Download as docx, pdf, or txt
Download as docx, pdf, or txt
You are on page 1of 24

გადაწყვეტილება/განჩინება

საქმე №ას-319-302-
2017                                                                             28 ივლისი, 2017
წელი
                                                                                                                           
  ქ.თბილისი
 
სამოქალაქო საქმეთა პალატა
          შემადგენლობა:                      
     
ბესარიონ ალავიძე (თავმჯდომარე, მომხსენებელი)
მოსამართლეები:
ეკატერინე გასიტაშვილი, პაატა ქათამაძე
 
საქმის განხილვის ფორმა – ზეპირი მოსმენის გარეშე
 
 
კასატორი _ ნ. ჭ-ე (მოსარჩელე)
 
 
მოწინააღმდეგე მხარე _ სს „კ-ის“ უფლებამონაცვლე სს „ტ-
ი“ (მოპასუხე)
 
 
გასაჩივრებული განჩინება – თბილისის სააპელაციო სასამართლოს
სამოქალაქო საქმეთა პალატის 2016 წლის 20 დეკემბრის განჩინება 
 
 
კასატორის მოთხოვნა _ გასაჩივრებული განჩინების, პირველი
ინსტანციის სასამართლოს გადაწყვეტილების, დამატებითი
გადაწყვეტილების, მოწმეთა დაკითხვაზე უარის თქმის შესახებ
(18.03.2015წ; 01.07.2015წ) საოქმო განჩინებების გაუქმება და ახალი
გადაწყვეტილებით სარჩელის სრულად დაკმაყოფილება
 
 
დავის საგანი – ზიანის ანაზღაურება
 
ა ღ წ ე რ ი ლ ო ბ ი თ ი     ნ ა წ ი ლ ი:
 
1.              მოსარჩელის მოთხოვნა და სარჩელის ფაქტობრივი
საფუძვლები:
1.1.      ნ. ჭ-ემ (შემდგომში _ მოსარჩელე, აპელანტი ან
კასატორი) სარჩელი აღძრა სასამართლოში სს „კ-ის“
(უფლებამონაცვლე სს „ტ-ი“, შემდგომში _ მოპასუხე,
მოწინააღმდეგე მხარე ან ბანკი) მიმართ ხელშეკრულების
უსაფუძვლოდ შეწყვეტის გამო 480 000 ლარის მოპასუხისათვის
დაკისრების მოთხოვნით.
1.2.      სარჩელი ემყარება შემდეგ ფაქტობრივ გარემოებებს:
2010 წლის მარტიდან მოსარჩელემ მუშაობა დაიწყო მოპასუხე
ბანკის ოპერაციების დირექტორის თანამდებობაზე, ხოლო 2013
წლის 1 თებერვლიდან - მთავარი აღმასრულებელი დირექტორის
მოვალეობის შემსრულებლად. ხელშეკრულების მოქმედების
ვადის გასვლისთანავე, 2014 წლის 1 იანვრიდან იგი ავტომატურად
დაინიშნა აღმასრულებელ დირექტორად და ხელშეკრულების
მოქმედების ვადა გაგრძელდა სამი წლით _ 2017 წლის 1
იანვრამდე. 2014 წლის 6 მაისს ბანკის აღმასრულებელმა ვიცე
პრეზიდენტმა მოსარჩელეს გადასცა კონვერტი _ სამეთვალყურეო
საბჭოს წევრის წერილი, რომლითაც ადრესატს ეცნობა, რომ 2014
წლის პირველი კვარტლისათვის ბანკის მიერ დაგეგმილი მოგების
მიუღებლობის გამო, დაუყოვნებლივ წყდებოდა ხელშეკრულება
მოსარჩელესთან, ხოლო ამავე წერილით დაევალა, საკუთარი
მოვალეობები მოპასუხის ახალი მთავარი აღმასრულებელი
დირექტორისათვის გადაეცა. ამავე დღეს გაეთიშა კორპორაციული
ელ.ფოსტა, რის გამოც მხარემ ვერ შეძლო დაკავშირება
სამეთვალყურეო საბჭოსთან გათავისუფლების საფუძვლის
შეტყობისა და ოფიციალური საბუთის მისაღებად. კომპანიის
სამეთვალყურეო საბჭოს წევრებთან მიმოწერის ფაქტის
დადასტურების მიზნით მოსარჩელემ აღსრულების ეროვნული
ბიუროს მეშვეობით ფაქტების კონსტანტირება ვერ შეძლო,
რადგანაც ბანკმა განაცხადა უარი აღნიშნულზე. ეს წერილები კი,
დაადასტურებდა იმ ფაქტს, რომ დაგეგმილი მოგების
მიუღებლობის მიზეზი მოსარჩელეს არაერთგზის ჰქონდა
შეტყობინებული და სწორედ სამეთვალყურეო საბჭოსა და
დირექტორატის ზოგიერთი წევრის უმოქმედობა გახდა
ნეგატიური შედეგის მიღების გადამწყვეტი ფაქტორი. ამავე დღეს
მოსარჩელე წერილობით დაუკავშირდა ბანკის სამეთვალყურეო
საბჭოს წევრს, მისცა შესაბამისი განმატებები, შეახსენა რიგი
მნიშვნელოვანი გარემოებები და სთხოვა მომხდარის დეტალური
განმარტება. მოგვიანებით, 2014 წლის 28 მაისს, მოსარჩელე გაეცნო
მოპასუხის სარეგისტრაციო მონაცემების ცვლილებებს და შეიტყო,
რომ მისი გათავისუფლების თაობაზე გადაწყვეტილება მიუღია
სამეთვალყურეო საბჭოს 2014 წლის 6 მაისს აბუ-დაბიში
გამართულ #25 სხდომაზე, ასეთი ოქმი სამეწარმეო რეესტრში არ
არის რეგისტრირებული, სანაცვლოდ რეესტრში წარდგენილია
სამეთვალყურეო საბჭოს 2014 წლის 22 მაისის #26 ოქმი.
სამეთვალყურეო საბჭომ, მიუხედავად ინფორმირებისა,
გადაწყვეტილების მიღებისას არ გაითვალისწინა მოსარჩელის
ორსულად ყოფნის ფაქტი, შესაბამისად, ვადიანი ხელშეკრულების
შეწყვეტა მოპასუხის მხრიდან საქართველოს კანონმდებლობისა და
მხარეთა შორის გაფორმებული კონტრაქტის პირობების
დარღვევითაა განხორციელებული, იგი შეიცავს დისკრიმინაციის
ნიშნებს და ხელყოფს მხარის უფლებებს. კონტრაქტის მოქმედების
ვადა იწურებოდა 2017 წლის 1 იანვარს, მოსარჩელის
ყოველთვიური ანაზღაურება შეადგენდა 15 000 ლარს.
ხელშეკრულების უსაფუძვლოდ შეწყვეტის გამო მას მიადგა ზიანი,
რაც შრომის ყოველთვიური ანაზღაურებისა და ხელშეკრულების
ვადის დარჩენილი პერიოდის გათვალისწინებით შეადგენს 480 000
ლარს.
 2.            მოპასუხის პოზიცია:
მოთხოვნის განხორციელების გამომრიცხველი შესაგებლით
მოპასუხემ არ ცნო სარჩელი და განმარტა, რომ მოსარჩელეს
ხელშეკრულების შეწყვეტის შესახებ ეცნობა წერილობით,
რომელიც 2014 წლს 6 მაისითაა დათარიღებული, ამასთანავე,
ხელშეკრულების შეწყვეტის საფუძველი გახდა მისი მხრიდან 2013
წლის 1 თებერვლის ხელშეკრულების პირობების დარღვევა,
კერძოდ, 2014 წლის პირველი კვარტლისათვის სამეთვალყურეო
საბჭოს მიერ განსაზღვრული გეგმის შეუსრულებლობა. მოსარჩელე
2014 წლის 15 მაისს აღარ წარმოადგენდა ბანკის თანამშრომელს,
აქედან გამომდინარე, ბანკს არ გააჩნდა ვალდებულება,
უზრუნველეყო მისი დაშვება სამსახურებრივ დოკუმენტაციასთან,
სამსახურებრივი მიმოწერა, რომელთან წვდომასაც მხარე
მოითხოვდა, წარმოადგენს კონფიდენციალურს და არის ბანკის
საკუთრება, მას შეეთავაზა მიეწოდებინა მოპასუხისათვის იმ
პირადი მიმოწერის ნუსხა, რომლის მიღებაც სურდა, თუმცა, მის
ინტერესს ბანკის მმართველ ორგანოებსა და თანამდებობის
პირებთან მიმოწერა წარმოადგენდა, რისი დაშვების
ვალდებულებაც მოპასუხეს არ გააჩნდა. ეს საკითხები განემარტა
მოსარჩელეს და შეეთავაზა კონსულტაცია ბანკის სამართლებრივ
მრჩეველსა და წარმომადგენლებთან. მოსარჩელის ორსულობის
ფაქტი მოცემული საქმისათვის მნიშვნელოვან გარემოებას არ
წარმოადგენს, რადგანაც მხარეთა შორის ურთიერთობა შრომის
კოდექსით არ წესრიგდება, მიუხედავად ამისა, არ არსებობს რაიმე
მტკიცებულება, რომელიც დაადასტურებდა ფაქტობრივ
გარემოებას მოსარჩელის ორსულობის შესახებ მოპასუხის
ინფორმირების შესახებ. 2014 წლის 28 მაისს ცვლილება
განხორციელდა სამეწარმეო რეესტრში და მოსარჩელის მიერ
დაკავებულ პოზიციაზე დარეგისტრირდა სხვა პირი. რეესტრის
ფორმალური მოთხოვნებიდან გამომდინარე, სარეგისტრაციოდ
წარდგენილ იქნა 2014 წლის 22 მაისის კრების ოქმი, რომელიც
ადასტურებს მოსარჩელესთან ხელშეკრულების შეწყვეტის შესახებ
სამეთავლყურეო საბჭოს 2014 წლის 6 მაისის გადაწყვეტილებას.
მოპასუხემ დამატებით განმარტა, რომ 2014 წლის 6 მაისს შედგა
სამეთვალყურეო საბჭოს სხდომა, სადაც მიღებულ იქნა
გადაწყვეტილება, მოსარჩელესთან კონტრაქტის შეწყვეტის
შესახებ, ხოლო გადაწყვეტილების მიღების ფაქტობრივი
საფუძველი იყო მოსარჩელის მხრიდან ვალდებულების
შეუსრულებლობა. მოპასუხე შეეცადა მოსარჩელის პატივისა და
უფლებების დაცვას, რასაც მოწმობს ის ფაქტიც, რომ მიუხედავად
მხარეთა შორის არსებული ხელშეკრულებისა, მოპასუხემ მაინც
განუმარტა მას ხელშეკრულების შეწყვეტის მიზეზი, რაც
წერილობითაა განხორციელებული, მასვე 2014 წლის 7 მაისს მიეცა
შესაძლებლობა, საკუთარი ნივთები და პირადი დოკუმენტაცია
გაეტანა ბანკიდან. მისი არც ერთი კორესპოდენცია უპასუხოდ არ
დარჩენილა. 2014 წლის მარტში საქართველოს ეროვნულმა ბანკმა
შეისწავლა მოპასუხის საკრედიტო პორტფელი, ბალანსზე
არსებული აქტივები და დაადგინა, რომ ბანკის ფინანსურ
უწყისებში არაადეკვატურად იყო ასახული აქტივების ხარისხი,
რის გამოც, 2014 წლის 25 მარტს მოთხოვნილ იქნა დამატებითი
რეზერვების შექმნა: 133 მსესხებელზე რეზერვის ცვლილება,
კლიენტებთან ურთიერთობის შედეგად წარმოშობილი
არამატერიალური აქტივების ჩამოწერა და საცალო სესხებზე
დამატებით 1 000 000 ლარის სერთო რეზერვის შექმნა.
მიუხედავად აღმოჩენილი ნაკლოვანებებისა და მათი აღმოფხვრის
მოთხოვნისა, ბანკის გენერალურმა დირექტორმა არ შეასრულა
აღნიშნული მოქმედებები, რის გამოც, საქართველოს ეროვნულმა
ბანკმა, 2014 წლის 14 მაისს განმეორებით მიმართა მოპასუხეს 25
მარტს წარდგენილი მოთხოვნების დაუყოვნებლივ შესრულების
მოთხოვნით, რომლის დაუკმაყოფილებლობის შემთხვევაში,
მიმართული იქნებოდა კანონით გათვალისწინებული
ზომებისათვის. ამ მოვალეობათა შესასრულებლად ბანკმა გაწია
დამატებითი რეზერვის ხარჯი 5 897 162 ლარის ოდენობით. ეს
ხარჯი გაწეული უნდა ყოფილიყო მოსარჩელის დირექტორობის
პერიოდში _ 2014 წლის პირველ კვარტალში და ზარალი იქნებოდა
ნაკლები, ხოლო დაგეგმილი მოგება _ 1 558 256 ლარი.
3.              პირველი ინსტანციის სასამართლოს
გადაწყვეტილებისა და დამატებითი  გადაწყვეტილების
სარეზოლუციო ნაწილი:
3.1.      თბილისის საქალაქო სასამართლოს სამოქალაქო
საქმეთა კოლეგიის 2015 წლის 12 ივლისის გადწყვეტილებით
სარჩელი ნაწილობრივ დაკმაყოფილდა, მოპასუხეს მოსარჩელის
სასარგებლოდ დაეკისრა 15 000 ლარის გადახდა, ხოლო, 465 000
ლარის მოპასუხისათვის დაკისრების მოთხოვნაზე მოსარჩელეს
ეთქვა უარი;
3.2.      ამავე სასამართლოს 2015 წლის 30 ივლისის
დამატებითი გადაწყვეტილებით მოსარჩელეს ბანკის
სასარგებლოდ დაეკისრა იურიდიული მომსახურების გამო
გაწეული ხარჯის _ 3 000 ლარის ანაზღაურება, ხოლო, 16 200
ლარის მოსარჩელისათვის ამავე მომსახურების ფარგლებში
დაკისრების თაობაზე ბანკის მოთხოვნა არ დაკმაყოფილდა.
4.              აპელანტების მოთხოვნა:
4.1.      საქალაქო სასამართლოს გადაწყვეტილება და
დამატებითი გადაწყვეტილება სააპელაციო წესით გაასაჩივრა
მოსარჩელემ, მათი, ასევე, მოწმეთა დაკითხვაზე უარის თქმის
შესახებ საქალაქო სასამართლოს 18.03.2015წ და 01.07.2015წ. საოქმო
განჩინებების გაუქმება და სარჩელის სრულად დაკმაყოფილება
მოითხოვა;
4.2.      სააპელაციო სასამართლოს შეგებებული სააპელაციო
საჩივრით მიმართა მოპასუხემ და საქალაქო სასამართლოს
23.07.2015წ. გადაწყვეტილების იმ ნაწილში გაუქმება მოითხოვა,
რომლითაც დაკმაყოფილდა სარჩელი, მან ასევე სადავო გახადა
30.07.2015წ. დამატებით გადაწყვეტილება იმ ნაწილში, რომლითაც
მისი შუამდგომლობა იურიდიული მომსახურების ხარჯების
ანაზღაურების თაობაზე არ დაკმაყოფილდა.
5.              გასაჩივრებული განჩინების სარეზოლუციო ნაწილი:
თბილისის სააპელაციო სასამართლოს სამოქალაქო საქმეთა
პალატის 2016 წლის 20 დეკემბრის განჩინებით სააპელაციო
საჩივრები არ დაკმაყოფილდა, ხოლო გასაჩივრებული
გადაწყვეტილება დარჩა უცვლელად.
6.              კასატორის მოთხოვნა:
სააპელაციო სასამართლოს განჩინება საკასაციო წესით
გაასაჩივრა მოსარჩელემ, მოითხოვა მისი, პირველი ინსტანციის
სასამართლოს გადაწყვეტილების, დამატებითი გადაწყვეტილების,
მოწმეთა დაკითხვაზე უარის თქმის შესახებ (18.03.2015წ;
01.07.2015წ) საოქმო განჩინებების გაუქმება და ახალი
გადაწყვეტილებით სარჩელის სრულად დაკმაყოფილება. 
 
ს ა მ ო ტ ი ვ ა ც ი ო    ნ ა წ ი ლ ი:
 
საკასაციო სასამართლომ შეისწავლა საქმის მასალები,
გასაჩივრებული განჩინების დასაბუთება, საკასაციო საჩივრის
საფუძვლები და მიიჩნევს, რომ იგი უსაფუძვლოა და არ უნდა
დაკმაყოფილდეს შემდეგ გარემოებათა გამო:
1.              გასაჩივრებული განჩინების უცვლელად დატოვების
ფაქტობრივი და სამართლებრივი დასაბუთება:
1.1.      წინამდებარე განჩინების ფარგლებში საკასაციო
სასამართლოს შეფასების საგანს წარმოადგენს სააქციო
საზოგადოების ხელმძღვანელობითი და წარმომადგენლობითი
უფლებამოსილების მქონე პირთან სასამსახურო ხელშეკრულების
არამართლზომიერი შეწყვეტით გამოწვეული ზიანის (მიუღებელი
შემოსავალი) ანაზღაურება. თავად ხელშეკრულების შეწყვეტის
შესახებ გამოვლენილი ნების არანამდვილობას მოსარჩელე
უკავშირებს მის მიმართ განხორციელებულ დისკრიმინაციას
ორსულობის ნიშნით. ამ თვალსაზრისით ქვემდგომმა
სასამართლოებმა დაადგინეს, რომ მოპასუხის ცალმხრივი ნება
კანონიერი იყო (გარდა სასამსახურო ხელშეკრულებით
გათვალისწინებული მისი შეწყვეტის თაობაზე წინასწარი
შეტყობინების 1-თვიანი ვადის დაცვის ნაწილში. ამ მოთხოვნის
პროპორციულად სარჩელი დაკმაყოფილებულია და იგი სსსკ-ის
264-ე მუხლის თანახმად, შესულია კანონიერ ძალაში, შესაბამისად,
საკასაციო პალატა აღარ შეაფასებს მას) და არ არსებობდა სარჩელის
დაკმაყოფილების საფუძველი. კასატორი არ ეთანხმება
სააპელაციო სასამართლოს შეფასებებსა და დასკვნებს და
პრეტენზიას აცხადებს, როგორც მტკიცების საგანში შემავალი
გარემოებების არასწორად დადგენის, ისე _ მატერიალური
სამართლის ნორმათა არასწორი გამოყენება/განმარტების
თვალსაზრისით (სსსკ-ის 393-ე მუხლი). საკასაციო სასამართლოს
გადაწყვეტილების დოქტრინალური მნიშვნელობისა და
საკითხისადმი მაღალი სამართლებრივი ინტერესის
გათვალისწინებით (წინამდებარე საკასაციო საჩივრის
განსახილველად დაშვების პროცესუალურ-სამართლებრივ
საფუძველს სწორედ სამოქალაქო საპროცესო კოდექსის 391-ე (5)
მუხლის „ა“ ქვეპუნქტი წარმოადგენდა), პალატა მიზანშეწონილად
მიიჩნევს, საკასაციო პრეტენზიათა დეტალური ანალიზი
დისკრიმინაციის საკითხთან მიმართებით, როგორც ეროვნული,
ისე _ საერთაშორისო სამართლისა და ადამიანის უფლებათა
ევროსასამართლოს პრეცედენტული პრაქტიკის განზოგადების
გზით გადაწყვიტოს, შესაბამისად, სასამართლოც პირველ რიგში
ყურადღებას რამდენიმე თეორიულ საკითხზე გაამახვილებს.
1.2.      როგორც უკვე აღინიშნა, ვალდებულებით-
სამართლებრივი ურთიერთობის შეწყვეტის კანონიერება პირველ
რიგში უნდა შემოწმდეს იმ კუთხით, მას საფუძვლად ხომ არ
უდევს პირის მიმართ გაუმართლებელი განსხვავებული მოპყრობა.
ამ მხრივ, სასამართლო მიიჩნევს, რომ საკითხის სამართლებრივი
ანალიზი „დისკრიმინაციის ყველა ფორმის აღმოფხვრის შესახებ“
საქართველოს კანონის ნორმათა ჭრილში უნდა განხორციელდეს,
რამეთუ იგი ძალაში შევიდა 2014 წლის 7 მაისიდან. მართალია,
მოსარჩელეს სასამსახურო ხელშეკრულების შეწყვეტის ნება
მიუვიდა 2014 წლის 6 მაისს, თუმცა, ბანკის გენერალური
დირექტორის ცვლილების თაობაზე საზოგადოების
გადაწყვეტილება სამეწარმეო რეესტრში დარეგისტრირდა 2014
წლის 28 მაისს, კანონის ამოქმედების შემდგომ, ამასთანავე,
საგულისხმოა ის ფაქტი, რომ განსახილველი კანონი არ
წარმოადგენს სიახლეს ქართულ სამართლებრივ სივრცეში, არამედ,
იგი ინკორპორაციაა სამართლის ცალკეულ დანაწესებში
რეგლამენტირებული დისკრიმინაციის აკრძალვისა, რამდენადაც
ქვეყნის ძირითადი კანონით ისედაც აკრძალულია რაიმე ფორმით
პირის დისკრიმინაცია (იხ. საქართველოს კონსტიტუციის მე-14
მუხლი), ამასთანავე, უდავოა, რომ საკორპორაციო
კანონმდებლობის ფარგლებში წამოწყებული წინამდებარე დავა
ფართო გაგებით სამოქალაქო (კერძო) ხასიათისაა, ხოლო,
სამოქალაქო კოდექსის უმთავრეს დანაწესს პირთა თანასწორობაზე
დამყარებული ურთიერთობის რეგულაცია წარმოადგენს (იხ. სკ-ის
მუხლი 1). „დისკრიმინაციის ყველა ფორმის აღმოფხვრის შესახებ“
საქართველოს კანონის მე-3 მუხლის თანახმად, ამ კანონის
მოთხოვნები ვრცელდება საჯარო დაწესებულებების,
ორგანიზაციების, ფიზიკური და იურიდიული პირების
ქმედებებზე ყველა სფეროში, მაგრამ მხოლოდ იმ შემთხვევაში, თუ
ეს ქმედებები არ რეგულირდება სხვა სამართლებრივი აქტით,
რომელიც შეესაბამება ამ კანონის მე-2 მუხლის მე-2 და მე-3
პუნქტებს, ხოლო კანონის მე-10 მუხლი უფლებით აღჭურავს პირს,
რომელიც თავს დისკრიმინაციის მსხვერპლად მიიჩნევს, მიმართოს
სასამართლოს.
1.3.      დისკრიმინაციის საკითხის ანალიზისას საკასაციო
პალატა კიდევ ერთხელ შეჩერდება საქართველოს კონსტიტუციის
მე-14 მუხლზე, რომლის თანახმადაც, ყველა ადამიანი დაბადებით
თავისუფალია და კანონის წინაშე თანასწორია განურჩევლად
რასისა, კანის ფერისა, ენისა, სქესისა, რელიგიისა, პოლიტიკური
და სხვა შეხედულებებისა, ეროვნული, ეთნიკური და სოციალური
კუთვნილებისა, წარმოშობისა, ქონებრივი და წოდებრივი
მდგომარეობისა, საცხოვრებელი ადგილისა. დასახელებული
ნორმის უმთავრეს ელემენტს წარმოადგენს ის დათქმა, რომ ყველა
ადამიანი დაბადებით თავისუფალია და თანასწორია კანონის
წინაშე, რაც შეეხება ნორმაში ჩამოთვლილ განმასხვავებელ ნიშნებს,
ისინი არ არის ამომწურავი და სადავოობისას სწორედ
ზემოხსენებული დათქმიდან გამომდინარე, ფართო განმარტებას
საჭიროებენ, ანუ ნებისმიერი, მათ შორის ნორმით
გაუთვალისწინებელი ნიშნით პირისადმი განსხვავებული
მოპყრობა ანტიდისკრიმინაციული კანონმდებლობის ფარგლებში
შემოწმებას შეიძლება დაექვემდებაროს. გასათვალისწინებელია,
რომ საქართველო წარმოადგენს ადამიანის უფლებათა და
ძირითად თავისუფლებათა დაცვის ევროპული კონვენციის წევრ
ქვეყანას, რომლის მიმართ მოქმედებს მათ შორის კონვენციის მე-14
მუხლი, რომელიც კრძალავს დისკრიმინაციის ნებისმიერი
ფორმით გამოყენებას. ამ მხრივ, გასათვალისწინებელია
ევროსასამართლოს პრაქტიკა: საქმეზე „Savez crkava “Riječ života”
and others v. Croatia“ (განაცხადი#7798/08,
2010 წლის 9 დეკემბრის გადაწყვეტილება) სასამართლომ განმარტა,
რომ დისკრიმინაცია ფართო განმარტებას ექვემდებარება,
კერძოდ,  მე-12 ოქმის პირველი მუხლი დისკრიმინაციის ზოგად
აკრძალვას ითვალისწინებს და მისი დაცვა არ შემოიფარგლება
მხოლოდ „კანონით დადგენილი ნებისმიერი უფლებით“, როგორც
ამას დამატებითი ოქმის პირველი მუხლის პირველი პუნქტის
ტექსტი გვთავაზობს. საკასაციო პალატის შეფასებით, სწორედ
ამგვარ ფართო განმარტებას ემსახურება „დისკრიმინაციის ყველა
ფორმის აღმოფხვრის შესახებ“ საქართველოს კანონის მე-2 მუხლის
პირველი და მე-6 პუნქტები, მიუხედავად კანონის დანაწესებში
არსებული მითითებისა, პირველი მუხლით გათვალისწინებული
რომელიმე ნიშნის არსებობაზე.
1.4.      რაც შეეხება უშუალოდ დისკრიმინაციას, მის ცნებას
განსაზღვრავს „დისკრიმინაციის ყველა ფორმის აღმოფხვრის
შესახებ“ საქართველოს კანონის მე-2 მუხლი და ადგენს
„პირდაპირი“ და „ირიბი“ დისკრიმინაციის ლეგალურ
დეფინიციას. მითითებულთაგან პირველს მიეკუთვნება
დისკრიმინატორის მხრიდან იმგვარი მოპყრობა, რომელიც პირს
მადისკრიმინირებელი ნიშნის გამო არახელსაყრელ
მდგომარეობაში აყენებს ანალოგიურ მდგომარეობაში მყოფ სხვა
პირებთან შედარებით ან თანაბარ მდგომარეობაში აყენებს
არსებითად უთანასწორო მდგომარეობაში მყოფ სხვა პირებთან,
რაც შეეხება ირიბ დისკრიმინაციას, იგი სახეზეა მაშინ, როდესაც
ფორმით ნეიტრალური და არსით დისკრიმინაციული დებულება,
კრიტერიუმი ან პრაქტიკა პირს დისკრიმინაციის რომელიმე ნიშნის
გამო არახელსაყრელ მდგომარეობაში აყენებს ანალოგიურ
პირობებში მყოფ სხვა პირებთან შედარებით ან თანაბარ
მდგომარეობაში აყენებს არსებითად უთანასწორო პირობებში მყოფ
პირებს. თუმცა, როგორც ერთ, ისე _ მეორე შემთხვევაში, არ უნდა
არსებობდეს განსხვავებული მოპყრობის გამამართლებელი
გარემოებები. ადამიანის უფლებათა ევროსასამართლოს
განმარტებით, პირდაპირი დისკრიმინაციაა
არსებითად მსგავსმდგომარეობაში მყოფ პირთა განსხვავებული მო
პყრობა, თუ ამ მოპყრობას არ აქვს ობიექტურიდა გონივრული გამა
რთლება (იხ.  Willis v. the United Kingdom,
#36042/97) უნდა დადგინდეს, რომსხვა პირებს, რომლებიც ანალოგ
იურ ან არსებითად მსგავს მდგომარეობაში იმყოფებიან,უკეთესად 
ეპყრობიან და ეს განსხვავება დისკრიმინაციულია (იხ.  Konstantin
Markin v. Russia,
#30078/06), განსხვავებული მოპყრობის ობიექტური და გონივრულ
ი გამართლება ნიშნავს იმას,რომ მოპყრობა ლეგიტიმურ მიზანს უნ
და ისახავდეს და უნდა არსებობდეს გონივრულითანაბარზომიერე
ბა ჩარევის ღონისძიებასა და დასახულ მიზანს შორის (იხ.  Petrovic
v. Austria,#20458/92). ირიბი დისკრიმინაცია კი, პრეცედენტული
სამართლის მიხედვით, განიმარტება, როგორც განსხვავებული
მოპყრობის იმ ზოგადი პოლიტიკის ან ღონისძიების მავნე შედეგის
სახით არსებობა, რომელიც, მართალია, ნეიტრალურადაა
წარმოჩენილი, მაგრამ დისკრიმინაციულია და ერთ გარკვეულ
ჯგუფზე მნიშვნელოვნად უარყოფით გავლენას ახდენს, ვიდრე
მსგავს მდგომარეობაში მყოფ სხვა პირებზე (იხ.  D.H. and others v.
the Czech Republic, #13378/05). საკასაციო პალატა განმარტავს, რომ
კანონით გათვალისწინებული აბსტრაქტული ელემენტების
არსებობა უპირობოდ დისკრიმინაციის ფაქტის დადგენის საკმარის
წინაპირობას არ ქმნის. ამ მხრივ, მნიშვნელოვანია
ანტიდისკრიმინაციული სამართლისა და საერთაშორისო
პრაქტიკის ანალიზის საფუძველზე აღინიშნოს, რომ
განსხვავებული მოპყრობა უნდა არსებობდეს კანონმდებლობით
აღიარებული რომელიმე უფლებით ან სიკეთით სარგებლობასთან
მიმართებით, რამეთუ ცალკე აღებული დისკრიმინაციის
ინსტიტუტი დამოუკიდებელ დაცვას არ ექვემდებარება. ამდენად,
დისკრიმინაციის ფაქტის დადგენისათვის უნდა არსებობდეს
დაცული სფერო _ უფლება, რომელშიც ხდება
ჩარევა; კომპარატორი _ ანალოგიურ ან არსებითად მსგავს
ურთიერთობაში მყოფი პირი და ამ ორ პირს შორის მთავარი
განსხვავება წარმოადგენს ე.წ „დაცულ სფეროს“. ამ ფაქტების
საპირისპიროდ, ჩარევის გამართლება გონივრული და წონადი
არგუმენტებით ეკისრება განსხვავებული მოპყრობის ინიციატორს,
შესაბამისად, დღის წესრიგში დგება დისკრიმინაცის საქმეზე
მტკიცების ტვირთის განაწილების პრობლემა, რის შესახებაც
ქვემოთ იმსჯელებს სასამართლო, ამჯერად კი, ყურადღებას
გაამახვილებს, როგორც საქართველოს საკონსტიტუციო, ისე _
ევროსასამართლოს პრაქტიკაში დამკვიდრებულ დისკრიმინაციის
ფაქტის გამოვლენის მეთოდებზე _ ე.წ „შეფასების ტესტებზე“.
1.4.1.   საქართველოს საკონსტიტუციო სამართალწარმოება
აღიარებს „მკაცრი შეფასებისა“ და „რაციონალური
დიფერენციაციის ტესტს“, რომელთაგან პირველს იყენებს ე.წ
„კლასიკური“ (კანონით პირდაპირ გათვალისწინებული) ნიშნით
დისკრიმინაციის ფაქტის კვლევისას, ხოლო მეორეს _ ყველა სხვა
შემთხვევასთან მიმართებით. საქმეზე „მოქალაქეთა პოლიტიკური
გაერთიანებები: „ახალი მემარჯვენეები“  და „საქართველოს
კონსერვატიული პარტია“ საქართველოს პარლამენტის
წინააღმდეგ“ (2010 წლის 27 დეკემბრის #1/1/493 გადაწყვეტილება )
საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლომ განმარტა, რომ
კლასიკური, სპეციფიური ნიშნებით დიფერენციაციისას
სასამართლო იყენებს მკაცრი შეფასების ტესტს და ნორმას აფასებს
თანაზომიერების პრინციპის მიხედვით, ამასთან, „მკაცრი ტესტის“
ფარგლებში ლეგიტიმური მიზნის დასაბუთებისას საჭიროა იმის
მტკიცება, რომ სახელმწიფოს მხრიდან ჩარევა არის
აბსოლუტურად აუცილებელი, არსებობს „სახელმწიფოს
დაუძლეველი ინტერესი“. დანარჩენ შემთხვევებში მკაცრი ტესტის
გამოყენების საჭიროებას სასამართლო ადგენს დიფერენციაციის
ინტენსივობის ხარისხის მიხედვით. ამასთან, დიფერენციაციის
ინტენსივობის შეფასების კრიტერიუმები განსხვავებული იქნება
ყოველ კონკრეტულ შემთხვევაში, დიფერენციაციის ბუნებიდან,
რეგულირების სფეროდან გამომდინარე. თუმცა, ნებისმიერ
შემთხვევაში, გადამწყვეტი იქნება, არსებითად თანასწორი პირები
რამდენად მნიშვნელოვნად განსხვავებულ პირობებში მოექცევიან,
ანუ დიფერენციაცია რამდენად მკვეთრად დააცილებს თანასწორ
პირებს კონკრეტულ საზოგადოებრივ ურთიერთობაში
მონაწილეობის თანაბარი შესაძლებლობებისაგან. თუ
დიფერენციაციის ინტენსივობა მაღალია, სასამართლო
გამოიყენებს მკაცრ ტესტს, ხოლო ინტენსივობის დაბალი
მაჩვენებლის შემთხვევაში - „რაციონალური დიფერენციაციის
ტესტს“ (რაციონალური საფუძვლით შემოწმების ტესტი), რომლის
მიხედვითაც:
ა)         საკმარისია დიფერენცირებული მოპყრობის
რაციონალურობის დასაბუთებულობა, მათ შორის, როდესაც
აშკარაა დიფერენციაციის მაქსიმალური რეალისტურობა,
გარდუვალობა ან საჭიროება;
ბ)         რეალური და რაციონალური კავშირის
არსებობა  დიფერენციაციის ობიექტურ მიზეზსა და მისი
მოქმედების შედეგს შორის.
1.4.2.   შეფასების ტესტთან მიმართებაში ევროსასამართლო
არ ადგენს დისკრიმინაციის საფუძვლების იერარქიას, არამედ
მიიჩნევს, რომ განსხვავებული მოპყრობა დისკრიმინაციულია, თუ
მას არ აქვს გონივრული და ობიექტური გამართლება, ანუ, თუ არ
აქვს ლეგიტიმური მიზანი, ან თუ არ არსებობს გონივრული
თანაბარზომიერება ლეგიტიმურ მიზანსა და მიზნის მისაღწევად
გამოყენებულ საშუალებას შორის (იხ. Mizzi v. Malta, # 26111/02).
1.5.      დისკრიმინაციის საქმეზე მტკიცების ტვირთის
საპროცესო ანალიზის მიზნით, საკასაციო პალატა
ხელმძღვანელობს სამოქალაქო საპროცესო კოდექსის 73 კარის
დებულებებით, კერძოდ: 3633 მუხლის თანახმად, სარჩელის
აღძვრისას პირმა სასამართლოს უნდა წარუდგინოს ფაქტები და
შესაბამისი მტკიცებულებები, რომლებიც დისკრიმინაციული
ქმედების განხორციელების ვარაუდის საფუძველს იძლევა, რის
შემდეგაც მოპასუხეს ეკისრება იმის მტკიცების ტვირთი, რომ
დისკრიმინაცია არ განხორციელებულა. დასახელებული
საპროცესო ნორმა ადგენს შეზღუდვის ინიციატორის
ვალდებულებას, სასამართლოს წარუდგინოს მტკიცებულებები და
მიუთითოს ფაქტებზე, რომელთა ანალიზი იძლევა გარკვეული
ნიშნით პირის მიმართ არათანაბარი მოპყრობის ვარაუდის
საფუძველს. სწორედ ამ საპროცესო სტანდარტის დაცვის
შემთხვევაში წარმოიშობა მოპასუხის ვალდებულება: ა)
გაამართლოს განსხვავებული მოპყრობა ობიექტური და
გონივრული არგუმენტებით, რომლებიც გადაწონის განსხვავებულ
მოპყრობას და გამართლებული იქნება დემოკატიული
ღირებულებებით; ბ) ამტკიცოს განსხვავებული მოპყრობის
არარსებობა. ადამიანის უფლებათა ევროსასამართლოს
განმარტებით, მტკიცების ტვირთი მოცემულ სფეროში შემდეგია:
მას შემდეგ რაც მომჩივანი დაადასტურებს განსხვავებული
მოპყრობის არსებობას, უკვე მთავრობის ვალდებულებაა
დაამტკიცოს, რომ იგი გამართლებული გახლდათ (Chassagnou and
Others v. France [GC], #25088/94, #28331/95).  რაც შეეხება იმას, თუ
რა წარმოადგენს prima facie მტკიცებულებას, რომელიც შეძლებს
მტკიცების ტვირთის მოპასუხე სახელმწიფოზე გადაკისრებას,
სასამართლომ აღნიშნა (Nachova and Others), რომ მის წინაშე
არსებულ სამართალწარმოებაში არ არსებობს პროცედურული
ბარიერები მტკიცებულების მისაღებობასთან დაკავშირებით ან
წინასწარგანსაზღვრული ფორმულა მის შესაფასებლად.
სასამართლო იღებს დასკვნებს, რომლებიც, მისი აზრით, არის
გამყარებული ყველა მტკიცებულების თავისუფალი შეფასებით,
მათ შორის ისეთი დასკვნებით რომლებიც შესაძლოა
გამომდინარეობდეს ფაქტებიდან და მხარეთა არგუმენტებიდან.
დამკვიდრებული სასამართლო პრაქტიკის მიხედვით,
მტკიცებულება შეიძლება გამომდინარეობდეს ძლიერი, ნათელი
და შესაბამისობაში მყოფი დასკვნების ერთობლიობიდან ან ფაქტის
მსგავსად გაუბათილებელი დაშვებებიდან. ამასთანავე,
კონკრეტული დასკვნის მისაღებად საჭირო დარწმუნების ხარისხი
და ამ მხრივ მტკიცებულების ტვირთის დაკისრება
ურთიერთკავშირშია ფაქტების კონკრეტიკასთან, ბრალდების
ბუნებასა და კონვენციით განსახილველ უფლებასთან.
სასამართლომ ასევე აღიარა, რომ კონვენციური
სამართალწარმოება ყველა საქმეში მკაცრად არ იყენებს affirmanti
incumbit probatio პრინციპს (ის ვინც ბრალს დებს ვალდებულია
თავად დაამტკიცოს ბრალდება - affirmanti incumbit
probatio(ამონარიდები),  Aktas v. Turkey  no.24351/94, §
272, ECHR  2003 V). რიგ შემთხვევებში, როდესაც საქმის
საფუძველში არსებული მოვლენები სრულიად ან დიდწილად
არასწორია, რის შესახებაც მხოლოდ სახელმწიფო ორგანოებმა
იციან, მტკიცების ტვირთი შესაძლოა ხელისუფლებას დაეკისროს
რათა წარმოადგინოს დამაკმაყოფილებელი და დამარწმუნებელი
განმარტება (Salman v. Turkey [GC], no.  21986/93, § 100, ECHR 2000-
VII; და Anguelova v. Bulgaria, no.  38361/97, § 111, ECHR  2002-IV).
1.6.      მოხმობილი განმარტებების პარლელურად საკასაციო
პალატა მიუბრუნდება განსახილველ საკითხს, სადაც, როგორც
აღინიშნა, მოსარჩელე აცხადებს, რომ მას ორსულობის გამო
შეუწყდა სასამსახურო ხელშეკრულება მოპასუხესთან, რითაც
მიადგა ზიანი, კერძოდ, მან ვერ მიიღო ის ხელფასი, რომელსაც
ხელშეკრულების მოქმედების ვადაში მიიღებდა. საკასაციო
პალატა განმარტავს, რომ ანტიდისკრიმინაციული სამართლის
მიზნებისათვის ორსულობის მოტივით განსხვავებული მოპყრობა
ფართო გაგებით სქესის ნიშნით დისკრიმინაციად განიხილება,
თუმცა, ორსულობა, როგორც აღქმითი დისკრიმინაციის სახე,
აშკარა გამონაკლისია, რომელსაც კომპარატორი არ სჭირდება (იხ.
Dekker v. Stichting Vormingscentrum voor Jong Volwassenen Plus, Case
C-177/88 [1990], ECR I-3941, 8 ნოემბერი, 1990წ.). ამ შემთხვევაში,
დისკრიმინაციის ფაქტის დადგენისათვის, ბუნებრივია, რაიმე
შეზღუდვა მტკიცების ტვირთის თვალსაზრისით არ არსებობს.
საკასაციო პრეტენზიათა საფუძვლიანობის კვლევის მიზნით
საკასაციო სასამართლო მხედველობაში იღებს ქვემდგომი
სასამართლოების მიერ დადგენილ შემდეგ ფაქტობრივ
გარემოებებს:
1.6.1.   ბანკის სამეთვალყურეო საბჭოს გადაწყვეტილებით,
მოსარჩელე დაინიშნა მთავარი აღმასრულებელი დირექტორის
მოვალეობის შემსრულებლად. მოპასუხის სახელით
სამეთვალყურეო საბჭოს თავმჯდომარე შ-მა და მოსარჩელემ, 2013
წლის 1 თებერვალს ხელი მოაწერეს ბანკის მთავარი
აღმასრულებელი დირექტორის მოვალეობის შესრულების
თაობაზე ხელშეკრულებას (შემდგომში _ სასამსახურო
ხელშეკრულება);
1.6.2.   სასამსახურო ხელშეკრულების 1.2. პუნქტის
მიხედვით, აღმასრულებელი დირექტორის მოვალეობის
შემსრულებელს დაეკისრა ბანკის საქმეთა მართვისა და წარმოების
კომპეტენცია. 9.1. პუნქტის თანახმად, ხელშეკრულების
მოქმედების ვადა იწურებოდა 2014 წლის პირველ იანვარს.
მხარეები ასევე შეთანხმდნენ, რომ აღნიშნული ვადის გასვლის
შემდეგ ხელშეკრულება გაგრძელდებოდა სამი წლით და
მოსარჩელე ავტომატურად დაინიშნებოდა აღმასრულებელ
დირექტორად. მითითებული პუნქტის საფუძველზე,
ხელშეკრულების მოქმედების ვადა გაგრძელდა 2017 წლის პირველ
იანვრამდე. 9.2. პუნქტის მიხედვით, ხელშემკვრელი მხარეები
შეთანხმდნენ სამეთვალყურეო საბჭოს უფლებამოსილებაზე,
ხელშეკრულების ვადის გასვლამდე ნებისმიერ დროს,
ცალმხრივად შეეწყვიტა ხელშეკრულება. ამასთან, ბანკი
სამეთვალყურეო საბჭოს სახით მოვალე იყო ხელშეკრულების
შეწყვეტის თაობაზე წერილობით ეცნობებინა კონტრაჰენტისათვის
(დირექტორი) ხელშეკრულების შეწყვეტამდე ერთი თვით ადრე.
გენერალური დირექტორის ყოველთვიური სახელფასო
ანაზღაურება შეადგენდა 15 000 ლარს;
1.6.3.   მეწარმეთა და არასამეწარმეო (არაკომერციული)
იურიდიული პირების რეესტრში მოსარჩელე დარეგისტრირდა
ბანკის ხელმძღვანელობაზე/წარმომადგენლობაზე უფლებამოსილ
პირად;
1.6.4.   2013 წლის 1 თებერვლის ხელშეკრულების შეწყვეტის
შესახებ კასატორს ეცნობა 2014 წლის 6 მაისს, კერძოდ, საქმის
მასალებში წარმოდგენილია ბანკის სამეთვალყურეო საბჭოს წევრ
ს. ე. ა. ხ-ის ხელმოწერილი წერილი, რომელშიც აღნიშნულია
შემდეგი: „2013 წლის 1 თებერვალს თქვენს მიერ სს „კ-თან“
გაფორმებულ ხელშეკრულებაში არის მითითება ბანკის მთავარი
აღმასრულებელი დირექტორის მოვალეობის შემსრულებლად
დანიშვნის შესახებ. ეს არის აგრეთვე საერთო ბიზნესთან
დაკავშირებით ჩვენი საუბრების თემა, განსაკუთრებით 2014 წლის
პირველ კვარტალში. 31.03.2014 წელს ბანკის წმინდა მოგებამ
მიაღწია მხოლოდ 885 932 ლარს, სამიზნე თანხის 1 558 256 ლართან
შედარებით, რამაც დაადასტურა, რომ მიღწევა არის მხოლოდ
56,85% ჩვენი სამიზნე მოგებიდან (შემცირდა 43,15%-ით). როგორც
ბანკის მთავარი აღმასრულებელი დირექტორი, თქვენი ერთ-ერთი
პასუხისმგებლობაა აქციონერთა, სამეთვალყურეო საბჭოს,
დირექტორთა საბჭოს მიერ ბანკის მიზნებისა და ამოცანების
განხორციელება. თუმცა, ბანკის მიმდინარე ბიზნესი და საქმიანობა
აღმოჩნდა უარყოფითი მოსალოდნელ მიზნებთან შედარებით.
სამეთვალყურეო საბჭოს მიერ საქართველოს საბანკო სექტორში
არსებული ავტორიტეტული საფინანსო ინსტიტუტებიდან
მიღებული უარყოფითი გამოხმაურება დაკავშირებულია მართვის
კონტროლის ნაკლებობასთან. ზემოთ აღნიშნულის
გათვალისწინებით, სამეთვალყურეო საბჭომ გადაწყვიტა, რომ
დაუყოვნებლივ შეწყვიტოს თქვენი შრომითი საქმიანობა ბანკში.
შესაბამისად, გთხოვთ, ბანკთან დაკავშირებული მოვალეობა
გადასცეთ ბანკის ახალ მთავარ აღმასრულებელ დირექტორს ქ-ნ თ.
ლ-ეს. თქვენი ხელშეკრულებით გათვალისწინებული
გადასახადები, ასეთის არსებობის შემთხვევაში, მოგვარდება
დროულად“;
1.6.5.   მოპასუხის სამეთვალყურეო საბჭოს კრების #25 ოქმის
თანახმად, 2014 წლის 6 მაისს აბუ-დაბიში გაიმართა
სამეთვალყურეო საბჭოს კრება. ამ კრების დღის წესრიგით
გათვალისწინებული საკითხების შესაბამისად, მიღებულ იქნა ნ. ჭ-
ის თანამდებობიდან გათავისუფლებისა და მის ნაცვლად, ბანკის
გენერალური დირექტორის თანამდებობაზე თ. ლ-ის დანიშვნის
შესახებ გადაწყვეტილებები. 2014 წლის 22 მაისს, ქ.თბილისში,
ბანკის სათავო ოფისში გამართულ სამეთვალყურეო საბჭოს
კრებაზე დამტკიცდა 2014 წლის 6 მაისს ქ.აბუ-დაბიში გამართულ
#25-ე სხდომაზე მიღებული გადაწყვეტილება არსებული
გენერალური დირექტორის თანამდებობიდან გათავისუფლებისა
და მის ნაცვლად ახლის დანიშვნის თაობაზე;
1.6.6.   მოპასუხის განცხადებით, ამ განცხადების მიღების
ბარათისა და მოთხოვნის დაკმაყოფილებაზე საჯარო რეესტრის
მიერ მიღებული გადაწყვეტილებით მოსარჩელის გენერალური
დირექტორის თანამდებობიდან გათავისუფლებისა და მის
ნაცვლად სხვა პირის დანიშვნის შესახებ რეგისტრაცია
განხორციელდა 2014 წლის 28 მაისს, მითითებული დოკუმენტების
თანახმად, რეგისტრირებულ მონაცემებში ცვლილებების შეტანას
საფუძვლად დაედო მოპასუხის სამეთვალყურეო საბჭოს 2014
წლის 22 მაისის კრების ოქმი #26;
1.6.7.   ბანკის როგორც 2011 წლის 18 მაისის, ისე _ 2013 წლის
5 აგვისტოს კრებების გადაწყვეტილებებით დამტკიცებული
წესდებები ერთნაირად აწესრიგებენ დირექტორებთან
ურთიერთობს, რომელთა მიხედვითაც სამეთვალყურეო საბჭოს
უფლებამოსილებას განეკუთვნება გენერალური დირექტორისა და
სხვა დირექტორების დანიშვნა და გათავისუფლება, მათთან
შრომითი ხელშეკრულებების დადება და შეწყვეტა,
დირექტორების საქმიანობის კონტროლი. 2011 წლის 18 მაისის
წესდების 6.20.1. პუნქტის თანახმად, სამეთვალყურეო საბჭოს
უფლებამოსილებას განეკუთვნება: გენერალური დირექტორისა და
სხვა დირექტორების დანიშვნა და განთავისუფლება. მათთან
შრომითი ხელშეკრულების დადება და შეწყვეტა; 2013 წლის 5
აგვისტოს წესდების 6.20.1. პუნქტის მიხედვით, სამეთვალყურეო
საბჭოს უფლებამოსილებას განეკუთვნება: გენერალური
დირექტორისა და სხვა დირექტორების დანიშვნა და
გათავისუფლება; მათთან შრომითი ხელშეკრულების დადება და
შეწყვეტა.
1.7.      სააპელაციო პალატის მიერ დადგენილად ცნობილ
ზემოხსენებულ ფაქტობრივ გარემოებებს განსახილველ
შემთხვევაში, სავალდებულო ძალა გააჩნიათ თანახმად
სამოქალაქო საპროცესო კოდექსის 407-ე მუხლის მე-2 ნაწილისა,
რამდენადაც მათ წინააღმდეგ კასატორს დასაშვები და
დასაბუთებული პრეტენზია (შედავება) არ წარმოუდგენია.
1.8.      საკასაციო პალატა არ იზიარებს კასატორის ძირითად
არგუმენტს, რომ მასთან სამართლებრივი ურთიერთობის შეწყვეტა
დისკრიმინაციის საფუძველზე განხორციელდა. ამ მხრივ მხარე
პრეტენზიას აცხადებს სასამართლოს მხრიდან მოსარჩელის
ორსულობის შესახებ ბანკის ინფორმირების ფაქტის არასწორად
დადგენის თაობაზე, ამასთანავე, მიიჩნევს, რომ მტკიცებულებათა
ერთობლიობა (ორსულობის ფაქტი; ხელშეკრულების
უსაფუძვლოდ შეწყვეტა; მოპასუხის მხრიდან დეკრეტული
შვებულების მიცემისა და დამატებით ხარჯების აცილება)
ამართლებს მის მოთხოვნას.
1.8.1.   საკასაციო პალატა პირველ რიგში იზიარებს
ქვემდგომი სასამართლოების დასკვნას იმის თაობაზე, რომ
სამოქალაქო საპროცესო კოდექსის 102-ე მუხლის მე-3 ნაწილის
დისპოზიციიდან გამომდინარე, მტკიცების საგანში შემავალი
ფაქტი სათანადო მტკიცებულებას უნდა ემყარებოდეს. მოცემულ
შემთხვევაში, კასატორი იმ ფაქტის დამტკიცებას, რომ მან ბანკს
აცნობა საკუთარი ორსულობის შესახებ, ამყარებს სატელეფონო
(მოკლე ტექსტური) შეტყობინებების ასლზე (ტ. I, ს.ფ. 149-150) და
აღნიშნავს, რომ ეს გარემოება მოპასუხეს სადავო არ გაუხდია,
შესაბამისად, მისი, როგორც მხარის განმარტების საფძველზე,
ზემოხსენებულ მტკიცებულებასთან ერთად ორსულობის შესახებ
მოპასუხის ინფორმირება სასამართლოს დადასტურებულად უნდა
მიეჩნია. ამ მხრივ, საკასაციო პალატა ყურადღებას მიაქცევს
შესაგებელში მოპასუხის მიერ გამოთქმულ შედავებაზე, კერძოდ,
მან საქმის მომზადების ეტაპზევე უარყო მოსარჩელის ორსულობის
ფაქტის თაობაზე ინფორმირება და შესაგებლის, როგორც
ფაქტობრივ, ისე _ სამართლებრივ საფუძვლებში დამატებითი
მიუთითა, რომ ეს გარემოება მისთვის რომც ყოფილიყო ცნობილი,
ურთიერთობის სპეციფიკურობიდან გამომდინარე (არ გამოიყენება
შრომის კოდექსის ნორმები, იხ. შესაგებელი), სადავო საკითხზე
გავლენას ვერ იქონიებდა, ამდენად, სარჩელში მითითებული
ფაქტის შედავება მოპასუხის მხრიდან აქარწყლებს მოსარჩელის
განმარტების, როგორც მტკიცებულების ღირებულებით ძალას. რაც
შეეხება მიმოწერას, ამ საკითხთან მიმართებით საკასაციო პალატა
იზიარებს გასაჩივრებული განჩინების დასკვნას, რომ
წარმოდგენილი მტკიცებულება არასათანადოა, თუმცა,
სააპელაციო შესაგებელში მოწინააღმდეგე მხარის მიერ
გამოთქმული პოზიციის გათვალისწინებით (სადაც ის არ
უარყოფს, რომ მიმოწერა კადრების სამსახურის ხელმძღვანელთან
განხორციელდა), რომც გავიზიაროთ სადავო გარემოება (რომ ბანკი
ინფორმირებული იყო გენერალური დირექტორის
დისკრიმინაციის არაასოციაციური ნიშნის _ ორსულობის შესახებ),
იგი სარჩელის ავტომატურად დაკმაყოფილებას ვერ გამოიწვევს. ამ
შემთხვევაში, მნიშვნელოვანია, მოსარჩელემ მიუთითოს იმგვარ
გარემოებებზე, რომელთა ინდივიდუალური და/ან ერთობლივი
ანალიზი (სსსკ-ის 105-ე მუხლი) სასამართლოს მისცემდა
შესაძლებლობას, გაეზიარებინა მისი მტკიცება, რომ
ხელშეკრულების შეწყვეტას საფუძვლად დისკრიმინაცია დაედო
(მაგ: მიმოწერა, რომლის შესწავლითაც დადასტურდებოდა ბანკის
ხელმძღვანელობის პირდაპირი ან ირიბი პოზიცია ორსულობის
ფაქტის ზოგად მიუღებლობაზე; მოსარჩელის გაფრთხილება
ორსულობის საკითხთან მიმართებით და სხვა, მით უფრო იმ
პირობებში, როდესაც საქმის მასალებით დასტურდება და
კასატორიც აღნიშნავს, რომ მას არ ჰქონია კომუნიკაციის პრობლემა
სამეთვალყურეო საბჭოსთან, ამასთანავე, საქალაქო სასამართლომ
საქმის მომზადების ეტაპზე დააკმაყოფილა მისი არაერთი
შუამდგომლობა და ბანკიდან გამოითხოვა კორპორაციული
ელ.ფოსტის მიმოწერა, რომელთა ანალიზი რაიმე პირდაპირ ან
არაპირდაპირ მითითებას მოსარჩელის ორსულობის ფაქტსა და
მოპასუხის მხრიდან მის ნეგატიურ აღქმაზე არ შეიცავს ).
მოსარჩელის მტკიცების საპირისპიროდ, მოპასუხემ განმარტა, რომ
ხელშეკრულებიდან გასვლის უფლება მან გენერალური
დირექტორის მიერ მოვალეობათა არასათანადო შესრულების  გამო
გამოიყენა და წარმოადგინა მტკიცებულებები, რომელთა
თანახმადაც 2014 წლის პირველ კვარტალში ბანკის მოგება
გაცილებით ნაკლები იყო დაგეგმილ ოდენობასთან შედარებით, ამ
მხრივ საგულისხმოა ის, რომ თავად კასატორი სარჩელითვე
ადასტურებს დაგეგმილი ოდენობით მოგების მიუღებლობას,
თუმცა აღნიშნავს, რომ ეს მის ერთპიროვნულ პასუხისმგებლობას
გამორიცხავდა, ანუ, შეიძლება ითქვას, რომ 2014 წლის პირველ
კვარტალში ბანკის მხრიდან დაგეგმილი ოდენობით შემოსავლის
მიუღებლობა მხარეთა შორის დავას არ იწვევს.
1.8.2.   რაც შეეხება პასუხისმგებლობის საკითხს, საკასაციო
პალატა ამ თვალსაზრისით ვერ გაიზიარებს კასატორის შედავებას,
რომ მოგება იანგარიშება წლიური და არა კვარტალური
დაგეგმარების სავარაუდო ოდენობიდან, ასევე იმას, რომ არც ერთ
გავლენიან ფინანსურ ინსტიტუტს არ მიუღია უარყოფითი
გამოხმაურება მის მუშაობასთან დაკავშირებით, უფრო მეტიც,
საქართველოს ეროვნული ბანკი მოსარჩელეს ახასიათებს, როგორც
წარმატებულ მენეჯერს. პალატა ამ მსჯელობის საპირისპიროდ,
უპირველესად განმარტავს იმას, რომ „კომერციული ბანკების
საქმიანობის შესახებ“ საქართველოს კანონის პირველი მუხლის „ზ“
ქვეპუნქტით კომერციული ბანკი განიმარტება, როგორც
საქართველოს ეროვნული ბანკის (შემდგომ – ეროვნული ბანკი)
მიერ ლიცენზირებული იურიდიული პირი, რომელიც იღებს
დეპოზიტებს და მათი გამოყენებით თავისი სახელით
ახორციელებს საქართველოს კანონმდებლობით განსაზღვრულ
საბანკო საქმიანობას. მსგავსად ნებისმიერი სამეწარმეო
იურიდიული პირისა, კომერციული ბანკი წარმოადგენს
ორგანიზაციულ ერთეულს, სამართლის დამოუკიდებელ
სუბიექტს, რომელიც მოქმედებს კანონისა და წესდების
შესაბამისად და მენეჯერული გადაწყვეტილებების მიღებისას
ხასიათდება ავტონომიურობით, რაც იმას ნიშნავს, რომ მოგების
გამოთვლის წესი დამოკიდებული იქნება წლიურ თუ კვარტალურ
შედეგებზე, არ შეიძლება სასამართლოს მსჯელობის საგანი გახდეს.
ეროვნული ბანკის მხრიდან კასატორის დადებითი რეკომენდაცია,
არ შეიძლება მიჩნეულ იქნას იმ ფაქტის საპირწონედ, რომ მისი
გენერალური დირექტორობის პერიოდში მიუღებელი მოგება
გამორიცხავდა კასატორის მენეჯერულ პასუხისმგებლობას.
პალატა აქვე ითვალისწინებს მოპასუხის მიერ წარმოდგენილ და
შეუდავებელ მტკიცებულებას, რომლის თანახმადაც კასატორის
მუშაობის პერიოდში ეროვნულმა ბანკმა შეამოწმა მოწინააღმდეგე
მხარის საქმიანობა და დაავალა გარკვეული ზომების მიღება, რაც
არ განხორციელებულა. ეროვნული ბანკის მოთხოვნა მხოლოდ
განმეორებითი მიმართვის შემდგომ, მაშინ შესრულდა, როდესაც
მოსარჩელის მიერ დაკავებულ თანამდებობაზე გამწესდა თ.ლ-ე
(იხ. მიმოწერა ტ. I, ს.ფ. 119-124).
1.8.3.   საკასაციო პალატა იზიარებს გასაჩივრებული
განჩინების შეფასებას, რომლის თანახმადაც, საქმეში
წარმოდგენილი მოპასუხის სადამფუძნებლო დოკუმენტებით 2013
წლიდან მოსარჩელის ფუნქციური შეზღუდვა არ დგინდება,
კასატორი ვერ უთითებს წესდების კონკრეტულ დებულებაზე,
არამედ, გამოთქვამს ზოგად პრეტენზიას, რომ იგი მხოლოდ
„სამეთვალყურეო საბჭოს სპიკერად“ იქცა, უფრო მეტიც, მის მიერ
გათავისუფლებამდე დაკავებული თანამდებობა „მეწარმეთა
შესახებ“ საქართველოს კანონის მე-9 მუხლით გათვალისწინებული
რეგისტრაციაუნარიანი თანამდებობაა და დირექტორის
ფუნქციების შეზღუდვის ნამდვილობა, რეგისტრაციის
კონსტიტუციური მნიშვნელობიდან გამომდინარე, სამეწარმეო
რეესტრში გასაჯაროებას უკავშირდება. ამ მხრივ, სარჩელს ერთვის
სამეწარმეო რეესტრის ამონაწერი (იხ. ტ. I, ს.ფ. 58-59), სადაც
გენერალური დირექტორის თანამდებობაზე მოსარჩელეა
აღნიშნული, თუმცა, მისი უფლებრივი შეზღუდვა ამ ამონაწერში
არაა დაფიქსირებული, უფრო მეტიც, საზოგადოებაში ცვლილების
განხორციელების რეგისტრაციის დამადასტურებელი ამონაწერი
ასევე არ შეიცავს შეზღუდვას ახალი გენერალური დირექტორის
ხელმძღვანელობითი/წარმომადგენლობითი უფლებამოსილების
თაობაზე, ხოლო მოსარჩელეს სხვა სარწმუნო მტკიცებულება არ
წარმოუდგენია (მაგ: ბანკის ხელმძღვანელობითი ორგანოს
გადაწყვეტილება, რომელიც მას, როგორც დირექტორს
შეუზღუდავდა მმართველობით უფლებებს და ამ მხრივ
შემცირდებოდა მისი ფიდუციური მოვალეობები საზოგადოების
წინაშე. ამ თვალსაზრისით მოსარჩელის მტკიცება არ არის
გამყარებული რაიმე სარწმუნო არგუმენტებითა და
მტკიცებულებებით).
1.8.4.   კასატორის მტკიცების საპირისპიროდ, რომ
დაგეგმილ მოგებასთან დაკავშირებულ პრობლემებზე ბანკში არ
მიმდინარეობდა განხილვა, პალატა მიუთითებს საქმეში
წარმოდგენილ კორპორაციულ მიმოწერაზე, კერძოდ, 2014 წლის 13
მარტს ბანკის აღმასრულებელი ვიცე-პრეზიდენტი მოსარჩელეს
სხვა პირებთან ერთად ატყობინებს, რომ სიტუაცია საკრედიტო
ადმინისტრირების დეპარტამენტში არის სერიოზული და
მოითხოვს კონკრეტული ღინისძიებების გატარებას, ამ წერილის
პასუხად კასატორი გამოთქვამს ვარაუდს გარკვეული
დარღვევების თაობაზე და ითხოვს ინფორმაციას.
ადმინისტრირების დეპარტამენტის მხრიდან ბანკის წინაშე
სერიოზული რისკების არსებობაზე მიუთითებს რისკების
დირექტორის ელ.შეტყობინებაც, საბოლოო ჯამში მიმოწერის
შინაარსის ანალიზი იძლევა დასკვნის საფუძველს, რომ ბანკის
შიდა საქმიანობაში მართლაც არსებობდა საფრთხეები (იხ. ტ. I, ს.ფ.
185-189).
1.8.5.   ყოველივე ზემოაღნიშნულიდან გამომდინარე,
საკასაციო პალატა მიიჩნევს, რომ მოსარჩელემ ვერ წარადგინა
იმგვარი მტკიცებულებები და ვერ მიუთითა იმგვარ გარემოებებზე
(იხ. სამოტივაციო ნაწილის 1.5. პუნქტი), რომლებიც სასამართლოს
შეუქმნიდა შინაგან რწმენას შესაძლო არასათანადო მოპყრობის
შესახებ და ამ გარემოების გაქარწყლების ტვირთი
გადაეკისრებოდა მოპასუხეს, შესაბამისად, პალატა სრულად
იზიარებს გასაჩივრებული განჩინების დასკვნას, რომლის
თანახმადაც, სამეთვალყურეო საბჭომ ნ. ჭ-ის დირექტორის
თანამდებობიდან გათავისუფლების გადაწყვეტილება მიიღო,
როგორც ბანკის მთავარი აღმასრულებელი დირექტორის მიერ
ბანკის მიზნებისა და ამოცანების განხორციელების შეფასების
შედეგად, რამდენადაც, სამეთვალყურეო საბჭოს შეფასებით, ბანკის
მიმდინარე ბიზნესი და საქმიანობა აღმოჩნდა უარყოფითი
მოსალოდნელ მიზანთან შედარებით.
1.9.      საკასაციო პალატა არ იზიარებს კასატორის
არგუმენტს სასამართლოს მხრიდან სასამსახურო ხელშეკრულების
შეწყვეტის პირობის არასწორი შეფასების, სამოქალაქო კოდექსის
405-ე მუხლის არასწორად არ გამოყენებისა და დაქირავებული
დირექტორის, როგორც მეწარმის უფლებების დაუცველობის
თაობაზე და განმარტავს შემდეგს:
1.9.1.   „მეწარმეთა შესახებ“ საქართველოს კანონის მე-9
მუხლით რეგულირებულია სამეწარმეო საზოგადოების
ხელმძღვანელობისა და წარმომადგენლობის საკითხები. ნორმის
მე-7 პუნქტი, ასევე, 56-ე მუხლის მე-2 პუნქტი ადგენს
ხელმძღვანელობაზე/წარმომადგენლობაზე უფლებამოსილ პირსა
და საზოგადოებას შორის ურთიერთობის მოწესრიგების
სამართლებრივ საფუძვლებს, კერძოდ,
ხელმძღვანელობაზე/წარმომადგენლობაზე უფლებამოსილ პირთან
(პირებთან), ასევე სამეთვალყურეო საბჭოსა და საწარმოს სხვა
ორგანოების წევრებთან ურთიერთობები რეგულირდება ამ
კანონით, საზოგადოების წესდებითა და მათთან დადებული
ხელშეკრულებებით. საკასაციო პალატა განმარტავს, რომ
საკორპორაციო სამართალი ერთმანეთისაგან განასხვავებს
საწარმოს დირექტორის დანიშვნასა და მის შრომით
თანამდებობაზე გამწესებას. პირის დანიშვნის ცნება მოიაზრებს
დირექტორის დანიშვნას მის ორგანულ თანამდებობაზე, რაც ამ
აქტის კორპორაციულსამართლებრივ და ცალმხრივ ხასიათზე
მიუთითებს. იგი დირექტორის დანიშვნის ფაქტის
მარეგისტრირებელი ორგანოს მეშვეობით გასაჯაროებისა და
შესაბამისად, დანიშვნაზე უფლებამოსილი პირის ნების
სისრულეში მოყვანის საფუძველია. სწორედ რეგისტრაციის
მომენტიდან ხდება დირექტორი უფლებამოსილი,
განახორციელოს მისთვის მინიჭებული უფლებები, რაც შეეხება
შრომით თანამდებობაზე გამწესების აქტს, იგი წარმოადგენს
იურიდიულ პირსა და დირექტორს შორის დადებულ
ხელშეკრულებას, რომლითაც მხარეებს შორის ვალდებულებით-
სამართლებრივი ურთიერთობა წარმოიშობა და რომლის
თაობაზეც ქვემოთ იმსჯელებს სასამართლო.
1.9.2.   „მეწარმეთა შესახებ“ საქართველოს კანონის მე-9
მუხლის 71 მუხლი აზუსტებს დირექტორის უფლებამოსილების
შეწყვეტის პირობებს, რომლებიც უკავშირდება ამ ნების
მარეგისტრირებელ ორგანოში რეგისტრაციას და შრომის კოდექსის
38-ე მუხლზე კანონის მითითება არ განაპირობებს მასთან
დადებული სახელშეკრულებო შეთანხმების შრომით-
სამართლებრივ ხელშეკრულებად მიჩნევას, არამედ, იგი ე.წ
სასამსახურო ხელშეკრულებაა, რომელიც მომსახურების
ხელშეკრულების ნაირსახეობაა და სავსებით განსხვავდება შრომის
სამართლისათვის დამახასიათებელი პრინციპებისაგან
(საკორპორაციო სამართლის მიზნებისათვის საწარმოს
ხელმძღვანელობა/წარმომადგენლობა ორმხრივი
სახელშეკრულებო ურთიერთობის ფარგლებში მიღწეული
შეთანხმებაა, რომლის ერთი მხარე _ მომსახურების გამწევი
ვალდებულია, გაწიოს შეპირებული მომსახურება, ხოლო მეორე
მხარე _ გადაიხადოს საზღაური. ამ ტიპის შეთანხმება
დამყარებულია განსაკუთრებულ ნდობაზე და უფლებით
აღჭურვილ პირს, ფიდუციური ვალდებულების ფარგლებში,
აძლევს სრულ დამოუკიდებლობას, იურიდიული პირის
სახელითა და ხარჯზე განახორციელოს ყველა ის მოქმედება, რაც
წესდებით გათვალისწინებული მიზნის მიღწევას შეუწყობს ხელს.
რაც შეეხება შრომით ურთიერთობას, მის ლეგალურ დეფინიციას
იძლევა შრომის კოდექსის მე-2 მუხლის პირველი ნაწილი და
შეიძლება დავასკვნათ, რომ ამ ურთიერთობის ფარგლებში
ვალდებული პირი ეწევა დამსაქმებლის მიერ განსაზღვრულ,
არადამოუკიდებელ და სოციალურად დამოკიდებულ
საქმიანობას), შესაბამისად, საწარმოს დირექტორთან დადებული
ვალდებულებით-სამართლებრივი აქტის შეწყვეტის
მარეგულირებელი ნორმა სამოქალაქო კოდექსში უნდა იქნას
მოძიებული. სასამართლოს აზრით, მეწარმე სუბიექტის
ხელმძღვანელობითი/წარმომადგენლობითი უფლებამოსილების
სამოქალაქო მხარე ყველაზე ახლოს დავალების
ხელშეკრულებასთან დგას, რამდენადაც სამოქალაქო კოდექსის
709-ე მუხლის თანახმად, დავალების ხელშეკრულებით
რწმუნებული ვალდებულია შეასრულოს მისთვის დავალებული
(მინდობილი) ერთი ან რამდენიმე მოქმედება მარწმუნებლის
სახელითა და ხარჯზე. საკაციო პალატა განმარტავს, რომ დავალება
იმ ხელშეკრულებათა რიცხვს მიეკუთვნება, რომელიც
დაკავშირებულია სამუშაოს შესრულებასთან, მისი საგანია
რწმუნებული პირის მიერ ერთი ან რამდენიმე იმგვარი მოქმედების
შესრულება, რომელიც იწვევს ამა თუ იმ შედეგის დადგომას და
როგორც წესი, ეფუძნება ურთიერთნდობას, რწმუნებულის
ვალდებულებას წარმოადგენს დავალებული მოქმედების
მმართველის გულისხმიერებით წარმოება და მიღწეული შედეგის
ადრესატი ხდება წარმოდგენილი პირი. საგულისხმოა, რომ
დავალების ხელშეკრულების ვადასთან მიმართებით სამოქალაქო
კოდექსი რაიმე მოწესრიგებას არ ითვალისწინებს, არამედ, მისი
განსაზღვრა მხარეთა შეთანხმებაზეა დამოკიდებული, ამასთანავე,
710-ე მუხლის ძალით, დავალება შეიძლება იყოს სასყიდლიანი,
ხოლო, ამავე კოდექსის 720-ე მუხლის პირველი ნაწილის
თანახმად, დავალების ხელშეკრულების შეწყვეტა მხარეებს
შეუძლიათ ნებისმიერ დროს. შეთანხმება ამ უფლებაზე უარის
შესახებ ბათილია. მითითებულ ნორმათა ანალიზის საფუძველზე
შეიძლება დავასკვნათ, რომ სამეწარმეო იურიდიულ პირს
შეუძლია ყოველგვარი საფუძვლის გარეშე ნებისმიერ დროს
შეწყვიტოს ხელშეკრულება ხელმძღვანელთან და გამოვლენილი
ნება მესამე პირების მიმართ ნამდვილი ხდება მისი
მარეგისტრირებელ ორგანოში რეგისტრაციის მომენტიდან. თავის
მხრივ, 720-ე მუხლი დავალების ხელშეკრულების შეწყვეტის
სპეციალური ნორმაა და ზოგადი და სპეციალური ნორმების
კონკურენციის საკითხის გადაწყვეტის წესიდან გამომდინარე (სკ-
ის 2.2. მუხლი), ამავე კოდექსის 405-ე მუხლის გამოყენებაზე
საუბარი მსგავს სიტუაციაში დაუშვებელია. ამასთანავე, 720-ე
მუხლის კონტექსტში, როდესაც მარწმუნებელი საწარმო
დაქირავებულ დირექტორთან წყვეტს სამართლებრივ
ურთიერთობას, ამ დროს გამოვლენილი ნების ცალმხრივობა,
საკასაციო პალატის მოსაზრებით, შეიძლება მხოლოდ „კანონით
დადგენილ წესთან და აკრძალვებთან“ შესაბამისობაში შემოწმდეს
(სკ-ის 54-ე მუხლის შესაბამისად, დამფუძნებელი ნორმა
შესაძლებელია მაგ: ანტიდისკრიმინაციულ კანონმდებლობაში
იქნას მოძიებული). ისეთი დარღვევის გამოვლენის შემთხვევაში
კი, როგორიცაა დისკრიმინაცია, დისკრიმინატორის მხრიდან
კანონით განსაზღვრული უფლებით, მათ შორის სამოქალაქო
კოდექსის 720-ე მუხლით გათვალისწინებული შესაძლებლობით
სარგებლობის გზით დისკრიმინაციის გადაფარვა განხილულ
უნდა იქნას, როგორც მიზანშეუწონელი და სრულიად მიუღებელი
ქცევა, რომელიც არღვევს, როგორც საერთაშორისო, ისე _
ეროვნული სამართლის ნორმებსა და პირის თანასწორობის
საყოველთაო პრინციპს.
1.9.3.   საკასაციო პალატა დამატებით განმარტავს, რომ
იურიდიულ პირსა და მის
წარმომადგენლობითი/ხელმძღვანელობითი უფლებამოსილებით
აღჭურვილ სუბიექტს შორის დადებული ხელშეკრულების
დავალების სამართლებრივ ურთიერთობად მიჩნევის
მიუხედავად, ამ ურთიერთობას ასევე გააჩნია დასაქმებული
დირექტორის მინიმალური სოციალური დაცვის გარანტიებით
უზრუნველმყოფი მოთხოვნები, რაც დამახასიათებელია შრომითი
ურთიერთობისათვის. „ევროპის სოციალური ქარტია“ აღიარებს
დასაქმებულის დაცვის იმ მინიმალურ სტანდარტს, რომელიც
საყოველთაოდ აღიარებული ადამიანის ძირითადი უფლებებიდან
გამომდინარეობს და შეეხება ისეთ ფუნდამენტურ ღირებულებებს,
როგორიცაა შრომის უფლება, რომელიც თავის თავში მოიცავს
შრომის თავისუფლებას, უფლებას შრომის სამართლიან
პირობებზე, სამართლიანი ანაზღაურების უფლებას, უფლებას
შვებულებაზე და სხვა, რაც, „მეწარმეთა შესახებ“ საქართველოს
კანონის მე-9 მუხლის მე-7 პუნქტისა და 56-ე მუხლის მე-2 პუნქტის
შესაბამისად, შესაძლოა, უფრო დეტალურად იქნას
მოწესრიგებული იურიდიული პირის წესდებითა და მასთან
დადებული ხელშეკრულებით, შესაბამისად, კასატორის
პრეტენზია, რომ დაქირავებული დირექტორი ყოველგვარი
სამართლებრივი დაცვის მიღმა რჩება, ვერ იქნება პალატის მიერ
გაზიარებული.
1.10.    ზემოაღნიშნულიდან გამომდინარე, პალატა
ეთანხმება გასაჩივრებული განჩინების შეფასებებსა და დასკვნებს,
რომ საზოგადოების სამეთვალყურეო საბჭოს შეფასებით ვინაიდან,
ბანკის მიმდინარე ბიზნესი და საქმიანობა აღმოჩნდა უარყოფითი
მოსალოდნელ მიზანთან შედარებით მან განკარგა წესდებითა და
„მეწარმეთა შესახებ“ საქართველოს კანონით 55-ე მუხლის მე-7
პუნქტის „ა“, „ე“ და „ვ“ ქვეპუნქტებით გათვალისწინებული
შესაძლებლობა, რასაც შედეგად ზიანი არ მოჰყოლია. შესაბამისად,
პალატა ასკვნის, რომ გასაჩივრებული განჩინება კანონიერია და არ
არსებობს მისი გაუქმების საფუძველი (სსსკ-ის 393-ე-394-ე
მუხლები). სამოქალაქო საპროცესო კოდექსის 410-ე მუხლის
თანახმად კი, საკასაციო სასამართლო არ დააკმაყოფილებს
საკასაციო საჩივარს, თუ:
ა)         კანონის მითითებულ დარღვევას არა აქვს ადგილი;
ბ)         სააპელაციო სასამართლოს გადაწყვეტილებას
საფუძვლად არ უდევს კანონის დარღვევა;
გ)         სააპელაციო სასამართლოს გადაწყვეტილება
არსებითად სწორია, მიუხედავად იმისა, რომ გადაწყვეტილების
სამოტივაციო ნაწილი არ შეიცავს შესაბამის დასაბუთებას.
2.              გასაჩივრებული საოქმო განჩინებების ძალაში
დატოვების დასაბუთება:
2.1.      სამოქალაქო საპროცესო კოდექსის 404-ე მუხლის
თანახმად, საკასაციო სასამართლოს განხილვის საგანი შეიძლება
იყოს აგრეთვე სასამართლოს ის განჩინებები, რომლებიც წინ
უსწრებს სასამართლოს საბოლოო გადაწყვეტილებას, იმისგან
დამოუკიდებლად, დასაშვებია თუ არა მათ მიმართ კერძო
საჩივრის შეტანა.
2.2.      კასატორი სადავოდ ხდის თბილისის საქალაქო
სასამართლოს გადაწყვეტილების იმ წინმსწრებ განჩინებებს,
რომლებითაც მას, მტკიცებულების არაგანკუთვნადობის მოტივით
უარი ეთქვა მოწმის დაკითხვაზე, თავის მხრივ, კასატორი
განმარტავს, რომ მოწმე დაადასტურებდა შემოსავლის
მიუღებლობაში მოსარჩელის არაბრალეულობას, რამდენადაც ეს
პირი მონაწილეობდა ბიუჯეტის დაგეგმვაში, მისთვის ცნობილი
იყო გამიზნული შემოსავლის მიუღებლობის მიზეზები, რაც ბანკის
მმართველობის სუბიექტურობის შედეგს წარმოადგენდა.
2.3.      საკასაციო პალატა, როგორც წინამდებარე განჩინებაში
არაერთხელ განმარტა, კვლავ აღნიშნავს, რომ კორპორაციული
მმართველობის ავტონომიურობას, ასევე მტკიცებულებებით
დადასტურებულ საწარმოს ხელმძღვანელობის ხარვეზს მოწმის
ზეპირი განმარტება ვერ გადაწონის, შესაბამისად, ქვემდგომი
სასამართლოების დასკვნები შეესაბამება სამოქალაქო საპროცესო
კოდექსის 102-ე (3) მუხლით განსაზღვრულ მტკიცებულების
დასაშვებობის კრიტერიუმს და არ არსებობს ამ ნაწილში
განჩინებების გაუქმების წინაპირობა. რაც შეეხება დამატებით
გადაწყვეტილებას, იგი ამავე კოდექსის 53-ე (1) მუხლის
შესაბამისად, მიღებულია იურიდიული მომსახურების ხარჯების
ნაწილში და სარჩელის დაკმაყოფილებაზე უარის თქმის
პროპორციულად მოსარჩელეს მოპასუხის სასარგებლოდ დაეკისრა
კანონით განსაზღვრული ოდენობის მინიმალური თანხის
გადახდა, ამდენად, კასატორის ამ მოთხოვნასაც უარყოფს პალატა.
3.              სასამართლო ხარჯები:
რადგანაც „სახელმწიფო ბაჟის შესახებ“ საქართველოს
კნონის 5.1. მუხლის „ა“ ქვეპუნქტის საფუძველზე კასატორი
ბიუჯეტის მიმართ ანგარიშსწორებისაგან გათავისუფლებულია,
სამოქალაქო საპროცესო კოდექსის 55-ე მუხლის შესაბამისად, ამ
ხარჯს გაიღებს სახელმწიფო.
 
ს ა რ ე ზ ო ლ უ ც ი ო    ნ ა წ ი ლ ი:
 
საკასაციო სასამართლომ იხელმძღვანელა საქართველოს სამ
ოქალაქო საპროცესოკოდექსის 55-ე, 404-ე, 410-ე მუხლებით და
 
დ ა ა დ გ ი ნ ა:
 
1.                  ნ. ჭ-ის საკასაციო საჩივარი არ დაკმაყოფილდეს.
2.                  თბილისის სააპელაციო სასამართლოს სამოქალაქო
საქმეთა პალატის 2016 წლის 20 დეკემბრის განჩინება დარჩეს
უცვლელად.
3.                  კასატორის შუამდგომლობა თბილისის საქალაქო
სასამართლოს სამოქალაქო საქმეთა კოლეგიის 2015 წლის 18
მარტისა და 1 ივლისის საოქმო განჩინებების გაუქმების თაობაზე
არ დაკმაყოფილდეს.
4.                  საკასაციო სასამართლოს განჩინება საბოლოოა და არ 
გასაჩივრდება.
 
 
 
                       თავმჯდომარე                                                         ბ.
ალავიძე
 
 
 
 
                    მოსამართლეები:                                                      ე.
გასიტაშვილი
 
 
 
 
                                                                                                       პ.
ქათამაძე

You might also like