Download as pdf or txt
Download as pdf or txt
You are on page 1of 47

HATA TÜRÜ ve ETKİLERİ ANALİZİ

(FMEA)

PPAP Team-Mühendislik
Norm Cıvata A.Ş.

1
HATA TÜRÜ VE ETKİLERİ ANALİZİ

KAPSAM

 FMEA nedir?
 FMEA’nın tarihçesi
 FMEA tipleri
 FMEA çalışmalarının faydaları
 Hangi durumlarda FMEA yapılmalı?
 FMEA adımları
 FMEA bileşenleri
 Bağlantı Elemanlarında Potansiyel Hata Türleri ve Etkileri
 Puanlama
 Referans dokümanlar
 FMEA örnekleri

2
HATA TÜRÜ VE ETKİLERİ ANALİZİ
FMEA Nedir?

FMEA (Failure Mode and Effects Analysis)


Hata Türü ve Etkileri Analizi

FMEA nedir?

Bir ürün ya da proseste;


a. Karşılaşılması olası hata türlerinin belirlenmesi
b. Bu hata türlerinin ürün ve prosesler üzerinde ki sonuçlarının/etkilerinin incelenmesi
c. Hatanın kök-nedenlerinin bulunması
d. Potansiyel hatanın ya da nedenin oluşma ihtimalini azaltacak veya ortadan
kaldırılmasını sağlayacak eylemleri içeren faaliyetler bütünüdür.

Başarılı bir hata türü analizi, benzer ürünlerin veya proseslerin geçmiş deneyimlerine
dayanarak hata türlerinin tanımlanmasına yardımcı olur. Bu hataların sistemden minimum
kaynak kullanımı ve çabayla atılmasını sağlar ve bununla beraber geliştirme zamanını
ve maliyetini düşürür.

3
HATA TÜRÜ VE ETKİLERİ ANALİZİ
FMEA’nın Tarihçesi

 İlk olarak 1960’larda Amerikan ordusu tarafından, prototipteki yüksek maliyetli hataları
minimize etmek için Apollo havacılık programı için geliştirildi

 1970’lerde Savunma birimleri tarafından MIL-STD-1629A kılavuzu yayınlandı

 1980’de ‘Kayıp Etki Analizi’ adı altında DIN 25448 şartnamesi yayınlanmış ve bu
standart 2006’da ‘hata Durum Türü ve Hata Sonuç Analizi’ adı ile DIN EN 60812 olarak
yenilenmiştir.

 1993'te Otomotiv Endüstrisi Faaliyet grubu (AIAG) ve Amerikan Kalite Kontrol Topluluğu
(ASQC) tarafından Hata türü ve Etki Analizi standardı oluşturulmuştur. Bu standart QS
9000 standardının geliştirilmesinde işbirliği yapan Chrysler, Ford ve General Motors
tarafından kabul edilmiştir.
Bu şartname 1995, 2001 ve 2008’de revizyona uğramış olup, şu an 4. versiyondadır

4
HATA TÜRÜ VE ETKİLERİ ANALİZİ
FMEA’nın Tarihçesi

1960’da yayınlanmış ilk FMEA standardı Güncel FMEA kitapçığı

5
HATA TÜRÜ VE ETKİLERİ ANALİZİ
FMEA Tipleri

FMEA tipleri, yapıldığı aşamaya ve sektöre bağlı olarak değişmektedir.

1. Tasarım FMEA (DFmea)


2. Proses FMEA (PFmea)
3. Hizmet FMEA
4. Yazılım FMEA
5. Sistem Fmea

Tasarım FMEA: Potansiyel veya bilinen hata türlerini tanımlayan, ilk üretim
gerçekleşmeden hataların tanımlanması ve düzeltici faaliyetlerin uygulanmasını sağlayan
bir yöntemdir.
Tasarım aşamasının başlarında sistemlerin, alt sistemlerin analizinde kullanılır. Tasarım
hatalarından kaynaklanan, sistem fonksiyonları üzerindeki potansiyel hata türleri ile ilgilenir.
Çalışma sonucu, çoğunlukla tasarım değişikliğini içeren iyileştirmeleri kapsamaktadır.

* Norm Group şirketleri olarak tasarım çalışmalarından muaf olduğumuzdan, bünyemizde


Tasarım Fmea yapılmamaktadır.

6
HATA TÜRÜ VE ETKİLERİ ANALİZİ
FMEA Tipleri

Proses FMEA: Tasarım FMEA ve müşteri tarafından tanımlanmış olan kalite, güvenilirlik,
maliyet ve verimlilik kriterlerini sağlamak için mühendislik çözümleri üretmeyi hedefleyen
bir yöntemdir. Süreç FMEA (veya P-FMEA) tasarım FMEA sonuçlarına dayalı üretim veya
hizmet sürecinin zayıflıklarını ele alır.

Tasarım Fmea’nın çıktıları, Proses Fmea için girdi olarak teşkil edilmekte ve hata analizi
zincir şeklinde alt proseslere kadar ilerlemektedir.

7
HATA TÜRÜ VE ETKİLERİ ANALİZİ
FMEA Çalışmalarının Faydaları

Bir FMEA çalışmasından genel beklentiler ve faydalar şu şekildedir;

 Tasarımı ve prosesi gözden geçirme


 Ürüne ve prosese ait gereksinimleri belirleme
 Değerlendirilen ürünlerin kalitesini, güvenirliğini artırma
 Üretim esnasında karşılaşılabilecek olası hataları önceden inceleyebilme
 Prosesteki zayıf noktaları tespit edip, gerekli iyileştirmeleri yapabilme
 Önleyici faaliyetler ile hata türünü gerçekleşmeden tespit etme ya da düzeltici
faaliyetler ile hata türünü gerçekleştikten sonra yakalayarak sonraki proseslere
aktarılmasını engelleme
 Önceden öğrenilmiş kazanımları (know-how) yaygınlaştırma ve geliştirme
 Proseslerde hangi kontrollerin yapılması gerektiğini belirleyerek, güçlü kontrol
planlarını oluşturabilme
 Önleyici faaliyetler ile gereksiz kontrol maliyetlerini ortadan kaldırma
 Kalitesizlik maliyetlerini düşürme (Müşteri iade ve retleri vs)

8
HATA TÜRÜ VE ETKİLERİ ANALİZİ
FMEA Hangi Durumlarda Yapılır?

Fmea çalışmaları aşağıdaki durumlarda yapılmalıdır.

 Yeni ürün ya da prosesi devreye alma aşamasında

 Yeni ürün ya da proseste değişikliğe gidilmesinde, değişikliğin uygulanmasından önce

 Müşteri şikayetlerinde ve diğer hata tespitlerinde

 Periyodik gözden geçirmelerde

9
HATA TÜRÜ VE ETKİLERİ ANALİZİ
FMEA Adımları

Girdiler PFMEA adımları Çıktılar

Teknik resim 1. Gereksinimleri belirle Üretim resmi

Tasarım Fmea 2. Potansiyel hata tiplerini listele Özel karakteristikler


listesi
Müşteri özel istekleri 3. Hatanın potansiyel etkilerini belirle
Kontrol planları
Müşteri şikayetleri Etkinin puanlanması
Proses gereksinimleri
Benzer ürün Fmea 4. Hata sebeplerini belirle

Olasılık puanlanması Proses iyileştirmeleri


Özel karakteristikler
5. Hatanın yakalanması ya da
Montaj yeri görselleri önlenmesi için mevcut kontroller

Know-How Keşfedilirlik puanlanması

Kaizen listesi RPN hesabı


6. İyileştirme aksiyonlarını belirle
POKE-YOKE listesi
Yeni RPN hesabı

10
HATA TÜRÜ VE ETKİLERİ ANALİZİ
FMEA Bileşenleri

11
HATA TÜRÜ VE ETKİLERİ ANALİZİ
FMEA Bileşenleri
Başlıklar
FMEA formatında genel bilgileri içeren kısımdır.

# ALAN AÇIKLAMA ÖRNEK


a Process # Prosesin akışta kaçıncı sırada olduğunu gösterir 5

b Production Process Prosesin tanımı Cold Forming

c Part No Müşteri parça nosu FT-W500750S442

M12x95 15071 DOG.P. HT 10.9 W500750


d Designation Malzeme açıklaması
S442

e Model Year/Program Varsa, ürünün kullanılacağı proje ya da araç V363 - Transit

f FMEA Number Fmea numarası. Çoğunlukla alt parçaya ait malzeme nosu olacak LA35000

g Issue Date İlk yayınlanma tarihi 08.08.2015

h Revision Level Varsa revizyon seviyesi. (xx / dd.mm.yyyy formatında) 01

i Type of FMEA Fmea'nın proses ya da ürün bazlı olduğunu gösterir Product related

j Core Team Fmea'ya katılan kişilerin isimleri Quality: Birol DURDU, Emrah YILMAZ

k Process Responsibility Proses sorumlusu, isim ya da birim olarak belirtilecek Norm Cıvata A.S. - Production

l Prepared by Fmea'yı hazırlayıp, yayınlayan kişi Yüksel CANBOLAT

12
HATA TÜRÜ VE ETKİLERİ ANALİZİ
FMEA Bileşenleri
Analiz

# ALAN AÇIKLAMA ÖRNEK


Hata türü sıra nosu. Hata tipleri X0 formatında yazılır. Aynı hata tipine
1 K/N 30
bağlı sebepler, X1, X2, X3 şeklinde sıralanır
2 Requirements (Gereksinimler) Ürün ya da proses ile ilgili gereksinimler Üründe diş olmalı
3 Potential Failure Mode Üründe diş yok / Dişlerde
Gereksinimlerden sapmanın tanımı, hata türü
4 (Potansiyel Hata Türü) form bozukluğu var

Hatanın müşteri ya da sonraki prosesler üzerindeki etkisi. Hata türü


Potential Effet(s) of Failure
5 birden fazla adımda etkisi var ise, en yüksek şiddete sahip olan Ürün kullanılamaz
(Hatanın Potansiyel Etkisi)
değerlendirme alınır. Sütün-B
6 Severity (Şiddet) Hatanın müşteri üzerindeki etki puanı 6
7 Classification (Sınıflandırma) Özel karakteristik sınıfı (SC, CC, HI, OS ya da Müşteri gösterimi) SC
Potential Cause(s) of Failure Hataya sebep plan unsurlar. Bir hatanın farklı sebepleri olması Ayar parçasının uygun
8
(Hatanın Potansiyel Sebepleri) durumunda, her bir sebep ayrı olarak analiz edilmelidir. ürünler içerisine karışması
9 Occurence (Olasılık) Hatanın olma olasılığının puanı 3
Hatayı yakalayabilmek için yapılan faaliyetlerdir. Bu faaliyetler hatayı
10 Detection (Yakalama) olduktan sonra yakalamayı hedeflediği için, çoğunlukla periyodik İlk onay ve SPC
kontroller şeklinde olur.
Setup sonrası ayar
Hatanın olmasını engellemek için yapılan faaliyetlerdir. Hata sebebini
11 Prevention (Önleme) parçalarının hurda kutusuna
yakalamak için yapılan kontroller bu kapsamda yer almaktadır.
atıldığı kontrol edilecek
12 Detection (Keşfedilebilirlik) Hata türü ya da sebebinin tespit edilebilirlik puanı 5
13 Risk Priority Number (RPN) =Şiddet (#6) x Olasılık (#9) x Keşfedilebilirlik (#12) 90

13
HATA TÜRÜ VE ETKİLERİ ANALİZİ
FMEA Bileşenleri
Analiz

# ALAN AÇIKLAMA ÖRNEK


Recommended Action Ürün rotasına ayıklama
14 Eğer (#13) > 80 ya da (#6) > 7 ise aksiyon alınmalıdır. Sütün-J
(Tavsiye Edilen Aksiyonlar) eklenmesi
Responsibility & Target Completition Date Mühendislik
15 Alınacak aksiyon için sorumlu ve hedef tarih belirtilmelidir
Sorumluluk & Hedef tarih 15.07.2016
Actions Taken & Completion Date Ürün rotasına ayıklama
16 Alınan aksiyonlar ve tamamlanma tarihi
Alınan Aksiyonlar & Tamamlanma Tarihi eklendi
Alınan aksiyonlar sonrası yeni şiddet değeri
(Alınan aksiyonlarda şiddet asla değiştirilmez. Şiddetin
değiştirilebilmesi için daha önceden bilinmeyen yeni bir etkisinin tespiti
17 Severity (Şiddet_yeni) 6
gerekir. Mevcut bir ürünün farklı yer montaj noktasında kullanılması ve
müşteri tarafından karakteristik sınıfının revize edilmesi bu kapsamda
değerlendirilebilir)
18 Occurence (Olasılık_yeni) Alınan aksiyon sonrası yeni olasılık puanı 3

19 Detection (Keşfedilebilirlik_yeni) Alınan aksiyon sonrası yeni keşfedilebilirlik puanı 4

20 Risk Priority Number (RPN)_yeni = Şİddet (#6) x Olasılık (#18) x Keşfedilebilirlik (#19) 72

Şiddet, olasılık ve keşfedilebilirlik için puanlama yöntemi FMEA klavuzunda verilmiştir. Bu yöntemi detaylı olarak
inceleyeceğiz.

14
HATA TÜRÜ VE ETKİLERİ ANALİZİ
FMEA Bileşenleri
Tarihçe
FMEA’nın ilk yayınlanma tarihinden başlayarak, tüm değişiklik ve güncellemelerin listelendiği kısımdır.
Fmea’lar ilk olarak 00 versiyonu ile yayınlanır, ve her bir gözden geçirme ya da güncelleme yeni bir revizyon gerektirir.

15
FAILURE MODE EFFECT ANALYSIS (PFmea)
Quality: Birol DURDU, Emrah YILMAZ,
Process # Production Process Soğuk şekillendirme FMEA Number LA35000 Production: Muhsin DOĞAN, Cem ALPYILDIZ, Ali SAKALLLI
Core Team Engineering: Orkan ŞAHİN, Hasan DİLEKÇİ, Yüksel CANBOLAT, Onur GÖKGÖL
5 Part No W500317 S442 Issue Date 08.08.2015
Process
Designation M 8 x 30 7380 FT 010.9 ZN Cr+3+P30(SARI) Revision Level 00 Norm Cıvata A.S. - Production
Responsibility
Process Related FMEA Yüksel CANBOLAT / Engineering-PPAP Team
Model Year/Program B460 Turneo Courier / 2016 Prepared by yukse.canbolat@normcivata.com
Product Related FMEA

ETKİ ANALİZİ KONTROLLER

Keşfedilebilirlik

Keşfedilebilirlik
Alınan Aksiyonlar

Olasılık

Olasılık
Şiddet

Şiddet
Tavsiye Edilen Sorumluluk

Sınıf
K/N Gereksinimler Hata Sebepleri RÖG Tamamlanma RÖG
Potansiyel Hata Türü Hata Türü Etkilieri Yakalama Önleme Aksiyonlar Hedef Tarih
Tarihi

Talaşlı işlem Ürünler soğuk şekillendirme 4 nolu istasyonun alt Makine


yapılırken ürünler istasyonları arasında kısmına yolluk
İlk onayda 5 revizyonu
Rotil CNC’ye iki punta taşınırken, taşıyıcı yapılarak, parmaktan
adet kontrol Volkan yapılarak, 4-5
üzerinde vasıtası ile parmaktan düşerek uygun düşen ürünün ayrı bir
10 Rotil üzerinde punta yok 7 SC 3 15 dakikada bir Önleme yok 5 105 BASDANER nolu 7 3 3 63
punta sabitlendiğinden, ürünler arasına karışması bölmeye gidip, uygun
(4 nolu istasyondan 5 nolu
küçük kutu ürünler içerisine
26.07.2016 istasyonların
olmalı ürünler
istasyona geçişi sırasında) kontrolü karışmasının arasına yolluk
kullanılamaz
engellenmesi eklenmiştir

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19

Keşfedilebilirlik
puanı
Hatanın müşteri Hatanın gerçekleşme
üzerindeki etki puanı olasılığı Şiddet x Olasılık x Keşfedilebilirlik Hatayı yakalamak
Daha önceden (5) x (8) x (11) ya da engellemek
yaşanmış hata için planlanan ve
Hatanın müşteri ya da sonraki prosesler bildirimleri (PPM) ya
Hatayı engellemek ya da hata alınan aksiyonlar
üzerindeki etkisi. Hata türü birden fazla da proses yeterlilik
adımda etkisi var ise, en yüksek şiddete sebebini yakalayabilmek için
çalışmaları (PPK)
sahip olan değerlendirme alınır yapılan kontroller
dikkate alınabilir (5) ile aynı

Gereksinimlerden sapma, olası Hatayı yakalayabilmek için


Aksiyon sonrası olasılık değeri
postansiyel uygunsuzluklar yapılan kontroller

Hataya sebep olan nedenler. Eğer Keşfedilebilirlik puanı


Ürün ya da proses le ilgili gereksinimler.
Çoğunlukla şartnamel ve teknik bir hata türünün birden fazla sebebi
resimlerde belirtilen tüm kriterler var ise, herbir sebep ayrı ayrı
analiz edilmelidir Aksiyon sonrası RPN:
Şiddet x Olasılık x Keşfedilebilirlik
Gereksinimin ya da (16) x (17) x (18)
Hata türü sıra nosu. Hata tipleri X0 hata türünün
formatında yazılır. Aynı hata tipine bağlı
karakteristik sınıfı
sebepler, X1, X2, X3 şeklinde sıralanır Kritik karakteristik (CC),
özel karakteristik (SC)

HISTORY OF MODIFICATIONS
Issue Date Modifications
00 08.08.2015 First issue
Revizyon Tablosu: Tüm Fmea'lar
20 00 versiyonu ile yayınlanır ve her
değişiklikte bir seviye atlatılır.

Doküman No: FR-YUD-000-08


Yayın Tarihi: 31.12.2014
Versiyon: 01 / 12.10.2015
HATA TÜRÜ VE ETKİLERİ ANALİZİ
Bağlantı Elemanlarında Potansiyel Hata Türleri ve Etkileri
Şimdi de bağlantı elemanları ile ilgili potansiyel bazı hata türlerini ve bu hata türlerinin müşteri & kullanıcı üzerindeki
potansiyel etkilerini inceleyelim.

Hata Türü Etkisi Derecesi

Dişsiz ürün Ürün kullanılamaz Çok yüksek

Paso boyu kısa Tasarlanan bağlantı mukavemetini sağlamaz, Yüksek


Gevşek montaj
Sertlik yüksek Kırılmaya sebep olur Çok yüksek

Sertlik düşük Bağlantı dayanımını düşürür Çok yüksek

Anahtar ağzı yüksek Lokma oturmuyor Yüksek

Soket derinliği düşük Allenin sıyırmasına sebep olur Yüksek

Kafa altı radyüs düşük Torklama esnasında kopmaya sebep olur Çok yüksek

Kafa açısı düşük Kullanıma etkisi yok Çok düşük


Sivriltme çapı yüksek Kullanıma etkisi yok Çok düşük düşük

Flanş radyüs yüksek Kullanıma etkisi yok Düşük

16
HATA TÜRÜ VE ETKİLERİ ANALİZİ
Hata Türleri ve Etkileri
Şimdi de prosese ait bazı hata türlerini ve bu hata türlerinin etkilerini inceleyelim.

Hata Türü Etkisi

Sulama sıcaklığı düşük Sertlik düşük gelir, mekanik özellikler Çok yüksek
sağlanamaz
Kaplama yapışması uygun Pas dayanımını düşürür Yüksek
değil
Rediksiyon kalıbı içerisinde Soğuk esnasında üründe form kusurları oluşur Normal
çapak mevcut

17
HATA TÜRÜ VE ETKİLERİ ANALİZİ
Hata Türleri ve Etkileri
Şimdi de bazı hata türlerini ve bu hata türlerinin etkilerini görsel olarak inceleyelim.

Hata Türü
Üründe diş yok & Diş formu uygun değil

Hata Etkisi
Ürün kullanılamaz

18
HATA TÜRÜ VE ETKİLERİ ANALİZİ
Hata Türleri ve Etkileri

Hata Türü
Üründe diş yok & Diş formu uygun değil

Hata Etkisi
Ürün kullanılamaz

19
HATA TÜRÜ VE ETKİLERİ ANALİZİ
Hata Türleri ve Etkileri

OK Hata Türü
Üründe diş yok
NOK

Hata Etkisi
Karşılık parçası takılamaz

20
HATA TÜRÜ VE ETKİLERİ ANALİZİ
Hata Türleri ve Etkileri

Hata Türü
Üründe rondela eksik

OK NOK
Hata Etkisi
Tasarımdan sapma

21
HATA TÜRÜ VE ETKİLERİ ANALİZİ
Hata Türleri ve Etkileri

Hata Türü
Bir konik bir de düz rondela olması gerekirken,
iki konik rondela takılmış

Hata Etkisi
Tasarımdan sapma
OK
NOK

22
HATA TÜRÜ VE ETKİLERİ ANALİZİ
Hata Türleri ve Etkileri

Hata Türü
Konik rondela takılmamış

Hata Etkisi
Tasarımdan sapma

NOK
OK

23
HATA TÜRÜ VE ETKİLERİ ANALİZİ
Hata Türleri ve Etkileri
Şimdi de bazı hata türlerini ve bu hata türlerinin etkilerini görsel olarak inceleyelim.

Hata Türü
Üründe diş yok
Her iki tarafında da diş olması gerekir

Hata Etkisi
Ürün kullanılamaz

24
HATA TÜRÜ VE ETKİLERİ ANALİZİ
Hata Türleri ve Etkileri
Şimdi de bazı hata türlerini ve bu hata türlerinin etkilerini görsel olarak inceleyelim.

Hata Türü
Paso boyu düşük

Hata Etkisi
Karşılık parçası takılamaz

NOK
OK

25
HATA TÜRÜ VE ETKİLERİ ANALİZİ
Hata Türleri ve Etkileri
Şimdi de bazı hata türlerini ve bu hata türlerinin etkilerini görsel olarak inceleyelim.

Hata Türü
Üründe diş yok & Diş formu uygun değil

Hata Etkisi
Ürün montajı yapılamaz

26
HATA TÜRÜ VE ETKİLERİ ANALİZİ
Hata Türleri ve Etkileri
Şimdi de bazı hata türlerini ve bu hata türlerinin etkilerini görsel olarak inceleyelim.

Hata Türü
Üründe diş yok & Diş formu uygun değil

Hata Etkisi
Ürün montajı yapılamaz

27
HATA TÜRÜ VE ETKİLERİ ANALİZİ
Hata Türleri ve Etkileri
Şimdi de bazı hata türlerini ve bu hata türlerinin etkilerini görsel olarak inceleyelim.

Hata Türü
Ters paso

Hata Etkisi
Ürün montajı yapılamaz

28
HATA TÜRÜ VE ETKİLERİ ANALİZİ
Hata Türleri ve Etkileri

Hata Türü
Soket içinde panç kırığı mevcut

Hata Etkisi
Allen sokete girmez, torklama yapılamaz
Ürün kullanım dışı

29
HATA TÜRÜ VE ETKİLERİ ANALİZİ
Hata Türleri ve Etkileri

Hata Türü
1. Delik ekseni kaçık
2. Diş formu uygun değil

Hata Etkisi
Ürün kullanılamaz

30
HATA TÜRÜ VE ETKİLERİ ANALİZİ
Hata Türleri ve Etkileri

Hata Türü
Kafa altı bölgesinde şaft çapı yüksek

Hata Etkisi
Ürün montajı yapılamaz.
Şaft çapı, takılacağı delik çapından yüksek
olduğundan, ürün tam oturmamaktadır

31
HATA TÜRÜ VE ETKİLERİ ANALİZİ
Hata Türleri ve Etkileri
Şimdi de bazı hata türlerini ve bu hata türlerinin etkilerini görsel olarak inceleyelim.

Hata Türü
Flanş bölgesinde form bozukluğu
(Flanşta çiçeklenme)

Hata Etkisi
1. Ürünün takıldığı yerde başka bir parça
varsa, oraya çarpabilir
2. Ürün şut ile beslenerek robot vasıtası ile
takılıyorsa, flanş çapından dolayı ürün
şutlarda takılı kalır
3. Görsel uygunsuzluk

32
HATA TÜRÜ VE ETKİLERİ ANALİZİ
Puanlama

Puanlama (Ranking), FMEA çalışmasının en önemli aşamalarından biridir.


Puanlama 3 kriter üzerinden yapılır

Şiddet: Hata türünün müşteri üzerindeki etkisi

Olasılık: Hata türünün gerçekleşme olasılığı

Keşfedilebilirlik: Hata türünün proses kontroller ile tespit edilebilmesi ya da önleyici


faaliyetler ile hatanın olmasının engellenmesinin puanlaması

33
HATA TÜRÜ VE ETKİLERİ ANALİZİ
Puanlama (Şiddet)

Hat dışında
Düşük etki

Düzeltme

Güvenlik
Hatanın Ürün Üzerindeki Etkisi

Hurda
Hatta
Puan
(Üretim / Montaj hattı)
Şiddet, hata türünün müşteride ne tür bir
uygunsuzluğa sebep olabileceğini
gösterir.
Uyarı vermeden montaj operatörünü tehlikeye sokar 10 ●
Uyarı vererek montaj operatörünü tehlikeye sokar 9 ● Şiddet belirlenirken;
1. Üretim hattı (Norm)
2. Montaj hattı (Sonraki proses)
● ●
Üretimin %100 ü hurdaya ayrılır.
8
Üretim hattını ya da sevkiyatı durdurur. 3. Son kullanıcı (Araç)

● ●
Üretimin bir kısmı hurdaya ayrılır.
Üretim hattının hızını düşürür veya ilave adam ihtiyacı olur.
7 olmak üzere ürünün kullanılacağı tüm
adımlar göz önünde bulundurulmalı ve
Üretimin %100'ü hattan alınır.
Tekrar işçilik ve ölçüm ile düzeltilebilir
6 ● ● şiddetin en yüksek olduğu yere göre
işlem devam ettirilmelidir.
Üretimin bir kısmı hattan alınır.
Tekrar işçilik ve ölçüm ile düzeltilebilir
5 ● ● Aynı hata tipinin, ürün farklı yerlerde
kullanıldığında şiddeti de farklı
Üretimin %100'ü hatta düzeltme yapılabilir 4 ● ● olabilmektedir.

Üretimin bir kısmı hatta düzeltme yapılabilir 3 ● ●


Operatöre ve üretim prosesine önemsiz seviyede etki eder 2 ●
Farkedilebilir etki görülmez 1 ●

34
HATA TÜRÜ VE ETKİLERİ ANALİZİ
Puanlama (Şiddet)
Hata türünün şiddeti, ürün tipine, kullanım yerine ya da kullanım metoduna göre farklılık gösterebilmektedir.
Şimdi birkaç örnek ile aynı hata türüne ait şiddetin nasıl değiştiğini inceleyelim.

METODA GÖRE
# Hata Türü Uygulama Etkisi Şiddet
Lokma civatayı sıkamayacağından, hatalı parça ayrılır. Yeni civata ile
Lokma ile civatayı manuel olarak takma 3
işlem tekrarlanır
Robot üzerindeki lokma, civatayı kavrayamayacağından, cıvata robottan
1 Anahtar ağzı yüksek
düşer. Civata montajlanmaz. Eğer robot tork farkından dolayı bu hatayı
Robotun civatayı otomatik olarak takması 6
kaçırıyor ise, bundan önceki tüm ürünler şüpheli duruma düşer. Hat
dışında %100 kontrol gerektirir

ÜRÜN TİPİNE GÖRE


Hata Türü Ürün Tipi Etkisi Şiddet
Karşılık parçası ya da somun takılamayacağından, dişsiz ürün proseste
Flanşlı cıvata 3
rahatlıkla yakalanabilir ve ayrılır. Uygun cıvata ile işlem tekrarlanır

2 Üründe diş yok Kaynak civataları sac parçalara kaynak yapıldığından, dişsiz ürünün
varlığı, sacın takıldığı sonraki aşamalarda görülebilir. Kaynaklı parçaya
Kaynak civatası 7
müdahale etmek montajlı ürünü bozacağından, parça komple hurdaya
atılır.

UYGULAMA YERİNE GÖRE


Hata Türü Uygulama Yeri Etkisi Şiddet
Ovalama çapı, diş çekme prosesini ilgilendiren bir ölçü olduğundan,
Müşteri montaj hattı 1
hatanın müşteri montaj hattına bir etkisi yoktur
Ovalama çapı tolerans
3 dışı Norm Cıvata
Ovalama çapı tolerans dışı olduğunda, diş ölçüleri (Diş üstü çapı, bölüm
dairesi çapı) yakalanamaz. Kalıpta oluşan bir ölçü olduğundan tüm üretim 6
(Diş çekme prosesi)
parçaları tadilat gerektirir.

35
HATA TÜRÜ VE ETKİLERİ ANALİZİ
Puanlama (Olasılık)

Olasılık Yeni bir üründe olasılık puanlaması için iki yöntem kullanılır.
Puan PPM (Milyonda hata oranı)
Ppm Ppk Aynı hata türünün benzer ürünlerde görülme oranı (Hata adeti /
Toplam üretim) ile o hatanın ppm değerine ulaşabiliriz. Yandaki
1/10 (100.000 ppm) < 0,45 10 tablodan da ilgili puanı bulunabilir.

1/20 (50.000 ppm) > 0,67 9 Ya da ayıklama tespit edilen hatalı parça adetinden, o hata
türünün olasılık değeri hesaplanabilir.
1/50 (20.000 ppm) > 0,71 8
PPK (Proses yeterliliği)
Özellikle boyutsal ölçülerde, proses yeterlilik çalışmaları
1/100 (10.000 ppm) > 0,80 7 yapılarak, ilgili ölçünün tolerans dışına çıkma (hata türü)
olasılığı hesaplanabilir.
1/500 (2000 ppm) > 0,94 6
Norm fabrikaları içerisinde bazı ölçülere (Özel karakteristikler *)
1/2.000 (500 ppm) > 1,17 5 frekansiyel kontroller yapıyoruz (SPC). Bu kriterler Canias
üzerinde ppk > 1.67 olacak şekilde programlanmıştır. Dolayısı
ile SPC yapılan kriterlerin hata türü olasılığını tabloya göre 2
1/10.000 (100 ppm) > 1,30 4
verebiliriz.
1/100.000 (10 ppm) > 1,40 3
1/1.000.000 (1 ppm) > 1,67 2
Olasılık yok. Hata önleme yapılmıştır > 2,00 1

36
HATA TÜRÜ VE ETKİLERİ ANALİZİ
Puanlama (Keşfedilebilirlik)
Ne? Nerede? Nasıl?

Proses sonrası

Görsel/Dokunsal
Hata Sebebi
Hata Türü

Niteliksel
Kilitleme
Proseste
Proses Kontrol ile Yakalama Olasılığı

Ölçüm
Puan

Uygulamada mevcut kontrol yoktur. Yakalanamaz ve analiz edilemez 10 ● ●


● ● ● ● ●
Hata tipi ve hatayı oluşturan sebepler kolaylıkla yakalanamaz (örnek rastgele yapılan denetimler
kontroller)
9
Hata tipi ileri aşamalardaki operatör tarafından görsel/dokunsal/sesli olarak yakalanır 8 ● ● ●
Hata tipi iş istasyonunda operatör tarafından görsel/dokunsal/sesli olarak tespit edilir veya geçer-
7
● ● ●
geçmez mastar / tork kontrolü gibi niteliksel kontrol ile yakalanır
● ● ●
Hata tipi ileri aşamadaki operaör tarafından niceliksel ölçüm cihazı ile yakalanır (kumpas,
mikrometre, terazi vb.) veya istasyonda niteliksel ölçüm ile yakalanır (geçer-geçmez mastar / tork 6
● ● ●
kontrolü vb.) ● ● ●
Hata tipi veya hata mekanizması operatör tarafından iş istasyonunda ölçme cihazı (kumpas,

● ● ● ●
mikrometre, komparatör vb.) kullanımı ile yakalanır veya otomatik kontroller ile hatalı parça yakalanır
ve operatöre sesli veya ışıklı uyarı ile bildirim yapar. Set kaynaklı hataların ayar onayında ve ilk parça
5
onayında yakalanması
Hata tipi ileri aşamalardaki iş istasyonunda otomatik kontrollerle yakalanır ve hatalı parça iş
istasyonunda kilitlenir ve üzerinde işlem yapılması önlenir (otomatik hatalı parça ayrıştırması)
4 ● ● ●
Hata tipi iş istasyonunda otomatik kontrol ile tespit edilir. Hatalı parça iş istasyonunda kilitlenerek
hatalı parça üzerinde işlemlerin devamı önlenmiş olunur
3 ● ● ●
Otomatik kontrollerle iş istasyonunda hataya neden olacak kaynaklar/sebepler/mekanizmalar
yakalanır ve hatalı parça imalatı önler
2 ● ●
Hatalı parça yapılmaz çünkü hatasızlaştırma yapılmıştır. Fikstür/bağlama vb. tasarımı ile
hatasızlaştırma yapılmıştır. Hata sebepleri kalıp aparat makine üzerinde veya parça tasarımı
üzerinde tasarım/veya ilave değişiklikler ile ortadan kaldırılmıştır
1 ● ● ●
37
PUANLAMA TABLOLARI
ŞİDDET OLASILIK KEŞFEDİLEBİLİRLİK
Olasılık

Görsel/Dokunsal
Proses sonrası
Hatanın Ürün Üzerindeki Etkisi

Hata Sebebi
Proses Kontrol ile Yakalama Olasılığı Puan

Hat dışında
Düşük etki

Hata Türü
(Üretim / Montaj hattı) Ppm Ppk

Düzeltme

Niteliksel
Güvenlik

Proseste

Kilitleme

Ölçüm
Hurda
Hatta
● ● ●
Uyarı vermeden montaj Uygulamada mevcut kontrol yoktur. Yakalanamaz ve analiz
operatörünü tehlikeye sokar
1/10 (100.000 ppm) < 0,45
edilemez 10

● ● ● ● ● ●
Uyarı vererek montaj operatörünü Hata tipi ve hatayı oluşturan sebepler kolaylıkla yakalanamaz
tehlikeye sokar
1/20 (50.000 ppm) > 0,67
(örnek rastgele yapılan denetimler kontroller) 9

Üretimin %100 ü hurdaya ayrılır.


● ● ● ● ●
Hata tipi ileri aşamalardaki operatör tarafından
Üretim hattını ya da sevkiyatı 1/50 (20.000 ppm) > 0,71
görsel/dokunsal/sesli olarak yakalanır 8
durdurur.

Üretimin bir kısmı hurdaya ayrılır. Hata tipi iş istasyonunda operatör tarafından ● ● ●
Üretim hattının hızını düşürür veya ● ● 1/100 (10.000 ppm) > 0,80 görsel/dokunsal/sesli olarak tespit edilir veya geçer-geçmez 7
ilave adam ihtiyacı olur. mastar / tork kontrolü gibi niteliksel kontrol ile yakalanır
● ● ●
Üretimin %100'ü hattan alınarak,
Hata tipi ileri aşamadaki operaör tarafından niceliksel ölçüm
● ● ●
● ●
cihazı ile yakalanır (kumpas, mikrometre, terazi vb.) veya
tekrar işçilik ve ölçüm ile 1/500 (2000 ppm) > 0,94
istasyonda niteliksel ölçüm ile yakalanır (geçer-geçmez 6
düzeltilebilir mastar / tork kontrolü vb.) ● ● ●
Hata tipi veya hata mekanizması operatör tarafından iş
istasyonunda ölçme cihazı (kumpas, mikrometre, komparatör
Üretimin bir kısmı hattan alınarak,
● ● ● ● ● ●
vb.) kullanımı ile yakalanır veya otomatik kontroller ile hatalı
tekrar işçilik ve ölçüm ile 1/2.000 (500 ppm) > 1,17
parça yakalanır ve operatöre sesli veya ışıklı uyarı ile bildirim 5
düzeltilebilir yapar. Set kaynaklı hataların ayar onayında ve ilk parça
onayında yakalanması

Hata tipi ileri aşamalardaki iş istasyonunda otomatik

● ● ● ● ●
Üretimin %100'ü hatta düzeltme kontrollerle yakalanır ve hatalı parça iş istasyonunda kilitlenir
yapılabilir
1/10.000 (100 ppm) > 1,30
ve üzerinde işlem yapılması önlenir (otomatik hatalı parça 4
ayrıştırması)

Hata tipi iş istasyonunda otomatik kontrol ile tespit edilir.


● ● ● ● ●
Üretimin bir kısmı hatta düzeltme
yapılabilir
1/100.000 (10 ppm) > 1,40 Hatalı parça iş istasyonunda kilitlenerek hatalı parça üzerinde 3
işlemlerin devamı önlenmiş olunur

Otomatik kontrollerle iş istasyonunda hataya neden olacak


● ● ●
Operatöre ve üretim prosesine
önemsiz seviyede etki eder
1/1.000.000 (1 ppm) > 1,67 kaynaklar/sebepler/mekanizmalar yakalanır ve hatalı parça 2
imalatı önler

Hatalı parça yapılmaz çünkü hatasızlaştırma yapılmıştır.


Fikstür/bağlama vb. tasarımı ile hatasızlaştırma yapılmıştır.
Farkedilebilir etki görülmez ● Olasılık yok. Hata
önleme yapılmıştır
> 2,00 Hata sebepleri kalıp aparat makine üzerinde veya parça
tasarımı üzerinde tasarım/veya ilave değişiklikler ile ortadan
● ● ● 1
kaldırılmıştır
HATA TÜRÜ VE ETKİLERİ ANALİZİ
Referans Dokümanlar

FMEA çalışmaları için başvurabileceğimiz sistem mühendislik dokümanları şu şekildedir;

 SR-YUD-000-05 (FMEA Oluşturma akış şeması)

 SR-YUD-000-06 (FMEA Revizyon akış şeması)

 FR-YUD-000-08 (FMEA)
Bu doküman boş FMEA formu, default (varsayılan) değerler tablosu ve puanlama tablolarını
da içermektedir

 QLTT07 (Müşteri Şikayetleri ekranı)

 FR-YUD-000-10 (PFmea Kick-Off)

 TA-YUD-000-01 (Özel karakteristiklerin seçimi ve belirlenmesi talimatı)

 FMEA KLAVUZU

38
PROSES FMEA OLUŞTURMA AKIŞ ŞEMASI

KAPSAM: Proses FMEA oluşturma adımları


Yeni ürün

Yeni Proses
Teknik resim Teknik resim kontrolü aşamasında, benzer ürünlerde görülen
Ön-Fmea uygunsuzluklar,müşteri şikayetleri gibi veriler dikkate alınarak,
kontrolü ürünün müşteri gereksinimlerini karşılaması için;
(Sadece Norm resmini kapsayacak şekilde)
- İlave referans ölçülerin verilmesi,
- Ölçü toleranslarının daraltılması,
- Yeni ölçüm metodu geliştirme (Mastar kontrolleri vs)
gibi iyileştirmeler resimde gösterilir.
Kick-off toplantısı
gerekli mi Fmea kick-off toplantısının gerekliliği, projenin tüm üyeleri
tarafından verilebilir.
Toplantının gerekli görülmediği durumlarda, 'Default'
Fmea kullanılır.

Belirlenecek ekip minimum


Ekibin belirlenmesi Mühendislik, Kalite ve Üretim
Bölümleri'ni içermelidir. Her bölümün
ilgili alt birimleri, seçilen kişi/ler ile
temsil edilir. Kalıp Tasarım, PPAP vs.

2 Kick-off toplantısı

Girdiler Default Fmea; İlgili ürün şartnamelerinde geçen


'Default' Fmea gereksinimler baz alınarak oluşturulmuş hata
Teknik resimler kullan türlerini ve diğer adımları içeren ortak bir
Tasarım Fmea Gereksinimlerinin belirlenmesi veritabanıdır.
Hata tiplerinin belirlenmesi
Benzer ürün Fmea
Hatanın etkisinin belirlenmesi
Özel karakteristikler 1
Şiddetin belirlenmesi
Müşteri özel istekleri Karakteristik sınıflarının belirlenmesi
Müşteri şikayetleri QLTT07
Hata sebeplerinin tespiti
Know-How Olasılığın belirlenmesi
Kaizen listesi Kontrollerin belirlenmesi
RÖG değerinin hesaplanması
POKE-YOKE Listesi

RÖG değeri
uygun mu?
FMEA yayını Çıktılar
Teknik resim güncellemesi
RÖG > 80 ya da
Şiddet >7
Özel karakteristiklerin gözden
geçirilmesi

Aksiyonları tanımla
Kontrol cihazı / mastar
gereksinimlerinin gözden
Yeni RÖG değeri hesapla
geçirilmesi
POKE-YOKE listesinin
güncellenmesi

Kontrol Planları QLTT01

Referans Dokümanlar Referans Modüller Sorumluluklar

1 TA-YUD-000-01 QLTT01 Kontrol Planları Kalite


2 FR-YUD-000-10 QLTT07 4D/8D Raporu Mühendislik
Üretim

HAZIRLAYAN ONAYLAYAN Doküman Kodu: SR-YUD-000-05


Yayın Tarihi: 12.10.2015
Yönetim Temsilcisi Genel Müdür Rev.No/Tarihi: -
Sayfa Sayısı: 1/1
PROSES FMEA GÜNCELLEME/REVİZYON AKIŞ ŞEMASI

KAPSAM: Proses FMEA güncelleme ve revizyon adımları

Mühendislik
Hata bildirimi Gözden geçirme
değişikliği
QLTT07

PFmea
Aksiyon yok revizyonu
gerekiyor mu?

Yeni hata türü X0 kodu ile


Öngörülen tanımlanmalı
bir hata Yeni hata türü ekle Aksiyonlarda revizyon kaynağı
türü mü? belirtilmeli

Yeni hata sebebi X1 kodu ile


tanımlanmalı
Öngörülen
Yeni hata sebebi RÖG
bir hata Analiz et Aksiyon al
ekle uygun mu?
sebebi mi?

Revize edilen hata türü ve


sebeplerinde RÖG değeri uygun
ve aksiyon alınmayacak ise,
gözden geçirme yapıldığına dair
not yazılmalı
Olasılık
Olasılığı güncelle
uygun mu?
Hata bildirimleri için, ayıklama
sonunundaki ppm değeri referans alınır

Revizyon tablosunu
güncelle
Revizyon seviyesi, değişikliği üzerinde daire
içinde revizyon nosu ile belirtilmeli

PFmea kapak Revizyon sebebi mutlaka belirtilmeli. Var ise


sayfasını güncelle hata bildirimi nosu ya da mühendislik
değişkliği nosu eklenmeli

QLTT01
Kontrol plan
Kontrol planlarını
güncellemesi Süreç sonu
güncelle
var mı?

Referans Dokümanlar Referans Modüller Sorumluluklar

QLTT01 Malzeme Ana Kayıtları Müşteri


QLTT07 4D/8D Raporu PPAP ekibi
Mühendislik çizim ekibi

HAZIRLAYAN ONAYLAYAN Doküman Kodu: SR-YUD-000-06


Yayın Tarihi: 12.10.2015
Yönetim Temsilcisi Genel Müdür Rev.No/Tarihi: -
Sayfa Sayısı: 1/1
FMEA KICK-OFF TOPLANTI RAPORU

Parça no 07203000
ÜRÜN BİLGİLERİ

Tanım Ø13.80x89,50 Rotil 8.8 Sw:6 PN+YAG ZF


Müşteri parça no 027.060.180.101-B
Müşterisi ZF FRIEDRICHSHAFEN AG NUTZFAHRZEUGTECHNIK
Başlangıç Tarihi 05.08.2015
Bitiş Tarihi

Bölüm FMEA ekibi


Mühendislik Orkan Şahin
Mühendislik Yüksel Canbolat
FMEA EKİBİ

Kalıp Tasarım Hasan Dilekçi


Üretim Cem Alpyıldız
Kalite Güvence Birol Durdu
Kalite Güvence Emrah Yılmaz
Kalite Güvence Altuğ İzci
Yönetim Muhsin Doğan

Ön Bulgular
İşleme operasyonunda, diş çekilen bölge de talaşlı işlem görmektedir.
1
Sadece 1 adet <C> karakteristiği vardır.. Hammadde, 41CrS4+QT. <F> karakteristiği
2 tanımlı değildir.
Küre, boğum ve konik bölgesini de içerek kısım mastar ile periyodik olarak kontrol
3 edilmelidir.

FMEA Toplantı Notları Sorumlu Tarih


Salgı kontrolünün daha sağlıklı yapılabilmesi için salgı cihazı yaptırılacak. Cihaz her iki
1 uçtan rotili sabitleyecek ve uçları değiştirilebilinir olacaktır. E. Yılmaz

11 nolu ölçüde, ölçü yerini netleştirmek için detay kesit görüntüsü çıkarılmış ve iki
O. Şahin
2 çizginin kesişim noktası olarak belirlemiştir. Benzer metod, sonraki benzer ürünler için de
Y. Canbolat
kullanılacak.
O. Şahin
3 12 nolu toplam boy ölçüsü kumpas ile ölçülecek.
Y. Canbolat
O. Şahin
4 19 nolu ölçüye SPC konulacak. Frekansı; 5 adet/her saat
Y. Canbolat
Olası hataların işleme prosesindeki etkisini daha etkin şekilde analiz edebilmek için, ZF
5 Almanya'dan işlenmiş ürün resmi istenecek
O. Şahin

Teknik resim ve kontrol planlarında tanımlı ölçüm cihazları arasında çelişki olmaması için,
6 teknik resimden ölçüm cihazı kaldırılacak. Kontrol planlarındaki geçerli olacak.
O. Şahin

11 nolu ölçü için kontrol mastarı yapılacak. Tasarım tarafından mastar resmi
7 oluşturulacak.
H. Dilekçi

8 Kontrol mastarı imalatı yaptırılacak E. Yılmaz


Nedu'dan gelen kalıplar, ölçüm sonuçları ile birlikte gelecek ve depoya iletilecek.
Raporsuz gelen kalıplar, red edilecek.
Nedu
9 Raporların bir nüshası kalıplar ile birlikte hardcopy olarak, bir nüshası da softcopy olarak,
Cıvata Tasarım
Tasarım birimine iletilecek. Gerektiğinde ulaşılmak üzere bu raporlar Tasarım Birimi
tarafından arşivlenecek.

Teknik resim dışında bir sarf malzeme kullanım talepleri yazılı olarak Cıvata Tasarım
10 ekibine iletilecek. Yazılı onay olmadan, başka bir sarf malzeme kullanılmayacak.
Nedu

Numune sunumundan sonra, üretimde ve sunum ile ilgili yaşanan sorunları


11 değerlendirmek üzere, ilgili birimler yeniden toplanacak
O. Şahin

Doküman No: FR-YUD-000-10


Yayın tarihi: 08.05.2015
Versiyon: 00
Doküman Kodu       : TA‐YUD‐000‐01 
  Yayın Tarihi     :  01.06.2009 
Revizyon No/Tarihi  : 004 / 04.01.2016 
  Sayfa Sayısı              :  4 / 6 

ÖZEL KARAKTERİSTİKLERİN SEÇİMİ VE BELİRLENMESİ TALİMATI 
C. NORM GROUP ÖZEL KARAKTERİSTİKLERİ

Uygunsuzluğu durumunda, emniyet ve güvenlik nedenleri ile


Emniyet karakteristiği ürününün kullanımını engelleyici etkiye sahip kriterlerdir.
OS
Uygunsuzluğu durumunda ürününün fonksiyonel olarak
Kritik karakteristik kullanımını engelleyici etkiye sahip kriterlerdir.
CC
Uygunsuzluğu durumunda ürününün kullanımını zorlaştırıcı
Önemli karakteristik etkiye sahip birincil fonksiyonel kriterlerdir.
SC

Uygunsuzluğu durumunda ürününün kullanımını kısmi olarak


Yüksek etkili karakteristik zorlaştırıcı etkiye sahip ikincil fonksiyonel kriterlerdir.
HI

a. Bazı ortak Karakteristiklerin Sınıflaması


Cıvata Referansları
Dişüstü çapı d1 SC
Diş Ölçüleri Bölüm dairesi d2 SC
Diş Mastar kontrol - HI

Nominal boy L SC
Paso boyu (*) b SC
Boylar
Şaft boyu ls SC
Diş başlangıç mesafesi lg SC
(*) Ls ve lg ile birlikte kullanıldığı durumlarda, sadece ls ve lg özel özel karakteristiktir.

Anahtar ağzı s SC
Kafa kalınlığı k SC
Soket derinliği t SC
Sökme/Takma Unsurları
Soket mastar kontrolü - HI
Torx mastar kontrolü - HI
Torx yüksekliği k1 SC

Sertlik - CC
Mekanik Unsurlar
Hammadde - CC

Somun Referansları
Geçer Geçmez Mastar Kontrolü HI
Diş ölçüleri
Delik Kontrol D SC
Burç Yükseklik SC
Yükseklikler Somun Yüksekliği h SC
Meme Yüksekliği SC
Sökme Takma Unsurları Anahtar Ağzı s SC
Flanş Çapı dc SC
Meme Çapı SC
Çaplar
Burç Dış Çap SC
Burç İç Çap SC

HAZIRLAYAN  ONAY 
   
   
Kalite Güvence Mühendisi  Kalite Güvence Müdürü 
Doküman Kodu       : TA‐YUD‐000‐01 
  Yayın Tarihi     :  01.06.2009 
Revizyon No/Tarihi  : 004 / 04.01.2016 
  Sayfa Sayısı              :  5 / 6 

ÖZEL KARAKTERİSTİKLERİN SEÇİMİ VE BELİRLENMESİ TALİMATI 
D. ÖZEL KARAKTERİSTİKLER MATRİSİ

Özel karakteristikler matrisi, farklı Müşteri karakteristiklerinin birbiri ile karşılaştırılmasını gösteren tablodur.

NORM FORD TOFAŞ Renault VW Daimler ZF Valeo Karakteristik Tanımı


S
OS OS CF1D “D” “D” “D” Emniyet karakteristiği
R

CC CC C 1 <C> 1 Kritik karakteristik

SC SC + 2 Önemli karakteristik
<F> 2
HI HI - 3 Yüksek etkili karakteristik

E. ÖZEL KARAKTERİSTİKLERİN KULLANIMI

a. Özel Karakteristiklerin İç ve Dış Kaynaklı Dokümanlarda Gösterimi

a1. Teknik resim: Norm’a ait teknik resimlerde sadece Müşteri tarafından verilmiş özel karakteristikler gösterilir. Müşteri
gösterim şeklinin, Norm’a ait sembolle eşleştirilebilmek için, ‘Karakteristik Tablosu’ oluşturulur.
Teknik resim üzerindeki kriterlerde, Norm’a ait karakteristik sembolü (SC, CC, HI, OS) kullanılır.

NORM MÜŞTERİ Adet


CC <C> 1
SC <F> 3

a2. FMEA ve Kontrol Planları: Bu dokümanlarda, Müşteri ve Norm gösterimleri birlikte kullanılır. Müşteri tarafından
verilmiş özel karakteristikler Müşteri sembolleri ile, bu karakteristikler dışında Norm tarafından belirtilmiş karakteristikler
Norm sembolleri ile gösterilir.
Sembolleri ERP sistemine uygun olmayan karakteristiklerde, orijinal gösterime en yakın sembol ya da Norm sembolleri
seçilir.
Örneğin; 1 yerine 1 kullanılabilir.

b. Özel Karakteristiklerin FMEA’daki etkisi


Özel karakteristiklerin FMEA’daki puanlaması yapılırken, özel bir şiddet değeri verilmemiş ise, aşağıdaki tablo kullanılır.
Şiddeti 7’den büyük karakteristikler için mutlaka aksiyon alınmalıdır.

Karakteristik Şiddet Olasılık


OS 9 - 10 -
CC 9 - 10 -
SC 5-8 4 - 10
HI 5-8 4 - 10

HAZIRLAYAN  ONAY 
   
   
Kalite Güvence Mühendisi  Kalite Güvence Müdürü 
HATA TÜRÜ VE ETKİLERİ ANALİZİ
FMEA örnekleri
Hata Türü
Rotil üzerinde punta yok

Hatanın Etkisi Şiddet


Talaşlı işlem yapılırken ürünler CNC’ye iki punta vasıtası ile
sabitlendiğinden, ürünler kullanılamaz 7
Hatanın Sebebi Olasılık
Ürünler soğuk şekillendirme istasyonları arasında taşınırken,
taşıyıcı parmaktan düşerek uygun ürünler arasına karışması 3
(4 nolu istasyondan 5 nolu istasyona geçişi sırasında)

Kontroller Keşfedilebilirlik
Yakalama: İlk onayda 5 adet kontrol
15 dakikada bir küçük kutu kontrolü
5
Önleme: Önleme yok

RPN (Şiddet x Olasılık x Keşfedilebilirlik)


105 7X3X5

Düzeltici / Önleyici Aksiyon RPN RPN (İyileştirme sonrası)


4 nolu istasyonun alt kısmına yolluk yapılarak, parmaktan düşen 63 7X3X3
ürünün ayrı bir bölmeye gidip, uygun ürünler içerisine 3
karışmasının engellenmesi
39
KATILIMINIZ İÇİN TEŞEKKÜRLER

YC / Mühendislik - Norm Civata

40

You might also like