‫ش‬ ‫�‬ ‫ن‬

‫ــــم‬ ‫لـــی ُم َح َّمــــ ٍد َو آلِ ُم َح َّمــــ ٍد َو َع ِّج ْ‬

‫ــــل َف َر َج ُه ْ‬ ‫ـــــل َع ٰ‬ ‫اَللّٰ ُه َّ‬
‫ــــم َص ِّ‬

‫گار�‬
‫س‬ ‫افر ی‬
‫بس‬ ‫ّ‬
‫اول د تان‬
 ‫وزارت آموزش و پرورش‬
‫سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی‬
‫اول دبستان ـ ‪104‬‬‫نگارش فارسى ّ‬ ‫نام کتاب‪:‬‬
‫سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی‬ ‫پدیدآورنده‪:‬‬
‫دفتر تألیف کتاب های درسی عمومی و متوسطه نظری‬ ‫مدیریت برنامه ریزی درسی و تألیف‪:‬‬
‫فریدون اکبری ِ شلدره‪ ،‬فردوس حاجىان‪ ،‬حسىن قاسم پور مقدّم‪ ،‬حسن ذوالفقارى‪ ،‬مصطفى رحمان دوست‪،‬‬ ‫شناسه افزوده برنامه ریزی و تألیف‪:‬‬
‫عبدالرحمان ص ّفارپور‪ ،‬غالمرضا عمرانى‪ ،‬گلزار فرهادى و شهىن نعمت   زاده (اعضای‬
‫ّ‬ ‫مح ّمد رضا سنگرى‪،‬‬
‫گروه تألیف)  ـ افسانه حبىب زاده ك ّلى (ویراستار )‬
‫کل نظارت بر نشر و توزیع مواد آموزشی ‬
‫ اداره ی ّ‬ ‫مدیریت آماده‌سازی هنری‪:‬‬
‫سیدعلی‬ ‫احمدرضا امینی (مدیر امور فنی و چاپ) ـ مجید ذاکری یونسی (مدیر هنرى و طراح جلد) ـ ّ‬ ‫شناسه افزوده آماده سازی‪:‬‬
‫موسوی (طراح گرافیک) ـ مح ّمد حسىن تهرانى‪ ،‬مانا نبوى فرهمند‪ ،‬الهه اسماعىل زاده‪ ،‬جعفر معدن دار    و‬
‫حمیدرضا بیدقی (تصوىرگران) ـ کامران انصاری (طراح خط رایانه ای) ـ زهره بهشتی شیرازی‬
‫محمد نظامی‪ ،‬حمید‬ ‫(صفحه آرا) ـ فاطمه باقری مهر‪ ،‬فاطمه گیتی جبین‪ ،‬شاداب ارشادی‪ ،‬زهرا ّ‬
‫ثابت​کالچاهی‪ ،‬مریم دهقان زاده (امور آماده سازی)‬
‫تهران‪ :‬خیابان ایرانشهر شمالی ـ ساختمان شماره ی ‪ ٤‬آموزش و پرورش (شهید موسوی)‬ ‫نشانی سازمان‪:‬‬
‫ تلفن‪٩ :‬ـ‪ ،٨٨٨٣١١٦١‬دورنگار‪ ،٨٨٣٠٩٢٦٦ :‬کد پستی‪١٥٨٤٧٤٧٣٥٩ :‬‬
‫ شرکت افست‪ :‬تهران ـ کیلومتر ‪ ٤‬جاده ی آبعلی‪ ،‬پالک ‪ ،8‬تلفن‪،77339093 :‬‬ ‫ناشر‪:‬‬
‫دورنگار‪ ،77339097 :‬صندوق پستی‪  4979 :‬ـ ‪11155‬‬
‫شرکت افست «سهامی عام» (‪)www.Offset.ir‬‬ ‫چاپخانه‪:‬‬
‫چاپ دهم ‪1399‬‬ ‫سال انتشار و نوبت چاپ‪:‬‬
‫برای دریافت فایل ‪ pdf‬کتاب های درسی به پایگاه کتاب های درسی به نشانی ‪ www.chap.sch.ir‬و برای‬
‫خرید کتاب های درسی به سامانه ی فروش و توزیع مواد آموزشی به نشانی ‪ www.irtextbook.ir‬یا‬
‫‪  www.irtextbook.com‬مراجعه نمایید‪.‬‬

‫کلیه ی حقوق مادی و معنوی این کتاب متعلق به سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی وزارت آموزش و‬
‫پرورش است و هرگونه استفاده از کتاب و اجزای آن به صورت چاپی و الکترونیکی و ارائه در پایگاه های مجازی‪،‬‬
‫نمایش‪ ،‬اقتباس‪ ،‬تلخیص‪ ،‬تبدیل‪ ،‬ترجمه‪ ،‬عکس برداری‪ ،‬نقاشی‪ ،‬تهیه ی فیلم و تکثیر به هر شکل و نوع بدون‬
‫کسب مجوز از این سازمان ممنوع است و متخلفان تحت پیگرد قانونی قرار می گیرند‪.‬‬

‫شابک  ‪ISBN 978 -964 - 05 - 1985 - 1 978 - 964-05 - 1985- ١‬‬

‫‪61‬‬ ‫درس هفتم ‬ ‫ ‬ ‫مقدّ مه‬
‫‪67‬‬ ‫درس هشتم ‬ ‫ ‬ ‫بخش ‪1‬ــ (نگاره ها)‬
‫‪71‬‬ ‫درس نهم ‬ ‫ ‬ ‫‪2‬‬ ‫نگاره ى ‪ 1‬‬ ‫ ‬
‫درس دهم ‪75‬‬ ‫ ‬ ‫‪4‬‬ ‫نگاره ى ‪ 2‬‬ ‫ ‬
‫درس ىازدهم ‪79‬‬ ‫ ‬ ‫‪6‬‬ ‫نگاره ى ‪ 3‬‬ ‫ ‬
‫‪83‬‬ ‫درس دوازدهم ‬ ‫ ‬ ‫‪8‬‬ ‫نگاره ى ‪ 4‬‬ ‫ ‬
‫‪87‬‬ ‫درس سىزدهم ‬ ‫ ‬ ‫‪10‬‬ ‫نگاره ى ‪ 5‬‬ ‫ ‬
‫‪91‬‬ ‫درس چهاردهم ‬ ‫ ‬ ‫‪12‬‬ ‫نگاره ى ‪ 6‬‬ ‫ ‬
‫‪95‬‬ ‫درس پانزدهم ‬ ‫ ‬ ‫‪14‬‬ ‫نگاره ى ‪ 7‬‬ ‫ ‬
‫‪99‬‬ ‫٭ تمرىن هاى دوره اى ‬ ‫ ‬ ‫‪16‬‬ ‫نگاره ى ‪ 8‬‬ ‫ ‬
‫‪18‬‬ ‫نگاره ى ‪ 9‬‬ ‫ ‬
‫بخش ‪ 3‬ــ آموزش نشانه ها (‪)2‬‬ ‫‪20‬‬ ‫نگاره ى ‪ 10‬‬ ‫ ‬
‫‪103‬‬ ‫درس شانزدهم ‬ ‫ ‬ ‫ ‬
‫‪106‬‬ ‫درس هفدهم ‬ ‫ ‬ ‫بخش ‪ 2‬ــ آموزش نشانه ها (‪)1‬‬
‫‪112‬‬ ‫درس هجدهم ‬ ‫ ‬ ‫‪25‬‬ ‫درس ا ّول ‬ ‫ ‬
‫‪118‬‬ ‫درس نوزدهم ‬ ‫ ‬ ‫‪31‬‬ ‫درس دوم ‬ ‫ ‬
‫‪121‬‬ ‫درس بىستم ‬ ‫ ‬ ‫‪37‬‬ ‫درس سوم ‬ ‫ ‬
‫‪127‬‬ ‫درس بىست و ىكم ‬ ‫ ‬ ‫‪43‬‬ ‫درس چهارم ‬ ‫ ‬
‫‪131‬‬ ‫درس بىست و دوم ‬ ‫ ‬ ‫‪49‬‬ ‫درس پنجم ‬ ‫ ‬
‫‪134‬‬ ‫٭ تمرىن هاى دوره اى ‬ ‫ ‬ ‫‪55‬‬ ‫درس ششم ‬ ‫ ‬
 ‫مقدّ مه‬
‫پروردگار مهربان را سپاس می گوییم که در پی جهش به سوی حتوّل بنیادین و تغییر نگرش ها در قلمرو‬
‫آموزش و پرورش‪ ،‬توانستیم با تکیه بر مبانی تعلیم و تربیت و نیز توجّ ه به چهارچوب برنامه ی درسی ملّی‪ ،‬به بازنگری‪،‬‬
‫اصالح و همسوسازی ساختار و محتوای این کتاب بپردازمی‪ .‬امیدوارمی آموزش مناسب این محتوا‪ ،‬سبب شکوفایی‬
‫استعدادهای نوآموزان و پرورش و تقویت مهارت های نوشتاری دانش آموزان عزیز میهن اسالمی گردد‪.‬‬
‫برای پیشبرد بهتر فرایند یاددهی ــ یادگیری و کمک به ارتقای سطح آموزش‪ ،‬توجّ ه آموزگاران گرامی را به‬
‫نکات زیر‪ ،‬جلب می کنیم‪:‬‬
‫‪ 1‬ــ در كتاب فارسی (مهارت خواندن) به روش كلّى و در این كتاب به روش حتلىلى و در بعضى از بخش هاى‬
‫هر دو كتاب به هر دو روىكرد توجّ ه شده است‪.‬‬
‫‪ 2‬ــ در اىن كتاب به مهارت های نوشتاری زبان (دست ورزی‪ ،‬رونویسی‪ ،‬کلمه نویسی‪ ،‬جمله نویسی‪ ،‬بندنویسی)‬
‫و مهارت هایی نظیر دقّت‪ ،‬شناخت‪ ،‬تشخیص و کاربرد توجّ ه شده است و به همنى دلىل‪ ،‬برنامه ی زبان آموزی شامل‬
‫دو كتاب فارسی (مهارت خواندن) و نگارش (مهارت نوشنت) است‪ .‬بنابراین کتاب نگارش (مهارت نوشنت) جنبه ی‬
‫آموزشی دارد و باید هماهنگ با کتاب فارسی (مهارت خواندن) تدریس شود‪.‬‬
‫‪ 3‬ــ معلّمان محترم می توانند بنا به تشخیص خود و با توجّ ه به توانایی دانش آموزان و نیاز یادگیری آنان‪ ،‬شمار‬
‫مترین های هر هفته را کاهش یا افزایش دهند‪.‬‬
‫توجّ ه‪ :‬در ارزشیابی درس امال‪ ،‬آن چه باید مورد توجّ ه باشد؛ درست‌نویسی شکل امالیی کلمات است نه نوع‬
‫خ ّ‬
‫ط آن‪.‬‬
‫‪ 4‬ــ به تناسب رشد و توسعه ى آموزش‪ ،‬توصیه می شود كه از روش هاىى مثل همىارى‪ ،‬تلفىقى‪ ،‬بحث گروهى‬
‫و … استفاده شود‪ .‬حضور دانش آموزان در فرایند یاددهی ــ یادگیری‪ ،‬زمینه ی پرورش استعداد و شکوفایی تفک ّر و‬
‫ّ‬
‫خلقیت آنان را مؤثّرتر‪ ،‬فراهم می سازد‪.‬‬
‫‪5‬ــ نوشنت ىكى از درس هاى كتاب با عنوان «آزاد» به عهده ى معلّم و دانش آموز است تا براساس نىازها و‬
‫ضرورت های فرهنگ محلّى‪ ،‬ذوق و مشاركت معلّم و دانش آموز‪ ،‬نوشته شود‪.‬‬
‫‪  6‬ــ برای ىادگىرى بهتر دانش آموزان‪ ،‬توصىه مى شود خانواده ها و اولىاى محترم قبل از كار با دانش آموز‪ ،‬با‬
‫معلّم گرامی تبادل نظر كنند‪.‬‬
‫‪7‬ــ خانه های خالی (جدول) کنار صفحه ها برای کمک به بازخورد توصیفی (کیفی) به عملکرد دانش آموز‬
‫پیش بینی شده است‪.‬‬
‫‪  8‬ــ جدول زمان بندی و برنامه ی چگونگی پیشرفت آموزش و جتربه های یادگیری‪ ،‬پیشنهادی و انعطاف پذیر‬
‫است؛ بنابراین در مناطق مختلف ایران عزیز‪ ،‬به فراخور شرایط آب و هوایی‪ ،‬هماهنگی های الزم به تشخیص کارشناسان‬
‫آموزش ابتدایی استان ها‪ ،‬صورت خواهد گرفت‪.‬‬
 ‫برنامه ی پیشنهادی آموزش و چگونگی پیشرفت جتربه های یادگیری‬

‫هفته‬
‫هفته ی چهارم‬ ‫هفته ی سوم‬ ‫هفته ی دوم‬ ‫هفته ی ا ّول‬
‫ماه‬

‫نگاره ی ‪ ٨‬ــ‪٩‬ــ‪١٠‬‬ ‫نگاره ی ‪ ٥‬ــ‪ ٦‬ــ‪٧‬‬ ‫نگاره ی ‪٣‬ــ‪٤‬‬ ‫نگاره ی ‪١‬ــ‪٢‬‬ ‫مهر‬

‫درس ‪٤‬‬ ‫درس ‪٣‬‬ ‫درس ‪٢‬‬ ‫درس ‪١‬‬

‫آبان‬
‫او و ــ تـ ت‬ ‫مـ م ــ سـ س‬ ‫ا َ ــَـ ــ د‬ ‫آ ا ــ بـ ب‬

‫درس ‪٨‬‬ ‫درس ‪٧‬‬ ‫درس ‪٦‬‬ ‫درس ‪٥‬‬

‫آذر‬
‫یـ ی ــ ا ُ ــُـ‬ ‫ا ِ ــِـ ـه ه ــ شـ ش‬ ‫ایـ یـ ی ای ــ ز‬ ‫ر ــ نـ ن‬

‫درس ‪١٢‬‬ ‫درس ‪١١‬‬ ‫درس ‪١٠‬‬ ‫درس ‪٩‬‬

‫دی‬
‫قـ ق ــ لـ ل‬ ‫فـ ف ــ خـ خ‬ ‫پـ پ ــ گـ گ‬ ‫کـ ک ــ و‬

‫مترین های‬ ‫درس ‪١٥‬‬ ‫درس ‪١٤‬‬ ‫درس ‪١٣‬‬

‫بهمن‬
‫دوره ای‬ ‫ژ ــ خوا‬ ‫هـ ـهـ ـه ه ــ چـ چ‬ ‫جـ ج ــ ــُـ استثنا‬

‫درس ‪١٩‬‬ ‫درس ‪١٨‬‬ ‫درس ‪١٧‬‬ ‫درس ‪١٦‬‬

‫اسفند‬
‫حـ ح‬ ‫عـ ـعـ ـع ع ــ ثـ ث‬ ‫صـ ص ــ ذ‬ ‫تشدید‬

‫درس ‪٢١‬‬ ‫درس ‪٢٠‬‬

‫ــ‬ ‫ــ‬ ‫فروردین‬
‫غـ ـغـ ـغ غ ــ درس آزاد‬ ‫ضـ ض ــ ط‬

‫مترین های‬ ‫درس ‪٢٢‬‬

‫مرور و مترین‬ ‫مرور و مترین‬ ‫اردیبهشت‬
‫دوره ای‬ ‫ظ‬