TOKARENJE

TOKARENJE
SILE KOD TOKARENJA TOKARENJE

Fg [N] – glavna sila rezanja

Ff [N] – posmična sila rezanja
Fp [N] – pasivna ili natražna sila rezanja
 TOKARENJE
Fg = A*fs
Fg [N] – glavna sila rezanja
A [mm2] – površina presjeka strugotine
fs [N/mm2] – specifična sila rezanja
 TOKARENJE

A = ap * f = b * h
A [mm2] – površina presjeka strugotine
ap [mm] – dubina rezanja
ap = (D-D1)/2
f [mm/okr] – posmak po okretaju
f = vf /n
vf [mm/min] – posmična brzina
n [min-1] – broj okretaja glavnog vretena
b [mm] – širina neodrezane strugotine
b = ap / sinκr
κr [°] – kut namještanja alata
h [mm] – debljina neodrezane strugotine
h = f * sinκr
 TOKARENJE

fs [N/mm2] – specifična sila rezanja

f s1x1 fs1x1 [N/mm2] – specifična sila rezanja koja
f s = z1 odgovara površini presjeka strugotine
h A=1 mm2 (b=h=1 mm) (tablica )
z1 – eksponent strugotine, ovisan o materijalu
obratka (tablica)

Fg * vc Pr [kW] - snaga potrebna za rezanje

Pr = Fg [N] – glavna sila rezanja
60000 vc [m/min] – brzina rezanja

Ps [kW] - snaga stroja

Pr Pr [kW] - snaga potrebna za rezanje
Ps = ηs – stupanj iskoristivosti alatnog stroja
ηs
(0,7...0,85)
 TOKARENJE

Volumen skinute strugotine: V1

Postotak iskorištenja materijala: η

η = V1/V0 *100 [%]

V1 [mm3] – volumen skinute strugotine
V0 [mm3] – volumen materijala pred obradom

Brzina rezanja:
vc=(D*π*n)/1000
vc [m/min] – brzina rezanja
D [mm] – vanjski promjer obratka
n [min-1] – broj okretaja glavnog vretena
 TOKARENJE
Uzdužno tokarenje
 TOKARENJE

Vrijeme izrade: tg (uzdužno tokarenje)

60* L 60* L 60* D * π * L

tg = *i p = *i p = *i p
vf f *n 1000* vc *f
tg [s] – glavno strojno vrijeme
L [mm] – ukupna duljina prolaza
L=lo+lu+li
lo [mm] – duljina rezanja
lu [mm] – duljina ulaznog hoda alata
li [mm] – duljina izlaznog hoda alata (šiljci)
vf [mm/min] – posmična brzina
D [mm] – vanjski promjer izratka
vc [m/min] – brzina rezanja
f [mm/okr] – posmak po okretaju
ip [ ] – broj prolaza
 TOKARENJE

Poprečno tokarenje
 TOKARENJE

Vrijeme izrade tn (poprečno tokarenje)

60*(D v − D u )
t g−n = *i p
2*f * n
tg-n [s] – glavno strojno vrijeme
Dv [mm] – vanjski promjer izratka
Du [mm] – unutarnji promjer izratka
f [mm] – posmak po okretaju
n [min-1] – broj okretaja glavnog vretena
ip [ ] – broj prolaza
 TOKARENJE

Izrada navoja tokarenjem

 TOKARENJE

Izrada navoja tokarenjem

60*(l + lu + li )
tg = *i p * z h * K p
P * no

tg [s] - glavno strojno vrijeme

l [mm] - duljina rezanja
lu [mm] - ulazna duljina; lu=P
li [mm] - izlazna duljina; li=1,5*P
P [mm] - korak navoja
no [min-1] - broj okretaja obratka
ip [] - broj prolaza
zh [] - broj hodova (vojeva) navoja
Kp [] - koeficient vremena povratnog hoda (Kp=1,5)
 TOKARENJE

specifična sila rezanja fs

grubo tokarenje: ap = (1...5) mm

fino tokarenje: ap = (0,05...1) mm
 TOKARENJE
EKONOMIKA OBRADE REZANJEM

ANALIZA JEDINIČNOG VREMENA IZRADE

- jedinično vrijeme izrade t1 se sastoji iz sljedećih elemenata:

t1 = tn + tg + ta
t1 [min] - vrijeme izrade jednog komada
tn [min] - komadno vrijeme nezavisno od parametara obrade
(vrijeme za podešavanje stroja)
tg [min] - glavno strojno vrijeme.
ta [min] - vrijeme zamjene alata svedeno na jedan izradak
(komadno alatno vrijeme).
 TOKARENJE
EKONOMIKA OBRADE REZANJEM

Komadno vrijeme tn.

t ps
tn = + t ss + t p + t ph
No

tps [min] - ukupno vrijeme pripreme alatnog stroja

No - veličina serije (broj izradaka)
tss [min] - vrijeme potrebno za stavljanje i skidanje obratka
tp [min] - vrijeme pozicioniranja (vrijeme ulaza u zahvat)
tph [min] - vrijeme povratnog hoda
 TOKARENJE
EKONOMIKA OBRADE REZANJEM

Vrijeme povratnog hoda tph.

L
t ph = *i p
v ph
L [mm] - ukupni put alata u smjeru obrade
vph [mm/min] - programirana brzina povratnog hoda
ip [min] - ukupni broj prolaza
 TOKARENJE
EKONOMIKA OBRADE REZANJEM

Vrijeme zamjene alata ta.

t a1 t a1
ta = = tg *
zT T
ta [min - vrijeme zamjene alata svedeno na jedan izradak
(komadno alatno vrijeme)
ta1 [min] - vrijeme potrebno za jednu zamjenu alata
zT - broj obrañenih izradaka u vremenu izmeñu dvije zamjene
alata
T [min] - postojanost alata