ANG WIKANG FILIPINO

(Detailed Notes)

ANO ANG WIKANG FILIPINO?

Mahalagang maunawaan sa puntong ito ang ilang batayang kaalaman tungkol sa wikang Filipino.
Ano ang wikang Filipino at tungkulin nito bilang pambansang wika ng Pilipinas?

Pambansang Linggwa Frangka

Filipino ang wikang ginagamit ng dalawa o higit pang tao na magkaiba ang katutubong wika at
kabilang sa magkaibang etnolinggwistikong grupo. Sa Pilipinas, sinasabing pambansang linggwa frangka
ang Filipino dahil ito ang ginagamit ng mga tao mula sa iba't ibang grupong etnolinggwistiko upang
magkaunawaan at makipag ugnayan. Halimbawa, ito ang ginagamit ng isang Sebuwano kapag nakikipag-
usap siya sa isang Maranao.

Ayon nga sa Sek. 2.2.1 at 2.1.3 ng Patakaran ng Wika sa Unibersidad ng Pilipinas:

Bilang isang realidad, Filipino ang nasyonal na linggwa frangka, ang wikang nabuo sa
interaksyon ng mga Pilipinong gumagamit ng ibang katutubong wika sa Pilipinas. Repleksyon ito ng
ating magkakaibang katutubong kultura at mayamang historikal na karanasan bilang isang lahi.

Bilang isang ideyal, dinamikong nabubuo ang Filipino bilang ekspresyon ng pambansang
kaluluwa. Isang proseso ang evolusyong ito ng pagpapayaman mula sa mga wika ng Pilipinas at mga
dayuhang wika. Bunga nito'y nagiging tunay na ekspresyon ng ating isip at damdamin bilang isang
nasyonal na komunidad na may respeto sa mga pagkakaiba at may pagmamahal sa pagkakaisa ang
wikang Filipino.

Konstitusyonal na pambansang wika ng Pilipinas

Nakasaad sa 1987 Konstitusyon ang tatlong bahagi ang pambansang patakaran tungkol sa
wikang pambansa.

Una, kinikilala ng Konstitusyon ang Filipino bilang wikang pambansa ng Pilipinas. Ayon sa Art.
XIV, Sek. 6, " Ang wikang pambansa ng Pilipinas ay Filipino."

Ikalawa, itinadhana ang Filipino bilang opisyal na wika ng komunikasyon at ng pagtuturo. Batay
sa Art. XIV, Sek 7, " Para sa komunikasyon at pagtuturo, ang mga opisyal na wika sa Pilipinas ay Filipino,
at hangga't walang ibang itinakda ang batas, Ingles.”

Ikatlo, inaatasan ng Konstitusyon ang gobyerno na gumawa ng mga hakbang tungo sa

pagpapaunlad nito. Gaya ng sinasabi sa mga sumusunod na Artikulo:

"Habang ito'y (Filipino) nabubuo, patuloy itong pauunlarin at payayamanin batay sa mga
umiiral na wika sa Pilipinas at iba pang wika." (Art XIV, Sek. 8)

"Alinsunod sa mga probisyon ng batas at kung mamarapatin ng Kongreso, gagawa ng hakbang

ang gobyerno upang simulan at itaguyod ang paggamit ng Filipino bilang wika ng opisyal na
komunikasyon at bilang wika ng pagtuturo sa sistema ng edukasyon."
 "Itatatag ng Kongreso ang isang Komisyon sa Wikang Pambansa na binubuo ng mga
representante mula sa iba't ibang rehiyon at disiplina na magsasagawa, mag-uugnay, at magtataguyod
ng mga pananaliksik para sa pag-unlad at preserbasyon ng Filipino at iba pang wika." (Art. XIV, Sek. 9)

Ayon nga sa Resolusyon Blg. 1-92 na pinagtibay noong Mayo 13, 1992 ng naitatag na komisyon
sa Wikang Filipino.

Filipino ang pasalita at pasulat na katutubong wika sa Metro Manila na pambansang punong
rehiyon at sa iba pang sentrong urban sa arkipelago, na ginagamit bilang wika ng komunikasyon ng
mga etnikong grupo. Katulad ng alinmang wikang buhay, ang Filipino ay dumaraan sa proseso ng
paglinang sa pamamagitan ng panghihiram sa mga wika ng Pilipinas at mga di-katutubong wika, at sa
evolusyon ng iba't ibang varayti ng wika para sa iba-ibang sitwasyong sosyal, sa mga nagsasalita nito
na may iba't ibang saligang sosyal, at para sa mga paksa ng talakayan at matalisik na pagpapahayag.

Samakatuwid, Filipino ang wikang ginagamit at gagamitin sa mga usaping pambansa at

pangangailangang pambansa ng sambayanang Pilipino.

Wika sa Opisyal na komunikasyon

Dahil pambansang wika ang Filipino, ginagamit ito at nararapat gamitin ng mga sangay at ahensiya ng
gobyerno sa lahat ng opisyal na komunikasyon sa-
 deliberasyon sa lehislatura at pagsulat ng mga batas;
 pag-isyu ng mga dekrito at kautusang ehekutibo;
 pormulasyon ng mga pambansang patakaran;
 paghahanda ng mga impormasyong pampubliko kaugnay ng mga opisyal na programa ng
gobyerno;
 pagdaraos ng mga paglilitis at pagpapasiya ng hukuman;
 pagsulat ng memorandum at iba pang komunikasyon; mga opisyal na porma at/ o dokumento
(lisensya, sertipiko, pasaporte, at iba pa); at
 mga tungkulin at gawain ng estado

Sa paggamit ng Filipino sa mga opisyal na komunikasyon ng gobyerno, nabibigyan ng

kaalaman ang karaniwang mamamayan tungo sa pagkakamit ng kapangyarihan para lumahok at
magpasiya sa mga pambansang usapin.

Opisyal na Wikang Panturo

Kinikilala ang Filipino bilang mabisang wika ng pagtuturo at pagkatuto. Bilang opisyal na
wikang panturo, ginagamit na ang Filipino sa pagtuturo at pag-aaral sa iba't ibang disiplina ng
kaalaman at sa lahat ng antas ng edukasyon. Layunin nitong mapabilis ang pagkatuto ng mga
estudyante, maiangat ang antas ng literasi ng taong bayan, at malinang ang kaisipang siyentipiko
at pagpapahalagang Pilipino.
KASAYSAYAN NG WIKANG FILIPINO

Isa na marahil ang Pilipinas sa mga nangungunang bansa sa buong daigdig kung sa dami ng
wikang ginagamit ang pag-uusapan. Ang mahigit sa 400 umiiral na wika at wikain sa Pilipinas
(Constantino, 1990) ay bunga ng sitwasyong heyograpikal ng bansa kung saan binubuo ito ng mahigit
7,000 isla at napapalibutan din ng mga bundok, burol, at iba pang matataas na anyong lupa, gayon din
ng mga dagat, ilog, at iba pang malalaki at malalalim na anyong tubig. Masasabing ang Pilipinas ay may
kumplikadong sitwasyong linggwistikal bagamat ayon sa ilang mga pag-aaral ng mga wika ng bansa, may
pagkakatulad at pagkakaugnay ang mga wika sa Pilipinas. Bukod sa heyograpikong katangian, malaki rin
ang naidulot ng kolonyal na karanasan ng bansa sa sitwasyong pangwika ng Pilipinas. Narito ang ilang
mahahalagang pangyayari sa kasaysayan ng pambansang wika.

Panahon ng Kastila
 Hindi itinuro sa mga katutubo ang wikang Kastila, bagkus ang mga prayleng Kastila mismo ang
nag-aral ng katutubong wika ng iba't ibang etnolinggwistikong grupo.

 Napalitan ng alpabetong Romano ang katutubong alibata silabaryo.

 Mga wika ng katutubo ang naging midyum ng komunikasyon at ang mga ito rin ang ginamit ng
mga prayleng Kastila sa pagtuturo ng relihiyon sa iba't ibang rehiyon.

Panahon ng Himagsikan
 Hindi naging laging tahimik na lamang ang mga Pilipino. Dumating ang panahon ng himagsikan
at sa Konstitusyon ng Biak-na-Bato noong 1899 isinaad na ang wikang opisyal ay Tagalog
bagama't walang sinabing ito ang wikang pambansa ng Pilipinas.

 Nawala ang pagpapatibay ng Tagalog bilang wikang opisyal nang itatag naman ang Unang
Republika sa pamumuno ni Aguinaldo. Ito marahil ang unang masaklap na karanasan na ang
wika ay maging biktima ng politika.

Panahon ng Amerikano
 Ingles ang wikang ginamit na midyum ng instruksyon sa mga paaralang pampubliko.

 Kasaysayan, kultura, literatura, ekonomiya, at politika ng Amerika ang mga paksang pinag-aralan
sa loob ng klase.

 Nilimita ang pag-aaral ng maraming paksang nauukol sa Pilipinas at pagka Pilipino dahilan upang
maging salát sa impormasyon ang mga estudyanteng Pilipino sa mga bagay na may relasyon sa
sariling bansa at kultura.

 Sa pamamagitan ng Monroe Survey Commission noong 1925, napatunayang maraming bata ang
huminto sa pag-aaral sa loob lamang ng limang taon. Ipinahayag nila na masasayang lamang ang
ginagastos sa edukasyong primarya kung hindi rin lamang tatagal ang mga estudyante sa
 paaralan o papalitan ng mabisang pagdulog ang sistema ng edukasyon. Ayon kay Almario sa
isang panayam niya na ang ibig tukuyin ng ikalawang opsyon ng komisyon ay ang wikang
panturo.

 Noong 1931, nagmungkahi si Butte, ang bise gobernador-heneral na siya ring kalihim ng
pampublikong edukasyon, na gamiting midyum panturo sa primarya ang bernakular ng iba't
ibang lugar.

 May panahong pinagtalunan ang problema sa wika. Ilan ang nagtangka na ipakitang mayaman
ang wikang Tagalog at naghayag na magagamit ito bilang wikang panturo at pambansang wika
na rin.

Panahon ng Komonwelt
 Nagsimula ang pormal na kasaysayan ng wikang pambansa.

 Pinagtibay ang probisyon ng 1935 Konstitusyon ng Pilipinas, Art XIV:

Ang Kongreso ay gagawa ng hakbang tungo sa pagpapaunlad at pagpapatibay ng isang
wikang pambansa na batay sa isa sa mga umiiral na wikang katutubo. Hangga't hindi itinatakda
ng batas, ang mga wikang Ingles at Kastila ang mananatiling mga opisyal na wika.

 Pinagtibay ng Asembleya ng Komonwelt ng Pilipinas ang Batas Komonwelt Blg. 184 na nagtatag
ng Surian ng Wikang Pambansa. Natatanging gawain ng Surian ang pag-aaral ng mga wikang
pangunahing ginagamit sa Pilipinas upang makapili ng isang panlahat na wikang pambansa na
nakabatay sa pinakamaunlad na umiiral na katutubong wika ayon sa balangkas, mekanismo at
panitikan na tinatanggap at sinasalita ng nakararaming Pilipino.

 Nobyembre 9, 1939, isinumite ng mga miyembro ng Surian kay Pangulong Manuel L. Quezon
ang kanilang rekomendasyong Tagalog ang gagamiting batayan ng wikang pambansa.

 Disyembre 30, 1939, inilabas ang Kautusang Ehekutibo Big. 134 upang magkabisa ang
rekomendasyon.

 Sinimulang ituro sa mga paaralang pampubliko at pribado ang pambansang wikang nakabatay sa
Tagalog noong Hunyo 19, 1940.

Panahon ng Hapon
 Lubos na naisulong ang paggamit at pagpapalaganap ng pambansang wika dahil ipinagbawal ang
paggamit ng Ingles sa anumang aspekto ng pamumuhay ng mga Pilipino.

 Ipinagbawal ang paggamit ng lahat ng libro at peryodikal na nauukol sa Amerika.

 Wikang Pambansang batay sa Tagalog ang ginamit na midyum ng pagtuturo sa mga paaralang
pampubliko bagamat itinuro rin ang wikang Niponggo sa lahat ng antas.
  Ginawang wikang opisyal ng bansa ang Tagalog at Niponggo sa bisa ng Ordinansa Blg. 13.

Panahon ng Pagsasarili at Ikatlong Republika

 Hulyo 4, 1946, ipinahayag na Tagalog ang opisyal na wika ng Pilipinas batay sa Batas Komonwelt
Blg 570, subalit nabalam ang pagpapaunlad ng wikang pambansa dahil muling namayagpag ang
wikang Ingles bilang midyum ng komunikasyon sa mga pahayagan at sa gobyerno.

 Unang ipinagdiwang ang Linggo ng Wikang Pambansa sa pamamagitan ng Proklamasyon Blg. 12

na nilagdaan ni Presidente Ramon Magsaysay noong Marso 26, 1951.

 Sa bisa ng Proklamasyon Blg. 186 ay inilipat ang pagdiriwang ng Linggo ng Wikang Pambansa sa
Agosto 13 hanggang 19 bilang parangal sa dating Presidente Manuel L. Quezon na itinuturing na
Ama ng Pambansang Wika.

 Agosto 13, 1959, tinawag na Pilipino ang pambansang wika. Ito ay sa bisa ng Kautusang
Pangkagawaran Blg. 7 na ipinalabas ni G. Jose E. Romero, ang Kalihim ng Edukasyon ng
panahong iyon.

Panahon ng Batas Militar at Bagong Lipunan

 Naging masalimuot ang landas ng pag-unlad ng wikang pambansa dahil sa mga magkakasalungat
na saloobin tungkol dito.

 Naganap ang Kumbensyong Konstitusyonal ng 1972 kung saan higit na nadama ang maraming
pagtatalo tungkol sa isyu ng wikang pambansa.

 Lumabas ang probisyon sa 1973 Konstitusyon, Art XIV, Sek 3:

Ang Batasang Pambansa ay dapat gumawa ng hakbang tungo sa pagpapaunlad at
formal na pagpapatibay ng isang panlahat na wikang pambansa na kikilalaning Filipino.

Panahon ng Ikalimang Republika

 Oktubre 12, 1986, pinagtibay ang implementasyon ng paggamit ng Filipino bilang pambansang
wika.

 Isinaad sa 1987 Konstitusyon, Art. XIV, Sek 6:

Ang wikang pambansa ng Pilipinas ay Filipino. Samantalang nalilinang ito ay dapat
poyobungin at pagyamanin pa salig sa umiiral na mga wika ng Pilipinas at sa iba pang mga
wika.

 Itinadhana rin ng Konstitusyon na dapat magsagawa ng mga hakbang ang pamahalaan para
puspusang maitaguyod ang paggamit ng Filipino bilang midyum ng opisyal na komunikasyon at
bilang wika ng pagtuturo sa sistema ng edukasyon. Ayon sa Art. XIV, Sek 7:
 Ukol sa mga layunin ng komunikasyon at pagtuturo, ang mga wikang opisyal ng
Pilipinas ay Filipino at hangga't walang itinatadhana ang batas, Ingles.
Ang mga wikang panrehiyon ay pantulong na mga wikang opisyal sa mga rehiyon at
magsisilbing pantulong ng mga wikang panturo roon.
Dapat itaguyod nang kusa at opsyonal ang Kastila at Arabik.

 Mayo 21, 1987, nagpalabas si Dr. Lourdes Quisumbing ng Kautusang Pangkagawaran Blg. 32,
serye 1987 na pinamagatang " Patakarang Bilingguwal ng 1987 " na nagsaad ng pagpapalaganap
ng Filipino bilang wika ng literasi at ang paggamit ng Ingles bilang di-ekslusibong wika ng agham
at teknolohiya.

 Nagpakita ng lubos na suporta ang dating Presidente Corazon C. Aquino sa pagpapalaganap at

paggamit ng Filipino sa pamahalaan. Nagpalabas siya ng Atas Ehekutibo Big. 335, serye ng 1988
na nag-utos sa lahat ng departamento, bureau, opisina, at ahensiya ng pamahalaan na
magsagawa ng mga hakbang na kinakailangan para sa layuning magamit ang Filipino sa mga
opisyal na transaksyon, komunikasyon, at korespondensya.

 Taong 2001 naman nang ipalabas ng Komisyon sa Wikang Filipino ang" 2001 Revisyon ng
Alfabeto at Patnubay sa Ispeling ng Wikang Filipino " na naglalaman ng revisyon sa paggamit ng
walong dagdag na letra (c, f, j, ñ, q, v, x, z) mula sa 1987 Patnubay sa Ispeling.

 Oktubre 9, 2006, inilabas ng Kagawaran ng Edukasyon ang Kautusang Pangkagawaran Blg. 42

serye ng 2006 ang" Pag-review ng 2001 Revisyon ng Alfabeto at Patnubay sa Ispeling ng Wikang
Filipino na nagtatagubilin ng pagtigil sa implementasyon ng nasabing revisyon.

 Sa bisa ng Kautusang Pangkagawaran Blg. 104, serye ng 2009, ng Departamento ng Edukasyon,

panibagong reporma sa alpabeto at gabay sa pagbaybay ang ipinatupad, ito ang Gabay sa
Ortograpiya ng Wikang Filipino.

Mahaba-haba na rin ang listahan ng pag-urong at pagsulong ng pag-unlad ng Filipino. Patuloy ang
mga isyung kinakaharap nito habang masigasig na inaabot ang kaganapan ng kanyang pagiging
pambansang wika. Hanggang sa kasalukuyan, may malalaking katanungan pa rin ang nangangailangan
ng kasagutan. Kabilang dito ang tanong na "Saan nakasalalay ang tagumpay ng lehislasyon ng Filipino
bilang pambansang wika at opisyal na wika ng komunikasyon at ng pagtuturo sa sistema ng edukasyon?"

Anuman ang pagtutol, panlalait at pagwawalang-bahala ng ilang sektor ng lipunan, lalaganap at

lalaganap din ang wikang ginagamit ng mga mamamayang Pilipino sa kanilang sama-samang
pakikipamuhay. Tulad ng unti-unting nangyayari ngayon, kikilos ang mga akademisyan at propesyonal,
sila mismo ang gagawa ng paraan upang mapataas ang kalidad ng wikang ito para magamit sa
pagpapaunlad ng literasi. Tulad ng Komisyon sa Wikang Filipino, marami na ring mga samahang
pangwika ang malalaking unibersidad ang nagsasagawa nito sa kasalukuyan, at matitiyak lamang na
marami pa ang susunod. Totoong hindi maipagwawalang-bahala ang realidad na ang Filipino ay wika ng
mga Pilipino.
DEBELOPMENT/ PAGPAPAYAMAN NG WIKANG FILIPINO

Ang impluwensya ng Ibang Katutubong Wika sa Pilipinas

Pangunahing batayan ng pagyabong at pagyaman ng Filipino ang mga wikang katutubo sa

Pilipinas. Bilang pambansang linggwa frangka, taglay rin ng Filipino ang ilang katangian ng mga
katutubong wika at iba pang wikang ginagamit sa bansa. Dahil dito, nadedebelop ang wikang pambansa
mula sa pinagbatayan nitong wikang Tagalog tungo sa isang wikang umaangkop sa napapanahong
pangangailangan ng paggamit ng wika. Mahalagang makilala sa puntong ito ang ilang pagkakatulad at
pagkakaiba ng mga wika sa Pilipinas upang lubos na maunawaan ang katangian ng wikang Filipino bilang
linggwa frangka ng bansa.

Ayon kay Constantino (1990), may pagkakaiba-iba sa tunog, salita, pangungusap at maging sa
ispeling ang mga wika sa Pilipinas. May mga tunog sa isang wika na maaaring hindi matatagpuan sa
ibang wika tulad halimbawa ng tunog na/ j/ na maririnig mo sa Ibanag samantala wala sa Tagalog. Sa
estruktura naman ng pangungusap, may ibang wika na gumagamit ng " ay" sa pagitan ng simuno at
panaguri samantala wala naman ang iba tulad ng wikang Sebuwano. Marami pang makikitang
pagkakaiba-iba ang mga wika sa Pilipinas.

Sa kabila nito, marami rin ang pagkakatulad o pagkakahawig ng mga wikang katutubo. Ayon pa
rin kay Constantino, may ilang katangiang morpolohikal at sintaktikal ang taglay ng halos lahat ng wika
sa Pilipinas, ang mga ito ay ang sumusunod:
 May tatlong paraan ng pagbubuo ng salita, una ang paglalapi, pangalawa ang pag-uulit
at pangatlo ang pagtatambal.

 May katumbas sa salitang "kwan" ng mga Tagalog na kapalit sa salitang tumutukoy sa

kahit anong hindi masabi, nalimutan o ayaw sabihin nang lantaran ang iba ring wika.

 Magkakatulad ang estruktura ng pangungusap. May mga pang-ugnay na nagpapakita ng

mga sintaktik na relasyon ang mga pangungusap.

 May iba't ibang anyo ng panghalip na nagpapakita ng kanilang sintaktik na tungkulin.

Hindi nagpapakita ng kasarian ang mga panghalip.

Bukod sa mga tinukoy ni Constantino, narito pa ang ilang pagkakatulad at pagkakahawig ng mga
wika sa Pilipinas:
 Maraming salita ang ginagamit sa halos lahat ng mga wika ng Pilipinas tulad ng mata,
dila, langit, hangin, tubig, at asin.

 May mga salita ring magkakahawig ang tunog gaya ng-

o bahay
 balay llokano, Hiligaynon, Sebuano, Waray, Aklanon, Ibanag
bale Kapampangan
vahay lvatan
walay Maranao, Magindanao
bay Tausug

o dalawa
adwa Kapampangan
duwa Bikol, Ibanag, llokano, Maranao, Tausug, Maguindanao
duwe Yakan
chuwa Bontok
dadwa Ivatan
duara Pangasinan
duha Hiligaynon, Sebuano, Waray
daywa Aklanon

Ang mga ito ay bahagi ng umuunlad na pambansang wika at mga inisyal na kontribusyon sa
wikang Filipino ng mga wika sa Pilipinas.

Ngunit mapabibilis pa ang proseso ng pagpapaunlad ng Filipino sa pamamagitan ng pagsasalita,

pagsusulat, at patuloy na pagsasalin nga mga salita tungo rito. Gayon din, lalong lalawak ang
bokabularyong Filipino sa pagdaragdag ng mga salitang-
- may katangi-tanging kahulugan sa mga wikang katutubo, tulad ng
o bodong (lfg) kasunduan sa kapayapaan ng dalawang pangkat
o mingaw (Seb) di matumbasang lungkot
o banhaw (Seb) bagong buhay o resureksyon
o bana (Seb) asawang lalaki
o busong (Tag) pagtampuhan ng pagkain,di mabigyang grasya nito
o murmuray (llk) kalagayan ng isang bagong gising na di pa ganap na
gising
o maratabat (Mar) malalim na konsepto ng sariling dangal o puri

- magagamit na pantapat sa pagsasalin ng terminong teknikal at pang- akademya,tulad ng-

o gahum(Seb) pantapat sa hegemony na mas masaklaw ang kahulugan
kaysa "kapangyarihan"
o lunggati (Tag) pantapat sa desire ng sikolohiya
o danggay (llk) pantapat sa chorus ng musika
o beddting(llk) pantapat sa border na hindi lamang "hangganan" kundi
"nagbubukod” sa teritoryo ng isang komunidad sa isa pa
ngunit nananatiling nag- uugnay sa dalawa"

- may tiyak na kahulugan at gamit sa kulturang katutubo,tulad ng-

o vugi (lbg)
bihod (Bkl,War,at Seb) -itlog ng isda
 o pasiking(lfg) -backpack na hinabi sa uway
o pay-yo (lfe) -hagdan-hagdang palayan o rice terraces
o masjid (Tau) -moske
o malong (Mar,Tau,Mag) -tapis sa katawan na marami ang gamit
o tipay (War) -scallop o isang lamang-dagat
o tabyos (Bkl) -isang napakaliit na isdang makikita sa Tiwi, Albay
o takut (Hil) -corral reef o malaking kumpol ng korales
o urapya (Tag) -para sa potato chips
o hagbong(Tag) -para sa mananita o pangkatang pagbati sa may
kaarawan na karaniwang may awitan at handaan

Ang Panghihiram

Natural ang panghihiram ng isang wika sa ibang wika. Ginagawa ito ng lahat ng buhay na wika.
Nangyayari ito dahil sa pakikipag-ugnayan ng iba't ibang kultura sa isa't isa lalo na sa mga banyagang
wikang nagkaroon na ng impluwensya, o naging bahagi ng kasaysayang ng isang bayan.

Halimbawa, maraming salitang Espanyol na nakapasok na sa ating wika tulad ng sabi mula sa
saber, bintana (ventana), sabon (jabon) at iba pa, o mga salitang hindi natin alam na galing sa Espanyol
tulad ng kilatis (quelates) at silahis (celajes). Marami na ring salitang Ingles na nakapasok na sa ating
bokabularyo gaya ng balota (ballot), kompyuter (computer), istambay (standby), disk (disc), disket
(diskette), rali (rally), at iba pa. Gayon din, may mga salitang katutubo naman na nakapasok na sa lngles
tulad ng boondock (bundok), balut, at tao.

Karaniwan nang nangyayari ang panghihiram dahil sa pangangailangan, kaangkupan at

katiyakan. Bukod dito, maaari pang isaalang-alang ang mga sumusunod:
 popularidad at pangingibabaw ng isang wikang banyaga sa lipunan
 dalas ng paggamit
 dami ng gumagamit at kapangyarihan ng gumagamit
 dating o pagtanggap unibersal na gamit

Lexical borrowing are needed technical nomenclature, ayon kay Fishman (1989).
Nangangahulugan na kailangang manghiram ng isang wika, lalo na ng gaya ng Filipino na nasa proseso
ng patuloy na pagpapaunlad nito, upang maging ganap ang kakayahan nitong maipahaya8 ang mga
modernong konseptong hindi taal sa bansa. Ang mga konseptong siyentipiko at teknikal ay mga
kaisipang kanluranin sa pangkalahatan. Upang maging 8anap ang integrasyon ng mga konseptong ito sa
Filipino, kailangang hiramin ang mga simbolong nagrerepresenta rito- simbolong leksikal o semantikal.
Sa simula ay dayuhang-dayuhan ang pagpasok ng mga salitang it0, ngunit sa katagalan ng paggamit,
naasimila ito, naaadap at nagiging bahagi na ito ng wikang Filipino. Sa katunayan, inari na nga ring
salitang Filipino ang mga hiram na salitang ito.

GRAMATIKA NG WIKANG FILIPINO MAKAHULUGANG

PAG-AARAL NG GRAMATIKA
 Linggwistika ang sangay ng siyensya na umaaral sa wika ng tao. Ang isang linggwista (taong nag-
aaral ng linggwistika) ay nagbubuhos ng malaking oras upang magkaroon ng sapat na kabatiran tungkol
sa iba't ibang katangian ng wika ng tao maging ang paraan ng paggamit nito, impluwensya ng paggamit o
resulta ng paggamit. Maaaring utang natin sa mga naunang linggwista ang karunungang nalalaman ng
tao sa kasalukuyan tungkol sa wika. May kabatiran nang nakikilala ngayon tulad ng mga teoryang
nagpapaliwanag sa iba't ibang katangian o kalikasan ng wikang ginagamit ng tao araw-araw.

Isa sa mga mahahalagang pag-aaral sa linggwistika ay ang tinatawag na gramatika o gramar. Ito
an6 pag-aaral na tumutukoy sa mga tuntunin sa paggamit ng wika. Ang set ng mga tuntunin sa isang
partikular na wika ay tinatawag na gramar ng wikang iyon. Bagamat hindi nagiging mainit ang patanggap
ng tao sa gramar ng kanyang sariling wika, nagiging mahalaga naman ang isang gramar upang
maunawaan at matutunan ang paggamit ng ibang wika. Hindi ibig sabihin dito na walang halaga sa tao
ang gramar ng kanyang sariling wika. Lalong pinahuhusay ang paggamit ng wika ng kaalaman sa gramar
nito kahit pa nga matatas na siyang magsalita sa wikang ito.

Ang Filipino bilang isang buháy at dinamikong wika ay kailangang may gramar. Bunga ng
linguistic convergence ang linggwa franka at pambansang wika ng Pilipinas. Pagsasama-sama ito ng
wikang batay sa Tagalog (lalo na sa Tagalog ng Kamaynilaan), mga pangunahing wika, mga etnikong
wika, at dayuhang wika na umiiral sa bansa. Dahil dito, nangangailangan ng mapagbabatayang gramar
ang ang wikang ito bilang sanggunian ng mga kaalaman tungkol sa Filipino at tuntunin sa pageamit nito.

Nakatuon sa mga tuntunin ng ortograpiya, ponolohiya, morpolohiya, sintaktika/sintaks at

semantika/semantics ang gramatika. Bahagi ito ng communicative competence o kahusayang
komunikatibo sa pamamaraang pasalita at pasulat. Tunghayan ang dayagram o balangkas ng gramatika
sa susunod na pahina.
Sanggunian:
[ CITATION Sanon \l 13321 ]
Batayan at Sanayang-Aklat sa Gramatika at Estruktura ng Wikang Filipino, Page 4-19