Professional Documents
Culture Documents
Myanmar Protesters Toolkit
Myanmar Protesters Toolkit
Myanmar Protesters Toolkit
% ေ
် ဖာ်မ,ဆင
%ိ ရ
် ာ "ိင
% င
် တ
ံ ကာဥပေဒ
ြမန်မာ"ိင
% င
် တ
ံ င
ွ ် လွတလ
် ပ်စွာ ဆ"#ထတ
% ေ
် ဖာ်ခွင့်
ထိန်းသိမ်းဖမ်းဆီးခံရချိန်တင
ွ ် သင်၏ရပိ%ငခ
် ွငမ
့် ျား
စွဲချက်တင်ချိန်"င
C ့် အမ,Eကားနာစစ်ေဆးစဥ် ကာလအတွငး်
သင်၏ရပိ%ငခ
် ွငမ
့် ျား
သင်ေ
့ FC Gေန၏ ရပိ%ငခ
် ွငမ
့် ျား
ဥပေဒအရ ကာကွယခ
် %ခံမ,ဆင
%ိ ရ
် ာ မဟာဗျKဟာများ
FEM မိတဆ
် က်
International law on protest
Contents
Right to protest in Myanmar
Charging standards
About FEM
ြမန်မာ့ ဆ"#ထတ
% ေ
် ဖာ်သမ
O ျား လက်စွဲ
၂၀၂၀ ခ%&စ
' ်သည် ြမန်မာ&ိင
% င
် ံ ေခတ်သစ်သမိင
% း် တွင ် ပထမဆံ%း
အေရး<ကီးေသာ ဆ&?ထတ
% ်ေဖာ်မAများ ြဖစ်ေပCသည့် &'စတ
် စ်ရာ
အထိမ်းအမ'တ် အခါသမယ ြဖစ်ပါသည်။ ၁၉၂၀ ခ%&စ
' တ
် င
ွ ်
လွတလ
် ပ်ေရးဆိင
% ရ
် ာ ဆ&?ထတ
% ်ေဖာ်မAများ လ%ပေ
် ဆာင်စKကတည်းက
ဒီမိ%ကေရစီအတွက် ြမန်မာ&ိင
% င
် ၏
ံ N%နး် ကန်လAပ်Oာ' းမAတင
ွ ်
ဆ&?ထတ
% ေ
် ဖာ်ခွငက
့် ိ% ကျင့သ
် ံ%းလ%ပ်ေဆာင်မသ
A ည် အဓိကကျ
လျက်Oသ
'ိ ည်။
“ြမန်မာ့ ဆ&?ထတ
% ေ
် ဖာ်သမ
R ျား လက်စွဲ”စာအ%ပတ
် င
ွ ် ြပည်သRများ
၎င်းတိ၏
% ့ ဆ&?ထတ
% ေ
် ဖာ်ခင
ွ က
့် ိ% လွတလ
် ပ်စွာ ကျင်သ
့ ံ%း &ိင
% ရ
် န်အတွက်
လိအ
% ပ်ေသာဗဟ%သတ
% များကိ% ေဖာ်ြပထားသည်။ ဤလက်စစ
ွဲ ာအ%ပတ
် င
ွ ်
(၁) သက်ဆင
ိ% ရ
် ာ &ိင
% င
် တ
ံ ကာ&'င ့် ြပည်တင
ွ း် ဥပေဒများ (၂)
ြမန်မာ&ိင
% င
် တ
ံ ွငး် ြဖစ်ေပCေနသည့် လားရာလမ်းေ\ကာင်းများ (၃)
ထိနး် သိမး် ၊ ဖမ်းဆီး၊ စွခ
ဲ ျက်တင် ခံရသည့်အချိနမ
် ျားတွင ် သင်၏
ရပိ%ငခ
် င
ွ မ
့် ျား&'င ့် ေရွ းချယ်ခင
ွ မ
့် ျား စသည်တ&'
ိ% ့ င ့် ပတ်သက်ေသာ
လမ်း_`နခ
် ျက်များကိလ
% ည်း ထည့်သင
ွ း် ေရးသားထားသည်။
စာဖတ်သRအေနြဖင့် ေနာက်ထပ်သေ
% တသန ြပaလ%ပလ
် ပ
ိ% ါက
ြပaလ%ပ&
် င
ိ% ရ
် န်&င
' ့် မတRညီေသာ စာဖတ်ပရိသတ် အမျိaးမျိaး&'င ့်
ထိေတွbချိတဆ
် က်&င
ိ% ေ
် စရန်အလိင'
% ့ ာ ြမန်မာဘာသာြဖင်ေ
့ ရးထားသည့်
စာမျက်&ာ' တစ်ရွက်စတ
ီ င
ိ% း် ၏ ေနာက်တင
ွ ် အဂeလိပ် ဘာသာြဖင့်
ထပ်မေ
ံ ဖာ်ြပေပးထားသည်။
Myanmar Protesters’ Toolkit
က%လသမဂh&င
' ့် အြခားေသာ &ိင
% င
် တ
ံ ကာ အဖွအ
ဲb စည်းများက
&ိင
% င
် အ
ံ့ စိ%းရများသည် ၄င်းတိ၏
% ့ တာဝန်ဝတj ရားများကိ%
ြဖည့်ဆည်းေပး&ိင
% ရ
် န် မည်သည်တကိ
ိ% ့ % လ%ပ်ေဆာင်သင့ေ
် \ကာင်း
စံအမ'တတ
် စ်ရပ်ြဖင့် &ိင
% င
် တ
ံ ကာ စံ&နA း် များကိ% ချမ'တထ
် ားပါသည်။
&ိင
% င
် တ
ံ ကာ စံ&နA း် များမ'ာO'ငး် လင်းသည်။ ဆ&?ြပသRများအေနြဖင့်
ခွငြ့် ပaချက်ေတာင်းခံရန်မလိအ
% ပ်ေချ။ ဆ&?ြပမAများကိ%
အgမဲခွငြ့် ပaရမည်ြဖစ်gပီး၊ သိသာထင်O'ားေသာ အ\ကမ်းဖက်မA သိမဟ%
% ့ တ်
အ\ကမ်းဖက်မAများ အမ'နတ
် ကယ်&င
' ့် ချက်ချင်းြဖစ်ေပC &ိင
% ေ
် ချO'သ
ိ ည့်
gခိမ်းေြခာက်မAများအတွက်သာ ဆ&?ြပမAများကိ% ရပ်တနသ
် ့ င့သ
် ည်။
International law places a responsibility upon all States
to respect, protect, and fulfil these rights. “Respect”
means States must refrain from interfering with or
curtailing protests. “Protect” means States must protect
protesters. “Fulfil” means States must take positive
action to facilitate protests.
• မည်သည့် ပရိတသ
် တ်ကိ% မဆိ% ရည်ရွယက
် ာ မည်သည့်ေနရာတွင ်
ြဖစ်ေစ စီမေ
ံ ဆာင်ရွကေ
် သာ လRတစ်ဦးချင်းေသာ်လည်းေကာင်း
အများ&'င ့် စ%ေပါင်း၍ေသာ်လည်းေကာင်း လ%ပေ
် ဆာင်မAများ
• &Aတ်ထက
ွ စ
် ကားလံ%းများ၊ နဖRးစည်း စာတမ်းများ၊ လက်ကမ်း
စာေစာင်များ သိမဟ%
% ့ တ၊် ြပဿနာရပ်များ သိမဟ%
% ့ တ် အမAကိစမ
n ျား&'င ့်
ပတ်သက်gပီး အြခားေသာ ဆက်သယ
ွ ်ေရးနည်းလမ်းများြဖင့်
လ%ပေ
် ဆာင်မAများ ပါဝင်သည်။
• လRအချိ
့ abကိ% ေဒါသထွက်&င
ိ% ေ
် စြခင်း သိမဟ%
% ့ တ် တ%နလ
် Aပ်သွားေစြခင်း
သိမဟ%
% ့ တ၊် လRအချိ
့ aက b ိ% ယာယီ အေ&'ာင့အ
် ယ'က်ေပးြခင်း၊
အစီအစKမကျြဖစ်ေစြခင်း သိမဟ%
% ့ တ် အတားအဆီးြဖစ်ေစြခင်း
• အ\ကမ်းမဖက်ပါ။ အြပည်ြပည်ဆင
ိ% ရ
် ာ
လRအခွ
့ ငအ့် ေရးေ\ကညာစာတမ်းက “gငိမ်းချမ်းေသာ စ%ေဝးြခင်း” ဟ%
ဆိ%သည်။ သိေသာ်
%့ “gငိမ်းချမ်းေသာ” ဟRေသာ စကားရပ်သည်
အများအားြဖင့် အဓိပoါယ် မO'ငး် လင်းဘဲ ဆ&?ထတ
% ်ေဖာ်မAများတွင ်
ဟစ်ေpကးြခင်း&'င ့် N%ပ်ပင
ိ% း် ဆိင
% ရ
် ာ လAပ်O'ားမA ပါဝင်ေသာေ\ကာင့် ယင်းကိ%
အ\ကမ်းမဖက်ြခင်းဟ% သတ်မတ
' ်ထားgပီး ြဖစ်သည်။
International standards define protest as:
&ိင
% င
် တ
ံ ကာ စံ&နA း် များအရ &ိင
% င
် အ
ံ့ စိ%းရများ၏ အေြခခံ တာဝန်မ'ာ
ဆ&?ထတ
% ေ
် ဖာ်မမ
A ျားကိ% အဆင်ေြပေအာင် ကRညပ
ီ ံ့ပိ%းရန်ြဖစ်gပီး _
ထိနး် ချaပ်ရန် မဟ%တ်_ ဟ%ဆသ
ိ% ည်။ ဆ&?ထတ
% ေ
် ဖာ်မမ
A ျားကိ%
ရဲအင်အားသံ%း ေြဖO'ငး် နည်းမ'နသ
် မrသည် ဥပေဒ&'ငအ
့် ညီ ြဖစ်သင့g် ပီး
လိအ
% ပ်မ' လ%ပ်ေဆာင်ြခင်း&'င ့် အချိaးသင့တ
် င့မ
် rတြခင်း O'ိရမည်။
လRစခ
% ွဲခင
ိ% း် ြခင်းများသည် ခtင်းချက်အေနြဖင့သ
် ာ O'ိရမည်ြဖစ်gပီး
အ\ကမ်းဖက်မAများ N%တ်ချည်းြဖစ်ေပCလာေစရန် N%တ်ချည်း
gခိမ်းေြခာက်လာသည့အ
် ခါမ'သာ သံ%းရမည်။
အသိေပးအေ\ကာင်း\ကားမAဆင
ိ% ရ
် ာ သတ်မတ
' ခ
် ျက်များကိ%
မလ%ပ်ေဆာင်N% ြံ ဖင့် လRစခ
% ွဲခင
ိ% း် ရန် မည်သည့အ
် ခါမ' မဆံ%းြဖတ်ရ။
အ\ကမ်းဖက်မAဆင
ိ% ရ
် ာ အြဖစ်အပျက်များ O'လ
ိ ာလrင် &ိင
% င
် အ
ံ့ စိ%းရများ၏
တာဝန်မ'ာ ထိ%အ\ကမ်းဖက်သည့် တစ်ဦးချင်းစီကိ% ခွထ
ဲ တ
% ်ရန်ြဖစ်gပီး
လRအ%ပ်စက
% ိ% ခွဲထတ
% ်ရန် မဟ%တပ
် ါ၊ အင်အားသံ%းေြဖO'ငး် မAသည်
ေနာက်ဆံ%းအေနအြဖစ် မတတ်သာသည့် အခါမျိaးမ'သာ
ေဆာင်ရွက်ရမည်။
International standards stipulate that protesters can
choose the issue, cause, form, manner, and location of
their protests, and they do not need permission in law or
in practice to do so. Any notification system must be
simple and voluntary.
ဆ&?ြပခွငတ
့် ွင ် ေအာက်ပါ အခွငအ
့် ေရးများလည်း ပါဝင်သည် -
• လွတလ
် ပ်ခွင&့် င
' ့် တရားမrတမA ရပိင
% ခ
် ွင ့် (ဖွဲbစည်းပံအ
% ေြခခံဥပေဒ၊
ပ%ဒမ
် ၆(င))
• လွတလ
် ပ်စွာ ထ%တ်ေဖာ်ေြပာဆိ%ခင
ွ ့် (ဖွဲbစည်းပံအ
% ေြခခံဥပေဒ၊ ပ%ဒမ
်
၃၅၄(က))
• လွတလ
် ပ်စွာ စ%ေဝးခွင&
့် င
' ့် စီတန်းလ'ညလ
့် ည်ခင
ွ ့်
(ဖွဲbစည်းပံ%အေြခခံဥပေဒ၊ ပ%ဒမ
် ၃၅၄(ခ)။ gငိမ်းချမ်းစွာစ%ေဝးခွင&
့် င
' ့်
စီတန်းလ'ညလ
့် ည်ခင
ွ ဆ
့် င
ိ% ရ
် ာ ဥပေဒ၊ ပ%ဒမ
် ၃(က))
• လွတလ
် ပ်စွာ ေN`ေ
b ြပာင်းသွားလာခွင ့် (ြပစ်မAဆင
ိ% ရ
် ာဥပေဒ၊ ပ%ဒမ
်
၃၃၉)
• ဆ&?ထတ
% ေ
် ဖာ်ရာတွင ် ဥပေဒ၏အကာအကွယ် ရပိင
% ခ
် ွင ့်
(gငိမ်းချမ်းစွာစ%ေဝးခွင&
့် င
' ့် စီတန်း လ'ညလ
့် ည်ခွငဆ
့် ိ%ငရ
် ာ ဥပေဒ၊
ပ%ဒမ
် ၃(က))
ဤ အခွငအ
့် ေရးများ O'ိေနသည့်\ကားက ြမန်မာ&ိင
% င
် တ
ံ ွင ်
ဆ&?ထတ
% ေ
် ဖာ်သမ
R ျားသည် ဝိေရာဓိြဖစ်ေစသည့် ဥပေဒအမျိaးမျိaး
ေ\ကာင့် ရာဇဝတ်မက
A ျyးလွနသ
် အ
R ြဖစ် တရားစွဲဆခ
ိ% ံေန\ကရသည်။
ထိ%ဥပေဒများကိ% ေအာက်ပါဇယား၌ စာရင်းြပaစ% ေဖာ်ြပ ထားသည်။
You have the right to protest in Myanmar
This includes:
ပ%ဒမ
် ေဖာ်ြပချက်/ အေရးယOမ,
ြပစ်မAဆင
ိ% ရ
် ာဥပေဒ၊ ရာဇသတ်<ကီး
၁၁၄ ြပစ်မက
A ျyးလွနရ
် ာတွင ် အားေပးကRညီမA။ ေထာင်ဒဏ် ၇
&'စ်အထိ &'ငေ
့် ငွဒဏ်
၃၃၃ ြပည်သဝန်
R ့ ထမ်းအြဖစ်ြဖင့် တာဝန်ဝတj ရားေဆာင်ရွက်ေနေသာ
ြပည်သဝန်
R ့ ထမ်းြဖစ်သက
R ိ% တာဝန်ဝတj ရားေဆာင်ရွက်ြခင်းမ'
တားဆီးရန် မိမအ
ိ လိ%အေလျာက် အြပင်းအထန် နာကျင်ေစမA။
ေထာင်ဒဏ် ၁၀ &'စအ
် ထိ &'ငေ
့် ငွဒဏ်
၃၅၃ ြပည်သဝန်
R ့ ထမ်းြဖစ်သR တာဝန်ဝတj ရားထမ်းေဆာင်ေနြခင်းကိ%
အေ&'ာင့အ
် ယ'က်ြပa ဟနတ
် ့ ားရန် ယင်းဝန်ထမ်းအား
ေစာ်ကားြခင်း သိမဟ%
% ့ တ် ရာဇဝတ်မက
A ျyးလွနြ် ခင်း။ ေထာင်ဒဏ်
၂ &'စအ
် ထိ &'ငေ
့် ငွဒဏ်
၄၁၉ တပါးသRအေယာင်ေဆာင်၍ လိမလ
် ည်ြခင်းအတွက် ြပစ်ဒဏ်။
ေထာင်ဒဏ် ၃ &'စ်အထိ &'ငေ
့် ငွဒဏ်
၄၂၀ ပိ%ငဆ
် င
ိ% မ
် ပ
A စnည်းတခ%ခ% လ`ေ
ဲ ြပာင်းရာတွင ် လိမလ
် ည်ြခင်း
အပါအဝင် အြခားလိမလ
် ည်မA&င
' ့် မNိ%းသားမA။ ေထာင်ဒဏ် ၇
&'စ်အထိ &'ငေ
့် ငွဒဏ်
Criminal laws used against protesters in
Myanmar
Art. Description / Sanction
Penal Code
114 Abetment / Up to 7 years imprisonment + fine.
333 Voluntarily causing hurt to deter a public servant
from his duty / Up to 10 years imprisonment plus a
fine.
353 Assault or criminal force to deter a public servant
from discharge of his duty / Up to 2 years
imprisonment plus a fine.
419 Punishment for cheating by impersonation / Up to
3 years imprisonment + fine.
420 Cheating and dishonesty inducing delivery of a
property / Up to 7 years imprisonment plus a fine.
၄၂၇ အကျိaးဖျက်ဆီးမAကိ% ကျyးလွနြ် ခင်းအားြဖင့်
သRတပါးပျက်ဆီးထိခက
ိ% န
် စ်နာမAကိ% ြဖစ်ေစြခင်း။ ေထာင်ဒဏ် ၂
&'စ်အထိ &'ငေ
့် ငွဒဏ်
၄၃၅ ထိခက
ိ% ်နစ်နာေစရန်အ\ကံြဖင့် မီး သိမဟ%
% ့ တ်
အြခားေပါက်ကွဲေစတတ်ေသာ ပစnည်းတမျိaးမျိaးအား
အသံ%းြပa၍ အကျိaးပျက်စီးေစြခင်း။ ေထာင်ဒဏ် ၇ &'စ်အထိ
&'ငေ
့် ငွဒဏ်
၄၄၇ ရာဇဝတ်မကင်းေသာ ေကျာ်နင်းမAကက
ိ% ျyးလွန ် ြခင်း။
ေထာင်ဒဏ်(၃)လအထိ&င
' ့် ေငွဒဏ်
၄၆၈ လိမလ
် ည်ရန်အလိင'
% ့ ာ လိမလ
် ည်အတ%ြပaထားေသာ
စာတမ်းအမ'တ်အသားကိ% သံ%းစွဲေစရန် အ\ကံြဖင့်
လိမလ
် ည်အတ%ြပaမAကိ% ကျyးလွနြ် ခင်း။ ေထာင်ဒဏ် ၃ &'စ်အထိ
&'ငေ
့် ငွဒဏ်
၄၇၁ လိမလ
် ည်အတ%ြပaထားေသာ စာတမ်းအမ'တ်အသားကိ%
အစစ်အမ'နအ
် ေန&'င ့် အသံ%းြပa ြခင်း။ ေထာင်ဒဏ် ၃ &'စအ
် ထိ
&'ငေ
့် ငွဒဏ်
၅၀၅ အများြပည်သR အ\ကည်ညိaပျက်ေစမA။ ေထာင်ဒဏ် ၂ &'စ်အထိ
(ဗ) &'ငေ
့် ငွဒဏ်
427 Mischief causing damage / Up to 2 years
imprisonment plus a fine.
435 Mischief by fire or explosive substance with
intent to cause damage / Up to 7 years
imprisonment plus a fine.
447 Punishment for criminal trespass / Up to 3
months imprisonment + fine.
468 Forgery of purpose of cheating / Up to 3 years
imprisonment + fine.
471 Using as genuine a forged document / Up to 3
years imprisonment plus a fine.
505 Statements conducing to public mischief / Up to
(b) 2 years imprisonment + fine.
&ိင
% င
် သ
ံ ားများ၏ ပ%ဂhိaလ်ဆင
ိ% ရ
် ာ လွတလ
် ပ်မA &'င ့် လံ%ြခံaမAကိ% ကာကွယ်
ေပးေရးဥပေဒ
၁၀ တစ်ဦးချင်းစီ၏ ပ%ဂလ
h က
ိ လံ%ြခံaေရးအား ချိaးေဖာက်ြခင်း၊
အသေရဖျက်ြခင်း၊ ခိ%းယRြခင်း၊ သိမဟ%
% ့ တ် ပိ%ငဆ
် ိ%ငမ
် Aများကိ%
ပျက်စီးေစြခင်း။ ေထာင်ဒဏ် ၃ &'စအ
် ထိ &'ငေ
့် ငွဒဏ်
ရပ်ကက
ွ သ
် မဟ%
ိ% ့ တေ
် ကျးရွ ာအ%ပ်စ%အပ
% ်ချaပ်ေရးဥပေဒ
၂၁ ရပ်ကက
ွ ် သိမဟ%
% ့ တ် ေကျးရွ ာအ%ပ်စအ
% တွငး် ေနထိင
% သ
် သ
R ည်
အခမ်းအနားများ၊ အများြပည်သR ေဖျာ်ေြဖသည်ပ
့ ွဲများ၊ ြပပွဲများ၊
gပိaင်ပမ
ွဲ ျား၊ Nိ%းရာဓေလ့အရ ြပaလ%ပသ
် ည့်ပွဲများကိ%
ကျင်းပလိ%ပါက သက်ဆင
ိ% ရ
် ာတာဝန်Oသ
'ိ Rထံ အသိေပးတင်ြပ
ခွငြ့် ပaချက်ေတာင်းခံရြခင်း။ ေထာင်ဒဏ် (၆) လအထိ&င
' ့်
ေငွဒဏ်
Privacy Law
10 Invasion of privacy, defamation, stealing or
destroying property / Up to 3 years
imprisonment plus a fine.
Ward and Village Tract Administration Law
21 Obtaining a permit for holding ceremonies,
public entertainment, exhibitions, tournaments
and traditional festivals / Up to 6 months
imprisonment plus a fine.
မ\ကာမီက &ိင
% င
် ေ
ံ ရး ြပaြပင်ေြပာင်းလဲမမ
A ျား O'လ
ိ င့က
် စား
ကံမေကာင်းစွာြဖင့် FEM ၏ ၂၀၁၉ မ' ၂၀၂၀ အတွငး်
သ%ေတသနြပaလ%ပခ
် ျက်များအရ ြပသေနသည်မာ' ြမန်မာ&ိင
% င
် ၌
ံ
ဆ&?ထတ
% ေ
် ဖာ်ခွငက
့် ိ% ေလးစားြခင်း၊ အကာအကွယေ
် ပးြခင်း သိမဟ%
% ့ တ်
ြဖည့်ဆည်းေပးြခင်းများ အားနည်းေနဆဲြဖစ်သည်။ မိမတ
ိ ၏
ိ% ့
ဆ&?ထတ
% ေ
် ဖာ်ခွငက
့် ိ% ရဲရင့စ
် ွာြဖစ်ေစ၊ အြပစ်ကင်းစွာြဖစ်ေစ ကျင့သ
် ံ%းရန်
<ကိaးစားေန\ကသည့် ြပည်သRများသည် အ\ကမ်းဖက်ခရ
ံ ြခင်း&'င ့်
တရားစွဲဆခ
ိ% ံရြခင်း &'စမ
် ျိaးစလံ%းကိ% ရင်ဆိ%ငေ
် နရသည်။
လOထသ
% ည် အာဏာပိ%ငမ
် ျား အေရးယOေဆာင်ရွက်မ,
ပျက်ကွကေ
် သာEကာင့် ဆ"#ထတ
% ေ
် ဖာ် Eကသည်။
ဆ&?ထတ
% ေ
် ဖာ်သအ
R များစ%သည် ၎င်းတိ% အာဏာပိ
့ %င&် င
' ့် စကားေြပာဆိ%ခင
ွ ့်
ရရန် <ကိaးစားခဲသ
့ ည့တ
် င
ိ% ် မရO'ိသည့အ
် ခါမ' ဆ&?ထတ
% ေ
် ဖာ်မက
A ိ%
ြပaလ%ပ်\ကသည်။ ဆ&?ထတ
% ေ
် ဖာ်မသ
A ည် ၎င်းတိ၏
% ့ ပထမဆံ%း
ေရွ းချယ်စရာလမ်းမဟ%တ်ပါ။ သိေသာ်
%့ အာဏာပိ%ငမ
် ျားက နားေထာင်ရန်
သိမဟ%
% ့ တ် ၎င်းတိ၏
% ့ မေကျနပ်ချက်/တိင
% တ
် န်းချက်/နစ်နာချက်ကိ%
လ%ပေ
် ဆာင်ေြဖO'ငး် ေပးရန် ပျက်ကက
ွ ေ
် သာအချိနတ
် င
ွ ်
ေရွ းစရာမO'ိေသာအေြခအေန၏ ရလဒ်များသာြဖစ်သည်။
Unfortunately, despite recent political reforms, FEM’s
research in 2019-2020 shows that the right to protest is
still not respected, protected, or fulfilled in Myanmar.
People who bravely or innocently try to exercise their
right to protest face both violence and criminalisation.
ဆ&?ထတ
% ေ
် ဖာ်သR အများစ%သည် ဆ&?ထတ
% ေ
် ဖာ်မဆ
A ိ%ငရ
် ာ
စည်းကမ်းများကိ% ဥပေဒေ\ကာင်းအတိင
% း် လိက
% ်နာရန်
ရည်ရွယ်ခေ
ဲ့ သာ်လည်း ၎င်းတိသည်
%့ ထိအ
% ေ\ကာင်းအရာကိ%
နည်းနည်းသာ သိO'ိgပီး ဥပေဒ၏ ချိaယ
b င
ွ း် ချက်ေ\ကာင့် အများအားြဖင့်
ထိ%သိ% လ%
့ ပ်ေဆာင်&င
ိ% ရ
် န် အတားအဆီး ြဖစ်ေနသည်။
ရဲများသည် ဆ"#ထတ
% ေ
် ဖာ်ပဲမ
ွ ျားတွင် ခွငြ့် ပXမိန်လ
့ ိ%အပ်ဆဟ
ဲ %
ထင်ေနေသးသည်။
ရဲများသည် ဆ"#ထတ
% ေ
် ဖာ်မည့် အေEကာင်းအရာများ၊ ပံ%စံများ၊
ေနရာများကိ% ထိန်းချXပ်ချင်ေနေသးသည်။
ရဲများသည် ဆ&?ထတ
% ်ေဖာ်သအ
R များစ%အေပCတွင ် &ိင
% င
် တ
ံ ကာ
ဒီမိ%ကေရစီ စံ&နA း် များ&'င ့် ေသွဖယ်ကာ၊ ဆ&?ထ%တေ
် ဖာ်မည့်
အေ\ကာင်းအရာများ၊ ပံစ
% ံများ&'င ့် ေနရာများကိ% ေြပာင်းလဲရန်
ဖိအားေပးခဲသ
့ ည်။
Protesters unaware of the law
ဆ&?ထတ
% ေ
် ဖာ်ခွငက
့် ိ% ကာကွယ်ရန်&င
' ့် အဆင်ေြပေအာင်
ကRညေ
ီ ပးရန်ထက် အာဏာပိ%ငမ
် ျား၏ စီမံမက
A _`နြ် ပေနသည်မာ'
၄င်းတိ၏
% ့ ရည်ရွယခ
် ျက်သည် ဆ&?ထတ
% ေ
် ဖာ်မမ
A ျားကိ% ေြခာက်လန
' ရ
် ့ န်၊
ဖျက်သိမ်းရန်&င
' ့် gဖိaခွငး် ရန်တိ% ြဖစ်
့ ေနသည်။
ရဲများ၏ ဆ&?ထတ
% ေ
် ဖာ်မAဆင
ိ% ရ
် ာ စီစKေနရာချထားမAများသည်
မလိ%အပ်ေသာ ေဆာင်ရွက်မ၊A အချိaးမမr မသင့ေ
် တာ်ေသာ စီစKမA
ြဖစ်သည်။ gငိမ်းစ%စဥ
ီ ပေဒေအာက်၌ ဆ&?ြပပွမ
ဲ ျားကိ% ထိနး် ချaပ်ရာတွင ်
ကိ%း&'စအ
် ေတွအ
b \ကံaO'ေ
ိ နgပီြဖစ်ေသာ်လည်း
ရဲများ၏ဆ&?ြပပွဲထန
ိ း် ချaပ်မAပံ%စသ
ံ ည် မလိအ
% ပ်ေသာ၊
အချိaးအစားမrတမAမO'ိေသာ အေြခအေနများ O'ိေနဆဲြဖစ်သည့် ေ\ကာင့်
အခွနထ
် မ်းြပည်သတ
R အတွ
ိ% ့ က် နစ်နာလ'သည်။
Authorities aim to shut down not facilitate
protests
ဆ&?ထတ
% ေ
် ဖာ်မမ
A ျားအားလံ%း နီးပါးသည် အ\ကမ်းဖက်မA မပါေသာ်လည်း
ရဲများသည် ဆ&?ြပပွအ
ဲ ားလံ%း၏ တစ်ဝက်နးီ ပါးတွင ် အင်အားသံ%းခဲသ
့ ည်။
ဥပေဒ&'င ့် မေလျာ်ညီေသာ လRစခ
% ွဲ ထိနး် ချaပ်ြခင်း နည်းများကိ%
အထင်အO'ား သံ%းခဲ့ေ\ကာင်းကိ% ဆ&?ထတ
% ်ေဖာ်သRများကိယ
% တ
် ိ%င ်
မျက်ြမင်ကယ
ိ% ်ေတွb \ကံaခဲ\့ ကသည်။
ရဲ နည်းဗျKဟာသည် ဆ"#ထတ
% ေ
် ဖာ်သမ
O ျားကိ%
ထိခိ%က်ဒဏ်ရာရေစေသာ် လည်း ဒဏ်ရာရသOများကိ%
လျစ်လျKa, သည်။
အင်အားသံ%းကာ လRအ%ပ်ထန
ိ း် ချaပ်ြခင်း နည်းလမ်းများြဖင့် ရဲများက
ေရွ းချယ်အသံ%းြပaမAေ\ကာင့် ဒဏ်ရာရမAများ ြမင့မ
် ားစွာ ြဖစ်ေစခဲ့သည်။
သိေသာ်
%့ ရဲများသည် ဒဏ်ရာရသRများကိ% ေထာက်ပက
ံ့ Rညီရန် တာဝန်
ပျက်ကက
ွ ်သည်။
Police use of force was unnecessary and
disproportionate
ရဲများသည် ဆ&?ထတ
% ်ေဖာ်သRများကိ% ထိနး် သိမ်းရန် မ\ကာခဏ
အင်အားသံ%း လ%ပ်ေဆာင်သည်။ အ\ကမ်းမဖက်ေသာ
ဆ&?ထတ
% ေ
် ဖာ်ပမ
ွဲ ျားကိ% ရပ်စရ
ဲ န်&င
' ့် ဆ&?ထတ
% ်ေဖာ်သRများကိ% လRစ%ခွဲရန်
မ\ကာခဏ အင်အားသံ%းကာ လ%ပ်ေဆာင်သည်။ ထိ%သိ% ့
လ%ပေ
် ဆာင်ြခင်းအတွက် တိကျO'ငး် လင်းေသာ အေ\ကာင်းြပချက်
သိမဟ%
% ့ တ် တရားဝင်ေသာအကျိaးအေ\ကာင်းဆင်ြခင်မA မေပးေပ။
သတင်းေထာက်များသည် ဆ&?ြပပွအ
ဲ များစ%တွင ် O'ိ\ကသည်။ သိေသာ်
%့
"watchdog" ဟ%တင်စားေခCေဝC \ကေသာ ထိသ
% တင်းေထာက်များသည်
တစ်ခါတစ်ရတ
ံ င
ွ ် ရဲများ၏ အ\ကမ်းဖက်မAများတွင ် ပစ်မတ
' မ
် ျား
ြဖစ်\ကရသည်။
ဆ"#ထတ
% ေ
် ဖာ်သမ
O ျားသည် ဆ"#ြပbပီးေနာက် အနီးကပ်
ေစာင့E် ကည့်ေထာက်လမ
C ်းခံရသည်။
သိသိသာသာပင် ဆ&?ထတ
% ်ေဖာ်သR အေရအတွက် အများအြပားက
သRတသည်
ိ% ့ ဆ&?ထတ
% ေ
် ဖာ်gပီးေနာက်တင
ွ ် အာဏာပိင
% မ
် ျား၏
အနီးကပ်ေစာင့\် ကည့ေ
် ထာက်လမ
' ်းမA ခံရသည်ဟ% ယံ%\ကည်\ကသည်။
Police arrest protesters and shut down protests
without reason
စွဲချက်အများစ%မာ' မRလလRအခွ
့ ငအ့် ေရးများြဖစ်သည့် လွတလ
် ပ်စာွ
ထ%တေ
် ဖာ်ေရးသား ေြပာဆိ%ခင
ွ &့် င
' ့် လွတလ
် ပ်စွာ စ%ေဝးခွငက
့် ိ%
ဆ&?ထတ
% ေ
် ဖာ်သမ
R ျားက ဥပေဒဆိင
% ရ
် ာ လ%ပ်ပင
ိ% ခ
် င
ွ ့်
အြဖစ်ကျင့သ
် ံ%းေသာေ\ကာင့် ရာဇဝတ်ြပစ်မAအြဖစ် သတ်မတ
' ခ
် ဲ့သည်။
ဆ&?ထတ
% ေ
် ဖာ်သမ
R ျားကိ% စွဆ
ဲ ိ%သည့် စွဲချက်အများစ%သည် အ%ပ်စလ
% က
ိ% ်
ြပစ်ဒဏ်ထက
ိ% ်ေစြခင်း၊ အသင်းအဖွဲbအားြဖင့် အြပစ်O'ိေစြခင်း &'င ့်
အ%ပ်စလ
% က
ိ% ် သိမ်းကျံaး ြပစ်ဒဏ်ေပးြခင်းတိကိ
% ့ % ြဖစ်ေစခဲ့gပီး၊
ယင်းတိသည့
%့ ် အေြခခံ တရားဥပေဒစိ%းမိ%းေရးမRများ၊
&ိင
% င
် တ
ံ ကာဥပေဒတိ&'
% ့ င ့် ဆနက
် ့ ျင်ေနသည်။
Protesters charged for exercising democratic
rights
ြပစ်မAဆင
ိ% ရ
် ာ Nံ%းတင်စစ်ေဆးမAများသည် ေယဘ%ယျအားြဖင့်
ေ&'းေကွးgပီး အများအားြဖင့် \ကန\် ကာကာ၊
့ (&ိင
% င
် အ
ံ တွက်သာမက
ထိေရာက်မAမO'ေ
ိ သာ စနစ်ကိ% ရန်ပံ%ေငွေထာက်ပေ
ံ့ နရေသာ
အခွနေ
် ပးေဆာင်သRများအတွကပ
် ါ) စရိတစ
် က <ကီးgပီး၊ ၁၀၀%
အြပစ်ဒဏ်ခံရ&Aနး် O'သ
ိ ည်။
တရားစွဆ
ဲ ခ
ိ% ံရေသာ ဆ"#ထတ
% ေ
် ဖာ်သမ
O ျား ကOညီေထာက်ပံ့မ, မရFCိြခင်း
ဆ&?ထတ
% ေ
် ဖာ်သR အများစ%သည် တရားစွဲဆခ
ိ% ံရgပီးေနာက်ပင
ိ% း် တွင ်
ဥပေဒဆိင
% ရ
် ာ&'င ့် ေငွေ\ကးဆိင
% ရ
် ာ အေထာက်အပံ့များ မရO'ိ\ကပါ။
Trials are slow and costly, with 100% conviction
rate
မတရားဖမ်းဆီးချXပ်ေ"Cာင်မအ
, တွက် သင်သည် ရဲတပ်ဖထ
ဲGွ မ
ံ C
နစ်နာေEကးေတာင်းပိ%ငခ
် ွငF
့် ိသ
C လိ% ဖမ်းဆီးချXပ်ေ"Cာင်မသ
, ည်
တရားဥပေဒ"Cငအ
့် ညီ ြဖစ်မြဖစ်ကိ% စစ်ေဆးရန်
ြပည်ေထာင်စတ
% ရားလgတေ
် တာ်ချXပ်ထံ ေလ`ာက်ထားပိ%ငခ
် ွငF
့် ိသ
C ည်။
(ဖွဲbစည်းပံအ
% ေြခခံ ဥပေဒ၊ ပ%ဒမ
် ၃၇၈။ ြပစ်မAဆင
ိ% ရ
် ာဥပေဒ၊ ပ%ဒမ
် ၃၃၀။
ြပစ်မAဆင
ိ% ရ
် ာကျင်ထ
့ ံ%းဥပေဒ၊ ပ%ဒမ
် ၈၀ &'င ့် ၄၉၁)
သင်သည် ၂၄ နာရီထက်ပ၍
ိ% ချXပ်ေ"Cာင်ခရ
ံ ပါက တရားaံ%းသိ% ့
ဦးတိက
% ်ေလ`ာက်၍ တိင
% E် ကားပိ%ငခ
် ွငF
့် ိသ
C ည်။ (ဖွစ
ဲb ည်းပံ%အေြခခံဥပေဒ၊
ပ%ဒမ
် ၃၇၆။ ြပစ်မAဆင
ိ% ရ
် ာကျင်ထ
့ ံ%းဥပေဒ၊ ပ%ဒမ
် ၈၁၊ ပ%ဒမ
် ၁၆၇။)
သင်သည် (အြမင်ဆ
့ ံ%း ေထာင်ဒဏ် ၇ &'စ်ထိ ချမ'တ&
် င
ိ% သ
် ည့်
ြပစ်မမ
A ျားအတွက်)
စစ်ေဆးေမးြမန်းခံေနရစဥ်ကာလအတွငး် သက်ေသအေထာက်အထား
မခိ%ငလ
် ေ
ံ% Eကာင်း ေတွG FCိပါက သင်သည် လွတေ
် ြမာက်ခွင့် FCိသည်။
(ြပစ်မAဆင
ိ% ရ
် ာကျင်ထ
့ ံ%းဥပေဒ၊ ပ%ဒမ
် ၁၆၉။)
Right against unlawful police detention
သင်သည် ရဲတပ်ဖ၏
ဲGွ ေလးေလးစားစားဆက်ဆမ
ံ ,ကိ% ရပိ%ငခ
် ွငF
့် ိသ
C ည်။
(ရဲလက်စွဲ၊ အပိ%ဒ် ၁၀၅၆) သင်သည် ရဲတပ်ဖဲG၏
ွ
ကာကွယေ
် စာင်ေ
့ FCာက်မ,ကိ% ရပိ%ငခ
် ွငF
့် ိသ
C ည်။ (ရဲလက်စ၊ွဲ အပိ%ဒ် ၁၀၈၆)
သင်သည် ညnဥ်းပန်း"Cပ
ိ ်စက်ြခင်း (သိမဟ%
% ့ တ)် Eကမ်းတမ်းရက်စက်စာွ
ဆက်ဆြံ ခင်း မခံရေစရ။ (ဖွစ
ဲb ည်းပံအ
% ေြခခံဥပေဒ၊ ပ%ဒမ
် ၄၄ &'င ့် ၃၅၃။
ြပစ်မAဆင
ိ% ရ
် ာဥပေဒ၊ ပ%ဒမ
် ၃၃၀ - ၃၃၁၊ ြပည်သရဲ
R ့ တပ်ဖွဲb
စည်းကမ်းထိနး် သိမ်းေရးဥပေဒ၊ ပ%ဒမ
် ၁၇(ဆ)။ အြပည်ြပည်ဆင
ိ% ရ
် ာ
လRအခွ
့ ငအ့် ေရးေ\ကညာစာတမ်း အပိ%ဒ် ၅။)
ရဲတပ်ဖဲGက
ွ ေြဖာင်ခ
့ ျက်ရရန်အတွက် စစ်ေဆးေမးြမန်းေနစဥ်
ညnဥ်းပန်း"Cပ
ိ ်စက်ပါက (သိမဟ%
% ့ တ)် လက်မခံ"င
ိ% ေ
် သာ လ%ပ်ရပ်တစ်ခ%ခ%
ြပXလ%ပ်ပါက သင်သည် အမ,စစ်အရာFCိထံ တိင
% တ
် န်းခွငF
့် ိသ
C ည်။
ထိအ
% ရာFCိက မြဖစ်မေန စံစ
% မ်းစစ်ေဆး ေပးရမည်။ (ရဲလက်စ၊ွဲ အပိ%ဒ်
å းပန်း&'ပ
၁၆၉၃) သင်သည် ရဲ၏ ညဥ် ိ ်စက်မက
A ိ% ရဲတပ်ဖွဲbထံမတိင
% ဘ
် ဲ
တရားNံ%းသိ% တိ
့ င% တ
် န်းရမည်။ ထိခက
ိ% ်ဒဏ်ရာရO'ိမမ
A ျားကိလ
% ည်း
\ကားနာစစ်ေဆးမA ြပaလ%ပေ
် နစဥ်အေတာအတွငး်
မ'တတ
် မ်းတင်ထားေပးရန် တရားသR<ကီးများကိ% ေတာင်းဆိသ
% င်သ
့ ည်။
(ြပစ်မAဆင
ိ% ရ
် ာကျင်ထ
့ ံ%းဥပေဒ၊ အပိ%ဒ် ၂၀၀)
Right not to be tortured
သင်ထ
့ ံတင
ွ ် မြဖစ်မေန ေြဖာင်ခ
့ ျက်ေပးရန် တာဝန်မO'ိေ\ကာင်း သင်က
့ ိ%
<ကိaတင်အသိေပးထားရမည်။ (ြပစ်မAဆင
ိ% ရ
် ာ ကျင်ထ
့ ံ%းဥပေဒ၊ ပ%ဒမ
် ၁၆၄။)
သင်သည် ေြဖာင်ခ
့ ျက်ေပးရန် အတင်းအကျပ် ဖိအားေပးမခံရေစရ။
(သက်ေသခံဥပေဒ၊ ပ%ဒမ
် ၂၄။ ြပည်သရဲ
R ့ များ စည်းကမ်းထိနး် သိမ်းေရး
ဥပေဒ၊ ပ%ဒမ
် ၁၃။ &ိင
% င
် တ
ံ ကာ ြပည်သေရးရာ&'
R့ င ့် &ိင
% င
် ေ
ံ ရး
အခွငအ
့် ေရးဆိ%ငရ
် ာ သေဘာတR စာချaပ် (ICCPR) အပိ%ဒ် ၁၄(၃))။
သင်ဆ
့ &?အေလျာက် (အလိ%အေလျာက်) ထ%တ်ေဖာ်ေြပာ\ကားေသာ
ေြဖာင်ခ
့ ျက်ကိ%သာ သက်ေသခံချက်အြဖစ် အသံ%းြပa&ိင
% သ
် ည်
(ြပစ်မAဆင
ိ% ရ
် ာကျင်ထ
့ ံ%းဥပေဒ၊ ပ%ဒမ
် ၁၆၄)။ သင်အ
့ ေနြဖင့်
အကျပ်ကင
ိ% ေ
် သာေ\ကာင့် ေြဖာင်ခ
့ ျက် ေပးရြခင်း၊ မမ'နမ
် ကန်
ေြဖာင်ခ
့ ျက်ေပးြခင်း&'င ့် မစဥ်းစားမဆင်ြခင်ဘဲ ေြဖာင်ခ
့ ျက်ေပးြခင်းတိကိ
%့ %
ေO'ာင်\ကဥ်သင်သ
့ ည်။
သင်သည် ြပစ်မတ
, စ်ခက
% ိ% ကျKးလွနသ
် ည်ဟ% မထွကဆ
် ဘ
ိ% ဲ
ေနပိ%ငခ
် င
ွ F
့် ိသ
C ည်။ (ြပစ်မAဆင
ိ% ရ
် ာ ကျင်ထ
့ ံ%းဥပေဒ၊ ပ%ဒမ
် ၃၄၂ (၁)(က)။
&ိင
% င
် တ
ံ ကာ ြပည်သေရးရာ&'
R့ င ့် &ိင
% င
် ေ
ံ ရး အခွငအ
့် ေရးဆိင
% ရ
် ာ
သေဘာတRစာချaပ် (ICCPR) ၁၄(၃)(ဆ)။
အဆင့် ၁။ ေအာက်ပါတိသည်
%့ ေအာင်ြမင်ဖွယF
် ိသ
C ည် -
• လRသက်ေသများသည် ယံ%\ကည်စတ
ိ ်ချရပါသလား။
• တရားစွခ
ဲ ံရသR (တရားခံ) အတွက် ခိ%ငမ
် ာေသာ ကာကွယ်ခခ
% ံပင
ိ% ခ
် င
ွ ့်
O'ိပါသလား။
Prosecutors have a duty to withdraw cases if the case
does not reach the charging standard (Attorney General
of the Union Law 2010, Art 36(i); United Nations
Convention against Corruption, Article 11
implementation guide and evaluative framework).
• ကျyးလွနခ
် ံရသR&င
' ့် လRအဖွ
့ ဲbအစည်းအတွက် အကျိaးစီးပွားမ'ာ
မည်သည့်အရာများ ြဖစ်ပါသလဲ။
• ြပစ်မက
A ျyးလွနေ
် သာေန&'့ င ့် တရားစွဲဆိ%ေသာေန\ကားတွ
့ င်
ေ&'ာင်ေ
့ &'း\ကန်\ကာမA
့ O'ိပါသလား။
• အများြပည်သR ပိ%မအ
ိ% ကျိaးO'ိ&င
ိ% ရ
် န်အတွက် တရားစွဲြခင်းအြပင်
အြခားနည်းလမ်းများ O'ိပါေသးသလား။
Step 2: Is prosecution in the public interest?
သင်အ
့ ား မည်သည့်ြပစ်မ"
, င
C ့် စွဲချက်တင်ထားသည်ကိ% သင် သိပိ%ငခ
် ွင့်
FCိသည်။ (ြပစ်မAဆင
ိ% ရ
် ာကျင်ထ
့ ံ%းဥပေဒ၊ ပ%ဒမ
် ၂၁၀။ &ိင
% င
် တ
ံ ကာ
ြပည်သေရးရာ&'
R့ င ့် &ိင
% င
် ေ
ံ ရး အခွငအ
့် ေရးဆိင
% ရ
် ာ သေဘာတRစာချaပ်
(ICCPR) ပ%ဒမ
် ၉(၂))။
သင်သည် တိင
% တ
် န်းသO(တရားလိ%)"Cင့် တန်းတO အမ,
Eကားနာစစ်ေဆးခံပိ%ငခ
် ွငF
့် ိသ
C ည်။ သင်သည် အသိသက်ေသ ေခq ပိ%ငခ
် ွင့်
FCိသည်။ (ေမာင်အဘ
ံ့ ယ
ွ ် &'င ့် တစ်ဦး၊ ြပည်ေထာင်စ%ြမန်မာ&ိင
% င
် ၊ံ ၁၉၄၈
ြမန်မာ&ိင
% င
် တ
ံ ရားစီရင်ထံ%းများ (ဗဟိတ
% ရားNံ%းချaပ်) ၈၆၃။
ြပည်ေထာင်စ%ြမန်မာ&ိင
% င
် ံ &'င ့် အO'င ် + ၂ ဦး၊ ၁၉၅၅
ြမန်မာ&ိင
% င
် တ
ံ ရားစီရင်ထံ%းများ ၃၁၇)။
သင်သည် တစ်ဖက်မသ
C က်ေသများ (တရားလိဘ
% က်သက်ေသများ)
ကိ%လည်း ြပန်လCန်စစ်ေမးပိ%ငခ
် ွငF
့် ိသ
C ည်။ (ြပစ်မA ဆိင
% ရ
် ာ ကျင်ထ
့ ံ%းဥပေဒ၊
ပ%ဒမ
် ၂၀၈ (၂))။
သင်သည် ေထာင်ဝင်စာေတွသ
G ည့် အချိနအ
် ပါအဝင် သင်၏ ေFC Gေန"Cင့်
သီးသန်"C့ စ်ကယ
ိ% တ
် ည်း ေတွဆ
G ဆ
ံ% က်သယ
ွ ်ခွင့် FCိသည်။
(သက်ေသခံဥပေဒ၊ ပ%ဒမ
် ၁၂၆။ အကျဥ်းေထာင်ဥပေဒ၊ ပ%ဒမ
် ၄၀။)
Right to a lawyer
သင်သည် ဖွဲGစည်းပံအ
% ေြခခံဥပေဒပါ သင်၏အခွငအ
့် ေရးများ
အမCနတ
် ကယ် အသက်ဝင်၍ အသံး% ချ"ိင
% ရ
် န် ေတာင်းဆိပ
% ိ%ငခ
် ွငF
့် ိသ
C ည်။
"ိင
% င
် တ
ံ ကာဥပေဒ"Cင့် စံ"န
, ်းများ အသံး% ချပိ%ငခ
် ွင့်
သင်သည် ြပစ်မတ
, စ်ရပ်"င
C ပ
့် တ်သက်၍ ကာကွယ်ခခ
% ံရာတွင်
ြမန်မာ"ိင
% င
် ံ ဖွစ
ဲG ည်းပံအ
% ေြခခံဥပေဒကိ% ေကျာ်လွန၍
် အြခား "ိင
% င
် မ
ံ ျားFCိ
ထ%တြ် ပန်ချက်၊ မOဝါဒ"Cင့် အယOဝါဒတိကိ
% ့ % ရည်sgနး် ကိး% ကားပိ%ငခ
် ွင့်
FCိသည်။ (ေဒC စီစီ &'င ့် ြပည်ေထာင်စ% ြမန်မာ&ိင
% င
် ၊ံ (၁၉၆၄) ြမန်မာ&ိင
% င
် ံ
တရားစီရင်ထံ%းများ ၈၇၆)
သင်သည် "ိင
% င
် တ
ံ ကာဥပေဒ၊ စံ"န
, း် များ"Cငအ
့် ညီ ကာကွယ်ခ%ခပ
ံ ိ%ငခ
် ွင"
့် င
C ့်
အယOခံဝင်ပိ%ငခ
် ွငF
့် ိသ
C ည်။ (တရားဥပေဒဆိ%ငရ
် ာ
အကRအညီေပးေရးဥပေဒ ၂၀၁၇ ြပင်ဆင်ချက်၊ ပ%ဒမ
် ၃(ခ))။
Right to use the Constitution
သင်သည် အြပစ်Fိေ
C Eကာင်း သက်ေသအေထာက်အထား
မခိ%ငလ
် ေ
ံ% သးသေရွ G အြပစ်မFCိဟ% မCတယ
် Oခရ
ံ ပိ%ငခ
် ွငF
့် ိသ
C ည်။
(ြပည်ေထာင်စ%ြမန်မာ&ိင
% င
် ံ &'င ့် ဦးေအး\ကည်၊ ၁၉၆၄
ြမန်မာ&ိင
% င
် တ
ံ ရားစီရင်ထံ%းများ ၃၉၆၊ အြပည်ြပည်ဆိ%ငရ
် ာ လRအခွ
့ င ့်
အေရး ေ\ကညာစာတမ်း အပိ%ဒ် ၁၁(၁))။
တရားစွဲဆသ
ိ% ည့် အေ\ကာင်းြခင်းရာများ မ'နက
် န်ေ\ကာင်း ဦးစွာ
သက်ေသတင်ြပရန်တာဝန်သည် သင်ထ
့ တ
ံ ွငမ
် O'ိပါ။
တိင
% တ
် န်းသR(တရားလိ%) ထံတင
ွ သ
် ာ O'သ
ိ ည်။ (သက်ေသခံဥပေဒ၊ ပ%ဒမ
်
၁၀၁ မ' ၁၀၄။)
သင်သည် သံသယအကျိaး ခံစားခွငO
့် သ
'ိ ည်။ (ေဒCတင်ဦး၊ ဦးေအးေဖ
(အေပါင်းအပါ ၃ ဦး) &'င ့် ြပည်ေထာင်စ%ြမန်မာ&ိင
% င
် ၊ံ ၁၉၆၆
ြမန်မာ&ိင
% င
် တ
ံ ရားစီရင်ထံ%းများ ၁၂၉။)
"သက်ေသ"ဆိင
% ရ
် ာ စံ&နA း် မ'ာ သတ်မတ
' ထ
် ားgပီး ြဖစ်သည်။
(သက်ေသခံဥပေဒ၊ ပ%ဒမ
် ၃။)
တရားNံ%းက မယံ%\ကည်လင်က
့ စား သင်သည် ေ\ကာင်းကျိaးဆီေလျာ်စာွ
မ'နက
် န်သည့် O'ငး် လင်းချက်ေပး&ိင
% ပ
် ါက အမAမ'
တရားေသလွတ်ေြမာက်ခင
ွ ့် O'သ
ိ ည်။ (အမ်မRသယ
ီ ာ &'င ့်
ြပည်ေထာင်စ%ြမန်မာ&ိင
% င
် ေ
ံ တာ်၊ ၁၉၅၅ ြမန်မာ&ိင
% င
် တ
ံ ရား စီရင်ထံ%းများ
(ဗဟိတ
% ရားNံ%းချaပ်) ၁၇၅)။
Right to be presumed innocent
သင်သည် ဥပေဒ"Cငက
့် ိ%က်ညေ
ီ သာ အဖိး% အခကိသ
% ာ ေပးခွငF
့် ိသ
C ည်။
(ြပည်ေထာင်စတ
% ရားစီရင်ေရးဥပေဒ၊ ပ%ဒမ
် ၇၃၊ တရားNံ%းများလက်စွဲ
၁၉၉၉၊ အပိ%ဒ် ၇၆ &'င ့် ပ%ဒမ
် ၁၀၃(၄၄))။
သင်သည် အဂတိလက
ိ% ်စားမ,ကိ% သတင်းေပးတိင
% E် ကားပိ%ငခ
် ွငF
့် ိသ
C ည်။
(အဂတိလက
ိ% စ
် ားမAတက
ိ% ်ဖျက်ေရးဥပေဒ။ ြပစ်မA ဆိ%ငရ
် ာ ဥပေဒ၊ ပ%ဒမ
်
၁၆၁-၁၇၁)
Right to due process
ရပ်ဆင
ိ% း် ေနသာ အမAများကိ% ပလပ်ရမည်။
(ြပည်ေထာင်စတ
% ရားလ`တေ
် တာ်ချaပ် အမိနေ\ကညာစာအမ'
့် တ်
၁၁၄/၄၂၄ PTC [၂၈၅၅/၂၀၁၅])
Right to trial without delay
သင်သည် အာမခံေလ`ာက်ထားပိ%ငခ
် ွင့် FCိသည်။ (ဖွဲbစည်းပံအ
% ေြခခံဥပေဒ၊
ပ%ဒမ
် ၃၇၆ မ' ၃၇၈၊ အြပည်ြပည်ဆင
ိ% ရ
် ာ လRအခွ
့ ငအ့် ေရးေ\ကညာစာတမ်း
အပိ%ဒ် ၉။ &ိင
% င
် တ
ံ ကာ ြပည်သေရးရာ&'
R့ င ့် &ိင
% င
် ေ
ံ ရးအခွငအ
့် ေရးဆိ%ငရ
် ာ
သေဘာတR စာချaပ် (ICCPR)၊ အပိ%ဒ် ၉။)
ရဲသည် ၂၄ နာရီထက်ပ၍
ိ% ဆက်လက်ချaပ်ေ&'ာင်ထားလိလ
% rင်
တရားသR<ကီးတစ်ဦးထံမ' ခွငြ့် ပaချက် ရO'ိရမည်။
မည်သည့် ဆက်လက်ချaပ်ေ&'ာင်မအ
A တွက်မဆိ% သင်သည် တရားခွင၌
်
O'ိေနရမည်။
ေနာက်ထပ် စံ%စမ်းစစ်ေဆးမAလ%ပေ
် ဆာင်ရန် လိ%အပ်သည့်
အေ\ကာင်းရင်း&'င ့် စံစ
% မ်းစစ်ေဆးေနစဥ် ဆက်လက်ချaပ်ေ&'ာင်ထားရန်
လိအ
% ပ်သည့် အေ\ကာင်းရင်းကိ% ရဲက တင်ြပရမည်။
(ြပစ်မAဆင
ိ% ရ
် ာကျင်ထ
့ ံ%းဥပေဒ၊ ပ%ဒမ
် ၁၆၇။)
ဘာသာြပန်အကOအညီ ရပိ%ငခ
် ွင့်
သင်သည် တရားခွငတ
် င
ွ ် ဘာသာြပန်အကOအညီ ရပိ%ငခ
် ွငF
့် ိသ
C ည်။
(ြပစ်မAဆင
ိ% ရ
် ာကျင်ထ
့ ံ%းဥပေဒ၊ ပ%ဒမ
် ၃၆၁။ &ိင
% င
် တ
ံ ကာ ြပည်သေရးရာ&'
R့ င ့်
&ိင
% င
် ေ
ံ ရး အခွငအ
့် ေရးဆိင
% ရ
် ာ သေဘာတRစာချaပ် (ICCPR) ၁၄(၃)(က))
သင်သည် ေြဖာင်ခ
့ ျက်များကိ% သင်နားလည်သည့် ဘာသာစကားြဖင့်
ေြပာပိ%ငခ
် ွင၊့် သိပိ%ငခ
် ွင့် FCိသည်။ (ြပစ်မAဆင
ိ% ရ
် ာ ကျင်ထ
့ ံ%းဥပေဒ၊ ပ%ဒမ
်
၃၆၄။ &ိင
% င
် တ
ံ ကာ ြပည်သေရးရာ&'
R့ င ့် &ိင
% င
် ေ
ံ ရး အခွငအ
့် ေရးဆိင
% ရ
် ာ
သေဘာတRစာချaပ် (ICCPR)၊ အပိ%ဒ် ၁၄(၃)(က))
Right to equal protection of the law
Right to interpretation
ေFC Gေနလိ%ကပ
် ိ%ငခ
် ွင့် (တရားNံ%းများလက်စွဲ ၁၉၉၉၊ အပိ%ဒ် ၃(၁)၊ အပိင
% း်
၃(၄) –(၇)၊ ၇)။
သင်က
့ ိ% ကိယ
% ်စားြပX၍ ကOညပ
ီ ံ့ပးိ% ခွင့် (တရားNံ%းများလက်စ၊ွဲ အတွဲ ၂
၊အပိ%ဒ် ၄၅၅။)
သက်ေသခံချက်"င
C ့် လOသက်ေသတိကိ
% ့ % Eကားသိပိ%ငခ
် ွင့်
(ြပစ်မAဆင
ိ% ရ
် ာကျင်ထ
့ ံ%းဥပေဒ၊ ပ%ဒမ
် ၃၅၃၊ ၃၆၀)။
အမ,"င
C ဆ
့် င
ိ% ေ
် သာ အေEကာင်းြခင်းရာ(အချက်အလက်)များ "Cင့်
အစွမး် က%န် ြငင်းဆိခ
% ျက်များကိ% သိFိပ
C ိင
% ခ
် ွင့် (ေO'ေ
b နေO'ရ
b ပ်များ၏
ကျင်ဝ
့ တ်သက
ိ üာများ တာဝန်များ &'င ့် အခွငအ
့် ေရးများ၊ သတj မအ<ကိမ်
ပံ%&ပ
'ိ ်ြခင်း၊ ြပည်ေထာင်စ%ြမန်မာ&ိင
% င
် ံ တရားNံ%းချaပ်ေO'bေနများ ေကာင်စီ၊
အပိ%ဒ် ၁၄၁)။
sgန်Eကားချက်များ ရယOရန်"င
C ့် သက်ဆင
ိ% ရ
် ာ စာရွ က်စာတမ်းများ
ေလ့လာ"ိင
% ရ
် န် လံ%ေလာက်ေသာအချိန် ရပိ%ငခ
် ွင့် (တရားNံ%းများလက်စ၊ွဲ
အတွဲ ၂၊ ပ%ဒမ
် ၄၅၇၊ &ိင
% င
် တ
ံ ကာ ြပည်သေရးရာ&'
R့ င ့် &ိင
% င
် ေ
ံ ရး
အခွငအ
့် ေရးဆိ%ငရ
် ာ သေဘာတRစာချaပ် (ICCPR) ၊ အပိ%ဒ် ၁၄(၃)(ခ))။
အမ,သည်"င
C ့် တွ၍
ဲ ြဖစ်ေစ၊ အမ,"င
C တ
့် ၍
ွဲ ြဖစ်ေစ မCတမ
် သ
ိ ာွ းေစရန်
လOသF
ိ CငE် ကား ထ%တေ
် ဖာ်ေြပာဆိြ% ခင်း မခံရပိ%ငခ
် ွင။့် (ဖွစ
ဲb ည်းပံအ
% ေြခခံ
ဥပေဒ၊ ၃၅၇။ က%လသမဂh၏ ေO'ေ
b နများအခန်းကöဆိ%ငရ
် ာ
အေြခခံမRဝါဒ ေ\ကညာစာတမ်း၊ မRဝါဒ ၁၈။)
Your lawyer also has important rights
သင်သည် ေြဖာင်ခ
့ ျက် ေပးေကာင်းေပးချင်လမ
ိ ့်မည်။ ထိအ
% တွက်
ရဲတပ်ဖွဲbထံသာွ းေရာက် အြပစ်ဝန်ခ&
ံ င
ိ% သ
် လိ% တရား သR<ကီး
တစ်ေယာက်ေယာက်ေO'၌
b လည်း ေြဖာင်ခ
့ ျက်ေပး&ိင
% သ
် ည်။
တရားသR<ကီးထံတင
ွ ် ေြဖာင်ခ
့ ျက်ေပးမည်ဆိ%ပါက ေO'bေနင'ားရန်
စဥ်းစားသင်သ
့ ည်။ မည်သည်အ
့ ြပစ်ဒဏ်ချသည် ြဖစ်ေစ
ေလrာ့ေပါ့ေပးရန်အတွက် မည်သေြဖာင်
ိ% ့ ခ ့ ျက်ေပးရမည်ကိ% ေO'ေ
b နများက
အ\ကံေပး&ိင
% ၍
် ြဖစ်သည်။ ထိအတR
%့ ြပစ်မA ပိ%<ကီးသွားေအာင်
အလွနအ
် ကtံထက
ွ ဆ
် ိ%ြခင်းြဖစ်ေစ အြခားတစ်ေယာက်ေယာက်ကိ%
ကိယ
% အ
့် မAတင
ွ ် ပါဝင်gငိစန
ွ း် သည်ဟ% ဆွဲထည့်ြခင်းြဖစ်ေစ မလ%ပမ
် ိရန်
သတိထားဖိလည်
%့ း လိ%အပ်သည်။
သင်ေြဖာင်ခ
့ ျက်မေပးမီ တရားသR<ကီးက
အမAအေ\ကာင်းြခင်းရာများအြပင် အသံ%းြပaေသာ ဥပေဒ&'ငပ
့် တ်သက်၍
သင်က
့ ိ% ဖတ်ြပ၊ O'ငး် ြပရမည်။ (A.I.R ၁၉၂၃ ရန်ကန
% ် ၁၃၂ Maung Sen;
A.I.R ၁၉၃၁ Bombay ၁၉၅ (၁၉၆)) သင်သည် စွခ
ဲ ျက်တင်ခထ
ံ ားရသည့်
ြပစ်မ၏
A သေဘာသဘာဝ&'င ့် အြပစ်ဝန်ခံြခင်း၏
ေနာက်ဆက်တအ
ွဲ ကျိaးအြပစ်များကိ% သိထား gပီးသားြဖစ်ရမည်။
(ဆရီဆဝါမယ်&င
' ့် ြပည်ေထာင်စ% ြမန်မာ&ိင
% င
် ံ (ဦးသိနး် ေမာင်)၊ ၁၉၅၄
ြမန်မာ&ိင
% င
် တ
ံ ရားစီရင်ထံ%းများ (ဗဟိတ
% ရားNံ%းချaပ်) ၃၃၁)။
Confession
A judge must explain the facts and the law to you before
you confess (AIR 1923 Rangoon p132 Maung Sen; AIR
1931 Bombay p195 (196)). You must know the nature of
the charges against you and the consequences of
admitting guilt (Sri Sawarmal v. Union of Burma (U
Thein Maung), 1954 BLR (HC) 331).
မဟ%တမ
် Cန်ေEကာင်း ြငင်းဆိြ% ခင်း - မလံ%ေလာက်ေသာ
သက်ေသြပချက်
သင်အ
့ ေနြဖင့် ထိ%သက်ေသြပချက်များအ\ကား
ေ\ကာင်းကျိaးဆီေလျာ်စာွ လက်ခ&
ံ င
ိ% ေ
် လာက်သည့် သံသယများ ေဖာ်
ထ%တဖ
် န်တီးရန်လအ
ိ% ပ်သည်။ သက်ေသအေထာက်အထားမခိင
% လ
် ံ%ပါက
သင်သည် တရားNံ%းအား သင်ထ
့ တ
ံ င
ွ ် အြပစ်မO'ိေ\ကာင်း
စီရင်ချက်ချေပးရန် ြဖစ်ေစ အမAကိ% ပလပ်လက
ိ% ်ရန် ြဖစ်ေစ
ေလrာက်ထား&ိင
% သ
် ည်။
Denial: insufficient proof
သက်ေသအေထာက်အထား ခိင
% လ
် လ
ံ% န
ွ း် ေသာေ\ကာင့်
ြငင်းချက်မထ%တ&
် င
ိ% ပ
် ါက သင်အ
့ ေနြဖင့် မိမိ၏ လ%ပ်ရပ်သည်
မ'နက
် န်ေသာလ%ပရ
် ပ်ြဖစ်ေ\ကာင်း သက်ေသြပ&ိင
% သ
် လိ%
ဥပေဒအရကာကွယ်ခခ
% ံမA ေနာက်တစ်မျိaးကိ% အသံး% ြပa&ိင
% သ
် ည်။
သင်ထ
့ ံတင
ွ ် အြပစ်မO'ိေ\ကာင်းကိ% သင်ကယ
ိ% တ
် င
ိ% လ
် ည်း
သက်ေသြပ&ိင
% သ
် ည်။ ထိသ
% သက်
ိ% ့ ေသြပရာတွင ်
သင်သည် မိမိ၏လ%ပရ
် ပ်မာ' တရားမrတမ'နက
် န်ေ\ကာင်း&'င ့် ထိအ
% တွက်
တရားဥပေဒအရ တာဝန်ယ၊R တာဝန်ခစ
ံ ရာ မလိ%ေ\ကာင်း
သက်ေသြပ&ိင
% သ
် ည်။ “ကtန်ေတာ်/မ အဲဒါကိ% လ%ပ်ခဲ့ပါတယ်။ ဒါေပမဲ့ ..."။
သင်လပ
% ်ရမည်မ'ာ သင်လ%ပ် ခဲေ
့ သာ လ%ပ်ရပ်သည်
လRမစ
A ံ&နA း် များအရြဖစ်ေစ၊ ကိယ
% က
် ျင်တ
့ ရားအရြဖစ်ေစ လRအများ
လက်ခံထားေသာ အရာ ြဖစ်ေ\ကာင်း ြပရန်ြဖစ်သည်။
Admit-and-justify: exculpatory defence
You can prove your act was justified and that you bear
no legal responsibility for it. “I did it, but…”. You must
show that your act was socially accepted or morally
principled.
ြပစ်ဒဏ်ေလ`ာ့ေပ့ါေပး"ိင
% ေ
် သာ အေြခအေနများ
ကာကွယခ
် %ခမ
ံ Aမဟာဗျyဟာကိ% ထည်မ
့ တွက်ပါက
ြပစ်ဒဏ်ေလrာ့ေပါ့ေပးေစရန်အတွက် ေလrာ့ေပါ့သက်ညåာေပး &ိင
% ေ
် သာ
အေြခအေနများကိ% ထ%တ်ြပ&ိင
% ေ
် သးသည်။
å
ေလrာ့ေပါ့သက်ညာေပး&ိ
င % ေ
် သာ ေယဘ%ယျ အေြခအေနများတွင ်
ေအာက်ပါတိ% ပါဝင်
့ သည် -
• ေနာက်ေ\ကာင်းြပစ်မမ
A တ
' တ
် မ်း ကင်းO'ငး် ြခင်း
• ေနာင်တရgပီး မိမက
ိ ယ
ိ% ်ကိ% ြပန်လည်သံ%းသပ်စစ်ေဆးမိြခင်း
(ဤနည်းလမ်းသည် ဥပေဒဗျyဟာတစ်ရပ်ြဖစ်gပီး၊ အချိab မ'ာ
ယခ%နည်းလမ်းကိ% အသံ%းြပaရန်
စိတသ
် က်ေသာင့သ
် က်သာO'လ
ိ မ
ိ ့်မည် မဟ%တ်သည်ကိ%
သတိြပaပါ။)
• ကျyးလွနခ
် ံရသRကိ% နစ်နာေ\ကးေပးအပ်gပီးသား ြဖစ်ြခင်း
• သက်<ကီးရွ ယအ
် ိ%&င
' ့် သားသမီးငယ်များကိ% ေစာင်ေ
့ O'ာက်ေနရသည့်
တာဝန်O'ိြခင်း
• ငယ်ငယ်ရွယရ
် ွ ယ်&င
' ့် N%နး် ကန်ရြခင်း သိမဟ%
% ့ တ် <ကီးမားေသာ
အခက်အခဲများ O'ိြခင်း
• အလ%ပ်အေတွbအ\ကံaေကာင်း O'ိြခင်း
• ပညာေရးေနာက်ေ\ကာင်း ေကာင်းြခင်း
• လRအဖွ
့ ဲbအစည်းအတွက် <ကီးမားေသာ အကျိaးြပaမAများ O'ိြခင်း
Mitigating circumstances
• No criminal record
• Remorse and self-examination (Note that this is
simply a legal tactic which some may not feel
comfortable using)
• Compensation given to a victim
• Care responsibilities for elderly or children
• Difficult childhood or great hardships
• Good work experience
• Good educational background
• Significant contributions to society.
FEM မိတဆ
် က်
About FEM
လွတလ
် ပ်ေသာထ%တေ
် ဖာ်ေြပာဆိ%ြခင်း(ြမန်မာ) [Free Expression
Myanmar (FEM)] သည် လွတလ
် ပ်စာွ ထ%တေ
် ဖာ်ေြပာဆိခ
% င
ွ &
့် င
' ့်
သတင်းအချက်အလက် လွတလ
် ပ်ခင
ွ အ
့် ေရးတွင ် &'စပ်
ံ ့ ေသာ၊
ဥပေဒြပaြပင်ေြပာင်း လဲေရးတွင ် ပါဝင်ေဆာင်ရွက်ေနေသာ၊
ဥပေဒချိaးေဖာက်ခရ
ံ သRများကိ% ကာကွယ်ေနေသာ၊ ထိအြပင်
%့
အေကာင်းဆံ%း &ိင
% င
် တ
ံ ကာ အေလ့အထေကာင်းများကိ%
အေလးဂN%ြပaလာေအာင် လ%ပ်ေဆာင်ေနေသာ အဖွဲb အစည်းတစ်ခ%
ြဖစ်ပါသည်။ ဤအစီရင်ခံစာသည် လိအ
% ပ်ေနသည့် သင့ေ
် လျာ်ေသာ
ြပaြပင်ေြပာင်းလဲမAများ အေလးထားဂN%ြပaလာရန် FEM ၏
ရည်ရွယ်ချက် တစိတတ
် စ်ပင
ိ% း် ြဖစ်ပါသည်။
• www.FreeExpressionMyanmar.org
• www.facebook.com/FreeExpressionMyanmar
• coordinator@FreeExpressionMyanmar.org
တိတွ
% ့ င ် ေကျးဇRးြပa၍ ဝင်ေရာက်ဖတ်NA&င
ိ% ပ
် ါသည်။
Free Expression Myanmar (FEM) is a national human
rights organisation that is expert in free expression and
information, engaging in legal reform, defending victims
of violations, and promoting best international
standards.
• www.FreeExpressionMyanmar.org
• www.facebook.com/FreeExpressionMyanmar
• coordinator@FreeExpressionMyanmar.org
ေကျးဇOးတင် အသိအမCတြ် ပXြခင်း
ဤအစီရင်ခံစာြဖစ်ေြမာက်ေရးအတွက် သ%ေတသနလ%ပင
် န်းတွင ်
ပါဝင်ခသ
ဲ့ Rအားလံ%းကိ% FEM မ' ေကျးဇRး တင်ေ\ကာင်း
ေြပာ\ကားလိပ
% ါသည်။ ဤသ%ေတသနသည် Creative Commons Share
Alike လိ%ငစ
် င်အရ လွတလ
် ပ်ေသာထ%တ်ေဖာ်ေြပာဆိ%ြခင်း(ြမန်မာ) [Free
Expression Myanmar (FEM)]၌ မRပင
ိ% ခ
် င
ွ ့် O'ိပါသည်။ဤလိင
% စ
် င်အရ
FEM ကိ% အသိအမ'တ်ြပaေဖာ်ြပgပီး၊ သင်၏ အသစ်ဖန်တီးမAများအား
တRညေ
ီ သာ စည်းမျKးြဖင့် လိင
% စ
် င်ြပaလ%ပ်ထားလrင် ဤစာတမ်းအား
စီးပွားေရးအရ မဟ%တ် သည့်ြပန်လည်ထတ
% ်ေဝြခင်း၊
အနည်းငယ်ြပaြပင်ေြပာင်းလဲြခင်းတိြပaလ%
%့ ပ်&င
ိ% က
် ာ၊
စီးပွားေရးအရမဟ%တသ
် ည့် သင့လ
် %ပင
် န်း (စာအ%ပ်၊စာတမ်း စသည်တ)ိ% ့
တွင ် ထည့သ
် ွငး် အသံ%းြပa&ိင
% ပ
် ါသည်။
Acknowledgements
ထိအြပင်
%့ International Bridges to Justice &'င ့် British Council
ကိလ
% ည်း ၎င်းတိ၏
% ့ အသံ%း၀င်ေသာ ရာဇ၀တ်မAဆင
ိ% ရ
် ာ
ခ%ခက
ံ ာကွယမ
် Aများလက်စွဲ အတွကလ
် ည်း ေကျးဇRးအထRးတင်Oပ
'ိ ါသည်။
Support