POUZDANOST I ODRŽAVANJE

TEHNIČKIH SISTEMA

Vježbe II
 Redna i paralelna veza elemenata u sistemu
Redna veza elemenata u sistemu

Pod rednom vezom sastavnih elemenata sistema podrazumjeva se takav sistem kod
koga pri pojavi otkaza bilo koga elementa cio sistem otkazuje (slika 1).

Pošto otkaz na pojedinačnom elementu predstavlja slučajni dogaĎaj to prema teoriji

o složenoj vjerovatnoći važi relacija:
n
Rs R1 R2 R3 ... Rn Ri
i 1

gdje su:

n – broj elemenata u vezi,

Ri – pouzdanost elementa,
Rs – pouzdanost sistema

Slika 1. Redna veza elemenata u sistemu

Paralelna veza elemenata u sistemu

Pod paralelnom vezom sastavnih dijelova jednog sistema podrazumjeva se takav

sistem kod koga do pojave otkaza dolazi samo u slučaju kada se otkazi jave na svim
paralelno vezanim elementima (slika 2).

Slika 2. Paralelna veza elemenata u sistemu

Opšti analitički izraz za pouzdanost ovakvog sistema dat je izrazom:

n
Rs 1 (1 Ri )
i 1

gdje su:

n – broj elemenata u vezi,

Ri – pouzdanost elementa,
Rs – pouzdanost sistema
1. Dati su sistemi sastavljeni od četiri identična bloka.

a) Odrediti pouzdanost sistema

b) Pokazati koji je sistem najpouzdaniji

Rješenje:

a) Na osnovu izraza za pouzdanost sistema u slučaju redne i paralelne veze

elemenata sistema, pouzdanosti datih sistema su:

R12 R1 R 2
RI 1 (1 R12 )(1 R34 )
R34 R3 R 4

II

R12 1 (1 R1 )(1 R 2 )
RII R12 R34
R34 1 (1 R3 )(1 R 4 )

III RIII 1 (1 R1 )(1 R2 )(1 R3 )(1 R 4 )

b) Koji je sistem najpouzdaniji odredićemo uvoĎenjem pretpostavke da su
pouzdanosti svakog bloka meĎusobno jednake, pa iamamo:

RI 1 (1 R12 )(1 R34 ) 1 (1 R1 R2 ) (1 R3 R4 ) 1 (1 R2 )(1 R2 )

I:
1 (1 R2 )2 1 1 2R2 R4 2R2 R4 R2 (2R R2 )

RII R12 R34 1 (1 R1 )(1 R2 ) 1 (1 R3 )(1 R4 )

II:
1 (1 R)2 1 (1 R)2 (2R R2 )(2R R2 ) R2 (2 R)2

III: RIII 1 (1 R1 )(1 R2 )(1 R3 )(1 R4 ) 1 (1 R)4

Zamjenom bilo koje vrijednosti pouzdanosti različite od 1 ili 0 dobija se rezultat

koji pokazuje da je: RIII> RII> RI
2. Tehnički sistem sastavljen je od 10 identičnih elemenata povezanih prema
priloženoj šemi. Izračunati ukupnu pouzdanost takve konfiguracije ako svaki id
ugraĎenih elemenata ima sopstvenu pouzdanost Ri = 0,8.

Rješenje:

R12 R1 R2 0,8 0,8 0,64

R34 R3 R 4 0,8 0,8 0,64 R89 1 (1 R8 )(1 R9 ) 1 (1 0,8)(1 0,8) 0,96
R67 R 6 R7 0,8 0,8 0,64

RI 1 (1 R5 )(1 R67 ) 1 (1 0,8)(1 0,64) 0,928

RII 1 (1 R34 )(1 RI ) 1 (1 0,64)(1 0,928) 0,97408

Rs R12 RII R89 R10 0,64 0,97408 0,96 0,8 0,47878

3. Tehnički sistem sastavljen je od 8 identičnih elemenata povezanih prema
priloženoj šemi. Izračunati ukupnu pouzdanost takve konfiguracije ako svaki od
ugraĎenih elemenata ima sopstvenu pouzdanost Ri = 0,7.

Rješenje:

R12 1 (1 R1 )(1 R2 ) 0,91

R34 1 (1 R3 )(1 R4 ) 0,91 R78 R7 R8 0,49
R56 1 (1 R5 )(1 R6 ) 0,91

RI 1 (1 R34 )(1 R56 ) 0,9919

Rs R12 RI R78 0,442288

4. Tehnički sistem sastavljen je od 10 identičnih elemenata povezanih prema
priloženoj šemi. Izračunati ukupnu pouzdanost takve konfiguracije ako svaki od
ugraĎenih elemenata ima sopstvenu pouzdanost Ri = 0,7.

Rješenje:

R23 1 (1 R2 )(1 R3 ) 0,91

R45 1 (1 R4 )(1 R5 ) 0,91
R67 1 (1 R6 )(1 R7 ) 0,91

RI 1 (1 R23 )(1 R45 )(1 R67 ) 0,999271

Rs R1 RI R8 R9 R10 0,239925
5. Tehnički sistem sastavljen je od 10 identičnih elemenata povezanih prema
priloženoj šemi. Izračunati ukupnu pouzdanost takve konfiguracije ako svaki od
ugraĎenih elemenata ima sopstvenu pouzdanost Ri = 0,7.

Rješenje:

R23 1 (1 R2 )(1 R3 ) 0,91

R45 1 (1 R4 )(1 R5 ) 0,91 R89 R8 R9
R67 1 (1 R6 )(1 R7 ) 0,91

RI 1 (1 R45 )(1 R67 ) 0,9919

Rs R1 R23 RI R89 R10 0,216721

6. Odrediti pouzdanost tehničkog sistema, čija je struktura data sljedećom šemom,
ako je pouzdanost svakog ugraĎenog elementa Ri = 0,9.

Rješenje:

R67 1 (1 R6 )(1 R7 ) 0,99

R1213 1 (1 R12 )(1 R13 ) 0,99
R1617 1 (1 R16 )(1 R17 ) 0,99
R1819 1 (1 R18 )(1 R19 ) 0,99

RI R4 R5 R67 R8 R9 0,64954

RII R10 R11 R1213 R14 R15 0,64954

RIII 1 (1 RI )(1 RII ) 0,87718

Rs R1 R2 R3 RIII R1617 R1819 R20 0,41768

7. Odrediti pouzdanost tehničkog sistema, čija je struktura data sljedećom šemom,
ako je pouzdanost svakog ugraĎenog elementa Ri = 0,8.

Rješenje:

R23 1 (1 R2 )(1 R3 ) 0,96

R56 1 (1 R5 )(1 R6 ) 0,96

RI 1 (1 R23 )(1 R4 )(1 R56 ) 0,99968

Rs R1 RI R7 R89 0,6142
8. Data je struktura tehničkog sistema kao na slici. Izračunati pouzdansot sistema
ako su svi ugraĎeni elementi iste pouzdansoti Ri = 0,7.

Rješenje:

R12 R1 R2 0,49

R34 1 (1 R3 )(1 R4 ) 0,91

R67 1 (1 R6 )(1 R7 ) 0,91
R89 1 (1 R8 )(1 R9 ) 0,91

RI 1 (1 R34 )(1 R5 ) 0,973

Rs R12 RI R67 R89 R10 0,27637

9. Data je struktura tehničkog sistema kao na slici. Izračunati pouzdansot sistema
ako su svi ugraĎeni elementi iste pouzdansoti Ri = 0,8.

Rješenje:

R12 R1 R2 0,64
RI 1 (1 R9 )(1 R10 )(1 R11 ) 0,992
R34 R3 R 4 0,64
R1314 1 (1 R13 )(1 R14 ) 0,96
R58 R5 R8 0,64

RII 1 (1 R12 )(1 R34 ) 0,8704

Rs RII R58 RI R12 R1314 0,4243964

10. Data je struktura tehničkog sistema kao na slici. Izračunati pouzdansot sistema
ako su svi ugraĎeni elementi iste pouzdansoti Ri = 0,9.

Rješenje:

RI 1 (1 R1 )(1 R2 )(1 R3 )(1 R 4 ) 0,9999

R56 1 (1 R5 )(1 R6 ) 0,99
R78 R7 R8 0,81
R910 1 (1 R9 )(1 R10 ) 0,99
Rs RI R56 R78 R910 0,7938015
11. Pri ispitivanju 1000 sijalica poslije t = 3000 časova otkazalo je 80 sijalica. Kolika je
pouzdanost sijalica?

Rješenje:

Pouzdanost sijalica ćemo odrediti na osnovu obrasca

n N(t)
R(t) , gdje su:
n

n – ukupan broj elemenata,

N(t) – ukupan broj pojava stanja u otkazu do trenutka t,

pa imamo:

n N(3000) 1000 80
R(3000) 0,92
n 1000
12. Ispituje se N = 100 ureĎaja, koji se pri otkazu ne opravljaju. Do trenutka t 1 = 7500
časova otkazalo je n(t1) = 10, do trenutka t2 = 8000 časova n(t2) = 11, a do
trenutka t3 = 8500 časova n(t3) = 13 ureĎaja. Naći:
a) Vjerovatnoću otkaza F(t2)
b) Vjerovatnoću ispravnog (bezotkaznog) rada, odnosno pouzdanost R(t2)
c) Gustinu raspodjele vremena rada do otkaza f(t2)
d) Intenzitet otkaza λ(t2) za t2 = 8000 časova rada.

Pri odreĎivanju f(t2) i λ(t2) uzeti interval vremena t1 - t3, gdje je Δt = t3 – t1 dužina tog
intervala, a trenutak t2 se nalazi u sredini intervala.

Rješenje:

a) Vjerovatnoća otkaza u toku vremena rada t2 može se izračunati na osnovu

relacije:
N(t)
F(t)
n
gdje su:
N(t2) – ukupan broj ureĎaja (sistema, elemenata) koji su otkazali do trenutka t 2
n – ukupan broj ureĎaja (sistema, elemenata) koji se posmatra, ispituje.

U skladu sa tim, vjerovatnoća otkaza u toku vremena rada t2 je

N(t 2 )
F(t 2 )
n
Prema tome, vjerovatnoća da će svi ureĎaji otkazati u toku od t 2 = 8000h sati
rada je:
N(8000) 11
F(8000) 0.11
n 100

b) Vjerovatnoća ispravnog rada ili pouzdanost može se izračunati iz relacije:

R(t 2 ) F(t 2 ) 1 R(t 2 ) 1 F(t 2 ) 0.89

c) Gustina vremena rada do otkaza u trenutku t2 može se odrediti relacijom:

N( t)
f(t 2 )
n t
gdje je N(Δt) – broj ureĎaja koji su otkazali u intervalu Δt

Kako je:
t t 3 t1 8500 7500 1000h
N( t) N(t 3 ) N(t1 ) 13 10 3

u trenutku t2 = 8000h, gustina vremena rada do otkaza je:

3
f(8000) 3 10 5 h 1
100 1000
d) Intenzitet otkaza u trenutku t2 može se odrediti relacijom:
N( t)
(t 2 )
n(t 2 t) t

Kako je n(t 2 t) n N(t 2 ) 100 11 89

u trenutku t2 = 8000 sati intenzitet otkaza je:
3 5 1
(8000) 3.37 10 h
89 1000
IZRAČUNAVANJE POUZDANOSTI, INTENZITETA OTKAZA I VRIJEDNOSTI
FUNKCIJE GUSTINE ZA EMPIRIJSKE PODATKE

1. U slijedećoj tabeli su dati podaci o otkazima 8 hidrauličnih prekidača. Izračunati

vrijednosti f(t), λ(t) i R(t) i nacrtati grafike.

Redni broj
1 2 3 4 5 6 7 8
otkaza
Broj otkaza 1 1 1 1 1 1 1 1
Vrijem rad (h) 7 18 39 68 104 145 201 262

Rješenje:

Vrijednosti f(t), λ(t) i R(t) izračunaćemo na osnovu izraza:

N( t) N( t) n N(t)
f(t) (t) R(t)
n t n(t t) t n

gdje su:

n – ukupan broj pojava stanja u radu,

N(Δt) – broj stanja u otkazu u intervalu Δt,
N(t) – ukupan broj stanja u otkazu do trenutka t,
n (t-Δt) – broj stanja u radu na početku intervala Δt,
Δt – vremenski interval;

pa imamo:

t (h) f(t) λ(t) R(t)

1 1 7
7 0,0179 0,0179 0,875
8 7 8 7 8
1 1 6
18 0,0114 0,013 0,75
8 11 7 11 8
1 1 5
39 0,006 0,0079 0,625
8 21 6 21 8
1 1 4
68 0,0043 0,0069 0,5
8 29 5 29 8
1 1 3
104 0,0035 0,0074 0,375
8 36 4 36 8
1 1 2
145 0,003 0,008 0,25
8 41 3 41 8
1 1 1
201 0,0022 0,0089 0,125
8 56 2 56 8
1 1 0
262 0,002 0,0164 0
8 61 1 61 8
 n N(t) N(t) N( t)
R(t) F(t) f(t)
n n n t

N( t) N( t)
(t) (t)
n(t t) n(t) n(t t) t
t
2

t t
R(t) e f(t) e
1. Ispitivanjem pouzdanosti 7 remena elektromotora dobijena su sljedeća vremena
kvarova istih u satima: 260, 400, 540, 680, 800, 890, 1200. Za navedena
vremena kvarova remena potrebno je prema intervalima kvara analizirati sljedeće:
a) Odrediti broj intervala z,
b) Odrediti širinu intervala Δt
c) Odrediti broj kvarova po intervalu N(Δt)
d) Izračunati pouzdanost R(t)
e) Izračunati nepouzdanost F(t),
f) Izračunati učestalost kvarova f(t),
g) Izračunati intenzitet kvarova λ(t)
h) Grafički prikazati funkcije R(t), F(t), f(t) i λ(t).

Rješenje:

a) Broj intervala (z) izračunava se prema izrazu:

z 5 logn
z 5 logn 5 log7 4,22 4

b) Širina intervala (t,h) s obzirom da je najduže vrijeme ispravnog rada jednako

vremenu sedmog vremena tmax=1200 i z=4 izračunava se prema izrazu:
tmax 1200
t 300h
z 4

c) Broj kvarova N(Δt) po intervalima širine Δt=300h je:

za t 0 300h N( t) 1
za t 0 300h N( t) 2
za t 0 300h N( t) 3
za t 0 300h N( t) 1

d) Pouzdanost R(t) zračunava se prema izrazu:

n N(t)
R(t)
n
n N(300) 7 1
R(t) 0.86
n 7
n N(600) 7 (1 2)
R(t) 0.57
n 7
n N(900) 7 (1 2 3)
R(t) 0.14
n 7
n N(1200) 7 (1 2 3 1)
R(t) 0
n 7
e) Nepouzdanost F(t) od t=0-1200h za svaki Δt=300h odreĎuje se prema izrazu:
N(t)
F(t) 1 R(t)
n
F(300) 1 R(300) 1 0.86 0.1428
F(600) 1 R(600) 1 0.57 0.4284
F(900) 1 R(900) 1 0.14 0.8571
F(1200) 1 R(1200) 1 0 1

f) Funkcija učestalosti kvarova f(t) odreĎuje se prema izrazu:

N( t) 1
f(t) ,h
n t
N(300) 1
f(300) 4.76 10 4 ,h 1
n t 7 300
N(600) 2
f(300) 9.52 10 4 ,h 1
n t 7 300
N(900) 3
f(300) 14.29 10 4 ,h 1
n t 7 300
N(1200) 1
f(300) 4.76 10 4 ,h 1
n t 7 300

g) Funkcija intenziteta kvarova λ(t) odreĎuje se prema izrazu:

N( t)
(t) ,h 1
n(t t) n(t)
t
2
N(300) 1
(300) 5.128 10 4 ,h 1
n(300 300) n(300) (7 0) (7 1)
t 300
2 2
N(300) 1
(300) 13.33 10 4 ,h 1
n(600 300) n(600) (7 1) (7 (1 2))
t 300
2 2
N(300) 3
(300) 13.33 10 4 ,h 1
n(900 300) n(900) (7 (1 2) (7 (1 2 3))
t 300
2 2
N(300) 1
(300) 66.67 10 4 ,h 1
n(1200 300) n(1200) (7 (1 2 3)) (7 (1 2 3 1))
t 300
2 2
h) Grafički prikazi funkcija R(t), F(t), f(t) i λ(t)
2. Na temelju dobijene funkcije pouzdanosti R(t) iz prethodnog zadatka potrebno je
odrediti:
a) Pouzdanost sistema nakon 1500h rada
b) Vrijeme kada pouzdanost padne na iznos 0.7

Napomena: Vejbulova raspodjela.

Rješenje:

a)
1.957623501
t
1354.894836
R t (t) e
1.957623501
1500
1354.894836
R t (1500) e 0.295114827

b)
t

R(t) e / ln
t
ln(R(t))

1 1
1.957623501
t ln(R(t)) 1354.894836 ln(0.7) 800.195h
1. Izračunati pouzdanost hidraulične pumpe za vrijeme rada od 1000 časova, ako je
intenzitet otkaza 8 10 5 1/ čas , a raspodjela bezotkaznog rada ekponenci-
jalna.

Rješenje:
t
R(t) e
5
8 10 1000
R(1000) e 0,922509
2. Kolika je pojedinačna pouzdanost elemenata hidroinstalacije aviona za pokretanje
komandnih površina, za vrijeme leta od 1,5h, ako je raspodjela ekponencijalna.
Brzine pojave neispravnosti elemenata instalacije su:
1. rezervoara 1 66,67 10 6 1/ čas
2. hidraulične pumpe 2 9 10 6
1/ čas
3. filtera 3 666,7 10 6
1/ čas
4. prelivnog ventila 4 5,7 10 6
1/ čas
5. sklopke 5 0,054 10 6
1/ čas
6. regulatora pritiska 6 0,054 10 6
1/ čas
7. rezervoara gasa pod pritiskom 7 0,001 1/ čas
8. spojnice 8 100 10 6
1/ čas
9. rezervoara 9 8,333 10 5
1/ čas

Rješenje:

Pouzdanost elemenata sistema za vrijeme leta od 1,5h je:

6
1t 66,67 10 1,5
R1 e e 0,9999
6
2t 9 10 1,5
R2 e e 0,9999
6
3t 666,7 10 1,5
R3 e e 0,999
6
4t 5,7 10 1,5
R4 e e 0,99999
6
5t 0,12 10 1,5
R5 e e 0,999998
6
6t 0,054 10 1,5
R6 e e 1
7t 0,0011,5
R7 e e 0,9985
6
8t 100 10 1,5
R8 e e 0,99985
5
9t 8,333 10 1,5
R9 e e 0,999875
3. Na slici je prikazan sistem sastavljen od 6 komponenti. Svaka od komponenti ima
eksponencijalnu raspodjelu sa brzinama pojava neispravnosti datim u sljedećoj
tabeli. Kolika je ukupna pouzdanost sistema za vrijeme rada od 1,5h.

Komponenta λ
1 9 10 6

2 5,7 10 6
3 3 10 6
4 5 10 6
5 100 10 6
6 4 10 6

Rješenje:

Pouzdanost elemenata sistema za vrijeme rada od 1,5h je:

6
1t 9 10 1,5
R1 e e 0,9999
6
2t 5,7 10 1,5
R2 e e 0,99999
6
3t 3 10 1,5
R3 e e 0,99999
6
4t 5 10 1,5
R4 e e 0,9999
6
5t 100 10 1,5
R5 e e 0,99985
6
6t 4 10 1,5
R6 e e 0,99999

R34 R3 R 4 0,99998

RI 1 (1 R34 ) (1 R5 ) 1
Rs R1 R2 RI R6 0,99988
4. Ispituje se 8 elemenata sistema koji se ne opravljaju. Vrijeme rada do otkaza
svakog elementa, koje se opisuje eksponencijalnom raspodjelom, dato je u tabeli.
Odrediti vjerovatnoću ispravnog rada (pouzdanost) R(t) i gustinu raspodjele
vremena rada do otkaza f(t).

Vrijeme rada je t = 2000h.

R. br.
1 2 3 4 5 6 7 8
elementa
Vrijeme 12300 7600 14100 2900 9300 8500 10600 13100

Rješenje:
t t
R(t) e f(t) e
?
1 1
tr
tr
12300 7600 14100 2900 9300 8500 10600 13100
tr
8
tr 9780h
1 4
1 10
9780
4
110 2000
R(2000) e 0.819
4
4 110 2000
f(2000) 1 10 e 8.19 10 5 h 1
5. Televizor ima intenzitet kvarova 0,002 h-1. Kolika je vjerovatnoća da neće doći do
kvara tokom tri mjeseca eksploatacije ako se televizor koristi svaki dan 4 sata?
Koliko je srednje vrijeme izmeĎu dva kvara?

Rješenje:

t 3 30 4 360h
1
0.002h
t
R e e0.002 360 0.48675
1 1
tur 500h
0.002
6. U toku ispitivanja 100 elemenata koji se ne opravljaju zabilježeni su otkazi 12
elemenata. Vrijeke rada do otkaza (u časovima) je sljedeće: 58, 110, 117, 198,
387, 570, 610, 720, 798, 820, 840, 921. Poslije dvanaestog otkaza posmatranje je
prekinuto. Odrediti pouzdanost sistema.

Rješenje:

Ukupno vrijeme rada svih 100 elemenata je:

12
Tuk ti (100 12) tisp 87197h
i 1

Gdje su:

ti – vrijeme otkaza i-tog elementa (i = 1...12)

tisp – vrijeme ispitivanja elemenata (iznosi 921 čas, kada je otkazao dvanaesti
element, poslije koga je ispitivanje prekinuto)

Srednje vrijeme rada do otkaza je:

Tuk 87197
tr 7265h
brojotkaza 12

Pouzdanost iznosi:
4
t 1.376 10 921
R(t) e R(921) e 0.88
1 1 4
1.376 10
tr 7265
7. Poznat je intenzitet (brzina pojave) otkaza (neispravnosti) 0,002 1/ čas i
srednje vrijeme u otkazu to 20 čas . Odrediti koeficijent i funkciju gotovosti.
Raspodjela bezotkaznog rada je eksponencijalna.

Rješenje:

1
Kako je raspodjela bezotkaznog rada eksponencijalna važi relacija t r , pa

1 1
dobijamo da je srednje vrijeme u radu: tr 500 čas
0,002

tr
Koeficijent gotovosti izračunaćemo na osnovu izraza K G , pa uvrštavanjem
tr to
500
odgovarajućih vrijednosti dobijamo: K G 0.96
500 20

Funkciju gotovosti odredićemo na osnovu izraza:

t
to K G
G(t) K G (1 K G ) e

pa imamo:
t t
20 0,96 19,2
G(t) 0,96 (1 0,96) e 0,96 0,04 e

Uvrštavanjem različitih vrijednosti dobija se:

t 10 50 100
G(t) 0,984 0,963 0,9602

Na osnovu prethodnih vrijednosti funkcija gotovosti ima sljedeći izgled:

8. Kolika je pouzdanost elementa za t = 1000 časova sa intenzitetom otkaza
0 0.191 10 6 , koja je dobijena u laboratoriji, ako bi element bio ugraĎen na
ureĎaju:
a) Vazduhoplovu
b) Vozu
c) Motornom vozilu
d) Brodu
e) Stacionarnoj mašini

U tabeli su dati koeficijenti uticaja uslova okoline rada elementa K 0.

USLOVI OKOLINE RADA K0

Vazduhoplov 120
Voz 70
Motorno vozilo 50
Brod 40
Stacionarna mašina 15
Laboratorija 1

Rješenje:

Za veliki broj elektronskih elemenata postoje podaci o pouzdanosti, najčešće

izraženi preko intenziteta otkaza λ. Ovi podaci potiču iz ispitivanja koja su
laboratorijskog karaktera, a ne iz realnih (stvarnih) eksploatacionih uslova. Zbog
toga treba te, nominalne vrijednosti intenziteta otkaza korigovati u skladu sa
stvarnim radnim uslovima. Zbog toga se uvode korekcioni faktori kojima se uzima
u obzir uticaj stvarnih uslova eksploatacije u odnosu na uslove ispitivanja
(nominalni uslovi). Za korekciju, odnosno procjenu vrijednosti λ u realnim
uslovima rada koristi se relacija:
n

nom K ro K o Ki
i 1

gdje su:

λnom – nominalna vrijednost intenziteta otkaza

Kro – faktor realnih radnih opterećenja

Ko – faktor uslova okoline

Ki – ostali uticajni relevantni faktori

Ako u navedenom izrazu neki id faktora nije poznat, smatra se da je njegova

vrijednost jednaka 1. Vrijednosti Kro i Ko najčešće se daju tabelarno ili u obliku
dijagrama. Vrijednosti Ko usvajaju se iskustveno ili na osnovu preporuka
odgovarajućih standarda. Ovi podaci se najčešće daju za elektronske elemente.
Za mašinske elemente teško ih je sačiniti, jer se mašinski elementi posebno
konstruišu i dimenzionišu od različitih materijala, sa specifičnim opterećenjima,
itd. MeĎutim, u posljednje vrijeme mogu se naći podaci i za ove elemente.

U navedenom slučaju intenzitet otkaza odreĎuje se prema relaciji:

i 0 K 0i

Prema tome:
6 6
a 0 K 0a 0.191 10 120 22.92 10 1/ h
6 6
b 0 K 0b 0.191 10 70 13.37 10 1/ h
6 6
c 0 K 0c 0.191 10 50 9.55 10 1/ h
6 6
d 0 K 0d 0.191 10 40 7.64 10 1/ h
6 6
e 0 K 0e 0.191 10 15 2.865 10 1/ h
6 6
f 0 K 0f 0.191 10 1 0.191 10 1/ h

Na osnovu ovi vrijednosti dobijaju se vrijednosti pouzdanosti prema relaciji:

it
Ri e

Prema tome:

Ra 0.9773451 Rb 0.9867285 Rc 0.990501

Rd 0.9923982 Re 0.9971481 Rf 0.9981
9. Laser, koji se koristi za mjerenje rastojanja, ima srednji broj mjerenja izmeĎu
otkaza 3000000. Ako se u toku jedne sekunde izvrši 10 mjerenja, naći
pouzdanost tog lasera u toku 0.5 časova neprekidnog mjerenja. Pretpostaviti da
se može primjeniti eksponencijalna raspodjela.

Rješenje:

Ovaj zadatak se može riješiti na dva načina:

I način:

Ako se koristi relacija za pouzdanost ufunkciji vremena, srednji broj mjerenja izmeĎu
otkaza mora se izraziti preko srednjeg vremana izmeĎu otkaza. Kako je srednji broj
mjerenja izmeĎu otkaza 3000000, a u toku 1 sekunde se izvrši 10 mjerenja, srednje
vrijeme izmeĎu otkaza je:

To tr 3000000 :10 300000s 83.33h

S obzirom na to da važi eksponencijalna raspodjela, intenzitet otkaza je

1 1
0.012otkaza / čas
tr 83.33

Sada je pouzdanost u toku 0.5h neprekidnog mjerenja lasera:

t 0.012 0.5
R(t 0.5h) e e 0.994

II način:

Isti rezultat može se dobiti korištenjem relacije za pouzdanost u funkciji broja

mjerenja umjesto u funkciji vremena. Pošto je srednji broj mjerenja izmeĎu otkaza
3000000, intenzitet otkaza, izražen brojem otkaza prema broju mjerenja, biće, (s
obzirom da važi eksponencijalna raspodjela) jednak recipročnoj vrijednosti srednjeg
broja mjerenja:

1 1
0.33 10 6 otkaza / broj mjerenja
srednji broj mjerenja između otkaza 3 106

Imajući u vidu da radu lasera odgovara 18000 mjerenja (10 mjerenja x 60“ x 30')
pouzdanost za 18000 mjerenja biće:
int enzitet otkaza brojmjerenja
R(brojmjerenja) e

odnosno
6
0.33 10 18 103
R(18000) e 0.994
Dobijeni rezultat je očigledno isti kao i dobijeni rezultat kod prvog načina rješavanja
zadatka. Ovaj zadatak je ilustracija situacije kada se pokazatelji pouzdansoti opisuju
nekom drugom pogodnom karakteristikom proizvoda (ovdje je to broj mjerenja), a ne
vremenom kako je to uobičajeno.