Tải trọng gió - Công thức xác định

hệ số K và Hệ số áp lực động ζ
Tác giả: Hồ Việt Hùng  | Ngày 26/07/2016

Bài viết này trình bày các công thức xác định hệ số kể đến sự thay đổi áp lực gió theo chiều cao K và Hệ
số áp lực động ζ - zêta. Hệ số K sử dụng để tính toán thành phần tĩnh và Hệ số áp lực động ζ được sử
dụng để tính toán thành phần động của tải trọng gió. Các hệ số này được giới thiệu dưới dạng bảng tra
trong TCVN 2737:1995, phụ thuộc vào cao độ của điểm tính toán và dạng địa hình; tuy nhiên việc sử
dụng bảng tra là không phù hợp với tính toán thực hành hiện đại, do kỹ sư hiện nay sử dụng nhiều hơn
các bảng tính Excel và các phần mềm tự động, không còn cách thức tính toán thủ công tra bảng như các
thế hệ trước.

Công thức xác định các hệ số này được trình bày trong phụ lục A.2 và A.3 của TCXD 229:1999, được tóm
tắt như dưới đây

Trong đó: z là cao độ của điểm tính toán, các hệ số zt, m, a, b phụ thuộc vào dạng địa hình và được xác
định theo bảng dưới

Lưu ý rằng k = 1.844 khi z > zt (zt là cao độ mà tại đó vận tốc gió không còn bị ảnh hưởng bởi dạng địa
hình, hay mặt đệm)

Ví dụ: đối với địa hình B, khi z = 20m, thì: k = 1.844*(20/300)^0.18 = 1.133; và ζ = 0.486*(20/10)^(-
0.09) = 0.457

Cần giải thích rằng khi gió thổi trên mặt đất, dưới tác dụng của ma sát với bề mặt dẫn đến vận tốc gió
thay đổi theo chiều cao, mỗi dạng địa hình có một mức độ ảnh hưởng khác nhau (ma sát khác nhau) do
đó hệ số K phụ thuộc vào dạng địa hình. Có thể hình dung như dòng nước chảy trong ống bị ma sát với
thành ống mà các bạn đã từng được biết trong bộ môn thủy lực. Điều này để giải thích việc chọn lựa
dạng địa hình theo các đặc điểm mà tiêu chuẩn đã nêu. Ví dụ địa hình C là địa hình bị che chắn mạnh, có
các công trình cao trên 10m; chính thuật ngữ che chắn mạnh dẫn đến hiểu lầm rằng nhà cao tầng thì
không thể được coi là che chắn mạnh bởi nhà cao trên 10m - là một sự hiểu lầm lớn. Thực chất của việc
phân biệt dạng địa hình chính là để kể đến ma sát giữa gió và bề mặt như đã trình bày ở trên.