Pagkatapos ng aralin ay inaasahan kong naipaliliwanag ang kabutihang

dulot ng pag-aalaga ng hayop na may dalawang paa at pakpak o isda.

ALAMIN NATIN!!!

Ano ang makikita sa dalawang

larawan? Ano ang pagkakaiba ng
dalawa?
 TUKLASIN NATIN!!!

Mayaman sa iba’t ibang anyong-tubig ang ating bansa. Dahil dito, ang
pangingisda ang isa sa mga pangunahing hanapbuhay sa bansa, pangalawa lamang ang
pagsasaka. Bukod dito marami ring tao sa iba’t ibang lugar o pamayanan ang
nagtatayo ng palaisdaan – maliit man ito o malaki. Ang pag-aalaga ng isda o
fishculture ay tinatawag na malaking tulong sa kabuhayan ng isang mag-anak.
Natutugunan nito ang kanilang pang-araw-araw na pangangailangan. Mapagkukunan
din ito ng regular na kita ng pamilya para matustusan naman ang pangmatagalang
pangangailangan.

Ang pag-aalaga ng isda ay iniaangkop sa laki ng

lugar o palaisdaan at sa kakayahan at kapital ng mag-
anak na nais mag-alaga nito. Bangus at tilapia ang
karaniwang malawakang inaalagaan sa bansa. Mahalaga
ang pagiging masikap, matiyaga, at mapagtiis sa pag-
aalaga. Mahalaga rin ang pagsunod sa mga alituntunin at
mga pangunahing hakbang sa pag-aalaga ng mga ito.
Kalaunan, sa masusing pagsisikap at pagtutulungan ng
buong mag-anak, makakamtan din ang bunga ng
paghihirap.

KAHALAGAHAN NG ISDA

Ang isda, katulad ng manok, baboy at baka ay

may napakahalagang bahaging ginagampanan sa ating
hapag-kainan. Karaniwang ito ang makikita sa hapag-
kainan ng isang mag-anak na Pilipino dahil mura at masustansiya ito. Nakukuha ang
iba’t ibang isda sa iba’t ibang anyong-tubig mayroon sa bansa. Maganda ito sa ating
katawan bilang pinaggagalingan ng protina. Sa tamang pag-aalaga ng isda,
matutugunan ang iba pang mga suliranin sa bansa lalo na sa pagkain. Mainam din
itong gawing hanapbuhay.

WASTONG PAG-AALAGA NG ISDA

Ang pag-aalaga ng isda ay madaling gawin. Kailangan lamang ang isang lugar
na may sukat na apat na metro ang lapad, limang metro ang haba, at isa at
kalahating metro ang lalim. Ang ganitong kalaking sukat na ginawang fishpond ay
maari nang maglagay ng isdang aalagaan upang makatulong sa isang pamilyang may
dalawa o tatlong anak.

Upang hindi tumagos ang tubig, ang paligid ng pag-aalagaan ay sinesemento.

Pagkatapos itong gawin, lagyan ng tubig buhat sa poso o sa ilog. Hindi magandang
gamitin ang tubig na may halong kemikal dahil maaaring ikamatay ng semilya o binhi
ng isda. Lagyan ng tubig hanggang isang metro ang lalim. Hagisan ng dumi ng manok
o itik upang magkaroon ito ng pataba. Pagkatapos nito, mayroon ka nang munting
fishpond.

MGA DAPAT TANDAAN SA PAGSISIMULA NG FISH POND

May mga dapat na isaalang-alang sa pagsisimula ng isang fish pond.

A. Binhi

Maaaring alagaan dito ang bangus, tilapia, gurami, hito, at karpa. Ang tilapia
ay mabilis lumaki. Maaaring anihin ito sa loob ng dalawa hanggang tatlong buwan.
Inaabot naman ang karpa ng mga isang taon bago ito anihin. Anim na buwang pag-
aalaga naman bago anihin ang bangus

B. Lokasyon

Pumili ng lugar na malapit sa pagkukunan ng tubig (ilog, balon, o poso) sa

buong taon. Upang mapabilis ang pagdami ng lumot na nagsisilbing pagkain ng
tilapia, dapat na ang lugar ay naaarawan at hindi rin naman binabaha tuwing
umuulan o sa panahon ng tag-ulan.

C. Pagkain

Ang maliliit na halamang-dagat na makikita nating berde na lumulutang sa

tubig ay pagkain ng mga isda. Ang mga itlog ng kulisap sa tubig, suso, darak, at
tinapay ay pagkain din ng alagaang isda. May mga pagkaing komersiyal din na
mabibili sa pamilihan. May mga iba pang pagkain ang mga isda, ito ay ang mga liya
(planktons) o maliliit na halamang-dagat na kulay berde.

D. Pag-aalaga

Ang fish pond ay dapat na nilalagyan ng pataba o dumi ng hayop upang

mapanatiling mataba at maging malinis ang paglaki ng isda. Ang malalaking isda
ay dapat nang alisin upang magkaroon ng malaking lugar ang mga lumalaking isda.
Dapat ihiwalay ang malaking isda dahil ang mga ito ay kumakain ng isdang maliliit
pa. Huwag pabayaang matuyo ang tubig nang mababa sa itinakdang sukat para sa
isang fish pond. Hindi dapat umapaw ang palaisdaan upang hindi makatakas ang
mga isda. Iwasan ding matapunan ang fish pond ng anumang bagay na nakalalason.

PAGSUBAYBAY (MONITORING) SA ALAGANG ISDA

Hindi nagtatapos sa pagkakaroon ng maliit na fish pond at pagpapakain sa

mga isda ang iyong gagawin. Kailangan din maitala mo ang araw-araw na
pagbabagong pisikal sa mga ito – ang paglaki ng mga binhi mula sa semilya hanggang
sa magakaroon ito ng palikpik, ang uri ng ipinapakain mo rito, kung may namamatay
ba sa mga ito, at iba pa. Gumawa ng talaan upang makita at masubaybayan mo nang
lubusan ang paglago o pagkalugi ng iyong pag-aalaga ng isda.

PAG-AANI NG TILAPYA

Ang tilapia ay maaari nang anihin pagkaraan ng tatlo hanggang apat na

buwan. Mabilis lumaki at dumami ang tilapia kaya iwasan ang magsiksikan ang mga
ito sa fish pond.

PAGSASAPAMILIHAN NG ALAGANG ISDA

Ang mga hayop na inaalagaan ay inaani rin tulad ng gulay. Kung kailangang,
dinadala sa pamilihan at ipagbibili nang buhay. Maging maingat lamang sa paghawak
o paglilipat ng mga ito upang hindi mamatay agad at mabilasa.

Upang maging matagumpay ang paghahayupan, maaaring gumawa ng

simpleng anunsiyo o kaya ay flyers na ibibigay sa mga kakilala, kapitbahay upang
maipaalam lamang ang pagsasapamilihan ng iyong produkto. Maaari ka ring
magbenta online para sa mas malawak na sakop.
 Ang pag-aalaga ng isda ay isa sa mga
solusyon upang matugunan ang
problema sa malnutrisyon sa ating
bansa.

PAGYAMANIN NATIN!!!

Sagutin ang sumusunod sa iyong kuwaderno.

1. Ano-ano ang dapat na isinasaalang-alang kung mag-aalaga ng isda?

2. Bakit hindi dapat magsiksikan ang mga isda sa fish pond?

3. Paano nakabubuti ang paghihiwalay ng malalaking isda sa maliliit na isda?

4. Ano-ano ang pakinabang na natatamo sa pag-aalaga ng hayop at isda?

5. Paano malalaman na kumita o nalugi sa ginawang paghahayupan?