MİLLî EDEBİYAT DÖNEMİ

IÇERIK ÖSYM TARZI

1. Millî Edebiyat’ın Genel
Özellikleri
2. Millî Edebiyat Dönemi
Şiiri
3. Millî Edebiyat Romanı
4. Millî Edebiyat Hikâyesi
5. Millî Edebiyat
Tiyatrosu
6. Millî Edebiyat Dönemi
Öğretici Metinleri
7. Millî Edebiyat Dönemi
Sanatçıları
7 Maddede
Millî Edebiyat Dönemi
Millî Edebiyat, -------- Selanik’te çıkan ------- dergisiyle
başlar. İlk belirtileri ---- 1899’da yayımladığı Türkçe
Şiirler adlı kitabında görülür. Bu akım, temel düşünceleri
olan, yazı dilini sadeleştirmekle ilgili görüşlerini ---
- adlı makalede açıklamıştır.
Bu parçada boş bırakılan yerlere aşağıdakilerden
hangisi sırasıyla getirilmelidir?
A) 1860’ta, Tercüman-ı Ahval, Ömer Seyfettin’in, Şiir
ve İnşa
B) 1911’de, Genç Kalemler, Mehmet Emin Yurdakul’un,
Yeni Lisan
C) 1896’da, Servet-i Fünun, Ziya Gökalp’ın, Edebiyat
ve Hukuk
D) 1911’de, Genç Kalemler, Ali Canip Yöntem’in, Yeni
Lisan
E) 1909’da, Servet-i Fünun, Faruk Nafiz Çamlıbel’in,
Sanat

kamp2020 Edebiyat

MİLLî EDEBİYAT DÖNEMİ

1. Madde: Millî Edebiyat’ın Genel Özellikleri

2. Madde: Millî Edebiyat Dönemi Şiiri

3. Madde: Millî Edebiyat Romanı

4. Madde: Millî Edebiyat Hikâyesi

5. Madde: Millî Edebiyat Tiyatrosu

6. Madde: Millî Edebiyat Dönemi Öğretici Metinleri

7. Madde: Millî Edebiyat Dönemi Sanatçıları

www.youtube.com/kampus
Ne soruldu?
Edebiyatı etkileyen düşünce akımları (Osmanlıcılık, Batıcılık, Türkçülük
vb.)
Genç Kalemler dergisi ve Yeni Lisancılar
Millî Edebiyat’ın genel özellikleri
Millî Edebiyat şiiri, roman ve hikâyesi (En çok roman ve hikâye)
Millî Edebiyat sanatçıları ve eserleri (En çok Yakup Kadri, Halide Edip)
Dönemin bağımsız sanatçıları (En çok Yahya Kemal, Mehmet Akif)

AYT’de kaç soru soruldu?

2018 AYT 3 soru
2019 AYT 2 soru

Kaç soru sorulur?

Sınavda Millî Edebiyat Dönemi’nden en az 2 soru gelir.

Taktik
Millî Edebiyat Dönemi roman ve hikâyesini, özellikle de Yakup Kadri’yi bilin.

kamp2020 Edebiyat

TÜRK EDEBİYATININ DÖNEMLERİ

İSLAM ÖNCESİ İSLAM ETKİSİNDE GELİŞEN BATI ETKİSİNDE GELİŞEN

TÜRK EDEBİYATI TÜRK EDEBİYATI TÜRK EDEBİYATI
(...-11. Yüzyıl) (11-19. Yüzyıl) (19. Yüzyıl-...)

Tanzimat Edebiyatı
Sözlü Edebiyat Dönemi Geçiş Dönemi
(1860-1896)

Servetifünun Edebiyatı
Yazılı Edebiyat Dönemi Divan Edebiyatı
(1896-1901)

Fecriati Topluluğu
Halk Edebiyatı
(1909-1912)

Millî Edebiyat Dönemi

Anonim Halk Edebiyatı
(1911-1923)

Âşık Tarzı Halk Edebiyatı

Dinî-Tasavvu Halk Edebiyatı

www.youtube.com/kampus
 Birinci 93 Harbi
Tanzimat Meşrutiyet Meclis’in İkinci Balkan Kurtuluş Cumhuriyet’in
Fermanı II. Abdülhamit Kapatılması Meşrutiyet Savaşları Savaşı İlanı
1839 1876 1877-78 1908 1912-1913 1919-1922 1923

Tercüman-ı Serveti Fünun Fecriati Genç Kalemler

Yayın Yönetmeni Beyannamesi’nin Dergisi
Ahval Gazetesi Tevfik Fikret
1860 Hazırlanması Yeni Lisancılar
(1896) 1909 1911

Tanzimat
Edebiyatı Servetifünun Fecriati Millî Edebiyat Memleketçi
(1860-1896) Edebiyatı Topluluğu Edebiyat
(1896-1901) (1909-1912) (1911-1923)

kamp2020 Edebiyat

Millî Edebiyat

www.youtube.com/kampus
AKIM AMAÇ TEMSİLCİLERİ YAYIN SONUÇ
Osmanlı vatandaşlığı te- Namık Kemal, Ziya Tercüman-ı Gayrimüslimlerin bağım-
Osmanlıcılık melinde devletin bütünlü- Paşa, Ahmet Mithat Ahval, Tasvir-i sızlık ilanlarıyla etkisiz
ğünü korumak Efendi Efkâr, Hürriyet kalmıştır.
İslam birliği temelinde Müslüman unsurların
Mehmet Akif Ersoy, Sırat-ı Müstakim,
İslamcılık devletin bütünlüğünü koru bağımsızlık ilanlarıya
Eşref Edip Sebilü’r-Reşat
mak etkisiz kalmıştır.
Her alanda Batı’yı örnek Tevfik Fikret, Meh- Bazı inkılaplara temel
Batıcılık alarak devletin bütünlü- met Rauf, Abdullah İçtihat oluşturmuştur. Etkisi
ğünü korumak Cevdet sürmektedir.
Bütün Türkleri bir araya Ahmet Vefik Paşa,
Türk Yurdu, Türk Millî Edebiyat’ın ve Cum-
toplayarak (Turancılık) Şemsettin Sami, Meh-
Türkçülük Dili Dergisi, Genç huriyet’in temeli olmuş
-
devletin bütünlüğünü koru- met Emin Yurdakul,
Kalemler tur. Etkisi sürmektedir.
mak Yeni Lisancılar

kamp2020 Edebiyat

1. Madde

Millî Edebiyatın Genel Özellikleri

Millî Edebiyatın Millî Edebiyat Millî Edebiyat Millî Edebiyat

Genel Özellikleri Dönemi Şiir Romanı Hikâyesi

1. Madde 2. Madde 3. Madde 4. Madde

Millî Edebiyat Millî Edebiyat Dönemi Millî Edebiyat

Tiyatrosu Öğretici Metinleri Dönemi Sanatçıları

5. Madde 6. Madde 7. Madde

www.youtube.com/kampus
Millî Edebiyat'ın oluşumu

1789 Fransız İhtilali sonrasında milliyetçilik akımı bütün dünyayı etkiler.

1839’da ilan edilen Tanzimat Fermanı sonrasında Osmanlıda kültürel bağlamda
milliyetçilik akımı doğar.
II. Meşrutiyet (1908) sonrasında siyasal milliyetçilik (Türkçülük) öne çıkar.
1908’de ilk Türkçü dernek olan Türk Derneği kurulur.
1911’de Türk Ocakları kurulur.
1911’de Selanik’te çıkan Genç Kalemler dergisi ile Millî Edebiyat başlar.
Bu dergide milliyetçilik/Türkçülük akımı savunulur.
Milliyetçilik/Türkçülük akımı 1912’de başlayan Balkan Savaşları ile etkisini
artırır.
Fecriaticilerin bir kısmı Millî Edebiyat’a katılır.
Millî Mücadele Dönemi’nde milliyetçilik/Türkçülük akımı gücünün zirvesine
ulaşır.
Cumhuriyet’in ilanından sonra milliyetçilik dönüşerek altı ilkeden biri olur.

kamp2020 Edebiyat

Yeni Lisan Hareketi

Mehmet Emin Yurdakul 1899’da Türkçe Şiirler adlı bir kitap yayımlar.
Bu kitapta sade dille, hece ölçüsüyle millî temaların işlendiği şiirler yer alır.
Mehmet Emin Yurdakul’un Türkçe Şiirler adlı kitabı Millî Edebiyat’ı haber verir.
1911’de Selanik’te Genç Kalemler dergisi çıkar ve Millî Edebiyat başlar.
Genç Kalemler dergisinde Yeni Lisan başlıklı bir makale yayımlanır.
Sade Türkçe anlayışı bir dava olarak ilk kez bu dergide ele alınır.
Söz konusu dergi ve makale Millî Edebiyat’ın öncülerine ad olur (Genç
Kalemler/Yeni Lisancılar)
Yeni Lisan hareketinin kurucuları
Ziya Gökalp, Ömer Seyfettin, Ali Canip Yöntem
Yeni Lisan hareketinin lideri
Ziya Gökalp
Yeni Lisan makalesinin yazarı
Ömer Seyfettin
Millî Edebiyat kavramını ilk kez kullanan
Ali Canip Yöntem

www.youtube.com/kampus
Yeni Lisan makalesinde açıklanan ilkeler Yeni Lisancıların Edebiyata Bakışı
Arapça ve Farsçaya ait gramer Edebiyat, Tanzimat Dönemi’ne kadar
kurallarını kaldırılmalı. İran’ın etkisinde kaldı.
Arapça kelimeler Türkçede söylendiği Tanzimat’tan sonra Fransız edebiyatının
gibi yazılmalı. taklitçisi oldu.
Dile yerleşmiş Arapça terimler atılmamalı. Dil ile edebiyat, Doğu-Batı taklitçiliğinden
Diğer Türk lehçelerinden kelime kurtarılmalı.
alınmamalı. Edebiyat artık kendi özüne dönmeli,
Yazı dilinde İstanbul ağzı esas alınmalı. yerli ve millî olmalı.
Millî bir edebiyat, millî bir dille
Yeni Lisan makalesinin etkileri oluşturulabilir.
Dilde yalınlık esas alınmalı.
Yepyeni, pırıl pırıl bir Türkçe doğdu.
Halk edebiyatından yararlanılmalı.
Osmanlıcadan millî/ulusal dile geçiş
sağlandı. Millî ölçü olan hece ölçüsü kullanılmalı.
Konu seçiminde yerlilik ve millilik ilkeleri
esas alınmalı.

kamp2020 Edebiyat

Millî Edebiyat’ın genel özellikleri

Türkçülük/Turancılık akımından etkilenilmiştir.

Toplum için sanat anlayışı benimsenmiştir.
Anadolu coğrafyası ve Anadolu insanı edebiyata taşınmıştır.
Konu, tema, kişi seçiminde yerlilik ve millîlik ilkeleri esas alınmıştır.
Tür, kültür ve dil bakımından Türk edebiyatının tarihsel kaynaklarına yönelme
gerçekleşmiştir.
Millî Mücadele anlatılmıştır.
En temel ilke olarak sade dil anlayışı belirlenmiştir.
Millî ölçü olan hece ölçüsü benimsenmiştir.
Halk şiiri nazım şekillerinden yararlanılmıştır.
Türkçe; bilim, sanat ve edebiyat dili hâline getirilmeye çalışılmıştır.
Şiirde romantizm, nesirde realizm akımlarından etkilenilmiştir.

Temsilcileri: Ziya Gökalp, Ömer Seyfettin, Ali Canip Yöntem, Mehmet Emin
Yurdakul, Fuat Köprülü, Hamdullah Suphi, Yakup Kadri, Halide Edip, Reşat Nuri,
Refik Halit ...

www.youtube.com/kampus
 2. Madde

Millî Edebiyat Dönemi Şiir

Millî Edebiyatın Millî Edebiyat Millî Edebiyat Millî Edebiyat

Genel Özellikleri Dönemi Şiir Romanı Hikâyesi

1. Madde 2. Madde 3. Madde 4. Madde

Millî Edebiyat Millî Edebiyat Dönemi Millî Edebiyat

Tiyatrosu Öğretici Metinleri Dönemi Sanatçıları

5. Madde 6. Madde 7. Madde

kamp2020 Edebiyat

Millî Edebiyat Dönemi’nde (1911-1923) şiir üç koldan yol almıştır:

Millî Edebiyat şiiri

Saf şiir anlayışına bağlı kalınarak Halkın yaşayışını ve değerlerini
(Sade dille ve hece ölçüsüyle yazılan şiir anlatan manzumeler
yazılan şiir)

Yeni Lisancılar Ahmet Haşim

Mehmet Akif
Beş Hececiler Yahya Kemal

www.youtube.com/kampus
 MİLLî EDEBİYAT ŞİİRİ (SADE DİLLE, HECE ÖLÇÜSÜYLE YAZILAN ŞİİR)

Aruz bırakılmalı, hece kul-
lanılmalı.
Doğu edabiyatı da (di-
van şiiri), Batı edebiyatı
da (Tanzimat, Servetifü-
nun, Fecriati) taklit edil
memeli.
Anadolu coğrafyası ve in-
sanı anlatılmalı
(Halk şiiri etkisi var, na-
zım birimi dörtlük)
SANAT
Aruz sizin olsun, hece bizimdir. Dilde sadeleşme anlayışı
Halkın söylediği Türkçe bizimdir. benimsenmeli, halkın ko-
nuştuğu dil esas alınmalı.
“Leyl” sizin, “şeb” sizin, “gece” bizimdir.
Değildir bir manâ üç ad’a muhtaç.
Irmağız, her akan sele uymayız,
Şarktan garba esen yele uymayız,
El uysun bize, biz ele uymayız. Şiir yerli ve millî olmalı.
Biz dilmaç değiliz, yalvacız yalvaç.
Halk bir viran kale, duvarı siyah
Giren de pişman, girmeyen de ah “Halka doğru” gidilmeli
(halktan kültürün özü alın-
Duyarız biz ona hürmet, siz ikrah,
malı, ona da medeniyet gö-
Size dert veren şey bize bir felâh! türülmeli).

(Ziya Gökalp)

kamp2020 Edebiyat

Millî Edebiyat şiirinin (sade dille, hece ölçüsüyle yazılan şiir) genel özellikleri

Milliyetçilik/Türkçülük/Turancılık akımından etkilenilmiştir.

Temel ilke olarak dilde sadeleşme anlayışı benimsenmiştir.
Sanatlı, süslü bir dil ve anlatımdan kaçınılmıştır.
Söyleyişte ve anlatımda hitabet tonu egemendir.
Şiirlerde lirik bir söyleyişten ziyade didaktik bir yaklaşım tercih
edilmiştir.
Millî ölçü olduğundan hece ölçüsü esas alınmıştır.
Halk şiirinden yararlanılmıştır.
Anadolu coğrafyasına ve insanına yöneliş başlamıştır.
Millî coşkuyu artırıcı, moral verici şiirler yazılmıştır.
Toprak kayıpları, ülkenin ve halkın sorunları anlatılmıştır.
Vatan sevgisi, kahramanlık yanında bireysel temalar da işlenmiştir.

Temsilcileri: Mehmet Emin Yurdakul, Ziya Gökalp, Ali Canip Yöntem,

Beş Hececiler (Orhan Seyfi Orhon, Enis Behiç Koryürek, Halit Fahri
Ozansoy, Yusuf Ziya Ortaç ve Faruk Nafiz Çamlıbel)

www.youtube.com/kampus
 SAF ŞİİR ANLAYIŞINI BENİMSEYEN ŞİİR

MERDİVEN

Nazım biçimi yeni, Batı et- Ağır, ağır çıkacaksın bu merdivenlerden, Tema, yerli ve millî değil;
kisini gösteriyor. doğa ve fanilik temaları iş
Eteklerinde güneş rengi bir yığın yaprak, lenmiş.
Ve bir zaman bakacaksın semâya ağlayarak...

Sular sarardı... yüzün perde perde solmakta,

Aruz ölçüsü, Doğu etkisi- Kızıl havâları seyret ki akşam olmakta... Sembolizm akımının açık
ni gösteriyor. etkisi var.

Eğilmiş arza, kanar, muttasıl kanar güller;

Durur alev gibi dallarda kanlı bülbüller,

Sular mı yandı? Neden tunca benziyor mermer?

Yoruma açık, kapalı, imge- Sanat için sanat anlayışını
sel bir anlatım var. yansıtan bireysel bir şiir.
Bu bir lisân-ı hafîdir ki ruha dolmakta,

Kızıl havâları seyret ki akşam olmakta...

(Ahmet Haşim)

kamp2020 Edebiyat

Saf şiir anlayışını benimseyen şiirin genel özellikleri

Bir mesaj verme kaygısından uzak durulmuştur.
Öğreticilikten kaçınılmıştır.
Sadece estetik güzellik ortaya koymak amaçlanmıştır.
Tahkiye (hikâye etme) anlayışı benimsenmemiştir.
Hem eski hem de yeni nazım şekilleri kullanılmıştır.
Genellikle bireysel temalar işlenmiştir.
Biçim, içerik; anlam ve ahenk uyumu söz konusudur.
İmgelerden yararlanılmıştır.
Sezdirme ve çağrıştırma söz konusudur.
Kapalı bir anlatımı vardır ve yoruma açıktır.
Parnasizm, sembolizm, empresyonizm akımlarının etkisinde kalınmıştır.

Temsilcilerİ: Ahmet Haşim, Yahya Kemal

www.youtube.com/kampus
 HALKIN YAŞAYIŞINI VE DEĞERLERİNİ ANLATAN ŞİİR

Diyaloglardan yararlanıl-
mış, konuşma dili kulla-
nılmış.
SEYFİ BABA
Tahkiye (hikâye etme)
- Şimdi anlat bakalım, neydi senin hastalığın?
tekniği kullanılmış.
Nezle oldun sanırım, çünkü bu kış pek salgın.

- Mehmed Ağ’nın evi akmış. Onu aktarmak için

Dama çıktım, soğuk aldım, oluyor on beş gün.

Halkın yaşayışı anlatılmış. Aruz ölçüsü kullanılmış,

Ne işin var kiremitlerde a sersem desene! ahenk unsurlarından ya-
İhtiyarlık mı nedir, şaşkınım oğlum bu sene. rarlanılmış,

Hadi aktarmıyayım... Kim getirir ekmeğimi?

Oturup kör gibi, nâmerde el açmak iyi mi?

Halkın değer yargıları an- Toplum için sanat anlayışı
latılmış, öğreticilik sezi Kim kazanmazsa bu dünyâda bir ekmek parası: benimsenmiş, realist bir
liyor. tutum takınılmış.
Dostunun yüz karası; düşmanının maskarası!

(Mehmet Akif)

kamp2020 Edebiyat

Halkın yaşayışını ve değer yargılarını anlatan şiirin (manzum hikâye) genel özellikleri

Biçimsel olarak şiire benzeyen (ölçülü, uyaklı, dizeler hâlinde yazılmış) hikâyelere manzum
hikâye denir.

Toplum için sanat anlayışı benimsenmiştir.

Kafiye ve redif gibi ahenk unsurlarından yararlanılmıştır.
Didaktik ögelere yer verilmiştir.
Aruz ölçüsü kullanılmıştır.
Hikâye etme tekniği (tahkiye) kullanılmıştır.
Olay, kişi, yer, zaman ögelerine yer verilmiştir.
Günlük konuşma dilinin söz varlığından yararlanılmıştır.
Nazım, nesre yaklaştırılmıştır.
Diyaloglara yer verilmiştir.

Temsilcileri ve en önemli örnekleri

Mehmet Akif Ersoy: Küfe, Mahalle Kahvesi, Hasta, Köse İmam, Seyfi Baba, Kocakarı ile
Ömer
(Önceki dönemlerden) Tevfik Fikret: Balıkçılar, Hasta Çocuk, Nesrin, Ramazan Sadakası

www.youtube.com/kampus
 3. Madde

Millî Edebiyat Romanı

Millî Edebiyatın Millî Edebiyat Millî Edebiyat Millî Edebiyat

Genel Özellikleri Dönemi Şiir Romanı Hikâyesi

1. Madde 2. Madde 3. Madde 4. Madde

Millî Edebiyat Millî Edebiyat Dönemi Millî Edebiyat

Tiyatrosu Öğretici Metinleri Dönemi Sanatçıları

5. Madde 6. Madde 7. Madde

kamp2020 Edebiyat

Kahramanlar Türklerden
ve halktan seçilmiştir. Millî Mücadele anlatılmış-
Ayşe’ye neler söyleyebilirdim? Sadece: tır.
— İhsan seni koruyor, Ayşe, dedim.

Sade bir dil kullanılmıştır.
Anadolu’ya açılma söz ko-
nusudur.
— Bana bak, Peyami, ben, en çok beni koru-
mak isteyen lerden, rafta saklanacak bir Ülke halkının yaşamı ve
nevi mahlûk gibi beni sakınanlardan nefret ülke sorunları yansıtıl-
ederim. Ben, İzmir için ne üfek atabilirim, ne mıştır.
de İzmir’in düşmanlarını at üstünde kovalaya-
bilirim. Fakat İzmir yolunda gömleksiz, tütün-
süz, hatta ekmeksiz, kimsesiz ölenlerin haya-
tında biraz teselli olabilirim.
Millî duygular yansıtılmış-
tır.
(Halide Edip, Ateşten Gömlek)

www.youtube.com/kampus
 Millî Edebiyat romanının genel özellikleri

Yerlilik ve millîlik ilkesi benimsenmiştir.

Konu, mekân, kişi seçiminde yerlilik ve millilik ilkeleri esas alınmıştır.
Tip ve karakterler daha çok, Türklerden seçilmiştir.
Millî Mücadele, Doğu-Batı çatışması, kuşak çatışması, Türklerin uzak geçmişi
ele alınmıştır.
Halka doğru anlayışı benimsenmiştir.
Memleketi ve memleket gerçeklerini yansıtmak amaçlanmıştır.
İstanbul dışına çıkılıp Anadolu ve Anadolu insanı anlatılmıştır.
Yurdun her bir köşesi mekân olarak kullanılmıştır.
Her tabakadan insanın yaşantısı yansıtılmıştır.
Arapça ve Farsça sözcüklerden uzak, sade bir dil kullanılmıştır.
Realizm akımının etkisinde kalınmıştır.
Gözlemci gerçekçi anlayış benimsenmiştir.

Temsilcileri: Ömer Seyfettin, Yakup Kadri Karaosmanoğlu, Refik Halit Karay,

Halide Edip Adıvar, Reşat Nuri Güntekin, Aka Gündüz, Ahmet Hikmet Müftüoğlu

kamp2020 Edebiyat

Sinekli Bakkal
Ateşten Gömlek (Soytarının Kızı)
Yazar: Halide Edip Yazar: Halide Edip
Kişiler: Peyami, İhsan, Ayşe Kişiler: Rabia,
Mekân: İstanbul, İzmir, Peregrini (Osman),
Eskişehir, Ankara Vehbi Dede, Selim
Paşa, Kız Tevfik
Kurtuluş Savaşı anlatılır.
Mekân: İstanbul
Vatanseverlerin Anadolu’ya
geçerek Millî Mücadele’ye II. Abdülhamit Dönemi (İstibdat
katılmaları, çetelerle yapılan Dönemi) eleştirilir.
mücadeleler konu edilir. Tiplerin çoğu gelenekleri,
Kahramanlar idealist, vatansever görenekleri çerçevesinde
kişilerdir. işlenir.
Eser, Peyami’nin günlüklerinden Karagöz ve orta oyunu hakkında
oluşmaktadır. ayrıntılı bilgi verilir.
Ayşe’nin yazdığı mektuplar da Batı’nın akla dayanan sanat
romanda önemli bir yere sahiptir. anlayışı ile Doğu’nun kalbe
dayanan sanat ve mistiği sen-
Romanın adı Yakup Kadri’den
tezlenir.
alıntıdır.

www.youtube.com/kampus

Vurun Kahpeye
Yazar: Halide Edip
Kişiler: Aliye, Tosun Bey,
Ömer Efendi, Hacı Fettah
Mekân: Anadolu’da bir
kasaba
Kurtuluş Savaşı anlatılır.
Romanın başkişisi Aliye;
vatansever, idealist bir
öğretmendir.
Mevlevilik yüceltilirken
yobazlık ve bağnazlık
eleştirilir.
kamp2020
Kiralık Konak
Yazar: Yakup Kadri
Kişiler: Seniha, Naim Efendi,
Hakkı Celis
Mekân: İstanbul
Olaylar II. Meşrutiyet Dönemi’nden
Kurtuluş Savaşı’nın ilk yıllarına
kadar geçen sürede yaşanır.
Kuşak çatışması teması işlenir.
Dede-torun arasındaki hayat tarzı
ve zevk farklılığı çevresinde
modernleşme sürecinde apart-
man ve konak hayatı anlatılır.
www.youtube.com/kampus
Tatarcık
Yazar: Halide Edip
Kişiler: Lale (Tatarcık), Recep
Konu/tema: Fakir bir köyün
(Türkiye) fakir insanları (halk)
anlatılır. Doğu-Batı sentezini
gerçekleştirmiş ideal kadın tipi
sergilenir. Eğitim teması işlenir.
Yeni Turan
Yazar: Halide Edip
Kişiler: Samiye (Kaya), Oğuz,
Hamdi Paşa
Konu/tema: Türkçülük ideolojisini
anlatan ütopik bir romandır.
Osmanlıcılık-Türkçülük akımları
arasındaki çatışma üzerinden
siyasi düşünceler yansıtılır.
Edebiyat
Nur Baba
Yazar: Yakup Kadri
Kişiler: Nur Baba,
Nigar, Ziba Hanım
Mekân: İstanbul
II. Meşrutiyet yıllarında bir
Bektaşi tekkesinde yaşanan
yozlaşmış ilişkiler konu alınır.
Şeyh ile, evli bir kadının
arasındaki yasak aşk anlatılır.
Tekkelerin toplumda neden
olduğu yıkımlar sergilenir.
Roman, yazarın Çamlıca’daki
Bektaşi tekkesine devam ettiği
yıllardaki gözlemlerine
dayanır.
Hüküm Gecesi Sodom ve Gomore
Yazar: Yakup Kadri Yazar: Yakup Kadri
Kişiler: Ahmet Kerim, Kişiler: Kaptan
Samiye, Sırrı Bey Jackson Reed,
Leyla, Necdet
Mekân: İstanbul
Mekân: İstanbul
II. Meşrutiyet sonrasında yaşanan
siyasi olaylar yansıtılır. Mütareke Dönemi İstanbul’unun
bozukluk ve çöküntüleri
Osmanlı’nın bozulan sosyal yapısı,
anlatılır.
iktidar ile muhalefet arasındaki
siyasi çekişmeler anlatılır. İşgalcilerle iş birliği yapan
kesimler eleştirilir.
İttihat ve Terakki yılları, gazeteci
Ahmet Kerim’in yaşadıkları çevre- Siyasi ve toplumsal tarih için
sinde sergilenir. belge niteliği taşır.

kamp2020 Edebiyat

Yaban Ankara
Yazar: Yakup Kadri Yazar: Yakup Kadri
Kişiler: Ahmet Celal, Sa- Kişiler: Selma,
lih Ağa, Bekir Çavuş, Emine Neşet Sabit, Hakkı
Bey, Yıldız
Mekân: Eskişehir’in Porsuk
Çayı’na yakın bir köy Mekân: Ankara
Kurtuluş Savaşı anlatılır. Yaban romanının devamı niteliğinde
olup Kurtuluş Savaşı sonrası ve
Aydın-halk çatışması teması işlenir.
Cumhuriyet’in ilk yılları anlatılır.
Türk aydını ile Türk köylüsü
Millî Mücadele ruhunun
arasındaki derin uçurum yansıtılır.
pörsümesi, ekonomik
Anadolu insanının içinde bulunduğu politikaların başarısız olması,
durum sergilenir. halk ile aydın kesim arasında-
Yazarın Tetkik-i Mezalim Heyeti ki kopukluğun sürmesi
ile dolaştığı Anadolu’da yaptığı eleştirilir.
gözlemlerin izleri görülür İyimserlik korunarak romanın
sonunda bir Türkiye ütopyası
anlatılır.

www.youtube.com/kampus

Panorama (I-II)
Yazar: Yakup Kadri
Kişiler: Servet Bey, Halil
Ramiz, Mühendis Ragıp, Hacı
Emin, Fuat
Ankara romanının devamı
niteliğindedir ve Ankara’daki
iyimserlik yitirilmiştir.
Cumhuriyet’in 1950’lere
kadarki serüveni değer-
lendirilir.
İnkılapların yerleşmesi için
daha çok zamana ihtiyaç
duyulduğu ileri sürülür.
Panorama-I’de, Cumhuri-
yet’ten sonraki devrimler
dönemi; Panorama-II’de
Atatürk’ün ölümünden
sonraki yıllar eleştirel bir
yaklaşımla ele alınır.
kamp2020
İstanbul’un İç Yüzü
(İstanbul’un Bir Yüzü)
Yazar: Refik Halit
Kişiler: İsmet, Kani,
Fikri, Dilara
Mekân: İstanbul
İstanbul’un iki dönemi sosyal ve
kültürel hayattaki değişimle ve-
rilir.
II. Meşrutiyet öncesinin
zenginleriyle II. Meşrutiyet
sonrasındaki güç ve servet sa-
hiplerinin yaşam ve anlayışları
yansıtılır.
Harp zenginleri ve vurguncular
eleştirilir
www.youtube.com/kampus
Hep O Şarkı
Yazar: Yakup Kadri
Kişiler: Münire, Cemil Bey
Konu/tema: Olaylar Abdülaziz,
V. Murat ve Abdülhamit
dönemlerinde geçer. Saraya
yakın, eski İstanbullu üst
tabakasının hayatı anlatılır.
Konak/yalı hayatının çöküşü
yansıtılır.
Bir Sürgün
Yazar: Yakup Kadri
Kişiler: Dr. Hikmet, Cemal, Ragıp
Konu/tema: II. Abdülhamit
Dönemi’nde Paris’e kaçan Jön
Türklerin yaşamı konu edilir.
Dönemin aydınları ve onların
zihniyetleri yansıtılır.
Edebiyat
Yezidin Kızı
Yazar: Refik Halit
Kişiler: Hikmet Ali,
Zeliha
Mekân: Suriye,
Sincar Dağları
Yezîdîler’in yaşayışı, inançları
anlatılır.
 Refik Halit Karay'ın diğer romanları

Sürgün
İttihatçı-İtilafçı çatışması yansıtılır. Sürgündeki saray mensuplarının yaşamı eleştirel
bir bakıştan sunulur. Yazarın hayatının benzerini yaşayan bir Osmanlı subayının
Beyrut, Halep ve Şam’daki hayatı sergilenir. Romanın başkişisi Hilmi Efendi’dir.

Çete
Hatay’ın Türklere ait olduğu tezi işlenir. Hatay ve Çukurova çevresindeki
çetelerin Fransızlara karşı direnişi an latılır. Olaylar Nezih (Kıran Bey) ile Nina
aşkı etrafında sunulur.

Anahtar
Cumhuriyet’ten sonra yeni bir hayata ve sosyeteye ayak uydurmaya çalışan
bir ailenin dramıdır. Romanın başkişileri Kenan ve Perihan’dır. Olaylar İstanbul’da
geçer.

Nilgün
Türk Prensesi Nilgün, Mapa Melikesi Nilgün ve Nilgün’ün Sonu adlı üç kitaptan
oluşur. II. Dünya Savaşı yıllarında çeşitli sebeplerle yurt dışında kalmış Türklerin
hayatları anlatılır.

kamp2020 Edebiyat

Çalıkuşu Yeşil Gece

Yazar: Reşat Nuri
Kişiler: Feride, Kamuran,
Hayrullah Bey, Munise
Mekân: İstanbul, Anadolu
İstanbul Kızı adıyla tiyatro oyunu
olarak basılmış, sonra Çalıkuşu
adıyla romanlaştırılmıştır.
Anadolu’nun ve Anadolu insanının
durumu yansıtılır.
Eğitim teması işlenir.
Yazarın kendi hayatından ve
Anadolu gözlemlerinden izler
taşır.
Yazar: Reşat Nuri
Kişiler: Ali Şahin, Hacı
Emin, Eyüp Hoca, De-
li Necip
Mekân: İstanbul, Sa-
rıova
Eğitimdeki medrese-modern okul
ikiliği gündeme getirilir.
Medreseler eleştirilerek eğitim
alanındaki inkılaplar meşrulaş-
tırılır.
Millî Mücadele anlatılır.
Olaylar Cumhuriyet öncesinde
geçse de inkılapları savunanlarla
inkılaplara karşı çıkanların
portresi çizilir.

www.youtube.com/kampus
Acımak
Yazar: Reşat Nuri
Kişiler: Zehra, Mürşit
Efendi
Kişisel değişimleri konu alması
bakımından Zehra’nın, hatıra def-
terindeki maceralar bakımından
da Mürşit Efendi’nin romanıdır.
Zehra’nın yaşadığı pişmanlıklar
ve iç dönüşüm anlatılır.
İdealist öğretmen Zehra’nın
Anadolu’da gözlemlediği yozlaşma
yansıtılır.
Yaprak Dökümü
Yazar: Reşat Nuri
Kişiler: Ali Rıza Bey,
Hayriye Hanım, Fik-
ret, Leyla, Necla,
Şevket
Batılılaşmayı yanlış anlamanın
toplumsal yapı ve aile kurumu
üzerindeki yıkıcı etkisi anlatılır.
Tanzimat’tan beri üzerinde
durulan Batılılaşma özentisinin
olumsuz sonuçları yansıtılır.
Lüks içinde ve rahat yaşama
özentisi eleştirilir.

kamp2020 Edebiyat

Reşat Nuri Güntekin’in diğer romanları

Gizli El
Reşat Nuri Güntekin’in ilk romanıdır. Romanın kişileri Şeref Bey, Seniha Hanım,
Aziz Paşa’dır. Olaylar Birinci Dünya savaşı yıllarında yaşanmaktadır. Olaylar
Gemlik ve İstanbul’da geçmektedir. İnsan, yakın çevre ve toplum iç içe ele
alınmıştır.

Dudaktan Kalbe
Hüseyin Kenan, Lamia, Cavidan arasındaki aşk üçgeni anlatılır.

Miskinler Tekkesi
Zengin ve soylu bir ailenin çocuğu olan kahramanın dilenecek hâle düşmesi
anlatılır. Osmanlı’nın çöküş döneminin sosyal yaşamı yansıtılır. Osmanlının mesleksiz
ve beceriksiz elit miskinlerinin yeni düzende düşebildikleri durumlar dramatize
edilir.

Damga
II. Abdülhamit Dönemi paşalarından birinin oğlu olan İffet ile ders verdiği Cemil
Kerim Bey’in karısı Vedia ile aralarında aşk anlatılır. Kişilerin duygusal dünyaları,
ülkenin sosyal durumu bağlamında yansıtılır. Roman, yazarın çocukluk anılarından
izler taşır. Dönemin İstanbul hayatını sergiler.

www.youtube.com/kampus
 4. Madde

Millî Edebiyat Hikâyesi

Millî Edebiyatın Millî Edebiyat Millî Edebiyat Millî Edebiyat

Genel Özellikleri Dönemi Şiir Romanı Hikâyesi

1. Madde 2. Madde 3. Madde 4. Madde

Millî Edebiyat Millî Edebiyat Dönemi Millî Edebiyat

Tiyatrosu Öğretici Metinleri Dönemi Sanatçıları

5. Madde 6. Madde 7. Madde

kamp2020 Edebiyat

Millî Edebiyat hikâyesinin genel özellikleri

Türkçülük adı verilen ulusçuluk hareketinden etkilenilmiştir.

Edebiyatta ulusal kaynaklara dönme düşüncesi benimsenmiştir.
Memleketin, memleket gerçeklerinin, yerli hayatın yansıtılması
amaçlanmıştır.
Realizm akımından etkilenilmiş, gözlemci gerçekçi anlayışa bağlı kalınmıştır.
Genellikle toplumsal temalar işlenmiştir.
Konular tarihten ve günlük hayattan seçilmiştir.
Kurtuluş Savaşı anlatılmıştır.
Sade dil anlayışına uyulmuştur.
Ömer Seyfettin, halkın kullandığı dille olay hikâyeleri yazmıştır.
Refik Halit’in hikâyelerinde gözlem ve mizah önemli yer tutar.
Memduh Şevket Esendal, 1908-1920 arasında olay hikâyeleri, 1920 sonrasında
durum hikâyeleri yazmıştır.
Temsilcileri: Ömer Seyfettin, Refik Halit Karay, Halide Edip Adıvar, Yakup
Kadri Karaosmanoğlu, Reşat Nuri Güntekin, Aka Gündüz, Memduh Şevket Esendal

www.youtube.com/kampus
 5. Madde

Millî Edebiyat Tiyatrosu

Millî Edebiyatın Millî Edebiyat Millî Edebiyat Millî Edebiyat

Genel Özellikleri Dönemi Şiir Romanı Hikâyesi

1. Madde 2. Madde 3. Madde 4. Madde

Millî Edebiyat Millî Edebiyat Dönemi Millî Edebiyat

Tiyatrosu Öğretici Metinleri Dönemi Sanatçıları

5. Madde 6. Madde 7. Madde

kamp2020 Edebiyat

Kuramsal ve kurumsal çalışmalar yapılmıştır.

1914’te Darülbedayi kurulmuştur.
1917’de Darülbedayi’de ilk yerli oyun olarak Halit Fahri Ozansoy'un manzum
oyunu Baykuş sergilenmiştir.
1919’da Temaşa adlı tiyatro dergisi çıkmaya başlamıştır.
1920’de Afife Jale, Darülbedayi’de sahneye çıkmış, bir oyunda rol alan ilk
Müslüman Türk kadını olmuştur.
En büyük yenilik, doğal ve sade dil olmuştur.
İbnürrefik Ahmet Nuri ve Musahipzade Celal tiyatro yazarlığına odaklanmıştır.
Osmanlı’nın son dönemi, saray yaşamı, istibdat yılları eleştirilmiştir.

Temsilcileri: İbnürrefik Ahmet Nuri, Musahipzade Celal, Aka Gündüz, Reşat Nuri,
Ömer Seyfettin, Halide Edip, Yakup Kadri, Mithat Cemal, Halit Fahri, Yusuf Ziya,
Faruk Nafiz

www.youtube.com/kampus
 6. Madde

Millî Edebiyat Dönemi

Öğretici Metinler
Millî Edebiyatın Millî Edebiyat Millî Edebiyat Millî Edebiyat
Genel Özellikleri Dönemi Şiir Romanı Hikâyesi

1. Madde 2. Madde 3. Madde 4. Madde

Millî Edebiyat Millî Edebiyat Dönemi Millî Edebiyat

Tiyatrosu Öğretici Metinleri Dönemi Sanatçıları

5. Madde 6. Madde 7. Madde

kamp2020 Edebiyat

Balkan Savaşları, Birinci Dünya Savaşı ve Millî Mücadele yaşandığından gezi

yazısı gelişememiştir.
Yakup Kadri ile Yahya Kemal, düzyazı dilini oluşturma çabasındaki girişimlerin
öncülerinden olmuştur.
Öğretici türler, siyasi ve edebî görüşleri açıklamanın aracı olarak görülmüştür.
Toplumu aydınlatma ve bilinçlendirme amacı güdülmüştür.
Genellikle dil, kültür, edebiyat ve tarih konularına ağırlıklı olarak işlenmiştir.
Edebiyat tarihiyle ilgili çalışmalar yapılmıştır.
Millî edebiyat anlayışının önceki edebiyat anlayışlarına karşı eleştirileri
yansıtılmıştır.
Halkın anlayabileceği sade bir dil kullanılmıştır.

Temsilcileri: Ziya Gökalp, Ömer Seyfettin, Ali Canip Yöntem, Halide Edip Adıvar,
Yakup Kadri Karaosmanoğlu, Yahya KemalBeyatlı

www.youtube.com/kampus
Anı
Sanatçılar bu dönemde yaşadıkları olayları ve gözlemlerini daha sonra anılarında
anlatmışlardır.
Yakup Kadri Karaosmanoğlu: Gençlik ve Edebiyat Hatıraları, Zoraki Diplomat, Anamın
Kitabı
Refik Halit Karay: Üç Nesil, Üç Hayat
Halide Edip Adıvar: Türk’ün Ateşle İmtihanı, Mor Salkımlı Ev
Falih Rıfkı Atay: Mustafa Kemal’in Mütareke Defteri, Çankaya
Yahya Kemal Beyatlı: Siyasi ve Edebî Portreler
Gezi Yazısı
Savaşlar nedeniyle bu dönemde gezi yazısına odaklanılamamıştır.
Bu dönem sanatçıları daha sonra gezi yazısı türünde önemli eserler vermiştir.
Falih Rıfkı: Bizim Akdeniz, Taymis Kıyıları, Tuna Kıyıları, Deniz Aşırı
Reşat Nuri: Anadolu Notları
Makale
Türkçülük akımını ortaya koymak, halkı aydınlatmak, siyaseti yönlendirmek gibi
amaçlarla makaleler yazılmıştır.
Ziya Gökalp, Fuat Köprülü, Ömer Seyfettin makale türünde eser veren başlıca
yazarlardır.
Ömer Seyfettin: Yeni Lisan
Yusuf Akçura: Üç Tarz-ı Siyaset

kamp2020 Edebiyat

Eleştiri
Çoğunlukla dilin sadeleştirilmesi ve hece ölçüsü konular işlenmiştir.
Ali Canip: Millî Edebiyat Meselesi ve Cenap Bey’le Münakaşalarım
Deneme
Bu dönemde yazılan bazı yazılarda deneme niteliği taşır.
Yakup Kadri Karaosmanoğlu: Alp Dağlarından
Yahya Kemal Beyatlı: Aziz İstanbul
Biyografi
Yakup Kadri Karaosmanoğlu: Atatürk
Günlük
Ömer Seyfettin, Balkan Harbi günlerini anlatan Ruznâme adlı eseri bu türün
ilk örnekleri arasında yer alır.
Falih Rıfkı Atay’ın günlük türünde yazıları vardır.
Nutuk (Söylev)
Söylev türü II. Meşrutiyet Dönemi’nden sonra gelişmeye başlamıştır.
Rıza Tevfik Bölükbaşı, Ömer Naci, Selim Sırrı Tarcan, Mehmet Âkif Ersoy,
Hamdullah Suphi Tanrıöver söylevleriyle ilgi çeken kültür ve siyaset adamları
olmuşlardır.
Hamdullah Suphi Tanrıöver: Dağ Yolu

www.youtube.com/kampus
 7. Madde

Millî Edebiyat
Dönemi Sanatçıları
Millî Edebiyatın Millî Edebiyat Millî Edebiyat Millî Edebiyat
Genel Özellikleri Dönemi Şiir Romanı Hikâyesi

1. Madde 2. Madde 3. Madde 4. Madde

Millî Edebiyat Millî Edebiyat Dönemi Millî Edebiyat

Tiyatrosu Öğretici Metinleri Dönemi Sanatçıları

5. Madde 6. Madde 7. Madde

kamp2020 Edebiyat

Ziya Gökalp’tan ve Fecriatiden ayrılarak

Servetifünundan Dönemin bağımsız
Yeni Lisancılar Millî Edebiyattan etki- Millî Edebiyat’a katı-
gelenler sanatçıları
lenerek gelenler lanlar

Halit
� Fahri � Yakup
� Kadri
Ozansoy � � Mehmet Âkif
Karaosmanoğlu
Ersoy
Enis
� Behiç � Refik
� Halit Karay
�Mehmet Emin � � Yahya Kemal
Koryürek
Yurdakul � Ali
� Canip Yöntem Beyatlı
� � Ahmet Hikmet
Orhan
� Seyfi
�Ziya Gökalp Müftüoğlu � Fuat
� Köprülü � � Rıza Tevfik
Orhon
�Ömer Seyfettin Bölükbaşı
Yusuf
� Ziya Ortaç � Celal
� Sahir Erozan
� � Ebubekir Hazım
Faruk
� Nafiz � Hamdullah
� Suphi
Tepeyran
Çamlıbel Tanrıöver

www.youtube.com/kampus
 Ziya Gökalp
Yeni Lisan hareketinin ve Millî Edebiyat anlayışının teorisyenidir.
Türkçülük akımını sistemleştirmiştir.
Genç Kalemler’de Türkçülük ile ilgili görüşlerini açıklamıştır.
Modern anlamda ilk Türk sosyoloğudur.
Fikirlerini “Türk milletindenim, Garp medeniyetindenim, İslam ümmetindenim”
sözleriyle formülleştirmiştir.
Divan Edebiyatını Doğu’nun; Tanzimat ve Servetifünun edebiyatlarını Batı’nın
taklidi saymıştır.
Gerçek millî edebiyatı halk edebiyatı olduğunu belirtmiştir.
Destan ve masallardan çıkarılacak bir Türk romantizmi peşinde olmuştur.
Dilde uydurmacılık hareketine karşı çıkmıştır.
Edebiyatı, düşüncelerini aktarmanın bir aracı olarak görmüştür.
Şiirlerinde didaktik bir üslubu benimsemiş, düşünceyi öne çıkarmıştır.

Eserleri
Şiir: Kızıl Elma, Yeni Hayat, Altın Işık
Makale-inceleme: Türkleşmek İslamlaşmak Muasırlaşmak, Türkçülüğün Esasları,
Türk Töresi, Doğru Yol, Türk Medeniyet Tarihi

kamp2020 Edebiyat

Ömer Seyfettin
Yeni Lisan makalesinin yazarıdır.
Genç Kalemler’de Türkçülük ile ilgili görüşlerini açıklamıştır.
Hikâyeciliği meslek edinmiştir.
Millî bir edebiyatın ancak halkın kullandığı dille gerçekleşeceğini
belirtmiştir.
Genç Kalemler’de sade Türkçe ile yazdığı hikâyelerini yayımlamıştır.
Eserlerinde tasvir ve tahlile değil, olaya önem vermiştir.
Kısa öykü türünün sevilip benimsenmesinde büyük katkısı olmuştur.
Maupassant tarzı öyküler yazan en ünlü öykücülerimizden biridir.
Ferman, Pembe İncili Kaftan gibi öykülerinde Türk tarihinden aldığı konuları;
Kaşağı, Diyet, Beyaz Lale gibi öykülerinde kendi yaşamından aldığı konuları
işlemiştir.
Realizmden etkilenmiştir.
Efruz Bey’in ön sözünde “Hakikati görüldüğü gibi, edebiyat yapmadan yazmak
istedim.” der.
Osmanlı toplumunun ahlaki ve kültürel yaşamını gerçekçi şekilde yansıtmıştır.
Eserleri
Hikâye: Yüksek Ökçeler, Gizli Mabet, Bahar ve Kelebekler, Beyaz Lale,
Asilzadeler, Başını Vermeyen Şehit, Bomba, Diyet, İlk Düşen Ak, Falaka, Forsa,
Pembe İncili Kaftan, Perili Köşk, Zeytin Ekmek
Roman: Ashab-ı Kehfimiz, Efruz Bey, Yalnız Efe

www.youtube.com/kampus
Ali Canip Yöntem
Önce Fecriatî ’ye girip onun sanat anlayışına uygun şiirler yazmıştır.
1911’den sonra, şiirlerini Yeni Lisan anlayışıyla yazmaya başlamıştır.
Ömer Seyfettin ve Ziya Gökalp ile Genç Kalemler dergisini çıkarmıştır.
“Millî Edebiyat” kavramını ortaya atmış, kurucuları arasında yer almıştır.
Ömer Seyfettin ve Ziya Gökalp ile birlikte Yeni Lisan anlayışını açıklamaya
çalışmıştır.
Şiiri bıraktıktan sonra edebî incelemelerle uğraşmıştır.
Kaval adlı şiiri hece ölçüsünün ilk başarılı örneklerindendir.
Cenap Şahabettin ile edebiyat anlayışı üzerine tartışmıştır.

Eserleri
Şiir: Geçtiğim Yol
Eleştiri: Millî Edebiyat Meselesi ve Cenap Bey’le Münakaşalarım
Antoloji: Türk Edebiyatı Antolojisi
Biyografi: Ömer Seyfettin Hayatı ve Eserleri
Makale: Epope, Edebî Nevilerle Mesleklere Dair Malumat

kamp2020 Edebiyat

Mehmet Emin Yurdakul

“Türk Şairi”, “Milli Şair” olarak anılmaktadır.
Türkçülük akımının öncülerindendir.
Türk Yurdu Cemiyeti ve Türk Ocağı’nın kurucuları arasında yer
almıştır.
Sanat hayatına Servetifünun Dönemi’nde başlamış, bu topluluğa katılmadan
Türkçü çizgide yol almıştır.
Sade dille ve hece ölçüsüyle yazdığı şiirler Servetifünun ve Fecriati şiirine
tepkidir.
Türkçe Şiirler lı şiir kitabı Millî Edebiyat şiirinin habercisi niteliğindedir.
Cenge Giderken adlı şiiri, Türklük şuurunu anlatan ilk şiiridir.
Biz Nasıl Şiir İsteriz adlı şiiri Millî Edebiyat’ın poetikası sayılır.
Halk şiirinden etkilendiği şiirlerinde lirizm zayıftır, kuru bir söyleyiş dikkati
çeker.
Bütün şiirlerini hece ölçüsüyle yazmıştır.
Şiiri düz yazıya yaklaştırmıştır.
Eserleri
Şiir: Türkçe Şiirler, Türk Sazı, Ey Türk Uyan, Tan Sesleri, Ordunun Destanı,
Dicle Önünde, Hastabakıcı Hanımlar, Turana Doğru, Zafer Yolunda, İsyan ve
Dua, Aydın Kızları

www.youtube.com/kampus
 Mehmet Fuat Köprülü
20. yüzyıl yazar ve edebiyat tarihçilerindendir.
Edebiyata Fecriati Topluluğu’nda şiir yazarak başlamıştır.
Üniversitede Türk edebiyatı ve Türk edebiyata tarihi alanında çalışmalar
yapmıştır.
Türk edebiyatı tarihini modern ve bilimsel yöntemlerle ilk kez o aydınlığa çıkarmıştır.
Edebiyat tarihini medeniyet tarihinin bir parçası olarak görmüştür.
Edebiyat ile tarihî ve toplumsal gelişmeleri bir bütün olarak değerlendirmiştir.
Avrupa’da birçok üniversitenin bilim kurullarına üye seçilen ilk Türk bilginidir.
İslam Ansiklopedisi’nin yayımlanmasında görev almıştır.
Divan ve halk şairi üzerinde incelemeler yapmıştır.
1919 yılında yayımlanan Türk Edebiyatında İlk Mutasavvıflar adlı eseri büyük yankı
uyandırmıştır.
Türk Edebiyatı Tarihi adlı eseri bu alanın ilk bilimsel çalışmalarından biridir.
Ziya Gökalp’ın düşüncelerinden etkilenmiştir.
Hece ölçüsüyle ve millî konuları işleyen şiirler yazmıştır.
Eserleri
Nesir: Türk Edebiyatında İlk Mutasavvıflar, Türk Edebiyatı Tarihi, Türkiye Tarihi
I, Bugünkü Edebiyat, Millî Edebiyat Cereyanının İlk Mübeşşirleri ve Divan-ı Türki-i
Basit, Divan Edebiyatı Antolojisi,Türk Saz Şairleri

kamp2020 Edebiyat

Hamdullah Suphi Tanrıöver

Edebiyata Fecriati Topluluğu
içinde başlamıştır.
Hitabet türünü geliştiren
hatiplerdendir.
Namık Kemal’den etkilenmiştir.
Aşk ve tabiat konularına yöneldiği
ilk şiirlerinde sanatlı bir dil
kullanmıştır.
Millî Edebiyat etkisindeki
şiirlerinde sade bir dil kullanmıştır.
Yazılarında derin bir bilgiye
dayanan değerli tahliller ve
tasvirler yer alır.
1912’de Türk Ocağı başkanı
seçilmiştir.
Realist, idealist ve inkılapçıdır.
Ahmet Hikmet Müftüoğlu
Önce Servetifünun
sonrasında Millî edebiyatçılarla
hareket etmiştir.
Millî Edebiyat Dönemi’nde Türk
tarihini ve kültürünü anlatmıştır.
Millî edebiyat Dönemi’nde yazdığı
Gönül Hanım adlıeseri, Turancılık
düşüncesinin işlendiği tezli bir
romandır.
Gönül Hanım, Orhun Abideleri’nden
metin parçalarının yer aldığı ilk
eserdir.
Eserleri

Eserleri Hikâye: Hâristan ve Gülistan,

Çağlayanlar
Nutuk (söylev): Dağ Yolu
Roman: Gönül Hanım
Makale, fıkra: Günebakan

www.youtube.com/kampus
 Yakup Kadri Karaosmanoğlu
Edebiyata Fecriati
Topluluğu’nda başlamıştır.
Yahya Kemal ile Nev-Yunanilik
akımını kurmuştur.
Savaş yıllarında Millî Edebiyat’a
katılmıştır.
Tetkik-i Mezalim Heyeti ile
Anadolu’yu dolaşmıştır.
Realizm akımından etkilenmiştir.
Toplum için sanat anlayışına bağlı
kalmıştır.
Bazı eserlerinde kendi kişiliğini
gizlememiştir.
Genellikle bir tezi savunmuştur.
Romanları nehir roman özelliği
gösterir.
Romanlarında Tanzimat’tan
Demokrat Parti iktidarına kadarki
süreci anlatmıştır.
kamp2020
Halide Edip Adıvar
İdeal kadın tipinin anlatıldığı
ilk romanlarında aşk temasını
işlemiştir.
Kadın psikolojisi üzerinde
durmuştur.
Karakter yaratmada başarılıdır ve
yarattığı karakterlerle ünlenmiştir.
Romanlarında güçlü, idealist kadın
karakterler dikkati çeker.
Millî Edebiyat’ta Kurtuluş Savaşı,
Türkçülük akımı, sosyal çevre gibi
konuları işlemiştir.
Kurtuluş Savaşı’nda cephe gerisinde
hizmet vermiş, onbaşı rütbesini
almıştır.
Ateşten Gömlek, Vurun Kahpeye’de
Kurtuluş Savaşı’nı; Sinekli Bakkal,
Tatarcık, Sonsuz Panayır’da
toplumsal konuları ele almıştır.
Handan adlı romanı mektuplardan
oluşur.
www.youtube.com/kampus
Romanları çağdaş siyasal ve sosyal
tarihimizin panoramasını verir.
Toplumun gelişimini, nesillerin
yaşayış ve görüşlerini, kuşak
çatışmasını işlemiştir.
Kadro dergisinin kurucusudur.
Eserleri
Roman: Nur Baba, Kiralık Konak, Hüküm
Gecesi, Sodom ve Gomore, Ankara,
Yaban, Bir Sürgün, Panorama, Hep O
Şarkı
Hikâye: Bir Serencam, Rahmet, Millî
Savaş Hikâyeleri
Tiyatro: Nirvana, Veda
Mensur şiir: Erenlerin Bağından, Okun
Ucundan
Anı: Zoraki Diplomat, Anamın Kitabı,
Vatan Yolunda, Politikada 40 Yıl, Gençlik
ve Edebiyat Hatıraları
Monografi/biyografi: Ahmet Haşim,
Atatürk
Edebiyat
Doğu-Batı sentezini savunmuş,
Mevleviliği yüceltmiş, Doğu kültürünü
üstün tutmuştur.
Realizm akımında etkilenmiştir.
Eserleri
Roman: Raik’in Annesi, Seviye Talip,
Handan, Yeni Turan, Mev’ud Hüküm,
Ateşten Gömlek, Kalp Ağrısı, Vurun
Kahpeye, Zeyno’nun Oğlu, Sinekli
Bakkal, Yolpalas Cinayeti, Tatarcık,
Sonsuz Panayır, Akıle Hanım Sokağı
Hikâye: Harap Mabetler, Dağa Çıkan
Kurt, İzmir’den Bursa’ya, Kubbede Kalan
Hoş Sada
Tiyatro: Kenan Çobanları, Maske ve
Ruh
Anı: Mor Salkımlı Ev, Türk’ün Ateşle
İmtihanı
Refik Halit Karay Eserleri
Fecriati Topluğu içinde yer Roman: İstanbul’un İçyüzü, Yezidin Kızı,
almıştır. Çete, Sürgün, Nilgün, Yeraltında Dünya
Sonra Millî Edebiyat Var, Bugünün Saraylısı, İkibin Yılın
anlayışından etkilenmiştir. Sevgilisi, Dişi Örümcek, Kadınlar Tekkesi

Eserlerinde güçlü gözlem yeteneği, Hikâye: Memleket Hikâyeleri, Gurbet

Hikâyeleri
mizah ve eleştiri dikkati çeker.
Anı, sohbet, fıkra: Ay Peşinde, Bir
Kirpi takma adıyla yazdığı hiciv
İçim Su
yazılarıyla tanınmıştır.
Özgün üslubuyla olay hikâyeciliğinin Mizahi hiciv: Kirpinin Dedikleri
önde gelen temsilcilerinden
olmuştur.
Hikâyeciliği İstanbul sınırları dışına
çıkarmıştır.
Yurt gerçeklerini gözlemlere
dayanarak yansıtmıştır.
Orta Doğu insanının töre ve yaşamını
anlatmıştır.
İnsanların dürüst olmayan, kurnaz
ve menfaatçiyönlerini yansıtmıştır.
Realizm akımından etkilenmiştir.

kamp2020 Edebiyat

Reşat Nuri Güntekin Eserleri

Sade dili tercih etmiş,
konuşulan Türkçeyi roman
ve hikâye dili hâline
getirmiştir.
Millî Eğitim Bakanlığı müfettişi olarak
yurdun pek çok yerini gezmiştir.
Eserlerinde Anadolu hakkındaki
gözlem ve izlenimlerinden
yararlanmıştır.
Olay kahramanlarını çevreyle iç
içe, gerçekçi bir bakışla
yansıtmıştır.
Küçük hikâyelerinde mizahtan
yararlanmıştır.
Tiyatrolarında aile ve toplum
hayatının çeşitli yönlerini sahneye
aktarmıştır.
Mizah yazılarında keskin ve alaycı
bir dili tercih etmiştir.
Eserlerinde iyimser ve yapıcı bir
bakışla sosyal eleştiri yapmıştır.
Roman: Gizli El, Çalıkuşu, Damga,
Dudaktan Kalbe, Akşam Güneşi, Bir
Kadın Düşmanı, Yeşil Gece, Acımak,
Yaprak Dökümü, Kızılcık Dalları, Gökyüzü,
Eski Hastalık, Ateş Gecesi, Değirmen,
Miskinler Tekkesi, Kavak Yelleri,
Harabelerin Çiçeği, Son Sığınak, Kan
Davası
Hikâye: Gençlik ve Güzellik, Roçild
Bey, Eski Ahbap, Tanrı Misafiri, Sönmüş
Yıldızlar, Leyla ile Mecnun, Olağan İşler
Tiyatro: Hançer, Eski Rüya, Şemsiye
Hırsızı, Taş Parçası, Hülleci, Eski Şarkı,
Balıkesir Muhasebecisi, Tanrıdağı
Ziyafeti
Gezi yazısı: Anadolu Notları

www.youtube.com/kampus
 Ali Aka Gündüz
Tezli ve ideolojik romanlar yazmıştır.
Daha çok, toplumun alt tabakalarını anlatmıştır.
İlk hikâyelerinde Türkçü ve idealisttir.
Çocuklara milliyetçilik duygularını aşılamak için milli hikâyeler yazmıştır.
Eserlerinde Millet sevgisi, Millî Mücadele ve Atatürk’ü konu edinmiştir.
Dikmen Yıldızı adlı romanında Kurtuluş Savaşı’nı anlatmıştır.

Eserleri
Roman: Dikmen Yıldızı, Odun Kokusu, İki Süngü Arasında, Yaldız
Hikâye: Türk Kalbi, Sarı Zeybek
Tiyatro: Beyaz Kahraman, Gazi Çocuklar İçin
Şiir: Bozgun, Çocuk Kalbi, Türk Duygusu

kamp2020 Edebiyat

İbnürrefik Ahmet Nuri

Sekizinci
Tiyatroya odaklanmıştır.
Güldürürken ders vermeyi Musahipzade Celal
amaçlamıştır. Tiyatroya odaklanmıştır.
Sahne dilini kullanmada başarılı Konularını daha çok Osmanlı
olmuştur. tarihinden almıştır.
Eserlerinin çoğu uyarlamadır. Sosyal hayatı, töreleri, batıl
Komedi türüne yoğunlaşmıştır. inançları anlatmıştır.
Mizahî bir eleştirel tavrı
Eserleri benimsemiştir.
Tiyatro: Tiyatro: Şair, Tecdîd-i Orta oyunu geleneğinden
Nikâh, Kadın Tertibi, Dengi Dengine, yararlanmıştır.
Sivrisinekler, Ceza Kanunu, Asrî
Müzikal komedi türüne
Hülyalar,Çürük Merdiven, Şer’iye
yoğunlaşmıştır.
Mahkemesinde
Eserleri
Tiyatro: Köprülüler, İstanbul Efendisi,
Macun Hokkası, Kaşıkçılar, Yedekçi,
Demirbaş Şarl

www.youtube.com/kampus
 Dönemin Bağımsız Sanatçıları

Yahya Kemal Beyatlı Şiir dilinde “beyaz lisan” anlayışını

“İstanbul şairi” olarak ortaya atmıştır.
anılmaktadır. Parnasizm ve sembolizm
İstanbul’u Osmanlı tarihi ve akımlarından etkilenmiştir.
kültürünün bir aynası olarak Yazılarıyla Millî Mücadele’ye destek
görmüştür. vermiştir.
Yakup Kadri ile Nev-Yunanilik akımını
başlatmıştır.
Divan şiirinin ögelerini taklide
Eserleri
düşmeksizin yeni şiir anlayışlarıyla
birleştirmiştir. Şiir: Kendi Gök Kubbemiz, Eski Şiirin
Rüzgârıyla, Rubailer ve Hayyam
Türkçeyi aruza uydurmada çok
Rubailerini Türkçe Söyleyiş
başarılı olmuştur.
Deneme: Aziz İstanbul, Eğil Dağlar,
Ok şiiri dışında bütün şiirleri aruz
Edebiyata Dair, Tarih Musahabeleri
ölçüsü ile yamıştır.
Anı: Çocukluğum Gençliğim, Siyasi ve
Biçim ve ahenk mükemmelliğine
Edebî Hatıralar
dikkat etmiştir.
Nazım-nesir yakınlaşmasına karşı
çıkmıştır.

kamp2020 Edebiyat

Mehmet Akif Ersoy

İstiklal Marşı’nı yazmıştır ve “Millî Şair” olarak anılmaktadır.
Sırat-ı Müstakim mecmuasının başyazarlığını yapmıştır.
Şiirlerinde toplumla ilgili siyasi ve sosyal konuları işlemiştir.
Halkın yaşayış tarzını ve değerlerini yansıtmıştır.
Şiirde hayali değil, gerçeği esas almıştır.
Gözlemlerini dönemine göre yalın bir dille yansıtmıştır.
Türkçeyi aruza uydurmada çok başarılı olmuştur.
Manzum hikâyelerinde diyaloglardan yararlanmıştır.
Dizeleri yer yer kırarak şiiri düzyazıya yaklaştırmıştır.
Çanakkale, Bülbül, İstiklal Marşı gibi manzumeleri epik-lirik özellikler taşır.
Anadolu’yu dolaşarak şiir, yazı, konuşma ve vaazlarıyla Millî Mücadele’ye destek
vermiştir.
Eserleri
Şiir: Safahat, Süleymaniye Kürsüsünde, Hakkın Sesleri, Fatih Kürsüsünde, Hatıralar,
Asım, Gölgeler

www.youtube.com/kampus
 Rıza Tevfik Bölükbaşı
Ebubekir Hazım Tepeyran
Makaleleriyle Türkçülük
hareketine yön Realizm akımından
verenlerdendir. etkilenmiştir.
Felsefeye ilgisi nedeniyle Güçlü bir gözlem yeteneği
“Feylesof (filozof) Rıza” diye vardır.
anılmaktadır. Küçük Paşa adlı romanı, köye
Halk şairlerinden ve tekke yönelişin öncü romanları arasında
edebiyatından etkilenmiştir. yer alır.
Lirik şiirler kaleme almıştır. Kahramanlarını yöresel ağızla
konuşturmuştur.

Eserleri Eserleri
Şiir: Serab-ı Ömrüm Roman: Küçük Paşa
Çeviri: Ömer Hayyam Rubaileri Hikâye: Eski Şeyler

kamp2020 Edebiyat

7 Maddede

Millî Edebiyat Dönemi

Millî Edebiyatın Millî Edebiyat Millî Edebiyat Millî Edebiyat

Genel Özellikleri Dönemi Şiir Romanı Hikâyesi

1. Madde 2. Madde 3. Madde 4. Madde

Millî Edebiyat Millî Edebiyat Dönemi Millî Edebiyat

Tiyatrosu Öğretici Metinleri Dönemi Sanatçıları

5. Madde 6. Madde 7. Madde

www.youtube.com/kampus
ÖDÜLLÜ SORU
Aşağıdaki romanların hangisinde Kurtuluş Savaşı anlatılmamıştır?

A) Yaban

B) Ateşten Gömlek

C) İstanbul’un İçyüzü

D) Dikmen Yıldızı

E) Yeşil Gece

kamp2020 Edebiyat

www.youtube.com/kampus