Bataan Montessori School, Inc.

Central, Balanga City, Bataan

Filipino 7
MODYUL 5

Mga layunin:
Pagkatapos ng modyul na ito, ang mag-aaral ay inaasahang:
a. naipaliliwanag ang mga pang-ugnay na ginagamit sa pagbibigay ng sanhi at bunga,
panghihikayat, at paglalahad at pagsasalaysay,

b. nagagamit ng wasto ang mga pang-ugnay na ginagamit sa pagbibigay ng sanhi at

bunga, panghihikayat, at paglalahad at pagsasalaysay at,

c. nakakasulat ng isang sanaysay gamit ang mga pang-ugnay na ginagamit sa

pagbibigay ng sanhi at bunga, panghihikayat, at paglalahad at pagsasalaysay.

Paksa: Mga Pag-ugnay sa Pagbibigay ng Sanhi at Bunga, Panghihikayat,

Paglalahad at Pagsasalaysay

1. Pagbibigay ng sanhi at bunga

a. Ngapapakita ng sanhi o dahilan
 Pagkat/sapagkat, dahil/dahilan sa, palibhasa, at kasi/naging
Halimbawa:
1. Si Joan ay hindi nakapasa sa kanilang pagsusulit sapagkat hindi siya
nag-aral.

2. Matindi ang baha sa Metro Manila dahil sa mga basura na nakabara sa

mga kanal.

b. Nagpapakita ng bunga o resulta

 Kaya/kaya naman, dahil dito, bunga nito, tuloy
Halimbawa:
1. Repleksiyon ng kasiningan ng ating mga ninuno ang mga katutubong awitin
kaya pahalagahan natin ito.

2. Pangalagaan ang mga sinaunang panitikan upang hindi ito mabaon lamang sa
limot.

3. Nagsisilbi ring tagapayo ng kanilang pinuno ang Baylan para magkaroon siya
ng tamang desisyon.
2. Pang-ugnay na ginagamit sa panghikayat
a. Nagpapakita ng pag-sang-ayon
 Totoo, oo, mabuti, at sigurado
Halimbawa:
1. Nakapadudulot ng sindak ang diyera. Totoong nakasama ito, lalo na sa
mga bata.

2. Ang giyera ay walang idinudulot na mabuti. Talagang malaking suliranin

ito ng anumang bansa.

3. Marami nang buhay ang nasayang dahil sa giyera. Sa katunayan,

libo-libo na ang nawalan ng mahal as buhay dahil dito.

b. nagpapakita ng pagtutol
 Hindi, ngunit, subalit, datapwat, at bagama’t
Halimbawa
1. Hindi mabuti ang pagputol ng mga puno sa kagubatan.

2. Maraming pamilya ang nabigyan ng ayuda ngayong pandemya ngunit

hindi ito sapat para sa kanilang pamumuhay.

3. Nababawasan na ang mga taong nahahawaan ng COVID-19 bagamat

huwwag tayong magiging kampante dahil maaari parin tayong
mahawaan nito.

3. Pang-ugnay na ginagamit sa paglalahad at pagasalaysay

Paglalahad
- Mayroon tunguhing ipaliwanag ang isang pangyayari, opinion, kabatiran, at
mga kaisipan (Bayados, 2001).

- Sinasaklaw ang malawak na bahagi ng sinusulat at binabasa ng mga tao gaya

ng aklat, diksiyunaryo, manwal, ensiklopedya, artikulo, editorial, katha, mga
panuuri ng aklat, dula, pelikula, at mga komposisyong pangwika (Rubin,
1995).

- Isang pagpapaliwanag na obhektibo o walang pagkampi sa may sapat na

etalye na pawing pampalaak ng kaalaman ssa paksang binibgyang linaw nang
lubos na maunaaan ng may interes o kawilihan (Arrogante, 1994).
 Pagsasalaysay
- Isang pagkukuwento
- Pinakamagitin at pinakpopular na paraan ng pagpapahayag (Bayados, 2001)
- isang pagpapahayag na naglalayong maghayag ng sunod-suno na pangyayari,
palasak, at madalas na kailanganin ng tao.

Gumagamit ng mga pag-ugnay na:

a. una…ikalawa…ikatlo
 Unang nagpamalas ng interes ukol sa uaping pangkapayapaan ang mga
rebelde.
b. Sa simula
 Sa simula ay maayos ang kanilang samahan.
c. Ang kasunod
 Ang kasunod na pangayayari ay ang pagsasagaa ng mga paraan upang
mailatag ang plano sa pagkakasundo.
d. Sa wakas
 Sa wakas, nakamit na ang lupain ng Minanao ang kapayapaang matagal
na nating inaasam.
e. Bilang pagtatapos
 Bilang pagtatapos, marapat na makisangkot ang lahat ng Pilipino upang
mapanatiling payapa at ligtas ang Mindanao.
f. Sa madaling sabi
 Sa madaling sabi, ang pangmatagalang solusyon hinggil sa siagalot sa
Mindanao ay n tanging paraan upang ito’y wakasan.
g. Kung gayon
 Kung gayon, marapat tayong magtulungan at magturingang magkapatid
upang maiwasan ang hidwaan.
h. Sa lahat ng ito
 Sa lahat ng ito, pagmamahalan at paggalang ang nakikita kong lunas sa
suliranin sa igmaan.
Pangalan: __________________________________ Petsa: ______________
Antas/Seksiyon: ____________________________ Iskor: ______________

Gawin Mo

A. Punan ng sanhi o bunga ang bawat pangungusap at gumamit ng mga

pang-ugnay sa pagbibigay ng sanhi at bunga.

1. Repleksiyon ng kasiningan ng ating mga ninuno ang mga katutubog awitin

2. Pangalagaan ang mga sinaunang panitikan

3. Nagsisilbing tagapayo ng kanilang pinuno ang babaylan

4. Naghahandog siya ng dote

5. Nagsasagawa ng ritwal ang Babaylan

6. Ang mga sinaunang Pilipino ay malakas ang pananalig sa mga Diyos

7. May angking kapangyarihan ang mga Babaylan

B. Gamitin sa pangungusap ang sumusunod na mga pang-ugnay na

ginagamit sa panghihikayat.
1. talaga

2. totoo

3. mabuti
4. sigurado

5. Hindi,

6. ngunit,

7. subalit

8. datapwat

C. Magbigay ng halimbawa ng pangungusap na gumagamit ng pag-ungay sa

paglalahad at pagsasalaysay.

1.

2.

3.

4.

5.

D. Gumawa ng isang sanaysay na gumagamit ng mga pang-ugnay sa

pagbibigay ng sanhi at bunga, panghihikayat, at paglalahad at pagsasalaysay
tungkol sa kalagayan ng Pilipinas ngayong panahon ng pandemya.

Gabay na tanong.
1. Ano ang kalagayan ng Pilipinas bago magkaroon ng pandemya?
2. Ano ang naging kalagayan ng Pilipinas ngayong panahon ng pandemya?
3. Ano ang magiging resulta kapag nagpatuloy ang pandemya?