Professional Documents
Culture Documents
Araling Panlipunan 9 Module 4 2nd Quarter
Araling Panlipunan 9 Module 4 2nd Quarter
Araling Panlipunan 9 Module 4 2nd Quarter
Araling Panlipunan
Ikalawang Markahan – Modyul 4:
Istruktura ng Pamilihan
Araling Panlipunan – Ikasiyam na Baitang
Alternative Delivery Mode
Unang Markahan – Modyul 2: Suplay
Unang Edisyon, 2020
Isinasaad sa Batas Republika 8293, Seksiyon 176 na: Hindi maaaring magkaroon ng
karapatang-sipi sa anomang akda ang Pamahalaan ng Pilipinas. Gayonpaman, kailangan
muna ang pahintulot ng ahensiya o tanggapan ng pamahalaan na naghanda ng akda kung ito
ay pagkakakitaan. Kabilang sa mga maaaring gawin ng nasabing ahensiya o tanggapan ay
ang pagtakda ng kaukulang bayad.
Ang mga akda (kuwento, seleksiyon, tula, awit, larawan, ngalan ng produkto o brand
name, tatak o trademark, palabas sa telebisiyon, pelikula, atbp.) na ginamit sa modyul na ito
ay nagtataglay ng karapatang-ari ng mga iyon. Pinagsumikapang matunton ang mga ito upang
makuha ang pahintulot sa paggamit ng materyales. Hindi inaangkin ng mga tagapaglathala at
mga may-akda ang karapatang-aring iyon. Ang anomang gamit maliban sa modyul na ito ay
kinakailangan ng pahintulot mula sa mga orihinal na may-akda ng mga ito.
Araling Panlipunan
Ikalawang Markahan – Modyul 4:
Istruktura ng Pamilihan
Paunang Salita
Para sa tagapagdaloy:
Para sa mag-aaral:
ii
Ang modyul na ito ay ginawa bilang tugon sa iyong pangangailangan. Layunin
nitong matulungan ka sa iyong pag-aaral habang wala ka sa loob ng silid-aralan.
Hangad din nitong madulutan ka ng mga makabuluhang oportunidad sa pagkatuto.
Ang modyul na ito ay may mga bahagi at icon na dapat mong maunawaan.
iii
Karagdagang Sa bahaging ito, may ibibigay sa iyong panibagong
Gawain gawain upang pagyamanin ang iyong kaalaman o
kasanayan sa natutuhang aralin.
Susi sa Naglalaman ito ng mga tamang sagot sa lahat ng mga
Pagwawasto gawain sa modyul.
Kung sakaling ikaw ay mahirapang sagutin ang mga gawain sa modyul na ito,
huwag mag-aalinlangang konsultahin ang inyong guro o tagapagdaloy. Maaari ka
rin humingi ng tulong sa iyong mga magulang, sa nakatatanda mong kapatid o sino
man sa iyong mga kasama sa bahay na mas nakatatanda sa iyo. Laging itanim sa
iyong isipang hindi ka nag-iisa.
iv
Alamin
1
GRAPIKONG PANTULONG SA ARALIN
Pamilihan
ANYO
IBA'T IBANG
ISTRUKTURA
KATANGIAN
Subukin
Piliin ang pinakatamang sagot at isulat ang titik nito sa isang sagutang papel.
1. Ano ang tawag sa lugar kung saan nakakamit ng isang konsyumer ang sagot
sa marami niyang pangangailangan at kagustuhan sa pamamagitan ng mga
produkto at serbisyong handa at kaya niyang ikonsumo?
a. bangko
b. kusina
c. pamilihan
d. sanglaan
2
3. Ano ang tawag sa pag-aanunsiyo bilang mabisang pamamaraan para
maipakilala ng mga porodyuser ang kanilang mga prodyuser?
a. agreement
b. advertisement
c. announcement
d. propaganda
7. Ano ang tawag sa isang sistema sa pamilihan na kung saan iisa ang mamimili
habang marami an nagtitinda ng produkto o serbisyo?
a. monopolyo
b. kompetisyong monopolistiko
c. oligipolyo
d. monopsonyo
3
8. Sa istrukturang ito maaaring maganap ang sabwatan sa pamamagitan ng
kartel ng mga negosyante?
a. monopolyo
b. kompetisyong monopolistiko
c. oligopolyo
d. monopsonyo
a. monopoly
b. oligopolyo
c. ganap na kompetisyon
d. monopolistikong kompetisyon
4
14. Bago pa man nagkaroon ng pandemic ng COVID-19 sa Lungsod ng Angeles,
masigla ang pamilihan sa Pampang. Alin sa mga sumsunod ang halimbawa ng
masiglang kompetisyon sa pamilihan?
a. Magkakatabi ang mga magkakauring paninda
b. May takdang araw na maaari lamang makapagtinda
c. May takdang dami lamang ang maaaring bilhin ng mamimili
d. Magkakaiba ang presyo ng mga magkakauring produkto sa pamilihan
15. Kung naghahanap ka ng mga produkto mula sa iba’t ibang bansa, maaari kang
magpunta sa Duty-free shop na makikita sa Clark, Pampanga. Saan nabibilang
na kategorya ayon sa lawak ang pamilihang tulad nito?
a. lokal
b. panrehiyon
c. pambansa
d. pandaigdig
Balikan
5
Tuklasin
2. Sabong Panligo
3. Barberya o
Salon
4. Sapatos
5. Fastfood
6
Tuklasin
Sa isang sistemang pamilihan, ang lahat ay may presyo. Ang presyo ang
tumatayong halaga ng produkto sa pera. Noong panahong umiiral pa ang sistema
ng barter, maaari mong ipagpalit ang isang produkto o serbisyo sa ibang produkto o
serbisyo din. Sa kasalukuyan, dala marahil ng pagkakataon kung saan hindi
gaaanong makapamili ang tao, bumabalik ang interes ng marami sa barter. May
online group na naitatag sa Pampanga kung tawaging ay Barter Pampanga, na
naglalayong makipagpalitan ng gamit o produkto sa pamamagitan lamang ng
pakikipag-chat online. Upgraded na anyo.Halimbawa, ang limang kilo ng mangga ay
ipagpapalit sa parehong timbang ng ibang produkto tulad ng abokado o bigas.
7
bilang ng produkto o serbisyo, ang presyo nito ay tataas. Ito ay senyales sa mga
prodyuser na higit na maraming suplay ang kailangan.
Noong 2019, matapos mapabalita ang tungkol sa naging sakit ng mga manok
na kung tawagin ay Avian flu, bumaba ang suplay nito at tumaas ang presyo ng
litson manok sa mga karinderya. Dahil sa pagtaas ng presyo ng manok, nahikayat
ang mga may poultry farm na mag-alaga pa ng maraming manok. Sa pagtaas din ng
presyo ng manok, naghanap naman ang mga konsyumer ng alternatibong produkto
para umiwas muna pagkain ng mahal na manok, tulad ng baboy at isda. Ang pagtaas
at pagbaba ng presyo sa pamilihan ng mga produkto ay nasusunod din sa salik ng
produksyon gaya ng lupa at paggawa (labor). Kung higit na maraming magsasaka
ang kailangan upang magtanim at umani ng palay, ang presyo o sahod ng mga
magsasaka ay tataas. Ang pagtaas na ito ng sahod ay hihikayat sa iba pang tao na
magsaka rin. Ang presyo ang nagsisilbing batayan ng mga desisyon ng mga
mamimimili (konsyumer) at nagbibili (suplayer o prodyuser) sa isang pamilihan. Ang
mas mataas na presyo ang nagiging dahilan ng pagbaba ng dami ng produktong
binibili ng konsyumer, subalit humihikayat naman sa prodyuser upang paramihin
ang produksyon. Ang mas mabababa namang presyo ay maghihikayat ng
pagkonsumo subalit nakapagpapababa ng produksyon. Samakatuwid, ang presyo
ang tagapagbalanse ng transaksyon sa pamilihan. Kapag may balanse sa pagitan ng
iba’t ibang mamimimili at nagbibili, mayroon tayong tinatawag na market
equilibrium o ekwilibriyum sa pamilihan. Ibig sabihin nito ay ibibigay ng prodyuser
o suplayer sa konsyumer ang produkto o serbisyo sa presyong katugma ng ibabayad
ng mga konsyumer.
Ang presyo rin ang nagbibigay hudyat sa mga kalahok sa pamilihan. Kapag
nais ng mga mamimili ng mas maraming produkto, halimbawa ay bigas, tataas ang
order para rito. Halos nag-uunahan ang mga mamimili sa pagbili ng mas maraming
bigas, patataasin ng mga nagtitinda ang presyo upang maipamahagi ang limitadong
suplay. Ipinapalagay na bawat produkto ay may bibili subalit kapag ito ay nanatili
sa mga bodega o nakaimbak lamang, ito ay walang pamilihan kaya ito ay tinatawag
na stock.
8
Aralin
1 Instruktura ng Pamilihan
Suriin
9
konsyumer ay mapipilitang magbenta at bumili ng produkto at serbisyo sa
itinakdang presyo ng ekwilibriyo ng pamilihan. Ang sitwasyong ito ay ipinaliliwanag
ng konsepto ng price taker na kung saan ang prodyuser at konsyumer ay umaayon
lamang sa kung ano ang takbo ng presyo sa pamilihan at walang kapasidad na
magtakda ng sarili nilang presyo.
10
2. Monopsonyo - Sa ganitong uri ng pamilihan, mayroon lamang iisang mamimili
ngunit maraming prodyuser ng produkto at serbisyo. Sa ganitong kalagayan, may
kapangyarihan ang konsyumer na maimpluwensiyahan ang presyo sa pamilihan.
Ang mabisang halimbawa ng ganitong anyo ng pamilihan ay ang pamahalaan na
nag-iisang kumukuha ng serbisyo at nagpapasahod sa mga pulis, sundalo,
bumbero, traffic enforcer, at iba pa. Dahil ang pamahalaan ang nag-iisang
kumukuha ng serbisyo ng mga nabanggit bilang empleyado, ito ay may direktang
kapangyarihan sa pagtatakda ng halaga ng pasahod sa mga ito.
Ayon kay Adam Smith, sa kaniyang aklat na “An Inquiry into the Nature and
Causes of the Wealth of Nations” (1776), ipinahayag niya na may nagaganap na
conspiracy sa pagitan ng mga negosyanteng pareho ang mga ipinagbibiling produkto
at nagagawa nila ito sa kanilang mga business meeting. Imposible raw mapigilan ang
mga ito dahil kasama ang mga ganitong pagpupulong sa kanilang karapatan at sa
ilalim ng makatarungang lipunan. Ayon din kay Smith, mga negosyante ay hindi
aktuwal na nagkikita upang pag-usapan ang takbo ng kanilang mga negosyo subalit
sila ay nagkakaroon ng pagkakaunawaaan sa pamamagitan ng sabwatan sa
pagtatakda ng presyo ng mga produkto at serbisyo sa pamilihan.
11
estrukturang oligopolyo ay ang semento, langis at gasoline, mga mineral tulad ng
chromite, bakal at iba pa.
Pagyamanin
SALI-CONCEPT MAPPING
Panuto: Batay sa binasa mong teksto, sagutin ang pamprosesong tanong sa
iyong kwaderno at kumpletuhin ang concept map sa iyong kwaderno.
Pamprosesong Tanong:
1. Anu –ano ang nais ipahayag ng binasa mong teksto? Maglista ng tatlo.
2. Ano ang mahalagang konsepto ang nakapaloob sa teksto?
3. Pumili ng limang salita sa teksto na iyong pag-uugnay-ugnayin upang
maipaliwanag ang konsepto ng pamilihan. Gamitin ang concept mapping
chart na matatagpuan sa ibaba upang itala ang iyong kasagutan sa bilang
#3 at ang text box naman para sa iyong mabubuong ugnayan ng mga
napiling salita.
12
____
_____ ____
PAMILIHAN
_____ ____
ALISTO SA PAGBABASA?
Panuto: Batay sa tekstong binasa, gumawa ng Data Retrieval Chart sa iyong
kwaderno ukol sa istruktura mg pamilihan. Gamitin ang tekstong binasa kanina
bilang basehan. Ang unang bilang ay ginawa na bilang halimbawa.
• Monopolistikong
Kompetisyon
• Monopsonyo
13
PABILI O PAPALIT?
Panuto: Suriin ang mga pangungusap, Isulat sa patlang ang PABILI kung
wasto ang nakasaad. Palitan ng wastong salita ang nakasalungguhit
sakaling mali ang nakasaad upang maging tama rin ito.
14
GAMITIN ANG ISIP!
Panuto: Unawain, suriin at sagutin ang sumusunod na tanong ukol sa larawan.
Isulat ang kumpletong sagot sa isang malinis na papel.
DOBLE GRABE
Panuto: Pumili ng dalawang istruktura ng pamilihan na sa palagay mo ay
nababagay sa ugali at paniniwala ng mga Pilipino. Paghambingin ang
dalawang ito gamit ng Venn Diagram.
15
Isaisip
Panuto: Punan ng wastong sago tang mga patlang upang mabuo ang diwa ng mga
pangungusap. Piliin sa loob ng kahon ang angkop na salita. Isulat sa kwaderno
ang tamang sagot.
16
UPWARD ARROW KNWLEDGE CHART
Panuto: Layunin ng gawaing ito ang matutukan ang baitang ng inyong kaunlaran
sa pagkatuto .Punan ang IRF (Initia,Refined, Final Idea) upang masukat ang inisyal
na ideya (Intial Idea) kasagutan ay sasagutan mo lamang pagkatapos ng bahagi ng
Suriin at ang final idea ay pupunan mo lamang pagkatapos ng gawain sa
Karagdagang Gawain ang iyong IRF chart. Maaari mo itong ilagay sa iyong portfolio
o kuwaderno dahil ito ay iyong kakailanganin hanggang sa dulong bahagi ng modyul
na ito.
Final Idea
Refined Idea
Initial Idea
Isagawa
MARKETING POWER
Panuto: Mag-ipon ng hindi lalampas ng dalawampung pabalat ng produkto o
magasin na nagpapakita ng mga tinatangkilik ninyo ng inyong pamilya.
Kapanayamin ang magulang at mga kapatid kung bakit ito ang gusto nila. Tanungin
kung ano ang magiging reaksyon nila kung lahat ng tao ay pipiling tangkilikin o
bilhin ang mga produktong nakalista. Idikit sa folder ang mga pabalat ng produkto.
Tukuyin kung anong istraktura ng pamilihan ang iyong nararanasan.
17
RUBRIC SA PAGWAWASTO
CRITERIA INDICATOR ISKOR
Nilalaman (8 puntos) Ebidensya ng kaalaman
sa paksang tinatalakay
Tayahin
Piliin ang tamang sagot at isulat sa isang sagutang papel.
1. Dito itinatakda ang kung anong produkto at serbisyo ang gagawin at kung
gaano ito karami.
a. Sanglaan b. kusina c. pamilihan d. bangko
18
5. Nagkakaroon ng collusion sa pagitan ng dalawang bahay-kalakal kapag
a. pag-aagawan ng mga suki o tapat na mga mamimili
b. pagtatakda ng araw ng pagtitinda ng kanilang mga produkto sa
pamilihan
c. pagtatakda ng presyo at paghahati sa mga pamilihang magbebenta ng
kanilang mga produkto
d. pagtatakda ng parusa sa mga lumalabag sa wastong paggamit ng
sangkap at sukatan ng timbang
19
11. Ang oligopolyo at monopoly ay may pagkakatulad. Tukuyin ito.
a. malayang kalakalan sa bilihan
b. may limitadong kapangyarihan sa pamilihan
c. maraming prodyuser at konsyumer
d. malayang paggalaw ng mga sangkap pamproduksyon
14. Ang mga sumusunod, maliban sa isa ay patunay na may masiglang interaksyon
ang mga mamimili ang nagtitinda.
a. Magkakatabi ang mga magkakauri na paninda
b. May takdang araw na maaari lamang makapagtinda
c. May takdang dami lamang ang maaaring bilhin ng mamimili
d. Magkakaiba ang presyo ng mga magkakauring produkto sa pamilihan
15. Ang mga produktong galing sa ibang bansa na makikita sa mga duty free shops
ay nabibilang sa pamilihang ___________________.
a. lokal
b. panrehiyon
c. pambansa
d. pandaigdig
20
Karagdagang Gawain
5 4 3 2 1
Napaka- Komprehensibo Maayos Simple Nanganga
komprehensibo ang ginawang ang ang ilangan ng
Nilalaman ang nilalaman pananaliksik ginawang ginawang ibayong
ng pananalik pananalik pananalik
pananaliksik sik sik sik
Napakahusay Higit na Mahusay Nanganga nangangai
ng mahusay ang ang ilangan ng langang
presentasyon ginawang presentas kaunting baguhin
Organisasyon ng presentasyon yon pagbabag ang
pananaliksik o sa presentas
presentas yon
yon
Lubhang Nakapahusay Mahusay
Nanganga Nanganga
napakahusay ng ang
ilangan ng ilangang
ng pagkakasulat pagkaka-
kaunting baguhin
pagkakasulat sulat
Paraan ng pagbabag ang ulat
ng ulat
pagsulat o sa
paraan ng
pagsulat
Panuto: Layunin ng gawaing ito ang matutukan ang baitang ng inyong kaunlaran
sa pagkatuto. Punan ang IRC (Initial, Refined, Final Idea) upang masukat ang inisyal
na ideya (Intial Idea) kasagutan
ay sasagutan mo lamang pagkatapos ng bahagi ng Suriin at ang final idea ay
pupunan mo lamang pagkatapos ng gawain sa Karagdagang Gawain ang iyong IRF
chart. Maaari mo itong Ilagay sa iyong portfolio o kuwaderno dahil ito ay iyong
kakailanganin hanggang sa dulong bahagi ng modyul na ito.
21
22
Subukin GAWAIN 1 Tayahin
1. C 1. TOYOTA – kotse 1. C
2. A 2. 7 Eleven – pagkain 2. A
3. B 3. LEVIS – Pantalon 3. B
4. D 4. GRAB – food delivery 4. D
5. C 5. My Phone – cellphone 5. C
6. B 6. B
GAWAIN 3
7. D 7. D
8. C 1. PABILI 8. C
9. D 2. PABILI 9. D
10. A 3. magkakaiba 10. A
11. B 4. OLIGOPOLYO 11. B
12. A 5. patent 12. A
13. C 6. kuryente 13. C
14. D 7. PABILI 14. D
15. D 8. PABILI 15. D
9. PABILI
10. Limitado
Susi sa Pagwawasto
ang istrukura nito?
Tanong: Paano mo ilalarawan ang pamilihan na malapit sa sa inyong lugar at
Refined Idea
Final Idea
Sanggunian
Balitao, Bernard R., Buising, Martiniano D., Garcia, Erwin D.J., De Guzman,
Apollo D., Lumibao, Juanito L, Mateo, Alex P., Mondejar, Irene J.
(2017). EKONOMIKS Araling Panlipunan 9 Modyul Para sa Mag-aaral,
pp. 197-217.
Cruz, Nilda B.,Viloria, Avelina M., Rillo, Julia D., Lim, Alice(2000)
EKONOMIKS; Manwal ng Guro para sa Ikaapat na Taon, pp. 52-66
Rillo, Julia D., Cruz, NIlda, and Balitao, Bernard R. (2005). Ekonomiks
Pagsulong at Pag-unlad, pp.145-151
23
Para sa mga katanungan o puna, sumulat o tumawag sa: