zad_sta_5_przestrzenny_uklad_sil_dowolny - 1 -

V. PRZESTRZENNY UKŁAD SIŁ DOWOLNY

8.14 (8.14 – 255)
Na poziomy wał AB nasadzono koło zębate C o promieniu 1 m i
koło D o promieniu 10 cm . Pozostałe wymiary podano na
rysunku. Na koło C wzdłuż stycznej do koła działa w kierunku
poziomym siła P = 100 N , a na koło D , też wzdłuż stycznej, siła
pionowa Q . Wyznaczyć siłę Q i reakcje w łożyskach A i B w
przypadku równowagi.
Q = 1000 N, X A = −10 N, Z A = −900 N,
X B = −90 N, Z B = −100 N.

Do analizy tego przestrzennego układu sił potrzebnych jest 6

równań.
Rx ≡ ∑ Fix = X A + X B + P = 0 ; (1)
R y ≡ ∑ Fiy = 0 ( YA + YB = 0 → YA = −YB );
(2)
Rz ≡ ∑ Fiz = Z A + Z B + Q = 0 ; (3)
M z ≡ ∑ mom z Fi = − X B ⋅ 1 − P ⋅ 0,9 = 0 → X B = −0,9 P = −90 N . (4)
Teraz z równania (1) możemy otrzymać
X A = − P − X B = −100 + 90 = −10 N ; (*)
M y ≡ ∑ mom y Fi = − Q ⋅ 0,1 + P ⋅ 1 = 0 → Q = 10 P = 1000 N ; (5)
M x ≡ ∑ mom x Fi = Q ⋅ 0,1 + Z B ⋅ 1 = 0 → Z B = −0,1Q = −100 N , (6)
a z równania (3)
Z A = − Q − Z B = −1000 + 100 = −900 N . (**)
 zad_sta_5_przestrzenny_uklad_sil_dowolny - 2 -

8.16 (8.16 – 257)

Za pomocą kołowrotu, przedstawionego
schematycznie na rysunku, podnoszony jest ciężar
Q = 1 kN . Promień bębna wynosi R = 5 cm ,
długość ramienia korby KD = 40 cm,
DA = 30 cm, AC = 40 cm, CB = 60 cm . Lina
schodzi z bębna po stycznej nachylonej do
poziomu pod kątem 60 . Wyznaczyć siłę P
działającą na korbę i reakcje podpór A i B , jeśli
ramię korby jest w położeniu poziomym.
P = 125 N, X A = −300 N, Z A = −357 N,
X B = −200 N, Z B = −384 N.

Do analizy tego przestrzennego układu sił

potrzebnych jest 6 równań:
Rx ≡ ∑ Fix = X A + X B + Q cos 60 = 0 ;
(1)
R y ≡ ∑ Fiy = 0 ; (2)
Rz ≡ ∑ Fiz = Z A + Z B + Q sin 60 − P = 0 ; (3)
M z ≡ ∑ mom z Fi = − Q cos 60 ⋅ AC − X B ⋅ AB = 0 ; (4)
Q ⋅ R 1000 ⋅ 0, 05 50
M y ≡ ∑ mom y Fi = − P ⋅ KD + Q ⋅ R = 0 → P = = = = 125 N ; (5)
KD 0, 4 0, 4
M x ≡ ∑ mom x Fi = P ⋅ AD + Q sin 60 ⋅ AC + Z B ⋅ AB = 0 . (6)
Teraz z równania (4) możemy otrzymać
− Q cos 60 ⋅ AC 1000 ⋅ 0,5 ⋅ 0, 4
XB = = = −200 N . (7)
AB 1
Natomiast z równania (1) wyznaczamy
X A = − X B − Q cos 60 = 200 − 1000 ⋅ 0,5 = 200 − 500 = −300 N . (8)
Reakcję Z B wyznaczamy z równania (6)
3
P ⋅ AD + Q sin 60 ⋅ AC 125 ⋅ 0,3 + 1000 ⋅ 0, 4
ZB = − =− 2 = −37,5 + 200 3 = −384 N , (9)
AB 1
a ZA z równania (3)
3
Z A = P − Z B − Q sin 60 = 125 + 384 − 1000 = 509 − 866 = −357 N . (10)
2
 zad_sta_5_przestrzenny_uklad_sil_dowolny - 3 -

8.19 (8.19 – 260)

Jednorodna pokrywa prostokątna o ciężarze G = 400 N
jest podtrzymywana przez ciężar Q tak, że tworzy kąt
60 z płaszczyzną poziomą. Wyznaczyć (pomijając
tarcie w bloku D ) ciężar Q i reakcje w zawiasach A i
B , jeśli blok D jest zamocowany na prostej pionowej
przechodzącej przez punkt A oraz jeśli AD = AC .
Q = 104 N, X A = 100 N, Z A = 173 N,
X B = 0, Z B = 200 N.

Do analizy tego przestrzennego układu sił potrzebnych

jest 6 równań. Jednak, ponieważ żadne siły nie działają
w kierunku osi y i zawiasy A i B są walcowe, to od
razu można powiedzieć, że
YA = YB = 0 ; (*)
Rx ≡ ∑ Fix = X A + X B − Q cos15 = 0 (cos15 ≈ 0,966) ; (1)
R y ≡ ∑ Fiy = 0 ; (2)
Rz ≡ ∑ Fiz = Z A + Z B − G + Q sin15 = 0 (sin15 ≈ 0, 259) ; (3)
M z ≡ ∑ mom z Fi = − X B ⋅ b = 0 → X B = 0 ; (4)
a
M y ≡ ∑ mom y Fi = G ⋅ cos 60 − Q ⋅ a cos15 = 0 →
2
(5)
G cos 60 400 ⋅ 0,5 100
Q= = = = 104 N;
2 cos15 2 ⋅ 0,966 0,966
b G
M x ≡ ∑ mom x Fi = − G ⋅ + Z B ⋅ b = 0 → Z B = = 200 N . (6)
2 2
Teraz z równania (1) możemy otrzymać
X A = − X B + Q cos15 = 0 + 104 ⋅ 0,966 = 100 N , (7)
a z równania (3)
Z A = G − Z B − Q sin15 = 400 − 200 − 104 ⋅ 0, 259 = 173 N . (8)
 zad_sta_5_przestrzenny_uklad_sil_dowolny - 4 -

8.22 (8.22 – 263)

Rama okienna ABCD o ciężarze G = 100 N jest odchylona od pionu o kąt α = 60 . Dane: BD = BH ,
CE = ED ; linka EF jest równoległa do prostej DH . Wyznaczyć siłę P niezbędną do utrzymania ramy
w tym położeniu i reakcje w przegubach A i B .
P = 50 N, X A = X B = 21, 7 N,
Z A = Z B = 37,5 N.

Do analizy tego przestrzennego

układu sił potrzebne jest 6 równań.
Jednak, ponieważ żadne siły nie
działają w kierunku osi y i zawiasy
A i B są walcowe, to od razu
można powiedzieć, że
YA = YB = 0 ; (*)
Rx ≡ ∑ Fix = X A + X B − P cos 30 = 0 ; (1)
R y ≡ ∑ Fiy = 0 ; (2)
Rz ≡ ∑ Fiz = Z A + Z B + P sin 30 − G = 0 ; (3)
P cos 30 P 3
M z ≡ ∑ mom z Fi = P cos 30 ⋅ b − X B ⋅ 2b = 0 → X B = = ; (4)
2 4
a
M y ≡ ∑ mom y Fi = G ⋅ cos 30 − P cos 30 ⋅ a cos 60 − P sin 30 ⋅ a sin 60 = 0 →
2
(
G cos 30 − 2 P cos 30 cos 60 + sin 30 sin 60 ) = G cos 30 − 2P cos 30 =0 → (5)

(
cos 60 −30 )
G
P= = 50 N;
2
M x ≡ ∑ mom x Fi = − G ⋅ b + P sin 30 ⋅ b + Z B ⋅ 2b = 0 →
(6)
G − P sin 30 100 − 25
ZB = = =37,5 N.
2 2
Teraz z równania (4) wyznaczamy reakcję X B :
P 3 50 ⋅ 1, 73
XB = = = 21, 7 N . (7)
4 4
Natomiast z równania (1) reakcję X A :
P cos 30 P cos 30 P 3
X A = − X B + P cos 30 = − + P cos 30 = = = 21, 7 N . (8)
2 2 4
Reakcję Z A obliczamy z równania (3)
Z A = G − Z B − P sin 30 = 100 − 37,5 − 25 = 37,5 N . (9)
 zad_sta_5_przestrzenny_uklad_sil_dowolny - 5 -

8.24 (8.24 – 265)

Jednorodna rama prostokątna o ciężarze G = 200 N przymocowana do ściany za pomocą kulistego
przegubu A i zawiasu B jest utrzymywana w
E położeniu poziomym linką CE zaczepioną do
ramy w punkcie C i do gwoździa w punkcie
E . Gwóźdź wbity jest do ściany na prostej
pionowej przechodzącej przez A , przy czym
a
kąt ECA = BAC = 30 . Wyznaczyć siłę w lince
i reakcje podpór.
asin =a/2
T = 200 N, X A = 86, 6 N, YA = 150 N,
Z A = 100 N, X B = Z B = 0.

Do analizy tego przestrzennego układu sił

potrzebne jest 6 równań.
Rx ≡ ∑ Fix = X A + X B − T cos 30 sin 30 = 0 ; (1)
R y ≡ ∑ Fiy = YA − T cos 30 cos 30 = 0 → YA = T cos 2 30 ; (2)
Rz ≡ ∑ Fiz = Z A + Z B + P sin 30 − G = 0 ; (3)
M z ≡ ∑ mom z Fi = − X B ⋅ a = 0 → X B = 0 ; (4)
a a
M y ≡ ∑ mom y Fi = G ⋅ sin 30 − T sin 30 ⋅ = 0 → T = G = 200 N ; (5)
2 2
a
M x ≡ ∑ mom x Fi = − G ⋅ + T sin 30 ⋅ a + Z B ⋅ a = 0 →
2
(6)
G 200
Z B = − P sin 30 = 100 − = 0.
2 2
Teraz z równania (2) uwzględniając (5) otrzymujemy
3
YA = T cos 2 30 = T = 150 N . (7)
4
Z równania (3) -
1
Z A = G − Z B + P sin 30 = 200 − 0 − 200 = 100 N , (8)
2
a z równania (1) –
31
X A = − X B + T cos 30 sin 30 = 0 + 200 = 50 3 = 86, 6 N . (9)
2 2
 zad_sta_5_przestrzenny_uklad_sil_dowolny - 6 -

8.27 (8.27 – 268)

Jednorodna prostokątna pozioma płyta o
ciężarze P jest przymocowana sztywno do
ziemi sześcioma prostoliniowymi prętami, jak
pokazano na rysunku. Wyznaczyć siły w
podpierających prętach wywołane ciężarem
płyty, jeśli zamocowania końców prętów do
płyty i do nieruchomych podpór stanowią
przeguby kuliste.
S1 = S3 = S 4 = S5 = 0, S 2 = S6 = − P / 2.

Do analizy tego przestrzennego układu sił

potrzebne jest 6 równań.
Rx ≡ ∑ Fix = − S3 cos α = 0 → S3 = 0 ; (1)
R y ≡ ∑ Fiy = − S1 cos γ − S5 cos γ = 0 → S1 = − S5 ; (2)
Rz ≡ ∑ Fiz = S1 sin β + S2 + S3 sin α + S4 + S5 sin β + S6 − P = 0 ; (3)
M z ≡ ∑ mom z Fi = − S5 cos β ⋅ b = 0 → S5 = 0 ; (4)
b
M y ≡ ∑ mom y Fi = − S4 ⋅ b − S6 ⋅ b − S5 sin β ⋅ b + P ⋅ =0; (5)
2
a P
M x ≡ ∑ mom x Fi = S6 ⋅ a + P ⋅ = 0 → S6 = . (6)
2 2
Teraz z równania (2) uwzględniając (4) otrzymujemy
S1 = − S5 = 0 ; (7)
z (5)
P P P
S 4 = − S6 − S5 sin β + = − − 0 + = 0 , (8)
2 2 2
a z (3)
P P
S 2 = − S1 sin β − S3 sin α − S 4 − S5 sin β − S6 + P = 0 − 0 − 0 − 0 − + P = . (9)
2 2
Файл: zad_sta_5_przestrzenny_uklad_sil_dowolny
Каталог: E:\statyka-kinematyka
Шаблон: C:\Users\Sulym\AppData\Roaming\Microsoft\Шаблоны\Normal.dot
Заголовок: PUNKTU
Содержание:
Автор: Sulym
Ключевые слова:
Заметки:
Дата создания: 05.10.2003 13:29:00
Число сохранений: 26
Дата сохранения: 02.03.2014 11:00:00
Сохранил: Sulym
Полное время правки: 400 мин.
Дата печати: 02.03.2014 11:00:00
При последней печати
страниц: 6
слов: 4 398 (прибл.)
знаков: 2 507 (прибл.)