See discussions, stats, and author profiles for this publication at: https://www.researchgate.

net/publication/339774918

Challenges of Establishing Agricultural Knowledge-based Companies by

Applying SWOT Analysis: The Case of Iranian Research Organization for Science
and Technology

Article · September 2020

DOI: 10.22034/IAEEJ.2020.214358.1489

CITATIONS READS

0 50

3 authors:

Negin Fallah Haghighi Mahdieh Sadat Mirtorabi

Iranian Research Organization for Science and Technology 3 PUBLICATIONS   0 CITATIONS   
62 PUBLICATIONS   166 CITATIONS   
SEE PROFILE
SEE PROFILE

Masoud Bijani
Tarbiat Modares University
217 PUBLICATIONS   615 CITATIONS   

SEE PROFILE

Some of the authors of this publication are also working on these related projects:

Rural Development: Socio-Psychological Theories View project

Farmers' Participatory Behavior toward Conservation of Surface Water Resources: A Human Ecological Analysis in Southern Part of the Catchment Area of Urmia Lake View
project

All content following this page was uploaded by Masoud Bijani on 16 September 2020.

The user has requested enhancement of the downloaded file.

‫ﻋﻠﻮم ﺗﺮوﯾﺞ و آﻣﻮزش ﮐﺸﺎورزي اﯾﺮان ‪ /‬ﺟﻠﺪ ‪ /16‬ﺷﻤﺎره ‪1399 / 1‬‬

‫ﻧﻮع ﻣﻘﺎﻟﻪ‪ :‬ﭘﮋوﻫﺸﯽ‬

‫ﭼﺎﻟﺶﻫﺎي راهاﻧﺪازي ﺷﺮﮐﺖﻫﺎي داﻧﺶﺑﻨﯿﺎن ﮐﺸﺎورزي ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده ازﺗﺤﻠﯿﻞ ‪:SWOT‬‬

‫ﻣﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺳﺎزﻣﺎن ﭘﮋوﻫﺶﻫﺎي ﻋﻠﻤﯽ و ﺻﻨﻌﺘﯽ اﯾﺮان‬

‫‪3‬‬
‫ﻧﮕﯿﻦ ﻓﻼحﺣﻘﯿﻘﯽ‪ ،*1‬ﻣﻬﺪﯾﻪاﻟﺴﺎدات ﻣﯿﺮﺗﺮاﺑﯽ‪ 2‬و ﻣﺴـﻌﻮد ﺑﯿـﮋﻧﯽ‬
‫)درﯾﺎﻓﺖ‪98/10/13 :‬؛ ﭘﺬﯾﺮش‪(98/12/17 :‬‬
‫ﭼﮑﯿﺪه‬
‫ﭘﮋوﻫﺶ ﺣﺎﺿﺮ ﺑﺎ ﻫﺪف ﺗﺤﻠﯿﻞ ﭼﺎﻟﺶﻫﺎي راهاﻧﺪازي ﺷﺮﮐﺖﻫﺎي داﻧﺶﺑﻨﯿﺎن ﮐﺸﺎورزي )‪ (AKBCs‬ﺑﻪﻣﻨﻈﻮر اراﺋﻪ راﻫﺒﺮدﻫﺎي ﻣﻨﺎﺳﺐ‪ ،‬ﺻﻮرت‬
‫ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬اﯾﻦ ﭘﮋوﻫﺶ از ﺑﻌﺪ ﻫﺪف‪ ،‬ﮐﺎرﺑﺮدي و از ﻣﻨﻈﺮ ﮔﺮدآوري دادهﻫﺎ‪ ،‬ﺟﺰء ﭘﮋوﻫﺶﻫﺎي اﮐﺘﺸﺎﻓﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﯾﮏ ﭘﯿﻤﺎﯾﺶ در‬
‫ﺳﺎزﻣﺎن ﭘﮋوﻫﺶﻫﺎي ﻋﻠﻤﯽ و ﺻﻨﻌﺘﯽ اﯾﺮان )‪ (IROST‬اﻧﺠﺎم ﮔﺮدﯾﺪ‪ .‬ﺟﺎﻣﻌﻪ آﻣﺎري‪ ،‬ﮐﻠﯿﻪ اﻋﻀﺎي ﻫﯿﺄت ﻋﻠﻤﯽ ‪ IROST‬ﺑﻮدﻧﺪ ﮐﻪ ‪ 23‬ﻧﻔﺮ از‬
‫آنﻫﺎ ﺑﻪﺻﻮرت ﻫﺪﻓﻤﻨﺪ ﺑﻪﻋﻨﻮان ﻧﻤﻮﻧﻪ اﻧﺘﺨﺎب ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﻧﺘﺎﯾﺞ ﺗﺤﻠﯿﻞ ‪ SWOT‬ﻧﺸﺎن داد ﮐﻪ در ﻓﻀﺎي دروﻧﯽ‪ ،‬ﻣﻬﻢﺗﺮﯾﻦ ﻧﻘﺎط ﻗﻮت ﺑﺮاي‬
‫راهاﻧﺪازي ‪" ،AKBCs‬اﺳﺘﻔﺎده ﮐﺎرا از ﻧﯿﺮوي ﺧﺒﺮه و ﻧﻮآور" و "ﺑﺮﺧﻮرداري از اﻣﮑﺎﻧﺎت و زﯾﺮﺳﺎﺧﺖﻫﺎي ﻻزم ﺟﻬﺖ اﺟﺎره ﺑﻪ ‪ "AKBCs‬و‬
‫ﻣﻬﻢﺗﺮﯾﻦ ﻧﻘﺎط ﺿﻌﻒ‪" ،‬ﻋﺪم وﺟﻮد ﯾﺎ ﻧﺎرﺳﺎﯾﯽ در ﺗﻌﺮﯾﻒ روﯾﻪﻫﺎ و ﺳﯿﺎﺳﺖﻫﺎي اﺟﺮاﯾﯽ ﺣﻘﻮق ﻣﺎﻟﮑﯿﺖ ﻓﮑﺮي در زﻣﯿﻨﻪي ﻓﻌﺎﻟﯿﺖﻫﺎي‬
‫‪ "AKBCs‬و "ﺗﺄﮐﯿﺪ آﯾﯿﻦﻧﺎﻣﻪﻫﺎي ﺗﺮﻓﯿﻊ و ارﺗﻘﺎ ﺑﺮ اﻣﺘﯿﺎز ﻣﻘﺎﻻت و ﻃﺮحﻫﺎي ﭘﮋوﻫﺸﯽ اﻋﻀﺎي ﻫﯿﺄت ﻋﻠﻤﯽ" ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬در ﻓﻀﺎي ﺑﯿﺮوﻧﯽ‪،‬‬
‫"ﺣﻤﺎﯾﺖ از ﻃﺮحﻫﺎي ﻧﻮآوراﻧﻪ داﻧﺶﺑﻨﯿﺎن در ﮐﺸﻮر"‪" ،‬ﻧﯿﺎز ﺻﻨﺎﯾﻊ ﮐﺸﺎورزي ﺑﻪ واﺣﺪﻫﺎي ﺗﺤﻘﯿﻖ و ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺑﺮاي ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻣﺤﺼﻮﻻت ﻧﻮآوراﻧﻪ و‬
‫ﻓﻨﺎوراﻧﻪ" و "ﮐﺴﺐ درآﻣﺪ از ‪ ،"AKBCs‬ﺑﻪﻋﻨﻮان ﻣﻬﻢﺗﺮﯾﻦ ﻓﺮﺻﺖﻫﺎ و " ﺷﻔﺎﻓﯿﺖ اﻧﺪك و ﺳﺎﺧﺘﺎرﻣﻨﺪ ﻧﺒﻮدن اﻗﺘﺼﺎد ﮐﺸﻮر در اﺳﺘﻔﺎده از‬
‫ﻣﺤﺼﻮﻻت داﻧﺶﺑﻨﯿﺎن" ﺑﻪﻋﻨﻮان ﻣﻬﻢﺗﺮﯾﻦ ﺗﻬﺪﯾﺪ در راهاﻧﺪازي ‪ AKBCs‬ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻓﻀﺎي ﮐﻠﯽ ﻧﺸﺎن داد ﮐﻪ ﻣﺤﯿﻂ ﺑﯿﺮوﻧﯽ ﺑﺮ‬
‫ﻣﺤﯿﻂ دروﻧﯽ و ﻓﻀﺎي ﻣﺜﺒﺖ و ﮐﻤﮏ دﻫﻨﺪه ﺑﺮ ﻓﻀﺎي ﻣﺨﺎﻃﺮهآﻣﯿﺰ‪ ،‬ﻏﺎﻟﺐ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﻧﺘﯿﺠﻪ ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻓﻀﺎي راﻫﺒﺮدي ﻧﺸﺎن داد ﮐﻪ ﺑﺮاي‬
‫راهاﻧﺪازي ‪ AKBCs‬ﺑﺎﯾﺪ از راﻫﺒﺮدﻫﺎي ﺗﻬﺎﺟﻤﯽ )رﺷﺪ و ﺗﻮﺳﻌﻪ( اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﻮد‪.‬‬

‫واژهﻫﺎي ﮐﻠﯿﺪي‪ :‬داﻧﺶﺑﻨﯿﺎن‪ ،‬ﮐﺸﺎورزي‪ ،‬ﻓﻀﺎي راﻫﺒﺮدي‪.SWOT ،‬‬

‫اﺳﺘﺎدﯾﺎر‪ ،‬ﮔﺮوه ﻧﻮآوري وﮐﺎرآﻓﺮﯾﻨﯽ‪ ،‬ﭘﮋوﻫﺸﮑﺪه ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﻓﻨﺎوريﻫﺎي ﻧﻮﯾﻦ‪ ،‬ﺳﺎزﻣﺎن ﭘﮋوﻫﺶﻫﺎي ﻋﻠﻤﯽ و ﺻﻨﻌﺘﯽ اﯾﺮان‪ ،‬ﺗﻬﺮان‪ ،‬اﯾﺮان‪.‬‬
‫‪١‬‬

‫داﻧﺶ آﻣﻮﺧﺘﻪ دﮐﺘﺮي ﺗﺮوﯾﺞ ﮐﺸﺎورزي‪ ،‬داﻧﺸﮑﺪه اﻗﺘﺼﺎد و ﺗﻮﺳﻌﻪ ﮐﺸﺎورزي‪ ،‬داﻧﺸﮕﺎه ﺗﻬﺮان‪ ،‬ﮐﺮج‪ ،‬اﯾﺮان‪.‬‬
‫‪٢‬‬

‫داﻧﺸﯿﺎر‪ ،‬ﮔﺮوه ﺗﺮوﯾﺞ و آﻣﻮزش ﮐﺸﺎورزي‪ ،‬داﻧﺸﮑﺪه ﮐﺸﺎورزي‪ ،‬داﻧﺸﮕﺎه ﺗﺮﺑﯿﺖ ﻣﺪرس‪ ،‬ﺗﻬﺮان‪ ،‬اﯾﺮان‪.‬‬
‫‪٣‬‬

‫*‬
‫ﻧﻮﯾﺴﻨﺪه ﻣﺴﺌﻮل‪ ،‬ﭘﺴﺖ اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮏ‪nfallah@irost.ir :‬‬

‫‪41‬‬
 ‫ﭼﺎﻟﺶﻫﺎي راهاﻧﺪازي ﺷﺮﮐﺖﻫﺎي داﻧﺶﺑﻨﯿﺎن ﮐﺸﺎورزي‪ :‬ﮐﺎرﺑﺮد ﺗﺤﻠﯿﻞ ‪... SWOT‬‬

‫ﻣﻘﺪﻣﻪ‬
‫اﻣﺮوزه ﺗﻐﯿﯿﺮات ﺑﺴﯿﺎري در ﺳﺎﺧﺘﺎرﻫﺎي اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ـ اﻗﺘﺼﺎدي ﺟﻮاﻣﻊ ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘﻪ ﮐﻪ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺷﮑﻞﮔﯿﺮي اﻟﮕﻮﻫﺎﯾﯽ ﻧﻮ از‬
‫ﻓﻌﺎﻟﯿﺖﻫﺎي ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ و اﻗﺘﺼﺎدي ﺷﺪه اﺳﺖ )‪ .(Popescu & Crenicean, 2012‬در ﮐﺸﻮرﻫﺎي ﺗﻮﺳﻌﻪﯾﺎﻓﺘﻪ‪ ،‬ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬاريﻫﺎي‬
‫ﭘﺎﯾﺪار در آﻣﻮزش‪ ،‬ﻧﻮآوري‪ ،‬ﻓﻨﺎوريﻫﺎي اﻃﻼﻋﺎت و ارﺗﺒﺎﻃﺎت و اﯾﺠﺎد ﯾﮏ ﻣﺤﯿﻂ اﻗﺘﺼﺎدي ﻣﻮﻟﺪ‪ ،‬ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ اﻓﺰاﯾﺶ ﺑﮑﺎرﮔﯿﺮي و‬
‫ﺧﻠﻖ داﻧﺶ و ﻣﺘﻌﺎﻗﺒﺎً رﺷﺪ اﻗﺘﺼﺎدي ﭘﺎﯾﺪار ﺷﺪه اﺳﺖ )ﻣﺮادي و ﻫﻤﮑﺎران‪ .(Chen & Dahlman, 2006; 1391 ،‬در اﻗﺘﺼﺎد ﻋﺼﺮ‬
‫ﺣﺎﺿﺮ ﮐﻪ ﻣﺒﺘﻨﯽ ﺑﺮ داﻧﺶ و ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﻫﺎي داﻧﺸﯽ اﺳﺖ‪ ،‬ﻣﻮﻓﻖﺗﺮﯾﻦ ﺑﻨﮕﺎهﻫﺎ آنﻫﺎﯾﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ از داراﯾﯽﻫﺎي ﻧﺎﻣﻠﻤﻮس داﻧﺸﯽ‬
‫ﺧﻮد ﺑﻪ ﻧﺤﻮ ﮐﺎرآﻣﺪﺗﺮي اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﮐﺸﺎورزي ﻧﯿﺰ از اﯾﻦ ﻗﺎﻋﺪه ﻣﺴﺘﺜﻨﯽ ﻧﯿﺴﺖ‪ .‬اﯾﺮان ﺑﻪﻋﻨﻮان ﯾﮏ ﮐﺸﻮر ﻓﻼﺣﺘﯽ ﺑﺮاي‬
‫ﺳﺎﺧﺖ اﻗﺘﺼﺎد داﻧﺶﺑﻨﯿﺎن و ﮐﺎﻫﺶ ﺷﮑﺎف ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺧﻮد ﺑﺎ ﮐﺸﻮرﻫﺎي ﭘﯿﺸﺮﻓﺘﻪ‪ ،‬ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ "ﺗﻮﺳﻌﻪ داﻧﺶﺑﻨﯿﺎن ﮐﺸﺎورزي" ﺑﻪﻋﻨﻮان‬
‫ﯾﮑﯽ از راه ﻫﺎي رﺷﺪ و ﺗﻮﺳﻌﻪ اﻗﺘﺼﺎدي‪ ،‬ﺗﻮﺟﻪ ﺑﯿﺸﺘﺮي ﻧﻤﺎﯾﺪ )اﻧﺘﻈﺎري و ﻣﺤﺠﻮب‪ .(1392 ،‬اﺳﻨﺎد ﺑﺎﻻدﺳﺘﯽ ﮐﺸﻮر از ﺟﻤﻠﻪ‬
‫ﺳﯿﺎﺳﺖﻫﺎي اﺑﻼﻏﯽ اﺻﻞ ‪ 44‬ﻗﺎﻧﻮن اﺳﺎﺳﯽ‪ ،‬ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﭼﻬﺎرم و ﭘﻨﺠﻢ ﺗﻮﺳﻌﻪ و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺳﻨﺪ ﭼﺸﻢاﻧﺪاز ﺑﯿﺴﺖ ﺳﺎﻟﻪ ﮐﺸﻮر‪ ،‬ﻫﻤﮕﯽ‬
‫ﺣﻮزه اﻗﺘﺼﺎد داﻧﺶﺑﻨﯿﺎن را ﺟﺰء ﺣﻮزهﻫﺎي ﻣﻬﻢ و ﺗﺄﺛﯿﺮﮔﺬار در ﮐﺸﻮر داﻧﺴﺘﻪ و ﺗﻮﺳﻌﻪ اﯾﻦ ﺑﺨ ﺶ را در اوﻟﻮﯾﺖ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎي‬
‫ﺗﻮﺳﻌﻪاي ﮐﺸﻮر ﻗﺮار دادهاﻧﺪ‪ .‬ﻻزﻣﻪ ﺗﺤﻘﻖ اﻫﺪاف ﻣﻄﺮح ﺷﺪه در اﺳﻨﺎد ﻣﺬﮐﻮر‪ ،‬راهاﻧﺪازي و اﯾﺠﺎد ﺷﺮﮐﺖﻫﺎي داﻧﺶﺑﻨﯿﺎن‪ ،‬ﺑﻪوﯾﮋه‬
‫در ﻋﺮﺻﻪ ﮐﺸﺎورزي در ﺳﺎلﻫﺎي اﺧﯿﺮ ﺑﻮده اﺳﺖ )ﺧﯿﺎﻃﯿﺎن و ﻫﻤﮑﺎران‪ .(1395 ،‬در ﻗﺎﻧﻮن ﺣﻤﺎﯾﺖ از ﺷﺮﮐﺖﻫﺎي داﻧﺶﺑﻨﯿﺎن‪،‬‬
‫"ﺷﺮﮐﺖ داﻧﺶﺑﻨﯿﺎن‪ ،‬ﻣﺆﺳﺴﻪاي ﺧﺼﻮﺻﯽ ﯾﺎ ﺗﻌﺎوﻧﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻪﻣﻨﻈﻮر ﻫﻢاﻓﺰاﯾﯽ ﻋﻠﻢ و ﺛﺮوت‪ ،‬ﺗﻮﺳﻌﻪ اﻗﺘﺼﺎد داﻧﺶﻣﺤﻮر‪ ،‬ﺗﺤﻘﻖ‬
‫اﻫﺪاف ﻋﻠﻤﯽ و اﻗﺘﺼﺎدي )ﺷﺎﻣﻞ ﮔﺴﺘﺮش و ﮐﺎرﺑﺮد اﺧﺘﺮاع و ﻧﻮآوري( و ﺗﺠﺎريﺳﺎزي ﻧﺘﺎﯾﺞ ﺗﺤﻘﯿﻖ و ﺗﻮﺳﻌﻪ )ﺷﺎﻣﻞ ﻃﺮاﺣﯽ و‬
‫ﺗﻮﻟﯿﺪ ﮐﺎﻻ و ﺧﺪﻣﺎت( در ﺣﻮزه ﻓﻨﺎوريﻫﺎي ﺑﺮﺗﺮ و ﺑﺎ ارزش اﻓﺰوده ﻓﺮاوان ﺑﻪوﯾﮋه در ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻧﺮماﻓﺰارﻫﺎي ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ ﺗﺸﮑﯿﻞ ﻣﯽﺷﻮد"‬
‫)ﻣﻌﺎوﻧﺖ ﻋﻠﻤﯽ و ﻓﻨﺎوري رﺋﯿﺲﺟﻤﻬﻮر‪ .(1389 ،‬ﺳﺘﻮن اﺻﻠﯽ ﻧﻈﺎم ﻧﻮآوري‪ ،‬ﻧﻈﺎم ﮐﺴﺐ و ﮐﺎر اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﺤﻮر اﺻﻠﯽ ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﺗﺤﻮل‬
‫و ﻧﻮآوري اﺳﺖ و ﺳﺎزﻣﺎنﻫﺎ و ﻣﺆﺳﺴﺎت ﺣﻤﺎﯾﺘﯽ از ﺟﻤﻠﻪ داﻧﺸﮕﺎهﻫﺎ‪ ،‬آزﻣﺎﯾﺸﮕﺎهﻫﺎ و ﭘﮋوﻫﺸﮕﺎهﻫﺎ ﺑﻪ اﯾﻦ ﺗﺤﻮل و ﻧﻮآوري در ﺣﺎل‬
‫اﺟﺮا ﮐﻤﮏ ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﺳﺎزﻣﺎنﻫﺎي ﭘﮋوﻫﺸﯽ و ﻓﻨﺎوري‪ ،‬ﺳﺎزﻣﺎن ﻫﺎﯾﯽ در ﺳﺎﺧﺘﺎر ﺣﻤﺎﯾﺘﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ و در ﻧﻈﺎم ﻧﻮآوري ﺑﻪﻋﻨﻮان ﭘﻠﯽ‬
‫ﺑﯿﻦ ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت ﭘﺎﯾﻪ و ﮐﺎرﺑﺴﺖ و ﺗﺠﺎريﺳﺎزي ﻓﻨﺎوريﻫﺎ ﺗﺎ اراﺋﻪ ﺑﻪ ﺑﺎزار‪ ،‬ﻣﺤﺴﻮب ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ )ﺣﺎﺟﯽﻣﯿﺮرﺣﯿﻤﯽ و ﻫﻤﮑﺎران‪1398 ،‬؛‬
‫‪ .(Martinez-vela, 2016‬ﺳﺎزﻣﺎنﻫﺎي ﭘﮋوﻫﺶ و ﻓﻨﺎوري‪ ،‬ﺳﺎزﻣﺎنﻫﺎﯾﯽ ﻏﯿﺮاﻧﺘﻔﺎﻋﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖﻫﺎي ﺗﺤﻘﯿﻖ و ﺗﻮﺳﻌﻪ را‬
‫ﺑﻪﻣﻨﻈﻮر ﮐﻤﮏ ﺑﻪ ﺑﻬﺒﻮد رﻗﺎﺑﺖﭘﺬﯾﺮي ﺷﺮﮐﺖﻫﺎ‪ ،‬از ﻃﺮﯾﻖ ارﺗﻘﺎ و ﺗﻮاﻧﻤﻨﺪيﻫﺎي ﻧﻮآوراﻧﻪ و ﻓﻨﺎوراﻧﻪ آنﻫﺎ اﻧﺠﺎم ﻣﯽدﻫﻨﺪ ) ‪Charles‬‬
‫‪ .(& Ciampi Stancova, 2015‬از ﺑﯿﻦ اﻧﻮاع روشﻫﺎي ﺗﺠﺎريﺳﺎزي‪ ،‬اﯾﺠﺎد ﺷﺮﮐﺖﻫﺎي زاﯾﺸﯽ )در اﯾﺮان ﺷﺮﮐﺖﻫﺎي داﻧﺶﺑﻨﯿﺎن‪،‬‬
‫ﯾﮑﯽ از اﻧﻮاع ﺷﺮﮐﺖﻫﺎي زاﯾﺸﯽ ﻣﺤﺴﻮب ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ( از ﻣﻬﻢﺗﺮﯾﻦ روشﻫﺎي ﺗﺠﺎريﺳﺎزي دﺳﺘﺎوردﻫﺎي ﭘﮋوﻫﺸﯽ اﺳﺖ‪ ،‬زﯾﺮا از‬
‫ﯾﮏﺳﻮ ﺑﻪﺻﻮرت ﻣﻠﻤﻮس ﻧﺸﺎﻧﮕﺮ آﺛﺎر اﻗﺘﺼﺎدي ـ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﻫﺎي ﭘﮋوﻫﺶ و ﻧﻮآوري اﺳﺖ و از ﺳﻮي دﯾﮕﺮ ﺑﺮاي داﻧﺸﮕﺎهﻫﺎ و‬
‫ﻣﺮاﮐﺰ ﭘﮋوﻫﺸﯽ درآﻣﺪﻫﺎي ﭘﺎﯾﺪار اﯾﺠﺎد ﻣﯽﮐﻨﺪ و ﺑﺴﺘﺮي ﺑﺮاي ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖﻫﺎ ﻧﯿﺰ ﻣﺤﺴﻮب ﻣﯽﺷﻮد )‪ .(Potthast, 2009‬در‬
‫واﻗﻊ‪ ،‬ﺳﺎزﻣﺎنﻫﺎي ﭘﮋوﻫﺸﯽ و ﻓﻨﺎوري ﺑﻪﻋﻨﻮان ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﺎدر‪ ،‬ﯾﮑﯽ از اﯾﺠﺎدﮐﻨﻨﺪﮔﺎن ﺷﺮﮐﺖﻫﺎي داﻧﺶﺑﻨﯿﺎن ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﺎ‬
‫ﺗﺠﺎري ﺳﺎزي دﺳﺘﺎوردﻫﺎي ﭘﮋوﻫﺸﯽ ﻓﻨﺎوراﻧﻪ ﺑﻪ ﺗﻮﺳﻌﻪ اﻗﺘﺼﺎد داﻧﺶﺑﻨﯿﺎن ﮐﻤﮏ ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ )‪ .(Technopolis, 2005‬در ﻫﻠﻨﺪ‬
‫ﺷﺮﮐﺖﻫﺎي ﺳﺎزﻣﺎن ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت ﻋﻠﻤﯽ و ﮐﺎرﺑﺮدي ﻫﻠﻨﺪ از ﺳﺎل ‪ 1987‬ﺗﺄﺳﯿﺲ ﺷﺪهاﻧﺪ و در ﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ ‪ 80‬ﺷﺮﮐﺖ در ﺣﺎل‬
‫ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ اﺳﺖ‪ .‬اﯾﻦ ﺷﺮﮐﺖ ﻫﺎ ﺧﺼﻮﺻﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ و از ﻟﺤﺎظ ﻗﺎﻧﻮﻧﯽ‪ ،‬ﻣﺎﻟﯽ و ﻣﺪﯾﺮﯾﺘﯽ ﺟﺪا از ﺳﺎزﻣﺎن ‪) TNO‬ﺳﺎزﻣﺎن ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت ﻋﻠﻤﯽ‬
‫ﮐﺎرﺑﺮدي ﻫﻠﻨﺪ(‪ ،‬اﻣﺎ ﮐﺎﻣﻼً ﻣﺘﻌﻠﻖ ﺑﻪ آن ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﺷﺮﮐﺖﻫﺎ‪ ،‬ﺳﻪ ﻧﻮع ﺷﺮﮐﺖﻫﺎي زاﯾﺸﯽ از ﺳﺎزﻣﺎن‪ ،‬ﺷﺮﮐﺖﻫﺎي ﻣﺴﺘﻘﻞ و‬
‫اﺳﺘﺎرتآپﻫﺎ ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﻫﺪف اﯾﻦ ﺷﺮﮐﺖ ﻫﺎ ﺗﻮﺳﻌﻪ داﻧﺶ ﻋﻠﻤﯽ ﭘﯿﺸﮕﺎم ﺳﺎزﻣﺎن ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت ﻋﻠﻤﯽ و ﮐﺎرﺑﺮدي ﻫﻠﻨﺪ ﺑﻪ ﺑﺎزار و‬
‫ارزشﮔﺬاري داﻧﺶ آن در زﻣﺎﻧﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ دﯾﮕﺮان ﻣﺎﯾﻞ و ﯾﺎ ﻗﺎدر ﺑﻪ اﻧﺠﺎم آن ﺑﻪﻃﻮر ﻣﺴﺘﻘﻞ ﻧﯿﺴﺘﻨﺪ و ﻫﺪف ﻧﻬﺎﯾﯽ ﺳﺎزﻣﺎن‬
‫ﻓﺮوش اﯾﻦ ﺷﺮﮐﺖﻫﺎ و اﺳﺘﻔﺎده از درآﻣﺪ آنﻫﺎ ﺑﺮاي ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬاري ﺑﯿﺸﺘﺮ اﺳﺖ )‪ .(Martinez-vela, 2016‬در آﻟﻤﺎن‪ ،‬ﺳﺎزﻣﺎن‬
‫ﻓﺮاﻧﻬﻮﻓﺮ در اﯾﻦ زﻣﯿﻨﻪ ﺳﯿﺴﺘﻤﺎﺗﯿﮏ ﺗﺮ ﻋﻤﻞ ﮐﺮده و ﺑﺨﺶ ﺗﺮوﯾﺞ و ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻧﻮآوري دارد ﮐﻪ ﺑﺎ اﺧﺘﺼﺎص ‪ 20‬ﮐﺎرﻣﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﺷﺮﮐﺖﻫﺎ‬
‫در ﻣﺮاﺣﻞ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺷﺮوع ﮐﺴﺐ و ﮐﺎر ﮐﻤﮏ ﻣﯽﮐﻨﺪ‪ ،‬اﯾﻦ ﮐﻤﮏﻫﺎ ﺷﺎﻣﻞ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻃﺮح ﺗﺠﺎري‪ ،‬اﻧﺘﻘﺎل ﻓﻨﺎوري‪ ،‬اﯾﺠﺎد ﺷﺨﺼﯿﺖ‬
‫ﺣﻘﻮﻗﯽ‪ ،‬ﺗﺴﻬﯿﻞ ﻣﺸﮑﻼت ﺻﻨﻌﺘﯽ و ﺟﺴﺘﺠﻮي ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬار اﺳﺖ و ﺗﺎﮐﻨﻮن ‪ 150‬ﺷﺮﮐﺖ زاﯾﺸﯽ ﺗﺄﺳﯿﺲ ﮐﺮده اﺳﺖ )ﻫﻤﺎن‬
‫ﻣﻨﺒﻊ(‪ .‬در اﯾﺮان‪ ،‬ﺳﺎزﻣﺎن ﭘﮋوﻫﺶﻫﺎي ﻋﻠﻤﯽ و ﺻﻨﻌﺘﯽ اﯾﺮان] ‪Iranian Research Organization for Science and‬‬

‫‪42‬‬
‫ﻋﻠﻮم ﺗﺮوﯾﺞ و آﻣﻮزش ﮐﺸﺎورزي اﯾﺮان ‪ /‬ﺟﻠﺪ ‪ /16‬ﺷﻤﺎره ‪1399 / 1‬‬

‫)‪ [ Technology (IROST‬ﺑﻪﻋﻨﻮان ﯾﮏ ﺳﺎزﻣﺎن ﭘﮋوﻫﺶ و ﻓﻨﺎوري و ﺑﺎ ‪ 40‬ﺷﺮﮐﺖ داﻧﺶﺑﻨﯿﺎن‪ ،‬ﺑﻪﻋﻨﻮان ﻧﻬﺎد ﺣﻤﺎﯾﺘﯽ ﺑﺮاي‬
‫ﻋﻤﻠﯿﺎﺗﯽ ﮐﺮدن ﺳﯿﺎﺳﺖﻫﺎ و ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎ در زﻣﯿﻨﻪي اﯾﺠﺎد ﻓﻨﺎوري در ﺳﻄﺢ ﻣﻠﯽ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﻣﯽﮐﻨﺪ‪ .‬ﻫﺪف اﺻﻠﯽ ‪ ،IROST‬ﺣﻤﺎﯾﺖ از‬
‫اﯾﺠﺎد ﻓﻨﺎوري در ﺳﻄﺢ ﻣﻠﯽ اﺳﺖ و ﺑﺮاي اﯾﻦ ﻣﻨﻈﻮر ﻣﯽﮐﻮﺷﺪ ﺗﺎ از ﻃﺮﯾﻖ اﻋﻤﺎل ﺣﻤﺎﯾﺖﻫﺎ و اراﺋﻪ ﺗﺴﻬﯿﻼت )ﻋﻠﻤﯽ‪ ،‬ﻓﻨﯽ‪ ،‬ﻣﺎﻟﯽ‪،‬‬
‫ﺣﻘﻮﻗﯽ‪ ،‬اداري و ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ( و ﻓﺮاﻫﻢ آوردن ﺗﺮﺗﯿﺒﺎت ﻻزم ﺑﺮاي ﺗﻌﺎﻣﻞ ﺑﻬﺮهور و ﻣﺆﺛﺮ ﻋﺮﺿﻪ و ﺗﻘﺎﺿﺎي ﻓﻨﺎوري‪ ،‬زﻣﯿﻨﻪﻫﺎي رﺷﺪ‬
‫ﺧﻼﻗﯿﺖ و ﻧﻮآوري‪ ،‬ﺑﮑﺎرﮔﯿﺮي ﻧﺘﺎﯾﺞ ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت و ﺗﺠﺎري ﮐﺮدن ﻓﻨﺎوريﻫﺎي ﺣﺎﺻﻞ از ﺗﺤﻘﯿﻖ و ﺗﻮﺳﻌﻪ را در ﯾﮏ ﻓﻀﺎي رﻗﺎﺑﺘﯽ‬
‫ﻓﺮاﻫﻢ آورد )ﺑﺨﺘﯿﺎري‪ .(1390 ،‬ﭘﯿﭽﯿﺪﮔﯽ روزاﻓﺰون ﻓﻌﺎﻟﯿﺖﻫﺎ و ﻣﺤﯿﻂ ﻣﺘﻐﯿﺮ ﺟﻬﺎن اﻣﺮوز‪ ،‬ﻣﺪﯾﺮان را ﺑﺎ ﭼﻨﺎن دﺷﻮاري ﻣﻮاﺟﻪ‬
‫ﮐﺮده اﺳﺖ ﮐﻪ ﮐﻤﺘﺮﯾﻦ ﺗﻮﺟﻪ آنﻫﺎ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻣﺴﺎﺋﻞ‪ ،‬ﭘﯿﺎﻣﺪﻫﺎي ﻏﯿﺮﻗﺎﺑﻞ ﺟﺒﺮاﻧﯽ ﺑﻪ دﻧﺒﺎل ﺧﻮاﻫﺪ داﺷﺖ‪ .‬ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﯾﺰي‬
‫راﻫﺒﺮدي‪ ،‬ﺳﺎزﻣﺎنﻫﺎ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﻋﻤﻠﮑﺮد ﺑﻬﺘﺮي داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ و ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻣﺤﯿﻂ ﺧﻮد ﺑﻪ درﺳﺘﯽ و ﺑﻪﻣﻮﻗﻊ واﮐﻨﺶ ﻧﺸﺎن دﻫﻨﺪ‪،‬‬
‫ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ارزﯾﺎﺑﯽ ﻧﻈﺎم و ﺳﺎﺧﺘﺎرﻫﺎي ﻓﻌﻠﯽ و ﻣﻮﺟﻮد ﺑﺮاي ﻫﺮ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺗﻮﺳﻌﻪاي‪ ،‬ﻣﻬﻢ و ﺿﺮوري اﺳﺖ‪ .‬در اﯾﻦ راﺳﺘﺎ‪ ،‬ﺗﺤﻠﯿﻞ ‪SWOT‬‬
‫ﯾﮑﯽ از ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ اﺑﺰار ﺑﺮاي ﻣﺸﺨﺺ ﮐﺮدن راﻫﺒﺮدﻫﺎي ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺮاي ﺳﺎزﻣﺎن اﺳﺖ )‪ .(Ghinolfi et al., 2014‬ﺗﺤﻠﯿﻞ ‪SWOT‬‬
‫ﻣﻌﻤﻮﻻً ﺑﻪﻋﻨﻮان روﺷﯽ ﺟﺎﻣﻊ ﺑﺮاي ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻣﺤﯿﻂ ﯾﮏ ﻧﻈﺎم ﺗﻌﺮﯾﻒ ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬اﯾﻦ روش ﺑﻪﻃﻮر ﮔﺴﺘﺮده در ارزﯾﺎﺑﯽ ﺻﻨﺎﯾﻊ ﻣﻮرد‬
‫اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﻣﯽﮔﯿﺮد و اﺧﯿﺮاً ﺑﺮاي ارزﯾﺎﺑﯽ ﻧﻈﺎم ﻫﺎي ﻣﻠﯽ ﻋﻠﻮم و ﻓﻨﺎوري ﻧﯿﺰ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ ) ‪Phadermrod et‬‬
‫‪ .(al., 2019‬از آﻧﺠﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺷﺮﮐﺖﻫﺎي داﻧﺶﺑﻨﯿﺎن ﺑﺨﺸﯽ از ﻓﻌﺎﻟﯿﺖﻫﺎي ﺳﺎزﻣﺎن ﭘﮋوﻫﺶ و ﻓﻨﺎوري را ﺗﺸﮑﯿﻞ ﻣﯽدﻫﻨﺪ‪ ،‬ﯾﮑﯽ از‬
‫اﻟﺰاﻣﺎت ﯾﮏ ﺳﺎزﻣﺎن ﭘﮋوﻫﺸﯽ و ﻓﻨﺎوري‪ ،‬ﺑﺮرﺳﯽ ﻧﻘﺎط ﻗﻮت و ﺿﻌﻒ‪ ،‬ﻓﺮﺻﺖﻫﺎ و ﺗﻬﺪﯾﺪﻫﺎي ﭘﯿﺶ روي آن ﺳﺎزﻣﺎن در راهاﻧﺪازي‬
‫ﺷﺮﮐﺖﻫﺎي داﻧﺶﺑﻨﯿﺎن از ﺟﻤﻠﻪ در ﻋﺮﺻﻪ ﮐﺸﺎورزي اﺳﺖ ﺗﺎ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻧﻘﺎط ﻗﻮت و ﻓﺮﺻﺖﻫﺎ‪ ،‬اﺛﺮﺑﺨﺸﯽ و ﺑﺎزدﻫﯽ اﯾﻦ‬
‫ﺷﺮﮐﺖ ﻫﺎ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺷﻮد و ﺑﺎ ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪن ﻧﻘﺎط ﺿﻌﻒ و ﺗﻬﺪﯾﺪﻫﺎ‪ ،‬ﻋﺪم اﺛﺮﺑﺨﺸﯽ و ﮐﺎراﯾﯽ ﺷﺮﮐﺖﻫﺎ ﮐﺎﻫﺶ ﭘﯿﺪا ﮐﻨﺪ‪ .‬اﻧﺪري‬
‫)‪ (Andrei, 2016‬در ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﺆﺛﺮ ﺑﺮ روش و ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ ﺷﺮﮐﺖﻫﺎي داﻧﺶﺑﻨﯿﺎن ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ‪ SWOT‬ﺑﻪ اﯾﻦ ﻧﺘﯿﺠﻪ دﺳﺖ‬
‫ﯾﺎﻓﺖ ﮐﻪ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﺑﺎﻻ‪ ،‬ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺗﺄﻣﯿﻦ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ و ﻧﻬﺎدﻫﺎ و ﻓﺮوش ﻣﻨﺎﺳﺐ‪ ،‬ﻧﺘﺎﯾﺞ ﻣﻄﻠﻮب ﺗﺤﻘﯿﻖ و ﺗﻮﺳﻌﻪ‪ ،‬ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ اﻃﻼﻋﺎت ﻣﻨﺎﺳﺐ‪،‬‬
‫ﺟﺮﯾﺎن ﻧﻘﺪي ﻣﺜﺒﺖ‪ ،‬ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ ﺑﺎزار‪ ،‬ﻋﻼﯾﻢ ﺗﺠﺎري و اﺑﺰار ﺗﺨﺼﺼﯽ از ﻧﻘﺎط ﻗﻮت ﺷﺮﮐﺖﻫﺎي داﻧﺶﺑﻨﯿﺎن اﺳﺖ‪ .‬ﺳﺨﺘﯽ ﺑﺎزارﯾﺎﺑﯽ‪،‬‬
‫ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻓﺮدي ﺿﻌﯿﻒ‪ ،‬ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت ﺑﺎزار ﺿﻌﯿﻒ‪ ،‬ﻧﮕﻬﺪاري ﻧﺎﻣﻨﺎﺳﺐ اﺑﺰار ﮐﺎر و اﺳﺘﻔﺎده از اﺑﺰار ﺧﺮاب‪ ،‬ﺷﮑﺴﺖ در دورهﻫﺎي‬
‫ﻣﺨﺘﻠﻒ‪ ،‬اﺟﺎره ﻏﯿﺮﺿﺮوري‪ ،‬اﺗﻮﻣﺎﺳﯿﻮن ﺿﻌﯿﻒ و ﺑﺪﻫﯽ ﺳﻨﮕﯿﻦ از ﻧﻘﺎط ﺿﻌﻒ ﺷﺮﮐﺖﻫﺎي داﻧﺶﺑﻨﯿﺎن ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ‪ ،‬در ﺑﻌﺪ‬
‫ﻋﻮاﻣﻞ ﺑﯿﺮوﻧﯽ‪ ،‬ﻓﺮﺻﺖﻫﺎي ﭘﯿﺶروي ﺷﺮﮐﺖﻫﺎي داﻧﺶﺑﻨﯿﺎن ﻋﺒﺎرتاﻧﺪ از ﺑﺎزار در ﺣﺎل رﺷﺪ‪ ،‬رﻗﺎﺑﺖ‪ ،‬اﻧﻄﺒﺎق ﻗﻮاﻧﯿﻦ و آﯾﯿﻦﻧﺎﻣﻪﻫﺎ‬
‫ﺑﺎ ﻣﺰاﯾﺎي ﻣﺤﺼﻮﻻت‪ ،‬دﺳﺘﺮﺳﯽ ﺑﻪ ﭘﺮﺳﻨﻞ ﺑﺎ ﺻﻼﺣﯿﺖ ﻣﺤﻠﯽ‪ ،‬ﻣﻮاد ﺧﺎم وارداﺗﯽ ارزانﺗﺮ‪ ،‬ﻓﺮﺻﺖﻫﺎي ﻓﺮوش ﻣﺤﺼﻮﻻت ﺣﺎﻣﯽ‬
‫ﻣﺤﯿﻂزﯾﺴﺖ‪ ،‬دﺳﺘﺮﺳﯽ ﺑﻪ ﺑﻮدﺟﻪﻫﺎﯾﯽ ﺑﺎ ﻫﺰﯾﻨﻪ ﮐﻢ‪ ،‬ﺗﺤﺮﯾﮏ ﺗﻘﺎﺿﺎ ﺑﺎ رﺷﺪ اﻗﺘﺼﺎدي و ﺳﯿﺎﺳﺖﻫﺎي ﮐﺎﻫﺶ ﻣﺎﻟﯿﺎت‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ‪،‬‬
‫ﺗﻬﺪﯾﺪﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺷﺮﮐﺖﻫﺎي داﻧﺶﺑﻨﯿﺎن ﺑﺎ آنﻫﺎ ﻣﻮاﺟﻪاﻧﺪ‪ ،‬ﻋﺒﺎرتاﻧﺪ از‪ :‬ﺑﺎزار ﺑﺎﻟﻎ ﻓﻌﺎل‪ ،‬وﺟﻮد رﻗﺒﺎي ﻣﻌﺘﺒﺮ در ﺗﺤﻘﯿﻖ و ﺗﻮﺳﻌﻪ‪،‬‬
‫اﻓﺰاﯾﺶ ﻫﺰﯾﻨﻪ ﻫﺎي ﺗﻮﻟﯿﺪ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي ﺟﺪﯾﺪ‪ ،‬اﻋﺘﺼﺎب‪ ،‬اﺧﺘﻼل ﮐﺎر‪ ،‬ﮐﺎﻫﺶ ﻗﺪرت ﺧﺮﯾﺪ ﺑﺎ اﻓﺰاﯾﺶ ﻫﺰﯾﻨﻪﻫﺎي‬
‫ﺗﺄﻣﯿﻦ ﻣﺎﻟﯽ‪ ،‬ﻣﺤﺼﻮﻻت رﻗﯿﺐ ارزانﺗﺮ‪ ،‬ﮐﺎﻫﺶ ﺗﻘﺎﺿﺎ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ اﻓﺰاﯾﺶ ﺑﯿﮑﺎري و ﻣﺼﺎﻟﺢ ﺷﺮﮐﺖﻫﺎي رﻗﯿﺐ‪ .‬ﮐﻤﯿﺘﻪ ﻣﺸﺎوره‬
‫ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت اروﭘﺎﯾﯽ ]‪ [European Research Advisory (ERA) Board, 2005‬ﺑﻪ ﺑﺮرﺳﯽ ﺳﺎزﻣﺎنﻫﺎي ﭘﮋوﻫﺶ و ﻓﻨﺎوري‬
‫])‪ [Research and Technology Organizations (RTOs‬و ﻣﺸﺎوره ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت اروﭘﺎﯾﯽ )‪ (ERA‬ﭘﺮداﺧﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬از دﯾﺪﮔﺎه اﯾﻦ‬
‫ﮐﻤﯿﺘﻪ‪ ،‬ﻧﻘﺎط ﻗﻮت ﺳﺎزﻣﺎنﻫﺎي ﭘﮋوﻫﺶ و ﻓﻨﺎوري اروﭘﺎﯾﯽ‪ ،‬ﺷﺎﻣﻞ ﺗﻤﺮﮐﺰ ﺑﺮ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖﻫﺎي ﻋﻠﻤﯽ ﺑﯿﻦرﺷﺘﻪاي‪ ،‬ﺗﺴﻬﯿﻼت ﻣﻨﺤﺼﺮ ﺑﻪ‬
‫ﻓﺮد‪ ،‬ﺑﯽﻃﺮﻓﯽ‪ ،‬ﺳﺎزﮔﺎري ﺑﺎ ﺗﻐﯿﯿﺮات ﻣﺤﯿﻂ و اراﺋﻪ آﻣﻮزشﻫﺎي ﺗﺨﺼﺼﯽ ﺳﻄﺢ ﺑﺎﻻ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﻧﺘﺎﯾﺞ ﺑﺮرﺳﯽﻫﺎ ﻧﺸﺎن داد واﺑﺴﺘﮕﯽ‬
‫اﻫﺪاف ﺑﻪ ﺑﻬﺒﻮد ﻣﺰﯾﺖ اﺳﻨﺎد ﻣﻠﯽ ﮐﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﻣﺤﺪود ﮐﺮدن ﻓﻌﺎﻟﯿﺖﻫﺎ ﺑﻪ اروﭘﺎ ﻣﯽﺷﻮد ﯾﮑﯽ از ﻧﻘﺎط ﺿﻌﻒ اﯾﻦ ﺳﺎزﻣﺎنﻫﺎ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺳﺎﯾﺮ ﻧﻘﺎط ﺿﻌﻒ آنﻫﺎ ﻋﺒﺎرت ﺑﻮدﻧﺪ از‪ :‬واﺑﺴﺘﮕﯽ ﻋﻤﻮﻣﯽ )ﮐﻪ ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ واﮐﻨﺶ ﺑﻪ ﺗﻐﯿﯿﺮ در ﺗﻘﺎﺿﺎ و ﻓﺮﺻﺖﻫﺎ را ﻣﺨﺘﻞ ﮐﻨﺪ(‪،‬‬
‫ﻓﻘﺪان اﻧﻌﻄﺎف ﻗﻮاﻧﯿﻦ ﺧﺪﻣﺎت ﻣﺪﻧﯽ در ﺑﺮﺧﯽ ﻣﻮارد‪ ،‬وﻇﺎﯾﻒ ﻣﺘﻌﺪد ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ و ﻫﺰﯾﻨﻪ ﺑﺎﻻي ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬاري‪ ،‬ﺗﻌﻤﯿﺮ و ﻧﮕﻬﺪاري در‬
‫راﺑﻄﻪ ﺑﺎ اﻣﮑﺎﻧﺎت ﺑﺰرگ‪ .‬در ﺑﻌﺪ ﻋﻮاﻣﻞ ﺑﯿﺮوﻧﯽ‪ ،‬ﻓﺮﺻﺖﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺳﺎزﻣﺎنﻫﺎي ﭘﮋوﻫﺶ و ﻓﻨﺎوري اروﭘﺎ ﺑﺎ آن روﺑﻪرو ﺑﻮد ﺷﺎﻣﻞ ﺗﻘﺎﺿﺎ‬
‫ﺑﺮاي ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت آزﻣﺎﯾﺸﮕﺎﻫﯽ ﺑﯽ ﻃﺮﻓﺎﻧﻪ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ اﻓﺰاﯾﺶ ﺗﻘﺎﺿﺎ ﺑﺮاي اﻣﻨﯿﺖ و اﯾﻤﻨﯽ ﻓﺮدي و ﺟﻤﻌﯽ‪ ،‬اﻓﺰاﯾﺶ ﻗﺮاردادﻫﺎي ﻣﺬاﮐﺮه‬
‫ﻣﯿﺎنﻣﺪت دوﻟﺖ ﺑﺎ ﺳﺎزﻣﺎنﻫﺎي ﭘﮋوﻫﺸﯽ‪ ،‬ﺑﺮونﺳﭙﺎري ﺗﺤﻘﯿﻖ و ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ رﻗﺎﺑﺖ و ﻓﺸﺎر ﻫﺰﯾﻨﻪﻫﺎ ﺑﺮ ﮐﺴﺐ و ﮐﺎرﻫﺎ‪ ،‬ﻓﺮآﯾﻨﺪ‬
‫ﻧﻮآوري ﭼﻨﺪوﺟﻬﯽ و ﻧﻈﺎم ﻣﻠﯽ ﻧﻮآوري ﺑﻮدﻧﺪ ‪ .‬ﻧﺎﺗﻮاﻧﯽ ﯾﺎ ﻋﺪم ﺗﻤﺎﯾﻞ آﻣﻮزش ﻋﺎﻟﯽ در ﺑﺮﺧﯽ ﮐﺸﻮرﻫﺎ ﺑﺮاي ورود ﺑﻪ ﺑﺎزار ﺗﺤﻘﯿﻖ و‬
‫ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻗﺮاردادي‪ ،‬ﻇﻬﻮر ﺑﺎزارﻫﺎي ﺟﺪﯾﺪ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﭼﯿﻦ‪ ،‬اﻓﺰاﯾﺶ ﺗﻘﺎﺿﺎ ﺑﺮاي ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺳﯿﺎﺳﺖﻫﺎي ﻣﺒﺘﻨﯽ ﺑﺮ داﻧﺶ‪ ،‬اﻓﺰاﯾﺶ اﻫﻤﯿﺖ‬

‫‪43‬‬
 ‫ﭼﺎﻟﺶﻫﺎي راهاﻧﺪازي ﺷﺮﮐﺖﻫﺎي داﻧﺶﺑﻨﯿﺎن ﮐﺸﺎورزي‪ :‬ﮐﺎرﺑﺮد ﺗﺤﻠﯿﻞ ‪... SWOT‬‬
‫ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻋﻠﻤﯽ از ﺟﻤﻠﻪ ﻓﺮﺻﺖﻫﺎي دﯾﮕﺮي اﺳﺖ ﮐﻪ ﺳﺎزﻣﺎن ﭘﮋوﻫﺶ و ﻓﻨﺎوري اروﭘﺎ ﺑﺎ آن روﺑﻪرو اﺳﺖ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺑﺮرﺳﯽﻫﺎ ﻧﺸﺎن‬
‫داد‪ ،‬ﺗﻬﺪﯾﺪﻫﺎي ﭘﯿﺶروي اﯾﻦ ﺳﺎزﻣﺎنﻫﺎ ﻋﺒﺎرتاﻧﺪ از‪ :‬ﺳﺨﺘﮕﯿﺮي و در ﻧﺘﯿﺠﻪ ﮐﺎﻫﺶ ﻋﻤﻮﻣﯽ ﺑﻮدﺟﻪ ﺿﺮوري در ﻫﺴﺘﻪ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ‬
‫ﺳﺎزﻣﺎنﻫﺎي ﭘﮋوﻫﺶ و ﻓﻨﺎوري‪ ،‬ﮔﺴﺘﺮش ﻧﮕﺮش دوﻟﺖ ﺑﻪ اﺳﺘﻔﺎده از ﺧﺼﻮﺻﯽﺳﺎزي‪ ،‬اﻓﺰاﯾﺶ اﻋﺘﻤﺎد دوﻟﺖﻫﺎ ﺑﺮ اﺑﺰارﻫﺎي ﻧﻈﺎرﺗﯽ‬
‫ﺑﺮاي ﺗﺄﺛﯿﺮ رﻓﺘﺎر ﺧﺼﻮﺻﯽ ﺗﺤﻘﯿﻖ و ﺗﻮﺳﻌﻪ و ﺗﻤﺎﯾﻞ ﺑﻪ ﮐﺎﻫﺶ ﻫﺰﯾﻨﻪﻫﺎي ﺳﺎزﻣﺎنﻫﺎي ﭘﮋوﻫﺶ و ﻓﻨﺎوري )‪.(EURAB, 2005‬‬
‫ذواﻟﻔﻘﺎري و ﺣﺠﺎزي )‪ (1392‬ﺑﻪ ﺗﺒﯿﯿﻦ ﻣﺪل ﻣﻔﻬﻮﻣﯽ رﺷﺪ ﺷﺮﮐﺖ ﻫﺎي زاﯾﺸﯽ ﺟﻬﺎد داﻧﺸﮕﺎﻫﯽ و ﻋﻮاﻣﻞ اﺛﺮﮔﺬار ﺑﺮ رﺷﺪ اﯾﻦ‬
‫ﺷﺮﮐﺖﻫﺎ ﺑﺮ اﺳﺎس ﺗﺤﻠﯿﻞ دادهﻫﺎي ﻋﻤﯿﻖ ﺑﺎ ﺧﺒﺮﮔﺎن داﻧﺸﮕﺎﻫﯽ و ﻣﺆﺳﺴﺎن و ﻣﺪﯾﺮان ﺷﺮﮐﺖﻫﺎي زاﯾﺸﯽ ﺟﻬﺎد داﻧﺸﮕﺎﻫﯽ‬
‫ﭘﺮداﺧﺘﻨﺪ‪ .‬در اﯾﻦ ﭘﮋوﻫﺶ‪ ،‬ﺑﻪ وﯾﮋﮔﯽﻫﺎي ﺧﺎص ﺷﺮﮐﺖﻫﺎي زاﯾﺸﯽ ﺟﻬﺎد داﻧﺸﮕﺎﻫﯽ ﺑﻪﻋﻨﻮان ﻣﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ اﺷﺎره ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻧﺘﺎﯾﺞ اﯾﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻧﺸﺎن داد ﺟﻬﺎد داﻧﺸﮕﺎﻫﯽ ﺑﻪ دﻟﯿﻞ ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ ﺧﺎص ﺧﻮد در ﺟﺎﻣﻌﻪ داﻧﺸﮕﺎﻫﯽ ﮐﺸﻮر ﺗﻮاﻧﺴﺘﻪ اﺳﺖ ﻧﻘﺶ‬
‫ﺣﻤﺎﯾﺘﯽ ﻧﺎﻣﺤﺴﻮﺳﯽ ﺑﺮ ﺷﺮﮐﺖ ﻫﺎﯾﺶ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ و ﻣﺤﯿﻂ ﻣﻨﺎﺳﺒﯽ ﺑﺮاي رﺷﺪ اﯾﻦ ﺷﺮﮐﺖﻫﺎ ﻓﺮاﻫﻢ ﺳﺎزد‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺑﺎﻋﺚ ﺷﺪه‬
‫اﺳﺖ ﮐﻪ ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﺤﯿﻄﯽ ﺗﺄﺛﯿﺮ ﻣﺴﺘﻘﯿﻤﯽ ﺑﺮ رﺷﺪ ﺷﺮﮐﺖﻫﺎي ﺟﻬﺎد داﻧﺸﮕﺎﻫﯽ ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ )ﺑﻠﮑﻪ اﺛﺮﮔﺬاري آنﻫﺎ ﻏﯿﺮﻣﺴﺘﻘﯿﻢ‬
‫ﺑﺎﺷﺪ( ‪ .‬ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻧﻮع اﺛﺮﮔﺬاري ﻋﻮاﻣﻞ ﻓﺮدي در اﯾﻦ ﭘﮋوﻫﺶ ﺑﻪ اﯾﻦ ﺷﺮح اﺳﺖ‪ :‬ﺷﯿﻮه ﮐﺎر در ﺟﻬﺎد داﻧﺸﮕﺎﻫﯽ اﻧﺠﺎم اوﻟﻮﯾﺖﻫﺎي‬
‫ﮐﺎري اﺳﺖ و ﻧﯿﺮوﻫﺎي ﺟﻬﺎد داﻧﺸﮕﺎﻫﯽ ﻣﻌﻤﻮﻻً اﻓﺮاد ﮐﺎرآﻓﺮﯾﻨﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬اﯾﻦ اﻓﺮاد ﺗﺤﺖ ﺗﺄﺛﯿﺮ ﻣﺤﯿﻂ ﭘﺲ از ورود ﺑﻪ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ‬
‫ﺟﻬﺎد داﻧﺸﮕﺎﻫﯽ و ﺗﺸﮑﯿﻞ ﺷﺮﮐﺖ در اﯾﻦ ﺳﺎزﻣﺎن در ﺑﺮاﺑﺮ ﺳﺎزﻣﺎن ﺧﻮد اﺣﺴﺎس ﻣﺴﺆوﻟﯿﺖ دارﻧﺪ و ﺑﺎ اﺛﺮﮔﺬاري ﺑﺮ ﺷﺮﮐﺖ و ﺗﺤﺖ‬
‫ﺗﺄﺛﯿﺮ ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﺤﯿﻄﯽ ﺑﺮ رﺷﺪ ﺷﺮﮐﺖ اﺛﺮﮔﺬارﻧﺪ‪ .‬در ﻧﻬﺎﯾﺖ در ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻧﻮع اﺛﺮﮔﺬاري ﻋﻮاﻣﻞ ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ در اﯾﻦ ﭘﮋوﻫﺶ ﺑﺎﯾﺪ ﮔﻔﺖ‬
‫ﺷﺮﮐﺖ زاﯾﺸﯽ ﺑﻪ وﺟﻮد آﻣﺪه در ﺟﻬﺎد داﻧﺸﮕﺎﻫﯽ ﺑﻪﻋﻨﻮان ﯾﮏ ﺳﺎزﻣﺎن ﺑﺎ ﻣﺆﻟﻔﻪﻫﺎي ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ ﻣﻨﺎﺳﺐ‪ ،‬ﺑﯿﺸﺘﺮﯾﻦ ﺗﺄﺛﯿﺮ را ﺑﺮ رﺷﺪ‬
‫ﺷﺮﮐﺖﻫﺎي ﺟﻬﺎد داﻧﺸﮕﺎﻫﯽ داﺷﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬در ﺗﺤﻠﯿﻞ ‪ SWOT‬ﻋﻼوه ﺑﺮ ﮐﺴﺐ دﯾﺪﮔﺎه واﻗﻊﺑﯿﻨﺎﻧﻪ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﺜﺒﺖ و ﻣﻨﻔﯽ‬
‫ﻓﻀﺎﻫﺎي ﭼﻬﺎرﮔﺎﻧﻪ‪ ،‬ﻓﻀﺎي ﮐﻠﯽ ﺳﺎزﻣﺎن و ﺟﻬﺖﮔﯿﺮي اﺻﻠﯽ ﺣﺮﮐﺖ آن ﻧﯿﺰ ﻣﺸﺨﺺ ﻣﯽﺷﻮد )‪ .(Andrei, 2016‬ﺳﺎﭘﻮﺗﺮا ) ‪Saputra‬‬
‫‪ (et al., 2018‬ﺑﻪ ﺑﺮرﺳﯽ ﺷﺮﮐﺖﻫﺎي زاﯾﺸﯽ ﺗﺠﺎريﺳﺎزي ﻟﯿﺘﯿﻮم ﺑﺎﺗﺮي داﻧﺸﮕﺎه ‪ Sebelas Maret‬اﻧﺪوﻧﺰي ﭘﺮداﺧﺘﻨﺪ‪ .‬ﺗﺤﻠﯿﻞ‬
‫ﻓﻀﺎي راﻫﺒﺮدي ﻧﺸﺎن داد ﮐﻪ راﻫﺒﺮدﻫﺎي ﻣﺤﺎﻓﻈﻪﮐﺎراﻧﻪ ﻣﻨﺎﺳﺐﺗﺮﯾﻦ راﻫﺒﺮد ﺑﺮاي ﺷﺮﮐﺖ زاﯾﺸﯽ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﺑﺎﺗﺮي ﻟﯿﺘﯿﻮم اﺳﺖ و‬
‫راﻫﺒﺮدﻫﺎي ﻣﺤﺎﻓﻈﻪﮐﺎراﻧﻪ )‪ (WO‬ﭘﯿﺸﻨﻬﺎدي ﺑﻪ ﺷﺮح زﯾﺮ اراﺋﻪ ﺷﺪ‪ :‬ﺗﺤﻘﻖ ﺧﻮاﺳﺘﻪﻫﺎي ﻣﺼﺮفﮐﻨﻨﺪه ﺑﺎ ﮐﺎراﯾﯽ دﺳﺘﮕﺎه‪ ،‬ﺗﮑﻤﯿﻞ‬
‫ﺗﻘﺎﺿﺎي ﺑﺎزار و ﻧﻔﻮذ ﺑﯿﺸﺘﺮ در ﺑﺎزار ﺑﺎ ﺣﻞ ﺿﻌﻒ ﺑﺎزارﯾﺎﺑﯽ‪ .‬ﭘﺮاﺗﯿﻮاي )‪ (Pratiwi et al., 2017‬ﻧﯿﺰ در ﺗﺤﻠﯿﻞ ‪ SWOT‬ﯾﮏ ﺷﺮﮐﺖ‬
‫زاﯾﺸﯽ در زﻣﯿﻨﻪي ﺑﯿﻮﺗﮑﻨﻮﻟﻮژي در ﻣﺎﻟﺰي ﻧﺸﺎن دادﻧﺪ ﮐﻪ ﻧﻘﺎط ﻗﻮت اﯾﻦ ﺷﺮﮐﺖ ﺑﯿﺸﺘﺮ از ﻧﻘﺎط ﺿﻌﻒ آن ﺑﻮده و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ در‬
‫ﻋﻮاﻣﻞ ﺧﺎرﺟﯽ‪ ،‬ﻓﺮﺻﺖﻫﺎ ﺑﺮ ﺗﻬﺪﯾﺪﻫﺎ ﻏﻠﺒﻪ داﺷﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ راﻫﺒﺮدﻫﺎي ﺗﻬﺎﺟﻤﯽ )‪ (SO‬ﺗﻮﺻﯿﻪ و ﺳﻪ راﻫﺒﺮد ﻣﺘﻔﺎوت ﭘﯿﺸﻨﻬﺎد‬
‫ﺷﺪ‪ .‬ﺗﺤﻠﯿﻞ ‪ SWOT‬در ﺣﻘﯿﻘﺖ اﺑﺰاري اﺳﺖ ﮐﻪ ﻋﻤﻮﻣﺎً ﺑﺮاي ﮐﻨﺎر ﻫﻢ ﻗﺮار دادن ﯾﺎﻓﺘﻪﻫﺎي ﺗﺤﻠﯿﻠﯽ ﻓﺸﺎرﻫﺎي ﺧﺎرﺟﯽ و‬
‫ﻗﺎﺑﻠﯿﺖﻫﺎي داﺧﻠﯽ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬اﯾﻦ ﭘﮋوﻫﺶ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از روش ﺗﺤﻠﯿﻞ راﻫﺒﺮدي ‪ SWOT‬ﺑﻪ دﻧﺒﺎل اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﺸﺨﺺ‬
‫ﮐﻨﺪ ﻧﻘﺶ ﮐﺪامﯾﮏ از ﻋﻮاﻣﻞ دروﻧﯽ و ﺑﯿﺮوﻧﯽ در وﺿﻌﯿﺖ ﻓﻌﻠﯽ ﭘﯿﺸﺮوي ‪ IROST‬در راهاﻧﺪازي ‪ AKBCs‬ﻗﻮيﺗﺮ اﺳﺖ و ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ‬
‫راﻫﺒﺮدﻫﺎي ﻣﻄﻠﻮب ﭘﯿﺸﻨﻬﺎدي در اﯾﻦ راﺳﺘﺎ ﮐﺪاﻣﻨﺪ؟ ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﺿﻤﻦ ﺗﺠﺰﯾﻪ و ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻣﺤﺪودﯾﺖﻫﺎ و ﻇﺮﻓﯿﺖﻫﺎي ﺑﺎﻟﻘﻮه دروﻧﯽ‬
‫‪ IROST‬از ﯾﮏﺳﻮ و ﻧﯿﺰ ﺗﺠﺰﯾﻪ و ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻓﺮﺻﺖﻫﺎ و ﺗﻬﺪﯾﺪات ﺑﯿﺮوﻧﯽ ‪ IROST‬از ﺳﻮي دﯾﮕﺮ‪ ،‬راﻫﺒﺮدﻫﺎ و راﻫﮑﺎرﻫﺎي ﻣﻨﺎﺳﺒﯽ را‬
‫ﺑﺮاي ﺗﻮﺳﻌﻪ اﺛﺮﺑﺨﺶﺗﺮ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖﻫﺎي ﺳﺎزﻣﺎن در راﺳﺘﺎي راهاﻧﺪازي ‪ AKBCs‬اراﺋﻪ داده اﺳﺖ‪.‬‬
‫روش ﭘﮋوﻫﺶ‬
‫اﯾﻦ ﭘﮋوﻫﺶ از ﺑﻌﺪ ﻫﺪف‪ ،‬ﭘﮋوﻫﺸﯽ ﮐﺎرﺑﺮدي و از ﻧﻈﺮ روش ﮔﺮدآوري دادهﻫﺎ ﺟﺰء ﭘﮋوﻫﺶﻫﺎي ﺗﻮﺻﯿﻔﯽ ـ ﭘﯿﻤﺎﯾﺸﯽ ﻣﺤﺴﻮب‬
‫ﻣﯽﺷﻮد ﮐﻪ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﺗﺤﻠﯿﻞ ‪ SWOT‬ﺑﻪﻣﻨﻈﻮر ﺗﺪوﯾﻦ راﻫﺒﺮدﻫﺎي ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺮاي راهاﻧﺪازي ‪ AKBCs‬اﻧﺠﺎم ﮔﺮدﯾﺪ‪ .‬ﺟﺎﻣﻌﻪ‬
‫آﻣﺎري اﯾﻦ ﭘﮋوﻫﺶ ‪ 23‬ﻋﻀﻮ ﻫﯿﺄتﻋﻠﻤﯽ ﻣﺆﺳﺲ ﺷﺮﮐﺖ داﻧﺶﺑﻨﯿﺎن ﺑﻮدﻧﺪ ﮐﻪ ﺷﺮﮐﺖﻫﺎﯾﺸﺎن در ﻣﺮﮐﺰ رﺷﺪ ‪ IROST‬ﻣﺴﺘﻘﺮ ﺑﻮد‪.‬‬
‫اﺑﺰار ﺳﻨﺠﺶ ﭘﮋوﻫﺶ ﺣﺎﺿﺮ‪ ،‬ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪ ﻣﺤﻘﻖ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺑﻮد ﮐﻪ ﻣﻨﻄﺒﻖ ﺑﺮ ﭼﻬﺎر ﺣﯿﻄﻪ ‪) SWOT‬ﻧﻘﺎط ﻗﻮت و ﺿﻌﻒ‪ ،‬ﻓﺮﺻﺖﻫﺎ و‬
‫ﺗﻬﺪﯾﺪﻫﺎ( ﺗﻨﻈﯿﻢ ﺷﺪه ﺑﻮد و ﻣﺤﺘﻮاي ﻫﺮ ﺣﯿﻄﻪ ﻧﯿﺰ ﺑﺮ اﺳﺎس ﻧﺘﺎﯾﺞ ﺣﺎﺻﻞ از ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻣﺤﺘﻮاي ﮐﯿﻔﯽ از ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ﺑﺎ ﻣﺆﺳﺴﺎن‬
‫ﺷﺮﮐﺖﻫﺎي داﻧﺶﺑﻨﯿﺎن اﺳﺘﺨﺮاج ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬اﯾﻦ ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪ ﻣﺸﺘﻤﻞ ﺑﺮ ‪ 46‬ﮔﻮﯾﻪ در ‪ 4‬ﺳﺆال اﺻﻠﯽ ﻧﻘﺎط ﻗﻮت )‪ 13‬ﮔﻮﯾﻪ(‪ ،‬ﻧﻘﺎط‬
‫ﺿﻌﻒ )‪ 14‬ﮔﻮﯾﻪ(‪ ،‬ﻓﺮﺻﺖﻫﺎ )‪ 9‬ﮔﻮﯾﻪ( و ﺗﻬﺪﯾﺪﻫﺎ )‪ 10‬ﮔﻮﯾﻪ( ﺗﻨﻈﯿﻢ ﺷﺪه ﺑﻮد )ﮐﻪ ﭘﯿﺶ از اﯾﻦ در ﻗﺴﻤﺖ ﻣﻘﺪﻣﻪ اراﺋﻪ ﺷﺪﻧﺪ(‪.‬‬

‫‪44‬‬
‫ﻋﻠﻮم ﺗﺮوﯾﺞ و آﻣﻮزش ﮐﺸﺎورزي اﯾﺮان ‪ /‬ﺟﻠﺪ ‪ /16‬ﺷﻤﺎره ‪1399 / 1‬‬

‫ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﮐﯿﻔﯽ ﭘﮋوﻫﺸﮕﺮان در ‪ IROST‬ﺑﻪﻋﻨﻮان ﻓﺎز اول اﯾﻦ ﭘﮋوﻫﺶ و ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ﺑﺎ ‪ 23‬ﻧﻔﺮ از اﻋﻀﺎي ﻫﯿﺄت ﻋﻠﻤﯽ ﺑﻪ ﻣﺪت ‪12‬‬
‫ﺳﺎﻋﺖ و ‪ 30‬دﻗﯿﻘﻪ ﻧﺸﺎن داد ﮐﻪ اﯾﻦ ﺳﺎزﻣﺎن داراي ‪ 13‬ﻧﻘﻄﻪ ﻗﻮت‪ 14 ،‬ﻧﻘﻄﻪ ﺿﻌﻒ‪ 9 ،‬ﻓﺮﺻﺖ و ‪ 10‬ﺗﻬﺪﯾﺪ در راﺳﺘﺎي ﺗﺄﺳﯿﺲ‬
‫ﺷﺮﮐﺖﻫﺎي داﻧﺶﺑﻨﯿﺎن ﮐﺸﺎورزي ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻧﻘﺎط ﻗﻮت ﻋﺒﺎرت ﺑﻮدﻧﺪ از‪ :‬اﺳﺘﻔﺎده ﮐﺎرا از ﻧﯿﺮوي ﺧﺒﺮه و ﻧﻮآور‪ ،‬وﺟﻮد ﻣﺮﮐﺰ رﺷﺪ در‬
‫ﺳﺎزﻣﺎن ﺑﺮاي اﻣﮑﺎن اﺳﺘﻘﺮار ‪ ،AKBCs‬اﺳﺘﻔﺎده از داﻧﺶ ﻓﻨﯽ ﻣﻮﺟﻮد در ﺳﺎزﻣﺎن ﺑﺮاي ﻇﻬﻮر و ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻣﺤﺼﻮﻻت ﻧﻮآوراﻧﻪ و‬
‫ﻓﻨﺎوراﻧﻪ ﮐﺸﺎورزي‪ ،‬ﮐﺴﺐ درآﻣﺪ از ﻓﺮوش داﻧﺶ ﻓﻨﯽ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﺷﺪه‪ ،‬ﮐﺎرﺑﺮدي ﺳﺎزي اﺧﺘﺮاﻋﺎت و ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘﻪ در‬
‫ﮐﺸﺎورزي‪ ،‬ﺗﺠﺎريﺳﺎزي داﻧﺶ ﻓﻨﯽ داﺧﻠﯽ؛ ﻣﻄﺮح ﺷﺪن ﺑﺮﻧﺪ ﺳﺎزﻣﺎن در ﮐﻨﺎر ﺑﺮﻧﺪﻫﺎي ﺷﺮﮐﺖﻫﺎي داﻧﺶﺑﻨﯿﺎن‪ ،‬ﻫﺪﻓﻤﻨﺪ ﮐﺮدن‬
‫ﻃﺮحﻫﺎي ﭘﮋوﻫﺸﯽ و ﻧﯿﻤﻪﺻﻨﻌﺘﯽ ﺳﺎزﻣﺎن‪ ،‬ﭘﺮورش اﻓﺮاد ﺑﺎ ﺗﺠﺮﺑﻪ ﺗﻮﻟﯿﺪ واﻗﻌﯽ در ﺳﺎزﻣﺎن‪ ،‬ﻫﺪﻓﻤﻨﺪ ﮐﺮدن دﯾﺪ اﻋﻀﺎي ﻫﯿﺄت‬
‫ﻋﻠﻤﯽ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﺻﻨﻌﺘﯽ و ﮐﺎرﺑﺮدي ﺷﺪن ﻃﺮحﻫﺎي ﭘﮋوﻫﺸﯽ‪ ،‬ﺑﺮﺧﻮرداري ﺳﺎزﻣﺎن از اﻣﮑﺎﻧﺎت و زﯾﺮﺳﺎﺧﺖﻫﺎي ﻻزم ﺟﻬﺖ اﺟﺎره‬
‫ﺑﻪ ﺷﺮﮐﺖﻫﺎي داﻧﺶﺑﻨﯿﺎن ﮐﺸﺎورزي ])‪ ،[Agricultural Knowledge-Based Companies (AKBCs‬ﮐﺎرآﻓﺮﯾﻨﯽ داﻧﺶﺑﻨﯿﺎن ﺑﺮاي‬
‫ﺳﺎزﻣﺎن‪ ،‬ﺣﻀﻮر داﻧﺸﺠﻮﯾﺎن ﭘﮋوﻫﺶﻣﺤﻮر در ‪ AKBCs‬ﺑﺮاي آﺷﻨﺎ ﺷﺪن ﺑﺎ ﻣﺒﺎﺣﺚ ﮐﺎرﺑﺮدي‪ .‬ﻧﻘﺎط ﺿﻌﻒ )‪ 14‬ﻣﻮرد( ﻋﺒﺎرت ﺑﻮدﻧﺪ‬
‫از‪ :‬ﺗﻀﺎد ﻣﻨﺎﻓﻊ ﺳﺎزﻣﺎن و اﻋﻀﺎي ﻫﯿﺄتﻋﻠﻤﯽ ﻣﺆﺳﺲ ‪) AKBCs‬در اﺧﺘﺼﺎص زﻣﺎن‪ ،‬ﺗﺪاﺧﻞ وﻇﺎﯾﻒ و‪ ،(...‬ﺗﺄﮐﯿﺪ آﯾﯿﻦﻧﺎﻣﻪﻫﺎي‬
‫ﺗﺮﻓﯿﻊ و ارﺗﻘﺎ ﺳﺎزﻣﺎن ﺑﺮ اﻣﺘﯿﺎز ﻣﻘﺎﻻت و ﻃﺮحﻫﺎي ﭘﮋوﻫﺸﯽ اﻋﻀﺎي ﻫﯿﺄتﻋﻠﻤﯽ ﺳﺎزﻣﺎن‪ ،‬اﻣﮑﺎن ﺗﺮك ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ اﻧﺴﺎﻧﯽ از ﺳﺎزﻣﺎن‬
‫ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﺗﺸﮑﯿﻞ ﺷﺮﮐﺖ داﻧﺶﺑﻨﯿﺎن‪ ،‬ﻋﺪم ﺗﻄﺎﺑﻖ ﮐﺎر ﺗﻮﻟﯿﺪي و داﻧﺶﺑﻨﯿﺎن اﻋﻀﺎي ﻫﯿﺄتﻋﻠﻤﯽ ﺑﺎ وﻇﺎﯾﻒ ﮐﺎري ﺗﻌﺮﯾﻒ ﺷﺪه آنﻫﺎ‬
‫در ﺳﺎزﻣﺎن‪ ،‬ﺑﻪ ﺧﻄﺮ اﻓﺘﺎدن ﺣﺎﺷﯿﻪ اﻣﻨﯿﺖ ﺳﺎزﻣﺎن ﺑﻪ ﺟﻬﺖ ﺗﺄﺳﯿﺲ ‪ ،AKBCs‬ﻋﺪم وﺟﻮد ﯾﺎ ﻧﺎرﺳﺎﯾﯽ در ﻗﻮاﻧﯿﻦ و ﻣﻘﺮرات ﺣﻘﻮق‬
‫ﻣﺎﻟﮑﯿﺖ ﻓﮑﺮي ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ‪ ،AKBCs‬ﻋﺪم وﺟﻮد ﯾﺎ ﻧﺎرﺳﺎﯾﯽ در ﺗﻌﺮﯾﻒ روﯾﻪﻫﺎ و ﺳﯿﺎﺳﺖﻫﺎي اﺟﺮاﯾﯽ ﺣﻘﻮق ﻣﺎﻟﮑﯿﺖ ﻓﮑﺮي‬
‫در زﻣﯿﻨﻪي ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ‪ AKBCs‬در ﺳﺎزﻣﺎن‪ ،‬ﻋﺪم وﺟﻮد ﯾﺎ ﻧﺎرﺳﺎﯾﯽ در ﻗﻮاﻧﯿﻦ و ﻣﻘﺮرات ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﺗﺠﺎريﺳﺎزي در زﻣﯿﻨﻪي ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ‬
‫‪ AKBCs‬در ﺳﺎزﻣﺎن‪ ،‬ﻋﺪم وﺟﻮد ﯾﺎ ﻧﺎرﺳﺎﯾﯽ در روﯾﻪﻫﺎ و ﺳﯿﺎﺳﺖﻫﺎي اﺟﺮاﯾﯽ ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﺗﺠﺎريﺳﺎزي در زﻣﯿﻨﻪ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ‪ AKBCs‬در‬
‫ﺳﺎزﻣﺎن‪ ،‬ﻋﺪم وﺟﻮد ﯾﺎ ﻧﺎرﺳﺎﯾﯽ در ﻗﻮاﻧﯿﻦ و ﻣﻘﺮرات ارزشﮔﺬاري ﻣﻌﻨﻮي ﻋﻠﻤﯽ در زﻣﯿﻨﻪي ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ‪ AKBCs‬در ﺳﺎزﻣﺎن‪ ،‬ﻋﺪم‬
‫وﺟﻮد ﯾﺎ ﻧﺎرﺳﺎﯾﯽ در ﺳﯿﺎﺳﺖﻫﺎي اﺟﺮاﯾﯽ ارزشﮔﺬاري ﻣﻌﻨﻮي ﻋﻠﻤﯽ در زﻣﯿﻨﻪ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ‪ ،AKBCs‬ﻣﺮاﺟﻌﻪ ‪ AKBCs‬ﺑﻪ ﻣﺮاﮐﺰ‬
‫ﺧﺪﻣﺎت ﻣﺸﺎوره ﮐﺴﺐ و ﮐﺎر ﻣﺮاﮐﺰ رﺷﺪ ﺑﯿﺮون از ﺳﺎزﻣﺎن ﺑﺮاي درﯾﺎﻓﺖ ﻣﺸﺎوره‪ ،‬ﺳﯿﺎﺳﺖﻫﺎي اﻧﮕﯿﺰﺷﯽ ﺿﻌﯿﻒ ﺑﺮاي ﺗﺮﻏﯿﺐ‬
‫اﻋﻀﺎي ﻫﯿﺄتﻋﻠﻤﯽ ﺳﺎزﻣﺎن ﺑﻪ ﺗﺸﮑﯿﻞ ‪ AKBCs‬واﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﺳﺎزﻣﺎن‪ ،‬ﻧﺎرﺳﺎﯾﯽ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ ﺳﺎزﻣﺎن در ﺑﺮﻧﺪﺳﺎزي و ﺗﻮﻟﯿﺪ )ﺗﺄﮐﯿﺪ ﺑﺮ‬
‫ﭘﮋوﻫﺶ(‪ .‬در ﻣﺤﯿﻂ ﺑﯿﺮوﻧﯽ‪ ،‬ﻃﺒﻖ ﻧﺘﺎﯾﺞ ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻣﺤﺘﻮاي ﮐﯿﻔﯽ‪ 9 ،‬ﻓﺮﺻﺖ ﭘﯿﺶروي ‪ IROST‬در ﺗﺄﺳﯿﺲ ‪ AKBCs‬ﺗﻮﺳﻂ اﻋﻀﺎي‬
‫ﻫﯿﺄتﻋﻠﻤﯽ ﻋﺒﺎرت ﺑﻮدﻧﺪ از‪ :‬ﺣﻤﺎﯾﺖ از ﻃﺮحﻫﺎي ﻧﻮآوراﻧﻪ داﻧﺶﺑﻨﯿﺎن در ﮐﺸﻮر )ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺣﻤﺎﯾﺖ ﻣﻌﺎوﻧﺖ ﻓﻨﺎوري رﯾﺎﺳﺖ ﺟﻤﻬﻮري(‪،‬‬
‫ﻇﻬﻮر ﺑﺎزارﻫﺎي ﺟﺪﯾﺪ و در ﺣﺎل رﺷﺪ در زﻣﯿﻨﻪ ﻣﺤﺼﻮﻻت داﻧﺶﺑﻨﯿﺎن‪ ،‬ﺧﻮاﺳﺖ و ﺗﺄﮐﯿﺪ ﻣﺴﺌﻮﻻن ﮐﺸﻮري ﺑﺮ اﻗﺘﺼﺎد داﻧﺶﺑﻨﯿﺎن‪،‬‬
‫ﻣﺒﺎرزه ﺑﺎ ﺗﺤﺮﯾﻢ ﻫﺎ و ﻋﺪم ورود ﺑﺮﺧﯽ ﻣﻮاد اوﻟﯿﻪ راﻫﺒﺮدي ﺑﻪ ﮐﺸﻮر در راﺳﺘﺎي اﻗﺘﺼﺎد ﻣﻘﺎوﻣﺘﯽ‪ ،‬ﻇﺮﻓﯿﺖﺳﺎزي ﺗﺪوﯾﻦ‬
‫اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي ﻣﻠﯽ در ﺑﺴﯿﺎري از ﺣﻮزهﻫﺎي داﻧﺶﺑﻨﯿﺎن در داﺧﻞ ﮐﺸﻮر‪ ،‬ﻧﯿﺎز ﺻﻨﺎﯾﻊ ﮐﺸﻮر ﺑﻪ واﺣﺪﻫﺎي ﺗﺤﻘﯿﻖ و ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺑﺮاي‬
‫ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻣﺤﺼﻮﻻت ﻧﻮآوراﻧﻪ و ﻓﻨﺎوراﻧﻪ‪ ،‬ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻓﻨﺎوريﻫﺎي ‪ High Tech‬در ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﮐﺸﻮر‪ ،‬ﮐﺴﺐ درآﻣﺪ از ‪،AKBCs‬‬
‫ﺣﻤﺎﯾﺖ ﻣﺎﻟﯽ از ‪ AKBCs‬و ﻃﺮحﻫﺎي ﮐﺎرآﻓﺮﯾﻨﺎﻧﻪ اﻋﻀﺎي ﻫﯿﺄتﻋﻠﻤﯽ )ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺻﻨﺪوق ﻧﻮآوري و ﺷﮑﻮﻓﺎﯾﯽ(‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ‪ 10‬ﺗﻬﺪﯾﺪ‬
‫اراﺋﻪ ﺷﺪﻧﺪ ﮐﻪ ﺷﺎﻣﻞ ﻋﺪم اﻋﺘﻤﺎد ﻓﻀﺎي ﮐﺴﺐ و ﮐﺎر ﺑﻪ ﺗﻮﻟﯿﺪات داﺧﻠﯽ داﻧﺶﺑﻨﯿﺎن‪ ،‬ورود ﮐﺎﻻﻫﺎي ﻗﺎﭼﺎق ﻣﺸﺎﺑﻪ ﻣﺤﺼﻮﻻت‬
‫داﻧﺶﺑﻨﯿﺎن ﺑﻪ ﻗﯿﻤﺖ ارزانﺗﺮ‪ ،‬ﺿﻌﻒ ﺳﺎﺧﺘﺎر اداري و ﻗﺎﻧﻮﻧﯽ در ﺗﺄﺳﯿﺲ ‪ ،AKBCs‬ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﭘﯿﭽﯿﺪه ﯾﺎ ﮐﻤﺒﻮد ﺗﺴﻬﯿﻼت ﻣﺎﻟﯽ ﺑﺮاي‬
‫ﺗﺄﺳﯿﺲ ‪ ،AKBCs‬ﺷﻔﺎﻓﯿﺖ اﻧﺪك و ﺳﺎﺧﺘﺎرﻣﻨﺪ ﻧﺒﻮدن اﻗﺘﺼﺎد ﮐﺸﻮر در اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﺤﺼﻮﻻت داﻧﺶﺑﻨﯿﺎن‪ ،‬راﻧﺖ اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ در‬
‫زﻣﯿﻨﻪ ﺗﻮﻟﯿﺪات داﻧﺶﺑﻨﯿﺎن‪ ،‬ﮐﭙﯽﺳﺎزي از روي ﻣﺤﺼﻮﻻت داﻧﺶﺑﻨﯿﺎن ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﺿﻌﻒ در ﺣﻘﻮق ﻣﺎﻟﮑﯿﺖ ﻓﮑﺮي‪ ،‬رﻗﺎﺑﺖ ﻧﺎﺳﺎﻟﻢ و‬
‫ﭘﯿﭽﯿﺪه در ﺑﺎزارﻫﺎي داﺧﻠﯽ‪ ،‬ﭘﺎﯾﺒﻨﺪ ﻧﺒﻮدن ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑﻪ اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﺤﺼﻮﻻت داﻧﺶﺑﻨﯿﺎن‪ ،‬ﮐﺎﻣﻞ ﻧﺒﻮدن زﻧﺠﯿﺮهﻫﺎي ارزﺷﯽ و ﺗﺄﻣﯿﻦ‬
‫‪ .AKBCs‬ﺗﺤﻠﯿﻞ ‪ SWOT‬از ﺳﺮي اﻟﮕﻮﻫﺎي ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي اﺳﺖ ﮐﻪ در ﺟﻬﺖ ﺗﻌﯿﯿﻦ راﻫﺒﺮد و اﯾﺠﺎد ﺗﺼﻤﯿﻤﺎت ﺑﺰرگ و ﮐﻠﯿﺪي در‬
‫ﺑﺎب ﻣﺴﺎﺋﻞ و ﻣﻮﺿﻮﻋﺎت ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻃﺮاﺣﯽ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﺗﺠﺰﯾﻪ و ﺗﺤﻠﯿﻞ ‪ SWOT‬ﺟﻬﺖ ﺗﻄﺎﺑﻖ ﻧﻘﺎط ﺿﻌﻒ و ﻗﻮت "دروﻧﯽ" ﺑﺎ‬
‫ﻓﺮﺻﺖﻫﺎ و ﺗﻬﺪﯾﺪات "ﺑﯿﺮوﻧﯽ" ﺑﻪ ﮐﺎر ﻣﯽرود‪ .‬در واﻗﻊ‪ ،‬ﺗﺤﻠﯿﻞ ‪ ،SWOT‬روش ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻧﻈﺎمﯾﺎﻓﺘﻪاي را ﺑﺮاي ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﻋﻮاﻣﻞ و‬
‫اﻧﺘﺨﺎب راﻫﺒﺮدي ﮐﻪ ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ ﺗﻄﺎﺑﻖ را ﺑﯿﻦ آنﻫﺎ اﯾﺠﺎد ﮐﻨﺪ‪ ،‬اراﺋﻪ ﻣﯽﻧﻤﺎﯾﺪ )ﻣﺠﯿﺪي و ﺑﯿﮋﻧﯽ‪ .(1396 ،‬ﺑﺮ اﯾﻦ اﺳﺎس‪ ،‬ﻣﺤﯿﻂ‬
‫دروﻧﯽ‪ ،‬آن دﺳﺘﻪ از ﻣﺘﻐﯿﺮﻫﺎ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﻣﻨﺸﺄ آنﻫﺎ ﺧﻮد ﺳﺎزﻣﺎن ﺑﻮده و ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ آنﻫﺎ را ﺑﻪﻃﻮر ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ ﮐﻨﺘﺮل )ﺗﻘﻮﯾﺖ ﯾﺎ‬
‫ﺗﻀﻌﯿﻒ( ﻧﻤﻮده و ﺗﺤﻘﻖ آنﻫﺎ ﺑﻪﻃﻮر ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ ﺑﻪ ﺳﺎزﻣﺎن ﺑﺴﺘﮕﯽ دارد‪ .‬ﻣﺤﯿﻂ ﺑﯿﺮوﻧﯽ ﻧﯿﺰ‪ ،‬ﻣﺤﯿﻄﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﺘﻐﯿﺮﻫﺎي آن ﺑﻪﻃﻮر‬

‫‪45‬‬
 ‫ﭼﺎﻟﺶﻫﺎي راهاﻧﺪازي ﺷﺮﮐﺖﻫﺎي داﻧﺶﺑﻨﯿﺎن ﮐﺸﺎورزي‪ :‬ﮐﺎرﺑﺮد ﺗﺤﻠﯿﻞ ‪... SWOT‬‬
‫ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ ﺗﺤﺖ ﮐﻨﺘﺮل ﺳﺎزﻣﺎن ﻧﺒﻮده‪ ،‬اﻣﺎ ﺳﺎزﻣﺎن از آن ﻣﺘﻐﯿﺮﻫﺎ در راهاﻧﺪازي ‪ AKBCs‬ﺗﺄﺛﯿﺮ ﻣﯽﭘﺬﯾﺮد ﯾﺎ ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ در‬
‫راﺳﺘﺎي ﺗﺄﺳﯿﺲ ‪ AKBCs‬از آنﻫﺎ ﺑﻬﺮهﺑﺮداري ﮐﻨﺪ‪ .‬از اﯾﻦ دﯾﺪﮔﺎه‪ ،‬ﯾﮏ راﻫﺒﺮد ﻣﻨﺎﺳﺐ‪ ،‬ﻗﻮتﻫﺎ و ﻓﺮﺻﺖﻫﺎ را ﺑﻪ ﺣﺪاﮐﺜﺮ و‬
‫ﺿﻌﻒﻫﺎ و ﺗﻬﺪﯾﺪﻫﺎ را ﺑﻪ ﺣﺪاﻗﻞ ﻣﻤﮑﻦ ﻣﯽ رﺳﺎﻧﺪ‪ .‬ﺑﺮاي اﯾﻦ ﻣﻨﻈﻮر ﻧﻘﺎط ﻗﻮت و ﺿﻌﻒ دروﻧﯽ و ﻓﺮﺻﺖﻫﺎ و ﺗﻬﺪﯾﺪﻫﺎي ﺑﯿﺮوﻧﯽ در‬
‫ﭼﻬﺎر ﺣﺎﻟﺖ ﮐﻠﯽ راﻫﺒﺮدﻫﺎي "ﺗﻬﺎﺟﻤﯽ )‪" ،"(SO‬اﻗﺘﻀﺎﯾﯽ )‪" ،"(WO‬رﻗﺎﺑﺘﯽ )‪ "(ST‬و "ﺗﺪاﻓﻌﯽ )‪"(WT‬ﺑﻪ ﻫﻢ ﭘﯿﻮﻧﺪ داده ﺷﺪه و‬
‫ﮔﺰﯾﻨﻪﻫﺎي راﻫﺒﺮدي ﺧﻠﻖ و اﻧﺘﺨﺎب ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ )ﻫﺮﯾﺴﻮن و ﮐﺎرون‪ .(1382 ،‬در راﻫﺒﺮدﻫﺎي ‪ SO‬ﺳﻌﯽ ﻣﯽﺷﻮد ﺑﺎ اﺗﮑﺎ ﺑﺮ ﻧﻘﺎط ﻗﻮت‬
‫دروﻧﯽ از ﻓﺮﺻﺖﻫﺎي ﻣﺤﯿﻄﯽ ﺑﻬﺮهﺑﺮداري ﺑﻪ ﻋﻤﻞ آﯾﺪ‪ .‬در راﻫﺒﺮدﻫﺎي ‪ WO‬ﻫﺪف اﯾﻦ اﺳﺖ ﺗﺎ ﺑﺎ ﺑﻬﺮهﺑﺮداري از ﻓﺮﺻﺖﻫﺎي‬
‫ﻣﺤﯿﻄﯽ ﻣﻮﺟﻮد از ﻧﻘﺎط ﺿﻌﻒ دروﻧﯽ ﮐﺎﺳﺘﻪ ﺷﻮد‪ .‬در راﻫﺒﺮدﻫﺎي ‪ ST‬ﮐﻮﺷﺶ ﻣﯽ ﺷﻮد ﺗﺎ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻧﻘﺎط ﻗﻮت دروﻧﯽ اﺛﺮات‬
‫ﻧﺎﺷﯽ از ﺗﻬﺪﯾﺪات ﻣﻮﺟﻮد در ﻣﺤﯿﻂ ﺧﺎرج ﮐﺎﻫﺶ داده ﺷﻮد و در راﻫﺒﺮدﻫﺎي ‪ ،WT‬ﻫﺪف ﮐﻢ ﮐﺮدن ﻧﻘﺎط ﺿﻌﻒ دروﻧﯽ و ﭘﺮﻫﯿﺰ از‬
‫ﺗﻬﺪﯾﺪات ﻧﺎﺷﯽ از ﻣﺤﯿﻂ ﺧﺎرﺟﯽ اﺳﺖ )ﻓﺮدآر‪.(1379 ،‬‬
‫ﯾﺎﻓﺘﻪﻫﺎ و ﺑﺤﺚ‬
‫ﻣﺎﺗﺮﯾﺲ ارزﯾﺎﺑﯽ ﻋﻮاﻣﻞ داﺧﻠﯽ‪ :‬در ﺗﺤﻠﯿﻞ ‪ ،SWOT‬ﻧﻘﺎط ﻗﻮت و ﺿﻌﻒ ﻓﻀﺎي دروﻧﯽ ﺳﺎزﻣﺎن را ﺗﺸﮑﯿﻞ ﻣﯽدﻫﻨﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ﺗﺤﻠﯿﻞ‬
‫ﻓﻀﺎي دروﻧﯽ ﺑﻪ ﺟﻤﻊ ﺿﺮاﯾﺐ ﻧﻬﺎﯾﯽ ﻋﻮاﻣﻞ دروﻧﯽ )ﻧﻘﺎط ﻗﻮت و ﺿﻌﻒ( ﻧﯿﺎز اﺳﺖ‪ .‬ﺿﺮﯾﺐ ﻧﻬﺎﯾﯽ ﻫﺮ ﻧﻘﻄﻪ ﻗﻮت ﯾﺎ ﺿﻌﻒ از ﺿﺮب‬
‫اﻫﻤﯿﺖ ﻧﺴﺒﯽ در ﺷﺪت وﺟﻮد آن ﮔﻮﯾﻪ ﺑﺪﺳﺖ ﻣﯽآﯾﺪ‪ .‬ﻻزم ﺑﻪ ذﮐﺮ اﺳﺖ ﮐﻪ در ﺗﺤﻠﯿﻞ ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘﻪ‪ ،‬اﻫﻤﯿﺖ ﻧﺴﺒﯽ ﺑﯿﻦ ‪ 1‬ﺗﺎ ‪5‬‬
‫و ﺷﺪت وﺟﻮد ﺑﯿﻦ ‪ 1‬ﺗﺎ ‪ 4‬ﻧﻤﺮهدﻫﯽ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬در اﯾﻦ روش‪ ،‬اﮔﺮ ﺟﻤﻊ ﺿﺮاﯾﺐ ﻧﻬﺎﯾﯽ ﻋﻮاﻣﻞ دروﻧﯽ ﺑﺰرگﺗﺮ از ‪ 2/5‬ﺑﺎﺷﺪ در‬
‫ﻣﺤﯿﻂ دروﻧﯽ‪ ،‬ﻗﻮتﻫﺎ ﺣﺎﮐﻢاﻧﺪ و اﮔﺮ ﺟﻤﻊ ﺿﺮاﯾﺐ ﻧﻬﺎﯾﯽ ﻋﻮاﻣﻞ دروﻧﯽ ﮐﻮﭼﮏﺗﺮ از ‪ 2/5‬ﺑﺎﺷﺪ در ﻣﺤﯿﻂ دروﻧﯽ‪ ،‬ﺿﻌﻒﻫﺎ‬
‫ﺣﺎﮐﻢاﻧﺪ‪ .‬از اﯾﻦ رو ﻃﺒﻖ ﺟﺪول ‪ 1‬ﻧﺘﺎﯾﺞ ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻓﻀﺎي دروﻧﯽ ‪ IROST‬در راهاﻧﺪازي ‪ AKBCs‬ﮐﻪ از ﺟﻤﻊ ﺿﺮاﯾﺐ ﻧﻬﺎﯾﯽ ﻋﻮاﻣﻞ‬
‫دروﻧﯽ )ﻧﻘﺎط ﻗﻮت و ﺿﻌﻒ( ﺑﻪدﺳﺖ آﻣﺪه ﺑﯿﺸﺘﺮ از ‪ (2/96) 2/5‬اﺳﺖ‪ .‬اﯾﻦ ﻧﺘﯿﺠﻪ ﻧﺸﺎن ﻣﯽدﻫﺪ در ﻣﺤﯿﻂ دروﻧﯽ‪ ،‬ﻗﻮتﻫﺎ ﺣﺎﮐﻢ‬
‫ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻋﺒﺎرﺗﯽ‪ ،‬ﻗﻮتﻫﺎي ‪ IROST‬در راهاﻧﺪازي ‪ AKBCs‬از ﺿﻌﻒﻫﺎي آن ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺑﻮده اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺟﺪول ‪ -1‬ارزﯾﺎﺑﯽ ﻧﻘﺎط ﻗﻮت و ﺿﻌﻒ ﻧﺎﺷﯽ از ﻋﻮاﻣﻞ داﺧﻠﯽ )*‪(IFE‬‬

‫ﺿﺮﯾﺐ‬ ‫ﺷﺪت‬ ‫اﻫﻤﯿﺖ‬
‫ﻋﻮاﻣﻞ دروﻧﯽ‬
‫ﻧﻬﺎﯾﯽ‬ ‫وﺟﻮد‬ ‫ﻧﺴﺒﯽ‬
‫‪0/16‬‬ ‫‪3/45‬‬ ‫‪0/05‬‬ ‫اﺳﺘﻔﺎده ﮐﺎرا از ﻧﯿﺮوي ﺧﺒﺮه و ﻧﻮآور‬ ‫‪S1‬‬
‫‪0/15‬‬ ‫‪3/27‬‬ ‫‪0/05‬‬ ‫وﺟﻮد ﻣﺮﮐﺰ رﺷﺪ ﺑﺮاي اﻣﮑﺎن اﺳﺘﻘﺮار ‪AKBCs‬‬ ‫‪S2‬‬
‫‪0/13‬‬ ‫‪3/18‬‬ ‫‪0/04‬‬ ‫اﺳﺘﻔﺎده از داﻧﺶ ﻓﻨﯽ ﻣﻮﺟﻮد ﺑﺮاي ﻇﻬﻮر و ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻣﺤﺼﻮﻻت ﻧﻮآوراﻧﻪ و ﻓﻨﺎوراﻧﻪ ﮐﺸﺎورزي‬ ‫‪S3‬‬
‫‪0/14‬‬ ‫‪3/27‬‬ ‫‪0/04‬‬ ‫ﮐﺴﺐ درآﻣﺪ از ﻓﺮوش داﻧﺶ ﻓﻨﯽ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﺷﺪه‬ ‫‪S4‬‬
‫‪0/13‬‬ ‫‪3/09‬‬ ‫‪0/04‬‬ ‫ﮐﺎرﺑﺮديﺳﺎزي اﺧﺘﺮاﻋﺎت و ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘﻪ‬ ‫‪S5‬‬
‫‪0/14‬‬ ‫‪3/27‬‬ ‫‪0/04‬‬ ‫ﺗﺠﺎريﺳﺎزي داﻧﺶ ﻓﻨﯽ داﺧﻠﯽ‬ ‫‪S6‬‬
‫ﻧﻘﺎط ﻗﻮت‬

‫‪0/13‬‬ ‫‪3/18‬‬ ‫‪0/04‬‬ ‫ﻣﻄﺮح ﺷﺪن ﺑﺮﻧﺪ ﺳﺎزﻣﺎن در ﮐﻨﺎر ﺑﺮﻧﺪﻫﺎي ﺷﺮﮐﺖﻫﺎي داﻧﺶﺑﻨﯿﺎن‬ ‫‪S7‬‬
‫‪0/13‬‬ ‫‪3/09‬‬ ‫‪0/04‬‬ ‫ﻫﺪﻓﻤﻨﺪ ﮐﺮدن ﻃﺮحﻫﺎي ﭘﮋوﻫﺸﯽ و ﻧﯿﻤﻪﺻﻨﻌﺘﯽ در ﻋﺮﺻﻪ ﮐﺸﺎورزي‬ ‫‪S8‬‬
‫‪0/12‬‬ ‫‪2/90‬‬ ‫‪0/04‬‬ ‫ﭘﺮورش اﻓﺮاد ﺑﺎ ﺗﺠﺮﺑﻪ ﺗﻮﻟﯿﺪ واﻗﻌﯽ‬ ‫‪S9‬‬
‫‪0/15‬‬ ‫‪3/27‬‬ ‫‪0/04‬‬ ‫ﻫﺪﻓﻤﻨﺪ ﮐﺮدن دﯾﺪ اﻋﻀﺎي ﻫﯿﺄت ﻋﻠﻤﯽ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﺻﻨﻌﺘﯽ و ﮐﺎرﺑﺮدي ﺷﺪن ﻃﺮحﻫﺎي ﭘﮋوﻫﺸﯽ‬ ‫‪S10‬‬
‫‪0/16‬‬ ‫‪3/54‬‬ ‫‪0/05‬‬ ‫ﺑﺮﺧﻮرداري ﺳﺎزﻣﺎن از اﻣﮑﺎﻧﺎت و زﯾﺮﺳﺎﺧﺖﻫﺎي ﻻزم ﺟﻬﺖ اﺟﺎره ﺑﻪ ‪AKBCs‬‬ ‫‪S11‬‬
‫‪0/13‬‬ ‫‪3/09‬‬ ‫‪0/04‬‬ ‫ﮐﺎرآﻓﺮﯾﻨﯽ داﻧﺶﺑﻨﯿﺎن ﺑﺮاي ﺳﺎزﻣﺎن‬ ‫‪S12‬‬
‫‪0/11‬‬ ‫‪2/81‬‬ ‫‪0/04‬‬ ‫ﺣﻀﻮر داﻧﺸﺠﻮﯾﺎن ﭘﮋوﻫﺶﻣﺤﻮر در ‪ AKBCs‬ﺑﺮاي آﺷﻨﺎ ﺷﺪن ﺑﺎ ﻣﺒﺎﺣﺚ ﮐﺎرﺑﺮدي‬ ‫‪S13‬‬
‫‪1/78‬‬ ‫‪41/41‬‬ ‫‪0/55‬‬ ‫ﺟﻤﻊ ﺿﺮاﯾﺐ ﻧﻘﺎط ﻗﻮت‬

‫‪46‬‬
‫ﻋﻠﻮم ﺗﺮوﯾﺞ و آﻣﻮزش ﮐﺸﺎورزي اﯾﺮان ‪ /‬ﺟﻠﺪ ‪ /16‬ﺷﻤﺎره ‪1399 / 1‬‬

‫اداﻣﻪ ﺟﺪول ‪1‬‬

‫ﺿﺮﯾﺐ‬ ‫ﺷﺪت‬ ‫اﻫﻤﯿﺖ‬
‫ﻋﻮاﻣﻞ دروﻧﯽ‬
‫ﻧﻬﺎﯾﯽ‬ ‫وﺟﻮد‬ ‫ﻧﺴﺒﯽ‬
‫ﺗﻀﺎد ﻣﻨﺎﻓﻊ ﺳﺎزﻣﺎن و اﻋﻀﺎي ﻫﯿﺄتﻋﻠﻤﯽ ﻣﺆﺳﺲ ‪) AKBCs‬در اﺧﺘﺼﺎص زﻣﺎن‪ ،‬ﺗﺪاﺧﻞ‬
‫‪0/11‬‬ ‫‪2/90‬‬ ‫‪0/04‬‬ ‫‪W1‬‬
‫وﻇﺎﯾﻒ و ﻏﯿﺮه(‬
‫ﺗﺄﮐﯿﺪ آﯾﯿﻦﻧﺎﻣﻪﻫﺎي ﺗﺮﻓﯿﻊ و ارﺗﻘﺎء ﺑﺮ اﻣﺘﯿﺎز ﻣﻘﺎﻻت و ﻃﺮح ﻫﺎي ﭘﮋوﻫﺸﯽ اﻋﻀﺎي ﻫﯿﺄتﻋﻠﻤﯽ‬
‫‪0/12‬‬ ‫‪2/90‬‬ ‫‪0/04‬‬ ‫‪W2‬‬
‫ﺳﺎزﻣﺎن‬
‫‪0/05‬‬ ‫‪2/18‬‬ ‫‪0/02‬‬ ‫اﻣﮑﺎن ﺗﺮك ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ اﻧﺴﺎﻧﯽ از ﺳﺎزﻣﺎن ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﺗﺸﮑﯿﻞ ﺷﺮﮐﺖ داﻧﺶﺑﻨﯿﺎن‬ ‫‪W3‬‬
‫ﻋﺪم ﺗﻄﺎﺑﻖ ﮐﺎر ﺗﻮﻟﯿﺪي و داﻧﺶﺑﻨﯿﺎن اﻋﻀﺎي ﻫﯿﺄتﻋﻠﻤﯽ ﺑﺎ وﻇﺎﯾﻒ ﮐﺎري ﺗﻌﺮﯾﻒ ﺷﺪه آنﻫﺎ در‬
‫‪0/05‬‬ ‫‪2/18‬‬ ‫‪0/02‬‬ ‫‪W4‬‬
‫ﺳﺎزﻣﺎن‬
‫‪0/02‬‬ ‫‪1/54‬‬ ‫‪0/02‬‬ ‫ﺑﻪ ﺧﻄﺮ اﻓﺘﺎدن ﺣﺎﺷﯿﻪ اﻣﻨﯿﺖ ﺳﺎزﻣﺎن ﺑﻪ ﺟﻬﺖ ﺗﺄﺳﯿﺲ ‪ AKBCs‬ﺗﻮﺳﻂ اﻋﻀﺎي ﻫﯿﺄتﻋﻠﻤﯽ‬ ‫‪W5‬‬
‫‪0/08‬‬ ‫‪2/72‬‬ ‫‪0/03‬‬ ‫ﻋﺪم وﺟﻮد ﯾﺎ ﻧﺎرﺳﺎﯾﯽ در ﻗﻮاﻧﯿﻦ و ﻣﻘﺮرات ﺣﻘﻮق ﻣﺎﻟﮑﯿﺖ ﻓﮑﺮي ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ‪AKBCs‬‬ ‫‪W6‬‬
‫ﻋﺪم وﺟﻮد ﯾﺎ ﻧﺎرﺳﺎﯾﯽ در ﺗﻌﺮﯾﻒ روﯾﻪﻫﺎ و ﺳﯿﺎﺳﺖﻫﺎي اﺟﺮاﯾﯽ ﺣﻘﻮق ﻣﺎﻟﮑﯿﺖ ﻓﮑﺮي در‬
‫‪0/12‬‬ ‫‪3/09‬‬ ‫‪0/04‬‬ ‫‪W7‬‬

‫ﻧﻘﺎط ﺿﻌﻒ‬
‫زﻣﯿﻨﻪي ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ‪AKBCs‬‬
‫‪0/11‬‬ ‫‪2/90‬‬ ‫‪0/04‬‬ ‫ﻋﺪم وﺟﻮد ﯾﺎ ﻧﺎرﺳﺎﯾﯽ در ﻗﻮاﻧﯿﻦ و ﻣﻘﺮرات ﻓﺮاﯾﻨﺪ ﺗﺠﺎريﺳﺎزي در زﻣﯿﻨﻪي ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ‪AKBCs‬‬ ‫‪W8‬‬
‫ﻋﺪم وﺟﻮد ﯾﺎ ﻧﺎرﺳﺎﯾﯽ در روﯾﻪﻫﺎ و ﺳﯿﺎﺳﺖﻫﺎي اﺟﺮاﯾﯽ ﻓﺮاﯾﻨﺪ ﺗﺠﺎريﺳﺎزي در زﻣﯿﻨﻪي ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ‬
‫‪0/11‬‬ ‫‪3/00‬‬ ‫‪0/04‬‬ ‫‪W9‬‬
‫‪AKBCs‬‬
‫ﻋﺪم وﺟﻮد ﯾﺎ ﻧﺎرﺳﺎﯾﯽ در ﻗﻮاﻧﯿﻦ و ﻣﻘﺮرات ارزشﮔﺬاري ﻣﻌﻨﻮي ﻋﻠﻤﯽ در زﻣﯿﻨﻪي ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ‬
‫‪0/10‬‬ ‫‪2/81‬‬ ‫‪0/03‬‬ ‫‪W10‬‬
‫‪AKBCs‬‬
‫ﻋﺪم وﺟﻮد ﯾﺎ ﻧﺎرﺳﺎﯾﯽ در ﺳﯿﺎﺳﺖﻫﺎي اﺟﺮاﯾﯽ ارزشﮔﺬاري ﻣﻌﻨﻮي ﻋﻠﻤﯽ در زﻣﯿﻨﻪي ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ‬
‫‪0/09‬‬ ‫‪2/72‬‬ ‫‪0/03‬‬ ‫‪W11‬‬
‫‪AKBCs‬‬
‫ﻣﺮاﺟﻌﻪ ‪ AKBCs‬ﺑﻪ ﻣﺮاﮐﺰ ﺧﺪﻣﺎت ﻣﺸﺎوره ﮐﺴﺐ و ﮐﺎر ﻣﺮاﮐﺰ رﺷﺪ ﺑﯿﺮون از ﺳﺎزﻣﺎن ﺑﺮاي‬
‫‪0/04‬‬ ‫‪1/81‬‬ ‫‪0/02‬‬ ‫‪W12‬‬
‫درﯾﺎﻓﺖ ﻣﺸﺎوره‬
‫ﺳﯿﺎﺳﺖ ﻫﺎي اﻧﮕﯿﺰﺷﯽ ﺿﻌﯿﻒ ﺑﺮاي ﺗﺮﻏﯿﺐ اﻋﻀﺎي ﻫﯿﺄتﻋﻠﻤﯽ ﺑﻪ ﺗﺸﮑﯿﻞ ﺷﺮﮐﺖ ‪AKBCs‬‬
‫‪0/09‬‬ ‫‪2/63‬‬ ‫‪0/03‬‬ ‫‪W13‬‬
‫واﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﺳﺎزﻣﺎن‬
‫‪0/09‬‬ ‫‪2/63‬‬ ‫‪0/03‬‬ ‫ﻧﺎرﺳﺎﯾﯽ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ ﺳﺎزﻣﺎن در ﺑﺮﻧﺪﺳﺎزي و ﺗﻮﻟﯿﺪ )ﺗﺄﮐﯿﺪ ﺑﺮ ﭘﮋوﻫﺶ(‬ ‫‪W14‬‬
‫‪1/18‬‬ ‫‪36/01‬‬ ‫‪0/44‬‬ ‫ﺟﻤﻊ ﺿﺮاﯾﺐ ﻧﻘﺎط ﺿﻌﻒ‬
‫‪2/96‬‬ ‫‪77/42‬‬ ‫‪1/00‬‬ ‫ﺟﻤﻊ ﺿﺮاﯾﺐ ﻧﻘﺎط ﻗﻮت و ﺿﻌﻒﻫﺎ )ﺟﻤﻊ ﻋﻮاﻣﻞ دروﻧﯽ(‬
‫* ﻣﺎﺗﺮﯾﺲ ارزﯾﺎﺑﯽ ﻓﺎﮐﺘﻮرﻫﺎي داﺧﻠﯽ )‪(Internal Factor Evaluation Matrix‬‬

‫ﻧﻘﺎط ﻗﻮت ‪ ،IROST‬ﺷﺎﯾﺴﺘﮕﯽﻫﺎي ﻣﻤﺘﺎزي اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻪوﺳﯿﻠﻪ آن ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ روي ﻋﻤﻠﮑﺮد و ﺗﺤﻘﻖ اﻫﺪاف ‪ AKBCs‬ﺗﺄﺛﯿﺮ‬
‫ﻣﺜﺒﺖ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ و ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ آنﻫﺎ را ﮐﻨﺘﺮل ﮐﻨﺪ‪ .‬ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻧﻘﺎط ﻗﻮت ‪ IROST‬در ﺗﺄﺳﯿﺲ ‪ AKBCs‬از ﻃﺮﯾﻖ ﺑﺮرﺳﯽ‬
‫ﺿﺮﯾﺐ ﻧﻬﺎﯾﯽ ﻧﻘﺎط ﻗﻮت ﺻﻮرت ﻣﯽﮔﯿﺮد‪ .‬ﯾﺎﻓﺘﻪﻫﺎي ﻧﻤﻮدار ‪ 1‬ﻧﺸﺎن داد ﮐﻪ ﻧﻘﺎط ‪) S11‬ﺑﺮﺧﻮرداري ﺳﺎزﻣﺎن از اﻣﮑﺎﻧﺎت و‬
‫زﯾﺮﺳﺎﺧﺖﻫﺎي ﻻزم ﺟﻬﺖ اﺟﺎره ﺑﻪ ‪) S1 ،(AKBCs‬اﺳﺘﻔﺎده ﮐﺎرا از ﻧﯿﺮوي ﺧﺒﺮه و ﻧﻮآور(‪) S2 ،‬وﺟﻮد ﻣﺮﮐﺰ رﺷﺪ در ﺳﺎزﻣﺎن ﺑﺮاي‬
‫اﻣﮑﺎن اﺳﺘﻘﺮار ‪ (AKBCs‬و ‪) S10‬ﻫﺪﻓﻤﻨﺪ ﮐﺮدن دﯾﺪ اﻋﻀﺎي ﻫﯿﺄت ﻋﻠﻤﯽ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﺻﻨﻌﺘﯽ و ﮐﺎرﺑﺮدي ﺷﺪن ﻃﺮحﻫﺎي‬
‫ﭘﮋوﻫﺸﯽ( ﺑﻪ ﺗﺮﺗﯿﺐ ﺑﺎ ﻧﻤﺮات ﻧﻬﺎﯾﯽ ‪ 0/15 ،0/16 ،0/16‬و ‪ 0/15‬ﻗﻮيﺗﺮﯾﻦ ﻧﻘﺎط ﻗﻮت ‪ IROST‬در راهاﻧﺪازي ‪ AKBCs‬ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻧﻘﺎط ﺿﻌﻒ ‪ ،IROST‬ﻣﺤﺪودﯾﺖ ﯾﺎ ﮐﻤﺒﻮد در ﻣﻨﺎﺑﻊ‪ ،‬ﻣﻬﺎرتﻫﺎ‪ ،‬اﻣﮑﺎﻧﺎت و ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽﻫﺎﯾﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻪﻃﻮر ﻣﺤﺴﻮس ﻣﺎﻧﻊ ﻋﻤﻠﮑﺮد‬
‫اﺛﺮﺑﺨﺶ ‪ AKBCs‬ﻣﯽﺷﻮد و ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ آنﻫﺎ را ﮐﻨﺘﺮل ﮐﻨﺪ‪ .‬ﻃﺒﻖ ﻧﻤﻮدار ‪ ،2‬ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻧﻘﺎط ﺿﻌﻒ ‪ IROST‬در راهاﻧﺪازي‬
‫‪ AKBCs‬ﻧﺸﺎن داد ﮐﻪ ﻧﻘﺎط ‪) W7‬ﻋﺪم وﺟﻮد ﯾﺎ ﻧﺎرﺳﺎﯾﯽ در ﺗﻌﺮﯾﻒ روﯾﻪﻫﺎ و ﺳﯿﺎﺳﺖﻫﺎي اﺟﺮاﯾﯽ ﺣﻘﻮق ﻣﺎﻟﮑﯿﺖ ﻓﮑﺮي در‬
‫زﻣﯿﻨﻪي ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ‪) W9 ،(AKBCs‬ﻋﺪم وﺟﻮد ﯾﺎ ﻧﺎرﺳﺎﯾﯽ در روﯾﻪﻫﺎ و ﺳﯿﺎﺳﺖﻫﺎي اﺟﺮاﯾﯽ ﻓﺮاﯾﻨﺪ ﺗﺠﺎريﺳﺎزي در زﻣﯿﻨﻪي‬
‫ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ‪) W1 ،(AKBCs‬ﺗﻀﺎد ﻣﻨﺎﻓﻊ ﺳﺎزﻣﺎن و اﻋﻀﺎي ﻫﯿﺄت ﻋﻠﻤﯽ ﻣﺆﺳﺲ ‪ AKBCs‬در اﺧﺘﺼﺎص زﻣﺎن‪ ،‬ﺗﺪاﺧﻞ وﻇﺎﯾﻒ و ‪،(...‬‬
‫‪) W2‬ﺗﺄﮐﯿﺪ آﯾﯿﻦﻧﺎﻣﻪﻫﺎي ﺗﺮﻓﯿﻊ و ارﺗﻘﺎ ﺑﺮ اﻣﺘﯿﺎز ﻣﻘﺎﻻت و ﻃﺮحﻫﺎي ﭘﮋوﻫﺸﯽ اﻋﻀﺎي ﻫﯿﺄت ﻋﻠﻤﯽ ﺳﺎزﻣﺎن( و ‪) W8‬ﻋﺪم وﺟﻮد ﯾﺎ‬

‫‪47‬‬
 ‫ﭼﺎﻟﺶﻫﺎي راهاﻧﺪازي ﺷﺮﮐﺖﻫﺎي داﻧﺶﺑﻨﯿﺎن ﮐﺸﺎورزي‪ :‬ﮐﺎرﺑﺮد ﺗﺤﻠﯿﻞ ‪... SWOT‬‬
‫ﻧﺎرﺳﺎﯾﯽ در ﻗﻮاﻧﯿﻦ و ﻣﻘﺮرات ﻓﺮاﯾﻨﺪ ﺗﺠﺎريﺳﺎزي در زﻣﯿﻨﻪي ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ‪ (AKBCs‬ﺑﻪ ﺗﺮﺗﯿﺐ ﺑﺎ ﻧﻤﺮات ﻧﻬﺎﯾﯽ ‪،0/11 ،0/11 ،0/12‬‬
‫‪ 0/12‬و ‪ 0/11‬ﺟﺪيﺗﺮﯾﻦ ﻧﻘﺎط ﺿﻌﻒ ‪ IROST‬در راهاﻧﺪازي ‪ AKBCs‬ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬

‫ﻧﻤﻮدار ‪ -1‬اوﻟﻮﯾﺖﺑﻨﺪي ﻧﻘﺎط ﻗﻮت ‪ IROST‬در راهاﻧﺪازي ‪AKBCs‬‬

‫ﻧﻤﻮدار ‪ -2‬اوﻟﻮﯾﺖﺑﻨﺪي ﻧﻘﺎط ﺿﻌﻒ ‪ IROST‬در راهاﻧﺪازي ‪AKBCs‬‬

‫‪48‬‬
‫ﻋﻠﻮم ﺗﺮوﯾﺞ و آﻣﻮزش ﮐﺸﺎورزي اﯾﺮان ‪ /‬ﺟﻠﺪ ‪ /16‬ﺷﻤﺎره ‪1399 / 1‬‬

‫ﻣﺎﺗﺮﯾﺲ ارزﯾﺎﺑﯽ ﻋﻮاﻣﻞ ﺧﺎرﺟﯽ‪ :‬در ﺗﺤﻠﯿﻞ ‪ ،SWOT‬ﻣﺠﻤﻮع ﻓﺮﺻﺖﻫﺎ و ﺗﻬﺪﯾﺪﻫﺎ‪ ،‬ﻓﻀﺎي ﺑﯿﺮوﻧﯽ ﺳﺎزﻣﺎن را ﻧﺸﺎن ﻣﯽدﻫﻨﺪ‪ .‬ﺑﺮاي‬
‫ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻓﻀﺎي ﺑﯿﺮوﻧﯽ ﺑﻪ ﺟﻤﻊ ﺿﺮاﯾﺐ ﻧﻬﺎﯾﯽ ﻋﻮاﻣﻞ ﺑﯿﺮوﻧﯽ )ﻓﺮﺻﺖﻫﺎ و ﺗﻬﺪﯾﺪﻫﺎ( ﻧﯿﺎز اﺳﺖ‪ .‬در اﯾﻦ روش اﮔﺮ ﺟﻤﻊ ﺿﺮاﯾﺐ ﻧﻬﺎﯾﯽ‬
‫ﻋﻮاﻣﻞ ﺑﯿﺮوﻧﯽ ﺑﺰرگﺗﺮ از ‪ 2/5‬ﺑﺎﺷﺪ در ﻣﺤﯿﻂ ﺑﯿﺮوﻧﯽ ﻓﺮﺻﺖﻫﺎ ﺣﺎﮐﻢاﻧﺪ و اﮔﺮ ﺟﻤﻊ ﺿﺮاﯾﺐ ﻧﻬﺎﯾﯽ ﻋﻮاﻣﻞ ﺑﯿﺮوﻧﯽ ﮐﻮﭼﮏﺗﺮ از‬
‫‪ 2/5‬ﺑﺎﺷﺪ در ﻣﺤﯿﻂ ﺑﯿﺮوﻧﯽ ﺗﻬﺪﯾﺪﻫﺎ ﺣﺎﮐﻢاﻧﺪ‪ .‬از اﯾﻦ رو ﻃﺒﻖ ﺟﺪول ‪ 2‬ﻧﺘﺎﯾﺞ ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻓﻀﺎي ﺑﯿﺮوﻧﯽ ‪ IROST‬در ﺗﺄﺳﯿﺲ‬
‫‪ AKBCs‬ﮐﻪ از ﺟﻤﻊ ﺿﺮاﯾﺐ ﻧﻬﺎﯾﯽ ﻋﻮاﻣﻞ ﺑﯿﺮوﻧﯽ )ﻓﺮﺻﺖﻫﺎ و ﺗﻬﺪﯾﺪﻫﺎ( ﺑﺪﺳﺖ آﻣﺪه ﺑﯿﺸﺘﺮ از ‪ (3/04) 2/5‬ﺷﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﻧﺘﯿﺠﻪ‬
‫ﻧﺸﺎن ﻣﯽدﻫﺪ در ﻣﺤﯿﻂ ﺑﯿﺮوﻧﯽ‪ ،‬ﻓﺮﺻﺖﻫﺎ ﺣﺎﮐﻢ ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻋﺒﺎرﺗﯽ ﻓﺮﺻﺖﻫﺎي ﭘﯿﺶروي ‪ IROST‬در راهاﻧﺪازي ‪ AKBCs‬از‬
‫ﺗﻬﺪﯾﺪﻫﺎي آن ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺑﻮده اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺟﺪول ‪ -2‬ارزﯾﺎﺑﯽ ﻓﺮﺻﺖﻫﺎ و ﺗﻬﺪﯾﺪﻫﺎي ﻧﺎﺷﯽ از ﻋﻮاﻣﻞ ﺑﯿﺮوﻧﯽ )*‪(IFE‬‬

‫ﺿﺮﯾﺐ‬ ‫ﺷﺪت‬ ‫اﻫﻤﯿﺖ‬
‫ﻋﻮاﻣﻞ ﺑﯿﺮوﻧﯽ‬
‫ﻧﻬﺎﯾﯽ‬ ‫وﺟﻮد‬ ‫ﻧﺴﺒﯽ‬
‫ﺣﻤﺎﯾﺖ از ﻃﺮحﻫﺎي ﻧﻮآوراﻧﻪ داﻧﺶﺑﻨﯿﺎن در ﮐﺸﻮر )ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺣﻤﺎﯾﺖ ﻣﻌﺎوﻧﺖ ﻓﻨﺎوري‬
‫‪0/19‬‬ ‫‪3/36‬‬ ‫‪0/06‬‬ ‫‪O1‬‬
‫رﯾﺎﺳﺖﺟﻤﻬﻮري(‬
‫‪0/18‬‬ ‫‪3/27‬‬ ‫‪0/06‬‬ ‫ﻇﻬﻮر ﺑﺎزارﻫﺎي ﺟﺪﯾﺪ و در ﺣﺎل رﺷﺪ در زﻣﯿﻨﻪي ﻣﺤﺼﻮﻻت داﻧﺶﺑﻨﯿﺎن‬ ‫‪O2‬‬
‫‪0/13‬‬ ‫‪2/72‬‬ ‫‪0/05‬‬ ‫ﺧﻮاﺳﺖ و ﺗﺄﮐﯿﺪ ﻣﺴﺌﻮﻻن ﮐﺸﻮري ﺑﺮ اﻗﺘﺼﺎد داﻧﺶﺑﻨﯿﺎن‬ ‫‪O3‬‬
‫‪0/15‬‬ ‫‪3/00‬‬ ‫‪0/05‬‬ ‫ﻣﺒﺎرزه ﺑﺎ ﺗﺤﺮﯾﻢ ﻫﺎ و ﻋﺪم ورود ﺑﺮﺧﯽ ﻣﻮاد اوﻟﯿﻪ راﻫﺒﺮدي ﺑﻪ ﮐﺸﻮر در راﺳﺘﺎي اﻗﺘﺼﺎد ﻣﻘﺎوﻣﺘﯽ‬ ‫‪O4‬‬

‫ﻓﺮﺻﺖﻫﺎ‬
‫‪0/13‬‬ ‫‪2/72‬‬ ‫‪0/05‬‬ ‫ﻇﺮﻓﯿﺖ ﺳﺎزي ﺗﺪوﯾﻦ اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي ﻣﻠﯽ در ﺑﺴﯿﺎري از ﺣﻮزهﻫﺎي داﻧﺶﺑﻨﯿﺎن در داﺧﻞ ﮐﺸﻮر‬ ‫‪O5‬‬
‫‪0/19‬‬ ‫‪3/36‬‬ ‫‪0/06‬‬ ‫ﻧﯿﺎز ﺻﻨﺎﯾﻊ ﮐﺸﻮر ﺑﻪ واﺣﺪﻫﺎي ﺗﺤﻘﯿﻖ و ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺑﺮاي ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻣﺤﺼﻮﻻت ﻧﻮآوراﻧﻪ و ﻓﻨﺎوراﻧﻪ‬ ‫‪O6‬‬
‫‪0/18‬‬ ‫‪3/27‬‬ ‫‪0/06‬‬ ‫ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻓﻨﺎوريﻫﺎي ‪ High Tech‬در ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﮐﺸﻮر‬ ‫‪O7‬‬
‫‪0/19‬‬ ‫‪3/72‬‬ ‫‪0/05‬‬ ‫ﮐﺴﺐ درآﻣﺪ از ﺷﺮﮐﺖﻫﺎي داﻧﺶﺑﻨﯿﺎن اﻋﻀﺎ‬ ‫‪O8‬‬
‫ﺣﻤﺎﯾﺖ ﻣﺎﻟﯽ از ‪ AKBCs‬و ﻃﺮح ﻫﺎي ﮐﺎرآﻓﺮﯾﻨﺎﻧﻪ اﻋﻀﺎي ﻫﯿﺄتﻋﻠﻤﯽ )ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺻﻨﺪوق ﻧﻮآوري و‬
‫‪0/20‬‬ ‫‪3/54‬‬ ‫‪0/06‬‬ ‫‪O9‬‬
‫ﺷﮑﻮﻓﺎﯾﯽ(‬
‫‪1/56‬‬ ‫‪28/96‬‬ ‫‪0/48‬‬ ‫ﺟﻤﻊ ﺿﺮاﯾﺐ ﻓﺮﺻﺖﻫﺎ‬
‫‪0/14‬‬ ‫‪2/54‬‬ ‫‪0/05‬‬ ‫ﻋﺪم اﻋﺘﻤﺎد ﻓﻀﺎي ﮐﺴﺐ و ﮐﺎر ﺑﻪ ﺗﻮﻟﯿﺪات داﺧﻠﯽ داﻧﺶﺑﻨﯿﺎن‬ ‫‪T1‬‬
‫‪0/16‬‬ ‫‪2/90‬‬ ‫‪0/06‬‬ ‫ورود ﮐﺎﻻﻫﺎي ﻗﺎﭼﺎق ﻣﺸﺎﺑﻪ ﻣﺤﺼﻮﻻت داﻧﺶﺑﻨﯿﺎن ﺑﻪ ﻗﯿﻤﺖ ارزانﺗﺮ‬ ‫‪T2‬‬
‫‪0/16‬‬ ‫‪3/09‬‬ ‫‪0/05‬‬ ‫ﺿﻌﻒ ﺳﺎﺧﺘﺎر اداري و ﻗﺎﻧﻮﻧﯽ در ﺗﺄﺳﯿﺲ ‪AKBCs‬‬ ‫‪T3‬‬
‫‪0/16‬‬ ‫‪3/18‬‬ ‫‪0/05‬‬ ‫ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﭘﯿﭽﯿﺪه ﯾﺎ ﮐﻤﺒﻮد ﺗﺴﻬﯿﻼت ﻣﺎﻟﯽ ﺑﺮاي ﺗﺄﺳﯿﺲ ‪AKBCs‬‬ ‫‪T4‬‬
‫‪0/18‬‬ ‫‪3/09‬‬ ‫‪0/06‬‬ ‫ﺷﻔﺎﻓﯿﺖ اﻧﺪك و ﺳﺎﺧﺘﺎرﻣﻨﺪ ﻧﺒﻮدن اﻗﺘﺼﺎد ﮐﺸﻮر در اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﺤﺼﻮﻻت داﻧﺶﺑﻨﯿﺎن‬
‫ﺗﻬﺪﯾﺪﻫﺎ‬
‫‪T5‬‬
‫‪0/13‬‬ ‫‪2/63‬‬ ‫‪0/05‬‬ ‫راﻧﺖ اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ در زﻣﯿﻨﻪي ﺗﻮﻟﯿﺪات داﻧﺶﺑﻨﯿﺎن‬ ‫‪T6‬‬
‫‪0/17‬‬ ‫‪3/09‬‬ ‫‪0/05‬‬ ‫ﮐﭙﯽﺳﺎزي از روي ﻣﺤﺼﻮﻻت داﻧﺶﺑﻨﯿﺎن ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﺿﻌﻒ در ﺣﻘﻮق ﻣﺎﻟﮑﯿﺖ ﻓﮑﺮي‬ ‫‪T7‬‬
‫‪0/17‬‬ ‫‪3/00‬‬ ‫‪0/06‬‬ ‫رﻗﺎﺑﺖ ﻧﺎﺳﺎﻟﻢ و ﭘﯿﭽﯿﺪه در ﺑﺎزارﻫﺎي داﺧﻠﯽ‬ ‫‪T8‬‬
‫‪0/11‬‬ ‫‪2/45‬‬ ‫‪0/04‬‬ ‫ﭘﺎﯾﺒﻨﺪ ﻧﺒﻮدن ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑﻪ اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﺤﺼﻮﻻت داﻧﺶﺑﻨﯿﺎن‬ ‫‪T9‬‬
‫‪0/10‬‬ ‫‪2/36‬‬ ‫‪0/04‬‬ ‫ﮐﺎﻣﻞ ﻧﺒﻮدن زﻧﺠﯿﺮهﻫﺎي ارزﺷﯽ و ﺗﺄﻣﯿﻦ ‪AKBCs‬‬ ‫‪T10‬‬
‫‪1/47‬‬ ‫‪28/33‬‬ ‫‪0/52‬‬ ‫ﺟﻤﻊ ﺿﺮاﯾﺐ ﺗﻬﺪﯾﺪﻫﺎ‬
‫‪3/03‬‬ ‫‪57/29‬‬ ‫‪1/00‬‬ ‫ﺟﻤﻊ ﺿﺮاﯾﺐ ﻧﻘﺎط ﻓﺮﺻﺖﻫﺎ و ﺗﻬﺪﯾﺪﻫﺎ )ﺟﻤﻊ ﻋﻮاﻣﻞ ﺑﯿﺮوﻧﯽ(‬
‫* ﻣﺎﺗﺮﯾﺲ ارزﯾﺎﺑﯽ ﻓﺎﮐﺘﻮرﻫﺎي داﺧﻠﯽ )‪(Internal Factor Evaluation Matrix‬‬

‫ﻓﺮﺻﺖﻫﺎ ﺣﻘﺎﯾﻖ ﺧﺎرﺟﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ‪ IROST‬ﺑﺮاي ﺗﺄﺳﯿﺲ ‪ AKBCs‬ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ از آنﻫﺎ ﺑﻬﺮه ﻣﺜﺒﺖ ﺑﮕﯿﺮد‪ ،‬اﻣﺎ ﺳﺎزﻣﺎن ﻫﯿﭻﮔﻮﻧﻪ‬
‫ﮐﻨﺘﺮﻟﯽ ﺑﺮ آنﻫﺎ ﻧﺪارد‪ .‬ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻓﺮﺻﺖﻫﺎي ﭘﯿﺶروي ‪ IROST‬در راهاﻧﺪازي ‪ AKBCs‬ﻃﺒﻖ ﻧﻤﻮدار ‪ 3‬ﻧﺸﺎن داد ﮐﻪ ﻧﻘﺎط ‪O9‬‬
‫)ﺣﻤﺎﯾﺖ ﻣﺎﻟﯽ از ‪ AKBCs‬و ﻃﺮحﻫﺎي ﮐﺎرآﻓﺮﯾﻨﺎﻧﻪ اﻋﻀﺎي ﻫﯿﺄت ﻋﻠﻤﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺻﻨﺪوق ﻧﻮآوري و ﺷﮑﻮﻓﺎﯾﯽ(‪) O8 ،‬ﮐﺴﺐ درآﻣﺪ از‬
‫ﺷﺮﮐﺖﻫﺎي داﻧﺶﺑﻨﯿﺎن اﻋﻀﺎ(‪) O1 ،‬ﺣﻤﺎﯾﺖ از ﻃﺮحﻫﺎي ﻧﻮآوراﻧﻪ داﻧﺶﺑﻨﯿﺎن در ﮐﺸﻮر ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺣﻤﺎﯾﺖ ﻣﻌﺎوﻧﺖ ﻓﻨﺎوري رﯾﺎﺳﺖ‬

‫‪49‬‬
 ‫ﭼﺎﻟﺶﻫﺎي راهاﻧﺪازي ﺷﺮﮐﺖﻫﺎي داﻧﺶﺑﻨﯿﺎن ﮐﺸﺎورزي‪ :‬ﮐﺎرﺑﺮد ﺗﺤﻠﯿﻞ ‪... SWOT‬‬
‫ﺟﻤﻬﻮري( و ‪) O6‬ﻧﯿﺎز ﺻﻨﺎﯾﻊ ﮐﺸﻮر ﺑﻪ واﺣﺪﻫﺎي ﺗﺤﻘﯿﻖ و ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺑﺮاي ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻣﺤﺼﻮﻻت ﻧﻮآوراﻧﻪ و ﻓﻨﺎوراﻧﻪ( ﺑﺎ ﻧﻤﺮات ﻧﻬﺎﯾﯽ‬
‫‪ 0/19 ،0/20‬ﻗﻮيﺗﺮﯾﻦ ﻓﺮﺻﺖﻫﺎي ﭘﯿﺶروي ‪ IROST‬ﺑﺮاي راهاﻧﺪازي ‪ AKBCs‬ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬

‫ﻧﻤﻮدار ‪ -3‬اوﻟﻮﯾﺖﺑﻨﺪي ﻓﺮﺻﺖﻫﺎي ‪ IROST‬در راهاﻧﺪازي ‪AKBCs‬‬

‫ﺗﻬﺪﯾﺪﻫﺎ ﺣﻘﺎﯾﻘﯽ در ﺑﯿﺮون از ‪ IROST‬ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ روي ﺗﺄﺳﯿﺲ ‪ AKBCs‬اﺛﺮ ﻣﻨﻔﯽ دارﻧﺪ ﯾﺎ ﻣﯽﺗﻮاﻧﻨﺪ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ و در ﮐﻨﺘﺮل‬
‫ﺳﺎزﻣﺎن ﻧﯿﺴﺘﻨﺪ؛ ﯾﻌﻨﯽ ﺳﺎزﻣﺎن ﻫﯿﭻﮔﻮﻧﻪ ﺗﺄﺛﯿﺮي ﺑﺮ آنﻫﺎ ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﯾﺎ ﻧﻤﯽﺗﻮاﻧﺪ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺗﺤﻠﯿﻞ ﺗﻬﺪﯾﺪﻫﺎي ﭘﯿﺶروي ‪IROST‬‬
‫در ﺗﺄﺳﯿﺲ ‪ ،AKBCs‬ﻃﺒﻖ ﻧﻤﻮدار ‪ 4‬ﻧﺸﺎن داد ﮐﻪ ﻧﻘﺎط ‪) T5‬ﺷﻔﺎﻓﯿﺖ اﻧﺪك و ﺳﺎﺧﺘﺎرﻣﻨﺪ ﻧﺒﻮدن اﻗﺘﺼﺎد ﮐﺸﻮر در اﺳﺘﻔﺎده از‬
‫ﻣﺤﺼﻮﻻت داﻧﺶﺑﻨﯿﺎن(‪) T7 ،‬ﮐﭙﯽﺳﺎزي از روي ﻣﺤﺼﻮﻻت داﻧﺶﺑﻨﯿﺎن ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﺿﻌﻒ در ﺣﻘﻮق ﻣﺎﻟﮑﯿﺖ ﻓﮑﺮي( و ‪) T8‬رﻗﺎﺑﺖ‬
‫ﻧﺎﺳﺎﻟﻢ و ﭘﯿﭽﯿﺪه در ﺑﺎزارﻫﺎي داﺧﻠﯽ( ﺑﻪ ﺗﺮﺗﯿﺐ ﺑﺎ ﻧﻤﺮات ﻧﻬﺎﯾﯽ ‪ 0/17 ،0/18‬و ‪ 0/17‬ﺟﺪيﺗﺮﯾﻦ ﺗﻬﺪﯾﺪﻫﺎي ﭘﯿﺶروي ‪IROST‬‬
‫در راهاﻧﺪازي ‪ AKBCs‬ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬

‫ﻧﻤﻮدار ‪ -4‬اوﻟﻮﯾﺖﺑﻨﺪي ﺗﻬﺪﯾﺪﻫﺎي ‪ IROST‬در راهاﻧﺪازي ‪AKBCs‬‬

‫‪50‬‬
‫ﻋﻠﻮم ﺗﺮوﯾﺞ و آﻣﻮزش ﮐﺸﺎورزي اﯾﺮان ‪ /‬ﺟﻠﺪ ‪ /16‬ﺷﻤﺎره ‪1399 / 1‬‬

‫ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻓﻀﺎي ﮐﻠﯽ ‪ IROST‬در راهاﻧﺪازي ‪) AKBCs‬ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﻓﻀﺎي دروﻧﯽ و ﺑﯿﺮوﻧﯽ و ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﻓﻀﺎي ﻣﺜﺒﺖ و ﻣﻨﻔﯽ(‪ :‬ﺑﺮاي‬
‫ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻓﻀﺎي ﮐﻠﯽ ﻻزم اﺳﺖ ﺿﺮاﯾﺐ ﻧﻬﺎﯾﯽ‪ ،‬ﻧﺮﻣﺎل ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺿﺮاﯾﺐ ﻧﺮﻣﺎل اﻫﻤﯿﺖ ﻧﺴﺒﯽ ﻋﻮاﻣﻞ ﺑﯿﺮوﻧﯽ )ﻓﺮﺻﺖﻫﺎ و‬
‫ﺗﻬﺪﯾﺪﻫﺎ( ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻋﻮاﻣﻞ دروﻧﯽ )ﻧﻘﺎط ﻗﻮت و ﺿﻌﻒ( ﺑﯿﺸﺘﺮ اﺳﺖ )ﻧﻤﻮدار ‪ .(5‬ﺑﻪ ﻋﺒﺎرﺗﯽ‪ ،‬ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ﻓﻀﺎي ﺑﯿﺮوﻧﯽ‬
‫)‪) (0/506‬ﻋﺪد ‪ 0/506‬ﮐﻪ ﻧﺸﺎن دﻫﻨﺪهي ﻓﻀﺎي ﺑﯿﺮوﻧﯽ اﺳﺖ از ﻣﺠﻤﻮع ﻓﺮﺻﺖﻫﺎ و ﺗﻬﺪﯾﺪﻫﺎ ﺑﺪﺳﺖ آﻣﺪه اﺳﺖ؛ ﺑﻪ ﻋﺒﺎرﺗﯽ از‬
‫ﺟﻤﻊ ‪ 0/261‬ﮐﻪ ﻣﺠﻤﻮع ﺿﺮاﯾﺐ ﻧﺮﻣﺎل ﻓﺮﺻﺖﻫﺎ و ﻋﺪد ‪ 0/245‬ﮐﻪ ﻣﺠﻤﻮع ﺿﺮاﯾﺐ ﻧﺮﻣﺎل ﺗﻬﺪﯾﺪﻫﺎ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺑﺪﺳﺖ آﻣﺪه اﺳﺖ(‬
‫ﺑﯿﺶ از ﻓﻀﺎي دروﻧﯽ )‪ (0/494‬اﺳﺖ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻓﺮﺻﺖﻫﺎي ﺑﯿﺸﺘﺮي در ﻓﻀﺎي ﺑﯿﺮوﻧﯽ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬وﺟﻮد ﻓﺮﺻﺖ در ﻓﻀﺎي ﺑﯿﺮوﻧﯽ‬
‫ﻧﯿﺰ ﺑﺎ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺑﻮدن ﺿﺮاﯾﺐ ﻓﺮﺻﺖﻫﺎ )‪ (0/261‬ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺿﺮاﯾﺐ ﺗﻬﺪﯾﺪﻫﺎ )‪ (0/245‬ﻣﺸﺨﺺ ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﻓﻀﺎي ﻣﺜﺒﺖ و‬
‫ﻣﻨﻔﯽ ﻧﯿﺰ ﻧﺸﺎن ﻣﯽدﻫﺪ ﮐﻪ ﻓﻀﺎي ﮐﻤﮏدﻫﻨﺪه )ﻣﺠﻤﻮع ﺿﺮاﯾﺐ ﻧﺮﻣﺎل ﻧﻘﺎط ﻗﻮت و ﻓﺮﺻﺖﻫﺎ( )‪ (0/589‬ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻓﻀﺎي‬
‫ﻣﺨﺎﻃﺮهآﻣﯿﺰ )ﻣﺠﻤﻮع ﺿﺮاﯾﺐ ﻧﺮﻣﺎل ﻧﻘﺎط ﺿﻌﻒ و ﺗﻬﺪﯾﺪﻫﺎ( )‪ (0/442‬ﻏﺎﻟﺐ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻫﻤﺎنﻃﻮر ﮐﻪ در ﻧﻤﻮدار ‪ 5‬ﻣﺸﺨﺺ اﺳﺖ‪،‬‬
‫ﮔﻮﯾﻪﻫﺎي ﻧﻘﺎط ﻗﻮت و ﻓﺮﺻﺖ ﻫﺎ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻧﻘﺎط ﺿﻌﻒ و ﺗﻬﺪﯾﺪﻫﺎ از ﻣﺮﮐﺰ ﻣﺨﺘﺼﺎت دورﺗﺮ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﻫﻤﺎنﻃﻮر ﮐﻪ ﭘﯿﺶﺗﺮ‬
‫ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪ در ﻣﺤﯿﻂ دروﻧﯽ‪ ،‬ﻧﻘﺎط ﻗﻮت و در ﻣﺤﯿﻂ ﺑﯿﺮوﻧﯽ‪ ،‬ﻓﺮﺻﺖﻫﺎ ﺣﺎﮐﻢاﻧﺪ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ در ﺑﯿﻦ ﻧﻘﺎط ﻗﻮت و ﻓﺮﺻﺖﻫﺎ‪ ،‬اﯾﻦ‬
‫ﻓﺮﺻﺖﻫﺎي ﺑﯿﺮوﻧﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ از ﻣﺮﮐﺰ ﻣﺨﺘﺼﺎت دورﺗﺮﻧﺪ و از ﻧﻘﺎط ﻗﻮت ﭘﺮرﻧﮓﺗﺮ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬

‫‪ IROST‬در راهاﻧﺪازي ‪AKBCs‬‬ ‫ﻧﻤﻮدار ‪ -5‬ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ اوﻟﻮﯾﺖﻫﺎي ﻧﻘﺎط ﻗﻮت‪ ،‬ﺿﻌﻒ‪ ،‬ﻓﺮﺻﺖﻫﺎ و ﺗﻬﺪﯾﺪﻫﺎي‬

‫ﺑﺮاي ﻧﺸﺎن دادن ﻓﻀﺎي ﮐﻠﯽ ‪ ،IROST‬ﺟﻤﻊ ﺿﺮاﯾﺐ ﻧﻬﺎﯾﯽ ﻧﺮﻣﺎل ﺷﺪه ﻧﻘﺎط ﻗﻮت )‪ ،(0/297‬ﻧﻘﺎط ﺿﻌﻒ )‪ ،(0/197‬ﻓﺮﺻﺖﻫﺎ‬
‫)‪ (0/261‬و ﺗﻬﺪﯾﺪﻫﺎ )‪ (0/245‬ﺑﺮ روي ﻧﻤﻮدار ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪ‪ .‬ﻫﻤﺎنﻃﻮر ﮐﻪ ﻧﻤﻮدار ‪ 6‬ﻧﺸﺎن ﻣﯽدﻫﺪ‪ ،‬ﻓﻀﺎي ﻧﻘﺎط ﻗﻮت ﺑﺰرگﺗﺮﯾﻦ‬
‫ﻓﻀﺎ و ﺑﻌﺪ ﺑﻪ ﺗﺮﺗﯿﺐ‪ ،‬ﻓﺮﺻﺖﻫﺎ‪ ،‬ﺗﻬﺪﯾﺪﻫﺎ و ﻧﻘﺎط ﺿﻌﻒ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪاﻧﺪ‪.‬‬

‫‪51‬‬
 ‫ﭼﺎﻟﺶﻫﺎي راهاﻧﺪازي ﺷﺮﮐﺖﻫﺎي داﻧﺶﺑﻨﯿﺎن ﮐﺸﺎورزي‪ :‬ﮐﺎرﺑﺮد ﺗﺤﻠﯿﻞ ‪... SWOT‬‬

‫ﻧﻤﻮدار ‪ -6‬ﻓﻀﺎي ﮐﻠﯽ ‪ IROST‬در راهاﻧﺪازي ‪AKBCs‬‬

‫ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻓﻀﺎي راﻫﺒﺮدي‪ :‬ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻓﻀﺎي راﻫﺒﺮدي‪ ،‬ﻧﻘﻄﻪ اي اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﺨﺘﺼﺎت آن از ﻣﺠﻤﻮع ﺿﺮاﯾﺐ ﻧﻬﺎﯾﯽ ﻓﻀﺎي دروﻧﯽ )‪(S+W‬‬
‫ﺑﺮ روي ﻣﺤﻮر ‪ X‬و ﻣﺠﻤﻮع ﺿﺮاﯾﺐ ﻧﻬﺎﯾﯽ ﻓﻀﺎي ﺑﯿﺮوﻧﯽ )‪ (O+T‬ﺑﺮ روي ﻣﺤﻮر ‪ Y‬ﻣﺸﺨﺺ ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬در ﭘﮋوﻫﺶ ﺣﺎﺿﺮ ﻣﺠﻤﻮع‬
‫ﺿﺮاﯾﺐ ﻓﻀﺎي دروﻧﯽ ﺑﺮاﺑﺮ ‪ 2/96‬و ﻣﺠﻤﻮع ﺿﺮاﯾﺐ ﻓﻀﺎي ﺑﯿﺮوﻧﯽ ﺑﺮاﺑﺮ ‪ 3/04‬ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ و ﻫﻤﺎنﻃﻮر ﮐﻪ ﻧﻤﻮدار ‪ 7‬ﻧﺸﺎن ﻣﯽدﻫﺪ‪،‬‬
‫ﺗﺄﺳﯿﺲ ‪ AKBCs‬ﺗﻮﺳﻂ اﻋﻀﺎي ﻫﯿﺄت ﻋﻠﻤﯽ ‪ IROST‬در ﻣﺤﺪوده راﻫﺒﺮدﻫﺎي ﺗﻬﺎﺟﻤﯽ )‪ (SO‬ﻗﺮار دارد و ﻻزم اﺳﺖ از ﻧﻘﺎط‬
‫ﻗﻮت و ﻓﺮﺻﺖﻫﺎ ي ﺑﯿﺮوﻧﯽ ﭘﯿﺶ روي ﺳﺎزﻣﺎن در ﺗﺄﺳﯿﺲ ‪ AKBCs‬ﺗﻮﺳﻂ اﻋﻀﺎي ﻫﯿﺄت ﻋﻠﻤﯽ‪ ،‬ﻧﻬﺎﯾﺖ اﺳﺘﻔﺎده ﺑﻪ ﻋﻤﻞ آﯾﺪ و ﺑﻪ‬
‫ﺳﻤﺖ اﯾﻦ راﻫﺒﺮدﻫﺎ ﮔﺎم ﺑﺮداﺷﺖ‪.‬‬

‫ﻧﻤﻮدار ‪ -7‬ﻣﺤﺪوده ﻓﻀﺎي راﻫﺒﺮدي ‪ IROST‬در راهاﻧﺪازي ‪AKBCs‬‬

‫‪52‬‬
‫ﻋﻠﻮم ﺗﺮوﯾﺞ و آﻣﻮزش ﮐﺸﺎورزي اﯾﺮان ‪ /‬ﺟﻠﺪ ‪ /16‬ﺷﻤﺎره ‪1399 / 1‬‬

‫ﻧﺘﯿﺠﻪﮔﯿﺮي و ﭘﯿﺸﻨﻬﺎدﻫﺎ‬
‫راهاﻧﺪازي و روﻧﻖ ‪ AKBCs‬از ﻣﻬﻢﺗﺮﯾﻦ روشﻫﺎي ﺗﺠﺎريﺳﺎزي دﺳﺘﺎوردﻫﺎي ﭘﮋوﻫﺸﯽ و اﯾﺠﺎد درآﻣﺪﻫﺎي ﭘﺎﯾﺪار ﻧﺎﺷﯽ از‬
‫ﻓﻌﺎﻟﯿﺖﻫﺎي ﻋﻠﻤﯽ و ﭘﮋوﻫﺸﯽ ﻣﺤﺴﻮب ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬اﯾﻦ ﭘﮋوﻫﺶ ﺑﺎ ﻫﺪف ﺗﺤﻠﯿﻞ ﭼﺎﻟﺶﻫﺎي راهاﻧﺪازي ﺷﺮﮐﺖﻫﺎي داﻧﺶﺑﻨﯿﺎن‬
‫ﮐﺸﺎورزي )‪ (AKBCs‬ﺑﻪﻣﻨﻈﻮر اراﺋﻪ راﻫﺒﺮدﻫﺎي ﻣﻨﺎﺳﺐ در ‪ ،IROST‬ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﺑﺪﯾﻦ ﻣﻨﻈﻮر ﯾﮏ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ اﮐﺘﺸﺎﻓﯽ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده‬
‫از ﻓﻦ ‪ SWOT‬اﻧﺠﺎم ﮔﺮدﯾﺪ‪ .‬ﻧﺘﺎﯾﺞ ﺗﺤﻠﯿﻞ ‪ SWOT‬ﻧﺸﺎن داد ﮐﻪ ﺑﺮﺧﻮرداري ‪ IROST‬از اﻣﮑﺎﻧﺎت و زﯾﺮﺳﺎﺧﺖﻫﺎي ﻻزم ﺟﻬﺖ‬
‫اﺟﺎره ﺑﻪ ‪ AKBCs‬اﻋﻀﺎي ﻫﯿﺄت ﻋﻠﻤﯽ ‪ ،‬اﺳﺘﻔﺎده ﮐﺎرا از ﻧﯿﺮوي ﺧﺒﺮه و ﻧﻮآور در ﺳﺎزﻣﺎن و وﺟﻮد ﻣﺮﮐﺰ رﺷﺪ در آن ﺑﺮاي اﻣﮑﺎن‬
‫اﺳﺘﻘﺮار ‪ ،AKBCs‬ﻗﻮيﺗﺮﯾﻦ ﻧﻘﺎط ﻗﻮت ‪ IROST‬در ﺗﺄﺳﯿﺲ ‪ AKBCs‬ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﻋﺪم وﺟﻮد ﯾﺎ ﻧﺎرﺳﺎﯾﯽ در ﺗﻌﺮﯾﻒ روﯾﻪﻫﺎ و‬
‫ﺳﯿﺎﺳﺖ ﻫﺎي اﺟﺮاﯾﯽ ﺣﻘﻮق ﻣﺎﻟﮑﯿﺖ ﻓﮑﺮي در زﻣﯿﻨﻪي ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ‪ AKBCs‬و ﺗﺄﮐﯿﺪ آﯾﯿﻦﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎي ﺗﺮﻓﯿﻊ و ارﺗﻘﺎي ﺳﺎزﻣﺎن ﺑﺮ اﻣﺘﯿﺎز‬
‫ﻣﻘﺎﻻت و ﻃﺮحﻫﺎي ﭘﮋوﻫﺸﯽ اﻋﻀﺎي ﻫﯿﺄت ﻋﻠﻤﯽ‪ ،‬ﻣﻬﻢﺗﺮﯾﻦ ﻧﻘﺎط ﺿﻌﻒ ‪ IROST‬در ﺗﺄﺳﯿﺲ ‪ AKBCs‬ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﺣﻤﺎﯾﺖ ﻣﺎﻟﯽ از‬
‫‪ AKBCs‬و ﻃﺮحﻫﺎي ﮐﺎرآﻓﺮﯾﻨﺎﻧﻪ اﻋﻀﺎي ﻫﯿﺄتﻋﻠﻤﯽ‪ ،‬ﻗﻮيﺗﺮﯾﻦ ﻓﺮﺻﺖﻫﺎي ﭘﯿﺶروي ‪ IROST‬در ﺗﺄﺳﯿﺲ ‪ AKBCs‬ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺷﻔﺎﻓﯿﺖ اﻧﺪك و ﺳﺎﺧﺘﺎرﻣﻨﺪ ﻧﺒﻮدن اﻗﺘﺼﺎد ﮐﺸﻮر در اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﺤﺼﻮﻻت داﻧﺶﺑﻨﯿﺎن‪ ،‬ﮐﭙﯽﺳﺎزي از روي ﻣﺤﺼﻮﻻت‬
‫داﻧﺶ ﺑﻨﯿﺎن ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﺿﻌﻒ در ﺣﻘﻮق ﻣﺎﻟﮑﯿﺖ ﻓﮑﺮي و رﻗﺎﺑﺖ ﻧﺎﺳﺎﻟﻢ و ﭘﯿﭽﯿﺪه در ﺑﺎزارﻫﺎي داﺧﻠﯽ ﺟﺪيﺗﺮﯾﻦ ﺗﻬﺪﯾﺪﻫﺎي‬
‫ﭘﯿﺶروي ‪ IROST‬در راهاﻧﺪازي ‪ AKBCs‬ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ‪ ،‬ﻧﺘﺎﯾﺞ ﻧﺸﺎن داد ﮐﻪ ﺑﻪﻃﻮر ﮐﻠﯽ در ﻓﻀﺎي دروﻧﯽ‪ ،‬ﻧﻘﺎط ﻗﻮت و در‬
‫ﻓﻀﺎي ﺑﯿﺮوﻧﯽ‪ ،‬ﻓﺮﺻﺖﻫﺎ ﺣﺎﮐﻢ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻓﻀﺎي ﮐﻠﯽ ﻧﺸﺎن داد ﻣﺤﯿﻂ ﺑﯿﺮوﻧﯽ ﺑﺮ ﻣﺤﯿﻂ دروﻧﯽ و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻓﻀﺎي ﻣﺜﺒﺖ و‬
‫ﮐﻤﮏدﻫﻨﺪه ﺑﺮ ﻓﻀﺎي ﻣﺨﺎﻃﺮهآﻣﯿﺰ‪ ،‬ﻏﺎﻟﺐ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ‪ ،‬ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻓﻀﺎي راﻫﺒﺮدي ﻧﺸﺎن داد ﮐﻪ ﺳﺎزﻣﺎن ﺑﺎﯾﺪ راﻫﺒﺮدﻫﺎي‬
‫ﺗﻬﺎﺟﻤﯽ و رﺷﺪ و ﺗﻮﺳﻌﻪ )‪ (SO‬را ﺑﮑﺎر ﮔﯿﺮد‪ ،‬ﯾﻌﻨﯽ ﻣﺴﺌﻮﻻن ﻣﯽﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﺎ ﻋﻤﻠﯽ ﮐﺮدن راﻫﺒﺮدﻫﺎي ﺗﻬﺎﺟﻤﯽ اراﺋﻪ ﺷﺪه در اﯾﻦ‬
‫ﺑﺨﺶ ﺗﺎ ﺣﺪ زﯾﺎدي ﻧﻘﺎط ﻗﻮت ﺗﺄﺳﯿﺲ ‪ AKBCs‬را ﺑﻪ ﺣﺪاﮐﺜﺮ رﺳﺎﻧﺪه و از ﻓﺮﺻﺖﻫﺎي ﭘﯿﺶ روي آن ﺣﺪاﮐﺜﺮ اﺳﺘﻔﺎده را ﺑﻨﻤﺎﯾﻨﺪ‪.‬‬
‫راﻫﺒﺮد ﺑﻪ ﻣﻌﻨﯽ داﺷﺘﻦ اﻫﺪاف ﻃﻮﻻﻧﯽﻣﺪت ﻣﺮﮐﺰي و ﺗﺪﺑﯿﺮ راهﻫﺎي رﺳﯿﺪن ﺑﻪ آنﻫﺎ اﺳﺖ و ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﯾﺰي راﻫﺒﺮدي ﺷﯿﻮهاي‬
‫ﻧﻈﺎمﻣﻨﺪ ﺟﻬﺖ اﯾﺠﺎد و ﺑﺮﻗﺮاري ﭘﯿﻮﺳﺘﮕﯽ ﺑﯿﻦ اﻗﺪاﻣﺎت اوﻟﻮﯾﺖدار ﺑﺎ در ﻧﻈﺮ داﺷﺘﻦ ﻧﻘﺎط ﺿﻌﻒ و ﻗﻮت و ﻓﺮﺻﺖﻫﺎ و ﺗﻬﺪﯾﺪﻫﺎ‬
‫اﺳﺖ )‪ .(Close, 2007‬در راﺑﻄﻪ ﺑﺎ وﯾﮋﮔﯽ راﻫﺒﺮد‪ ،‬ﺑﺎﯾﺪ اﯾﻦ ﻧﮑﺘﻪ ﻣﺪ ﻧﻈﺮ ﻗﺮار ﮔﯿﺮد ﮐﻪ ﻣﺤﯿﻂﮔﺮاﯾﯽ و واﻗﻊﮔﺮاﯾﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ در‬
‫ﺗﺒﯿﯿﻦ اﻫﺪاف ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺮاي راﻫﺒﺮد‪ ،‬ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﺴﯿﺮ ﺣﺮﮐﺖ و ﭘﯿﺶﺑﯿﻨﯽ اﺑﺰار ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺮاي ﺗﺤﻘﻖ ﻫﺪف‪ ،‬ﻣﺆﺛﺮ واﻗﻊ ﻣﯽﺷﻮد )ﻣﺠﯿﺪي‬
‫و ﺑﯿﮋﻧﯽ‪ .(1396 ،‬ﺑﺮ اﯾﻦ اﺳﺎس‪ ،‬در اﯾﻦ ﭘﮋوﻫﺶ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻧﻘﺎط ﻗﻮت و ﺿﻌﻒ‪ ،‬ﻓﺮﺻﺖﻫﺎ و ﺗﻬﺪﯾﺪﻫﺎي ﻣﻮﺟﻮد‪ ،‬در ﻣﺠﻤﻮع ‪14‬‬
‫راﻫﺒﺮد در ‪ 4‬ﺣﯿﻄﻪ ﺗﺪوﯾﻦ و ﺑﻪ ﺷﺮح زﯾﺮ ﭘﯿﺸﻨﻬﺎد ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫راﻫﺒﺮدﻫﺎي ﺣﺪاﮐﺜﺮ ـ ﺣﺪاﮐﺜﺮ )‪(SO‬‬
‫‪ -‬ﺑﻬﺮهﮔﯿﺮي از داﻧﺶ ﻓﻨﯽ ﺳﺎزﻣﺎن‪ ،‬ﺗﺠﺎريﺳﺎزي داﻧﺶ ﻓﻨﯽ و ﮐﺎرﺑﺮديﺳﺎزي اﺧﺘﺮاﻋﺎت و ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت ﺳﺎزﻣﺎن ﺑﻪﻣﻨﻈﻮر ﺗﺄﻣﯿﻦ و‬
‫ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻓﻨﺎوريﻫﺎي ‪ High Tech‬ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﮐﺸﻮر ﺑﺮ ﭘﺎﯾﻪ اﻗﺘﺼﺎد داﻧﺶﺑﻨﯿﺎن؛‬
‫‪ -‬ﻣﻄﺮح ﮐﺮدن ﺑﺮﻧﺪ ﺳﺎزﻣﺎن در ﮐﻨﺎر ﺑﺮﻧﺪ ‪ AKBCs‬اﻋﻀﺎي ﻫﯿﺄت ﻋﻠﻤﯽ و ﮐﺎرآﻓﺮﯾﻨﯽ داﻧﺶﺑﻨﯿﺎن ﺳﺎزﻣﺎن ﺟﻬﺖ ﺑﻬﺮهﻣﻨﺪي از‬
‫ﺣﻤﺎﯾﺖﻫﺎي ﻣﻌﻨﻮي و ﻣﺎﻟﯽ از ﻃﺮحﻫﺎي داﻧﺶﺑﻨﯿﺎن و ﻧﻮآوراﻧﻪ در ﮐﺸﻮر؛‬
‫‪ -‬اﺟﺎره اﻣﮑﺎﻧﺎت‪ ،‬زﯾﺮﺳﺎﺧﺖ ﻫﺎ‪ ،‬ﻓﺮوش داﻧﺶ ﻓﻨﯽ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﺷﺪه در ﺳﺎزﻣﺎن و اﺳﺘﻘﺮار ﺷﺮﮐﺖﻫﺎ در ﻣﺮﮐﺰ رﺷﺪ ﺳﺎزﻣﺎن ﺑﺮاي ﮐﺴﺐ‬
‫درآﻣﺪ از ‪ AKBCs‬اﻋﻀﺎي ﻫﯿﺄت ﻋﻠﻤﯽ؛‬
‫‪ -‬ﻫﺪﻓﻤﻨﺪ ﮐﺮدن ﻃﺮحﻫﺎي ﭘﮋوﻫﺸﯽ و ﻧﯿﻤﻪﺻﻨﻌﺘﯽ ﺳﺎزﻣﺎن و دﯾﺪ اﻋﻀﺎي ﻫﯿﺄت ﻋﻠﻤﯽ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﺻﻨﻌﺘﯽ و ﮐﺎرﺑﺮدي ﺷﺪن ﻃﺮحﻫﺎ‬
‫و ﮐﺎرﺑﺮديﺳﺎزي اﺧﺘﺮاﻋﺎت و داﻧﺶ ﻓﻨﯽ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﺷﺪه در ﻋﺮﺻﻪ ﮐﺸﺎورزي‪ ،‬ﺟﻬﺖ ﺗﺄﻣﯿﻦ ﻧﯿﺎز ﺻﻨﺎﯾﻊ ﺑﻪ واﺣﺪﻫﺎي ﺗﺤﻘﯿﻖ و ﺗﻮﺳﻌﻪ‬
‫ﺑﺮاي ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻣﺤﺼﻮﻻت ﻧﻮآوراﻧﻪ و ﻓﻨﺎوراﻧﻪ ﮐﺸﺎورزي؛‬
‫‪ -‬ﺑﻬﺮه ﮔﯿﺮي از ﻧﯿﺮوﻫﺎي ﺧﺒﺮه و ﻧﻮآور ﺳﺎزﻣﺎن و اﺳﺘﻘﺮار ‪ AKBCs‬آنﻫﺎ در ﻣﺮﮐﺰ رﺷﺪ ﺳﺎزﻣﺎن ﺑﺮاي ﭘﻮﺷﺶدﻫﯽ ﻇﺮﻓﯿﺖﻫﺎي‬
‫ﻣﻮﺟﻮد در زﻣﯿﻨﻪي ﺗﺪوﯾﻦ اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي ﻣﻠﯽ در ﺣﻮزه ‪ AKBCs‬و‬
‫‪ -‬ﻫﺪﻓﻤﻨﺪ ﮐﺮدن ﻃﺮحﻫﺎي ﭘﮋوﻫﺸﯽ و ﻧﯿﻤﻪﺻﻨﻌﺘﯽ و ﺑﻬﺮهﮔﯿﺮي از داﻧﺶ ﻓﻨﯽ ﺳﺎزﻣﺎن ﺑﺮاي ﺗﻮﻟﯿﺪ و ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻣﺤﺼﻮﻻت ﻧﻮآوراﻧﻪ و‬
‫ﻓﻨﺎوراﻧﻪ ﺟﻬﺖ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻣﻮاد اوﻟﯿﻪ راﻫﺒﺮدي ﺗﺤﺮﯾﻤﯽ در راﺳﺘﺎي اﻗﺘﺼﺎد ﻣﻘﺎوﻣﺘﯽ‪.‬‬
‫راﻫﺒﺮدﻫﺎي ﺣﺪاﮐﺜﺮـ ﺣﺪاﻗﻞ )‪(ST‬‬

‫‪53‬‬
 ‫ﭼﺎﻟﺶﻫﺎي راهاﻧﺪازي ﺷﺮﮐﺖﻫﺎي داﻧﺶﺑﻨﯿﺎن ﮐﺸﺎورزي‪ :‬ﮐﺎرﺑﺮد ﺗﺤﻠﯿﻞ ‪... SWOT‬‬
‫‪ -‬ﮐﺎرﺑﺮديﺳﺎزي اﺧﺘﺮاﻋﺎت و ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت ﺳﺎزﻣﺎن و ﺗﺠﺎري ﺳﺎزي داﻧﺶ ﻓﻨﯽ داﺧﻠﯽ ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ﻣﻄﺮح ﮐﺮدن ﺑﺮﻧﺪ ﺳﺎزﻣﺎن در ﮐﻨﺎر‬
‫ﺑﺮﻧﺪ ‪ AKBCs‬ﺑﻪﻣﻨﻈﻮر ﺑﻬﺒﻮد اﻋﺘﻤﺎد ﻓﻀﺎي ﮐﺴﺐ و ﮐﺎر ﺑﻪ ﺗﻮﻟﯿﺪات داﻧﺶﺑﻨﯿﺎن داﺧﻠﯽ و‬
‫‪ -‬ﭘﺮورش اﻓﺮاد ﺑﺎ ﺗﺠﺮﺑﻪ ﺗﻮﻟﯿﺪ واﻗﻌﯽ در ﺳﺎزﻣﺎن و ﻣﻄﺮح ﺷﺪن ﺑﺮﻧﺪ ﺳﺎزﻣﺎن در ﮐﻨﺎر ﺑﺮﻧﺪﻫﺎي ‪ AKBCs‬ﺑﻪﻣﻨﻈﻮر ﺑﻬﺒﻮد ﭘﺎﯾﺒﻨﺪي‬
‫ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑﻪ اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﺤﺼﻮﻻت داﻧﺶﺑﻨﯿﺎن‪.‬‬
‫راﻫﺒﺮدﻫﺎي ﺣﺪاﻗﻞ ـ ﺣﺪاﮐﺜﺮ )‪(WO‬‬
‫‪ -‬اﺻﻼح ﯾﺎ ﺑﺎزﻧﮕﺮي در ﻗﻮاﻧﯿﻦ و ﻣﻘﺮرات‪ ،‬روﯾﻪﻫﺎ و ﺳﯿﺎﺳﺖﻫﺎي اﺟﺮاﯾﯽ ﺣﻘﻮق ﻣﺎﻟﮑﯿﺖ ﻓﮑﺮي‪ ،‬ﺗﺠﺎريﺳﺎزي و ارزشﮔﺬاري‬
‫ﻣﻌﻨﻮي ﻋﻠﻤﯽ ‪ AKBCs‬اﻋﻀﺎي ﻫﯿﺄت ﻋﻠﻤﯽ ﺳﺎزﻣﺎن در راﺳﺘﺎي ﺣﻤﺎﯾﺖ از ﻃﺮحﻫﺎي ﮐﺎرآﻓﺮﯾﻨﺎﻧﻪ و ﻧﻮآوراﻧﻪ داﻧﺶﺑﻨﯿﺎن اﻋﻀﺎ‬
‫ﺑﻪﻣﻨﻈﻮر ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻓﻨﺎوريﻫﺎي ‪ High Tech‬ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز ﺻﻨﺎﯾﻊ ﮐﺸﻮر و ﺣﻤﺎﯾﺖ از ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻣﻮاد اوﻟﯿﻪ راﻫﺒﺮدي ﮐﺸﻮر؛‬
‫‪ -‬ﺑﺎزﻧﮕﺮي ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ ﺳﺎزﻣﺎن در ﺟﻬﺖ ﺑﺮﻧﺪﺳﺎزي و ﺗﻮﻟﯿﺪ و اﺻﻼح و ﺑﻬﺒﻮد آﯾﯿﻦﻧﺎﻣﻪﻫﺎي ﺗﺮﻓﯿﻊ و ارﺗﻘﺎ ﺑﻪﻣﻨﻈﻮر ﮐﺎﻫﺶ ﺗﻀﺎد‬
‫ﻣﻨﺎﻓﻊ ﺳﺎزﻣﺎن و اﻋﻀﺎي ﻫﯿﺄت ﻋﻠﻤﯽ ﻣﺆﺳﺲ ‪ AKBCs‬و ﺟﻠﻮﮔﯿﺮي از ﺗﺮك ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ اﻧﺴﺎﻧﯽ از ﺳﺎزﻣﺎن ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺗﺄﮐﯿﺪات‬
‫ﻣﺴﺌﻮﻻن ﮐﺸﻮري ﺑﺮ اﻗﺘﺼﺎد داﻧﺶﺑﻨﯿﺎن و‬
‫‪ -‬اﯾﺠﺎد ﺳﯿﺎﺳﺖﻫﺎي اﻧﮕﯿﺰﺷﯽ ﺑﺮاي اﻋﻀﺎي ﻫﯿﺄت ﻋﻠﻤﯽ‪ ،‬ﺗﻄﺎﺑﻖ ﮐﺎر ﺗﻮﻟﯿﺪي و داﻧﺶﺑﻨﯿﺎن اﻋﻀﺎ ﺑﺎ وﻇﺎﯾﻒ ﺳﺎزﻣﺎن و اﯾﺠﺎد ﻣﺮﮐﺰ‬
‫ﺧﺪﻣﺎت ﻣﺸﺎوره ﮐﺴﺐ و ﮐﺎر در ﻣﺮﮐﺰ رﺷﺪ ﺳﺎزﻣﺎن ﺑﻪﻣﻨﻈﻮر اﯾﺠﺎد ﻇﺮﻓﯿﺖ ﮐﺴﺐ درآﻣﺪ از ﺷﺮﮐﺖﻫﺎي داﻧﺶﺑﻨﯿﺎن اﻋﻀﺎ‪.‬‬
‫راﻫﺒﺮدﻫﺎي ﺣﺪاﻗﻞ ـ ﺣﺪاﻗﻞ )‪(WT‬‬
‫‪ -‬اﺻﻼح ﯾﺎ ﺑﺎزﻧﮕﺮي در ﻗﻮاﻧﯿﻦ و ﻣﻘﺮرات‪ ،‬روﯾﻪﻫﺎ و ﺳﯿﺎﺳﺖﻫﺎي اﺟﺮاﯾﯽ ﺣﻘﻮق ﻣﺎﻟﮑﯿﺖ ﻓﮑﺮي‪ ،‬ﺗﺠﺎريﺳﺎزي و ارزشﮔﺬاري‬
‫ﻣﻌﻨﻮي ﻋﻠﻤﯽ ‪ AKBCs‬اﻋﻀﺎي ﻫﯿﺄت ﻋﻠﻤﯽ ﺳﺎزﻣﺎن ﺑﻪﻣﻨﻈﻮر ﮐﺎﻫﺶ راﻧﺖ اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ و ﮐﭙﯽﺳﺎزي از روي ﻣﺤﺼﻮﻻت‬
‫داﻧﺶﺑﻨﯿﺎن اﻋﻀﺎي ﻫﯿﺄت ﻋﻠﻤﯽ؛‬
‫‪ -‬اﺻﻼح و ﺑﻬﺒﻮد آﯾﯿﻦﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎي ﺗﺮﻓﯿﻊ و ارﺗﻘﺎ اﻋﻀﺎي ﺳﺎزﻣﺎن‪ ،‬ﺗﻄﺎﺑﻖ ﮐﺎر ﺗﻮﻟﯿﺪي داﻧﺶﺑﻨﯿﺎن اﻋﻀﺎ ﺑﺎ وﻇﺎﯾﻒ ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ و ﮐﺎﻫﺶ‬
‫ﺗﻀﺎد ﻣﻨﺎﻓﻊ ﺳﺎزﻣﺎن و اﻋﻀﺎ ﺑﻪﻣﻨﻈﻮر ﺑﻬﺒﻮد ﺳﺎﺧﺘﺎر اداري و ﻗﺎﻧﻮﻧﯽ ﺗﺄﺳﯿﺲ ﺷﺮﮐﺖﻫﺎي داﻧﺶﺑﻨﯿﺎن و‬
‫‪ -‬ﺑﺎزﻧﮕﺮي ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ ﺳﺎزﻣﺎن در ﺑﺮﻧﺪﺳﺎزي و ﺗﻮﻟﯿﺪ ﺑﻪﻣﻨﻈﻮر اﻓﺰاﯾﺶ اﻋﺘﻤﺎد ﻓﻀﺎي ﮐﺴﺐ و ﮐﺎر ﺑﻪ ﺗﻮﻟﯿﺪات داﺧﻠﯽ داﻧﺶﺑﻨﯿﺎن و‬
‫ﺷﻔﺎف ﮐﺮدن اﻗﺘﺼﺎد ﮐﺸﻮر در اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﺤﺼﻮﻻت داﻧﺶﺑﻨﯿﺎن‪.‬‬
‫در اﯾﻦ ﭘﮋوﻫﺶ ﺑﺮ اﺳﺎس ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻓﻀﺎي راﻫﺒﺮدي‪ ،‬راﻫﺒﺮدﻫﺎي ﺗﻬﺎﺟﻤﯽ ﭘﯿﺸﻨﻬﺎد ﻣﯽﺷﻮد وﻟﯽ ﺑﮑﺎرﮔﯿﺮي راﻫﺒﺮدﻫﺎي ﺳﻪﮔﺎﻧﻪ دﯾﮕﺮ‬
‫ﻧﯿﺰ ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ‪ ،‬ﺑﺎ ﺗﺸﮑﯿﻞ ﻣﺎﺗﺮﯾﺲ ﮐﻤﯽ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﯾﺰي راﻫﺒﺮدي ﻣﯽﺗﻮان راﻫﺒﺮدﻫﺎي ﺑﺪﺳﺖ آﻣﺪه را اوﻟﻮﯾﺖﺑﻨﺪي‬
‫ﮐﺮد ﮐﻪ اﯾﻦ ﻣﻮﺿﻮع در ﺗﺤﻘﯿﻖ دﯾﮕﺮي ﻣﻮرد ﺑﺤﺚ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ و در اﻫﺪاف اﯾﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﻧﺒﻮده اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﻣﻨﺎﺑﻊ‬
‫اﻧﺘﻈﺎري‪ ،‬ي‪ ،.‬و ﻣﺤﺠﻮب‪ ،‬ح‪ .(1392) .‬ﺗﺤﻠﯿﻞ ﺗﻮﺳﻌﻪ اﻗﺘﺼﺎد داﻧﺶ ﺑﺮ اﺳﺎس ﺳﻨﺪ ﭼﺸﻢاﻧﺪاز ‪ .1404‬ﻣﺠﻠﻪ راﻫﺒﺮد ﻓﺮﻫﻨﮓ‪.‬‬
‫دوره ‪ ،24‬ﺻﺺ ‪.65-97‬‬
‫ﺑﺨﺘﯿﺎري‪ ،‬م‪ .‬ر‪ .(1390) .‬اﺻﻮل ﻣﺎﻟﮑﯿﺖ ﻓﮑﺮي و ﺣﻤﺎﯾﺖ از اﺧﺘﺮاع‪ .‬ﺗﻬﺮان‪ :‬اﻧﺘﺸﺎرات ﺳﺎزﻣﺎن ﭘﮋوﻫﺶﻫﺎي ﻋﻠﻤﯽ و ﺻﻨﻌﺘﯽ‬
‫اﯾﺮان‪.‬‬
‫ﺣﺎﺟﯽﻣﯿﺮرﺣﯿﻤﯽ‪ ،‬س‪ .‬د‪ ،.‬ﺧﺒﺮ دزﻓﻮﻟﯽ‪ ،‬ع‪ ،.‬و ﺗﯿﻤﻮري‪ ،‬م‪ .(1398) .‬ﺑﺮرﺳﯽ و ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻋﻮاﻣﻞ و راﻫﺒﺮدﻫﺎي اﺳﺘﻘﺮار و‬
‫ﻧﻬﺎدﯾﻨﻪﺳﺎزي ﻧﻈﺎم ﺗﺠﺎريﺳﺎزي دﺳﺘﺎوردﻫﺎي ﻓﻨﺎوراﻧﻪ )ﻣﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ‪ :‬ﻣﺮاﮐﺰ ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت و آﻣﻮزش ﮐﺸﺎورزي وزارت‬
‫ﺟﻬﺎد ﮐﺸﺎورزي(‪ .‬ﻣﺠﻠﻪ ﻋﻠﻮم ﺗﺮوﯾﺞ و آﻣﻮزش ﮐﺸﺎورزي‪ ،‬دوره ‪ ،15‬ﺷﻤﺎره ‪ ،1‬ﺻﺺ ‪.189-213‬‬
‫ﺧﯿﺎﻃﯿﺎن‪ ،‬م‪ .‬ص‪ ،.‬ﻃﺒﺎﻃﺒﺎﯾﯿﺎن‪ ،‬س‪ .‬ح‪ ،.‬ﻣﯿﺮي‪ ،‬م‪ ،.‬و اﻟﯿﺎﺳﯽ‪ ،‬م‪ .(1394) .‬ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻣﺤﺘﻮاي وﯾﮋﮔﯽﻫﺎي ﺷﺮﮐﺖﻫﺎي‬
‫داﻧﺶﺑﻨﯿﺎن‪ .‬ﻣﺠﻠﻪ ﭘﮋوﻫﺶﻫﺎي ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ‪ ،‬دوره ‪ ،5‬ﺷﻤﺎره ‪ ،2‬ﺻﺺ ‪.21-47‬‬
‫ذواﻟﻔﻘﺎري‪ ،‬ع‪ ،.‬و ﺣﺠﺎزي‪ ،‬س‪ .‬ر‪ .(1392) .‬ﺗﺒﯿﯿﻦ ﻣﺪل ﻣﻔﻬﻮﻣﯽ رﺷﺪ ﺷﺮﮐﺖﻫﺎي زاﯾﺸﯽ ﺟﻬﺎد داﻧﺸﮕﺎﻫﯽ‪ .‬ﭘﮋوﻫﺸﻨﺎﻣﻪ اﻗﺘﺼﺎد‬
‫و ﮐﺴﺐ و ﮐﺎر‪ ،‬دوره ‪ ،4‬ﺷﻤﺎره ‪ ،5‬ﺻﺺ ‪.33-51‬‬
‫ﻓﺮدآر‪ ،‬د‪ .(1379) .‬ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ راﻫﺒﺮدي‪ .‬ﺗﺮﺟﻤﻪ‪ :‬ع‪ .‬ﭘﺎرﺳﺎﯾﯿﺎن و س‪ .‬م‪ .‬اﻋﺮاﺑﯽ‪ .‬ﭼﺎپ دوم‪ .‬ﺗﻬﺮان‪ :‬دﻓﺘﺮ ﭘﮋوﻫﺶﻫﺎي ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ‪.‬‬

‫‪54‬‬
1399 / 1 ‫ ﺷﻤﺎره‬/16 ‫ ﺟﻠﺪ‬/ ‫ﻋﻠﻮم ﺗﺮوﯾﺞ و آﻣﻮزش ﮐﺸﺎورزي اﯾﺮان‬

:‫ دوري ﻣﮑﺎﻧﯽ ﻣﺮاﮐﺰ آﻣﻮزش ﻋﺎﻟﯽ ﮐﺸﺎورزي و ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻃﺒﯿﻌﯽ از ﻣﺮاﮐﺰ اﺻﻠﯽ آﻣﻮزش‬.( 1396) .‫ م‬،‫ و ﺑﯿﮋﻧﯽ‬،.‫ ف‬،‫ﻣﺠﯿﺪي‬
.1-15 ‫ ﺻﺺ‬،1 ‫ ﺷﻤﺎره‬،13 ‫ دوره‬،‫ ﻣﺠﻠﻪ ﻋﻠﻮم ﺗﺮوﯾﺞ و آﻣﻮزش ﮐﺸﺎورزي‬.‫ﭼﺎﻟﺶﻫﺎ و راﻫﺒﺮدﻫﺎ‬
‫ ﻧﻘﺶ ﻣﺆﻟﻔﻪ اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ ارﺗﺒﺎﻃﯽ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺣﺮﻓﻪاي‬.(1391) .‫ ع‬،‫ و آﺟﯿﻠﯽ‬،.‫ ح‬،‫ ﺷﻌﺒﺎﻧﻌﻠﯽﻓﻤﯽ‬،.‫ م‬،‫ ﺑﺮادران‬،.‫ م‬،‫ ﺑﯿﮋﻧﯽ‬،.‫ ح‬،‫ﻣﺮادي‬
‫ ﻣﺠﻠﻪ ﻋﻠﻮم ﺗﺮوﯾﺞ و‬.(‫ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺗﺮوﯾﺞ ﮐﺸﺎورزي اﺳﺘﺎن ﮐﺮﻣﺎﻧﺸﺎه‬:‫در ﺗﻮﺳﻌﻪ ﮐﺎرآﻓﺮﯾﻨﯽ ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ )ﻣﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ‬
.101-112 ‫ ﺻﺺ‬،1 ‫ ﺷﻤﺎره‬،8 ‫ دوره‬،‫آﻣﻮزش ﮐﺸﺎورزي‬
‫ ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت و‬،‫ وزارت ﻋﻠﻮم‬.‫ ﻗﺎﻧﻮن ﺣﻤﺎﯾﺖ از ﺷﺮﮐﺖﻫﺎ و ﻣﺆﺳﺴﺎت داﻧﺶﺑﻨﯿﺎن‬.(1389) .‫ﻣﻌﺎوﻧﺖ ﻋﻠﻤﯽ و ﻓﻨﺎوري رﺋﯿﺲﺟﻤﻬﻮر‬
<http://daneshbonyan.isti.ir/index.aspx?siteid=2&pageid=146> :‫ ﻗﺎﺑﻞ دﺳﺘﺮﺳﯽ در آدرس اﯾﻨﺘﺮﻧﺘﯽ‬.‫ﻓﻨﺎوري‬
.‫ اﻧﺘﺸﺎرات ﻫﯿﺄت‬:‫ ﺗﻬﺮان‬.‫ ﭼﺎپ اول‬.‫ ﻗﺎﺳﻤﯽ‬.‫ ﺗﺮﺟﻤﻪ ب‬.‫ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ راﻫﺒﺮدي‬.(1382) .‫ ج‬،‫ و ﮐﺎرون‬،.‫ ج‬،‫ﻫﺮﯾﺴﻮن‬

Andrei,V. (2016). Knowledge organization using the SWOT. The 11th International Management
Conference. November, 2th-4th, Bucharest, Romania. Available at:
<http://simpozion.management.ase.ro/articole/andrei.pdf>.
Charles, D., and Ciampi Stancova, K. (2015). Research and technology organizations and smart
specialization. S3 Policy Brief Series, No. 15/2015. European Commission, Joint Research Centre,
Institute for prospective Technological Studies, Spain. Available at:
<https://ec.europa.eu/jrc/sites/jrcsh/files/JRC97781.pdf>.
Chen, D. H. C., and Dahlman, C. J. (2006). The knowledge economy, the KAM methodology and World Bank
operations. Paper No. 35867. Washington, DC: World Bank,
Close, D. W. (2007). A model for strategic social planning in a fishing economy: Newfoundland and
Labrador, 1993-2005. vascos, pp:373-398. Available at:<https://www.semanticscholar.org/paper/A-
model-for-strategic-social-planning-in-a-fishing
Close/00ddae99aa5639e2926afa62040997f325cf8e81>.
European Association of Research and Technology Organizations (EARTO). (2006). Research and
technology organizations (RTOs) and ERA. European research advisory board, final report.
Available at: <https://www.earto.eu/wp-
content/uploads/RTOs_and_the_Evolving_European_Research_Area_WhitePaperFinal.pdf>.
Ghinolfi, D., El Baz, H. G., Borgonovi, E., Radwan, A., Laurence, O., Sayed, H. A., and Filipponi, F.
(2014). A model for southern Mediterranean research institute self-assessment: A SWOT analysis-
based approach to promote capacity building at Theodor Bilharz research institute in Cairo (Egypt).
Arab Journal of Gastroenterology, 15(3-4), 92-97. http://dx.doi.org/10.1016/j.ajg.2014.05.003
Martinez-vela, C. (2016). Benchmarking research & technology organizations (RTOs): A comparative
analysis. Mit-ipc working paper 16-005. Available at:
<https://ipc.mit.edu/sites/default/files/documents/16-005.pdf>
Phadermrod, B., Crowder, R. M., and Wills, G. B. (2019). Importance-performance analysis based SWOT
analysis. International Journal of Information Management, 44(2019), 194-203.
https://doi.org/10.1016/j.ijinfomgt.2016.03.009
Popescu, M., and Crenicean, L. C. (2012). Innovation and change in education economic growth goal in
Romania in the context of knowledge-based economy. Social and Behavioral Sciences, 46, 3982-
3988. https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2012.06.183
Potthast, J. (2009). Production of knowledge revisited: The impact of academic Spinn-offs on public
research performance in Europe, Berlin: Social Science Research Center. Available at:
<https://cordis.europa.eu/project/id/28577>.
Pratiwi, A., Sutopo, W., Zakaria, R., and Rasli, A. (2017). Formulating strategy through QSPM based on
SWOT framework: A case study spin-off company in Malaysia. Advanced Science Letters, 23(9),
8646-8651. https://doi.org/10.1166/asl.2017.9945
Saputra, I. W., Sutopo, W., and Zakaria, R. (2018). A business strategy formulation for commercializing
university-created technology: A university spin offs. AIP Conference Proceedings, 1931, 030020
(2018). https://doi.org/10.1063/1.5024079
Technopolis, C. (2005). Appendix A: RTOs and international engagement in science and innovation. Available at:
<http://www.bis.gov.uk/assets/biscore/corporate/migratedd/publications/f/file30064.pdf>.

55
 Iran Agricultural Extension and Education Journal/ Vol.16 / No.1/ 2020

Article Type: Research Article

Challenges of Establishing Agricultural Knowledge-based Companies by

Applying SWOT Analysis: The Case of Iranian Research Organization for
Science and Technology
N. Fallah Haghighi1*, M. Sadat Mirtorabi2 and M. Bijani3
(Received: Jan 02. 2020; Accepted: Mar 07. 2020)

Abstract
The purpose of this study was to analyze the challenges of establishing agricultural knowledge-based companies
(AKBCs) in order to provide appropriate strategies, which was done using an applied research design, an
exploratory data collection and analysis method, and a field survey at Iranian Research Organization for Science
and Technology (IROST). The statistical population consisted of all IROST faculty members, 23 of whom were
purposefully selected as the sample. The results of the SWOT analysis showed that the most important strengths
to launch of AKBCs in the internal environment were "efficient use of experts and innovators" and "having the
facilities and infrastructure to rent to AKBCs" and the main weaknesses were "lack or failure to define the
intellectual property rights practices and policies of AKBCs" and "emphasis of promotion regulations on faculty
members' articles and research projects". In the external environment, "supporting innovative knowledge-based
projects in the country", "agricultural industry needing research and development units to produce innovative
and technological products" and "making money from AKBCs" were extracted as the most important
opportunities. In addition, "low transparency and unstructured economy of the country in the use of knowledge-
based products" was identified as the major threat. The analysis of total environment showed that external
environment dominates the internal. Furthermore, the positive and auxiliary environment dominates the risky
environment. The result of the strategic environment analysis demonstrated that aggressive (growth and
development) strategies should be used to establish AKBCs.

Keywords: Knowledge-based, Agriculture, Strategic environment, SWOT.

1
Assistant Professor, Department of Technology Development Studies (DTDS), Iranian Research Organization
for Science and Technology (IROST), Tehran, Iran.
2
Ph.D. of Agricultural Extension, College of Economics and Agricultural Development, University of Tehran,
Karaj, Iran.
3
Associate Professor, Department of Agricultural Extension and Education, College of Agriculture, Tarbiat
Modares University (TMU), Tehran, Iran.
*
Corresponding Author, Email: nfallah@irost.ir

56

View publication stats