Professional Documents
Culture Documents
Inżynier Budownictwa - Analiza Uszkodzeń Kanałów Sanitarnych Po Krótkim Okresie Eksploatacji - Art
Inżynier Budownictwa - Analiza Uszkodzeń Kanałów Sanitarnych Po Krótkim Okresie Eksploatacji - Art
pl/drukuj,3326
Od 2000 r. przybywa rocznie ok. 5700 km nowej sieci kanalizacyjnej. Niestety, nie
zawsze przesył ścieków jest dla środowiska przyrodniczego bezpieczny.
Większość wody zużywanej w gospodarstwach domowych odprowadzana jest poza budynek jako
ścieki. Do transportu ścieków z miejsca ich powstawania do miejsca ich unieszkodliwiania
(oczyszczalnie ścieków) wykorzystuje się sieć kanalizacyjną (wyjątek stanowią zbiorniki
bezodpływowe, z których ścieki przewożone są do oczyszczalni wozami asenizacyjnymi). Łączna
długość przewodów kanalizacyjnych w Polsce w 2008 r. wynosiła 94 694,5 km. Kanałami tymi
w 2008 r. przetransportowano 1 254 241,1 dam3 ścieków przemysłowych i komunalnych [1].
Rozbudowa i modernizacja sieci kanalizacyjnych oraz oczyszczalni ścieków w ramach Krajowego
Programu Oczyszczania Ścieków Komunalnych (2003 r.) jest obecnie jednym z priorytetowych
zadań gospodarki komunalnej [2]. Następstwem tego jest sukcesywny rozwój instalacji do
odprowadzania i unieszkodliwiania ścieków. Kolektory ściekowe podczas eksploatacji ulegają
uszkodzeniom związanym głównie ze starzeniem się materiału, z jakiego są wykonane, błędami
montażowymi, nieszczelnością połączeń, a także nadmiernym (w stosunku do założeń
projektowych) statycznym lub dynamicznym obciążeniem gruntu nad przewodem. Część uszkodzeń
powstaje już na etapie budowy kanalizacji, co jest związane z niewłaściwym składowaniem,
transportem i układaniem przewodów w wykopie [3].
Oznaczenia w tabeli: BAM – uszkodzenie spoiny, BAB – szczelina, BBF – infiltracja, BAH – wadliwe
połączenie, BAC – przerwanie, zapadnięcie, BAJ – przemieszczone złącze, BAG – połączenie
wystające, BAA – deformacja, BBC – odłożone osady
Wyniki badań ich analiza
Diagnostyka telewizyjna przewodów kanalizacyjnych w Krakowie, o łącznej długości 2706,9 m,
poddanych inspekcji po pięciu latach eksploatacji wykazała występowanie 9 rodzajów uszkodzeń.
W przewodach kamionkowych stwierdzono występowanie 7 typów uszkodzeń, w betonowych –
także 7, natomiast w kanałach z PCV – tylko 4 rodzaje uszkodzeń. Strukturę uszkodzeń
zarejestrowanych podczas badań przedstawiono w tabeli.
Największą liczbę uszkodzeń zlokalizowano w kanałach kamionkowych – prawie 46 uszkodzeń na
przeliczeniowej długości 1000 m przewodu. Nie oznacza to jednak, że kanały kamionkowe najmniej
nadają się do budowy kolektorów sanitarnych. Doświadczenia eksploatacyjne wskazują bowiem na
coś wręcz przeciwnego. Należy w tym przypadku zwrócić uwagę na strukturę uszkodzeń tych
kanałów; 27% uszkodzeń w kanałach kamionkowych stanowią wszelkiego rodzaju rysy, zaliczane
razem do kategorii szczeliny (BAB). W kanałach tych ponad 18 uszkodzeń (z ogólnej liczby 45,8)
stanowią niesprawności, które mogą mieć przyczynę w niewłaściwym wykonawstwie. Można do
nich zaliczyć przemieszczone złącza BAJ (zarówno poziome, jak i pionowe) oraz źle osadzone
trójniki zaliczane do kategorii BAG. Przesunięcia złączy mają zwykle miejsce przy stosowaniu
niewłaściwej podsypki lub przy nieodpowiednim jej zagęszczeniu. Wystające trójniki to ewidentne
błędy wykonawcze.
Wnioski
- Przeprowadzone badania stanu technicznego kanałów sanitarnych o średnicy 300 mm w Krakowie
po pięcioletnim okresie eksploatacji wykazały największą liczbę uszkodzeń w kanałach
kamionkowych (45,8 uszkodzeń na 1 km długości przewodu).
- Najczęściej występujące uszkodzenia w kanałach kamionkowych to szczeliny (27% wszystkich
zarejestrowanych uszkodzeń), połączenia wystające (22%), przemieszczone złącza (18%) oraz
uszkodzone spoiny (15% ogólnej liczby wszystkich uszkodzeń).
- Przyczyn wysokiej liczby uszkodzeń w kanałach kamionkowych upatruje się w błędach
popełnionych na etapie prac wykonawczych.
- Na badanych odcinkach wykonanych z rur betonowych stwierdzono występowanie ok. 32
uszkodzeń na długości 1 km. W kanałach betonowych dominowały uszkodzenia typu odłożone
osady (29% ogólnej liczby uszkodzeń), wadliwe połączenia (28%), rysy i szczeliny (21%) oraz
wystające połączenia (13%).
- W przewodach wykonanych z PCV stwierdzono podobną sumaryczną liczbę uszkodzeń jak
w kanałach betonowych. Uszkodzenia typu wadliwe połączenia (ponad 13 tego typu uszkodzeń na
długości 1000 m) oraz odłożone na dnie kanału osady (także 13 tego typu uszkodzeń na długości
przeliczeniowej 1000 m) stanowiły łącznie 78% wszystkich zlokalizowanych nieprawidłowości
w kanałach z PCV.
- Pomimo stosunkowo krótkiego okresu eksploatacji w kanałach wykonanych z różnych materiałów
występuje stosunkowo duża liczba uszkodzeń, które mogą być niebezpieczne dla środowiska
przyrodniczego poprzez potencjalną możliwość eksfiltracji ścieków z kanału do gruntu. Proces ten
po dłuższym okresie czasu może być przyczyną zapadnięć nawierzchni drogowej i innych groźnych
katastrof budowlanych.
Bibliografia