Download as pdf or txt
Download as pdf or txt
You are on page 1of 23

DIVISION OF NAVOTAS CITY

Pagsulat sa Filipino sa
Piling Larangan
(TekBok)
Ikalawang Markahan – Modyul 5
Naratibong Ulat

S.Y. 2020-2021
NAVOTAS CITY PHILIPPINES
Pagsulat sa Filipino sa Piling Larangan (Tekbok) – Senior High School
Alternative Delivery Mode
Ikalawang Markahan– Modyul 5: Naratibong Ulat
Unang Edisyon, 2020

Isinasaad sa Batas Republika 8293, Seksiyon 176 na: Hindi maaaring magkaroon ng
karapatang-sipi sa anomang akda ang Pamahalaan ng Pilipinas. Gayonpaman, kailangan muna ang
pahintulot ng ahensiya o tanggapan ng pamahalaan na naghanda ng akda kung ito ay pagkakakitaan.
Kabilang sa mga maaaring gawin ng nasabing ahensiya o tanggapan ay ang pagtakda ng kaukulang
bayad.

Ang mga akda (kuwento, seleksiyon, tula, awit, larawan, ngalan ng produkto o brand name,
tatak o trademark, palabas sa telebisiyon, pelikula, atbp.) na ginamit sa modyul na ito ay nagtataglay
ng karapatang-ari ng mga iyon. Pinagsumikapang matunton ang mga ito upang makuha ang pahintulot
sa paggamit ng materyales. Hindi inaangkin ng mga tagapaglathala at mga may-akda ang karapatang-
aring iyon. Ang anomang gamit maliban sa modyul na ito ay kinakailangan ng pahintulot mula sa mga
orihinal na may-akda ng mga ito.

Walang anomang parte ng materyales na ito ang maaaring kopyahin o ilimbag sa anomang
paraan nang walang pahintulot sa Kagawaran.

Inilathala ng Kagawaran ng Edukasyon


Kalihim: Leonor Magtolis Briones
Pangalawang Kalihim: Diosdado M. San Antonio

Bumuo sa Pagsusulat ng Modyul


Manunulat: Anna Liza A. Adier
Editor: Gina B. Valdez
Tagasuri: Rico C. Tarectecan
Tagaguhit:
Tagalapat: Mary Jane V. Fetalver
Tagapamahala: Alejandro G. Ibañez, OIC- Schools Division Superintendent
Isabelle S Sibayan, OIC- Asst. Schools Division Superintendent
Loida O. Balasa, Chief, Curriculum Implementation Division
Rico C. Tarectecan EPS in Filipino
Grace R. Nieves, EPS In Charge of LRMS
Lorena J. Mutas, ADM Coordinator
Shirley Eva Marie V. Mangaluz, Librarian II LRMS
Vergel C. Eusebio, PDO II LRMS

Inilimbag sa Pilipinas ng ________________________

Department of Education – Navotas City


Office Address: BES Compound M. Naval St. Sipac-Almacen Navotas City
____________________________________________
Telefax: ____________________________________________
02-8332-77-64
E-mail Address: ____________________________________________
navotas.city@deped.gov.ph
12
Pagsulat sa
Filipino sa Piling
Larangan
(TekBok)
Ikalawang Markahan – Modyul 5
Naratibong Ulat
PaunangSalita
Para sa tagapagdaloy:
Malugod napagtanggap sa asignaturang Pagsulat sa Filipino sa Piling
Larangan (Tekbok) 12 ng Alternative Delivery Mode (ADM) Modyul para sa araling
5: Naratibong Ulat.
Ang modyul na ito ay pinagtulungang dinisenyo, nilinang at sinuri ng mga
edukador mula sa pambuliko at pampribadong institusyon upang gabayan ka, ang
gurong tagapagdaloy upang matulungang makamit ng mag-aaral ang pamantayang
itinakda ng Kurikulum ng K to12 habang kanilang pinanagumpayan ang pansarili,
panlipunan at pang-ekonomikong hamon sa pag-aaral.
Ang tulong-aral na ito ay umaasang makauugnay ang mag-aaral sa
mapatnubay at malayang pagkatuto na mga Gawain ayon sa kanilang kakayahan,
bilis at oras. Naglalayon din itong matulungan ang mag-aaral upang makamit ang
mga kasanayang pan-21 siglo habang isinasaalang-alang ang kanilang mga
pangangailangan at kalagayan.
Bilang karagdagan sa materyal ng pangunahing teksto, makikita ninyo ang
kahong ito sa pinakakatawan ng modyul:

Mga Tala para saGuro


Ito'ynaglalaman ng mga paalala, panulong o
estratehiyangmagagamitsapaggabaysa mag-
aaral.

Bilang tagapagdaloy, inaasahang bibigyan mo ng paunang kaalaman ang


mag-aaral kung paano gamitin ang modyul na ito. Kinakailangan ding subaybayan
at itala ang pag-unlad nila habang hinahayaan silang pamahalaan ang kanilang
sariling pagkatuto. Bukod dito, inaasahan mula sa iyo na higit pang hikayatin at
gabayan ang mag-aaral habang isinasagawa ang mga gawaing nakapaloob sa
modyul.

ii
Para sa mag-aaral:
Malugod na pagtanggap sa Pagsulat sa Filipino sa Piling Larangan (Tekbok)
12 ng Alternative Delivery Mode (ADM) Modyul ukol sa Naratibong Ulat
Ang modyul na ito ay ginawa bilang tugon sa iyong pangangailangan. Layunin
nitong matulungan ka sa iyong pag-aaral habang wala ka sa loob ng silid-aralan.
Hangad din nitong madulutan ka ng mga makabuluhang oportunidad sa pagkatuto.
Ang modyul na ito ay may mga bahagi at icon na dapat mong maunawaan.

Alamin Sa bahaging ito, malalaman mo ang mga dapat


mong matutuhan sa modyul.

Subukin Sa pagsusulit na ito, makikita natin kung ano na


ang kaalaman mo sa aralin ng modyul. Kung
nakuha mo ang lahat ng tamang sagot (100%),
maaari mong laktawan ang bahaging ito ng
modyul.

Balikan Ito ay maikling pagsasanay o balik-aral upang


matulungan kang maiugnay ang kasalukuyang
aralin sa naunang leksyon.

Tuklasin Sa bahaging ito, ang bagong aralin ay ipakikilala


sa iyo sa maraming paraan tulad ng isang
kuwento, awitin, tula, pambukas na suliranin,
gawain o isang sitwasyon.

Suriin Sa seksyong ito, bibigyan ka ng maikling


pagtalakay sa aralin. Layunin nitong matulungan
kang maunawaan ang bagong konsepto at mga
kasanayan.

Pagyamanin Binubuo ito ng mga gawaing para sa malayang


pagsasanay upang mapagtibay ang iyong pang-
unawa at mga kasanayan sa paksa. Maaari mong
iwasto ang mga sagot mo sa pagsasanay gamit
ang susi sa pagwawasto sa huling bahagi ng
modyul.

Isaisip Naglalaman ito ng mga katanungan o pupunan


ang patlang ng pangungusap o talata upang
maproseso kung anong natutuhan mo mula sa
aralin.

Isagawa Ito ay naglalaman ng gawaing makatutulong sa


iyo upang maisalin ang bagong kaalaman o
kasanayan sa tunay na sitwasyon o realidad ng
buhay.

Tayahin Ito ay gawain na naglalayong matasa o masukat


ang antas ng pagkatuto sa pagkamit ng
natutuhang kompetensi.

iii
Karagdagang Gawain Sa bahaging ito, may ibibigay sa iyong panibagong
gawain upang pagyamanin ang iyong kaalaman o
kasanayan sa natutuhang aralin.

Susi saPagwawasto Naglalaman ito ng mga tamang sagot sa lahat ng


mga gawain sa modyul.

Sa katapusan ng modyul na ito, makikita mo rin ang:

Ito ang talaan ng lahat ng pinagkuhanan sa


Sanggunian
paglikha o paglinang ng modyul na ito.

Ang sumusunod ay mahahalagang paalala sa paggamit ng modyul na ito:


1. Gamitin ang modyul nang may pag-iingat. Huwag lalagyan ng anumang
marka o sulat ang anumang bahagi ng modyul. Gumamit ng hiwalay na papel
sa pagsagot sa mga pagsasanay.
2. Huwag kalimutang sagutin ang Subukin bago lumipat sa iba pang gawaing
napapaloob sa modyul.
3. Basahing mabuti ang mga panuto bago gawin ang bawat pagsasanay.
4. Obserbahan ang katapatan at integridad sa pagsasagawa ng mga gawain at
sa pagwawasto ng mga kasagutan.
5. Tapusin ang kasalukuyang gawain bago pumunta sa iba pang pagsasanay.
6. Pakibalik ang modyul na ito sa iyong guro o tagapagdaloy kung tapos nang
sagutin lahat ng pagsasanay.
Kung sakaling ikaw ay nahirapang sagutin ang mga gawain sa modyul na ito,
huwag mag-aalinlangang konsultahin ang inyong guro o tagapagdaloy. Maaari ka
rin humingi ng tulong kay nanay o tatay, o sa nakatatanda mong kapatid o sino man
sa iyong mga kasama sa bahay na mas nakatatanda sa iyo. Laging itanim sa iyong
isipang hindi ka nag-iisa.
Umaasa kami, sa pamamagitan ng modyul na ito, makararanas ka ng
makahulugang pagkatuto at makakakuha ka ng malalim na pang-unawa sa
kaugnay na mga kompetensi. Kaya mo ito!

iv
Masayang pagbabalik sa mundo ng pagsulat. Panibagong paglalakbay na
naman ang iyong dadanasin sa ikalimang linggong ito ng inyong pag-aaral sa
asignaturang Pagsulat sa Filipino sa Piling Larangan (TekBok).

Binabati kita sa iyong masigasig na paglalayag bawat linggo sa iyong mga


modyul. Ngayon, panibago na namang kaalaman ang hatid nito sa iyong pag-aaral.

Ang modyul na ito ay binuo upang maging madali para sa iyo ang pag-unawa
sa kahulugan, kalikasan, katangian at paraan ng pagsulat ng naratibong ulat.

Matapos ang araling ito, inaasahang maisasagawa mo ang sumusunod:


1. Nakasusulat ng sulating batay sa maingat, wasto at angkop na
paggamit ng wika. (CS_FTV11/12WG-0m-o-95).
1.1. Nakasusulat ng isang naratibong ulat.

Tiyak kong alam mo na sa bahaging ito ay susubukin ko ang dati moNG


kaalaman kaya, ano pang hinihintay mo? Halika at simulan na.

Panuto: Basahin at unawaing mabuti ang bawat tanong. Piliin ang tamang sagot at
isulat ang letra sa sagutang papel.

1. Ang ____________ ay isang uri ng nasusulat na ulat or report sa paraang


pagkukuwento sa mga pangayayari o obserbasyon. Ito ay binubuo ng mga
pangungusap na pasalaysay.
a. Naratibo b. Manwal c. Prosijural d.Dokumentasyon

2. Ang naratibong ulat ay gumagamit ng mga talatang ____________.


a. Naglalarawan c. Nagsasalaysay
b. Nangangatwiran d. Nagtatanong

3. Sa pagsulat ng naratibong ulat, alin sa sumusunod ang magiging susi sa


matagumpay na introduksyon ng sulatin?
a. Pagkakaroon ng kronolohikal na ayos para makuha ang atensyon ng
mambabasa.
b. Pagkakaroon ng elementong nakahihikayat upang makuha ang atensyon
ng mambabasa.

5
c. Paggamit ng wikang pormal para mas maunawaan ng mambabasa.
d. Dapat sa climax simulan ang pagsasalaysay.

4. Alin sa sumusunod na salita ang tumutukoy sa banghay?


a. Kasukdulan ng kwento.
b. Pinangyarihan ng kuwento.
c. Mga tauhang nagsiganap sa kwento.
d. Pagkakasunod-sunod ng mga pangyayari

5. Sa pagsulat ng naratibong ulat, mahalaga ang kronolohikal na ayos o ang


tamang pagkakasunod-sunod upang ________________.
a. maikuwento nang maayos ang isang pangyayari o gawain.
b. hindi malito o maguluhan ang nagbabasa ng teksto.
c. hindi maging patalon-talon ang pagsasalaysay.
d. Ang lahat ay tamang sagot.

6. Alin sa mga sumusunod ang HINDI kahalagahan ng naratibong ulat?


a. Madaling matandaan ang daloy ng isinasalaysay na pangyayari.
b. Mas kapani-paniwala at mapanghikayat kaysa sa paglalahad.
c. Matagal itong naipoproseso sa utak ng mambabasa.
d. Madaling maunawaan at mabilis basahin

7. Ano ang pangunahing katangiang dapat tandaan sa pagsulat ng mahusay


na naratibong ulat ayon sa artikulong How to Write a Solid Narrative
Report mula sa international.vaquero.com?
a. Sabihin agad ang punto de bista.
b. Isalaysay ang unang pangyayari.
c. Ilista ang mga detalye sa kronolohikal na ayos
d. Wala sa nabanggit.

8. Ang naratibong ulat ay may simula, katawan, at wakas. Paano sinisimulan


ang pagsasalaysay ng naratibong ulat?
a. Pagsasalaysay ng unang pangyayari.
b. Pagsasalaysay ng climatic na pangyayari.
c. Babanggitin ang mga suliraning nakapaloob sa pangyayari.
d. Iniisa-isa sa panimula ang mga tauhang sangkot sa pangyayari.

9. Sa pagsulat ng naratibong ulat, mahalaga na simulan ito sa paggawa ng


borador o draft. Ano ang mga detalyeng nilalaman nito?
a. Naglalaman ng mga sagot sa tanong na Sino ang kasangkot at Ano
ang nangyari.
b. Naglalaman ng mga sagot sa tanong na Kailan at Saan naganap
ang pangyayari.
c. Naglalaman ng sagot sa tanong na Bakit at Paano naganap ang
pangyayari.
d. Naglalaman ng sagot sa mga tanong na Saan, Ano, Kailan, Saan,
Bakit, at Paano naganap ang pangyayari.

10. Anong uri ng wika ang gamit sa pagsulat ng naratibong ulat?


a.Pormal b. Impormal c. Lalawiganin d. Kolokyal

6
11. Ano ang dapat gawin kung ang isinusulat na ulat ay tungkol sa
iniimbestigahang isang kaso?
a. Iwasan ang paggamit ng aktuwal na pangalan ng taong iniimbestigahan.
b. Isulat ang totoong pangalan ng taong sangkot sa pangyayari.
c. Huwag magbabanggit ng anomang pagkakakilanlan sa taong
iniimbestigahan.
d. Walang sasabihing kahit ano.

12. Anong uri ng panghalip ang ginagamit kung ang manunulat mismo ang
nakasaksi o nakaranas sa pangyayari o sitwasyon?
a. Unang panauhan c. Ikalawang panauhan
b. Ikatlong panauhan d. Ikaapat na panauhan

13. Bakit sumusulat ng isang naratibong ulat?


a. Magrekomenda ng aksyon o pangyayari.
b. Magbigay ng tiyak na resulta ng mga aksyon at pangyayari
c. Magbigay ng reaksyon kaugnay sa pangyayari o aksyon
d. Ang A, B, at C ay pawang tamang mga sagot.

14. Alin sa mga sumusunod na sitwasyon ang maaaring gamitan ng naratibong


ulat?
1. Ginagamit ito ng pulisya sa paglalarawan ng aksidente.
2. Ginagamit ito ng mga doktor sa paglalarawan ng mga operasyon at
kalagayan ng pasyente.
3. Ginagamit ito upang isa-isahin ang mga paraan ng paggamit ng isang
bagay.
4. Ginagamit rin ito ng mga gurong naglalahad ng kanilang karanasan sa
pagtuturo ng partikular na mga mag-aaral.

a. 1 at 2 b. 1, 2 at 3 c. 1, 3, at 4 d. 1, 2, 3, at 4

15. Sa pagsulat ng naratibong ulat, paano gagawing detalyado ang isang ulat?
a. Talakayin nang sunod-sunod ang pangyayari.
b. Isa-isahin ang mga desisyon ng bawat taong kasangkot.
c. Ilarawan ang mahahalagang katangian ng mga taong kasangkot sa
pangyayari.
d. Isama ang mga gawi ng tao na hindi mahalaga sa mensaheng nais
ipahatid sa magbabasa ng ulat

7
Aralin
Naratibong Ulat
5
Naranasan mo na bang magsalaysay o magkwento ng isang pangyayari sa
iyong buhay? Paano mo ito sinimulan at paano mo rin ito tinapos?

Sa araling ito, tatalakayin ang tungkol sa pagsulat ng isang naratibong ulat.

Ang naratibong ulat ay kailangan sa iba’t ibang larangan. Ito ay isang


dokumentadong ulat ng isang pangyayari na isinusulat sa paraang kronolohikal.
Ang pagsulat sa paraang naratibo o nagsasalaysay ng kuwento ay pinakaakma sa
mga ulat na may mga pangyayaring may simula, gitna at wakas.

Ayon kina Onega at Landa (1996), ang naratibo ay isang representasyon ng


serye ng mga pangyayari. Kailangang tandang sa isang naratibong ulat, may
isinasalaysay o ikinukwento kaya ang sumusulat nito ay kailangang may ideya ng
banghay o pagkakasunod-sunod ng mga pangyayari. Mahalagang alam ng
sumusulat kung paano sisimulan ang naratibo at kung saan ito magtatapos upang
maging matagumpay ang pagsulat.

Bago tayo magpatuloy sa ating aralin, balikan muna natin ang mahalagang
tinalakay sa nakaraang modyul na iyong pinag-aralan. Huwag kalimutang basahin
at unawain ang panuto na nasa ibaba.

Gawain 1: LOOKING BACK


Panuto: Hanapin sa Hanay B ang tinutukoy ng mga salitang nasa Hanay A. Isulat
ang titik ng tamang sagot.

HANAY A HANAY B
______1. Bahagi ng Feasibility Study na nagbibigay a. Marketing Plan
ng maikli at malinaw na pangkalahatang
pagtingin ng mahahalagang punto para sa b. Operational Plan
bawat bahagi ng plano ng negosyo.
______2. Ito ay isang dokumentong nangangailangan c. Ehekutibong Buod
ng pananaliksik.
______3. Tumutukoy sa detalye kung sino-sino ang d. Financial Plan
target na kostumer ng kompanya, sino-sino

8
ang kakompitensya at kung papaano ibebenta e. Feasibility Study
ang produkto o serbisyo.
_______4. Tumutukoy sa deskripsyon ng produkto o f. Produkto
serbisyo, ang daloy ng produksyon,
lay-out ng facility o lokasyon at organizational
chart.
_______5. Tumutukoy ito sa start-up capital, requirement,
projected income statement at inaasahang
return of investment.

Mga Tala para sa Guro


Isa na namang modyul sa Pagsulat sa Filipino sa Piling Larangan
ang iyong pag-aaralan. Huwag kang mag-alala dahil sasamahan
kita sa iyong paglalayag. Iisa-isahin natin ang bawat bahagi ng
aralin upang lubos mong maunawaan.
Sa modyul na ito ay ganap mong mauunawaan ang katangian,
kahalagahan at paraan ng pagsulat ng naratibong ulat.
Halika at simulan na natin ang iyong paglalakbay.

Matapos mataya ang dati mong kaalaman sa paksa, oras na upang alamin
naman natin ang iyong nalalaman kaugnay ng paksang tatalakayin.
Panuto: Isulat sa loob ng kahon ang mga elementong dapat taglayin ng isang
naratibong ulat.
Elemento

Elemento Elemento

Naratibong
Ulat

9
Sa patuloy na paglalayag natin sa modyul na ito ay mas palalamin pa natin
ang iyong kaalaman tungkol sa naratibong ulat. Halika’t basahin at unawain ang
nilalaman sa bahaging ito.

Ang naratibong ulat ay isang dokumento na nagsasaad ng sunod-sunod na


pangyayari o kaganapan sa isang tao o grupo.

Ayon sa artikulong How to Write a Solid Narrative Report mula sa International


vaquero.com, ang pangunahing katangiang kailangang tandan sa pagsulat ng
mahusay na naratibo ay ang paglilista ng mga detalye sa kronolohikal na ayos
habang ipinapasok ang personal na punto de bista sa kabuoan ng papel.
Nagkakaroon ng saysay ang mga pangyayari kapag ginagamitan ng pagkukwento.
Pinupukaw ng mga salaysay o naratibo ang atensyon at emosyon ng mambabasa
(Legitt, 2011). Mahalaga ring tiyakin ng sumusulat na samahan ng paglalarawan
ang naratibong ulat upang maging mapanghikayat ang dating para sa mambabasa
at hindi sila mabagot o malito sa daloy ng mga pangyayari.

Mahalahaga ang naratibong ulat dahil ito ay isang pagtatala ng nangyari o


kaya’y posibleng mangyari pa. Mahalaga ito upang magkaroon ng sitematikong
dokumentasyon sa mga nangyari o kaya’y kaganapan na maaaring balikan kapag
kinakailangan. Sa ilang pagkakataon, sakaling magkaroon ng hindi pagkakasundo
sa pagitan ng iba’t ibang tao o grupo. Nagbibigay rin ito ng sapat na impormasyon
sa mga taong nais makakuha ng impormasyon hinggil sa isang espisipikong bagay,
serbisyo, produkto o pangyayari.

Ang naratibong ulat ay binubuo ng sumusunod:

1. Kronolohikal na pagkakaayos
 Importante na ang pagsulat nito ay magsisimula at magtatapos batay
sa nangyari. Hindi maaaring patalon-talon ang pagtalakay sa
pangyayari. Makagulo ito sa sinomang magbabasa ng nagawang pag-
uulat.
2. Walang kinikilingan
 Ang isang naratibong ulat ay may layunin kaya hindi maaaring
maglagay ng personal na opinyon o kaya’y kuru-kuro sa naganap.
Iwasan ang paggamit ng mga pang-uri upang ilarawan ang pangyayari.
Mas mahalagang marami ang pandiwa.

Halimbawa:
Kung isasalaysay ang pagdating ng isang opisyal mula sa TESDA,
maaaring isulat ang “Dumating ang TESDA director ng Rehiyon 3
ganap na ika-3 ng hapon. Sinalubong siya ng mga guro ng Mataas na
Paaralan ng Jose Rizal.

3. Buo ang mahalagang elemento ng isang talatang nagsasalaysay


 Mahalaga ang iba’t ibang elemento ng talatang nagsasalaysay

10
upang maging mahusay at nararapat ang isang naratibong ulat.
a.Konsepto
Mahalagang malinaw sa naratibong ulat ang konteksto ng pag-
uusap/pagpupulong/gawain dahil ito ang magtatakda ng kabuoang set-up
ng pagkikita.
Kailangang masagot ang sumusunod na tanong:
a.1. Kailan naganap ang pag-uusap/pagpupulong/gawain?
a.2. Saan naganap ang pag-uusap/pagpupulong/gawain?
A.3 Tungkol saan ang pag-uusap/pagpupulong/gawain?

b. Mga kasaling tao


Maliban sa tagpuan at panahon kung kailan naganap ang
pagpupulong/pag-uusap/gawain, kailangang kilalanin din kung sino-sino
ang kasali sa gawain. Mahalagang kilalanin sila sa pamamagitan ng
pagbanggit ng buong pangalan sa unang beses. Sakaling babanggitin ulit,
maaaring sabihin na lamang ang apelyido. Kung may kaparehong apelyido
banggitin ang unang letra ng pangalan bago ang buong apelyido

Halimbawa:
“Binanggit ni Bb. A Perez……
Kahalagahan ng pinupuntong resolusyon ni G. S. Perez”….

c. Resolusyon (Kung mayroon man)


Kung ang pangunahing dahilan ng pag-uusap/pagpupulong/gawain
ay para magkaroon ng paglilinaw sa desisyon o rekomendasyon, mahalagang
maitala ang resolusyong ito sa pinakamatapat na pamamaraan.

Kung kakayanin, maging verbatim ang nabuong resolusyon.

PARAAN NG PAGSULAT NG NARATIBONG ULAT

Batay sa prinsipyo, may iba’t ibang dulog sa pagsulat ng naratibong


ulat depende sa mga pangunahing layunin ng sumusulat. Kadalasan, ang mga
layunin sa pagsulat ng naratibong ulat ay magrekomenda ng aksyon o pangyayari,
magbigay ng tiyak na resulta ng mga aksyon, at reaksyon ng ibang tao sa pangyayari
o aksyon. Mahalagang masanay ang manunulat sa pananaliksik sa tamang
pagdodokumento ng mga tala upang masunod ang tamang pormat ng mga
pangyayari ayon sa pagkakasunod ng oras o timeline ng mga ito. Narito ang ilang
paraan o payo sa pagsulat ng naratibong ulat.

1. Sundin ang SAKS-BP (Sino-Ano-Kailan-Saan/Bakit-Paano). Simulan ang


borador o draft ng ulat sa pamamagitan ng pagtatala ng isang talatang
nagtataglay ng mga detalye kung sino ang kasangkot, ano ang nangyari, at
saan nangyari. Ilahad din ang mga dahilan o posibleng dahilan ng pangyayari
at kung paano ito naganap. Dapat itong sundin sa kabuoan ng ulat sapagkat
ang mga tanong na ito ang batayan ng naratibo at inaasahang mabasa.
2. Pahalagahan ang elemento ng oras at detalye. Mahalagang magtuon sa mga
tao, ang mga desisyong ginawa o sitwasyon o kalagayan nila, at ang mga
bunga ng kanilang mga desisyon o gawa.

3. Iwasan ang paggamit ng aktuwal na pangalan kung ang iniimbestigahan ay


isang kaso o di-tiyak na salarin o pangyayari.

11
4. Piliin ang pinakaakmang anyo ng naratibo batay sa iyong layunin. May
dalawang anyo ng naratibo ayon sa website ng Northern Illinois University.
Una, ang pagsulat na walang diyalogo o ang simpleng pagsulat sa bawat
aksyon ayon sa mga pangyayari na may kasamang direktang pagsipi sa mga
sinabi ng kasangkot. Pangalawa, ang anyong may kasamang diyalogo na
ikinukuwento ang pangyayari ayon sa bawat eksena at may kasamang
usapan ng lahat ng kasangkot.

5. Gumamit ng unang panauhan. Kung nasaksihan ng manunulat ang


pangyayari o naranasan ang isang sitwasyon, maaari niyang gamitin ang
unang panauhan, ngunit gamitin lamang ito sa mga ulat na hindi hinihingan
ang pagiging obhetibo.

6. Gawing detalyado ang ulat. Ilarawan ang mahahalagang katangian ng mga


taong kasangkot sa pangyayari. Halimbawa, ilarawan ang mga estudyante
bago magsimula ang pagtuturo o ilarawan ang isang programa sa kompyuter
kumpara sa dating programa. Ilarawan ang mga pisikal na katangian, mental
na kakayahan, emosyonal na kalagayan, mabubuting katangian ng isang
bagay o tao kung kailangan sa ulat. Huwag isama ang mga gawi ng tao na
hindi mahalaga sa mensaheng nais ipahatid sa magbabasa ng ulat.

7. Gumamit ng anekdota kung kailangan.

8. Gumamit ng teknik tulad ng maayos na pagkakasunod-sunod at


karakterisasyon, at paglalarawan sa mga karanasan, kasukdulan at
resolusyon.

Alam kong handa ka nang sagutin ang mga pagsasanay sa bahaging ito dahil
tiyak na inunawa mo ang mga araling tinalakay sa Suriin.

Gawain 1: FACT OR BLUFF

Panuto: Iguhit ang kung FACT O TAMA ang pahayag at naman kung
BLUFF O MALI.
_______1. Ang naratibong ulat ay isang dokumentadong ulat ng mga pangyayari na
isinusulat sa paraang kronolohikal.
_______2. Ang naratibong ulat ay isinusulat ng pasalaysay at mayroong simula, gitna,
at wakas.
_______3. Mahalagang maisalaysay ang mga pangyayari sa ulat sa pamamagitan ng
kronolohikal na ayos.
_______4. Hindi mahalaga ang elemento ng oras at panahon sa isang naratibong ulat.
_______5. Sa naratibong teksto, mas madaling maunawaan at mabilis basahin ng
mga mambabasa.

12
Gawain 2: PICK-ME-UP!

Panuto: Piliin sa loob ng mga kahon at lagyan ng ang mga paraan sa pagsulat
ng naratibong ulat.

1. Sundin ang 2. Pahalagahan ang 3. Piliin ang


SAKS-BP sa elemento ng oras at pinakaakmang
paggawa ng detalye anyo ng naratibo
borador o draft

5. Gawing
4. Gumamit ng
detalyado ang ulat
unang panauhan

Gawain 3: SURI-HALIMBAWA!
Panuto:Basahin at unawain ang teksto. Ibigay ang hinihinging datos mula sa
binasang teksto.

Itinuturing ang pagtuturo bilang pinakadakilang propesyon. Dahil sa mga


guro, nagkaroon ng doktor, abogado, inhenyero, at marami pang iba.
Itinuturing ang mga guro bilang utak sa likod ng mga taong naging eksperto
at nagtagumpay. Ang mga guro ang liwanag ng isip ng bawat tao, puso ng
bawat kaluluwa, ang katuwang ng mga kailangan ng tapang, ang tinig na
nagsasabing “Sige pa, kaya mo yan”.
Tuwing ika-5 ng Oktubre, ipinagdiriwang ang Pandaigdigang Araw ng mga
Guro. Taon-taong ipinagdiriwang sa araw na ito ang mga organisasyon ng guro
sa buong mundo. Layunin nitong kilalanin ang mga guro at siguraduhing ang
pangangailangan ng sumusunod na henerasyon ay patuloy na matugunan ng
mga guro.

Nagsagawa ng programa ang Silangang Distrito ng Dinalupihan sa


pamumuno ng mga opisyal na DEPSTEA na may trmang “Guro ko, Bayani
Ko”. Kasama sa pagdiriwang ang bagong halal na Alkalde ng Dinalupihan,
ang Kagalang-galang na Angela “Gila” Garcia. Sa kanyang talumpati,
binigyang-diin niya ang halaga ng papel ng mga guro sa pag-angat ng
kondisyong pang-ekonomiya ng komunidad. Edukasyon ang sagot sa
problema ng kahirapan. Edukasyon n amay kalidad ang tawag niya rito.
Nananawagan siya sa mga dedikadong guro na iangat ang lipunan. Para
maiparamdam sa mga guro ang kanilang halaga sa araw na iyon, nagdala siya
ng pagkain. Kasama rito ang listahan ng retirado at nagbigay rin siya ng gift
certificate stub na maaaring i-claim sa Jollibee Dinalupihan hanggang
Oktubre 6.
Naganap ang okasyong ito sa New San Elementary School kung saan
binati ng ngiti ni Principal Renato Dimalanta ang lahat. Nagbahagi pa siya ng
pagmumuni-muni sa kahulugan ng “teacher”. Ang “T” ay krus, na dala-dala

13
ng mga guro. Ang “A” ay ache o sakit, pero sa dulo may “cher”, “cheer” na
kulang ng isang”e”, na siyang bumubuo sa buhay ng mabisang guro. Nag-roll
call si Gng. Beverly Tongol, guro sa elementary. Isa pang tagapamahala sa
DepEd ang dumating sa okasyon, si Ginoong Ronnie Mendoza na Superbisor
ng Distrito sa Silangan na halata ang pagmamahal niya sa mga guro.

-Halaw mula sa Naratibong ulat Hinggil sa Pagdiriwang ng Araw ng mga Guro 2013 ng DEPSTEA

A. Naglalaman ba ng mahalagang impormasyon ang ulat?________________________


1. Saan naganap ang binasang pangyayari?__________________________________
2. Ano ang naganap/pangyayari?____________________________________________
3. Kailan naganap ang pangyayari?__________________________________________
4. Sino ang kasangkot sa pangyayari?_______________________________________
5. Bakit ito naganap? _______________________________________________________
6. Paano naganap ang pangyayari?__________________________________________
B. Naging detalyado ba ang pag-uulat? Paano isinalaysay ang mga pangyayari sa
ulat?
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________

Binabati Kita! Natapos mo ang mga gawain sa pagyamanin. Malapit nang


matapos ang iyong paglalayag sa modyul na ito. Bilang paglalagom ng iyong mga
natutuhan ay iyong sagutin ang gawain sa ibaba.
Panuto: 3-2-1-Chart. Itala ang mga sumusunod na natutuhan sa iyong
paglalakbay sa modyul na ito.

3 – Magbigay ng 3 dapat tandaan sa pagsulat ng naratibong ulat

2 – Magbigay ng 2 kahalagahan ng naratibong ulat

1 – Magbigay ng 1 dahilan kung bakit dapat matutuhan ng SHS ang


pagsulat ng naratibong ulat

14
Binabati kita! Natapos mo ang bahagi ng paglalagom sa modyul na ito. Tunay
na malapit mo ng matapos ang iyong paglalakbay. Batid kong matagumpay ka nang
makatatawid sa susunod na modyul.
Gawain: IPASKIL MO !
Panuto: Sumulat ng isang naratibong ulat tungkol sa isa sa mga sumusunod na mga
paksa.
a. Isang pangyayaring nasaksihan
b. Isang talumpati ng isang kilalang tao
c. Isang pangyayari ngayong panahon ng pandemic.
Pamantayan sa pagmamarka:

Pamantayan Puntos Iskor

1. Maayos ang naratibo ayon sa sitwasyon. 10

2. Angkop ang mga nilalaman sa larangang ibinigay. 10

3. Kumpleto ang mga bahagi ayon sa gabay na ibinigay. 10

4. Mahusay ang gamit ng wika at tono ng pagsasalaysay. 10

5. Presentableng tignan ang naratibong ulat. 10

Kabuoan: 50

Sa bahaging ito nais kong tayahin ang iyong natutuhan sa araling ito sa
pamamagitan ng maiksing pagsusulit. Naniniwala akong masasagot mo nang wasto
ang mga katanungan kaugnay ng paksang tinalakay.

Panuto: Basahin at unawaing mabuti ang bawat tanong. Piliin ang tamang sagot at
isulat ang sagot sa sagutang papel.

1. Ang ____________ ay isang uri ng nasusulat na ulat or report sa paraang


pagkukuwento sa mga pangayayari o obserbasyon. Ito ay binubuo ng mga
pangungusap na pasalaysay.

15
a. Naratibo b. Manwal c. Prosijural d.Dokumentasyon

2. Ang naratibong ulat ay gumagamit ng mga talatang ____________.


c. Naglalarawan c. Nagsasalaysay
d. Nangangatwiran d. Nagtatanong

3. Sa pagsulat ng naratibong ulat, alin sa sumusunod ang magiging susi sa


matagumpay na introduksyon ng sulatin?
a. Pagkakaroon ng kronolohikal na ayos para makuha ang atensyon ng
mambabasa.
b. Pagkakaroon ng elementong nakahihikayat upang makuha ang atensyon
ng mambabasa.
c. Paggamit ng wikang pormal para mas maunawaan ng mambabasa.
d. Dapat sa climax simulan ang pagsasalaysay.

4. Alin sa sumusunod na salita ang tumutukoy sa banghay?


e. Kasukdulan ng kwento.
f. Pinangyarihan ng kuwento.
g. Mga tauhang nagsiganap sa kwento.
h. Pagkakasunod-sunod ng mga pangyayari

5. Sa pagsulat ng naratibong ulat, mahalaga ang kronolohikal na ayos o ang


tamang pagkakasunod-sunod upang ________________.
a. maikuwento nang maayos ang isang pangyayari o gawain.
b. hindi malito o maguluhan ang nagbabasa ng teksto.
c. hindi maging patalon-talon ang pagsasalaysay.
d. Ang lahat ay tamang sagot.

6. Alin sa mga sumusunod ang HINDI kahalagahan ng naratibong ulat?


a. Madaling matandaan ang daloy ng isinasalaysay na pangyayari.
b. Mas kapani-paniwala at mapanghikayat kaysa sa paglalahad.
c. Matagal itong naipoproseso sa utak ng mambabasa.
d. Madaling maunawaan at mabilis basahin

7. Ano ang pangunahing katangiang dapat tandaan sa pagsulat ng mahusay


na naratibong ulat ayon sa artikulong How to Write a Solid Narrative
Report mula sa international.vaquero.com?
a. Sabihin agad ang punto de bista.
b. Isalaysay ang unang pangyayari.
c. Ilista ang mga detalye sa kronolohikal na ayos
d. Wala sa nabanggit.

8. Ang naratibong ulat ay may simula, katawan, at wakas. Paano sinisimulan


ang pagsasalaysay ng naratibong ulat?
a. Pagsasalaysay ng unang pangyayari.
b. Pagsasalaysay ng climatic na pangyayari.
c. Babanggitin ang mga suliraning nakapaloob sa pangyayari.
d. Iniisa-isa sa panimula ang mga tauhang sangkot sa pangyayari.

16
9. Sa pagsulat ng naratibong ulat, mahalaga na simulan ito sa paggawa ng
borador o draft. Ano ang mga detalyeng nilalaman nito?
a. Naglalaman ng mga sagot sa tanong na Sino ang kasangkot at Ano
ang nangyari.
b. Naglalaman ng mga sagot sa tanong na Kailan at Saan naganap
ang pangyayari.
c. Naglalaman ng sagot sa tanong na Bakit at Paano naganap ang
pangyayari.
d. Naglalaman ng sagot sa mga tanong na Saan, Ano, Kailan, Saan,
Bakit, at Paano naganap ang pangyayari.

10. Anong uri ng wika ang gamit sa pagsulat ng naratibong ulat?


a.Pormal b. Impormal c. Lalawiganin d. Kolokyal

11. Ano ang dapat gawin kung ang isinusulat na ulat ay tungkol sa
iniimbestigahang isang kaso?
a. Iwasan ang paggamit ng aktuwal na pangalan ng taong iniimbestigahan.
b. Isulat ang totoong pangalan ng taong sangkot sa pangyayari.
c. Huwag magbabanggit ng anomang pagkakakilanlan sa taong
iniimbestigahan.
d. Walang sasabihing kahit ano.

12. Anong uri ng panghalip ang ginagamit kung ang manunulat mismo ang
nakasaksi o nakaranas sa pangyayari o sitwasyon?
a. Unang panauhan c. Ikalawang panauhan
b. Ikatlong panauhan d. Ikaapat na panauhan

13. Bakit sumusulat ng isang naratibong ulat?


a. Magrekomenda ng aksyon o pangyayari.
b. Magbigay ng tiyak na resulta ng mga aksyon at pangyayari
c. Magbigay ng reaksyon kaugnay sa pangyayari o aksyon
d. Ang A, B, at C ay pawang tamang mga sagot.

14. Alin sa mga sumusunod na sitwasyon ang maaaring gamitan ng naratibong


ulat?
1. Ginagamit ito ng pulisya sa paglalarawan ng aksidente.
2. Ginagamit ito ng mga doktor sa paglalarawan ng mga operasyon at
kalagayan ng pasyente.
3. Ginagamit ito upang isa-isahin ang mga paraan ng paggamit ng isang
bagay.
4. Ginagamit rin ito ng mga gurong naglalahad ng kanilang karanasan sa
pagtuturo ng partikular na mga mag-aaral.

a. 1 at 2 b. 1, 2 at 3 c. 1, 3, at 4 d. 1, 2, 3, at 4

15. Sa pagsulat ng naratibong ulat, paano gagawing detalyado ang isang ulat?
a. Talakayin nang sunod-sunod ang pangyayari.
b. Isa-isahin ang mga desisyon ng bawat taong kasangkot.
c. Ilarawan ang mahahalagang katangian ng mga taong kasangkot sa
pangyayari.
d. Isama ang mga gawi ng tao na hindi mahalaga sa mensaheng nais
ipahatid sa magbabasa ng ulat

17
Magaling? Binabati kita dahil natapos mon a ang iyong paglalakbay sa modyul
na ito. Ngayon ay nais kong kumalma ka lang, relaks ka lang, at magpahinga.
Ipahinga ang iyong isipan upang mas madali ang pagtanggap sa bagong hamon sa
iyong paglalayag. Handa ka na ba?
Panuto: Magsaliksik ng isang halimbawa ng naratibong ulat at suriin kung ito ba ay
naglalaman ng mga dapat na nilalaman ng isang naratibong ulat. Isulat ang sagot
o pagsusuri.

18
19
Sanggunian

CHRISTIAN GEORGE C. FRANCISCO, MARY GRACE H. GONZALEZ. (2017).


FILIPINO SA PILING LARANGAN (TECH-VOC). In M. G. CHRISTIAN GEORGE
C. FRANCISCO, FILIPINO SA PILING LARANGAN (TECH-VOC). REX
PUBLISHING.
FILIPINO SA PILING LARANG TECH-VOC KAGAMITAN NG MAG-AARAL. (2018). In
DEPED. DEPED.
VALDEZ, M. (2018, SEPTEMBER). SLIDESHARE. Retrieved from
https://www.slideshare.net/MarjorieValdez3/naratibong-ulat-114992965:
https://www.slideshare.net/MarjorieValdez3/naratibong-ulat-114992965

20
Para sa mga katanungan o puna, sumulat o tumawag sa:

Department of Education – Schools Division Office Navotas


Learning Resource Management Section

Bagumbayan Elementary School Compound


M, Naval St., Sipac Almacen, Navotas City

Telefax: 02-8332-77-64
Email Address: navotas.city@deped.gov.ph

21

You might also like