Chełm, dnia 26.10.

2020
Przedmiot: Ekonomia w praktyce
Klasa: 2 BG

Temat lekcji: Omówienie podstawowych zasad funkcjonowania gospodarki rynkowej

1. Gospodarka jako system

2. Cechy gospodarki rynkowej
3. Podmioty gospodarki rynkowej

Ad. 1. Gospodarka stanowi system gospodarczy, który składa się z instytucji, organizacji i
jednostek powiązanych między sobą przepływami produktów i informacji.

Ad.2. Cechy gospodarki rynkowej

Gospodarka rynkowa posiada cechy, który umożliwiają swobodny obrót towarami, oraz regulację
cen przez rynek.
1. Dominacja własności prywatnej – oznacza to, że właścicielami większości przedsiębiorstw
osoby prywatne, a nie państwo i jego instytucje.
2. Brak ograniczeń w podejmowaniu decyzji odnośnie: ilości produkcji, sposobu produkcji, alokacji
wytworzonych dóbr. Oznacza to, że produkcja oraz sprzedaż regulowana jest przez popyt
i podaż a nie odgórnie przez państwo,
3. Ceny regulowane są przez popyt i podaż. Cena jest wynikiem gry rynkowej, nikt odgórnie
nie narzuca producentom cen na wytwarzane przez nich produkty. Jeżeli na dany produkt jest
większy popyt, niż podaż, to ceny są wyższe. Gdy zaś podaż jest wyższa niż zapotrzebowanie,
to dany produkt jest tańszy
4. Samodzielność podmiotów gospodarczych oznacza, że działalność podmiotów gospodarczych
na rynku cechuje wolność i swoboda w prowadzeniu działalności gospodarczej.
5. Ograniczona ingerencja państwa w sprawy gospodarcze. Państwo ma prawo sprawdzić,
czy dana działalność gospodarcza jest prowadzona zgodnie z określonymi przepisami prawa.
Odbywa się to jednak na ściśle określonych zasadach i w niektórych tylko okolicznościach
(np.: w przypadku skargi)
6. Zdrowa konkurencja między podmiotami gospodarczymi. Daną działalność na jednym rynku
może prowadzić więcej podmiotów, jest to korzystniejsze dla konsumentów, niż działanie
jednego, zwykle dużego monopolisty.
7. W warunkach gospodarki rynkowej, działalność gospodarczą podmiotów wspomagają
instytucje wspomagające rynek takie jak: banki, giełda, ubezpieczyciele

Ad.3. Podmioty gospodarki rynkowej

Do zasadniczych podmiotów gospodarki rynkowej zalicza się:
- gospodarstwa domowe,

Opracowała: Barbara Bedlińska

 - gospodarstwa rolne,
- przedsiębiorstwa
- banki komercyjne
- giełdy
- bank centralny
- instytucje państwowe wspomagajace rynek

Aby podmioty gospodarki rynkowej mogły spełniać swoje funkcje w gospodarce, muszą być
uczestnikami:
1. Rynków produktów (dóbr i usług),
2. Rynków czynników produkcji np. ziemi, pracy, surowców ....
3. Rynków finansowych np. rynki papierów wartościowych, rynki walutowe, rynek pieniężny
W zależności od rodzaju do którego rynku należą uczestnicy życia gospodarczego występują w roli
nabywców, tworząc popytową stronę rynku lub w roli sprzedawców, tworząc podażową stronę
rynku.

Zadanie domowe
Zadanie 1
Scharakteryzuj powiązania pomiędzy najważniejszymi podmiotami rynku tj.:
– Gospodarstwami domowymi
– Przedsiębiorstwami
– Instytucjami finansowymi
– Państwem
możesz skorzystać z informacji zamieszczonych na: slajd nr 5 – prezentacji "Gospodarka rynkowa
Człowiek-istota gospodarująca" https://www.zs1.nowydwormaz.pl

Zadanie 2
Ustal czy przepisy Konstytucji RP gwarantują przedsiębiorcom to, że podstawą ustroju
gospodarczego RP jest gospodarka rynkowa.

Opracowała: Barbara Bedlińska

Opracowała: Barbara Bedlińska