Professional Documents
Culture Documents
Filipino Pananaliksik FINAL 1
Filipino Pananaliksik FINAL 1
Filipino Pananaliksik FINAL 1
Ang mga kompuwesto na ginagawang mga gamot ay kadalasang mga organiko. Ito ay isang anyo ng radyasyong elektromagnetiko. Ang X-ray ay may wavelength
Ang kompuwestong organiko ay nahahati sa madaming mga klase ng mailiit na sa saklaw na 0.01 hanggang 10 nanometro na tumutugon sa mga prekwensiya sa
molekulang organiko at biologics na kadalasan namang ginagamit sa gamutang saklaw na 30 petahertz hanggang 30 exahertz at mga enerhiyang nasa saklaw na 100
preperasyon ng mga protina. Ang mga kompuwestong inorganiko at mga Ev hanggang 100 keV. Ang mga wavelength ay mas maikli kesa sa mga ultraviolet
kompuwestong organikong metal ay importante bilang gamot. ray at mas mahaba sa mga Gamma Ray. Isa itong aparatong ginagamit sa pagkuha ng
larawan ng mga buto at kaalaman ng katawan. Ang mga X-ray photon ay nagdadala
Ang kimikang pang medisina, sa madalas nitong mga proseso na nagtutuon ng ng sapat na enerhiya upang i-ionisa ang mga atoma at gambalain ang mga kawing
pansin sa maliit na molekulang organiko, ay kinakatawanan ng sintetikong kimikang molecular na gumagawa ritong isang uri nag-iionisang radyasayonan at kaya ay
organiko, aspekto ng mga likas na produkto at kimikang komputasyunalna may mapanganib sa buhay na tisyu. Ang isang napakataas na dosis ng radyasyason
malapit na pag sasama ng biyolohikang kimika enzymolohiya, at biyolohikang samanalang ang mas mababang dosis a nagpapataas ng panganib ng sinanhi ng
estruktural. radyasasyong kanser upang patayin ang mga selulang malignant gamit ang
teripiynag radyasasyon. Ito ay ginagamit rin para sa karaktersasyon ng materyal na
gamit ang spektroskopiyang x-ray.
Paggamit ng Ultrasound
Ang pagsasanib ay naglalayon na madiskubre at mag paunlad ng mga bagong
Ang transducer na ginagamit sa pagsaagawa ng ultrasound ai dinidikit lamang sa ng pagganap ay isang pokus ng pamumuhunan ng Genesus. Ang paggamit ng
katawan na nais silipin. Ang ang sound waves na tumatama sa sa bahagi ng katawan genomic na teknolohiya ay mapapahusay ang Genetic genetic improvement program
ay babalik bilang mga echo kasama ang imahe na bahaging sinusuri. Ang imaheng at sa gayon ay madaragdagan ang genetic value para sa aming mga customer. Sa
lumalabas ay pumapasok na direkta sa isang computer kung saan maaari itong i- buod, ang genomics ay isang karagdagang tool na maaaring magamit upang
record. Ang resulta ng pagsusuri ay tinitignan at binabasa ng isang ragiologist, at mapahusay ang pag-unlad ng genetiko. Ang mga karaniwang genotyping na hayop
ipaasa naman sa doktor at ang resulta ng ultrasound ay kadalassang makukuha para sa 60,000 SNPs ay hindi magagawa ng isang dekada ang nakalipas, ngunit
naman agad sapagkat ang resulta ay pumapasok ng “real time” kasabay ng ngayon at ang aming kaalaman sa pakikipag-ugnayan sa pagitan ng mga
pagsusuri. komplikadong katangian at mga gene ay lubhang nadagdagan. Ang genomic na
teknolohiya ay patuloy na nagpapabuti, na nangangahulugan ng mga pamamaraan
para sa genetic selection at genetic gain ay patuloy na mapapabuti. Ang tunay na
Paggamit ng Genomics layunin ng pagtaas ng pagpapabuti ng genetic ay magreresulta sa pinahusay na
halaga para sa mga customer ng Genesus
Ang genomics ay ang pag-aaral ng genome ng organismo, o lahat ng mga genes
nito. Ito ay naging posible sa paglago sa teknolohiya ng molekular genetic at
computational. Ang pagtukoy ng kumpletong pagkakasunud-sunod ng genome ng BIBLIYOGRAPI
hayop ay hindi magagawa sa ekonomiya sa industriya ng baboy. Gayunpaman, ang
mga solong nucleotide polymorphisms (SNPs) ay mga lokasyon sa genome kung International Human Genome Sequencing Consortium (2004). "Finishing the
saan ang pagkakaiba-iba ng DNA ay nasa kabuuan ng mga indibidwal. SNPs ay euchromatic sequence of the human genome." Nakuha noong Enero 12, 2019 mula sa
genomic tools na ginagamit sa baboy at iba pang mga industriya. Ang mga genomics https://tl.m.wikipedia.org/wiki/Genome_ng_tao?
ay naglalaro ng isang kritikal na papel sa higit na pag-unawa sa arkitektong genetiko fbclid=IwAR2ZhWxduxkkLF2TAw5UfzeuOqvCFiOVoi87Pl6awIrW54ekwyVukCgd
para sa maraming mahahalagang katangiang pangkabuhayan. Ang mga pagsusuri sa Utw
pagsasama ng genome ay dinisenyo upang makilala ang mga SNP na nakakaapekto
sa katangian ng interes. Ang mga pinag-aaralan ay partikular na kapaki-pakinabang Royal Society of Chemistry (2014). Learn Chemistry.Nakuha noong Enero 12, 2019
para sa mga komplikadong katangian (hal. Paglaban sa mga pathogens), mababang mula sa http://rsc.org/learn-chemistry/resource/res00001207/making-medicines
mga katangian ng reproductive (halimbawa, pagganap ng reproduktibo), mga
katangiang natuklasan mamaya sa buhay (lumaki hanggang matapos ang average na
pang-araw-araw na paggamit ng pagkain), at mga katangian na hindi maaaring
masukat sa mga kandidatong pinili bangkay at kalidad ng karne). Kapag nakilala ang
mga SNP na nauugnay sa mga katangiang ito, maaari itong maisama sa genetic
program. Ang tradisyonal na pagsusuri ng genetic ay gumagamit ng impormasyon
ng mga ninuno at mga tala ng pagganap ng kandidato sa pagpili at mga kamag-anak
nito upang tantiyahin ang halaga ng pag-aanak (EBV) ng hayop, na sa huli ay
ginagamit upang gumawa ng mga desisyon sa pagpili. Ang mga EBV ay nauugnay
sa isang pagsukat ng katumpakan, na isang driver ng pagpapabuti ng genetiko. Sa
pamamagitan ng genomics, ang EBVs ay maaaring tinantiya gamit SNP bukod sa
pedigree at impormasyon ng pagganap (genomic tinatayang halaga ng pag-aanak).
Ang mga EBV na ito ay karaniwang nauugnay sa mas mataas na mga katumpakan
kumpara sa tradisyonal na EBVs para sa parehong katangian. Sa wakas, ang
paggamit ng mga genomics ay nagbibigay-daan para sa pagpili o pre-pagpili ng mga
hayop sa isang mas bata edad. Ang pagpili ng mga hayop sa mga mas batang edad sa
huli ay nagdaragdag ng genetic gain.
Questex. (2011). Enterprise Innovation. Nakuha noong Enero 17, 2019 mula sa
Napakaraming mahuhusay na manggagamot ang naglahad ng kanilang mga pag-
https://www.enterpriseinnovation.net/article/philippine-healthcare hotline-starts-offering-
aaral kaya`t naging napakabilis ang pagsulong ng medisina sa ikalawangpung siglo,
ambulance-services-1627547064
nadiskubre ang insulin para sa diyabetis, chemotheraphy naman ang naging
panggamot sa kanser, dialysis para sa sakit sa bato, open-heart operation at mga
organ transplants (Makabagong medisina: Gaano kataas ang maaabot nito?)
Medisina sa Ikadalawampung Siglo: Ginamit ng Pranses na si Louis Pasteur ang pagbabakuna upang labanan ang rabis
at anthrax. Pinatunayan din niya na ang mga mikrobyo ay may malaking papel sa
pagdudulot ng sakit. Noong 1882, nakilala ni Robert Koch ang mikrobyo na
Sa pasimula ng ika-20 siglo, ang medisina ay nakatuntong sa mga balikat ng
nagdudulot ng tuberkulosis, na inilarawan ng isang istoryador bilang “ang
mahuhusay na manggagamot na ito at ng iba pa. Mula noon, naging napakabilis at
pinakamatinding nakamamatay na sakit noong ikalabinsiyam na siglo.” Makalipas
sunud-sunod ang pagsulong sa medisina—ang insulin para sa diyabetis,
ang mga isang taon, nakilala naman ni Koch ang mikrobyo na nagdudulot ng kolera.
chemotherapy para sa kanser, paggamot sa pamamagitan ng hormone para sa mga
Ganito ang sabi ng magasing Life: “Ang gawa nina Pasteur at Koch ang nagpasimula
kapansanan sa glandula, mga antibiotic para sa tuberkulosis, chloroquine para sa
sa siyensiya ng mikrobiyolohiya at umakay sa mga pagsulong sa imyunolohiya,
mga partikular na uri ng malarya, at dialysis para sa mga sakit sa bato, at gayundin
sanitasyon at kalinisan at nakatulong ng higit upang palawigin ang haba ng buhay
ang open-heart na operasyon, at mga paglilipat ng sangkap ng katawan, bilang
ng tao kaysa sa anumang pagsulong sa siyensiya sa nakalipas na 1,000 taon.”
pagbanggit sa ilan.
Ngunit ngayong nasa bukang-liwayway na tayo ng ika-21 siglo, gaano na kalapit Nasa Gene Therapy ba ang Solusyon?
ang medisina sa tunguhing magarantiyahan ang “isang katanggap-tanggap na antas
ng kalusugan para sa lahat ng tao sa daigdig”? Ipagpalagay na ngang sumusulong ang mga makabagong panggagamot.
Halimbawa, nadarama ng marami na hawak ng henetikong inhinyeriya ang susi sa
mas mabuting kalusugan. Pagkatapos ng pagsasaliksik sa Estados Unidos noong
dekada 1990 ng mga manggagamot na gaya ni Dr. W. French Anderson, ang gene
therapy ay inilarawan bilang “ang pinakakapana-panabik at pinakapopular na
bagong larangan ng pananaliksik sa medisina.” Sa katunayan, ang aklat na Heilen
mit Genen (Pagpapagaling sa Pamamagitan ng mga Gene) ay nagsasabi na sa
pamamagitan ng gene theraphy ang “siyensiya sa medisina ay maaaring nalalapit na
sa isang panibagong pagsulong. Totoo ito lalo na sa paggamot sa mga karamdaman
na hanggang sa ngayon ay wala pang lunas.”
Umaasa ang mga siyentipiko na darating ang panahon na malulunasan ang likas
na mga henetikong sakit sa pamamagitan ng pag-iiniksiyon sa mga pasyente ng mga
corrective gene. Maging ang mga mapaminsalang selula, gaya ng mga selula ng
Pagdaig sa mga Sakit: kanser, ay marahil mapangyayari na puksain nito ang ganang sarili. Ang pagsusuri
sa gene upang makilala ang pagiging madaling tablan ng isang tao ng partikular na
mga karamdaman ay posible na. Sinasabi ng ilan na ang pharmacogenomics—ang
Sa paglipas ng panahon, ang mga nakahahawang sakit gaya ng smallpox
pagbabago ng mga gamot upang ibagay sa henetikong kayarian ng isang tao—ang
(bulutong) ay paulit-ulit na nagdulot ng epidemya, pangingilabot, at kamatayan.
susunod na susulong. Ipinahiwatig ng isang prominenteng mananaliksik na balang
Isinulat ni Ar-Rāzī, isang Persiano noong ikasiyam na siglo na itinuturing ng ilan na
araw ay magagawa ng mga doktor na “suriin ang mga karamdaman ng kanilang edad na animnapu’t lima.” Ano kaya ang dahilan ng kapansin-pansing paglawig na
mga pasyente at bigyan sila ng angkop na mga bahagi ng hibla ng molekula upang ito ng haba ng buhay? Ipinaliwanag ni Hayflick na ito “ay dahilan na rin sa pagbaba
gamutin sila.” ng dami ng namamatay na mga bagong silang.” Ngayon, ipagpalagay natin na
kayang pawiin ng siyensiya sa medisina ang pangunahing mga sanhi ng kamatayan
Gayunman, hindi lahat ay kumbinsido na ang gene therapy ay nagbibigay ng ng matatanda—sakit sa puso, kanser, at istrok. Hindi ba iyan nagpapahiwatig ng
“silver bullet” na lunas sa hinaharap. Sa katunayan, ayon sa mga surbey, baka nga pagkakaloob ng imortalidad? Hinding-hindi. Sinabi ni Dr. Hayflick na kahit
ayaw ng mga tao na masuri ang kanilang henetikong kayarian. Marami rin ang magkagayon, “karamihan ng mga tao ay mabubuhay nang hanggang mga isang
natatakot na baka ang gene theraphy ay isang mapanganib na pakikialam sa daang taóng gulang.” Idinagdag pa niya: “Ang mga sentenaryong ito ay hindi pa rin
kalikasan. imortal. Ngunit ano ang ikamamatay nila? Sila’y basta hihina na lamang nang hihina
hanggang sa mamatay.”
Panahon lamang ang makapagsasabi kung ang henetikong inhinyeriya o iba pang
makabagong mga pamamaraan sa medisina ay makatutupad sa pagkagagandang Sa kabila ng pinakamahuhusay na pagsisikap ng siyensiya sa medisina, ang
pangako nito o hindi. Gayunman, may dahilan upang huwag labis-labis na umasa. pagpawi sa kamatayan ay hindi pa rin naaabot ng medisina. Bakit ganito ang
Inilalarawan ng aklat na The Clay Pedestal ang isang karaniwang siklo: “Isang kalagayan? At ang tunguhin ba na mabuting kalusugan para sa lahat ay isang
bagong therapy ang lalabas, na pinapupurihan sa mga pagpupulong ng mga imposibleng pangarap?
manggagamot at sa mga propesyonal na mga babasahin. Ang mga lumikha nito ay
nagiging tanyag sa kanilang propesyon, at pinapupurihan ng media ang pagsulong.
Matapos ang panahon ng pagsasaya at dokumentadong mga testimonyo bilang BIBLIYOGRAPI
pagsuporta sa kamangha-manghang panggagamot, magsisimula ang unti-unting
pagkasiphayo, na tumatagal mula sa ilang buwan hanggang sa ilang dekada. Pastuer, Louis (2007). Makabagong Medisina—Gaano Kataas ang Maaabot Nito? Nakuha
Pagkatapos ay matutuklasan ang isang bagong lunas, at halos sa isang kisap-mata noong Enero 28, 2019 mula sa
lamang, hahalinhan naman nito ang dati, na agad namang ituturing na walang- https://wol.jw.org/tl/wol/d/r27/lp-tg/102001402
kabuluhan.” Totoo naman, marami sa mga lunas na itinuring ng karamihan sa mga
doktor na hindi mabisa ay mga dating pamantayang panggagamot. Uno, Karla (2016). SHS- Pagbasa at Pagsusuri sa Pananaliksik. Nakuha noong Enero 29,
2019 mula sa http://srnhsfilipino.blogspot.com/2016/11/medisina-noon-at-ngayon.html
Lee, Ni. (2010). Ganito sila noon, ganito parin tayo ngayon. Nakuha noong Enerro 29, 2019
mula sa https://www.pressreader.com/
Kahit na may mga sabi-sabi na may panganib ito dahil sa radyasyon, postibo parin Bagaman parang imposible, totoong-totoo ang nanomedicine sa isip ng ilang
ang mga eksperto sa medisina sa kabutihang magagawa ng sumusulong na siyentipiko. Umaasa ang mga nangungunang mananaliksik sa larangang ito na sa
teknolohiyang ito. loob ng susunod na dekada, gagamitin na ang nanotechnology sa pag-aayos at
pagbago sa kayarian ng molekula ng mga buháy na selula. Ngayun pa lamang , ang
ilang siyentipiko ay nag-uulat nan g tagumpay sa paggamit ng nanomedecine sa mga
Ang mga CT scanner ngayun ay mas mabilis, mas eksakto, at di-gaanong mahal. hayop sa laboratory.
Halimbawa nalang ng pagscan ng puso. Dahil tumitibok ang puso, Malabo noon ang
mga kuha ng karamihan sa mga X-ray, anupat mahirap itong masuri nang tumpak.
Gaya ng paliwanag ng magasing New Scientist (https://www.newscientist.com/) ,
ang bagong scanner ay “nakakaikot sa katawan sa loob lamang ng ikatlong bahagi ng • Genomics Ang pag-aaral hinggil sa kayarian ng mga gene ay tinatawag na
isang Segundo, mas mabilis sa isang tibok ng puso,” anupat nakagagawa ng mas genomics. Bawat selula sa katawan ng tao ay binubuo ng maraming sangkap na
malilinaw na larawan. mahalaga sa buhay. Kapag napinsala ang mga gene, maaari itong makaapekto sa
ating kalusugan. Sa katunayan, naniniwala ang ilang mananaliksik na ang lahat ng
sakit ay dahil sa abnormalidad ng mga gene. Ang ilang depektibong gene ay
Sa tulong ng pinakabagong mga scanner, mas detalyado na ang mga resulta, hindi namamana natin sa ating mga magulang. Ang iba naman ay nasisira dahil sa
lang nakikita ang yari ng loob ng katawan kundi masusuri din pati na ang kemikal pagkahantad sa nakapipinsalang mga elemento sa ating kapaligiran.
na prosesong nagaganap sa espesipikong mga bahagi ng loob ng katawan. Sa
paggamit nito, posibleng Makita kung may kanser na nagsimula pa lamang