯿﭻ اﺳﺖ ﮐﻪ در اﺛﺮ ﭘﺮ ﻧﺸﺪن ﻓﻠﺰ در ﻋﻤﻠﯿﺎت‬
‫آﻫﻨﮕﺮي و ﮐﻠﻪزﻧﯽ‪ 2‬ﺑﻪ وﺟﻮد ﻣﯽآﯾﺪ‪.‬‬

‫ﺣﻔﺮهﻫﺎ ﺑﻪ وﺳﯿﻠﻪ ﺗﺎﺛﯿﺮات و رد ﺗﺮاﺷﻪﻫﺎ )ﭘﻠﯿﺴﻪﻫﺎي ﺑﺮش( ﯾﺎ در اﺛﺮ زﻧﮓزدﮔﯽ ﻣﻮاد اوﻟﯿﻪ ﺑﻪ وﺟﻮد ﻣﯽآﯾﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﻋﻠﻞ‬
‫آﻧﻬﺎ در ﺣﯿﻦ ﻋﻤﻠﯿﺎت آﻫﻨﮕﺮي و ﮐﻠﻪزﻧﯽ از ﺑﯿﻦ ﻧﻤﯽروﻧﺪ‪.‬‬

‫ﺷﮑﻞ‬
‫ﻇﺎﻫﺮي‬

‫ﻋﻤﻖ ﺣﻔﺮهﻫﺎ‪:، h ،‬‬ ‫ﺣﺪود‬

‫‪(1‬‬
‫‪ : h  0,02 d‬ﺣﺪاﮐﺜﺮ ‪0,25 mm‬‬
‫ﻣﺴﺎﺣﺖ ﮐﻠﯿﻪ ﺣﻔﺮهﻫﺎ‪:‬‬
‫ﻣﺠﻤﻮع ﻣﺴﺎﺣﺖ ﮐﻠﯿﻪ ﺳﻄﻮح ﺣﻔﺮهﻫﺎ روي ﺳﻄﺢ ﺗﺤﻤﻞ ﮐﻨﻨﺪه ﻧﺒﺎﯾﺪ از ‪ 10‬درﺻﺪ ﮐﻞ ﻣﺴﺎﺣﺖ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﻗﻄﺮ اﺳﻤﯽ رزوه ‪1) d ‬‬

‫‪3‬‬
‫ﭼﯿﻦﺧﻮردﮔﯽﻫﺎ‬ ‫‪4 3-‬‬

‫‪1- Voids‬‬
‫‪2- Upsetting‬‬
‫‪1- Folds‬‬

‫‪7‬‬
‫ﯾﮏ ﭼﯿﻦﺧﻮرﮔﯽ ﺑﺮ روي ﺳﻄﺢ اﺗﺼﺎﻻت ﺑﺮ اﺛﺮ رويﻫﻢ اﻓﺘﺎدن دو ﻓﻠﺰ در ﺣﯿﻦ ﻋﻤﻠﯿﺎت آﻫﻨﮕﺮي اﺗﻔﺎق ﻣﯽاﻓﺘﺪ‪.‬‬

‫ﭼﯿﻦﺧﻮردﮔﯽﻫﺎ ﺑﻪ وﺳﯿﻠﻪ ﺟﺎﺑﺠﺎﯾﯽ ﻣﻮاد در اﺛﺮ ﻋﺪم وﺟﻮد ﺗﻨﺎﺳﺐ ﺑﯿﻦ ﺷﮑﻞﻫﺎ و ﺣﺠﻢﻫﺎ در ﯾﮑﺎﯾﮏ ﻣﺮاﺣﻞ‬ ‫ﻋﻠﻞ‬
‫ﻋﻤﻠﯿﺎت آﻫﻨﮕﺮي ﺑﻮﺟﻮد ﻣﯽ آﯾﻨﺪ‪.‬‬

‫ﺷﮑﻞ‬
‫ﻇﺎﻫﺮي‬

‫ﭼﯿﻦﺧﻮردﮔﯽﻫﺎ در ﮔﻮﺷﻪﻫﺎي داﺧﻠﯽ ﯾﺎ در زﯾﺮ ﺳﻄﺢ ﺗﺤﻤﻞ ﮐﻨﻨﺪه ﻣﺠﺎز ﻧﻤﯽﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬ﻣﮕﺮآﻧﮑﻪ ﺑﻪ ﻃﻮر‬ ‫ﺣﺪود‬
‫ﺧﺎص در اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻣﺤﺼﻮل ﻣﺠﺎز ﺷﻤﺮده ﺷﺪه ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫ﭼﯿﻦﺧﻮردﮔﯽﻫﺎ در ﮔﻮﺷﻪﻫﺎي ﺑﯿﺮوﻧﯽ ﻣﺠﺎز ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬

‫‪8‬‬
 ‫‪1‬‬
‫اﺛﺮات اﺑﺰار‬ ‫‪5 3-‬‬
‫اﺛﺮﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ از ﺑﮑﺎرﮔﯿﺮي اﺑﺰار ﺑﻪ وﺟﻮد ﻣﯽآﯾﻨﺪ ﯾﺎ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺷﯿﺎرﻫﺎي ﻃﻮﻟﯽ ﯾﺎ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺷﯿﺎرﻫﺎي ﮐﻢ ﻋﻤﻖ‬
‫داﯾﺮهاي ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬

‫اﺛﺮات اﺑﺰار ﺑﻮاﺳﻄﻪ ﺣﺮﮐﺖ اﺑﺰارﻫﺎي ﻣﺨﺼﻮص ﺳﺎﺧﺖ روي ﺳﻄﻮح ﭘﯿﭻ ﯾﺎ ﭘﯿﭻﻣﻬﺮهﺧﻮر اﯾﺠﺎد ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﻋﻠﻞ‬

‫ﺷﮑﻞ‬
‫ﻇﺎﻫﺮي‬

‫اﺛﺮات اﺑﺰار اﯾﺠﺎد ﺷﺪه ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺎﺷﯿﻨﮑﺎري ﺳﺎق‪ ،‬ﻓﯿﻠﺖ ﯾﺎ ﺳﻄﺢ ﺗﺤﻤﻞ ﮐﻨﻨﺪه ﻧﺒﺎﯾﺪ از زﺑﺮي ﺳﻄﺢ ﺑﻪ ﻣﯿﺰان‬ ‫ﺣﺪود‬
‫‪ R  3,2 m‬ﻫﻨﮕﺎم آزﻣﻮن ﻣﻄﺎﺑﻖ اﺳﺘﺎﻧﺪارد ‪ ISO 468‬ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪a‬‬

‫‪2‬‬
‫آﺳﯿﺐﻫﺎ‬ ‫‪6 3-‬‬
‫آﺳﯿﺐﻫﺎ‪ ،‬ﻓﺮورﻓﺘﮕﯽﻫﺎي ﻫﺮ ﺳﻄﺤﯽ از ﺳﻄﻮح ﭘﯿﭻﻣﻬﺮهﺧﻮر و ﭘﯿﭻ ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬

‫آﺳﯿﺐﻫﺎ‪ ،‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺜﺎل ﭼﯿﻦﻫﺎ‪ ،‬ﻗﺮاﺿﻪﻫﺎ‪ ،‬ﺷﮑﺎفﻫﺎ و ﮐﻨﺪهﺷﺪﮔﯽ ﮐﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﻋﻤﻠﯿﺎت ﺑﯿﺮوﻧﯽ در ﺣﯿﻦ ﺗﻮﻟﯿﺪ‬ ‫ﻋﻠﻞ‬
‫و ﺟﺎﺑﺠﺎﯾﯽ ﭘﯿﭻ ﯾﺎ ﭘﯿﭻﻣﻬﺮهﺧﻮر )ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺑﺎرﮔﯿﺮي( ﺑﻪ وﺟﻮد آﯾﺪ‪ ،‬ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻋﺪم ﺷﮑﻞ ﻣﻨﻈﻢ ﻫﻨﺪﺳﯽ‪ ،‬ﻋﺪم ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ ﯾﺎ ﺟﻬﺖ ﻣﺸﺨﺺ‪ ،‬ﻗﺎﺑﻞ ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻋﻤﻠﯿﺎت ﺧﺎرﺟﯽ‪.‬‬ ‫ﺷﮑﻞ‬
‫ﻇﺎﻫﺮي‬
‫آﺳﯿﺐﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ در ﺑﺎﻻ ﺗﻮﺿﯿﺢ داده ﺷﺪﻧﺪ ﻧﺒﺎﯾﺪ ﺳﺒﺐ ﻣﺮﺟﻮﻋﯿﺖ ﻣﺤﺼﻮل ﺷﻮﻧﺪ ﻣﮕﺮ آﻧﮑﻪ ﻣﺸﺨﺺ ﺷﻮد ﮐﻪ‬ ‫ﺣﺪود‬
‫ﺑﻪ وﻇﯿﻔﻪ و ﮐﺎرﺑﺮد آﻧﻬﺎ ﺻﺪﻣﻪ ﻣﯽزﻧﺪ و ﯾﺎ ﻏﯿﺮ ﻗﺎﺑﻞ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫ﭼﯿﻦﻫﺎ‪ ،‬ﻗﺮاﺿﻪﻫﺎ‪ ،‬ﺷﮑﺎفﻫﺎ و ﮐﻨﺪهﺷﺪﮔﯽﻫﺎي روي ﺳﻪ رزوه اول ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪ اي ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﭘﯿﭽﺎﻧﺪن ﺳﻨﺠﻪ‬
‫ﺣﻠﻘﻪاي ﺑﺮو ﺑﺎ ﮔﺸﺘﺎوري ﺑﻪ ﻣﯿﺰان ﺣﺪاﮐﺜﺮ ‪ 0,001 d 3‬ﺑﺮﺣﺴﺐ ﻧﯿﻮﺗﻦ ﻣﺘﺮ را اﻧﺠﺎم ﭘﺬﯾﺮ ﻧﻤﺎﯾﺪ‪.‬‬

‫‪1- Tool marks‬‬

‫‪2- Damages‬‬

‫‪9‬‬
 ‫روش اﺟﺮاﯾﯽ ﺑﺎزرﺳﯽ و ارزﯾﺎﺑﯽ‬ ‫‪4‬‬
‫در ﺧﺼﻮص روش اﺟﺮاﯾﯽ ﺑﺎزرﺳﯽ ﺑﺮاي ﭘﺬﯾﺮش‪ ،‬ﺑﻪ اﺳﺘﺎﻧﺪارد ‪ ISO 3269‬ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﻧﻤﺎﯾﯿﺪ‪ .‬اﮔﺮ ﺗﺸﺨﯿﺺ‬
‫ﻧﺎﭘﯿﻮﺳﺘﮕﯽﻫﺎي ﺳﻄﺤﯽ دﺷﻮار ﺑﺎﺷﺪ ﺑﺎﯾﺪ ﻗﺒﻞ از آزﻣﻮن‪ ،‬ﭘﻮﺷﺶﻫﺎي ﺳﻄﺢ ﺑﺮداﺷﺘﻪ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬

‫اﺻﻮل‬ ‫‪1 4-‬‬

‫ﺳﺎزﻧﺪه ﺣﻖ دارد ﻫﺮ روش اﺟﺮاﯾﯽ را ﺑﮑﺎر ﺑﺮد وﻟﯽ ﺑﺎﯾﺪ اﯾﻦ ﻧﮑﺘﻪ را در ﻧﻈﺮ ﮔﯿﺮد و اﻃﻤﯿﻨﺎن ﺣﺎﺻﻞ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ‬
‫ﻣﺤﺼﻮﻻت ﺗﻮﻟﯿﺪياش ﺑﺎ اﯾﻦ اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺗﺎﯾﯿﺪ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺧﺮﯾﺪار ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ از روش اﺟﺮاﯾﯽ ﺑﺎزرﺳﯽ ﮐﻪ در اﯾﻦ ﺑﻨﺪ ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪه اﺳﺖ ﺑﺮاي ﺑﺎزرﺳﯽ و ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻗﺒﻮﻟﯽ ﯾﺎ‬
‫ﻣﺮدودي ﺑﻬﺮي )ﻣﺤﻤﻮﻟﻪ(‪ 1‬از اﺗﺼﺎﻻت اﺳﺘﻔﺎده ﮐﻨﺪ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ اﮔﺮ ﺗﻄﺎﺑﻖ ﺑﺎ وﯾﮋﮔﯽﻫﺎ ﻣﻮرد ﺑﺤﺚ و اﺧﺘﻼف‬
‫ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬اﯾﻦ روش اﺟﺮاﯾﯽ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﮑﺎر رود‪ ،‬ﻣﮕﺮآﻧﮑﻪ ﺑﺮﺧﯽ دﯾﮕﺮ از روشﻫﺎي اﺟﺮاﯾﯽ ﺑﺮاي ﭘﺬﯾﺮش ﺑﯿﻦ ﺧﺮﯾﺪار و‬
‫ﺳﺎزﻧﺪه در زﻣﺎن ﺳﻔﺎرش ﻣﺤﺼﻮل ﺗﻮاﻓﻖ ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫آزﻣﻮنﻫﺎي ﻏﯿﺮ ﻣﺨﺮب‬ ‫‪2 4-‬‬

‫ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺗﺼﺎدﻓﯽ ﺑﺎﯾﺪ از ﺑﻬﺮ)ﻣﺤﻤﻮﻟﻪ( ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻣﻄﺎﺑﻖ اﺳﺘﺎﻧﺪارد ‪ ISO 3269‬ﺑﺮداﺷﺘﻪ ﺷﻮد و ﻣﻮرد ﺑﺎزرﺳﯽ ﭼﺸﻤﯽ‬
‫ﯾﺎ ﺳﺎﯾﺮ آزﻣﻮنﻫﺎي ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺗﮑﻨﯿﮏﻫﺎي ﻣﻐﻨﺎﻃﯿﺴﯽ ﯾﺎ ﺟﺮﯾﺎن ﮔﺮداﺑﯽ ﻗﺮار ﮔﯿﺮد‪.‬‬
‫اﮔﺮ ﻫﯿﭽﮕﻮﻧﻪ ﻋﯿﺒﯽ در ﻧﻤﻮﻧﻪ ﯾﺎﻓﺖ ﻧﺸﺪ آن ﺑﻬﺮ)ﻣﺤﻤﻮﻟﻪ( ﺑﺎﯾﺪ ﭘﺬﯾﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد )ﺑﻪ ﺑﻨﺪ ‪ 4 4-‬ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﺷﻮد(‪.‬‬
‫ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻫﺎ ﻣﻌﯿﻮب ﺗﺸﺨﯿﺺ داده ﺷﻮد ﺑﺎﯾﺪ اﻧﺪازه ﺑﻬﺮ)ﻣﺤﻤﻮﻟﻪ( ﺑﺮاي روشﻫﺎي ﻣﺸﺮوح در ﺑﻨﺪ ‪ 3 4-‬در‬
‫ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪.‬‬

‫آزﻣﻮنﻫﺎي ﻣﺨﺮب‬ ‫‪3 4-‬‬

‫اﮔﺮ ﻣﺤﺼﻮﻻت ﻣﻌﯿﻮب ﺗﻮﺳﻂ روشﻫﺎي ﻣﺸﺮوح در ﺑﻨﺪ ‪ 2 -4‬ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪﻧﺪ‪ ،‬ﻧﻤﻮﻧﻪ دوم ﺑﺎﯾﺪ از ﻣﺤﺼﻮﻻت‬
‫ﻣﻌﯿﻮب ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺟﺪاول ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ ﻣﻨﺪرج در اﺳﺘﺎﻧﺪارد ‪ ISO 3269‬ﺑﺮداﺷﺘﻪ ﺷﺪه ﮐﻪ اﯾﻦ ﻣﺤﺼﻮﻻت داراي‬
‫ﺑﯿﺸﺘﺮﯾﻦ ﻋﯿﺐ ﺑﻮده و در ‪ 90‬درﺟﻪ ﺑﯿﻦ ﻧﺎﭘﯿﻮﺳﺘﮕﯽ در ﺑﯿﺸﺘﺮﯾﻦ ﻋﻤﻘﯽ ﮐﻪ اﻧﺘﻈﺎر ﻣﯽرود‪ ،‬ﺑﺮش ﺑﺨﻮرﻧﺪ‪.‬‬

‫ارزﯾﺎﺑﯽ‬ ‫‪4 4-‬‬

‫ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ در ﺑﺎزرﺳﯽ ﭼﺸﻤﯽ ﻫﺮ ﻣﺤﺼﻮﻟﯽ ﮐﻪ در آن ﺗﺮكﻫﺎي ﺳﺨﺖﮐﺎري در ﻫﺮ ﻣﺤﻞ‪ ،‬ﯾﺎ ﭼﯿﻦﺧﻮردﮔﯽ در‬
‫ﮔﻮﺷﻪ داﺧﻠﯽ ﯾﺎ زﯾﺮ ﺳﻄﺢ ﺗﺤﻤﻞ ﮐﻨﻨﺪه ﺑﺠﺰ ﭼﯿﻦﺧﻮردﮔﯽ "ﺷﺒﺪريﺷﮑﻞ" در اﺗﺼﺎﻻت ﺑﺎ ﺷﺎﻧﻪ ﻏﯿﺮ ﻣﺪور‬
‫ﻣﺸﺎﻫﺪه ﺷﻮد‪ ،‬ﺑﻬﺮ)ﻣﺤﻤﻮﻟﻪ( ﺗﻮﻟﯿﺪي ﺑﺎﯾﺪ ﻣﺮدود اﻋﻼم ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ در آزﻣﻮن ﻣﺨﺮب ﻫﺮ ﻣﺤﺼﻮﻟﯽ ﺗﺮكﻫﺎي آﻫﻨﮕﺮي‪ ،‬ﭘﺮﯾﺪﮔﯽ‪ ،‬روﯾﻬﻢاﻓﺘﺎدﮔﯽ ﯾﺎ درز‪ ،‬ﺣﻔﺮه‪ ،‬اﺛﺮ اﺑﺰار ﯾﺎ‬
‫آﺳﯿﺐ دﯾﺪﮔﯽ ﺧﺎرج از ﺣﺪود ﻣﺠﺎز ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺷﺪه ﺑﺮاي ﻧﻮع ﮐﺎرﺑﺮدي ﻧﺎﭘﯿﻮﺳﺘﮕﯽ آﺷﮑﺎر ﺷﻮد‪ ،‬ﺑﻬﺮ)ﻣﺤﻤﻮﻟﻪ(‬
‫ﺗﻮﻟﯿﺪي ﺑﺎﯾﺪ ﻣﺮدود اﻋﻼم ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪1- Lot‬‬

‫‪10‬‬
 ‫ﭘﯿﻮﺳﺖ‬
‫)اﻟﺰاﻣﯽ(‬
‫ﻃﺮح ﻧﻤﻮﻧﻪﺑﺮداري ﺑﺮاي ﻧﺎﭘﯿﻮﺳﺘﮕﯽﻫﺎي ﺳﻄﺤﯽ‬

‫ﻧﻤﻮﻧﻪﺑﺮداري ﺑﺮاي ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻧﺎﭘﯿﻮﺳﺘﮕﯽﻫﺎي ﺳﻄﺤﯽ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﺣﺠﻢ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﮐﻪ در ﺟﺪول ‪ 1‬ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺷﺪه‬
‫اﺳﺖ و ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از اﺻﻮل و روشﻫﺎي اراﺋﻪ ﺷﺪه در ﺑﻨﺪ ‪ 4‬ﺻﻮرت ﭘﺬﯾﺮد‪.‬‬

‫ﺟﺪول ‪ 1-‬ﺣﺠﻢ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺑﺮاي آزﻣﻮنﻫﺎي‬

‫ﺑﺎزرﺳﯽ ﭼﺸﻤﯽ و آزﻣﻮنﻫﺎي ﻏﯿﺮﻣﺨﺮب‬
‫‪(1‬‬
‫ﺣﺠﻢ ﺑﻬﺮ )ﻣﺤﻤﻮﻟﻪ(‬ ‫ﺣﺠﻢ ﻧﻤﻮﻧﻪ‬
‫‪N‬‬ ‫‪n‬‬
‫‪N  1200‬‬ ‫‪20‬‬
‫‪1201  N  10000‬‬ ‫‪32‬‬
‫‪10001  N  35000‬‬ ‫‪50‬‬
‫‪35001  N  150000‬‬ ‫‪80‬‬
‫‪ (1‬ﺣﺠﻢ ﺑﻬﺮ ﻋﺒﺎرﺗﺴﺖ از ﺗﻌﺪاد اﻗﻼم ﮐﺎﻻ ﺑﺎ ﻣـﺪل ‪،‬اﻧـﺪازه و رده ﺧـﻮاص‬
‫ﯾﮑﺴﺎن ﮐﻪ در ﯾﮏ زﻣـﺎن ﻣﻌـﯿﻦ ﺗﻮﻟﯿـﺪ ﺷـﺪه و از آن ﺑﻬـﺮ ﺑـﺮاي ﺑﺎزرﺳـﯽ‬
‫ﭼﺸﻤﯽ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺑﺮداري ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫ﯾﺎدآوري‪ -‬ﺣﺠﻢ ﻧﻤﻮﻧـﻪ ﺑـﺮ اﺳـﺎس ﺳـﻄﺢ ﺑﺎزرﺳـﯽ ‪ S-4‬ﺗﻌﯿـﯿﻦ ﺷـﺪه در‬
‫اﺳﺘﺎﻧﺪارد ‪ ISO 2859‬ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‬

‫ﺟﺪول‪ -2‬ﺣﺠﻢ ﺛﺎﻧﻮﯾﻪ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺑﺮاي آزﻣﻮنﻫﺎي ﻣﺨﺮب‬

‫ﺗﻌﺪاد ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎي ﻣﻌﯿﻮب‬ ‫ﺣﺠﻢ ﺛﺎﻧﻮﯾﻪ ﻧﻤﻮﻧﻪ‬
‫در ﯾﮏ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﻧﻤﻮﻧﻪﺑﺮداري‬
‫‪N‬‬ ‫‪n‬‬
‫‪N 8‬‬ ‫‪2‬‬
‫‪9  N  15‬‬ ‫‪3‬‬
‫‪16  N  25‬‬ ‫‪5‬‬
‫‪26  N  50‬‬ ‫‪8‬‬
‫‪51  N  80‬‬ ‫‪13‬‬
‫ﯾﺎدآوري ﺣﺠﻢ ﺛﺎﻧﻮﯾﻪ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺑﺮ اﺳﺎس ﺳﻄﺢ ‪ 11‬ﺑﺎزرﺳﯽ ﻋﻤﻮﻣﯽ ﺗﻌﯿﯿﻦ‬
‫‪-‬‬
‫ﺷﺪه در اﺳﺘﺎﻧﺪارد ‪ ISO 2859‬ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‬

‫‪11‬‬