1 შუმერი ძვ.

წ IV_III მდებარეობდა სამხრეთ შუამდინარეთში , თანამედროვე ერაყი

ათასწლეულები -სირიის ტერიტორია. ქალაქები : ური , ურუქი , უმა, ერიდუ ,
ლაგაში , ნიპური . მეფები : გილგამეში ძვ.წ XXVII საუკუნე
ურუქის მეფე.
2 აქადი ძვ.წ III ათასწლეული. მდებარეობდა ჩრდილოეთ შუამდინარეთში , თანამედროვე
ერაყი-სირიის ტერიტორია . ქალაქები : აქადი. მეფეები : სარგინ
დიდი ძვ.წ XXIV საუკუნე .
3 ბაბილონი II ათასწლეული . მდებარეობდა შუამდინარეთში . მდინარე ევფრატზე. მეფეები : :
:ხამურაბი ძვ.წ XVIII საუკუნე ( ცნობოლია კანონებით ) ,
ნაბუქოდონოსორ ძვ.წ VII_VI საუკუნეების მიჯნა ( ცნობილია
ძვ.წ 586 წელს აიღო იუდეა და ებრაელები გადაასახლა
ბაბილონში ).
4 ასურეთი II ათასწლეული - მდებარეობდა ჩრდილოეთ შუამდინარეთში . ქალაქები : ნინევია .
ძვ.წ. VII საუკუნე . აშური , დურ-შარუქინი. მეფეები : ტიგლათფილესერ I ძვ.წ. 1115-
ძვ.წ. VII საუკუნეში 1077 წწ ( ძვ.წ 1112 წელს ილაშქრა დიაოხის წინააღმდეგ, დაატყვევა
გაანადგურა მეფე სიენი . ) , ტიგლათფალასერ III - ძვ.წ VIII საუკუნე
ახალბაბილონურმა ( გაატარა სამხედრო-ადმინისტრაციული რეფორმები ) , სარგონ II
სამეფომ და მიდიამ ძვ.წ VIII საუკუნე ( ძვ.წ 722 წელს აიღო ისრაელის სამეფო , ძვ.წ
ძვ.წ. 614 წელს -აშური 714 წელს ილაშქრა ურარტუში , დაარბია ქალაქ მუსასირი , ააგო
ძვ.წ. 612 წელს ქალაქი დურ-შარუქინი .) , ასურბანიფალი ძვ.წ VII საუკუნე
ნინევია. ( ცნობილია ბიბლიოთეკით ).
5 Eegვიპტე გაერთიანდა ძვ.წ IV_III ქალაქები მემფისი , თებე. ფარაონები : მენესი ( გააერთიანა
ათასწლეულების ეგვიპტე -პირველი ფარაონი ), ძვ.წ. XVII საუკუნეში ეგვიპტეში
მიჯნაზე შემოიჭრნენ აზიური ტომები ჰიქსოსები , ამენხოტებ IV
(ეხნატონი ) ძვ.წ XIV საუკუნე (-შემოიღო ატონის კულტი ,
დაარსა ქალაქი ახეტატონი , უწოდეს პირველი პიროვნება) ,
რამზეს II ძვ.წ XIII საუკუნე ( მეთაურობდა ეგვიპტელებს
ქადეშის ბრძოლაში ხეთების წინააღმდეგ ძვ.წ 1274 წელს )
6 ხეთები II ათასწლეული - ძვ.წ მდებარეობდა მცირე აზიაში , თანამედროვე თურქეთის
XIII საუკუნე ტერიტორია. ქალაქები ხათუსა , ქუსარა. მეფეები სუფილულიუმა
გაანადგურა ე.წ. I, მუვათალი ( მეთაურობდა ხეთებს ქადეშის ბრძოლაში ძვ.წ 1274
ზღვის ხალხმა წელს .)
7 ურარტუ ძვ.წ IX_VI საუკუნეები მდებარეუბდა ვანის და ურმის ტბის მიდამოებში, თანამედროვე
ძვ.წ 590 წელს თურქეთის ტერიტორია. ქალაქები ტუშპა, არზაშკუნი , მუსასირი.
გაანადგურა მიდიამ . მეფები მენუა ძვ.წ IX_VIII საუკუნეების მიჯნა .( ილაშქრა
დიაოხში , დაარბია ქალაქი შაშილუ , ხარკი დაადო მეფე
უტუფურს ) , არგიშთ I ძვ.წ VIII საუკუნე . ( ილაშქრა დიაოხსი ,
დაარბია ქალაქი ზუა . ) სარდურ II ძვ.წ VIII საუკუნე ( ილაშქრა
კოლხას წინააღმდეგ ორჯერ , აიღო ქალაქი ილდამუში.)
8 დიაოხი ძვ.წ. XII_VIII მდებარეობდა ჭოროხის აუზი და შავი ზღვის სამხრეთ
საუკუნეები სანაპიროები, ქალაქები შაშილუ , ზუა. მეფეები სიენი ,
გაანადგურა ურარტუმ უტუფურსი,
და კოლხამ .
9 კოლხა ძვ.წ. XII_VIII მდებარეობდა შავი ზღვის სამხრეთ-აღმოსავლეთ სანაპიროზე
საუკუნეები. ქალაქი ილდამუში.
გაანადგურა
კომირიელების და
სკვითების შემოსევამ .
10

11