4 12.

Sınıf (A)
Türk Dili ve
Edebiyatı
Sözcükte Anlam / Söz Öbekleri - 4

1. Eserler, sanatçıların sır kâtipleridir; bu sebeple bir sanat- 4. Okuduğum çok az eser, fikir değirmenimi yürütme gücü-
çıyı yakından tanımak istiyorsanız eserlerini okumakla ne sahip olmuştur.
işe başlayabilirsiniz.
Bu cümledeki altı çizili sözle, söz konusu eserlerin
Bu cümledeki altı çizili sözle eserlerin hangi yönü hangi yönü vurgulanmak istenmektedir?
vurgulanmıştır?
A) Sanatsal bir anlatıma sahip olması
A) Sanatçıların yaşamından izler taşıdığı B) Sürükleyici bir konuyu işlemesi
B) Okurla iletişim kurma vasıtası olarak görüldüğü C) Okurda farklı duygular uyandırması
C) Sanatçının bilinmeyen yönlerini ve düşüncelerini bün- D) Kişinin zihin dünyasını harekete geçirmesi
yesinde barındırdığı
E) Benzeri eserlerden nitelik olarak daha üstün olması
D) Bir sanatçının edebî kişiliğinin yansıması olduğu
E) Sanatçıdan bağımsız olarak ortaya konduğu

Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü

5. Aşağıdaki cümlelerde bulunan ikilemeler oluşum bakı-

2. I. Yaşlı kadın çantasını nasıl kaybettiğini yana yakıla
mından ikişerli gruplandırıldığında hangisi dışta kalır?
anlatıyordu.
II. Bize kutudan çıka çıka bir iki parça eski ev eşyası çıktı. A) İşler bu aralar ağır aksak ilerliyor.
III. O gün vitrinlere baka baka ilerlerken ilginç bir eşyaya B) Çamura bata çıka ilerlemeye çalışıyoruz.
rast gelmiştik. C) Mırın kırın etmeden derslerine devam etmelisin.
IV. Bu riskleri bile bile girmiştik ticarete. D) Sessiz sakin bir ilçeye yerleşip emekliliğimin tadını
V. Elimizdeki para dönerci açmak için ucu ucuna yetti. çıkarmak istiyorum.
Numaralanmış cümlelerin hangisinde ikileme, cümle- E) Arkadaşımla iyi kötü tam beş yılımız birlikte geçti.
ye “beklenmezlik” anlamı katmaktadır?

A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.

6. Dilimizde ağız sözcüğü ile ilgili pek çok deyim bulunmak-

●

tadır. Örneğin karşıdakini konuşturarak düşüncesini öğ-

MEB 2018 - 2019

renmeye çalışmak anlamında “ağzını aramak”; daha önce

3. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “bir işi sonuçlanınca-
I
ya kadar boş yere geciktirmek, uzatmak” anlamında bir
söylediği bir şeyi sonra daha farklı anlatmak anla-
deyim kullanılmıştır?
mında “ağız birliği etmek”; hiç konuşmayıp devamlı
A) Babamı yeni bir bilgisayar almaya ikna edene kadar II
akla karayı seçtik. susmak anlamında “ağız dil vermemek”; kurulu düzen ve
B) Abbas Bey, ev işini tereyağından kıl çeker gibi halletti. III
dirliğin bozulması anlamında “ağzının tadı kalmamak”;
C) Kardeşim benimle maça gidebilmek için peşimde dört
IV
dönüyor, dibimden ayrılmıyordu.
bir yemeğin iyi piştiğini ve lezzetli olduğunu anlat-
D) Bu işi sürüncemede bırakırsan en sonunda sen zarar mak için “ağızda dağılmak” deyimlerini kullanırız.
edersin. V
E) Selim, ne kadar ayak direse de en sonunda bizim sö- Bu parçada numaralanmış deyimlerden hangisinin
zümüzü dinlemek zorunda kaldı. açıklaması yanlış verilmiştir?

A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.

http://odsgm.meb.gov.tr/kurslar/
 4 12. Sınıf (A)
Türk Dili ve
Edebiyatı
Sözcükte Anlam /Söz Öbekleri - 4

7. Edebiyat dergileri Tanzimat’tan bu yana çıkmaya devam 10. Cahit Zarifoğlu’nun dizelerini dikkatli okursanız kimi keli-
ediyor. (II) Şüphesiz edebiyatımızın modernleşip geliş- melerin onun dil imbiğinden damıtılmış olduğunu anlarsı-
mesinde dönüm noktalarından biridir edebiyat dergileri. nız.
(III) Her türden ve her cenahtan sanatçı ve yazıya yer
Bu cümlede geçen “dil imbiğinden damıtılmış olmak”
vermesiyle okur için anlamlı bir çeşitlilik kurar. (IV) Şiir,
sözüyle vurgulanmak istenen aşağıdakilerden hangi-
tiyatro, roman, eleştiri başta olmak üzere edebiyatın pek
sidir?
çok türü dergilerde yerini aldı. (V) Ancak gezi yazısı ne-
dense dergilerde istediği yeri alamadı ve hep ayrık otu A) Anlamı kapalı sözcükler
muamelesi gördü. B) Herhangi bir anlamı bulunmayan sözcükler
Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisinde “ilgi C) Şairi tarafından yeniden anlamlandırılan sözcükler
görmemek” anlamında bir söze yer verilmiştir? D) Her okurun farklı anlamlandırdığı sözcükler
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. E) Mecaz anlamıyla ön plana çıkan sözcükler

Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü

8. Sanatçı, popüler akımların cazibeli çekim alanına girme-

den bağımsızlığın serin sularında kulaç atabiliyorsa öz-
11. Mustafa Kutlu’nun öyküleri yormaz sizi, bir nehrin çağıltısı
gür demektir.
duyulur onun satırlarında.
Bu parçadaki altı çizili sözle sanatçının hangi yönü
Bu cümledeki altı çizili ifadeyle, söz konusu öykülerin
vurgulanmıştır?
hangi yönü vurgulanmıştır?
A) Eserlerini okurun beğenisi için yazdığını unutmaması
A) Akıcılığı
B) Usta sanatkârların izini her zaman takip etmesi
B) Anlamsal yoğunluğu
C) Kendi tarzını tutturup özgün bir çizgide ilerlemesi
C) Özgünlüğü
D) Toplumsal faydayı gözeterek sanat yapması
D) Dilinin yalınlığı
E) Edebî kişiliğini eserlerine çok iyi yansıtması
E) Konularının karmaşıklığı
●
MEB 2018 - 2019

9. Bazı kitaplar tadılmak, bazıları yutulmak ve çok azı da

12. Aşağıdakilerin hangisinde ikilemenin cümleye kattığı
hazmedilmek içindir.
anlam ayraç içinde yanlış verilmiştir?
Bu cümledeki altı çizili sözle, söz konusu kitapların
A) Bizi götürmek için bula bula bu yeri mi buldun? (bık-
hangi yönü vurgulanmıştır?
kınlık)
A) Dikkatlice okunması B) Rüzgâr tatlı tatlı esiyor, yürüyüş yapanları serinleti-
B) Benliğe yedirilerek okunması yordu. (beğenme)
C) Tekrar tekrar okunması C) Kara kara üzümlerle soframızı şenlendirmiştik. (pe-
D) Özet çıkararak okunması kiştirme)

E) Kısa notlar alınarak okunması D) Doktorun eğri büğrü yazısını anlamak için epey uğ-
raştık. (beğenmezlik)
E) Her yerimi ağrı sızı kapladı, kafamı bile oynatamaz
oldum.

Cevap anahtarına ulaşmak için karekodu okutunuz.