WARISAN KERAJAAN

KEDAH, KELANTAN,
NEGERI SEMBILAN DAN
PERLIS
(9.1.1) SISTEM PEMERINTAHAN BERAJA

PENGUNAAN GELARAN PEMERINTAH

• SULTAN = KEDAH DAN KELANTAN

• RAJA = PERLIS
CARA PELANTIKAN PENGGANTI
PEMERINTAH

• PUTERA SULTAN ATAU RAJA

SEBAGAI PENGGANTI
• JURAI KETURUNAN PEMERINTAH
 1)HIERARKI TERTINGGI

2)KETUA BAGI NEGERI DAN

MEMILIKI KEISTIMEWAAN

3)KETUA AGAMA ISLAM

4)LAMBANG PERPADUAN
RAKYAT

SULTAN

1) WAKIL
PENTADBIRAN BAGI
PIHAK KERAJAAN

2)BERTANGGUNGJA
-WAB TERHADAP
JAJAHAN/ DAERAH

PEMBESAR

PENGHULU

1)PENGUASA PARA PERINGKAT MUKIM

2)PERANAN SEBAGAI ORANG PERANTARAAN

(ANTARA RAKYAT DAN PEMENRINTAH)

(9.1.2) ADAT ISTIADAT

MAJLIS •PENGGANTI SULTAN/RAJA DISEMPURNAKAN SEBELUM

JENAZAH PEMERINTAH DIMAKAMKAN
PEMASYHURAN

•DIMULAI DENGAN PERSEMBAHKAN NASKHAH AL-QURAN

ISTIADAT DAN ALAT KEBESARAN DIRAJA
PERTABALAN •SULTAN/RAJA YANG DIMASYHURKAN MEMBACA WATIKAH
PERTABALAN DAN KEMUDIAN MENGUCUP KERIS KUASA

•LAMBANG HUBUNGAN ANTARA PEMERINTAH DENGAN

RAKYAT
PENGANUGERAHAN
•BERSEMPENA DENGAN HARI SAMBUTAN KEPUTERAAN
BINTANG DAN DARJAH PEMERINTAH
KEBESARAN
•SEBAGAI PENGIKTIRAFAN KEPADA SULTAN, RAJA, KERABAT
DIRAJA DAN RAKYAT
 (9.1.3) PERUNDAGAN

PENGGANTIAN PEMERINTAH PERANAN SULTAN/RAJA

1)SULTAN/RAJA HENDAKLAH: 1)KEDUDUKAN SEBAGAI KETUA
a)lelaki; NEGERI
b)berketurunan raja; 2)KETUA AGAMA ISLAM
c)bangsa Melayu;
d)beragama Islam;

UNDANG-UNDANG
TUBUH KERAJAAN
KEDAH, PERLIS
DAN KELANTAN

BADAN PENASIHAT
SULTAN/RAJA
HAK RAKYAT DALAM
1)MENTERI BESAR SEBAGAI YANG
PENTADBIRAN
DIPERTUA MEMBANTU
SULTAN/RAJA DALAM MENTADBIR 1)WARGANEGARA BERUMUR 21
NEGERI DAN RAKYAT TAHUN ATAU LEBIH YANG
TANGGUNGJAWAB
SULTAN/RAJA TINGGAL DI DALAM NEGERI
1)LARANGAN KEPADA SULTAN/RAJA, LAYAK MENJADI AHLI DEWAN
MENTERI DAN JEMAAH MENTERI: UNDAGAN NEGERI
a)Menyerahkan negeri;
b)Menyerahkan kuasa kepada
kerajaan lain;
2)BERHAK MEMILIH MENTERI BESAR
(9.1.4) PERSURATAN

1)KARYA MUHAMMAD HASSAN BIN DATO' KERANI

MUHAMMAD ARSHAD PADA TAHUN 1927
2)MENCATAT SEJARAH ISTANA KEDAH DAN PENTADBIRAN DI
PERLIS
3)TENTANG: a)Pengasas dan senarai pemerintah
b)Pembukaan ibu kota
c)Alat kebesaran diraja(nobat)
d)Pengislaman pemerintah kerajaan Kedah

1)HIKAYAT MERONG MAHAWANGSA DIHASILKAN PADA

TAHUN 1821
2)TENTANG: a)Pengasasan kerajaan Kedah
b)Pembukaan kota pentadbiran
c)Pengislaman pemerintah
1)SALASILAH ATAU TARIKH KERAJAAN KEDAH DITULIS
OLEH WAN YAHYA BIN WAN MUHAMMAD RAIB PADA
TAHUN 1911
2)MENCATATKAN SECARA KRONOLOGI MAKLUMAT
JURAI PEMERINTAH NEGERI KEDAH
3)MEMAPARKAN PERKEMBANGAN EKONOMI DAN
PENTADBIRAN KERAJAAN KEDAH MENERUSI
PEMBAHAGIAN DAERAH

1)SYAIR SULTAN MAULANA DIHASILKAN PADA ZAMAN

PEMERINTAHAN SULTAN AHMAD TAJUDDIN HALIM
SHAH 2 (1804-1845) BERKAITAN KISAH PERANG
TENTERA KEDAH
2)DIPERSEMBAHKAN DALAM BENTUK SYAIR
 1)HIKAYAT SERI KELANTAN DITULIS PADA TAHUN
1914
2)MENGISAHKAN PEMERINTAHAN NEGERI
KELANTAN SEJAK ZAMAN CHE SITI WAN KEMBANG,
PUTERI SAADONG DAN RAJA ABDULLAH

1)DETIK2 SEJARAH KELANTAN DITULIS OLEH SA'AD

SHUKRI BIN HAJI MUDA
2)MENCATATKAN SEJARAH PENGASASAN KERAJAAN
KELANTAN DAN PERISTIWA PENTING SETIAP
PEMERINTAH
 (9.1.5) KESENIAN

• DI KELANTAN DAN KEDAH.

• MOTIF HAIWAN DALAM KARYA DIGANTI DENGAN MOTIF
WARISAN ALAM YANG BERSESUAIN DENGAN AMALAN ISLAM.
SENI UKUR • KEKAL SEBAGAI HIASAN PADA ISTANA, RUMAH DAN MASJID.

• BERUPA BINAAN ISTANA DAN HIASAN UKIRAN.

• KEUNIKAN BINAAN RUMAH TRADISIONAL MELAYU IALAH
WARISAN LEBAR LAYAR BERBENTUK "V" TERBALIK.
SENI BINA

WARISAN • PERTUKANGAN PERHIASAN DARIPADA EMAS DAN PERAK.

SENI
PERTUKANG • PERTUKANGAN SENJATA TRADISIONAL SEPERTI KERIS.
AN DAN
BARANG
PERHIASAN
 • KRAF TANGAN SEPERTI ANYAMAN TIKAR DAN BAKUL
ROTAN
WARISAN • KELANTAN TERKENAL DENGAN WARISAN PEMBUATAN
SENI KRAF WAU DAN BATIK
TANGAN

• AWANG BATIL MERUPAKAN PENGLIPURLARA DI PERLIS

• WAYANG KULIT TELAH DIANGKAT SEBAGAI WARISAN
KEBANGSAAN DI BAWAH KATEGORI WARISAN TIDAK
KETARA
WARISAN SENI
PERSEMBAHAN
• MEK MULUNG MERUPAKAN TEATER TRADISINAL NEGERI
KEDAH YANG KEKAL HINGGA KINI

• MERUPAKAN SENI DENGAN MENGGUNAKAN

KETANGKASAN MENYERANG DAN MEMPERTAHANKAN
DIRI
WARISAN • SEBAGAI PERSEMBAHAN MAJLIS DAN ACARA
SENI SILAT PERTANDINGAN
 (9.2)KEUNIKAN ADAT DAN
PEMERINTAHAN
NEGERI SEMBILAN

JURAI KETURUNAN SEBELAH UPACARA KEDIM

IBU
1)MENERIMA ORANG DARI SUKU LAIN ATAU ORANG
1)KAUM PEREMPUAN DIANGGAP IBU SOKO.
LUAR.
2)ANAK MERUPAKAN ANGGOTA SUKU
2)SESEORANG ITU AKAN BERSUMPAH TAAT SETIA
IBUNYA.
DAN AKAN BERSAUDARA DENGAN AHLI SUKU.
3)ANGGOTA SUKU DIANGGAP SEDARAH
"Darah dicecah
KERANA BERASAL DARIPADA MOYANG
Doa ditampung
PEREMPUAN YANG SAMA SEBELAH IBU.
Sumpah dilabuh
Quran dijunjung."

WANITA MEWARISI PUSAKA

1)WANITA AKAN MEWARISI HARTA
PUSAKA BERTUJUAN SUPAYA WANITA
TIDAK TERABAI.
2)DIWARISI SECARA TURUN TEMURUN
DARIPADA IBU KEPADA ANAK
PEREMPUAN.
PELAKSANAAN HUKUMAN
1)BERSIFAT PEMULIHAN.
2)UTAMAKAN PERASAAN DAN
KEPENTINGAN PESALAH.
3)KESALAHAN KECIL DISELESAIKAN
DENGAN BERMAAFAN ATAU DENDA
RINGAN.
PERKAHWINAN
1)PERKAHWINAN SESAMA SUKU TIDAK
DIGALAKKAN KERANA DIANGGAP SEBAGAI SEBUAH
KELUARGA BESAR DAN BERSAUDARA.
2)MENGGALAKKAN PERKAHWINAN DI LUAR SUKU
3)LELAKI YANG BERKAHWIN AKAN MENJADI
ANGGOTA KELUARGA SUKU ISTERINYA DAN
DIGELAR "ORANG SEMENDA".
4)WANITA YANG BERKAHWIN SESAMA SUKU AKAN
HILANG HAK MEWARISI PUSAKA, MANAKALA LELAKI
AKAN HILANG HAK UNTUK MENYANDANG JAWATAN
DALAM ADAT.
 LUAK
DAERAH/JAJAHAN
MERUPAKAN
KUMPULAN KETIGA
DAN TERBESAR DALAM
SUSUNAN MASYARAKAT
MINANGKABAU.

SUKU
-MERUPAKAKAN UNIT
KEDUA DALAM
SOSIOPOITIK ADAT
PERPATIH.
-DIBENTUK OLEH
BEBERAPA PERUT YANG
MENJADIKAN
KELUARGA BERKENAAN
SEMAKIN BESAR .

PERUT
UNIT TERKECIL YANG
AHLINYA DARIPADA
KETURUNAN SEBELAH
IBU.
 HIERARKI PEMERINTAHAN ADAT
PERPATIH

YAMTUAN BESAR / YANG DI-PERTUAN BESAR NEGERI SEMBILAN

1)DIPILIH OLEH UNDANG YANG EMPAT.
2)SEBAGAI KETUA NEGERI.
3)LAMBANG KESATUAN DAN PERSEKITARAN.

UNDANG
1)KETUA LUAK YANG DILANTIK OLEH LEMBAGA.
2)UNDANG YANG EMPAT IALAH UNDANG SUNGAI UJONG, UNDANG
JELEBU, UNDANG JOHOL DAN UNDANG REMBAU.
3)MEMILIH SEORANG YANG LAYAK DARIPADA KETURUNAN YAMTUAN
RADIN UNTUK MENJADI YAMTUAN BESAR / YANG DI-PERTUAN BESAR.

LEMBAGA
1)KETUA SUKU DAN DILANTIK OLEH BUAPAK.
2)PERANAN:
a)Memilih Undang dan Penghulu;
b)Menjaga keamanan dan keselamatan;
c)Menyelesaikan pertelingkahan antara Suku;
d)Mengurus pembahagian harta pusaka.

BUAPAK
1)ANAK BUAH DALAM PERUT AKAN MELANTIK SEORANG KETUA YANG
DIGELAR BUAPAK.
2)BUAPAK MENJADI KETUA RUJUKAN ASPEK YANG BERKAITAN DENGAN
ADAT DAN HUKUM.

IBU SOKO
1)MENGETAHUI, MEMAHAMI DAN MENGHAFAL ADAT DAN ASAL USUL
KELOMPOK KEKELUARGAAN YANG DIWAKILINYA.
2)TERLIBAT SECARA LANGSUNG DALAM PEMILIHAN DAN PELANTIKAN
BUAPAK DALAM KELOMPOK YANG DIWAKILINYA
3)JIKA TIADA IBU SOKO, SEMUA PERINGKAT PELANTIKAN PEMIMPIN
ADAT DI NEGERI SEMBILAN TIDAK BOLEH DILAKSANAKAN