BİLİMSEL ARAŞTIRMA TEKNİKLERİ VE YAYIN ETİĞİ II

Kaynak Ders Kitabı: Karahasanoğlu, Songül, Yavuz, Elif Damla (2015) Müzikte Araştırma
Yöntemleri, İstanbul: İTÜ TMDK Yayınları. (sf. 29-37).

Bölüm Başlığı: Literatürü Taramak

Alt Başlıklar: Bibliyografyalar, Kaynakları Türlerine Göre Ayırmak, Kaynakların Uygunluğunu

ve Güvenilirliğini Değerlendirmek, Kaynaklardan Veri Toplama ve Kaynak Kullanımında Not
Alma

Konu Özeti:

İkinci bölümün ana başlığı olan Literatür Taraması altında kütüphane çalışması ve
veritabanları konuları işlenmişti. Bu hafta ise literatür taramanızda başvurabileceğiniz en
temel kaynaklardan biri olan bibliyografyalar ele alındıktan sonra artık taramalarınızın
sonucunda elde ettiğiniz kaynakları nasıl sınıflandırabileceğiniz ve kullanabileceğiniz
üzerinde durulacaktır.

Ders kitabımızda bibliyografyalara özellikle dijital ortamda nasıl erişebileceğiniz hakkında

genel bilgiler verilmiş, Oxford Bibliographies, Routledge Music Bibliographies ve IAML gibi
uluslararası temel bibliyografyalar ve Türkiye Bibliyografyası, Türkiye Makaleler
Bibliyografyası gibi ulusal başvuru kaynakları örnek olarak sunulmuştur. Ayrıca müzik
alanında bibliyografya hazırlayanlar ve onların çalışmaları detaylı şekilde madde madde
belirtilmiştir. Ek kaynak olarak Veysel Acaroğlu’nun “Bibliyografya Nedir?” başlıklı yazısını
sistemde bulabileceksiniz. Bu kaynak, bibliyografyanın tarihi, kelime anlamı, tekniği ve
çeşitleri gibi önemli bilgileri içermektedir.

Kaynaklar türlerine göre birincil, ikincil ve üçüncül kaynaklar olarak 3 türe ayrılır. Birincil
kaynaklar orijinal veya ham kaynaklar olarak düşünülebilir. İkincil ve üçüncül kaynaklar ise
genel anlamda ham veriden türetilerek oluşturulan ve bunun yapılış şekline göre yeniden
sınıflandırılan kaynak türleridir. Dolayısıyla birincil kaynaklar haricindeki tüm kaynakların
güvenilirliği değerlendirilmelidir. Lütfen kaynak türleriyle ilgili tanım ve örnekleri ders
kitabınızdan okuyunuz.

Literatür taramasının tamamlanmasının ardından ilk olarak yapmanız gereken kaynakların

araştırmanızla olan uygunluğunu değerlendirmek ve güvenilirliğini sorgulamaktır. Bu süreçle
ilgili olarak kitap, dergi ve internet kaynaklarına ilişkin kriterler ders kitabınızda bulunmakta,
özellikle günümüzde sıklıkla başvurulan internet kaynaklarının avantaj ve dezavantajları
vurgulanmaktadır. Buna ek olarak Serap Kurbanoğlu’nun “WWW Bilgi Kaynaklarının
Değerlendirilmesi” adlı makalesini sistemde bulabileceksiniz.

Kaynakların uygunluğu ve güvenilirliği değerlendirildikten sonra belirlediğiniz kaynaklar artık

okunmaya hazırdır, ama nasıl? Doğru bir okuma alışkanlığı ve elde ettiğiniz verilere/bilgilere
ilişkin doğru notlar alma, çalışmanızın bundan sonraki aşamaları için son derece büyük bir
öneme sahiptir. Kitabınızda bu not alma biçimleri bibliyografik kayıtlar, veri kayıtları ve
anahtar kelime kayıtları olarak ele alınarak örneklendirilmiştir. Genel manada bunların
tamamı planlama ve zaman tasarrufu üzerine kurulu verimli çalışma teknikleridir.
Günümüzde özellikle bilgisayar ortamında not alma, dosyalama, klasörlere ayırma vb. çok
çeşitli yöntemler ve hatta kişisel çözümler bu manada kullanılabilmektedir. Konunun özünü
ve önemini anladıktan sonra siz de mutlaka bundan sonrası için kendi çalışmalarınızda
kullanmak üzere mevcut tekniklerden birini kullanmaya başlayınız veya kendinize uygun bir
düzen oluşturunuz.