Predgovor “Srpskom rječniku”-Vuk Stefanović Karadžić

“Srpski rječnik”(1818) je imao oko 26.000 reči, koje je preveo na nemački i latinski jezik Jernej Kopitar. To
je prvo Vukovo delo štampano reformisanim jezikom i pismom. “Srpski rječnik” je enciklopedija srpskog
narodnog zivota. Vukov idejni preteča je bio Dositej i njegovo delo “Pismo Haralampiju”. Uvedena su
nova slova j,ć,đ,lj,nj,dž.

“Srpski rječnik”
Prvo izdanje (1818) je imalo oko 26.000 reči zajedno sa Jernejem Kopitarom, a drugo (1852) oko 47.000
reči zajedno sa Đurom Daničićem.

“O podeli i postanju narodnih pesama”

Vuk kao leksikograf (“Srpski rječnik”), Vuk kao sakupljač narodnih umotvorina, Vuk kao književni kritičar,
Vuk kao pisac.

Kritika romana “Ljubomir u Jelisijumu” Milovana Vidakovića

“Žitije Hajduk Veljka Petrovića”
Žitije je biografija, književno-naučna vrsta.

“Đački rastanak”-Branko Radičević

Radičević se prvo školovao u Sremskim Karlovcima, a potom u Beču.

Motiv rastanka -> Karlovci “mesto moje drago”

Ljubavni motiv, erotski motivi, anaforsko opraštanje

“Đački rastanak” je poema, to je izrazito duga pesma sa kombinacijom epskih, lirskih i dramskih
elemenata. To je tipičan romantičarski žanr.

Apostrofa, gradacija, alegorija, anaphora, deminutiv, hipokoristik

“Kad mlidija umreti”

Motiv smrti, motiv rastanka, motiv slavne prošlosti, motiv sećanja na detinjstvo, motiv sećanja na
mladićke dane

Opkoračenje

Rod: lirika, vrsta: elegija

“Veče”-Đura Jakšić
Metafora -> slavni vitez, zlatne toke, tužna pesma slavuja, plač stena

Pali vitez -> zalazeće sunce, gašenje života

Vitez koji se posvetio -> izlazeći mesec

“Orao”
Tipična bajronistička pesma

Orao kao simbol

Svetski bol -> raskol između idealnog, snevanog, željenog i onoga što je realno

“Na Liparu”
Retorska pitanja

Metafora, poređenje

“Ponoć”
Atmosfera strave, jeze i mistike

Apokaliptični trenutak

Duh umrle majke

“Đulići”-Jovan Jovanović Zmaj

Tijo noci, moje sunce spava -> kontrast

“Među javom i med snom”-Laza Kostić

Zmajevu poeziju Kostić deli na slavujanke (“Đulići” i “Đulići uveoci”), omiljenice (“Tijo noći”) i starmalke.

3 kvinte ili 3 katrena plus refren

Apostrofa, personifikacija, retoričko pitanje, metafora, poređenje, gradacija, contrast

“Santa Maria della Salute”

Labudova pesma Laze Kostića

Nastanku ove pesme prethode dva događaja: pesma “Dužde se ženi” i nesrećna ljubav prema Lenki
Dunđerski

Razlika u razumevanju svetskog bola -> ‘sve je to s ove glave sa lude’

Motiv ljubavi, motiv smrti, apokaliptični momenat, motiv mrtve drage

“Gorski vjenac”-Petar Petrović Njegoš

Ep posvećen Karađorđu, caru srpskom

Nastanak dela: pesma “Pustinjak cetinjski”(ustanak) i pesma “Srpski Badnje veče”(istraga poturica)

Uzori za stvaranje su bile narodne epske pesme novijih vremena, poezija Sime Milutinovića Sarajlije i
grčka antička drama
Kompozicija: “Posveta prahu oca Srbije”, “Skupština o Trojičinu dne na Lovćenu”, “Skupština o Malom
gospojina dne na Cetinju”, “Badnje veče, Božić i Novo leto; istraga poturica”

Žanr: dramski spev sa epskim i lirskim elementima