რომაული აურეუსების ქართული მინაბაძები

არისტარქეისის შმედგე დას. საქში იწყება ახალი ბნელი ხანა სახელწიფო იშლება,
შმედგე კი რომი კერძოდ ანტონიუსმა აღადგინა პონტოს სამეფო დროებიტ
რომელისაც ჩააბარა კოლხეთსიც .პონტოს სამეფომ იარასეაბ 100 წელი ადროცა რომს
უნდოდოა მაშინ გააუქს პონტიოს პროვინცია იყო კოლხეთით, იქ რამდენიმე
სამტავრიო იყო კოლხეთში ნელ ნელა ლაზიკამ გაძლიერდა და ეს სამტავროები
შეიერტა ამ პერიოდშ კოლხეთსი ფულადი ემისია ლეგალური არ ხორციელდება ,
მაშინაც კი როცა ლაზიკა გაძლიერდა რეალურ ასხელმწიფოდ იქცა რომაელები არ
აძლევდნეენ ამს ფულის ემისიის უფლებას. მსაგავსი სიტუაცია იყო იბერიაშიც
თუმცა იბერია ფულადი მიმოქცევიტ იყო ნაკლებ განვიტრებული ქვეყანა და ორივე
ქვეყანაში უცხოური ვალუტა ტრალებდა ძირიტადად რომის იმპერიის და ზოგიერთი
რომზე დამოკიდებული ქლაქსახელმწიფოს ფული, იშვიატად პარტიის ფული.უკვე
ვტქვიტ რომ აქ იყო უცხოური ფულის იმიტაციის ტრადიცია, კერძოდ სტატერების
იმიტაციები. მაგრამ სტატერების იმიტაციები წყდება სადღაც ახლი წელტ 1
საუკუნეში იმიტომ რომ ეს სტატერებიც ნელ–ნელა გამოდის ხმარებიდან ის
ელინური ქვეყნები დამოუკიდებლობას კარგავენ იბყრობენ მათ რომაელები და
პარტიელები. 3 საუკუნეში თვითონ რომის იმპერია შედის ხანგრძლივ კრიზისში
მისი ფინანსური მდგომარეობა ცუარესდება რაც შეეხეაბ პარტიას იქ კრიზის კიდევ
უფროა დრე დაიწყო, ამიტომაც როგორვც რომის ასევ პართიის ფული უკვე საღირო
რაოდენობიტ აღარ შემოდის საქ.ტერიტორიაზე. სწორედ ამ დროს ცნდება ისევ უცხო
ფულის იმიტაციები საქართველოში. ძირიტადად ამტ პოულობთ აღმ, საქში,
იბერიაში. ყველაზე ძვირფასი იმიტაციები ესა არის როამული ოქროს მონეტების
აურეუსების მინაბაძები. სულ აურეუსები ადგიობრივები საქ.ში ნაპოვნია 11
ერტეულის რაოდენობით. 1–1– საინტერსო არის იმპერატორ ვალენიარეს აურეუსი.
ირგვილი არის წარწერა და მისი იმიტაცია რვეერსზე არი აატენა ან რომელი
ქალრმერთი, ჩვენ შმეტხვევეაშია რის ვიქტორია, მეფეს აქვს დაფნის გვირგვინი
დადგმული. ქალღმერთი ზის ეტლზე და ცხენებს აჯირიტებს. ასეთი აურეუსები
ჩნდება 3 საუკნეში როცა უცხოური ფულსი შმეოდინეა მცირდება, ან
წყდება.ძირიტადად როგორც ჩანს იჭრებოდა იბერიაში. საქ. ძველი მეგოაბრი
ნუმიზმატი გოლნეკო იკვლევდა და მისი აზრით ეს ფული რეალურად ტრიალებდა
საქ.ტერიტორიაზე სტატერებსი იმიტაციებს 1–1– ჰიპოტეზის მიხედვიტ სხვა
დანიუშნულეაბ ჰქონად დაკრძალივს ინვენტარის ატრიბუტი.9აურეუსებზე ასეთ
ვერსიას არ ქმნიან იმიტომ რომ ასხვანაირატ იყო ნაპოვნი თუ ცრუ სტატერები
სამარებში იყო ადამაინსისა ხეზე ამ აურეიუსებს სხვა ნაირად პოულობენ და
ზოგადადა ასახავს სამონეტო ასქმის დაკნინებას, როცა ნიმუში დეგარდირებულია
მინბაძც არ იქნეაბ მარალი ხარისხის) ეს არი იყო მაღლი ხარისხის მაგრამ რომის
სამონეტო საქმეც დაკნინებული იყო გამოსახულებები იმპერატორის ტავი კარგათ
იყო მაგრამ არტენა არა და გრანმატიკული შევდომებიც რომის იმპრიაშიც არ იყო
იშვიათი ამბავი.