Bavilonsko-asirska kultura razvijala se u Mesopotamiji.

To je narod sa bezbroj bozanstava koji je vrlo rano poceo da

se bavi medicinom. Liječenje se sastojalo iz dvije komponente magijsko-religijske i racionalne. Dakle od teurgije
(magija, vidovnjaštvo, čaranje) do empirije.

Egipatska medicina Medicinom su se bavili ne samo svjestenici nego i laici. U Heliopolisu, Memfisu i Saisu još
3000.godine p.n.e. medicina se proučavala u hramovima. Među brojnim božanstvima neka su bila posebno vezana za
medicinu. U Egipatskoj medicini hirurgija je bila posebno razvijena. Iz tog doba datiraju počeci razvoja anestezije i
farmakologije. I danas se upotrebljavaju ljekovi koje su oni poznavali: opijum, piperit, metvica, kamilica, sredstvo za
ciscenje organizma.

Starojevrejska-palestinska medicina
Starojevrejska medicina nije kurativna već preventivna. Najstariji izvor iz kojeg možemo ustanoviti stepen medicinske
zaštite jeste zavjet (Biblija). Biblijskim Levitskim zakonikom bili su regulisani propisi za porodilje I različite zarazne
bolesti (šugu, kugu, osip, polne bolesti).

Staropersijska medicina
Slična starojevrejskoj, imala izrazito teurgičko (magija, vidovnjaštvo, čaranje) obilježje, teziste je na preventivi.

Indijska kultura ustanovljeno je da je već u IV i III v.p.n.e. bila organizovana visokorazvijena civilizacija koja se
odrazila i u području higijene. U najstarijijim Vedama 1500g. pne spominju se doktori, hirurzi i navedene su razne
bolesti.

Starokineska medicina Ustanovljeno je da su kineski ljekari prvi otkrili metodu lijecenja boginja. Najpoznatija djela iz
tog perioda su koja su uticala i na druge kulturne sfere:
- Mik-Ching – prirucnik o pulsu
- Nei-Ching – prirucnik iz medicine

Staroamerička medicina
Znanje se ogranicava na poznavanje medicine starih Asteka, Inka i Maja kao i sjevernoamerickih Indijanaca. Od
humoralne (ono što je u vezi s tečnostima u organizmu-s krvlju i limfom) medicine do inkantacije (zazivanje,
zaklinjanje) .

Grcka civilizacija bila je poznata po bogatstvu medicinskih ustanova.Postojali su:

- Sanktuariji – hramovi, bolnice ili sklonista.
- Iatrei - samostalne zgrade u sklopu hrama
- Asklepijevi hramovi su originalni grcki bolnicki oblici

*Hipokratova zakletva, najveća osoba starogrčke medicine, prikupio je sva dostignuća medicinske nauke onoga
vremena. Uspio je odvojiti medicinu od religije i magije.

Hriscanstvo – srednji vijek

Hrišćanstvo je svojom ideologijom oblikovalo novu koncepciju milosrđa I brige za bolesne, nemoćne I siromašne. U
srednjem vijeku osnivane su zdravstvene ustanove koje nijesu bile od prije poznate I to su:

1
 - Dijakoniji ili hospiciji - prijem i njega hodocasnika
- Orfanatrofij – sirotiste
- Ksenodohiji – utocista za starce (ksenodohij u Ostiji)
- Gerontokomiji – prihvatilista za starce
- Nosokomij – utocista za bolesne

Arapska medicina
U Bagdadu je Harun Al Rasid osnovao prvu bolnicu vec i preuredio je stari bimaristan (osnovan 707g)  bimar –
bolest, ustan – kuca (briga i smjestaj bolesnika kao i medicinsko obrazovanje).

Srednji vijek
U ovom periodu razlika izmedju crkve i bolnice je veoma mala. Osnovna funkcija srednjevjekovnih hospitala nije bilo
lijecenje vec spas duse.

Novi vijek
Izdvajaju se 3 tipa funkcionalne organizacije osnova svih bolnickih objekata i to :
- Kruzna osnova
- Atrijumski tip
- Koridorski ili blokovski tip

Nordijski tip bolnice karakterise veza pejzaža, besprekorno funkcionisanje, jednostavno i brzo snalaženje u prostoru,
visok komfor i savršena gradnja.

Prirodno je da broj, vrsta i veličine pojedinih ustanova zavise od:

- populacije
- gustine naseljenosti
- blizine privrednih objekata
- većih anglomeracija stanovništva

Organizacije zdravstvene zaštite:

- Primarna-Osnovna zdravstvena zaštita (preventiva)
- Sekundarna-Stacionarna zdravstvena djelatnost (kurativa)
- Tercijalna – Specijalizovana zdravstvena djelatnost
- Farmaceutska zdravstvena djelatnost

Primarna – osnovna zdravstvena zaštita (preventiva) odvija se u domovima zdravlja i njihovim isturenim
zdravstvenim stanicama i ambulantama i dispanzerima

Sekundarna - Stacionarna zdravstvena djelatnost (kurativa) je specijalizovana zdravstvena zaštita koja obezbjedjuje
stacionarno – bolničko liječenje, njegu i rehabilitaciju obolelih i povrijedjenih lica.

Tercijalna - Specijalizovana zdravstvena djelatnost pruža visoko specijalizovanu zaštitu obavljanjem najsloženijih
oblika zaštite, organizuje laboratorijsku ekspertizu i pruža podršku drugim nivoima zdravstvene zaštite. Na
specijalizovanom nivou zaštite sprovodi se naučno istraživačka naučna djelatnost.

2
Zdravstvena ambulanta – Isturena medicinska ustanova doma zdravlja, najčešće rejonskog karaktera ili ambulanta u
ustanovi ili preduzeću. Funkcija ambulante je pregled i ukazivanje prve pomoći kao liječenje pokretnih bolesnika
kojima nije potrebna bolnička njega i ležanje.

Zdravstvena stanica je zdravstvena ustanova koja gradjanima obezbjedjuje medicinsku pomoć ljekara opšte
medicine i drugih zdravstvenih radnika radi liječenja i njege bolesnika. Pored toga ima zadatak da sprečava bolesti i
unapredjuje zdravstveno stanje stanovništva o kojem se brine.
Mreža zdravstvena stanica predvidja se prostornim i urbanističkim planovima grada ili područja opštine na svakih 5
do 10 000 stanovnika.

Dom zdravlja je medicinska ustanova koja obavlja osnovnu zdravsvenu zaštitu stanovnika po pravilu za teritoriju
grada, regiona, opštine ili više opština za veličinu od 20 000 do 50 000 stanovnika.
Dispazerskim metodom rada dom zdravlja prati i proučava zdravstveno stanje, higijenske prilike i uslove života i rada
stanovništva, sprovodi mjere opšte zdravstvene zaštite sa pratećim dijagnostičkim službama i to:

Veličina Doma zdravlja bez stacionara kreće se od 8 000 do 10 000, zavisno od veličine programa. Locira se na
osnovu generalnih i detaljnih urbanističkih planova i planova medicinske zdravstvene organizacije u samim
centralnim zonama grada ili naselja kojaima su namijenjeni.
Kod programiranja domova zdravlja potrebno je uraditi detaljne analize medicinskih potreba, na osnovu: medicinske
statistike o patologiji područnog stanovništva, budućeg razvoja područja, detaljnih medicinskih programa, higijenskih
uslova područja, gradjevinski programski zadatak, programski zadatak instalacija i nivo opremljenosti objekta
medicinskom opremom.

Služba poluvalentne paronaže

Ima jednu radnu prostoriju i ostavu, a kod većih domova zdravlja još i sobu za razgovore i čekaonicu.

Stomatološka zdravstvena zaštita

Objezbjedjuje liječenje dijelom preventivu i dijelom kurativu i stomatološku pretoetiku. Mora imati poseban ulaz i
podjelu na liječenje djece i odraslih s tim što djeca mogu biti u sastavu dječijeg dispanzera.

3.ŠTA JE AMBULANTA I ŠTA SADRŽI?

Ambulanta je dio medicinskog sadržaja zdravsvene ustanove čija je funkcija pregled i ukazivanje prve pomoći,
liječenje bolesnika kojima nije potrebna bolnička njega i ležanje.

4.NABROJATI MINIMUM 10 ZDRAVSTVENIH USTANOVA

1.ambulanta
2.dom zdravlja
3.hitna pomoć
4.urgentni blok
5.apoteka
6.institut
7.klinika
8.bolnica
9.dispanzer

3
10.zdravstvena stanica
11.savjetovalište

5. ŠTA JE DOM ZDRAVLJA?

Dom zdravlja je medicinska ustanova koja obavlja osnovnu zdravstvenu zaštitu stanovništa za teritoriju grada,
regiona ili opštine sa 20 000-50 000 stanovnika

6. ŠTA SE DEFINISE ZAKONOM O ZDRAVSTVENOJ DJELATNOSTI?

Definišu se vrste, sadržaji, namjene, kapaciteti organizacije i uslovi za njihov rad.

7. ŠTA JE ZDRAVSTVENA USTANOVA?

To je institucija pomoću koje se obezbjeđuje zdravstvena zaštita. Njen zadatak je da vrši preglede i liječenje
bolesnika, pruži im potrebnu medicinsku pomoć, da proučava bolesti i pronalazi metode i sredstva za njihovo
suzbijanje i lijelenje, i da radi na podizanju zdravstvene kulture stanovništva.

9. OD ČEGA ZAVISE BROJ, VRSTA I VELICINA BOLNIČKIH USTANOVA

Od populacije, gustine naseljenosti, blizine privrednih objekata, većih aglomeracija stanovništva.

10. NABROJATI ZDRAVSTVENE ZAŠTITE U SISTEMU ZDRAVSTVENIH USTANOVA

Osnovna (primarna) zdravstvena zaštita

Stacionarna (sekundarna) zdravstvena zaštita
Specijalizovana (tercijalna) zdravstvena zaštita
Farmaceutska zdravstvena zaštita

12. ŠTA JE SEKUNDARNA ZDRAVSTVENA DJELATNOST?

Sekundarna, stacionarna zdravstvena djelatnost je zaštita koja obezbjeđuje stacionarno-bolničko liječenje, njegu i
rehabilitaciju oboljelih i povrijeđenih lica i složenije dijagnostičke analize u cilju rješavanja kompleksnih zdravstvenih
problema.

14. MINIMUM ZDRAVSTVENE ZAŠTITE KOJU OBEZBJEĐUJE DOM ZDRAVLJA

-Opšta medicina
-zd. zaštita žena i djece
-laboratorije
-rentgen
-stomatološke službe
-polivalentna patronaža

4
16. DOM ZDRAVLJA - DIJAGNOSTIČKE SLUŽBE
Rentgen i laboratorijska dijagnostika